Kjelda, nr. 2 – 2016, årgang 25
Minnesmerke over Reisande (taterar) i Vik. Fotograf: Hermund Kleppa. Datering: 2016
Minnestein over romanifolk (taterar) i Vik Av Hermund Kleppa
«Heidra dei reisande» står som overskrift i Sogn Avis på oppslag om avduking av ein minnestein på Vikøyri, laurdag 20. august 2016. «dei reisande» eller taterane, høyrer til romanifolket. I mange år vart dei omtala som omstreifarar, fantar, splint, - og lenge offisielt sett på som samfunnsplage og «uvesen». Står på Vikøyri Minnesmerket «over dei Reisande som budde i Vik» står på Vikøyri, attmed rekkja av gamle naust, ikkje langt frå båtmotormuseet Kristianhus. Minnesmerket er ein ståande stein og plate i støypt metall med båtfigur og tekst. Steinen er av ein skifrig bergart delvis «hoggen» ved hjelp av kiling,
langt på veg prismeforma; kring 53 cm x 15 cm ved rota, og kring 160 cm høg. Steinen er fundamentert under bakkenivå, og har ved foten eit kvadratisk forma hellefelt med sider ca 150 cm. Figur og tekst Minneplata har ein båtfigur og ein etter måten lang tekst. Båten symboliserer truleg reisemåten, til sjøs i liten farkost. Teksten fortel om kva slags minnesmerke dette er; eit «minnesmerke over dei Reisande som budde i Vik.» Vidare står det: På 1800-talet var det fleire Reisande familiar av Romanifolket som budde i Vik. På Vikøyri vart dei godt mottekne og dei fant seg fort til rette blant dei fastbuande. Den største familien var «Børane» med opphav i Martha og Lars Børresen; «Gamle Byren» og «Byro». Martha Marie Akselsdatter Vikøren var
Ei støypt metallplate festa øvst på steinen inneheld figur, ein båt, og tekst. Båten symboliserer truleg reisemåten; til sjøs i liten farkost. Teksten fortel om kva slags minnesmerke dette er; eit «minnesmerke over dei Reisande som budde i Vik». Fotograf: Hermund Kleppa. Datering: 2016.
37
