AGROECOLOGIE NETWERK WIL VOEDSELSYSTEEM TRANSFORMEREN DOOR NETWERKEN TE VERBINDEN
Landbouw als
motor voor verandering
W
e weten dat radicale verandering van ons landbouw- en voedselsysteem nodig is. De negatieve effecten van de industriële landbouw op biodiversiteit, bodem, dierwelzijn, klimaat en onze gezondheid worden steeds zichtbaarder. Ook weten we dat het anders kan. Initiatieven, organisaties en netwerken die met agro-ecologie werken laten zien dat landbouw ook bodems kan regenereren, koolstof kan vastleggen, sociale cohesie kan bevorderen en onafhankelijk kan zijn van chemische inputs. Toch wordt vanuit beleid en wetenschap vooral ingezet op het minder schadelijk maken van de industriële landbouw. En is er
Agro-ecologische landbouw kan bodems regenereren, koolstof vastleggen, sociale cohesie bevorderen en onafhankelijk zijn van chemische inputs. Toch richten politiek en wetenschap zich vooral op het minder schadelijk maken van industriële landbouw. Het Agroecologie Netwerk wil ons voedselsysteem transformeren. TEKST LEONARDO VAN DEN BERG FOTO’S DANIEL GOMEZ & LEONARDO VAN DEN BERG
weinig ondersteuning voor agro-ecologie. Met het Agroecologie Netwerk nemen we het heft in eigen handen, door netwerken en organisaties bij elkaar te brengen om ons voedselsysteem te transformeren. Toegang tot land is een van de grote uitdagingen voor agro-ecologische transformatie. Veel agro-ecologische boeren hebben een eenjarig pachtcontract. Bij onenigheden met de grondeigenaar moeten ze vaak vertrekken, om elders opnieuw te beginnen. De huidige pachtwet maakt het ook onaantrekkelijk om te investeren in het planten van bomen, het verbeteren van de bodem of andere duurzame activi-
teiten. Hoge grondprijzen zijn belemmerend. Deze situatie is ontstaan door actief overheidsbeleid in de jaren ‘60 om grondeigendom en de pacht te liberaliseren. Rechten die pachters opgebouwd hadden om via laagdrempelige trajecten eigenaar te worden werden ontmanteld. In de afgelopen jaren zijn er initiatieven opgekomen om grond vrij te kopen. Een deel hiervan gaat een stap verder door de grond onder gezamenlijk eigendom en bestuur te brengen van lokale boeren en burgers, soms zelfs met een stem voor de natuur (zie kader). Aan de voorhoede van deze ontwikkeling, ook wel commoning genoemd, staan organisaties zoals Stich-
Land voor mensen en niet-mensen “ Koop land vrij!” Met die slogan haalde Stichting Kapitaloceen in no-time 400.000 euro op. Daarmee wordt landbouwgrond aangekocht en uit de markt gehaald. Initiatiefnemer Dido: “Een deel van de grond richtten we in voor productie, een deel voor experimenten zoals een voedselbos, en een groter deel van de grond moet beschikbaar komen voor niet-menselijk leven. We willen iets anders dan de huidige omgang tussen mensen en haar omgeving van nietmensen; een relatie die vaak wordt geregeerd door winst (voor een klein deel van de mensen) en sterfte (bij de rest). Wij weten nog niet precies hoe dat moet. Daarom is dit een lokaal experiment dat zich afvraagt ‘hoe beter te leven’ en geen blauwdruk voor ‘hoe het moet’.” Kapitaloceen is één van de organisaties betrokken bij het Agroeocologie Netwerk. Wiedbed gemaakt van oude rolstoelen, gepresenteerd op de Werkplaats Agroecologie.
46
januari – 2022 | EKOLAND
