Porady prawne
Czyj to majątek, czyli rzecz o ustrojach majątkowych w małżeństwie
J
tekst : Adwokat Alicja Wasielewska, Walczak Wasielewska Adwokaci
akiś czas temu pewna rozgłośnia
uwielbia bowiem wyjątki i wyłączenia i nie inaczej jest
radiowa zwróciła się do mnie, bym
w tym przypadku. Pomimo łączącej małżonków wspólno-
odpowiedziała na pytanie zaniepo-
ści majątkowej niektóre przedmioty nabyte w trakcie jej
kojonego słuchacza. Zastanawiał
trwania ex lege nie wchodzą do majątku wspólnego, a oso-
się on co robić, gdy jego proces roz-
bistego. Do majątku osobistego każdego z małżonków
wodowy w toku, a wciąż jeszcze
należą więc między innymi przedmioty majątkowe nabyte
aktualna małżonka przetrzymuje
przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że spadko-
należące do niego rzeczy i odma-
dawca lub darczyńca postanowił inaczej). Majątek osobisty
wia ich wydania. Czy ma ona do
to również te przedmioty, które służą zaspokajaniu wyłącz-
tego prawo? O ile w mojej pracy
nie osobistych potrzeb małżonka (ubrania, ulubione per-
zdarzają się krótkie i jednoznaczne
fumy, kosmetyki). W przypadku przedmiotów wchodzą-
odpowiedzi, tak w tym wypadku,
cych do majątku osobistego pomimo istnienia wspólności
dla opisania problemu, mogłabym
majątkowej, ochrona własności jest analogiczna jak wyżej.
użyć ulubionego zwrotu większo-
Małżonek-właściciel może więc skorzystać z instrumentów
ści adwokatów: „To zależy…”.
prawnych, by odzyskać swoją własność.
Odpowiedź zależy od tego, czy
Jeżeli natomiast umowy majątkowej pomiędzy mał-
małżonkowie przed sformalizowa-
żonkami nie było, istnieje wspólność majątkowa, rzecz
niem związku lub już po zawarli
nie należy do majątku osobistego, a proces rozwodowy
umowę majątkową, na przykład
trwa, trzeba uzbroić się w cierpliwość (i właściwie dobrane
potoczną intercyzę. Zasadą jest,
prawne instrumenty zabezpieczające). Z rzeczy, które
że z chwilą zawarcia małżeństwa
wchodzą do majątku wspólnego, korzystać mogą bowiem
z mocy prawa między małżonkami powstaje wspólność
na tych samych zasadach oboje małżonkowie (oczywiście,
majątkowa. Wszystko to, co zostało nabyte w trakcie jej
jak to w prawie, z pewnymi wyjątkami). Dopiero z chwilą
trwania przez oboje partnerów lub jednego z nich, należy
uprawomocnienia się wyroku rozwodowego ustaje pomię-
do wspólnego majątku. Mieszkanie, samochód, kom-
dzy stronami wspólność majątkowa. Nie oznacza to jed-
plet garnków czy narty dla dzieci zakupione po powie-
nak jeszcze, że każdy z partnerów może zabrać, co uważa
dzeniu sakramentalnego „tak” – wszystko jest wspólne.
za stosowne i odejść w swoim kierunku. Konieczny jest
Małżonkowie mogą jednak tę zasadę zmodyfikować, pod-
jeszcze podział majątku (przed notariuszem lub sądem),
pisując umowę, która zmieni reguły własnościowe. Jeśli
który przesądzi komu przypadają poszczególne skład-
taką umową ustanowią rozdzielność majątkową, to każdy
niki majątku. Gdy uda się przejść cały ten żmudny proces,
z małżonków zachowuje majątek nabyty przed zawarciem
własność będzie już przesądzona.
małżeństwa, jak i w jego trakcie. Każdy dysponuje mająt-
O zasadach, niuansach i wyjątkach dotyczących kwestii
kiem osobistym i zarządza nim samodzielnie. Zakładając
majątkowych małżeńskich oraz podziału majątku wspól-
więc, że słuchacz podpisał z żoną intercyzę, przetrzymywa-
nego można by napisać obszerną monografię. Moje doświad-
nie rzeczy wchodzących w skład jego majątku osobistego
czenie pokazuje jednak, że kompromis i ugoda byłych
byłoby bezprawne. Miałby on więc pełne prawo żądać
partnerów w tym zakresie, choć nie zawsze możliwe do
wydania należących do niego przedmiotów.
wypracowania, są zdecydowanie korzystniejsze niż pozo-
Odpowiedź zależy również od tego, czy pomimo braku
stawianie rozstrzygnięcia sądowi. Postępowania takie gene-
umowy majątkowej przetrzymywane rzeczy należały
rują bowiem nie tyko stres i dodatkowe koszty, ale przede
do majątku wspólnego czy majątku osobistego. Prawo
wszystkim zaogniają już często i tak trudne relacje stron.
zdj ęc i e : Irene Aksenova-Tomczak
40
