ZON' Regio Zwolle #12 by reclamemakers

1 /

Nummer 12 / winter 2020-2021 / www.zonregiozwolle.nl

Anders denken, anders dóén

Platform voor kennisdeling, innovatie en economische ontwikkeling in Regio Zwolle Adres / T 00 00 00 00 00 / www.website.nl

TITEL PAGINA

Tekst Naam Achternaam / Fotografie Naam Achternaam

3 /

Een vooruitblik naar 2021 Persoonlijk vind ik trendwatchen een aangename bezigheid. Om goed voorbereid te zijn op het jaar dat komen zou, had ik over 2020 een boekje van een bekende Nederlandse trendwatcher aangeschaft. Je raadt het al: het woord corona en de effecten ervan kwamen er niet in voor. Voor 2021 heb ik besloten het anders aan te pakken en het niet bij één trendwatcher te laten.

Het valt voor mij uiteen in enerzijds hetgeen om ons heen gebeurt en anderzijds de wijze waarop wij daar zelf mee omgaan. Steven Covey heeft ons al geleerd je alleen druk te maken over wat je zelf kunt beïnvloeden, de cirkel van invloed. Richt je proactief op die dingen waar je zelf iets aan kunt doen. Bijvoorbeeld op de ‘hyperdrive’ van digitalisering die over ons heen komt. Bepaal voor je business op welke wijze dit jou raakt en richt je organisatie daarop in. Minder digitaal zal het nooit meer worden. Gelukkig hebben we in Regio Zwolle voldoende georganiseerd om ondernemers de digitale snelweg op te helpen, bijvoorbeeld de Digitale Werkplaats MoveDigi. De manier waarop we werken en reizen is na vorig jaar definitief veranderd. Nu iedereen weet om te gaan met Teams, Zoom en al die andere online vergadertools, blijken veel tijd en stikstofuitstoot te kunnen worden bespaard. We zijn definitief digitaal met elkaar verbonden. Een plek op kantoor wordt als een voetbalstadion: je ontmoet elkaar, maakt samen een event door, maakt afspraken voor de volgende keer en vertrekt weer naar je thuiswerkplek. Een waardevaste bijdrage aan een duurzamere samenleving. Al is die mogelijkheid er niet voor alle beroepen. Een trend die ik tegenkwam en graag wil delen, ligt op het gebied van werk: transformeer medewerkers in medeeigenaren. We hebben gezien dat een platform zoals Uber geen duurzaam model is. Maar op het moment dat dergelijke platformen bestaan uit mensen die allemaal mede-eigenaar zijn en meedelen in de opbrengsten, ontstaat een geheel nieuw model van arbeidsverhoudingen en rechtvaardige beloning. Hoge betrokkenheid, volwaardige beloning en toch meedraaien in de digitale economie. Het zal echt blijken te kunnen. In het algemeen: kijk (ver) vooruit en wees dagelijks bereid je visie en beleid af te stemmen op en direct aan te passen aan veranderende omstandigheden. Daar hoort een woord bij dat ik nog niet heb genoemd: flexibiliteit. Ik voorzie ZONder meer een interessant jaar! \ Jan-Ernst van Driel, directeur van Deltion College en adviesraadvoorzitter van ZON’regio Zwolle

Fotografie Peter Timmer

INHOUD

12 54 46

/ ONZE HORIZON

/ ECONOMIE

/ ONDERWIJS

2020 was een proeftuin,

Gemeente Hardenberg

Deltion College en Landstede

Column Cibap

SVO vakopleiding Food

31 68

in 2021 gaat het écht anders

Gemeente Zwolle

Cycloon

De kunst van het beter

Vogellanden

worden van veranderingen

Hogeschool Windesheim

Ronald McDonald Huis Zwolle

Rabobank

De beste mbo-student-

Tiem

Expeditie Regio Zwolle

ondernemer van het jaar

Gemeente Dronten

Aeres Hogeschool

Gemeente Raalte

Phion, orkest van Gelderland & Overijssel

5 /

18 54

/ REGIO ZWOLLE

/ ONDERNEMEN

/ GEBIEDSONTWIKKELING

Upgrade jezelf

Hanzestrohm

H2O NTP

Column MKB Nederland Regio Zwolle

Deloitte

Port of Zwolle

Regio Zwolle Mobiel

‘Oude rot’ helpt ‘jonge hond’

Regio Deal

groot denken

Regio Zwolle Congres

Platform 9

Oost NL

Column PV Accountants

SmitDeVries

2020 was een proeftuin, in 2021 gaat het écht anders Bart Schouten

College van bestuur Cibap, vakschool voor vormgeving: Schouten is van origine vormgever en kwam daarna terecht in het bedrijfsleven, als bestuurder en innovator.

Wethouder economie gemeente Hardenberg: Hardenberg is groot in maakindustrie. Te Rietstap ziet het als een belangrijke uitdaging om in de gemeente Hardenberg hubs voor creativiteit en innovatie te ontwikkelen.

Thomas Baart

Eigenaar splitkb.com: de start-up die zelfontworpen tweedelige ergonomische toetsenborden produceert en verkoopt.

Tekst Mirjam van Huet / Fotografie Peter Timmer

Even voorstellen

Alwin te Rietstap

Op een van de laatste dagen van december schoven ondernemer Thomas Baart, onderwijsbestuurder Bart Schouten en wethouder Alwin te Rietstap bij elkaar aan. Niet echt; digitaal natuurlijk. Maar, de connectie die ontstond, die was echt. Ze blikten samen terug op 2020 en keken vooruit naar 2021. Wat heeft hen aan het denken gezet in het afgelopen jaar en wat moet nu beslist anders?

7 /

geschikt is voor online onderwijs en wat juist beter gaat in een fysieke klas.’ Thomas Baart: ‘Als ondernemer ben ik heel andere dingen tegengekomen afgelopen jaar. Toen China in lockdown ging, had ik twee maanden geen voorraad. Dat liet voor mij zien hoe afhankelijk ik ben van de handel met één land. Ik ben toen op zoek gegaan naar leveranciers in Europa en Amerika. Maar die zijn nauwelijks te vinden, althans als je iets betaalbaars zoekt.’ >

‘ Door de coronacrisis houden we de keten nu tegen het licht’ Alwin te Rietstap

Waarover bent u in 2020 anders gaan denken? Bart Schouten: ‘2020 was één grote proeftuin van anders denken en anders doen. We zijn online les gaan geven en de ervaringen waren zeker niet alleen negatief. We gaan in de toekomst dan ook niet terug naar honderd procent fysiek onderwijs. De toegevoegde waarde van online onderwijs is de verstilling. Wij hebben creatieve studenten. Het is mooi als die op schooldagen inspiratie bij elkaar halen, maar in hun eentje kunnen ze zich beter concentreren en maken ze echt hun

eigen werk, vernieuwender ook. Die oorspronkelijkheid vind ik prachtig.’ Alwin te Rietstap: ‘Ik kan me voorstellen dat dit ook werkt in andere beroepen. Kijk, opgehokt zitten is mateloos vervelend, maar er is één voordeel: tijd voor jezelf. En dat is belangrijk voor eigenheid.’ Bart Schouten: ‘Los van de creatieve vakken zien we bij bijvoorbeeld rekenen ook betere resultaten wanneer de studenten thuis oefeningen doen. We moeten naar mijn idee bedenken wat

ONZE HORIZON

‘ Ik bespreek vraagstukken met klanten over de hele wereld’ Thomas Baart

Wat mag van u veranderen in 2021? Thomas Baart: ‘Ik zou het mooi vinden als de wereld stopt met China te zien als een ontwikkelingsland. Die ‘status’ geeft China namelijk de ruimte om laks om te gaan met goed werkgeverschap en het milieu. Zo houden we hun lage prijzen in stand. In Europa is de kwaliteit beter en zijn de omstandigheden goed, maar betaal je de tiendubbele prijs. Alleen daar kan ik niet mee werken, want veel consumenten willen goedkope spullen.’ Alwin te Rietstap: ‘Ik ben onder de indruk van jouw macro-economische visie op Europa. Jouw verhaal legt bloot wat ik in mijn portefeuille economie zie: de kwetsbaarheid van de keten. Ik hoor van ondernemers dat ze anders naar hun ketens zijn gaan kijken. En dat ze nu bereid zijn om iets te veranderen. We hikten er met zijn allen al langer tegenaan, maar door de coronacrisis houden we de keten nu tegen het licht.’ Bart Schouten: ‘Volgens mij heb je het juiste moment te pakken Thomas, om een positieve impact op de wereld te maken.

Aan het begin van 2020 - en de jaren daarvoor - was ‘the sky the limit’. Maar in 2021 draait het om de dingen die echt belangrijk zijn. Samenzijn, familie en de wereld om je heen. Verandering ontstaat pas als er voldoende frictie is, want dat creëert urgentie.’ Thomas Baart: ‘Ik bespreek de maatschappelijke vraagstukken ook met mijn klanten, die zich over de hele wereld bevinden. Via de chatservice raak ik met ze aan de praat. Dan vraag ik ze hoe belangrijk ze het vinden dat mijn verpakkingen te recyclen zijn of dat ik werk met een leverancier met goede arbeidsvoorwaarden. Ik zie een tweedeling: de een gaat voor goedkoop en snel. De ander maakt het niet uit wat het kost, als het bijvoorbeeld maar CO2-neutraal is geproduceerd. Ik hoor graag hun mening, maar uiteindelijk is het aan mij als ondernemer om verantwoordelijkheid te nemen. Ik maak de beslissingen en daarmee heb ik invloed op het milieu en de arbeidsomstandigheden.’ Bart Schouten: ‘Dit zouden meer ondernemers moeten doen, zo hun

verantwoordelijkheid pakken. Mag ik je uitnodigen om een project voor onze studenten aan te dragen? Onze vierdejaars gaan er graag mee aan de slag.’ Thomas Baart: ‘Er is genoeg te doen, dus dat lijkt me goed. Ik ben benieuwd welke nieuwe inzichten mij dat brengt. Hoe meer visies en invalshoeken, hoe beter. Dat kan mijn eigen visie aanscherpen.’

Hoe belangrijk is de rol van studenten in de wereld waarin we veel dingen anders gaan doen? Bart Schouten: ‘Heel belangrijk. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de transities die te maken hebben met een beter milieu, hebben jongeren daar echt een mening over. De jongere generatie verwijt de oudere generatie dat de aarde is opgebrand. En ze willen betekenisvol bezig zijn, mooie dingen maken die bijdragen aan een goede toekomst. Ook in de creatieve branche is dus een transitie gaande: van esthetisch naar impactvol ontwerpen.’ Alwin te Rietstap: ‘Om de waarde van studenten, en die van het bedrijfsleven, optimaal in te zetten, zijn plekken nodig

9 /

waar dynamiek is. Mijn droombeeld voor Hardenberg is een IQ Boulevard (werktitel, MvH) voor de creatieve en slimme maakindustrie. Compleet met innovatiehubs, Startershuis DOEN!, Ondernemershuis voor het Vechtdal, Regionaal Techniek Centrum (RTC) en nog veel meer initiatieven die startups, scale-ups, onderwijs en ondernemers bij elkaar brengt.’

Wat heeft Regio Zwolle verder nog nodig, om sterker uit de coronacrisis te komen? Alwin te Rietstap: ‘Laten we vooral onze ruime, groene omgeving koesteren. Het afgelopen jaar zijn we met zijn allen meer digitaal gaan doen en we verplaatsen ons minder. Als de vrijheid om te bewegen minder is, is de behoefte aan ruimte groter. Toen het thuiswerken in 2020 de norm werd, werden vakantiehuizen in het

oosten van het land ineens volop gehuurd. Als ze dan toch thuis moesten werken, dan liever met uitzicht op een weiland dan in het westen op een flat.’ Bart Schouten: ‘We hebben hier de combinatie van je prettig voelen in de omgeving en het economisch goed doen. Dat maakt van Regio Zwolle een fijne plek om je te settelen.’ \

‘In de creatieve branche is een transitie gaande: van esthetisch naar impactvol ontwerpen’ Bart Schouten

ONDERNEMEN

Hanzestrohm vergroot zijn maatschappelijke toegevoegde waarde Ze steunen goede doelen in de regio, dragen de titel ‘Beste werkgever’ en zijn gefocust op het doorontwikkelen van hun medewerkers. Maar wat is nu eigenlijk de score van het Zwolse familiebedrijf Hanzestrohm op duurzaamheid in het algemeen? Ze lieten een nulmeting doen en veroverden volgens de beoordelingsmethode van EcoVadis meteen de bronzen medaille. Naast het financieel jaarverslag ook jaarlijks een duurzaamheidsjaarverslag uitbrengen, om daarmee Hanzestrohms toegevoegde waarde op het gebied van duurzaamheid aan te tonen. Dat is het doel van het Zwolse familiebedrijf, dat bestaat uit Hemmink, KWx en Kairos. ‘Voor klanten is het belangrijk om daar inzicht in te krijgen en voor de maatschappij ook. En het geeft mij een prettig gevoel dat we ‘ons huis’ op orde hebben. Dan kunnen we met een gerust hart zakendoen’, zegt John Pannen, directeur financiën en organisatie bij Hanzestrohm. ‘Bovendien, we zijn een familiebedrijf. We kijken niet alleen naar aandeelhouderswaarde, maar ook naar maatschappelijke waarde. En we willen anderen inspireren om ook een positieve impact op de maatschappij te maken. Denk aan andere bedrijven in onze keten, zoals bouwbedrijven en groothandels’, zegt Gijs Hemmink, management trainee bij Hanzestrohm.

Nulmeting De gesprekken met de duurzaamheidsconsultants van Nexio Projects liepen al in 2019 en begin 2020 gingen ze van start met de nulmeting. Op basis van vier pijlers werd de duurzaamheid van Hanzestrohm gemeten: HR-beleid, bedrijfsethiek & informatieveiligheid, milieu en duurzame inkoop. ‘Op personeelszaken scoorden we goed, terwijl milieu en de keten nog verbeterpunten lieten zien’, zegt Hemmink. ‘Met Nexio Projects hebben we acties voor de korte en lange termijn bepaald om verbeterslagen te maken. We zitten nu midden in dat traject.’

Tekst Mirjam van Huet / Fotografie Peter Timmer

Verbeterslagen Medewerkers van Hanzestrohm volgen bijvoorbeeld een training om hun bewustzijn op het gebied van milieu te vergroten. Wat is de impact als je de auto laat staan en op de fiets gaat? Tegelijkertijd voert de organisatie zelf ook wijzigingen door op dat vlak. Uiterlijk 2025 wil Hanzestrohm het hele wagenpark hebben getransformeerd van benzine en diesel naar elektrisch. In de keten is een van de verbeteracties: afval reduceren. Als marktleider in brandveiligheid levert Hanzestrohm grote aantallen rookmelders aan Nederlandse woningcorporaties. ‘Rookmelders moeten iedere tien jaar worden vervangen. Daarbij besparen we nu op twee manieren materiaal’, zegt Hemmink. ‘Onze rookmelders hebben een universele sokkel, waarop je de module plugt. Wij leveren nu sokkelloze rookmelders. Zo komen er geen rookmelders meer in omloop waarvan de sokkels ongebruikt blijven en dus worden weggegooid. En we gaan de rookmelders in bulkverpakking aanleveren, per acht stuks. Corporaties vervangen immers vaak vele rookmelders in één keer. Bulkverpakking scheelt afval.’ En hoewel Hanzestrohm als ‘Beste werkgever’ (keurmerk van Effectory en Intermediair) al goed scoort op personeelszaken, wil het familiebedrijf ook op HR blijven verbeteren. ‘We willen meer rapporteren, kpi’s stellen’, zegt Pannen. ‘Denk aan medewerkerstevredenheid en hoeveel uren opleiding onze collega’s besteden aan hun persoonlijke ontwikkeling.’

Impact Het onderzoek dat Nexio Projects deed naar de duurzaamheid van Hanzestrohm, leverde het familiebedrijf volgens EcoVadis een bronzen medaille op. ‘Dat houdt in dat we het beter doen dan zestig procent van onze concurrenten wereldwijd’, zegt Hemmink.

11 /

Toch wil hij niet praten in termen van prestaties en scores. ‘Laten we vooropstellen dat het ons niet gaat om ‘de medaille’ of ‘het keurmerk’. We willen weten hoe duurzaam we zijn en hoe we de maatschappelijke impact van ons bedrijf in positieve zin kunnen vergroten.’

Toekomst Momenteel bedenkt Hanzestrohm hoe nieuwe verdienmodellen kunnen bijdragen aan het behalen van de ‘sustainable development goals’. Grote verbeterstappen die Hanzestrohm wil zetten, hangen samen met andere bedrijven in de keten. Want, alleen samen kun je écht een verschil maken. ‘Digitalisering en andere manieren van bouwen gaan de hele keten helpen. Denk aan ‘building information models’, prefab bouwen en stekerbaar installeren. Met die efficiënte werkwijzen verminderen we faalkosten en verkleinen we de hoeveelheid afval’, zegt Hemmink.

Bouwbedrijf Heijmans bijvoorbeeld, heeft vanaf volgend jaar geen plastic meer op de bouw’, zegt Hemmink.

Maatschappelijke bijdrage Terwijl wordt gewerkt aan de verbeterstappen in de keten, blijft Hanzestrohm de lokale maatschappij steunen. Pannen: ‘We helpen de voedselbanken in Hoeksche Waard (waar Hanzestrohms KWx is gevestigd, MvH), Zutphen, omgeving Alphen aan den Rijn en Zwolle. Juist nu, omdat er minder eten aan de voedselbanken wordt gedoneerd, terwijl er juist meer vraag naar is door de coronacrisis.

‘ Verduurzaming vraagt om geduld en een doortastende aanpak’

Anders denken, anders doen Anders gaan werken, vraagt in de hele keten om anders denken en anders doen. ‘Als we willen voorkomen dat de aarde meer dan 2 graden opwarmt ten opzichte van 1990 moeten we ons best doen om ook veranderingen bij leveranciers en klanten teweeg te brengen’, zegt Hemmink. ‘Hanzestrohm is immers geen fabrikant, dus we moeten het gesprek aangaan met leveranciers, zodat zij zo duurzaam mogelijk werken. Zodat wij vervolgens zo min mogelijk afval in de markt brengen. Dat vraagt om geduld en een doortastende aanpak. We zien al wel dat klanten goede stappen zetten.

Popovstraat 1, 8013 RK Zwolle / T 038 469 82 00 / www.hanzestrohm.nl

Ook steunen we Stichting Hart voor Zwolle, Frion (ondersteuning bij een verstandelijke beperking) en revalidatiecentrum Vogellanden financieel. Daarnaast nemen we bij PEC United jaarlijks 250 kaarten af voor wedstrijden van PEC Zwolle. Die stellen we beschikbaar voor Stichting Present, die onder meer mensen van daklozenopvang De Herberg meeneemt naar de wedstrijden. Overigens, dat bedenkt directie niet, maar onze mvo-raad, die bestaat uit collega’s. We vinden het belangrijk dat onze maatschappelijke bijdrage niet alleen vanuit de directie komt, maar vanuit onze hele organisatie.’ \

ONDERWIJS

Coronasnelteststraat win-win voor alle betrokken partijen

De tweede coronagolf zorgde in het Zwolse middelbaar- en hoger onderwijs opnieuw voor grote problemen. Oplopende wachttijden bij de GGD hielden docenten met klachten dagenlang thuis en stageplekken binnen de zorg werden schaars. De Zwolse8, een samenwerkingsverband van vier mbo- en vier hbo-scholen, staken de koppen bij elkaar en kwamen binnen vier weken met een gezamenlijke oplossing: een eigen coronasnelteststraat annex leerbedrijf. De eerste snelteststraat in ons land die wordt gerund door mbo- en hbo-studenten.

Tekst Yvonne de Haan / Fotografie Peter Timmer

13 /

Max Jacobsen

Inge van den Oever

De urgentie is groot als Jan-Ernst van Driel, directeur van Deltion College, eind september contact zoekt met zijn collega’s van de Zwolse8. ‘Leraren uit het mbo, hbo en wo hebben geen versnelde toegang tot de reguliere teststraten. De fysieke lessen waren al tot dertig procent beperkt. Om het onderwijs niet verder in gevaar te brengen, moesten we razendsnel handelen. Er was geen tijd voor een projectplan. We hebben de juiste mensen bij elkaar gezet, een kick-off-meeting georganiseerd en daarna ging iedereen met een takenlijst aan de slag. Heel pragmatisch.’

testlocaties van Hestia. Die is daarmee verzekerd van voldoende opgeleid personeel.’

Kruisverkeer ‘Een opslag van Landstede aan de Ossenkamp bleek geschikt als coronasnelteststraat’, vertelt Max Jacobsen, hoofd facilitaire dienst van de school. ‘Het is ruim genoeg om voldoende afstand te houden, het telt een in- en uitgang en er is geen ‘kruisverkeer’ tussen studenten en mensen die getest worden. We hebben de ruimte leeggehaald, schoongemaakt, een likje verf gegeven, ingericht met vier teststraten en binnen drie weken zijn we gestart.’ In de tussentijd werden studenten en medewerkers geregeld voor de bemensing en ging de Zwolse8 een samenwerking aan met het medische bedrijf Hestia die de testmaterialen levert en studenten traint in het afnemen van testen. Jacobsen: ‘Deze samenwerking is een win-win situatie voor alle partijen. Docenten worden binnen 24 uur getest, krijgen binnen een kwartier de uitslag en kunnen bij een negatieve uitslag gelijk weer aan het werk. Studenten hebben een stageplek, krijgen een zakcentje en mogen ook aan de slag op andere

Voeten in de klei Inge van den Oever, netwerk- en relatiebeheerder bij Landstede, werkt nu als floormanager en projectcoördinator op de snelteststraat. ‘De eerste week stonden we nog met de voeten in de klei. De ruimte was nog niet compleet ingericht en studenten moesten nog getraind worden. Dat was voor iedereen even wennen, maar vanaf het begin was de sfeer goed. We bieden hier een leerervaring waar je ‘u’ tegen zegt met stage- en leerwerkplekken voor studenten Verpleegkunde, Beveiliging, Leisure & Hospitality, Dienstverlening en Doktersassistenten. Dat dit in zo’n korte tijd is gerealiseerd door de Zwolse8 is een compliment waard.

‘ De studenten helpen bij het bestrijden van de pandemie’ Inge van den Oever Maar het meest trots ben ik op de jongeren, want zij runnen deze snelteststraat. Als floormanager heb ik vooral een faciliterende rol; inhoudelijk helpen ze elkaar. Hbo-v-studenten werken als supervisor en sturen de mbo’ers aan. Ook zijn er intervisiegroepjes gestart. Het is heel bijzonder hoe studenten van verschillende scholen en opleidingen van elkaar leren. Ze zijn zich er allemaal van bewust >

ONDERWIJS

‘De regie pakken in zorgsituaties. Dat oefenen we hier’ Marit Diender en Rianna Liberg, vierdejaars hbo-v VIAA

dat ze een bijdrage leveren aan het bestrijden van de pandemie. Deze ervaring vergeten ze nooit meer.’

Regie pakken Eén van de supervisors is Rosalie van Buren, vierdejaars studente hbo-v van Hogeschool Windesheim. ‘Door veel gesprekken te oefenen, merk ik dat ik groei in zelfvertrouwen. Misschien ga ik later het onderwijs in als stagebegeleider of docent, want ik vind het erg leuk om instructies te geven.’ Collega-supervisors Marit Diender en Rianna Liberg, vierdejaars hbo-v-studenten van VIAA, delen die ervaring. ‘In onze opleiding leren we hoe je de regie moet pakken in zorgsituaties. Dat kunnen we hier heel goed oefenen in de praktijk.’ Rianna: ‘Deze werkervaring is voor mij een bevestiging dat dit werk ook echt bij mij past. Dat is het belangrijkste dat ik hier heb geleerd. Bovendien heb ik gemerkt dat ik het leuk vindt om anderen te begeleiden, zoals stagiairs.’

Klantvriendelijk Niet alleen binnen moet alles op rolletjes lopen, dat geldt ook voor de aanvoerroutes buiten waar beveiligingsstudenten zorgen voor toegangscontroles. Eén van hen is Deltion-leerling Ruben van der Kolk. ‘Het werk is leuk en de mensen zijn vriendelijk. Agressie, zoals bij andere teststraten in het land, heb ik hier nog niet meegemaakt.

Ik denk ook niet dat dit snel gaat gebeuren. Een situatie kan pas escaleren als je zelf agressieve opmerkingen maakt. Wij worden getraind om rustig en klantvriendelijk te blijven.’

Uitkomst Voor Henriette Tatje, floormanager namens Deltion en stagebegeleider van doktersassistenten in opleiding, is de snelteststraat een uitkomst. ‘Deze opleiding kampt al jaren met een chronisch tekort aan stageplaatsen, vooral voor eerste- en tweedejaars. Dat tekort is in de coronatijd nog nijpender geworden, omdat het in praktijkruimten heel lastig is de anderhalvemeterregel in acht te nemen. Nu krijgen ze hier in de teststraat de ruimte om werkervaring op te doen en dat is heel waardevol. Dit beaamt Iris de Groot, tweedejaars student Doktersassistent op Deltion. ‘Ik loop hier mijn eerste stage en heb al veel geleerd, zoals veiligheids- en hygiëneprotocollen schrijven. Dat gaat over het gebruik van schorten en mondkapjes en desinfecteren van materialen. Dat moet allemaal aan strenge eisen voldoen.’

Steentje bijdragen Klasgenoten Eva Koorn, Milou Blom en Lisette Heideveld, derdejaars mbo-verpleegkunde op Landstede, vinden het fijn dat ze met het werk een steentje bijdragen aan de maatschappij.

15 /

‘In de eerste weken was het rustig maar nu testen we bijna zestig mensen op een dag’, stelt Milou.’ ‘Je leert hier heel goed met mensen omgaan’, vult Eva aan. ‘Velen zijn bij binnenkomst gespannen. Wij stellen ze gerust.’ Slechtnieuwsgesprekken voeren met mensen die positief getest zijn, vond Lisette in het begin best lastig. ‘Maar dat gaat steeds soepeler. Door het gewoon te doen, ben ik erachter gekomen dat ik veel meer kan dan ik dacht.’

Samenwerken ‘De samenwerking van de Zwolse8 gaat verder dan alleen de coronasnelteststraat’, vervolgt floormanager Henriette Tatje. ‘In het het verleden heb ik wel eens muren ervaren tussen de verschillende scholen, maar we laten nu zien dat we heel goed kunnen samenwerken. Mbo en hbo hebben gezamenlijk een Beroeps Praktijk Wijzer gemaakt voor de verpleegkunde opleidingen. We organiseren werkveldbijeenkomsten met andere zorgopleidingen en informeren elkaar over ontwikkelingen op het gebied van examinering en kwalificatiedossiers.’

www.landstedembo.nl / www.deltion.nl

Anticiperen Alle studenten en medewerkers zijn enthousiast over de snelteststraat en hopen dat dit samenwerkingsproject doorgaat zolang de noodzaak blijft. ‘De coronasnelteststraat draait in ieder geval tot april’, stelt Jan-Ernst van Driel.

‘ We kunnen overschakelen naar vaccineren’ Deltion-directeur Jan-Ernst van Driel

‘Tussentijds op- of afschalen is mogelijk. Daar is voldoende ruimte voor, maar we willen ook anticiperen op het vaccin dat volgend jaar beschikbaar komt. Als de kans zich voordoet, willen én kunnen we overschakelen naar vaccineren. Daarover houden we nauw contact met de GGD. We zijn klaar om in te springen als het nodig is.’ \

GEBIEDSONTWIKKELING

Innovatiekracht zit NTP in de genen ‘Grasfalt®’ bekleedt de wegen op het nieuwe bedrijvenpark H2O bij Hattemerbroek. Een asfaltmengsel waarvoor het bindmiddel lignine wordt gebruikt, afkomstig uit olifantsgras. Dit groene alternatief voor asfalt is een duurzame innovatie van NTP die onlangs het complete bedrijventerrein bouwen woonrijp maakte. Dit jaar verhuist het infrabedrijf uit Hattem zelf ook naar een nieuw kantoor op H2O.

‘Olifantsgras groeit op arme gronden’, gaat Rob Alberti, directeur en mede-eigenaar van NTP van start. ‘Het heeft geen stikstof of andere meststof nodig en neemt veel CO2 op tijdens de groei. De plant levert de lijmstof lignine, wat 50 procent van het milieubelastende bitumen vervangt in Grasfalt®. ‘Doordat we Grasfalt® ook nog eens met een lagere temperatuur aanbrengen (140 graden in plaats van 180 bij asfalt) besparen we nog eens 20 procent CO2, en gas: zo’n 3.600 kuub bij de aanleg van H2O.’ Moeiteloos somt Alberti de milieuwinst op van Grasfalt®. Er is dan ook veel belangstelling voor deze duurzame oplossing van NTP en Miscancell, de expert op het gebied van olifantsgras waarmee deze innovatie tot stand is gekomen.

Korte doorlooptijd In oktober 2020 werden de plannen voor de nieuwbouw gesmeed en in januari start de bouw al. Hoe dat zo snel kan? Volgens Rob Alberti en Anton Jansen Holleboom is het te danken aan het werken in bouwteamteamverband. Daarbij werken alle betrokken partijen in de planfase van een project al samen. NTP is een groot voorstander en het levert volgens beide heren ‘de allermooiste klussen op’. Alberti vertelt enthousiast: ‘In bouwteamverband zitten alle partijen naast de klant en heb je hetzelfde doel: een goed resultaat. Gelukkig wordt er tegenwoordig bij aanbestedingen gekeken naar de Economisch Meest

Verhuizen in de buurt

Over NTP

‘Met een verrekijker konden we hier bij het raam volgen hoe onze mensen de wegen aanlegden en 200.000 ton grond aanvoerden en afvoerden’, vertelt collega-directeur en eigenaar Anton Jansen Holleboom. Het huidige kantoor van NTP ligt namelijk op nog geen kilometer afstand van het nieuwe bedrijvenpark. Jansen Holleboom vertelt: ‘Het was de afgelopen jaren knutselen om iedereen hier binnenboord te houden. Overal hebben we al ruimte van afgesnoept: kantines, vergaderruimtes. Op een gegeven moment is de rek eruit.’

NTP, aannemer op het gebied van wegen, bodem, water en energie, heeft drie vestigingen: in Enschede, Zevenaar en Hattem. Van de 230 medewerkers werken er 85 in Hattem. Mede-eigenaar en directeur Anton Jansen Holleboom vertelt: ‘Onderscheidend is dat we een eigen ingenieursbureau in huis hebben. Daardoor zijn we in staat zijn om aan de voorkant goed mee te denken met de opdrachtgever over de (her)inrichting van de openbare ruimte: straten, pleinen, bedrijventerreinen enzovoort.’ Actuele projecten zijn onder meer het centrumplan in Hattem en de herinrichting van het plein voor het gemeentehuis van Dalfsen.

Helemaal tegen de afrit van de A50 aan bouwt NTP een duurzaam nieuw kantoor van drie verdiepingen en een grote werkplaats. Alberti: ‘Het ligt heel mooi centraal. Binnen een uur bereiken we alle uithoeken van ons werkgebied, Noord-Oost-Nederland.’

Tekst Ellen Kleinlangevelsloo / Fotografie Peter Timmer

En de expertise van NTP reikt verder. ‘We hebben ook een eigen milieuafdeling en staan bekend om de complexe bodemsaneringen die we uitvoeren’, zegt Jansen Holleboom. ‘Naast Grasfalt® introduceerde NTP een innovatie om blauwalg te beperken en lijken we een effectieve bestrijdingsmethode te hebben gevonden tegen de Japanse Duizendknoop, een plantje dat een ware plaag vormt in Nederland.’

17 /

‘ Samenwerken in een bouwteam levert de mooiste klussen op’

Rob Alberti en Anton Jansen

Voordelige Inschrijving (EMVI). Niet uitsluitend de laagste prijs telt, maar ook kennis, kunde en kwaliteit zijn bepalend in de selectie.’

Winst door bouwteamverband ‘Een bouwteamverband levert op alle fronten winst op’, vult Jansen Holleboom aan: ‘In projecten waarbij de laagste prijs belangrijk is, worden snel concessies gedaan aan de kwaliteit. In bouwteamverband bedenk je in overleg hoe je het beste resultaat bereikt voor de opdrachtgever, maar ook voor de eindgebruiker. Je voorkomt bovendien faalkosten, omdat je niet verrast wordt door zaken die niet kunnen of passen. En dat levert dus ook een kortere doorlooptijd op.’ Alberti: ‘Wij dragen het werken in bouwteamverband overal uit en willen ook niet anders bij onze eigen nieuwbouw’. Architect Palazzo

maakte het ontwerp, Voortman heeft z’n expertise in de staalconstructie, bouwbedrijf Nikkels heeft de praktische kennis van de bouw, Lesscher Installatietechniek van de elektrotechniek en NTP brengt kennis en kunde in op infragebied. ‘Samen zijn we in staat om vlot een goed stuk werk af te leveren.’

Het DNA van NTP Het werken in bouwteamverband zit volgens Alberti en Jansen Holleboom in het DNA van NTP. Alberti: ‘Misschien zijn die betrokkenheid en innovatiekracht te verklaren vanuit de manier waarop NTP is georganiseerd. Naast ons tweeën zijn er nog zes directeur-eigenaren. Bovendien is een deel van de medewerkers aandeelhouder. Maar sowieso hebben we een ontzettend enthousiast en betrokken team dat het leuk vindt nieuwe dingen te bedenken. En daar zijn we bijzonder trots op.’ \

Duurzaamheidstraat 26, 8094 SB Hattemerbroek / T 038 20 20 102 / www.bedrijvenparkh2o.nl

ONDERNEMEN

Klanten bedienen via sociale media en WhatsApp ‘Eerlijk gezegd was ik in maart volledig in paniek en werd ik even hartstikke onzeker, omdat de kans bestond dat we de zaak moesten sluiten. Het was een grote opluchting dat we open mochten blijven. Toen dacht ik ook: nu kijken wat er nog wél kan. Er bleek nog veel te kunnen.’ Nadine Feith van kledingwinkel Dick.and.Co in Heerde zette vooral in op sociale media en wist mede met behulp van data-analyse van Deloitte haar omzetverlies te beperken.

Tekst Erik-Jan Berends / Fotografie Peter Timmer

Nadine was met Dick.and.Co al langer actief op sociale media. ‘Nu hadden we ineens heel veel tijd, waardoor we nog meer foto’s en filmpjes konden posten. Ik introduceerde Surprise Boxes en plaatste algemene kledingfilmpjes met op het eind de melding dat als je iets leuks ziet, contact kon opnemen. Mensen namen contact op via WhatsApp, ik vroeg ze naar hun voorkeuren en maten. Vervolgens maakte ik persoonlijke filmpjes en deelde deze met mijn klanten. Ons bereik op sociale media groeide enorm. Er kwamen ook veel klanten buiten Heerde bij. Zelfs uit Amsterdam, Almere en Den Bosch.’

19 /

‘ Ik krijg ieder kwartaal een cijfermatige bevestiging van de keuzes die we maken’

Zekerheden staan ter discussie ‘Het is een uitdagende tijd in de retail’, voegt Petro Vosselman, directeur MKB Zwolle van accountantskantoor Deloitte, toe. ‘Alle zekerheden van vroeger staan ter discussie. Waar men vroeger vanuit het dorp gewoon naar de winkel ging, is dit nu totaal anders. Je moet nu echt nadenken over je businessmodel en onderscheidend vermogen. Door onder andere op een andere manier nieuwe ‘verkoopkanalen’ aan te boren, is het een andere manier van zaken doen. Omdat Nadine haar klanten goed kent, verstand van zaken heeft én kan adviseren, is zij onderscheidend ten opzichte van de grote webshops. Daarbij hebben wij samen met data-analyse de omzet en bijbehorende inkoop geanalyseerd op doelgroepen en merken. Hierdoor leren wij de klant nog beter ‘kennen’ en kunnen we goed op zijn vraag inspelen.’

Deur dicht is geen optie De oproep in coronatijd om zoveel mogelijk thuis te blijven, snapt Nadine. ‘Winkelen is inderdaad niet noodzakelijk’, zegt de energieke onderneemster. ‘Ik vond het belangrijk interactie te houden zonder dat mensen naar de winkel hoefden te komen. De deur helemaal dichtdoen, vond ik geen optie. Zo bood ik ook privé-shoppen in de avond aan. Veel zaken sloten of gingen minder lang open. Dat leek me onverstandig. Dan hebben mensen immers nóg korter de tijd om te komen.’

Duurzaam past in onze filosofie Om in contact te blijven met haar klanten, organiseerde Nadine onder andere een kledingruilbeurs. ‘Ieder persoon mocht tien artikelen inleveren en voor elk kledingstuk kregen de indieners munten. Op zaterdagochtend heb ik alles buiten gehangen. Bezoekers konden daar onderling gaan ruilen. Wie muntjes over had, kon die voor korting inleveren in de winkel. De actie was een doorslaand succes. Mensen gingen met tassen vol tweedehands kleding de winkel weer uit. Dit past eveneens in onze filosofie van duurzaam ondernemen. Het was mooi om te zien dat zo ook tweedehands kleding een nieuwe kans kreeg.’

Klanten voelen ontspannen sfeer De inzet van Nadine was niet voor niets. Van mei tot en met oktober draaide ze zelfs een plus. ‘Maar wat het meest uitbetaalt, is het aantal positieve reacties op onze aanpak’, zegt ze. ‘Er heerst een ontspannen, fijne sfeer in onze winkel. Klanten voelen dat en willen hier als het ware bij horen. Mensen met een fijn gevoel de winkel uit laten gaan, is ons motto. Dat gevoel was er altijd al, maar lijkt nu na corona nóg sterker.’

Grote Voort 291, 8041 BL Zwolle / T 088 288 28 88 / www.deloitte.nl

Petro Vosselman en Nadine Feith

Veel flexibeler in de inkoop Naast haar inzet op sociale media bekeek Nadine samen met Petro haar inkoopstrategie ‘Daarin zijn we best wel vooruitstrevend’, weet ze. ‘De inkooporganisatie hebben we opgezegd nu wij bij deze nieuwe inkoopstrategie direct met fabrikanten zakendoen. Door op deze manier in te kopen, zijn we veel flexibeler en kunnen we sneller inspelen op de behoefte van onze klanten.’

Data-analyse is heel belangrijk Toen Nadine drie jaar geleden mede-eigenaar werd, kwam Petro in beeld. ‘Het was voor Deloitte toen al een jaar of drie duidelijk dat het anders moest in de retail’, vertelt hij. ‘Data-analyse is heel belangrijk geworden. Met Nadine ben ik daarmee direct begonnen. Als je zelf weet wat er gebeurt in je winkel en dit ook kunt onderbouwen met cijfers, kan je op iedere situatie inspelen.’ Nadine: ‘Met Petro neem ik elk kwartaal de cijfers door en krijg ik iedere keer een cijfermatige bevestiging van de keuzes die wij maken. Ik voel mij hierdoor extra gesterkt in hoe wij het doen.’ \

REGIO ZWOLLE

Port of Zwolle wil kringlopen in plaats van afvalstromen Port of Zwolle kan met de rijksbijdrage van één miljoen euro uit de Regio Deal vaart maken met haar ambitieuze plannen. Een circulaire haven in Kampen die meer energie oplevert dan dat ’ie kost, een groen bedrijventerrein Hessenpoort in Zwolle en een circulaire haven in Meppel als duurzame grondstofverwerker.

‘Deze regio heeft de ambitie om door te groeien tot vierde economische kern van Nederland,’ stelt wethouder Geert Meijering van Kampen. ‘Dat kan alleen circulair en duurzaam, zodat we gelijke tred houden met ons ecologisch plafond. Scheep- en binnenvaart spelen daarin een cruciale rol, want elk vrachtschip houdt gemiddeld dertien vrachtwagens van de weg en dat scheelt enorm veel CO2-uitstoot.’ In de Melmerpolder tussen de N50 en de IJssel bij Kampen wordt de potentie onderzocht voor deze circulaire haven. Als de plannen doorgaan, komt hier een waterstofinstallatie die gaat fungeren als grootschalige duurzame energieopwekker voor de hele regio.

Biobased bouwmaterialen In de haven in Meppel komt de focus te liggen op verwerking van regionale groene grondstoffen zoals bermgras, riet en eendenkroos naar biobased materialen voor de bouwen maakindustrie. ‘Samen willen we ons sterk maken voor kringlopen in plaats van afvalstromen’, vervolgt Meijering. ‘Daarom moet het hoogwaardig gebruik van afvalstoffen in onze havens een steeds prominentere plek krijgen.’

Alex van Oost

Tekst Yvonne de Haan / Fotografie Peter Timmer en Marcel Jurian de Jong Lübeckplein 2, 8017 JZ Zwolle / www.portofzwolle.nl

Geert Meijering

Bij bedrijventerrein Hessenpoort in Zwolle moet een circulair knooppunt worden ontwikkeld voor water- en spoortransport. Klimaatadaptatie staat hier centraal. Nieuwe panden worden klimaatneutraal gebouwd en ook de rest van het bedrijventerrein wordt verduurzaamd met onder andere groene daken. Op het terrein komen waterbekkens voor de opvang van regenwater.

Groen vestigingsklimaat Het Noordelijk Innovatielab Circulaire Economie (NICE) is als kennisinstituut aan Port of Zwolle verbonden. Samen met inzet van mbo-, hbo- en wo-studenten begeleidt directeur Alex van Oost bedrijven, organisaties en overheidsinstanties in de transitie naar circulair ondernemen. Daarnaast maakt NICE zich sterk voor de ontwikkeling van een gunstig, groen vestigingsklimaat in de drie deelgebieden van Port of Zwolle. ‘Het geld uit de Regiod Deal is volgens van Oost cruciaal. Het stelt ons in staat nieuwe –circulaire – manieren van ruimtelijk-economisch ontwikkelen te onderzoeken en daarmee impasses te doorbreken die ontwikkeling nu nog in de weg staan’, zegt Van Oost. ‘Denk daarbij bijvoorbeeld aan de stikstofproblematiek die de bouwwereld parten speelt. Urgentie voor circulariteit is nog nooit zo sterk gevoeld als nu. De coronacrisis heeft wel laten zien hoe de afhankelijkheid van mondiale grondstofstromen onze samenleving kwetsbaar maakt. Dat vraagt om fundamentele veranderingen in ons huidig economisch systeem. Die noodzaak wordt gedeeld door Den Haag, dat stevig inzet op circulaire innovatie. Dit bedrag is een stimulans om de ambities van Port of Zwolle waar te maken en door te groeien tot dé logistieke hub voor circulaire bedrijvigheid van het noordoosten.’ \

21 /

Coby Zandbergen

Focus op de flow Focus op de flow. Zo kopte een advertentie in de kersttijd. ‘Kijk anders naar de feestdagen’, was het advies, ‘concentreer je op de flow die je elk jaar wilt bereiken. Kook zelf, ontvang je kerstpakket via een ‘drive through’, ontvang bezoek via Zoom, vier blokjeskerst, stuur nu wel een kerstkaart en deel mondkapjes uit. Het brengt je bij hetzelfde kerstgevoel als altijd.’

Anders denken, anders doen, we hebben het in corona tijd wel móeten leren. Voetbalsupporter zijn in coronatijd is wel even anders dan in een vol stadion, en van vuurwerk naar carbid is ook wel anders (en gevaarlijker). Maar eigenlijk pasten we ons vooral aan: nieuwe omstandigheden vergen soepelheid in denken, veerkracht in meebewegen. En daartoe blijkt de mens toch bijzonder goed in staat. We droegen de mondkapjes en volgden de talloze pijlen en lijnen, we bleven thuis en ontvingen slechts enkelen tegelijk. Even een tussentijd om zo snel mogelijk weer te kunnen terugkeren naar het leven dat ons zo vertrouwd is: wat is een jaar in een mensenleven? Écht anders doen vergt veel meer, het vraagt om de oude denkbeelden helemaal los te laten. Geen oude wijn in nieuwe zakken, maar een totaal ander pad. Boven de linker- en rechterhersenhelft uitstijgen, de emotie en ratio loslaten en jezelf

toestaan opnieuw te beginnen. ‘Tabula rasa’, een onbeschreven blad. Dat is het kenmerk van creativiteit: een nieuwe werkelijkheid creëren, die verrast, verwondert en het liefst een positieve impact heeft. Wel staan op de schouders van voorgangers, maar vanuit een nieuwe betekenis. Het heeft de mensheid al veel opgeleverd: andere vormgeving, nieuwe toepassingen, effectieve technologieën. En wat hebben we dat nodig, ieder van ons in de komende tijd. Als het werk wat we deden niet meer voorhanden is, als de opleiding die we volgden niet meer voldoet, als de vermoeidheid en ook somberheid de overhand lijkt te nemen. Ik wens eenieder dan die creativiteit toe om nieuwe wegen te bewandelen: wie wil en kan bijleren blijft leven en werken! Dan geldt ook de aloude focus van kerst en het nieuwe jaar; het op weg gaan en zijn naar het nieuwe licht, een zonnewende die we allen nodig hebben: de flow van het lichtpuntje dat wij zelf zijn. \

Coby Zandbergen is sinds 2010 voorzitter van het College van Bestuur van het Cibap in Zwolle, een mbo-vakschool voor vormgeving die opleidt voor de Creatieve Industrie. Van mediavormgever tot ruimtelijk vormgever, van creatief vakman en specialist schilder tot international creative business developer.

ONZE HORIZON

Impact maken met duurzame koffie en kleding Ragnarøk Clothing wil met duurzame kleding de maatschappij veranderen. Anders Koffie heeft hetzelfde doel, maar dan met biologische en circulaire koffie. Twee Zwolse start-ups met een gedeelde missie; de wereld verduurzamen met hun product. Een interessant gesprek met twee bevlogen starters samen met Cycloon Post & Fietskoeriers over: anders denken en anders doen. Nu en in de toekomst.

Noorse mythologie

Ragnarøk Clothing is één van de innovatieve start ups die het levenslicht zien in de creatieve broedplaats Green PAC iLaP, onderdeel van het Polymer Science Park. Hier krijgen startende ondernemers drie jaar de tijd om met begeleiding vanuit onderwijs en bedrijfsleven een duurzaam bedrijf neer te zetten. Windesheimstudent en medeoprichter Daniel Cohen Stuart werkt hier sinds het eind van deze zomer met een groep student-ondernemers aan de ontwikkeling van Ragnarøk Clothing.

Daniel en zijn collega’s zijn ambitieus, maar niet ten koste van alles. ‘Wereldwijd leveren is op termijn een optie, mits het duurzaam kan. Wij gaan niet onze producten de hele wereld overschepen, maar geloven meer in kleinschalige kledingfabrieken vlakbij onze afzetmarkten waar mensen met dezelfde drive en energie samenwerken in platte organisaties. Goede (sociale) arbeidsomstandigheden vinden wij net zo belangrijk als het gebruik van duurzame materialen.’

Zijn bijzondere bedrijfsnaam is ontleend aan een Noorse mythe over het eind van een tijdperk en het opbloeien van een nieuwe wereld. Dat verhaal staat symbool voor de missie van Daniel en zijn collega’s. ‘Wij willen met duurzame materialen en productiemethodes een alternatieve blauwdruk creëren die mainstream wordt in de kledingindustrie. We hebben voor de Europese markt een reeks mondkapjes geproduceerd van tweedehands stoffen en volgend jaar verschijnt onze eerste lijn met shirts van duurzame materialen. De designs hierop worden gezet met een lasertechniek zodat er geen chemicaliën nodig zijn. We verkopen alles online via onze webshop.’

Anders Koffiets Tjerk Kooistra, Irma Smit en Daniel Cohen Stuart

Met dezelfde maatschappelijke drive is Tjerk Kooistra begin dit jaar gestart met Anders Koffie. Biologisch geteelde koffiebonen, van een koffiebrander die tachtig procent minder CO2-uitstoot produceert. Bestellingen, zowel particulier als zakelijk, bezorgt Tjerk zelf op zijn ‘Anders Koffiets’ door heel Zwolle. De lege verpakkingen haalt hij daarna weer op om er vervolgens boodschappentassen van te laten maken. Ook wil hij samen met een andere lokale start-up, Zwolse Zwammen, het koffiedik gebruiken voor het kweken van oesterzwammen. ‘Circulariteit staat bij mij voorop. Daarom verkoop ik niet via winkels, want ik wil de regie behouden over de circulaire keten. Mijn duurzaamheidsgedachte slaat aan. Ik krijg inmiddels aanvragen uit het hele land en mijn doelstelling om honderd impactmakers (klanten) te bereiken, is gelukt. Dat is voor mij de bevestiging dat ik iets unieks doe.’

Grote jongens Toch levert zijn ideële overtuiging ook dilemma’s op. ‘Buiten Zwolle bezorg ik via Cycloon en Fietskoeriers.nl. Ik geef er dan een envelop bij zodat klanten na gebruik de lege zakken kunnen terugsturen met de post. Dat werkt tot nu toe redelijk goed, maar als mijn klantenbestand groeit, moet ik die controle op een andere manier inrichten. Met de aanschaf van mijn elektrische auto hoop ik dat deels te kunnen opvangen.’

Tekst Yvonne de Haan / Fotografie Peter Timmer

23 /

Ook voor Anders Koffie is groei ondergeschikt aan circulariteit. ‘Het bedrijf is nog niet lonend. Dat is niet erg, want ik haal mijn salaris uit andere opdrachten. Vrijwel alle inkomsten stop ik in de groei van Anders Koffie om uiteindelijk te kunnen wedijveren met de grote jongens. Mijn ambitie is om heel Nederland circulair koffie te laten drinken.’

Netwerk fietskoeriers ‘Het verhaal van deze ondernemers is mooi en samen delen we dezelfde visie en drive’, vertelt Irma Smit van Cycloon Post & Fietskoeriers. ‘Wij hebben deze social start-ups nodig om samen de wereld een beetje mooier te maken en traditionele bedrijven te helpen op de weg naar verduurzaming. Dat is voor velen een zoektocht, maar het kan al heel simpel. Bestel bijvoorbeeld je koffie bij Tjerk en laat dat door Fietskoeriers.nl bezorgen. Via dit online netwerk hebben we met dertig bezorgpunten een landelijke dekking en kunnen we dus ook klanten als Anders Koffie bedienen.’

Perspectief Tjerk: ‘Cycloon is een voorbeeld voor mij. Dit bedrijf begon twintig jaar geleden in een garagebox, is uitgegroeid tot een landelijke speler, maar wel altijd trouw gebleven aan zijn principes en waarden. Daniel en ik staan nog aan het begin van het sociaal ondernemerschap en hebben diezelfde droom. Het is fijn dat

Floresstraat 17B, 8022 AD Zwolle / T 085 27 33 273 / www.cycloon.eu

Cycloon in ons gelooft en zegt ‘deze jongens komen eraan’. Daniel: ‘Social start-ups zoeken elkaar automatisch meer op, omdat onze manier van werken hetzelfde is. Wij hebben een ander perspectief dan andere bedrijven. Het gaat ons niet om winst of elkaar beconcurreren, maar elkaar verder helpen omdat we de waarde inzien van elkaars product. Ik leer veel van de verhalen van Tjerk en Irma. Hoe Tjerk bijvoorbeeld zijn verpakkingsmaterialen hergebruikt, vind ik heel interessant.’

‘ Duurzaamheid begint bij samenwerking met ‘impact-ondernemers’’ Irma Smit – Cycloon Post & Fietskoeriers

Irma: ‘Samen kunnen we meer impact maken. Duurzaamheid hoeft niet ingewikkeld te zijn. Een eerste stap kan al zijn om samenwerking te zoeken met een ‘impact-ondernemer’.’ \

‘ Oude rot’ helpt ‘jonge hond’ groot denken Jan Ras

adviseert ondernemers. Dat doet hij op basis van tientallen jaren ervaring in het ondernemerschap. Tot 2017 was hij mede-eigenaar en directielid van NTP Groep in Hattem, een bedrijf actief in bouw en infra. NTP groeide in zijn tijd van 20 miljoen gulden omzet naar 70 miljoen euro omzet. Zijn kennis deelt hij nu met ondernemers in het oosten van het land via Regio Zwolle Incubator en de Van der Zee Stichting en in het buitenland via PUM Netherlands senior experts, een initiatief van het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

Liselotte Volkers

Ondernemen Tekst Mirjam van Huet / Fotografie Peter Timmer

is de vrouw achter de start-up Volcare, een bedrijf dat wasbare modieuze damesslips maakt die urine opvangen en absorberen. Ze bedacht het product toen ze als student Verpleegkunde ontdekte dat een op de vijf vrouwen last heeft van ongewenst urineverlies. Ze won in 2019 de titel Beste Studentondernemer van Hogeschool Windesheim en besloot in september 2020 zich fulltime op haar bedrijf te richten. Door het winnen van de titel heeft ze nu een werkplek bij de innovatiecommunity Green PAC iLab in Zwolle, krijgt ze coaching en heeft ze begeleiding van accountantskantoor Deloitte.

25 /

Hij heeft zijn sporen ruimschoots verdiend ‘in business’, zij besloot pas een halfjaar geleden zich fulltime op het ondernemerschap te richten. ZON’regio Zwolle brengt ‘oude rot’ Jan Ras en ‘jonge hond’ Liselotte Volkers bij elkaar. Een openhartig gesprek over hun ervaringen in zaken ontvouwt zich, met waardevolle lessen voor Volkers.

Volkers heeft vele vragen aan Ras, maar één daarvan is een dringende: ‘Hoe hou je focus, als zich vele kansen aandienen?’

mijn product, mijn collectie uitbreiden, ga zo maar door. Ik wil alles aangrijpen, maar ik wil ook focus houden. Soms zie je door de bomen het bos niet meer.’

Liselotte Volkers: ‘Sinds ik met mijn bedrijf ben begonnen, komen er allerlei kansen voorbij. Online verkoop, verkoop in winkels, een haalbaarheidsstudie om mijn product te verbeteren, potjes met financiering voor het doorontwikkelen van

Jan Ras: ‘Voordat je beslist waarop je je focust, moet je weten waar je naartoe wil.’ Liselotte Volkers: ‘Ik betaal mijzelf nu nog niet uit. Vanaf begin 2021 wil ik dat wel doen. Mijn doel is dat ik mijzelf kan

onderhouden en een gezond bedrijf heb.’ Jan Ras: ‘Dat is een financieel doel. Heb je daarnaast nog een doel, bijvoorbeeld groter worden? Of laat je het komen zoals het komt?’ Liselotte Volkers: ‘Van de zomer heb ik de switch gemaakt naar het fulltime ondernemen. Daar moet ik nog aan wennen. Ik wil niet per se personeel. >

ONDERNEMEN

Wat ik wel zeker weet, is dat ik mijn product ’own’. Met andere woorden, ik weet dat het goed is, dat het de prijs waard is en dat ik vrouwen wat goeds bied. En dat is waar het voor mij om draait. Ik wil vrouwen iets bieden waarin ze zich goed voelen, zodat ze af zijn van de oncomfortabele inleggers.’ Jan Ras: ‘Je moet alleen groeien als dat bij je past, als je dat ziet zitten. Sommige start-ups gaan juist ontzettend snel. Maar die willen dat ook. Wat ik je wil meegeven, is dat anderen misschien in het gat van modieus incontinentieondergoed springen. Dus als jij het idee nu kabbelend voortzet, kan een ander ermee aan de haal gaan.’

Dat brengt de twee op het volgende gespreksonderwerp: het pattenteren van haar vinding. Jan Ras: ‘Heb je je product beschermd tegen imitatie?’ Liselotte Volkers: ‘Ik heb dat geprobeerd, maar helaas is het nog niet patenteerbaar. Ik hoop in januari te beginnen met een haalbaarheidsonderzoek naar een nieuwe innovatie binnen mijn product. Daarna kan ik er misschien wel patent op aanvragen.’ Jan Ras: ‘Maar je hebt wel iets unieks in handen. Jij wil vrouwen namelijk écht helpen. Dat vind ik heel mooi, die ideële inslag.’ Liselotte Volkers: ‘Ja dat is mijn missie. Als verpleegkundige heb ik dat zorgzame in me. Ik sta alle klanten die meer informatie willen bijvoorbeeld ook persoonlijk te woord.’ Jan Ras: ‘De missie die je hebt, draag je die ook uit? Met online video’s en een pitch op je site? Dames vinden het vast en zeker prachtig om te zien dat jij vanuit een ideaal iets hebt ontwikkeld dat hen helpt.’ Liselotte Volkers: ‘Ik twijfel erover of vrouwen dat wel professioneel over vinden komen, omdat ik nog zo jong ben.’ Jan Ras: ‘Volgens mij is het veel meer van belang dat je dit vanuit je ideële doelstelling doet. Dát willen ze zien en lezen.’

‘ Jij wil vrouwen écht helpen. Dat vind ik heel mooi, die ideële inslag’ Jan Ras

Liselotte Volkers: ‘Als alles mogelijk zou zijn, wil ik dat alle vrouwen met urineverlies mij weten te vinden. Maar ja, het bescheidene in mij zegt ook: wees realistisch. Ik wil groot denken, maar ik wil mezelf tegelijkertijd beschermen tegen een teleurstelling.’ Jan Ras: ‘Zet je over die schroom heen. Jij wil verder. De mensen die je nu door het winnen van de titel Studentondernemer

om je heen hebt, kunnen jou ook alleen goed adviseren als jij jouw werkelijke droom uitspreekt. Je moet nooit schroom hebben om hetgeen dat je wil uit te spreken.’

Zo komen ze bij het volgende onderwerp: waar haal je als startup kapitaal vandaan voor groei? Liselotte Volkers: ‘Wat ik me afvraag is, wat is beter, investeren met geld van een

27 /

‘ Ik wil groot denken, maar wil mezelf tegelijkertijd beschermen tegen teleurstelling’ Liselotte Volkers

nodig was, omdat we met meerderen in de directie zaten – kun je een investeerder zoeken die goed is in jouw tak van sport en die dus helpt om jouw bedrijf groter te maken. Je zit bij Deloitte? Die kunnen jou vast en zeker helpen om investeerders te vinden die meewerken aan de groei van je bedrijf, maar niet te veel meedelen in de winst. Wat ik je sowieso aanraad, maak een managementovereenkomst en een overnameovereenkomst. Samenwerking met een investeerder kan namelijk ook misgaan. Als je van tevoren alles vastlegt, bijvoorbeeld welke waarde iemand krijgt als hij uitstapt, krijg je daar nooit gedoe over.’ Liselotte Volkers: ‘In welke situaties kan het bijvoorbeeld misgaan?’

bank of met geld van een investeerder? Want bij een bank blijf ik zelf aan het roer staan, terwijl investeerders vaak zeggenschap willen in het bedrijf. Wat vind jij als expert handig om te doen?’ Jan Ras: ‘Als je wil groeien, is er werkkapitaal nodig. Dat kun je ook op andere manieren bij elkaar krijgen, bijvoorbeeld middels crowdfunding of wie weet kun je via ontwikkelingsmaatschappij Oost NL een ‘business angel’ vinden. De vraag is, wil je puur en alleen financiering of wil je ook iemand die jou kan adviseren? Bijvoorbeeld iemand die verstand heeft van marketing?’ Liselotte Volkers: ‘Ik mis soms wel een sparringpartner. Jij zat in jouw bedrijf samen met vijf anderen in de directie,

toch? Heb jij dat altijd als positief ervaren of dacht je vaak, had ik het maar alleen voor het zeggen?’ Jan Ras: ‘Ik heb het als positief ervaren. Het mooie is, als je met meerdere mensen werkt, hoeven ze niet allemaal hetzelfde in elkaar te zitten. Je vult elkaar aan. Maar van de andere kant, het vraagt om veel overleg. Wij vergaderden veel en lang. We gingen nooit uit elkaar zonder dat we het eens waren.’ Liselotte Volkers: ‘En jullie financiering? Waren er ook nog aandeelhouders van buitenaf bij betrokken?’ Jan Ras: ‘Wij hebben het altijd via de bank gedaan. Maar als je iemand zoekt om mee te sparren – wat bij ons veel minder

Jan Ras: ‘De waarde van een bedrijf ontwikkelt zich voortdurend. Als het goed gaat, blijft het toenemen. In het begin is een aandeel van een procent misschien een paar duizend euro waard, maar jaren later misschien wel een ton.’ \

ECONOMIE

‘ Fijn dat mensen inhoudelijk naar je onderneming kijken’ Na de verkoop van zijn twee kapsalons in Hoogeveen en Vroomshoop trekt Max Groote over de wereld om lezingen te geven over kniptechnieken. Begin 2020 opent hij The Hair.Color Lab in Hardenberg. In oktober besluit hij uit te breiden en noemt hij dit deel van de salon The Hair.Cut Lab. Direct vanaf de start van dit nieuwe project trekt Loïs Laninga met haar waxen tandenbleekstudio bij hem in. Via Startershuis Doen! nemen de jonge ondernemers deel aan de Denktank.

‘Ondanks dat ik al de nodige ervaring had, blijft het interessant te horen hoe anderen je zaak beleven’, begint Groote. ‘Je bent zelf heel enthousiast over je zaak, maar het is fijn dat mensen die er inhoudelijk verstand van hebben er ook naar kijken’, vult Laninga aan. ‘Voorafgaand aan de Zoom-meeting hadden de professionals van de Denktank onze informatieboekjes ontvangen. Zij kijken op een andere manier naar je onderneming en geven commentaar op wat zij goed vinden en wat er anders zou kunnen. Ik heb bijvoorbeeld abonnementen voor waxen; een idee was om dat ook voor tandenbleken te doen.’

Denktank geeft feedback Het contact was gelegd, nadat Peter Zwartscholten van Startershuis DOEN! begin vorig jaar een kennismakingsgesprek voerde met Groote. ‘Bij elke ondernemer is altijd sprake van wat onzekerheid.

Tekst Erik-Jan Berends / Fotografie Peter Timmer

Onze Denktank is er niet om problemen op te lossen. Die hebben we in het leven geroepen om feedback te geven. Ondernemers werken hard aan hun bedrijf, maar schuiven dit aspect vaak naar achteren.’ De Denktank in Hardenberg wordt gevormd door de professionals Roel Stad (voormalig directeur Moderna Textielservice), Camiel Slot (Vrieling Adviesgroep), Arend Hofsink (De Onderzoekfabriek) en Froukje Tinselboer (Vechtstede Notarissen). Zij adviseerden Groote en Laninga die nu hun succesvolle zaak in het centrum van Hardenberg hebben.

Klanten uit de verre regio In oktober zijn de studio’s van Loïs aan the Hair.Lab toegevoegd. Groote: ‘Zaken als die van Loïs zie je niet vaak in het centrum. En het loopt goed. We zien vooral veel jonge mensen, ook uit de steden.

‘ Een vestigingsklimaat voor starters waarop we trots kunnen zijn’ Ik werk veel met vouchers, zoals van social deal. Zo ontvangen we klanten uit de wijde regio, van Zwolle tot Enschede.’ Zwartscholten spreekt veel startende ondernemers als ook scaleups. In de Denktank kunnen ze hun activiteiten met regelmaat bijvijlen. ‘Onze ambitie is dan ook om een goed vestigingsklimaat voor starters te creëren waarop we trots kunnen zijn.’ >

29 /

Ondernemers en burgemeester om tafel Burgemeester Maarten Offinga gaat in gesprek met Hardenbergse ondernemers. Het doel is tweeledig: met hen kennismaken én hun ideeën horen voor de economische koers van Hardenberg. Zij kregen dan ook letterlijk de vraag: ‘Wat zou jij doen als jij burgemeester van Hardenberg was?’

Offinga opent het gesprek met een welgemeend compliment: ‘Ik ben aangenaam verrast door het ondernemersklimaat in Hardenberg. De ondernemers hier zijn pragmatisch, open en bereidwillig om samen de schouders eronder te zetten. Hardenberg staat bekend om zijn slogan ‘De kracht van gewoon doen’. Is dat de boodschap waarmee we de economie versterken? Vandaag hoor ik graag waar jullie denken dat Hardenberg de accenten moet leggen. ’

Offinga: ‘Hij en ik hebben nader kennisgemaakt en uitgebreid gesproken over de sterke positie van Hardenberg in de regio. We hebben het onder meer gehad over bereikbaarheid en de bijbehorende infrastructuur. Dat is namelijk ook belangrijk in die positionering. We hebben onder meer besproken waarom het nodig is om de Nedersaksenlijn vanuit Groningen/Veendam door te trekken richting Hardenberg/Twente. Dus ook dat heeft onze aandacht.’ >

Jasper Vrieling, commercieel directeur Vrieling Adviesgroep: ‘Ik vind die slogan nog steeds mooi. We zijn vooral goed in doen. Dat onderscheidt ons van het westen, waar het vaak wel ‘denken’ is, maar niet ‘doen’. Jan-Willem Viets, directeur Wavin Nederland en België, vult aan: ‘Doen is kenmerkend voor Hardenberg. En naast doen, ook denken; we hebben hier veel innovatieve bedrijven.’ Marc Hakvoort, eigenaar Hak4t groep: ‘Gemeente Hardenberg maakt nog geen duidelijke keus. Horen we bij de Dutch Tech Zone, bij Twente of bij Regio Zwolle? Ik ben ervoor om ons te richten op Zwolle.’ Robert Prins, eigenaar Prins Sport, stelt voor het winkelcentrum van Hardenberg een boost te geven: ‘We moeten ons onderscheiden van Ommen en Dedemsvaart en andere plaatsen in de regio. Wie echt wil winkelen, moet naar Hardenberg komen. We kunnen het winkelcentrum van de regio worden.’

Hardenberg als steunpilaar van Regio Zwolle De gesprekspartners zijn het eens: ze willen Hardenberg positioneren als een van de ‘steunpilaren’ van Regio Zwolle. Offinga legt hen de vraag voor: ‘Wat hebben we nodig om positie te pakken?’ Vrieling: ‘Grond voor bedrijven die zich hier in Hardenberg willen vestigen. En aanwezig zijn in bestuurlijke gremia in Regio Zwolle’. Dan voegt hij toe, refererend aan Peter Snijders, die voorheen burgemeester van Hardenberg was: ‘Één ding hebben we al mee: de voorzitter van Regio Zwolle kent Hardenberg goed en gunt ons vast en zeker een rol in de regio’.

Tekst Mirjam van Huet / Fotografie Peter Timmer en privé-archief

Naam Maarten Offinga Functie burgemeester van Hardenberg Sinds september 2020 Studie Civiele Techniek, Bedrijfskunde, Master Business Management en diverse trainingen en opleidingen aan onder andere Nyenrode Business Universiteit

ECONOMIE

Toerisme laten groeien Hardenberg wil qua toerisme groeien van 1,2 miljoen naar 1,5 miljoen toeristen per jaar. Hoe kijken jullie daar tegenaan? Prins: ‘Afgelopen zomer was dan alvast een mooie start. Noodgedwongen gingen veel mensen op vakantie in eigen land, waarvan een groot deel in het Vechtdal. Die mensen hebben gezien hoe mooi het hier is. Dat moeten we laten zien in het land. Net als onze natuur en ons winkelcentrum. En dan ook nog een knipoog naar de maakindustrie, zodat men ziet dat je hier goed kunt verblijven én ondernemen.’

‘ De ondernemers hier zetten samen de schouders eronder’ Offinga: ‘En die prachtige Vecht? Die rivier loopt langs het stadscentrum, maar er liggen nog veel kansen om de verbinding tussen de Vecht en de stad te versterken. Moeten er terrassen langs de Vecht komen en moet het stadsbeeld meer profiel krijgen?’ Hakvoort: ‘Ik woon aan de Vecht in het centrum van Hardenberg. Ik zie een toename qua bootjes die voorbij varen, maar wat mist is de mogelijkheid om aan te meren.’ Prins: ‘Wat ook helpt voor de aantrekkingskracht van Hardenberg als plek om te verblijven, is activiteiten organiseren in het centrum. Zeker wanneer er een programma is met het ene uur een optreden en het volgende halfuur even niks. In die ‘pauzes’ verkennen mensen het centrum, de winkels en de omgeving.’

Arbeidsmarkt aantrekkelijker maken ‘En als het gaat om de arbeidsmarkt’, zegt Offinga, ‘Wat moeten we doen om talenten te laten groeien en bloeien? Viets: ‘Voor ons als Wavin is het niet ingewikkeld om mensen van hbo-niveau of hoger aan te trekken. Die zijn vaak ook bereid om verder te reizen voor hun werk. De uitdaging zit ‘m in het aantrekken van technische mbo’ers, die zijn moeilijker te vinden.’ Vrieling: ‘Die groep kunnen we hierheen halen door een goede woonomgeving te creëren. Het leefklimaat is goed hier, maar er is behoefte aan goedkopere woningen. Zwolle heeft ook een woningtekort. Misschien kunnen we door extra woningen in Hardenberg te bouwen het probleem voor Zwolle oplossen én mensen hierheen trekken.’

Wat zou jij doen in Hardenberg? Ten slotte heeft Offinga nog een laatste vraag aan de ondernemers. ‘Als jij burgemeester was, wat zou je dan doen in Hardenberg?’ Viets: ‘Allereerst zou ik werken aan de bereikbaarheid van Hardenberg. En een andere vorm van bereikbaarheid: blijf in gesprek met ondernemers. Het is echt niet zo dat je als ondernemer dagelijks de gemeente nodig hebt. Maar als er iets is, weten we elkaar te vinden. En dat is belangrijk.’ Prins: ‘Daar sluit ik me bij aan. Ik vind het positief dat je als burgemeester zichtbaar bent en zegt ‘ik ben jullie burgemeester en ik wil het mooiste in Hardenberg naar boven halen’.’ Hakvoort: ‘Blijven ondernemen zoals afgelopen jaren. Met een focus op Zwolle, om mee te liften op de groei daar.’

Jan-Willem Viets, Mark Hakvoort, Robert Prins en Jasper Vrieling

Vrieling: ‘Zoals we in Hardenberg zeggen: gewoon dóén. We zitten in een tijd dat niet iedereen durft, maar we moeten toch blijven doen. Wel eerst even goed praten, maar dan toch echt tot daden overgaan.’ \

Stephanuspark 1, 7772 HZ Hardenberg / T 14 05 23 / www.hardenberg.nl

31 /

‘Wie wil jij zijn voor deze wereld?’

Student inspireert anderen om anders te denken en te dóén Anders denken, anders dóén. Omdenken dus. Emma Voerman (20 jaar) beheerst dit als geen ander. De student van de Zwolse mbo-school voor foodprofessionals bewijst dat er altijd een kans wacht, ook als alles tegenzit. Ze is te vroeg geboren, heeft een hartafwijking, een hersenbeschadiging, spasmen en autisme, is hoogbegaafd en ziet slechts twintig procent. Maar wie denkt dat zo’n ‘rugzak’ reden is om haar dromen op te geven, heeft het mis. Eén keer heeft ze er hard om gehuild en daarna ging ze weer door.

Bang in de klas ‘Vanwege mijn beperkingen heb ik lang op het speciaal onderwijs gezeten. En omdat ik daar ook niet in het plaatje paste, werd ik in een aparte ruimte gezet. ‘Maak daar je opdrachten maar.’ Bij SVO kwam ik voor het eerst in een klas. Zestien leerlingen om me heen. Ik was doodsbang. Maar dankzij SVO en de begeleiding van Stichting Bartiméus (voor mensen die slechtziend of blind zijn, MvH), kreeg ik hier een fijne tijd.’

Voelen ‘De leraar en de conciërge hebben gekookt met een speciale bril op. Die bril gaf hen mijn zicht. Weinig tot niets dus. Eerst hebben ze de Tekst Mirjam van Huet / Fotografie Peter Timmer Spui 2, 8032 VS Zwolle / T 030 275 81 81 / www.svo.nl

normale les geprobeerd te volgen. Dat werd niks. Toen hebben ze met aanpassingen op advies van Bartiméus een les gevolgd zoals het voor mij zou werken. Dat lukte wel. Sindsdien zijn er voor mij aanpassingen. En hebben we kookles, dan staat er iemand naast mij. Meestal mijn klasgenoot Thijs. Die leest de recepten stap voor stap voor. Alle uitleg krijg ik verbaal en ik mag voedsel voelen aan de ‘herkenningstafel’. Zet je mij in de slagerij, dan herken ik nog geen biefstuk, maar laat je het me voelen, dan weet ik welk vlees het is.’

Ondernemingsplan Inmiddels zit Voerman in het laatste jaar van haar mbo-4-opleiding Vakman-ondernemer. Voor haar afstuderen schreef ze een ondernemingsplan voor een kaasbar in Zwolle. Ze belde de bank voor financiering. Daar liep ze aan tegen de beperkingen van haar beperking. ‘De boodschap was: ‘je plan en de uitwerking ervan zijn fantastisch, maar vanwege je hartafwijking is de kans groot dat je jong sterft en daarom de hypotheeklasten niet kunt voldoen’. Toen heb ik op bed liggen huilen’, blikt Voerman terug.

Wat kan wel? Haar motto ‘spread your wings and fly away’ hielp Voerman overeind. Ze stelde zichzelf de vraag: wat kan wél? Ze ging voor plan B: na haar afstuderen begint ze aan een communicatieopleiding (hbo), met als doel: anderen inspireren hun dromen na te jagen. ‘Als iets tegenzit, bekijk de situatie en pak het aan. Wie wil jij zijn voor deze wereld?’ \

REGIO ZWOLLE

Samenwerking sectortafels maakt regio sterker

Tekst Yvonne de Haan / Fotografie Peter Timmer

33 /

De sectortafel Bouw & Infra van Regio Zwolle wil een waardevolle bijdrage leveren aan een sterke arbeidsmarkt in de regio. Met een stevig gevulde actieagenda is deze tafel startklaar om de plannen - volledig coronaproof - in 2021 uit te rollen. In het oog springende activiteiten zijn het opzetten van een arbeidspoule en de samenwerking met de sectortafels Transport & Logistiek en Techniek & Energietransitie.

‘De coronacrisis heeft op de bouwsector nog relatief weinig invloed gehad’, begint Jorrit van Ommen, expert van de sectortafel Bouw & Infra. ‘Maar de eerste gevolgen worden wel langzaam zichtbaar. Bij infrabedrijven bijvoorbeeld, beginnen opdrachten langzaam op te drogen.’ Toch is dat niet het enige dat Van Ommen bezighoudt. ‘De coronacrisis zal zeker gevoeld worden in onze sector, maar er staan nog meer uitdagingen voor de deur. Een bouwopgave van één miljoen woningen, verduurzaming van bestaande bouw, de stikstofcrisis en strengere milieuwetgeving’, somt Van Ommen op. Hij schetst hoe de sector die uitdagingen aan kan gaan: ‘Om adequaat in te spelen op deze ontwikkelingen, is samenwerking essentieel. Door gezamenlijk onze kwaliteiten, kennis en expertise te gebruiken, maken we de arbeidsmarkt in onze regio sterker. Dat kan bijvoorbeeld met een flexibele arbeidspoule. Zo behouden we vakkrachten voor de sector en wordt uitstroom voorkomen.’

Innovatiehub Salland Met de Innovatiehub Salland opent de sectortafel de deur voor studenten, trainees en nieuwkomers in de bouw. Studenten kunnen bij deze ‘hub’ terecht voor een stageplek of afstudeeropdracht en jongeren in een uitkeringspositie krijgen hier via een leer-werkplek de kans om zich te oriënteren op een baan in de bouw. Voor huidig bouwpersoneel wil de sectortafel duurzame inzetbaarheidsgesprekken opstarten. ‘We willen mensen bewust maken van zaken die belangrijk zijn voor hun loopbaan’, vervolgt van Ommen. ‘Wat zijn hun ambities en wat is er nodig om die te realiseren? Dat willen we in deze gesprekken helder krijgen.

‘ De crisis wordt gevoeld, maar er zijn méér uitdagingen’

Topwerkgeverschap De arbeidspoule is één van de punten die staan vermeld op de actieagenda van deze branche. Werkgevers in de bouw kunnen zich daarnaast aanmelden voor de driedaagse leergang Topwerkgeverschap. Tijdens dit evenement worden werkgevers getraind in leiderschapsvaardigheden en komen best practises en actuele thema’s aan bod. Voor hr-personeel van mkb-bouwbedrijven worden diverse bijeenkomsten georganiseerd waarin kennisoverdracht, best practises en collectieve thema’s zoals cao-afspraken op de agenda staan. Ook de presentatie ‘Dynamisch op weg’ komt aan bod, waarin de mogelijkheid voor een carrière in de wegenbouw onder de aandacht wordt gebracht van potentiële werkgevers.’ Van Ommen: ‘Voor de coronacrisis organiseerden wij alle evenementen live en daar kwamen veel hr-professionals op af. Nu bieden wij deze events digitaal aan en ook daar melden zich nog ruim zeventig belangstellenden voor aan. We voorzien dus blijkbaar in een behoefte.’

www.upgradejezelfregiozwolle.nl

We merken nu in deze coronacrisis dat het lastig is als medewerkers niet digitaal een loopbaangesprek kunnen voeren, omdat ze deze skills missen. Deze tijd maakt wel pijnlijk duidelijk dat digitale vaardigheden essentieel zijn om je werk goed te kunnen uitvoeren. Training en scholing zijn van evident belang om ervoor te zorgen dat medewerkers blijven meegaan in de ontwikkelingen van deze tijd.’

Robotisering Ook een belangrijk thema volgens Van Ommen is robotisering. ‘We zien dat het aantal bouwfabrieken in opkomst is. Het bouwproces verschuift deels van de bouwplaats naar de fabriek, waar complete panelen worden gefabriceerd, deels via robotisering. Ik denk niet dat deze ontwikkeling al het werk van de mens overneemt, maar het vraagt wel om nieuwe vaardigheden van bouwprofessionals. Hoe gaan we deze mensen daarin meenemen? Al die zaken bespreken we met elkaar aan de sectortafel, want we hebben elkaar nodig om de arbeidsmarkt in Regio Zwolle sterker te maken.’ >

REGIO ZWOLLE

Regio Zwolle Brigade helpt ondernemers uit de crisis Ondernemers krijgen in deze economisch bijzondere tijden advies en ondersteuning van de Regio Zwolle Brigade, opgericht in opdracht van Economic Board Regio Zwolle (EBRZ). Kennispoort Regio Zwolle en Werkgevers Servicepunt Regio Zwolle zetten hun kennis en ervaring in om ondernemers in de crisis op weg te helpen in de 22 gemeenten.

In maart hebben Netty Wakker, directeur van Kennispoort, en Renate Westdijk, aanjager binnen het Werkgevers Servicepunt, opdracht gekregen om vanuit het perspectief van werk en ondernemen ondernemers te ondersteunen. ‘We zijn gestart met een team betrokken adviseurs dat ondernemers helpt die hard door de crisis zijn getroffen’, zegt Wakker.

Als Regio Zwolle Brigade hebben we daar een goede meerwaarde kunnen bieden door ondernemers aan de hand te nemen en wegwijs te maken. Naast het maatregelenpakket met onder andere de TOZO en de NOW-regeling, is de Corona Overbruggingslening (COL) ook een mooi voorbeeld van hulp voor ondernemers.’

‘De impact van de coronacrisis was groot in de eerste maanden, er waren veel vragen over maatregelen en financiële steun. Ook zagen we dat bijvoorbeeld de aanwas van start-ups volledig tot stilstand kwam en dat kleine bedrijven hulp zochten.

Westdijk: ‘De adviseurs houden elkaar op de hoogte van nieuwe regelgeving, delen best practises en bespreken casuïstiek. Samen weten wij meer en helpen we de ondernemer met zijn vraagstuk op het gebied van economie en arbeid. We denken ‘out of the box’ mee. Zo ontstaan er mooie initiatieven. Een voorbeeld is dat de Regio Zwolle Brigade is begonnen met een pilot om aanvragers van de TOZO 2-regeling van de gemeente Zwolle na te bellen. Dat was een succes, waarna de belactie is uitgerold naar alle 22 gemeenten van Regio Zwolle.’

Belactie

‘ Een team betrokken adviseurs ondersteunt ondernemers’ Netty Wakker

Regio Zwolle Brigade De Regio Zwolle Brigade informeert ondernemers, beantwoordt vragen en ondersteunt met raad en daad. Het doel is: samen uit de crisis komen in Regio Zwolle. Er zijn specialisten met kennis van liquiditeitsvraagstukken, problemen op het gebied van productieverlies en continuïteit, overcapaciteit of onderbezetting en veiligheidsvraagstukken. De Regio Zwolle Brigade doet haar werk in aanvulling op de diensten van alle bekende instanties die er al zijn, zoals gemeentes, werkgevers- en werknemersorganisaties, KvK, UWV en sociale diensten. Wie zich als ondernemer meldt via het contactformulier op www.samenuitdecrisisregiozwolle.nl krijgt binnen 24 uur een reactie.

Tekst Yvonne de Haan / Fotografie Lenneke Lingmont en privé-archief

35 /

‘Aandacht geven en een luisterend oor bieden’

Ondernemersteam Paul Veld vertegenwoordigt in de Regio Zwolle Brigade de private kant namens VNO-NCW en MKB Regio Zwolle. ‘Er is behoefte aan een proactieve benadering in deze bijzondere tijd waarin veel bedrijven geraakt worden door de crisis. We zijn met een team van 35 regionale ondernemers gestart met het bellen van alle leden van werkgeversorganisaties binnen Regio Zwolle. De komende periode gaan we – samen met de regionale partners – opschalen en nemen we contact op met alle ondernemingen die NOW2 hebben aangevraagd. Zo horen we waar we ze nog meer mee kunnen helpen om door de crisis te komen. De kracht zit in samenwerking, gebruikmakend van de collectieve intelligentie in de regio. De kracht van voor én door ondernemers werkt.’

Paul Veld

Makel- en schakelfunctie Wakker: ‘Gezamenlijk bieden we een breed netwerk waarin de Regio Zwolle Brigade een belangrijke makel- en schakelfunctie vormt. Wij verwijzen ondernemers naar het juiste loket en maatschappelijke vraagstukken brengen we op de agenda bij diverse gremia.’ Westdijk: ‘Naarmate de crisis vordert, verandert het type vragen. In het begin ging het vooral over het pakket aan noodmaatregelen. Nu vragen ondernemers hoe ze hun businessmodel toekomstbestendig kunnen maken, hoe ze kunnen op- of afschalen in personeel en hoe ze vaart kunnen maken met digitalisering.

‘ We schakelen snel’ Renate Westdijk

Die wijzen we bijvoorbeeld op de digitaliseringsvouchers van de provincie Overijssel of richting het Ontwikkelfonds Regio Zwolle.

Hoog tempo Westdijk: ‘We schakelen snel. Ik werd laatst gebeld door een ondernemer met een vraagstuk over het uitlenen van personeel. Dat was best een complex verhaal, waarmee ik nog niet eerder te maken heb gehad. Paul Veld heeft de vraag neergelegd binnen zijn netwerk. Op vrijdagavond werd ik gebeld door een fiscalist met het antwoord en zaterdagochtend had ik contact met de ondernemer. Die waardeerde het meedenken enorm.’

Aandacht en luisterend oor Veld: ‘Het belangrijkste van het contact met ondernemers is een luisterend oor bieden. Vragen hoe het met ze gaat en de focus leggen op zaken die in deze tijd wél kunnen. We merken dat dit heel erg gewaardeerd wordt. Soms raakt een vraag een hele sector, zoals een vraag van een touringcarbedrijf. Dat vond ik interessant, ook omdat ik als vertegenwoordiger van de sectortafel Transport & Logistiek van de Human Capital Agenda zicht wil krijgen op wat er leeft binnen de branche. Daarom organiseerde Regio Zwolle Brigade een videocall voor alle touringcarbedrijven uit deze regio. Er ontstond interactie en bereidheid elkaar te helpen.’ \

ONDERNEMEN

Aankomen en vertrekken op Platform 9 Helga de Boer en Trea ten Kate hebben een droom: een plek creëren waar ondernemers kennis, inspiratie en praktische vaardigheden halen én delen. Dat is gelukt: Platform 9 is dé one-stop-shop voor ondernemers die willen groeien.

De reis van De Boer en Ten Kate begon al op de kleuterschool. ‘We bouwden samen zandkastelen’, zegt Ten Kate. ‘En dat was het begin van een levenslange vriendschap. We liepen al lang rond met het plan om onze vakkennis en ervaring te bundelen en in 2019 ontwikkelden wij de eerste workshop.’ Die ene workshop was het begin van Platform 9 en inmiddels vinden steeds meer ondernemers de weg naar het platform. ‘Wij zijn trots dat we binnen twee jaar zijn gegroeid tot een platform waar wij met vijftien ondernemers workshops en trainingen in binnen- en buitenland aanbieden voor ondernemers en hun medewerkers. Daarnaast bieden wij onder hetzelfde dak diverse diensten aan.’ ‘De trein dendert door’, vult De Boer aan. ‘2020 was een uitdagend jaar, maar toch hebben we grote stappen gezet. Helga de Boer en Trea ten Kate

Aanbieding Platform 9 organiseert tien keer per jaar een inspirerende kennisbijeenkomst met een wisselend thema en een ongedwongen netwerkborrel. Programma vrijdag 26 februari 2021 vanaf 13.30 uur* Interactieve presentatie: • Succes met focus • Voorbeelden van succesvolle bedrijven die focussen op hun eigen, unieke waarom • Inspiratie om jouw bedrijf succesvoller in de markt te zetten • Aansluitend: vrijdagmiddagborrel ZonKorting Meld je aan op www.platform9.nl/trainingen-en-workshops met de code ZonKorting. Je betaalt geen € 99 maar € 79 inclusief koffie/thee én goedverzorgde vrijdagmiddagborrel. * Het maximumaantal deelnemers is afhankelijk van de dan geldende corona-maatregelen. Eventueel worden er nieuwe of extra data gepland.

Tekst Platform9 / Fotografie www.edwingoed.nl Dr. van Deenweg 108, 8025 BK Zwolle / www.platform9.nl

Wij zijn samenwerkingen gestart met Startversneller, Kennispoort en Upgrade Jezelf, er loopt een aanvraag voor certificering en we bouwen aan een online mkb-academie. Wij hebben in de afgelopen twee jaar ontdekt dat we elkaar niet alleen privé, maar ook zakelijk perfect aanvullen. Wij werken met zoveel plezier samen en bij alles wat we doen houden we elkaar scherp. 2021 wordt het jaar van Platform 9!’

Enkele workshops van Platform 9 BV • • • • • • • • • •

Websitemarketing Zakelijk vloggen LinkedIn met resultaat Moneymindset Je website bouwen in 1 weekend Beter vindbaar met SEO Prettig verkopen Je marketingplan Workations op Vlieland (Hotelletje de Veerman) Workations in Spanje (Arriadh Hotel Andalusië) \

37 /

Jelle Weever

De MKB-Toets: samen kom je verder Het lijkt of ondernemers en overheden steeds verder van elkaar komen af te staan. Twee werelden die verschillend naar de wereld kijken. Zelf heb ik als ondernemer en voormalig ambtenaar het geluk kennis van beide werelden te bezitten. Als werkgeversvertegenwoordiger ervaar ik dagelijks de goede wil aan de overheidszijde, gedurende de coronaperiode heb ik de samenwerking zelfs als uiterst positief ervaren.

Ondanks goede bedoelingen gaat het ook vaak mis in de samenwerking tussen individuele ondernemers en overheid. Naast dienstverlening is ook regeldruk een toenemend thema. Dit geldt zowel voor landelijke als lokale maatregelen. Omdat regels vaak niet zijn afgestemd op de praktijk van het mkb, kunnen ondernemers er slecht mee uit de voeten. Is dat onwil? Ik denk het niet. Geen ambtenaar stapt ’s morgens uit bed om ondernemers dwars te zitten. MKB-Nederland Regio Zwolle wil samen met de gemeenten en lokale ondernemersverenigingen de MKB-Toets invoeren. Dit maakt het voor ondernemers mogelijk om vooraf mee te denken met beleid en regelgeving. Het biedt de kans voor gemeenten om de samenwerking met de lokale bedrijven te verbeteren en het vergroot het draagvlak.

Jelle Weever is voorzitter van MKB-Nederland Regio Zwolle

Een MKB-Toets krijgt in de praktijk vorm door een representatief panel van individuele mkb-ondernemers en/of lokale ondernemersvertegenwoordigers, de mogelijkheid te geven om in een vroege fase met de gemeente mee te denken over nieuw beleid. Op basis van praktijkervaring geeft het panel concreet aan in hoeverre het voornemen van gemeenten werkbaar en uitvoerbaar is, waar knelpunten zitten en hoe regeldruk voor het mkb kan worden beperkt of voorkomen. De gemeente geeft vervolgens in de toelichting van het nieuwe beleid aan hoe de inbreng van het panel is benut. Wij doen een handreiking middels een 10-stappenplan om de invoering mogelijk te maken en samen het ondernemersklimaat een stukje beter maken. Het spreekwoord luidt immers: alleen ga je sneller, samen kom je verder! \

REGIO ZWOLLE

Voucherregeling voor postcorona-thuiswerkplan De provincie Overijssel biedt subsidie voor (middel)grote bedrijven om thuiswerken op structurele basis te stimuleren: de Voucherregeling Thuiswerkplan. Hiermee kunnen werkgevers een externe deskundige gratis inschakelen om een thuiswerkplan te maken. Dit is speciaal voor werkgevers uit Overijssel (met uitzondering van Deventer, daar geldt een andere regeling). Zo hoopt de provincie dat, ook als er straks een vaccin is voor COVID-19, mensen regelmatig blijven thuiswerken.

Afgelopen jaar deden we massaal ervaring op met thuiswerken. Pluspunten hiervan waren dat er nauwelijks files waren en de CO2uitstoot van verkeer drastisch verlaagde. Dat sluit mooi aan op het Duurzaam Mobiliteitsprotocol dat Twente Mobiel en Regio Zwolle Mobiel inzetten in samenwerking met Overijsselse werkgevers. Spreiden is het sleutelwoord van dit protocol. Het gaat erom dat medewerkers gespreid over de week thuiswerken, maar dat ze ook het reizen naar hun werk verspreid over de dag doen. Ook kan de spreiding toegepast worden door medewerkers verschillende vervoersmiddelen te laten gebruiken.

Blijven thuiswerken Regio Zwolle Mobiel en Twente Mobiel willen dat het Mobiliteitsprotocol ook na de coronacrisis structureel onderdeel

wordt van het mobiliteitsbeleid. Om hierbij extra ondersteuning te geven is de Voucherregeling Thuiswerkplan beschikbaar. Dit is een subsidie voor werkgevers, met minimaal vijftig medewerkers, voor het inhuren van een externe adviseur die een thuiswerkplan opstelt dat ook na corona effect heeft. De werkgever kiest zelf een externe deskundige.

Voorwaarden Om te kunnen profiteren van deze voucher, is er een aantal voorwaarden waaraan de werkgever moet voldoen. Om te kunnen toetsen of het plan aan de voorwaarden voldoet, moeten er ongeveer twintig punten gedetailleerd uitgewerkt worden in het plan. Dit zijn punten over uiteenlopende zachte en harde factoren die het plan toekomstbestendig maken. Een andere voorwaarde is dat het plan binnen zes maanden in uitvoer moet zijn.

Een kwart miljoen Het subsidieplafond voor 2020 is 250.000 euro en de voucherregeling loopt tot 1 juli 2021, of tot het maximumbedrag is bereikt. De subsidie is afhankelijk van het aantal medewerkers: 3.000 euro voor werkgevers met 50 tot en met 99 werknemers; 3.500 euro voor werkgevers met 100 tot en met 249 werknemers; 4.000 euro voor werkgevers met 250 of meer werknemers.

Lange termijn Als de werkgevers met de voucherregeling aan een thuiswerkplan zijn begonnen, monitoren Twente Mobiel en Regio Zwolle Mobiel de voortgang. Ze houden contact om advies en ondersteuning te bieden waar mogelijk. Werkgevers die nog geen partner zijn van Twente Mobiel en regio Zwolle Mobiel kunnen de voucher ook aanvragen.

Tekst en fotografie Regio Zwolle Mobiel

39 /

De thuiswerkplannen zullen per organisatie verschillen. Ook zijn de plannen waardevolle input om van te leren. Door inzage te krijgen in de verschillende thuiswerkplannen, wil Regio Zwolle Mobiel en Twente Mobiel een praktisch model postcoronathuiswerkplan maken voor andere werkgevers. Dit plan kan dan als format dienen, waar heel werkend Overijssel en mogelijk zelfs heel Nederland uiteindelijk iets aan heeft. Een voorbeeld dat duurzaam en toekomstbestendig is. Want uiteindelijk gaat het erom dat de positieve effecten van thuiswerken ook in de toekomst vastgehouden worden. Werkgevers in de gemeente Deventer hebben mogelijkheden voor ondersteuning binnen de Cleantechregio. Meer informatie: slimschoonreizen.nl/slim-ondernemen.

Corona veroorzaakt verdubbeling van thuiswerken In de afgelopen periode heeft de werkgeversaanpak een onderzoek gehouden onder bedrijven en andere organisaties in Overijssel naar thuiswerken. In totaal hebben 44 werkgevers meegedaan aan het onderzoek, bij wie in totaal 25.000 medewerkers werken. De bedrijven die deelnamen zijn productiebedrijven, verzekeringsbedrijven, zorginstellingen, gemeenten en woningcorporaties. De belangrijkste uitkomsten van dit onderzoek: •V óór de coronacrisis werkte gemiddeld 14 procent van de medewerkers 1 à 2 dagen per week thuis. •T ijdens de coronacrisis werkt gemiddeld 49 procent van de medewerkers thuis. •H et maximaal haalbare thuiswerkpercentage is volgens

Luttenbergstraat 2, 8012 EE Zwolle / www.regiozwollemobiel.nl

werkgevers met gemiddeld 53 procent iets hoger. Dit komt doordat niet bij alle Overijsselse werkgevers een groot deel van het hele personeel kan thuiswerken. Er zijn veel productiebedrijven waar de meeste medewerkers fysiek aanwezig moeten zijn om het werk te kunnen verrichten. • Werkgevers verwachten dat ná de coronacrisis gemiddeld 34 procent van de medewerkers 1 à 2 dagen per week thuiswerkt. Een verdubbeling ten opzichte van het percentage voor corona (14 procent) • De meeste werkgevers (55 procent) hebben vooral positieve ervaringen met thuiswerken. Thuiswerken blijkt te werken. • Minder dan 5 procent van de werkgevers geeft aan vooral negatieve ervaringen te ondervinden met het thuiswerken. • Net als vóór de coronacrisis is op dit moment vrijdag de rustigste dag van de week op het werk. Ruim 88 procent van de werkgevers geeft aan dat het op deze dag rustig of heel rustig is. • Na vrijdag, is woensdag de rustigste dag bij deze werkgevers. • De dinsdag wordt aangeven als drukste dag van de week (65 procent). Het druktebeeld is door de coronacrisis dus niet veranderd. • De werkgevers geven aan dat bijna de helft van de medewerkers (48 procent) flexibele werktijden heeft en dus op zich buiten de spits kan reizen. • Het is heel rustig in het openbaar vervoer. 18 procent van de werkgevers geeft aan tijdens de coronacrisis medewerkers te ontmoedigen het openbaar vervoer te gebruiken. • 16 procent van de werkgevers stimuleert in deze tijd medewerkers juist extra om te gaan fietsen. \

REGIO ZWOLLE

Projecten Regio Deal maken ambitie Regio Zwolle waar ‘Groei met ons mee naar de vierde topregio van Nederland.’ Die ambitie van Regio Zwolle komt in de projecten van Regio Deal Regio Zwolle goed naar voren. In deze infographic staan de vijf actielijnen en achttien projecten van Regio Deal Regio Zwolle uitgelicht. Een aantal vragen die daarbij centraal staan: • Hoe houden we Regio Zwolle leefbaar in tijden van klimaatverandering? • Hoe nemen we ondernemers mee in de circulaire transitie? • Hoe kunnen we nog meer gebruikmaken van innovatieve technologieën? In deze editie van ZON’regio Zwolle komen twee enthousiaste Regio Deal Regio Zwolle-projectleiders aan het woord. Martijn Kerssen vertelt over de circulaire ambities in de kunststofsector van Regio Zwolle, Jan Brink legt uit hoe in gemeente Steenwijkerland en omliggende gebieden toeristenspreiding wordt gerealiseerd. Op www.regiozwolle.info/regiodeal zijn alle projecten van Regio Deal Regio Zwolle uitgelicht en in de vorm van een glossy in beeld gebracht. Duurzame ontwikkeling De doelen van Regio Deal Regio Zwolle zijn gekoppeld aan de zeventien Duurzame Ontwikkelingsdoelen die de Verenigde Naties (VN) hebben opgesteld. Met die doelen, waarin oplossingen voor armoede, Toekomstbestendig maken van de onderwijs en de klimaatcrisis arbeidsmarkt centraal staan, wil de VN dat we in 2030 in een betere wereld leven. Een vooruitstrevende ambitie, die perfect aansluit bij die van Regio Zwolle.

Economische structuurversterking door duurzaam groeien en circulair ondernemen van het mkb

Evenwichtige groei van stad en platteland

Aan de slag met klimaatoplossingen Governance en monitoring

41 /

Actielijn 1

Economische structuurversterking door duurzaam groeien en circulair ondernemen van het mkb

Actielijn 3

Evenwichtige groei van stad en platteland

Good Practice

Spoorzone Deelproject 1: innovatiedistrict Deelproject 2: passarelle

Living Lab

Duurzame groei toerisme en recreatie in gemeente Westerveld

Ondernemersacademie Circulair Ondernemen

European Wetland Center

Impactgenerator Agri & food

Station Steenwijk als mobiliteitspunt en Smart Mobility en Hospitality

Future Farm - Kennis & Innovatiehub circulaire rundveehouderij

Actielijn 4

Aan de slag met klimaatoplossingen

Dutch Circular Polymer Valley

Robuust Groenblauwnetwerk in bebouwd gebied Zwolle

Circulair tapijtcluster

Regiodeal Climate Campus

Circulair produceren en consumeren in Westerveld

Quickscan klimaatadaptatie en watersysteem lange termijn

Port of Zwolle

Brede welvaart in Vechtdal

Actielijn 5

Actielijn 2

Toekomstbestendig maken van de arbeidsmarkt Toekomstigbestendige arbeidsmarkt Regio Zwolle Human Capital Agenda

Governance en monitoring

Regio Deal brede welvaart

REGIO ZWOLLE

Nieuwe banen voor kunststofsector Regio Zwolle Bedrijven in de kunststofsector van Regio Zwolle in beweging brengen om circulair te produceren, het creëren van nieuwe banen en zorgen voor een kleinere afvalberg. Drie belangrijke doelen die het Regio Deal Regio Zwolle-project ‘Dutch Circular Polymer Valley’ in hoofdlijnen samenvatten. ‘Want hoewel er al veel mooie circulaire initiatieven zijn in Regio Zwolle, is er nog genoeg winst te behalen voor ondernemers’, zegt projectleider Martijn Kerssen van Oost NL. ‘We willen de kunststofsector toekomstbestendig maken en af van het negatieve imago van plastic.’

‘ Bedrijven en start-ups helpen circulaire stappen te zetten’ Tekst Arjan Dijkema / Fotografie Marijke Mosterman en Hogeschool Windesheim

43 /

Het is voor kunststofbedrijven namelijk essentieel dat ze snel overgaan op circulair ondernemen. ‘Als bedrijven dit jaar geen stappen zetten op dat gebied, dreigen ze de boot te missen’, zegt Kerssen. Daarom is hij ook zo blij met het geld van Regio Deal Regio Zwolle. ‘Daarmee geven we extra ‘body’ aan circulair ondernemen in de kunststofsector en kunnen we net dat extra zetje geven waarmee we ondernemers mee kunnen krijgen in de circulaire transitie.’

Start-ups Om dat te bewerkstelligen, starten dankzij Dutch Circular Polymer Valley de komende jaren veel nieuwe circulaire projecten in Regio Zwolle, zegt Kerssen. ‘We gaan concrete voorbeelden uitwerken, kennis delen en bedrijven en ook start-ups helpen om circulaire stappen te zetten.’ In het project staan drie principes centraal: bedenken, maken en vermarkten. ‘We werken daarbij nauw samen met het lectoraat kunststoftechnologie van Hogeschool Windesheim en Polymer Science Park.’

Martijn Kerssen

Circulaire oplossingen Die twee kennisinstituten uit Zwolle hebben op hun beurt weer korte lijntjes met de vele kunststofverwerkende bedrijven in Regio Zwolle, die bekendstaat als dé kunststof-hotspot van Nederland. ‘Hogeschool Windesheim en Polymer Science Park doen toegepast onderzoek en werken samen met bedrijven aan circulaire oplossingen’, legt Kerssen uit. ‘Vervolgens gaan kunststofbedrijven en start-ups in hun productieproces aan de slag om uiteindelijk die circulaire oplossingen als producten op de markt te brengen.’

Verf-emmers Een aantal van die producten is voor oplettende inwoners van Regio Zwolle al terug te zien. Denk bijvoorbeeld aan de plastic fietspaden in Zwolle en Giethoorn van PlasticRoad, waarmee Regio Zwolle de wereldprimeur had. Ook de verfemmers van Koninklijke Van Wijhe Verf zijn een mooi voorbeeld. ‘Een echte ketensamenwerking’, legt Kerssen uit. ‘Samen met Dijkstra Plastics en Veolia Polymers hebben ze de eerste verfemmer op de markt gebracht die honderd procent van plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drinkpakken (pmd) uit onze afvalcontainers gemaakt is.’

Plastic kaarsenhouders Ook zorgt Dutch Circular Polymer Valley voor nieuwe werkgelegenheid in Regio Zwolle. Een mooi voorbeeld daarvan is de samenwerking met het circulaire ambachtsnetwerk

‘ Circulariteit begint op school’ WaardeRing en Stichting Kringloop Zwolle. ‘Leerlingen van Thorbecke Praktijkonderwijs en De Twijn (speciaal onderwijs, AD) hebben van het plastic van ingeleverde cd’s en dvd’s bijvoorbeeld kaarsenhouders gemaakt’, zegt Kerssen. ‘Nu kijken we of we meer hoogwaardige circulaire producten kunnen maken van ingeleverde kunststofartikelen die bij de kringloop niet worden verkocht. We willen namelijk de afvalberg achter de kringloopstroom verminderen. Nu gaat er nog te veel plastic de verbrandingsoven in.’

Nieuwe generaties Ook biedt het project kansen voor het onderwijs in Regio Zwolle. ‘Vooral voor het mbo, vmbo, voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs is een rol weggelegd in kringloopproductieketens’, vertelt Kerssen. ‘We hebben nieuwe generaties nodig die leren hoe ze producten circulair ontwerpen, zodat ze die kunnen repareren of recyclen. Generaties dus die de afvalstroom en de vervolgstappen leren herkennen. Dat begint op school. Iets dat bij Dutch Circular Polymer Valley allemaal mooi bij elkaar komt.’ >

REGIO ZWOLLE

Jan Brink

Steenwijkerland spreidt toeristen: ‘Giethoorn is geen pretpark’ Toeristen die met de trein aankomen op een splinternieuw station Steenwijk en vandaaruit met een gereserveerde elektrische deelauto koers zetten richting Belt Schutsloot. Want omdat ze op hun smartphone zien dat het in Giethoorn te druk is, slaan ze het ‘Venetië van het noorden’ nog even over. Mede dankzij het geld van Regio Deal Regio Zwolle is dat eind 2023 geen toekomstmuziek maar realiteit. ‘Met ‘smart mobility’ en ‘smart hospitality’ zorgen we voor een betere toeristenspreiding’, zegt Jan Brink, projectleider slimme mobiliteit bij gemeente Steenwijkerland.

Tekst Arjan Dijkema

Want dat toeristen zich meer verdelen over Nationaal Park Weerribben-De Wieden en omliggende gebieden is volgens Brink hard nodig. Vooral in Giethoorn, een van de toeristische trekpleisters in Regio Zwolle, staat de leefbaarheid onder druk. ‘Het is heus niet zo dat dat voor de hele zomer geldt, maar het is er soms gewoon te vol’, zegt hij. ‘Door gebruik te maken van technologieën en data kunnen we druktepieken verminderen. Giethoorn is namelijk geen pretpark met hekken eromheen, maar een plek waar mensen wonen en werken.’

Samenwerking Mede daarom werkt de gemeente Steenwijkerland samen met ondernemers en inwoners van Regio Zwolle aan de ontwikkeling van een online platform. Daarbij is er veel ruimte voor initiatieven. ‘Die samenwerking vinden we echt heel belangrijk, want uiteindelijk moeten de voorzieningen voor iedereen aantrekkelijk zijn,

45 /

niet alleen voor toeristen. Bewonersorganisaties denken nu bijvoorbeeld al na over hoe ze straks wellicht deelauto’s kunnen aanbieden en ook ondernemers zien veel kansen’, zegt Brink.

‘ App voor toeristen vermindert druktepieken’ De samenwerking gaat verder dan Steenwijkerland. ‘Bezoekers trekken zich niks aan van een gemeentegrens. Daarom spelen bijvoorbeeld ook de gemeente Westerveld – met onder meer de koloniën van weldadigheid - en Spoorzone in Zwolle een rol in het project’, zegt Brink. ‘Zo werken we bij de verbouwing van het station in Steenwijk samen met dezelfde partijen als die betrokken waren bij het vernieuwde station van Zwolle.’

Metamorfose De plannen voor een opknapbeurt voor het stationsgebied in Steenwijk zijn niet nieuw. Door Regio Deal Regio Zwolle is het project in een stroomversnelling geraakt. ‘De deal geeft ons een extra impuls waarmee we onze ambitie kunnen versnellen. Daar zijn we hartstikke blij mee’, zegt Brink. Station Steenwijk ondergaat

de komende jaren een metamorfose. ‘We gaan de hal opknappen en het stationsgebied aantrekkelijker maken voor bezoekers en ondernemers. Er zijn veel mogelijkheden voor bedrijvigheid in en rond het station.’

Toegangspoort Want station Steenwijk is straks de toegangspoort tot Weerribben-De Wieden en gaat een belangrijke rol spelen in de toeristenspreiding. ‘Misschien dat we zelfs een gastvrouw- of heer inzetten die bezoekers bijvoorbeeld wijst op het installeren van de app.’ Via de applicatie kunnen toeristen voorkeuren aangeven en krijgen ze aan de hand daarvan suggesties voor alternatieve routes of minder bekende bezienswaardigheden. ‘We verleiden mensen zo digitaal andere keuzes te maken’, legt Brink uit.

Openbaar vervoer bevorderen Eind 2023, als het project ‘Station Steenwijk als mobiliteitspunt en Smart Mobility en Smart Hospitality’ achter de rug is, zijn het aantal vervoersopties voor zowel bewoners als toeristen vergroot. ‘We willen het gebruik van het openbaar vervoer bevorderen en het autogebruik juist ontmoedigen door alternatieve vervoersmiddelen als deelfietsen- en auto’s aan te bieden. Als bewoners en bezoekers van Regio Zwolle straks meer vervoerskeuzes hebben en de voorzieningen in het gebied verbeterd en toegenomen zijn, hebben we het goed gedaan’, besluit Brink. \

Impressie van denkbeeldige mobiliteitshub. Sophia von Berg 2014.

www.regiozwolle.info/regiodeal

ONDERNEMEN

Levensreddende innovatie op de markt dankzij Corona-OverbruggingsLening Het in Zwolle gevestigde HemoClear, dat een levensreddend bloedfilter ontwikkelde, ontving een Corona-OverbruggingsLening (COL). Want nu de intensive care vol ligt, is er in ziekenhuizen geen tijd en aandacht voor deze medische innovatie. Dankzij de COL kan het bedrijf toch doorpakken in tijden van corona.

Het lijkt zo simpel dat je je afvraagt waarom het niet eerder is bedacht: een filter dat rode bloedcellen en bloedplasma scheidt. Met als doel: rode bloedcellen teruggegeven aan de patiënt die het bloed in eerste instantie verloor. ‘Er bestaat al een apparaat dat hetzelfde werk doet, de cell-saver, een centrifuge. Alleen die methode heeft zo zijn nadelen. Allereerst moet je speciaal zijn opgeleid om het apparaat te bedienen. Dat betekent dat bij iedere operatie én zo’n apparaat beschikbaar moet zijn én iemand die ermee kan werken. Alleen daarom al wordt het gebruik beperkt’, zegt Vincent Franssen, directeur van HemoClear.

Levens redden Ook in vergelijking met donorbloed heeft het filter van HemoClear een aantal streepjes voor: ‘Deze methode is goedkoper dan het afnemen en transporteren van donorbloed. Bovendien is dit bloed verser en matcht het natuurlijk volledig met de patiënt. Daardoor zijn er minder bijwerkingen dan bij een transfusie met donorbloed, waardoor de patiënt sneller herstelt’, zegt Franssen. ‘In ontwikkelingslanden is vaak niet eens donorbloed voorhanden. Daar zijn minder goede bloedbanken en de logistiek is complex. Nu overlijden wereldwijd nog 200.000 à 300.000 vrouwen per jaar door een bloeding, tijdens of na een bevalling. Als daar voortaan het HemoClear-filter beschikbaar is, kunnen artsen het verloren bloed direct weer toedienen. Dat redt levens.’

Van idee tot start-up Arno Nierich, anesthesioloog-intensivist in het Zwolse ziekenhuis Isala, bedacht dit filter en werkte het aan zijn keukentafel uit. De grootste uitdaging was het realiseren van de filtergaatjes. De filtergaatjes laten plasma door, maar houden de rode bloedcellen tegen. Om een beeld te schetsen van de grootte van de openingen: een haar is 80-100 mu, een rode bloedcel is tussen de 3 en 5 mu. Nierich slaagde erin een werkend filter te maken en zijn vinding groeide uit tot een start-up.

Tekst Mirjam van Huet / Fotografie Peter Timmer

47 /

‘ Als ik een pittige werkdag heb, denk ik aan weesjes die opgroeien zonder moeder’ In 2016 vroeg hij Franssen om het bedrijf in wording te runnen. ‘Arno is op de achtergrond en als eigenaar uiteraard bij het bedrijf betrokken, maar hij werkt in Isala. Hij heeft zijn hoofd en handen simpelweg niet vrij om HemoClear van de grond te krijgen. En ik doe het heel graag. Ik heb een achtergrond in ‘global health’ en heb onder meer poliovaccins verkocht. In India zag ik mensen op karretjes over straat rollen. Nou, dan weet je waar je je werk voor doet. Ook nu heb ik het doel voor ogen. Als ik een pittige werkdag heb, denk ik aan weesjes die opgroeien zonder moeder. En natuurlijk aan alle andere mensen die door een trauma of een ongeluk tijdens een operatie bloed verliezen.’

Markt veroveren Als directeur van de start-up kreeg Franssen ook andere taken dan het medische en het commerciële. ‘Ik stak veel energie in het zoeken naar investeerders. Dankzij bijdragen van ‘business angels’ hebben we de registratie van het product bewerkstelligd. Nu halen we geld op om verder te groeien. We willen een goede voorraad produceren, zodat we het filter meteen goed in de markt kunnen zetten.’

Corona Behoefte aan het product is er en toch is het momenteel moeilijk om de artsen te bereiken in de ziekenhuizen. ‘De patiënt voor HemoClear ligt normaal gesproken op de ic. Na een ongeluk, operatie of trauma door een verkeersongeluk bijvoorbeeld. Maar de laatste tijd liggen de ic’s vol met coronapatiënten. Artsen hebben nu geen tijd om een nieuwe technologie te omarmen. Logisch, heel begrijpelijk.’ De COL bood een oplossing. ‘Zonder die lening hadden we mensen moeten ontslaan en hadden we de activiteiten binnen ons bedrijf

COL gaat door Het steunen herstelpakket economie en arbeidsmarkt van het Rijk bevat onder meer de Corona-OverbruggingsLening (COL) voor start-ups, scale-ups en (innovatieve) mkb’ers. Vanaf januari is de COL weer beschikbaar via de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s). Oost NL is de ROM voor Oost-Nederland (Gelderland en Overijssel). Ga voor meer informatie naar oostnl.nl.

Postbus 1026, 7301 BG Apeldoorn / T 088 667 01 00 / www.oostnl.nl

moeten afschalen. We konden zaken dan pas weer oppakken als we daarvoor de financiën hadden gevonden’, legt Franssen uit. ‘HemoClear heeft een uitvinding in handen die bijdraagt aan betaalbare zorg, een van de maatschappelijke uitdagingen waar Oost NL zich voor inzet’, zegt Elsemieke Detert Oude Weme, manager leningen bij Oost NL. ‘Dit bedrijf, en met HemoClear vele andere, overbrugt met de COL een lastige periode.

‘ Zonder de COL hadden we mensen moeten ontslaan’ Dat is goed voor de economie en uiteindelijk voor de maatschappij.’ Oost NL ondersteunt ondernemers. ‘Met publieke middelen maken we verantwoorde keuzes voor de toekomst. We investeren in bedrijven en in veelbelovende technologieën. Dat is juist nu hard nodig’, zegt Detert Oude Weme.

Hulp van Oost NL ‘Ik ben ontzettend te spreken over de hulp van Oost NL’, zegt Franssen. ‘Ze hebben ons het eerste financiële zetje gegeven bij de start van ons bedrijf. En dankzij hun kennis en netwerk hebben we een flink aantal subsidies gekregen. Hun betrokkenheid is groot. Zeker als ik dat afzet tegen de bank waar we onze bedrijfsrekeningen hebben. De accountmanager van de bank heb ik nog nooit gesproken. Ik zou verwachten dat die in tijden van crisis eens belt, om te horen hoe het gaat. Of om ons te wijzen op de COL. Oost NL attendeerde ons er wel op en heeft ons begeleid bij de aanvraag. En het is gelukt.’ \

ONZE HORIZON

Mobiliteit toverwoord in actieprogramma voor Zorg en Welzijn Er ligt een actieprogramma op tafel voor de Human Capital Agenda voor Zorg en Welzijn. De eerste stap voor kartrekkers Fenna Eefting en Theo Rietkerk is verbinding zoeken met andere sectortafels. Fenna Eefting: ‘Mobiliteit is het toverwoord. We kunnen dit plan alleen succesvol uitvoeren in nauwe samenwerking met andere sectoren.’ Theo Rietkerk vult aan: ‘De intentie is niet door geld gedreven, maar we kijken vanuit inhoud en bedoeling naar de arbeidsmarkt. Toch zijn we ervan overtuigd dat het Regio Zwolle sociaal-economische winst gaat brengen.’

regio Zwolle in de sectortafel Zorg en Welzijn in de uitdaging om voldoende goed gekwalificeerd personeel te houden.

Preventie Eefting: ‘Onze doe-agenda is gericht op preventie. Niet wachten tot iemand uitvalt, maar ziekte voorkomen. Als iedereen het werk zou doen wat bij hem of haar past, zijn er geen tekorten meer. Geschikte medewerkers verzetten meer werk, innoveren gebeurt dan automatisch en dat leidt uiteindelijk tot minder zorg.’ Rietkerk vult aan: ‘We willen mobiliteit en wendbaarheid creëren met het doel dat iedereen op de goede plek zit. Het vertrekpunt daarvoor is dat werkgevers je op je talenten bevragen. Met dit doel is Maak werk van je Droombaan al gestart.’ (Zie kader).

Uitvergroot ‘Zit je nog wel op de goede plek?’ Die vraag zouden werkgevers regelmatig moeten stellen aan hun werknemers, vinden Fenna Eefting, bestuurder van Vogellanden, en Theo Rietkerk, voorzitter van het College van Bestuur van Landstede Groep. Samen vertegenwoordigen ze alle zorgen onderwijsinstellingen uit de

De uitdaging is niet nieuw, maar COVID-19 vergroot alles uit. Rietkerk: ‘De arbeidsmarkt is nu extra grillig. De horeca en creatieve industrie liggen plat, cruciale beroepen draaien door. Het moet makkelijker worden om die stap naar zorg en welzijn te zetten. En dat moeten we intersectoraal realiseren.’

Maak werk van je Droombaan Met de aanstelling van Ivo Smit als projectleider van Maak werk van je Droombaan is het eerste initiatief uit het Actieprogramma Zorg een feit. Smit: ‘Vanuit Maak werk van je Droombaan willen we werkgevers en werknemers in Regio Zwolle stimuleren en helpen anders te kijken naar de invulling van werk. Door minder naar cv’s en diploma’s te kijken, maar talent en competenties centraal te stellen, zijn we in staat de mobiliteit tussen sectoren te bevorderen.’

Smit: ‘Een voorbeeld van anders kijken naar menselijk kapitaal: mensen uit de horeca zitten momenteel thuis, terwijl de zorg handen tekortkomt. Kijk je naar vaardigheden en basishouding dan beschikken mensen uit beide branches over een dienstverlenende, communicatieve houding en hebben ze geen negen-tot-vijfmentaliteit. Een ideaal vertrekpunt voor een mooie carrière in de zorg.’

Met cijfers onderbouwt hij de urgentie: ‘20 tot 30 procent van de mensen is nog niet gelukkig in z’n werk. Daarnaast is zo’n 25 procent van het ziekteverzuim in Nederland medisch en is 75 procent in eerste instantie niet medisch, maar wordt uiteindelijk wel gemedicaliseerd. We moeten dus de redenen aanpakken waarom mensen ziek worden. Door de juiste mensen op de juiste plek te zetten realiseer je minder verzuim, optimaal presterende medewerkers en een hoger rendement.’

Om de flexibiliteit om te switchen tussen banen en branches te vergroten, gaat Smit in gesprek met werkgevers in de regio. ‘Ik wil inventariseren wat zij nodig hebben. Een aantal werkgevers is al bereid hun bedrijf open te stellen voor stages om mensen uit andere branches de gelegenheid te geven te ontdekken waar ze hun talent maximaal kunnen inzetten. Mijn werk is geslaagd als alle barrières zijn weggenomen en iedereen kan streven naar z’n droombaan.’

Tekst Ellen Kleinlangevelsloo / Fotografie Peter Timmer

49 /

Theo Rietkerk, Ivo Smit en Fenna Eefting

Hybride onderwijs De oplossing begint al in het onderwijs. Rietkerk: ‘De gezamenlijke onderwijsinstellingen verzorgen meer en meer hybride onderwijs. Diverse instellingen bieden al praktijkleerroutes waarbij onderwijs meer naar de werkvloer gaat. We moeten in de curricula ruimte inbouwen voor mobiliteit. Zodat een student bijvoorbeeld niet exclusief wordt opgeleid voor kinderzorg, maar ook voor ouderen- en wijkzorg.’ Rietkerk vertelt over diverse pilots op mbo en hbo-niveau. Met leerwerkplekken waarbij studenten als volwaardige krachten meedraaien in organisaties. Eefting: ’Dat vraagt ook een andere mindset van de organisaties: begeleiders moeten studenten niet als extra werk zien, maar als extra handen.’

‘Ieder voor zich’ is doorbroken Begin 2021 staat in het teken van afstemming met andere sectortafels. Rietkerk: ‘Dat mensen fit en vitaal zijn, dat is van sociaaleconomisch belang voor de hele BV Regio Zwolle.’ Eefting is positief over de samenwerking: ‘De bestuurlijke tafels staan in goed contact met elkaar. ‘Ieder voor zich’ is allang doorbroken in de regio Zwolle.’ Ze vervolgt: ‘We moeten ook organiseren dat de mensen die het werk moeten doen, de bedoeling begrijpen en onderstrepen én de middelen ervoor krijgen. Dat heeft tijd nodig en die tijd moeten we elkaar gunnen. Misschien schuilt daarin wel de echte verandering die we nu zien: er is een grote wil en bereidheid om rekening te houden met elkaar.’ \

Hyacinthstraat 66A, 8013 XZ Zwolle / T 038 498 11 11 / www.vogellanden.nl

ONZE HORIZON

Januari 2021. Een ‘nieuw’ begin. Niet wetend wat er komen gaat. Maar wel éxtra het besef dat iedere ouder die in Ronald McDonald Huis Zwolle logeert dit gevoel keer tien ervaart. Hun leven staat volledig op de kop als hun kindje veel te vroeg geboren wordt en op de intensive care van de afdeling neonatologie terecht komt. Niets is dan meer te plannen. Net zoals nu.

Samenwerken is elkaar versterken. Ook in moeilijke tijden ‘Dankbaar’ is het passende woord als je terugblikt op het afgelopen jaar. Het Ronald McDonald Huis kon ondanks de coronapandemie namelijk ‘gewoon’ dat tijdelijk thuis zijn voor deze ouders die dat zo nodig hadden in deze bizarre tijd. Met geen pen te beschrijven hoe belangrijk, maar het continueren van een goed doel zonder overheidssteun gaat niet vanzelf…

Bestuur Dat dat niet vanzelf gaat weten Sjoerd-Jan Feenstra, Evert Leideman en Stefan van Dijk inmiddels als geen ander. Drie bestuursleden in hart en nieren die in 2020 het bestuursstokje overdroegen aan nieuwe bestuursleden. Stuk voor stuk verschillende mannen maar wel met een gelijke visie: naast hun bestuurlijke rol een substantiële bijdrage leveren door evenementen te organiseren voor het huis op een zeer professioneel en hoog niveau. Het resultaat? Een stevig fundament en drie prachtige evenementen voor het huis rijker: de Ronald McDonald Rally, Weissensee4Kids en een benefiet-golftoernooi met een culinair tintje. Evenementen voor het goede doel die het gevoel geven ‘daar moet ik bijzijn en dit mag ik niet missen’. Bij de vraag hoe hij terugblikt op zijn lange periode als bestuurder van het huis en als huidige organisator van de Ronald McDonald Rally twijfelt Feenstra geen seconde: ‘Na ruim 13 jaar als bestuurder van Ronald McDonald Huis Zwolle is het mij nog meer duidelijk dat je het verschil kan maken. Je kan kiezen om als bestuurder ‘op te passen’ of ook daadwerkelijk het verschil te maken door aan een fundering te bouwen. Dat is waar wij met elkaar voor zijn gegaan. Dit kan je niet alleen. Dat doe je samen. In mijn beleving is dat de kracht voor succes.

Trots Ook Stefan van Dijk, aftredend voorzitter van het Huis, deelt deze gedachte: ‘Hoe bijzonder is het om door je eigen ervaringen en liefde voor de sport, met een heel team, een evenement van grote waarde zoals Weissensee4Kids op te bouwen waarmee je mensen en kinderen met een moeilijke start helpt. Om dit met elkaar te

Vanwege de aangescherpte coronamaatregelen kon de Ronald McDonald Rally op het laatste moment niet doorgaan. Maar er is wél een opbrengst om stil van te worden. Dankzij alle deelnemers, sponsoren en hoofdsponsoren POUW, Texaco, Campenaer Koffie en Deltion College mag ZON’regio Zwolle bekend maken dat er deze editie exact € 110.000,- bij elkaar is gebracht voor Ronald McDonald Huis Zwolle. Wat een geweldig nieuws!

organiseren, deelnemers een fysieke topprestatie te zien leveren en geld in te zamelen voor een ander die het zo nodig heeft, dat is toch wel het mooiste wat er is.’ Lianne Booijink, manager van het Ronald McDonald Huis, glimlacht: ‘Mannen, wat mogen jullie hier trots op zijn’.

Hartverwarmend Maar hoe nu verder in deze gekke periode van corona, een evenement-loos 2020 en weinig perspectief op evenementenversoepeling? Evert Leideman, inmiddels ex-bestuurder en organisator van de Ronald McDonald Rally, is bijzonder positief: ‘We gaan vól gas door. Editie 2020 mag dan in het spreekwoordelijke water gevallen zijn, maar ook met het lastminute annuleren van deze uitverkochte rally door de aangescherpte coronaregels zie je dat betrokkenheid van Regio Zwolle enorm is. Dat is in één woord hartverwarmend!’ Een flinke bestuurswissel in 2020 voor het Ronald McDonald Huis in Zwolle, maar de frisse betrokken inzet van Feenstra, Leideman en Van Dijk blijft. Ook in 2021. Misschien is door deze coronapandemie nog wel meer het besef gekomen om met elkaar verder te bouwen. Niet voor jezelf, maar wel voor de ouders en kinderen die het zo nodig hebben. Booijink sluit af. ‘Ik ben enorm dankbaar voor de tomeloze inzet van deze bestuurders voor het huis en ik ben heel erg blij en ook wel een beetje trots dat Sjoerd-Jan, Evert en Stefan ook in de toekomst betrokken blijven en zo verder meebouwen aan onze fundering. Samenwerken is elkaar versterken. Ook in moeilijke tijden.’ \

Tekst Melanie van Riel / Fotografie Peter Timmer Dokter Hengeveldweg 5, 8025 AK Zwolle / T 038 455 46 70 / www.ronaldmcdonaldhuiszwolle.nl

51 /

Marco Verhoef

Van ondernemen op gevoel naar sturen op cijfers Eén van onze klanten heeft een productie- en handelsbedrijf. Hun omzet realiseerden ze altijd vooral op beurzen. Door corona stond alles ineens stil. Toch is hun omzet in 2020 gestegen. Onder meer doordat ze online contact met hun klanten hebben gezocht.

Dit is een ontwikkeling die er sowieso aan zat te komen, alleen corona heeft het versneld; bedrijven móésten het wel anders gaan doen. Maar los van corona geldt voor iedere branche dat fysiek contact geregeld wordt vervangen door beeldbellen, chatten of mailen. Ook voor ons als accountants zijn verschuivingen aan de orde. Bij ons op kantoor maken te automatiseren werkzaamheden plaats voor service en advies. Waar boekhouders en accountants vroeger pas na twaalf maanden de balans opmaakten, weten we nu dankzij automatisering ‘real time’ hoe je bedrijf ervoor staat. En dat maakt voor onze klanten het ondernemen nog leuker, want we laten hen zien welke activiteiten lonen, welke niet en waar potentie in zit. Direct, zodat ze meteen kunnen bijsturen.

Maar ook hoeveel productieve uren medewerkers maken. Het productie- en handelsbedrijf dat ik aan het begin van deze column noemde, steeg niet alleen in omzet, ze ontdekten ook dat ze hetzelfde werk met minder mensen konden doen. Enerzijds doordat het door corona even met minder mensen moest, anderzijds doordat ze hun cijfers hebben gemonitord.

Om dit real time adviseren nog makkelijker te maken, ontwikkelt PV Accountants momenteel met behulp van geavanceerde software een dashboard. Wij brengen samen met de klanten hun kpi’s in kaart. Ondernemers zien welke klanten welke producten bestellen of juist bij welke klanten het aantal bestellingen achterblijft.

Dankzij automatisering kunnen wij als accountants real time meekijken bij onze klanten en ze direct adviseren. Wanneer ze erom vragen én wanneer wij denken dat het nodig is. Wij ondernemen mee. \

Veel ondernemers doen zaken op gevoel, maar het is ook goed om dat buikgevoel af te zetten tegen de feiten en cijfers. Er zijn klanten die denken dat ze groeien, terwijl ze misschien wel drukker zijn, maar hun winstmarge te laag is of hun kosten te hoog zijn. Daar wil je niet pas eind van het jaar achter komen.

Ondernemers daadwerkelijk vooruithelpen. Daar draait het om bij PV Accountants. Het Zwolse accountantskantoor van Henri Pannen en Marco Verhoef bestaat in januari 2021 15 jaar en staat bekend om zijn ondernemende accountants. Momenteel zijn ze met 8 man sterk het mkb van dienst.

ECONOMIE

Innovatiedistrict Spoorzone ‘boost’ economie Zwolle én Regio Zwolle

Zwolle is een op-en-top allrounder wat economie betreft. De stad heeft alles en ondernemers zijn in vele sectoren vertegenwoordigd. Zwolle heeft echter geen uitgesproken en herkenbaar economisch profiel. Met het doel daar verandering in te brengen, zitten Annelies Boot-Maris (strateeg Zwolle), Marius Woldberg (Perron038) en René de Heer (wethouder Zwolle) online ‘om tafel’. Eén van de speerpunten is stadsdeel Spoorzone op de kaart zetten als innovatiedistrict voor Regio Zwolle.

‘Als je kiest, word je gekozen’, zegt de Zwolse wethouder economie, De Heer. ‘Zwolle stond de afgelopen tien jaar bekend vanwege haar palet aan economische activiteiten. Er is altijd wel een sector die floreert. Maar ergens in uitblinken – en daarmee bedrijvigheid aantrekken en talenten binden aan de regionale arbeidsmarkt – doen we op die manier niet.’ Daar moet verandering in komen, met het economisch perspectief van gemeente Zwolle dat in de maak is. Het idee in het kort: Zwolle wil zich richten op drie sectoren: ‘ICT en e-commerce’, ‘health’ en ‘creatieve en slimme maakindustrie’. Met name in die sectoren wil gemeente Zwolle innovatie stimuleren. ‘In deze regio zijn we goed in dingen testen, onderzoeken en verbeteren. Kortom, ideeën ontwikkelen en vervolgens zorgen dat mensen ermee kunnen werken’, zegt De Heer. ‘Bedrijven met vraagstukken over innovatie en vernieuwing kunnen bij Kennispoort terecht. Daarnaast willen we zorgen dat er een omgeving ontstaat waarin innovatie goed gedijt. Perron038 is zo’n plek. Net als bijvoorbeeld Polymer Science Park en Green PAC iLab.’

Tekst Mirjam van Huet / Fotografie Peter Timmer en archief gemeente Zwolle

Topbedrijven centraal Boot-Maris, strateeg economie bij gemeente Zwolle: ‘Er zijn al vele initiatieven die zorgen voor innovatie. Nu is het zaak om die initiatieven te clusteren en een duidelijke stip op de horizon te zetten. Neem bijvoorbeeld binnen de sector ‘ICT en e-commerce’ Topcentrum E-commerce en Regio Zwolle IT Platform. Samen kunnen we toewerken naar samenwerking en innovatie in e-commerce en ICT. Zwolle is dé plek om dit aan te pakken.’ De Heer beaamt dat: ‘Wij zijn enige stad die én een hoofdkantoor én een distributiecentrum én innovatie van het beste thuisbezorgbedrijf heeft: Wehkamp. Andere bedrijven willen daarbij horen.’ Boot-Maris vult aan: ‘Inderdaad, we hebben mooie bedrijven hier. Die mogen we centraal stellen. Neem bijvoorbeeld Zonneplan en detachering- en recruitmentspecialist voor de IT Seven Stars.’

Vierde economische regio Focus op innovatie in de drie genoemde sectoren moet ervoor zorgen dat Regio Zwolle definitief de vierde economische regio van Nederland wordt. ‘In Zwolle is de vraag of start-ups en

53 /

hun hoofdvestiging in bijvoorbeeld Harderwijk of Emmeloord. Kortom, plekken als Perron038 bieden rendement voor de bedrijvigheid en de arbeidsmarkt in heel Regio Zwolle.’

Marius Woldberg en Annelies Boot-Maris

Een onderwerp waarop projecten in Perron038 zich bijvoorbeeld focussen, is de toepassing van kunstmatige intelligentie en cameratechnologie. Kennis van Hogeschool Windesheim, het Fraunhofer Project Center, Deltion College en Cibap komen samen met de praktische kennis en vraagstukken van bedrijven. Als voorbeeld noemt De Heer de papieren rietjes van het internationale bedrijf Tembo, dat zijn hoofdkantoor in Kampen heeft. ‘Zij hebben – heel innovatief – duurzame rietjes ontwikkeld, gemaakt van papier. Behalve het rietje zelf, hebben ze ook machines ontwikkeld om ze te maken. Die machines worden internationaal verkocht en daarmee spelen ze in op de Single-Use Plastic Directive van de Europese Unie. Leuk detail: hoe ze de rietjes konden laten buigen, is uitgedokterd in Perron038.’

Ondernemen met impact De duurzame rietjes vormen een mooi bruggetje naar ondernemen met impact. Want, zo vinden de drie die met elkaar in gesprek zijn, ondernemen gaat al lang niet meer alleen om ‘geld verdienen binnen de muren van je eigen bedrijf’. ‘Veel ondernemers willen wat bijdragen aan de wereld’, zegt De Heer. ‘Neem Zonneplan. Dat bedrijf is bezig om grootschalig groene energie op te wekken. Daarmee bouwen ze aan betere wereld. Laten we op plekken als Spoorzone een sfeer en klimaat scheppen om bij te dragen aan een duurzamere wereld.’

‘Als je kiest, word je gekozen’ René de Heer

scale-ups voldoende ruimte kunnen vinden om door te groeien. En dat is jammer, want die bedrijven kunnen de ondernemingen van de toekomst zijn. In plaats van dat ze naar bijvoorbeeld de Randstad uitvliegen, kunnen we ze hier houden’, zegt Boot-Maris.

René de Heer, wethouder economie gemeente Zwolle

Spoorzone, het stadsdeel rondom station Zwolle, moet daar als innovatiedistrict een sleutelrol in pakken. Het is een gebied van 100 hectare, met ruimte voor economische ontwikkeling én recreatie, horeca en wonen. Bovendien is het een van de best bereikbare plekken van het land, vanwege het spoorwegknooppunt waar routes vanuit het hele land samenkomen. Een eerste voorbeeld van deze nieuwe ontwikkeling in Spoorzone Zwolle is het open innovatiecentrum voor de slimme maakindustrie: Perron038.

Boot-Maris vult hem aan: ‘Een van de transities waar we middenin zitten, is de overgang van een lineaire naar een circulaire economie. Met Regio Deal Regio Zwolle kunnen we die transitie een extra boost geven.’ De Heer: ‘Een van de projecten van de Regio Deal is Living Lab Regio Zwolle Circulair. Daarmee laten we zien welke mogelijkheden er zijn. Zodat ondernemers geïnspireerd raken en zelf stappen zetten om circulair te ondernemen. En met Ondernemersacademie Circulair Ondernemen, ook een project van de Regio Deal, gaan zo’n 1.500 ondernemers aan de hand van circulaire principes een visie ontwikkelen op hun ondernemerschap. De ondernemingen die in dit project worden geholpen, gaan later zelf andere ondernemers inspireren.’

Perron038

Meepraten

Marius Woldberg is kwartiermaker bij Perron038. ‘Regionale bedrijven uit de maakindustrie vinden op Perron038 partijen om samen mee te innoveren. Met projecten die ze op Perron038 draaien, inspireren ze talent en tonen ze wat de innovatiekracht op dit gebied is in de regio. Op deze manier enthousiasmeren we toekomstige medewerkers en laten we zien wat voor gave innovaties er in de regio ontwikkeld worden’, zegt Woldberg. ‘De deelnemende bedrijven trekken zo werknemers naar

Ondernemers die door dit verhaal van de kwartiermaker, strateeg en wethouder geïnspireerd zijn, kunnen zich melden bij Boot-Maris. En precies zoals dat past in een economie met innovatieclusters, is het de bedoeling een uitvoeringsagenda ook in nauwe samenwerking op te zetten met initiatieven en hubs als Creative Works Regio Zwolle, Health Innovation Park en Regio Zwolle IT Platform. ‘Dus ook daar mogen ondernemers die willen meedenken, zich melden’, zegt Boot-Maris tot slot. \

Lübeckplein 2, 8017 JZ Zwolle / T 14 038 / www.zwolle.nl

Sassenpoort De kunst van het beter worden van veranderingen

Ondernemen Tekst Mirjam van Huet / Fotografie William Rutten

De wereld is anders gaan denken in het ‘coronajaar’ 2020. Hoe kunnen we het vanaf 2021 ook daadwerkelijk anders gaan dóén? En hoe halen we het beste uit onverwachte omstandigheden? Futurist Tim Selders kijkt vooruit en deelt de kunst van het beter worden van veranderingen.

55 /

‘Antifragiliteit en de kunst van het beter worden van veranderingen’, zo noemt Selders de manier waarop we met verrassende omstandigheden om zouden moeten gaan. Want we moeten wendbaar zijn, is zijn overtuiging. ‘Wat als het dna van graan muteert door de straling van de zon en er ineens een enorm voedseltekort is? Of als er plots geen internetverkeer meer mogelijk is tussen Amerika en Europa? Ondenkbaar? Nou, nog eentje dan: wat dan als er een virus komt dat de wereld stillegt en er ineens geen mens meer in de straten te vinden is?’ Hij pauzeert even. ‘Precies. Wat we allemaal dachten dat nooit zou gebeuren, gebeurde afgelopen jaar toch. En daarom bepleit ik dat we ons richten op de kunst van beter worden van veranderingen, zodat we antifragiel worden, oftewel niet-kwetsbaar.’ ‘Veel mensen vinden chaos lastig, ingewikkeld. We hebben liever dat de

dingen gaan zoals we hadden verwacht. Toch zijn er genoeg voorbeelden waarin de zakenwereld of de natuur juist goed gedijt bij chaos. Nassim Nicholas Taleb is een LibaneesAmerikaanse auteur, wetenschapper en voormalig derivatenhandelaar. Hij zegt dat Wall Street welvaart bij chaos. Want als de een keldert, gaat de ander omhoog. En daar kun je als belegger geld aan verdienen. Een ander voorbeeld: bacteriën. Bacteriën zijn het ultieme voorbeeld van zichzelf uitbreiden en verbeteren.’ Hoe kunnen wij nou met zijn allen beter worden van de huidige coronachaos? ‘Wat je om je heen ziet, is dat het gros van de mensen de boel nu zo aan het inrichten is dat ze bij een volgende pandemie ‘er helemaal klaar voor zijn’. Alle voorbereidingen zijn ingericht op injecties en tests. Terwijl we dan misschien wel

‘ Veel mensen vinden chaos lastig, ingewikkeld’

wat anders nodig hebben. De kunst van flexibel inspelen op een nieuwe situatie is dus veel belangrijker dan tot in de puntjes voorbereid zijn op één bepaald scenario. Denk maar aan de uitspraak van Darwin, de grondlegger van de evolutietheorie. Hij zegt, ‘het zijn niet de sterksten of slimsten die overleven, maar diegenen die zich het beste aanpassen aan een veranderende omgeving.’ ‘Om met veranderingen te kunnen ‘dealen’ zijn bepaalde vaardigheden belangrijk. En het mooie is, vaardigheden kun je jezelf aanleren’, stelt Selders. Hij licht vier vaardigheden toe die volgens hem essentieel zijn de komende periode, de tijd waarin er een hoop anders moet dan anders, terwijl we nog altijd kampen met onzekerheden rondom het coronavirus en de bestrijding ervan. >

ECONOMIE

‘Reframing’ ‘’Reframing’ is de kunst van anders naar een probleem kijken, waardoor de oplossingsruimte groter wordt. Bekijk het probleem van de zijkant of zie het eens van wéér een andere kant. De clou is dat je vanuit een ander perspectief een ander probleem ziet. En dus ook andere oplossingen kunt bedenken’, zegt Selders.

‘ Zorg dat je echt begrijpt wat de ander bezighoudt’ Hij neemt een willekeurig probleem, ter verduidelijking van de vaardigheid ‘reframing’. ‘De lift is niet snel genoeg. Wat zou daar nou een goede oplossing voor zijn? Negen van de tien mensen denk aan extra motor of een sterkere motor, zodat de lift harder kan. Maar je kunt ook

Illustraties JAM visueel denken

omdenken, het probleem vanuit een ander perspectief bekijken. Waarom gaat de lift niet snel genoeg?

zo handelen dat je de ander meekrijgt in jouw plannen. Hoe je erachter komt hoe iemand echt denkt?

Omdat men het wachten op de lift vervelend vindt. Daar zijn makkelijkere oplossingen voor. Bijvoorbeeld een spiegel ophangen of wifi bij de lift regelen, zodat men ondertussen van alles kan doen op zijn mobiele telefoon. Dat geeft een positievere ervaring voor de gebruiker dan wanneer de lift letterlijk sneller zou gaan. En deze oplossingen zijn nog goedkoper dan een nieuwe motor ook.’

Niet door snel een vraag te stellen, want dan krijg je vaak een oppervlakkig antwoord. Als je de diepte in gaat, kom je bij iemands dromen, angsten en bezwaren. En die voeden de drijfveren. Als je dit vertaalt naar het bedrijfsleven, betekent dit dat bedrijven minder moeten zenden en zich meer moeten inleven in hun doelgroep. Dan hoor je wat de ander beweegt. Zo kun je trouwens ook latente behoeftes achterhalen. En daarmee kun je dan weer je concurrent een stap voor zijn.’

Inleven Een andere manier om het beste uit veranderingen te halen, is in de huid van de ander kruipen, zegt de futurist. ‘Zorg dat je echt begrijpt wat de ander bezighoudt. Neem bijvoorbeeld de complottheorieën rondom inentingen tegen corona. Als je snapt hoe een ander er tegenaan kijkt – hoe gek zijn of haar idee in jouw ogen ook mag lijken – kun je

Scenario-denken ‘Een bedrijf dat een kei is in scenariodenken, is Shell. Zij hebben allerlei scenario’s op de plank liggen. ‘Wat als…’ is de centrale vraag in het scenariodenken. In het geval van Shell: wat als de olie sneller op is dan verwacht. Of: wat als de prijs van schone energie zo is gezakt,

57 /

‘ Op meerdere paarden wedden, maar niet op alle paarden tegelijk rijden’

dat olie niet meer economisch rendabel is. In deze twee scenario’s heeft Shell geen bestaansrecht meer. Dus wat ze doen: op basis van verschillende trends voorspellen ze meerdere toekomstscenario’s om zich op voor te bereiden. Zie het als op meerdere paarden wedden, maar niet op alle paarden tegelijk rijden. Focus is immers de sleutel tot succes. Maar verandert er iets, dan staat dat andere paard, oftewel dat andere scenario, opgezadeld klaar.’ Scenario-denken is een vaardigheid waarvoor nog iets anders vereist is: ‘verbeeldingskracht’, benadrukt Selders.

Iteratie De laatste vaardigheid die Selders de lezers van dit artikel wil meegeven, is iteratie. Het woord betekent letterlijk ‘herhaling’. Selders doelt ermee op het stap voor stap, continu verbeteren van een product of dienst. Prototypes maken, kijken of het werkt, nieuwe prototypes maken en die weer stap voor stap verbeteren, enzovoort. ‘Met andere woorden: ga niet meteen je bedachte oplossing tot in de puntjes bouwen en invoeren, maar kijk stap voor stap of je idee een goed idee is en bouw zo steeds een beetje verder. Dat is ideaal

in situaties waarin je de ideale uitkomst nog niet kent. Denk aan het opzetten van teststraten, of überhaupt het hele testbeleid’, zegt Selders. Een voorbeeld is het ontwikkelen van een nieuwe manier van bestellingen uitleveren in een fastfoodrestaurant. ‘Bouw eerst de balie, de uitgifteloketten et cetera van karton. En ervaar of het werkt en wat gasten ervan vinden. Overigens’, waarschuwt de futurist met een knipoog, ‘wil je zo werken, dan moet je wel accepteren dat je continu aan het vernieuwen bent.’ \

ECONOMIE

Netwerk MadeCircularBy maakt serieus werk van circulariteit ‘Er is veel basiskennis en er zijn veel mensen die wat weten over circulariteit. Wij gaan verder.’ Wido van den Bosch van MadeCircularBy windt er geen doekjes om. ‘Doen! Dat is één van onze belangrijkste speerpunten. MadeCircularBy is een netwerk van maakbedrijven actief met circulariteit. Het is tevens een adviesorganisatie, waarmee we bedrijven actief helpen met de transitie: door ondernemers, voor ondernemers.’

‘Circulariteit is geen geitenwollen sokkenverhaal, maar een economisch beweging’, maakt Van den Bosch duidelijk. ‘De essentie is: verspilling voorkomen. De overheid heeft op basis van Europees beleid enige tijd geleden het strategische besluit genomen naar circulariteit. Aanleiding is dat grondstoffen steeds schaarser worden en Europa daartoe te weinig toegang heeft. Door circulair te gaan, word je minder afhankelijk van het buitenland. Dat betekent dat je er bij de productie al rekening mee moet houden dat je het kan repareren. Ze zeggen wel eens dat onenigheid over geloof en schaarste de twee zaken zijn die leiden tot oorlog. Dat onderstreept nog maar eens het belang.’

We nemen ondernemers mee ‘Wij bieden maatwerk en gaan het écht doen’, belooft Van den Bosch. ‘MadeCircularBy is dan ook geen traditioneel consultancybedrijf. We werken nu voor een aantal klanten van de Rabobank. Voor hen hebben we een koplopersploeg gevormd. We nemen de ondernemers mee in hun transitie en kijken welke mogelijkheden er in hun organisatie zijn. We willen ook altijd met de directeur-grootaandeelhouder om tafel, omdat het gaat om strategie en snel beslissingen nemen. De overgang naar circulariteit heeft namelijk effect op alle geledingen van het bedrijf. Het is een continu veranderingsproces, waarin je ook je medewerkers mee moet krijgen. In mijn drie andere bedrijven heb ik deze processen al doorlopen. Uit die ervaring kan ik putten. Mijn compagnon Sipke Hengst adviseert de mkb’er optimaal in verandertrajecten.’

Veel aandacht voor innovatie Regio Zwolle is wat circulariteit betreft volgens Van den Bosch koploper in Nederland. ‘We zitten in een groeiregio en er zitten hier relatief veel maak- en familiebedrijven. Met name familiebedrijven kijken naar de toekomst en daar hoort circulariteit bij. In onze regio is verder veel aandacht voor innovatie. Ik zeg wel eens: in het westen praten ze erover en hier doen we het.’ MadeCircularBy is vooral actief bij maakbedrijven. ‘Daar is de innovatie, kan men snel handelen en kan je het snelst iets teweegbrengen.’

Je kunt het niet alleen Van den Bosch vond de Rabobank snel bereid om een pilot te doen. ‘De bank ziet de meerwaarde voor hun klanten. De bedrijven die bij

Tekst Erik-Jan Berends / Fotografie Peter Timmer

59 /

ons komen, hebben zo al hun eerste kennismaking met circulariteit gehad. We hoeven ze niet meer te overtuigen van de noodzaak. Ze krijgen vaak theoretische onderbouwing over circulariteit en daarna valt het stil. Dat kan zijn door tijdgebrek, de huidige tijdgeest of gewoon niet weten hoe het aan te pakken. Wij helpen deze mensen actief met de transitie van een lineaire naar een circulaire bedrijfsvoering. Doel is uiteindelijk te formuleren waar ze naartoe willen en hoe ze dat willen bereiken. Feit is dat je het niet alleen kunt.’

Groothuis Bouwgroep Claudi Schuurman-Groothuis is directeur van Groothuis Bouwgroep in Genemuiden, aanbieder in vastgoedoplossingen. De onderneming bouwt bedrijfsgebouwen, logistieke centra, als ook sociaalmaatschappelijk vastgoed zoals zorggebouwen en de revitalisatie van gebouwen. ‘Met onze organisatie willen we de beweging inzetten als het gaat om circulariteit’, vertelt ze. ‘Ik wil dit, omdat ik denk dat een betere wereld bij onszelf begint.’ Wat Schuurman-Groothuis heel mooi vindt, is dat dit soort initiatieven vanuit haar medewerkers komt. ‘Zij zien de kansen, het komt op hun pad en ze vragen of wij bereid zijn erin te investeren. Dat is intrinsieke motivatie en ik denk dat het daarom gaat.’ Groothuis Bouwgroep heeft volgens haar MadeCircularBy nodig om een netwerk te vormen met gelijkgestemden om kennis uit te wisselen en ook samen innovatieve ideeën op de markt te zetten. ‘Onze klanten hebben in eerste instantie geen circulariteit nodig. Dus daar ligt onze uitdaging. Ik denk dat het goed is om met elkaar ook dat soort thema’s te bespreken.’

Willemskade 1, 8011 AC Zwolle / T 038 428 77 77 / www.rabobank.nl

Lenferink Vastgoedonderhoud Directeur Alfred Lenferink wil met Lenferink Vastgoedonderhoud in Zwolle meer circulair werken en bouwt daarvoor zelfs een fabriek. ‘Daar brengen we drie afdelingen onder: houtbewerking, houtcoating en de timmerfabriek. Van materialen die we oogsten uit onderhoud en renovatie, maken we nieuwe producten. Weggooien is geen optie. Dat zit ook in onze genen.’

‘Weggooien is geen optie’ In de afgelopen tien jaar heeft Lenferink Vastgoedonderhoud een enorme transitie doorgemaakt. Lenferink: ‘We zijn gegroeid en hebben een flinke ontwikkeling doorgemaakt door mensen in hun kracht te zetten. Dat geeft ons de energie. Onze aandacht ligt op het onderhouden, verduurzamen en beheren van vastgoed, van wat we zelf doen. De markt is echter vele malen breder. Door verschillende partijen bij elkaar te brengen, verruimen wij ons blikveld. Zaak is dan te kijken hoe je dit in je organisatie kan borgen. MadeCicularBy is een mooi initiatief, omdat je mensen bij elkaar brengt. Meer bedrijven worstelen waarschijnlijk met dezelfde problematiek. Als je dan vanuit verschillende invalshoeken die kennis kunt delen, denk ik dat je er alleen maar sterker van wordt.’ \

ECONOMIE

Expeditie Regio Zwolle versterkt de regio met innovatie ‘We noemen het niet voor niets expeditie’, zegt Willianne van Boven, aanjager van Expeditie Regio Zwolle. Dit jaar gaat de stichting met professionals, specialisten en jongeren voor tien organisaties in een snelkookpanmethode werken aan innovatiekracht. ‘Als onafhankelijke stichting hebben we als doel een sterke en sociaal krachtige regio te bouwen.’

Ze vervolgt: ‘We zijn de afgelopen jaren al met jongeren de dialoog aangegaan, hebben een hackaton georganiseerd en hebben de projecten die daaruit zijn voortgekomen begeleid. Komend jaar maken we een verdieping hierop samen met organisaties. Als je dan kijkt voor welke uitdaging Regio Zwolle staat, los van de transitie naar energieneutraal en circulair, is dat het betrekken van jong talent, het behoud daarvan en het versterken van innovatiekracht. Daartussen bestaat een sterke correlatie.’ ‘Waar we ons vorig jaar richtten op jongeren van 18 tot 28 jaar, gaat het ons nu meer om de v.l.n.r. Ruth deddens, Sandra Oldengarm, Willianne van Boven, Lisa Bakker, Milou van Elburg en Jolien Dirven

millennial-generatie van 24 tot 34 jaar’, zegt Milou van Elburg van Expeditie Regio Zwolle. ‘Dat kunnen studenten zijn, maar ook jonge mensen die al werken. Als ze maar iets kunnen bijdragen aan het vraagstuk.’

Werken aan een gevalideerd prototype Expeditie Regio Zwolle zoekt nu tien organisaties met een zakelijk of maatschappelijk businessvraagstuk die de uitdaging willen aangaan. Met een aangepaste versie van het door Google ontwikkelde innovatieproces ‘Design Sprint’ werken ze in zes weken met collega’s, designers, millennials, studenten en specialisten aan een gevalideerd prototype voor hun organisatie. ‘De organisaties worden echt zes weken door de innovatiemangel gehaald’, volgens Van Boven.

Een ander proces dan gewend De Design Sprint is bijzonder, omdat het proces heel anders is dan men gewend is, legt Milou uit. ‘Weinig organisaties in de regio kennen of gebruiken deze methode. De tien organisaties doorlopen met experts hetzelfde proces. Een traditioneel innovatieproces duurt normaal gesproken een halfjaar. Wij doen het via een soort snelkookpanmethode in plaats van eeuwig vergaderen en uitdenken. Het proces wordt op hoog niveau begeleid. We gaan voor resultaat, niet voor innovatietheater.’

Organisaties kunnen zich aanmelden Niet alleen commerciële organisaties worden uitgenodigd deel te nemen. ‘Dat de organisatie een maatschappelijk relevante uitdaging heeft, is een must’, benadrukt Van Boven. ‘Het mag ook een non-profit- of overheidsorganisatie zijn. Het zou mooi zijn dat er bijvoorbeeld acht de deelnamekosten kunnen betalen, zodat twee maatschappelijke organisaties zonder budget ook kunnen meedoen. Als opdracht kan het bijvoorbeeld zijn dat ze een product meer circulair willen maken of mensen willen werven die laagopgeleid zijn, een arbeidsbeperking hebben of nu thuiszitten. Bij de tien deelnemende organisaties zoeken we de millennials en de experts die veel van deze thema’s afweten. Organisaties kunnen zich aanmelden via de website van Expeditie Regio Zwolle.’

Tekst Erik-Jan Berends / Fotografie Peter Timmer

61 /

‘ We zoeken tien organisaties met een zakelijk of maatschappelijk vraagstuk’

Innovatie is vaak niet urgent Het doel is innovatievakmanschap bij de deelnemers te brengen en ze te triggeren. ‘Helemaal mooi zou zijn als een paar werknemers in de organisatie de ruimte krijgen om zich bezig te houden met innovatie’, stelt Van Boven. ‘We verwachten dat ze dan ook wel doorgaan met innovatie en dan hebben we echt impact. Organisaties vinden innovatie wel degelijk belangrijk, maar het is vaak niet urgent. Bedrijven weten bovenal vaak niet hoe ze het goed moeten aanpakken en hoe dat efficiënt te doen.’

Een groot evenement tot slot De opzet is dat eind januari de tien organisaties in beeld zijn. ‘In februari kunnen we dan de uitdagingen bespreken en scherpstellen. Medio maart - als dat in verband met de coronamaatregelen mogelijk is – volgen dan de groepsbijeenkomsten. Een online meeting werkt heel goed voor vergaderingen, maar als je een nieuwe manier van werken, met een nieuw team en een nieuwe uitdaging in een digitale meeting wilt proppen, is dat verrekte lastig. Het is mooi als we tegen die tijd zeven of acht mensen in een grote zaal bijeen kunnen krijgen. Daarop passen we onze planning aan. We hopen komende zomer een groot evenement te kunnen houden waar we alle pitches bij elkaar kunnen brengen’, besluit Van Elburg. \

Milou van Elburg

De stichting gaat met de tien bedrijven ‘op expeditie’. Hoe leren we van elkaar en hoe leren we hier ook als regio van, is één van de belangrijkste uitgangspunten. Van Boven vindt het collectieve belang van zeventig tot negentig mensen, waar kennis bij elkaar komt en die samenwerken voor de innovatiekracht van de regio, ook groot. Van Elburg: ‘In elk team, dat bestaat uit zeven tot negen personen, werken we aan een concrete uitdaging. We willen dat er één of twee personen van het bedrijf aansluiten. Deelname is onbezoldigd, maar we stellen een geldprijs voor de winnaar in het vooruitzicht. Aan het einde van de zes weken doet elk team een pitch van hun gevalideerde prototype. Het team met de beste pitch, het idee dat het beste gaat werken bij de doelgroep, ontvangt de geldprijs.’

Willianne van Boven

Samen werken aan innovatiekracht

ECONOMIE

Tino de Jong

KWOOT creëert kansen uit een situatie van beperkingen In het moderne kantoorpand van KWOOT Communicatie & Reclame in Dronten bevindt zich sinds kort een ruimte met grote groene wanden. Die vormen de basis voor een compleet nieuwe ontwikkeling in het bijna 33-jarig bestaan van de onderneming. Ingegeven door de coronacrisis voegt eigenaar Koos in ’t Hout live streaming vanuit zijn virtuele studio toe aan de communicatiemix van zijn cliënten. De belangstelling is meteen groot.

Tekst Erik-Jan Berends / Fotografie Peter Timmer

‘Je bent best even van slag als je in maart 2020 na een persconferentie ineens te maken krijgt met een omzetdaling van zeventig procent’, kijkt hij terug. ‘We zitten in de top drie van bureaus voor de sector agro & food in Nederland en hebben zo’n twintig topaccounts. Daarin onderscheiden we ons met branchekennis en innovatie. We bedenken veel concepten voor de, over het algemeen toch wel behoudende, sector. Dat zijn met name reclamecampagnes, beursconcepten, grafische ontwerpen en productpresentaties. Die activiteiten vielen ineens weg. We reden een tunnel in, zagen geen licht en wisten niet hoe lang de tunnel was. Met minimale bezetting hebben we vanaf half maart doorgewerkt.’

63 /

Iets nieuws doen Na het omzetverlies ging de ondernemer zich afvragen of deze situatie tijdelijk of blijvend was. ‘We kwamen tot het besef dat er een tijdelijke situatie was ontstaan waarin mensen ineens veel nieuwe activiteiten moesten organiseren én dat ze daarvan ondertussen zoveel leren dat die gaat blijven.’ In gesprek met een medewerker in de auto naar een filmshoot in België, besloot In ‘t Hout dat hij iets nieuws ging doen. ‘Ideeën om de coronacrisis het hoofd te bieden hadden we al, maar die kwamen nu in een stroomversnelling. We besloten een virtuele situatie te creëren in onze studio. We kunnen er live streaming verzorgen, waarbij we tevens Powerpoint-presentaties en filmpjes kunnen tonen. De techniek biedt eindeloze mogelijkheden. Zo kun je niet alleen bijeenkomsten organiseren, maar ook presentaties. De sprekers staan in werkelijkheid in een groene ruimte, de kijker ziet echter een studio, compleet naar wens van de klant ingericht. Vergelijk het met de Formule 1-studio op televisie. Je ziet er een racewagen staan, maar in werkelijkheid staat die er niet. Fantastisch, dit gaat veel verder dan de overleggen in Zoom en Teams.’

Aandacht op online KWOOT Communicatie & Reclame is bijna 33 jaar geleden begonnen als tekstbureau en heeft zich doorontwikkeld in de communicatie en reclame. De onderneming telt momenteel tien medewerkers. ‘De laatste jaren hebben we onze aandacht al meer en meer gericht op online. Zo waren we inmiddels actief met online- en webevents. En de studio hadden we al’, vervolgt In ’t Hout.

Koos in ‘t Hout

‘ Stoer? Lef? Ik noem het gewoon ondernemen’

Klanten met ideeën Deze nieuwe toevoeging aan de dienstverlening van KWOOT Communicatie & Reclame zet veel klanten ook aan het denken, merkt In ‘t Hout. ‘Ze komen ook zelf met ideeën. Presentaties, events, e-learning en bijvoorbeeld bijeenkomsten van telers zijn allemaal mogelijk. Denk bijvoorbeeld ook aan verplichte bijeenkomsten voor ondernemers om hun licenties te halen. De gasten van de live stream kunnen ook chatten, vragen stellen en reageren op een poll. Tijdens het testen hebben we de resultaten al met ons netwerk gedeeld. Dat zag de kansen ook meteen. Ze kwamen met veel vragen en positieve reacties en de eerste opdrachten kwamen meteen binnen. We zijn dan ook redelijk uniek met deze dienst. De grote broadcasting-maatschappijen hebben deze mogelijkheden natuurlijk al veel langer, maar wij hebben de faciliteiten beschikbaar voor relatief kleine opdrachtgevers en het mkb-plussegment.’

Kwestie van doorpakken De ondernemer vertrouwde voor deze grote stap op zijn buikgevoel, zegt hij. ‘Ik heb een ongeremde dwang om nieuwe dingen op te pakken. Samen met de technische kennis en het denken in mogelijkheden van mijn medewerkers durf je zo’n

De Rede 1, 8251 EX Dronten / T 14 0321 / www.dronten.nl

verandering aan. Met corona komt er iets groots over je heen dat beperkingen oplevert. Uit zo’n situatie kun je prima weer nieuwe kansen creëren. Is dat stoer? Is dat lef tonen? Ik noem het gewoon ondernemen. We hadden de ruimte, een professionele camera en de basisverlichting. Dan is het een kwestie van erin geloven en gewoon doorpakken. En vervolgens moet je niet meer nadenken. Gelukkig hadden we de middelen om hierin te investeren en heb ik de juiste mensen om me heen.’

Nog niet klaar Deze ontwikkeling geeft zijn organisatie als ook hem zelf weer veel positieve energie, merkt de ondernemer. ‘Ik ben nu 58. Na bijna 33 jaar word ik opnieuw uitgedaagd. Je zou denken dat je op deze leeftijd niet meer veel hoeft, maar ik heb wel gemerkt dat ik nog lang niet klaar ben. Als je iets leuk vindt dan straal je dat uit en gaat de rest bijna vanzelf. De opstelling staat nu twee maanden en ik zie de kansen. Na twee weken begon ik me zelfs al af te vragen of de ruimte wel groot genoeg is. Als dat niet zo is, vinden we ook daarvoor wel weer een oplossing.’ \

REGIO ZWOLLE

Marnix van Daal en Kornelis Wetsema blikken terug op Regio Zwolle Congres 2020

‘ Corona benadrukt het belang van creativiteit, flexibiliteit en co-creatie voor Regio Zwolle’ Onbedoeld staat de negende editie van het Regio Zwolle Congres symbool voor de uitdagingen waar Regio Zwolle als gevolg van het coronavirus mee te maken heeft. Waar de organisatie er door alle beperkingen voor had kunnen kiezen het congres dit jaar te cancelen, besluit ze juist om met een extra dosis creativiteit, flexibiliteit en co-creatie een dynamisch televisieformat te realiseren. Voorzitter Marnix van Daal en bestuurslid Kornelis Wetsema hebben ook al ideeën voor het congres van 2021: ‘Corona brengt veel ellende, maar kan ook voor verandering zorgen. Dat geldt zowel voor ons congres als voor Regio Zwolle.’

V.l.n.r.: bestuursleden Paula Buit, Kornelis Wetsema, Marnix van Daal, Jasper Vrieling, Marriël van der Most en Ronald Knoll

Het is donderdag 10 december, 14.59 uur. Normaliter zouden deze middag een kleine 1.000 gasten in de grote zaal van theater De Spiegel in afwachting zijn van de aftrap van het Regio Zwolle Congres. Dit jaar echter wachten ruim 700 belangstellenden op hun kantoor, huiskamer of zolderkamer op het moment dat de livestream van de negende editie van start gaat. In de Bluefinger Lounge van Hotel Lumen kijkt een klein groepje aanwezigen hoe de klok in de speciaal opgebouwde televisiestudio aftelt naar 15.00 uur, het moment waarop dagvoorzitter Rens de Jong het programma opent. En dan is het zover.

Verbinding door de generaties heen ‘Persoonlijk vond ik dit inhoudelijk één van de beste edities tot nu toe’, aldus Marnix van Daal, voorzitter van Stichting Metropool Regio Zwolle, die nu al negen jaar op rij het Regio Zwolle Congres organiseert. ‘Het thema ‘Verbinding door de generaties heen, blijf in business’ had namelijk veel raakvlakken met de huidige situatie. Voor Regio Zwolle is het namelijk superbelangrijk dat de verschillen tussen generaties er niet voor zorgen dat jonge mensen de regio verlaten, maar dat we hen juist bij beslissingen betrekken. Energie geven. En hun input benutten binnen onze bedrijven en organisaties, vooral ook over nieuwe initiatieven om in deze uitdagende tijd in business te blijven. Generatie-expert en tafelgast Aart Bontekoning verwoorde het heel treffend toen hij zei dat oudere generaties niet van bovenaf moeten bepalen hoe

Tekst en fotografie Theo Smits

Dagvoorzitter Rens de Jong presenteert de Regio Zwolle Monitor 2020.

jongere generaties hun werk moeten doen. Geef ze juist de vrijheid en werk met hen samen, zoals we in de regio bijvoorbeeld al doen bij het platform Expeditie Regio Zwolle. Daar gaan verschillende generaties samen op zoek naar initiatieven en ideeën waardoor we als regio kunnen groeien.’

Motiveren en samenwerken ‘Die focus op energie geven en je openstellen voor andere generaties kwam ook terug in het gesprek tussen ondernemers Marriël van der Most van Loes Daniëls’, aldus bestuurslid Kornelis Wetsema. ‘Hoewel beide dames aan het roer staan van twee

65 /

V.l.n.r.: Rens de Jong, Marriël van der Most, Aart Bontekoning, Peter Snijders en Loes Daniëls

‘Ik vond dit inhoudelijk één van de beste edities tot nu toe’ compleet verschillende bedrijven, realiseren ze zich allebei hoe belangrijk het is je te verplaatsen in de jongere doelgroep, zodat je ook deze medewerkers motiveert om mee te denken en mee te doen. In zijn Regio Rede onderstreepte Regio Zwolle voorzitter Peter Snijders dit nog maar eens. Hij stelde dat we alleen de vierde regio van Nederland kunnen blijven als ondernemers, overheid, onderwijs, onderzoek en inwoners gemotiveerd worden om de verschillen tussen generaties te benutten en samen te werken om die stap voorwaarts te maken.’

Living respectievelijk Ondernemer en Starters van het Jaar 2020 van Regio Zwolle zijn geworden.’ Kornelis Wetsema: ‘En natuurlijk is ook dit jaar weer de Regio Zwolle Monitor gepresenteerd, het indrukwekkende resultaat van een - in opdracht van ons - door onderzoekers van Hogeschool Windesheim uitgevoerd onderzoek. In dit naslagwerk beschrijven we de economische situatie van Regio Zwolle (dit jaar inclusief de gevolgen van de Covid-19-pandemie) en werpen we een blik op de toekomst.’

Dynamisch programma

Marnix van Daal sluit af: ‘We realiseren ons maar al te goed hoeveel ellende corona teweegbrengt in onze regio, dat kunnen we ook niet vergeten. Aan de andere kant zorgt corona er ook voor dat we ondanks, of juist dankzij de beperkingen een beroep doen op onze creativiteit, flexibiliteit en onze wil tot samenwerking. Als bestuur zullen we deze inspiratie volop inzetten voor de tiende editie van het congres. Daarnaast hoop ik dat ondernemers, overheid, onderwijs en onderzoek in 2021 ook deze kernwaarden omarmen en zo samen een boost geven aan Regio Zwolle.’

Kornelis Wetsema vervolgt: ‘De mooiste uitspraak kwam wat mij betreft trouwens uit de mond van onderzoeksjournalist Jeroen Smit. In het gesprek met gedeputeerde Eddy van Hijum en voorzitter van MKB-Nederland Jacco Vonhof sprak hij over de mogelijkheden die circulariteit en recycling bieden om de wereld netjes achter te laten voor de volgende generatie. Hij zei ‘niemand kan succesvol zijn in een wereld die faalt’. Met die zin vatte hij de essentie van deze dialoog perfect samen.’ Marnix van Daal: ‘Natuurlijk bood het programma ook de broodnodige verlichting. Zo bracht zanger Hendrik Jan Bökkers een prachtig nummer in het Nedersaksisch over de staat van de regio. Juryvoorzitter Marius Nijland maakte bekend dat Hans Paul Visscher van Wecovi en Boy Rolloos en Johan Fluit van Forest

www.regiozwollecongres.nl

Lustrum in 2021

Meer zien van het congres of de monitor? Wilt u het congres of het spetterende nagesprek met Jeroen Smit terugkijken, de monitor online lezen of een gedrukt exemplaar bestellen? Ga dan naar www.regiozwollecongres.nl. \

ECONOMIE

Raalter horeca kijkt uit naar betere tijden Hoe blijf je optimistisch als je brasserie of restaurant noodgedwongen (deels) moet sluiten? Deze horecaondernemers uit Raalte hebben een pittig jaar achter de rug, maar proberen ondanks de onzekere tijden positief vooruit te kijken naar 2021.

‘De eerste coronagolf gaf nog weinig stress’, blikt Leeren Lampeeigenaar Timo Roescher terug. ‘We hadden het geluk dat we zeven goede maanden hadden gedraaid. We hebben de knop snel omgedraaid en zijn andere activiteiten gaan bedenken zoals een beachterras en sushiworkshops. Die workshops sloegen aan, dus we geven ze nu ook. Mensen kunnen bij ons de ingrediënten bestellen en met instructiefilmpjes zelf aan de slag of aanhaken bij onze live-kookworkshop.’

Heeten’s Hell’s Kitchen Ook Alexander Ruiter van Brasserie 13 in Heeten ging met video’s aan de slag. ‘Ik ben gek op barbecueën en in andere jaren gaf ik graag demo’s bij mijn restaurant. Het eerste barbecuefilmpje was eigenlijk opgenomen als grap tegen de verveling. Maar ik kreeg zoveel positieve reacties van klanten dat het uiteindelijk resulteerde in de zevendelige reeks Heeten’s Hell’s Kitchen’, vertelt Ruiter. ‘Toen ik dit najaar weer dicht moest, heb ik overwogen om een nieuwe serie te maken, maar ik merkte dat de energie anders is. Het zijn de donkere dagen voor kerst. Mensen hebben geen zin om uitgebreid te koken. Mijn eigen creativiteit is ook minder. Ik heb het moeilijk met de situatie. Normaal komen hier wekelijks zo’n twee- tot drieduizend gasten over de vloer. Ik woon boven de brasserie. Elke ochtend als ik de trap afloop, kom ik in een lege zaal. Dat is erg confronterend.’

‘ Het gras zal straks voor ons groen zijn’ Alexander Ruiter – Brasserie 13 Toch is opgeven geen optie voor Ruiter. ‘Koken is mijn uitlaatklep. Als we weer open mogen, zal het gras voor ons heel groen zijn. Dat kan niet anders. Met deze hoop, en de steun van de overheid, komen we er wel doorheen. De snackbar is wel open en we bieden nieuwe concepten aan zoals online bingo en de Dertien Dinerbox waarmee onze gasten zelf hun kerstdiner kunnen bereiden.’

Sprong in het diepe Lef kan de zussen Dominique en Nicole Hutten niet ontzegd worden. In september kregen ze de kans het Raalter hotel Inn Salland over te nemen. ‘Zo’n kans krijg je maar één keer in je leven, maar het kwam wel op een moeilijk moment,’ vertelt Dominique. ‘Daarom zijn we niet overhaast ingestapt. Hebben ons perspectief getoetst bij de bank en ervaren horecacollega’s. Daar kregen we zoveel positieve reacties op, dat we de sprong in het diepe hebben gewaagd.’

Tekst Yvonne de Haan / Fotografie Peter Timmer

67 /

‘We willen in een nieuw jasje verder’ Timo Roescher – Leeren Lampe Nicole Hutten: ‘De eerste anderhalve maand hebben we mooi gedraaid. Dat we daarna de brasserie moesten sluiten voor gasten van buitenaf, hadden we niet verwacht. Maar we hebben de periode aangegrepen om de eetzaal op te knappen. Ons personeel ging verven en poetsen. Ondertussen draait het hotel door, al is het gastenverloop grillig. Na elke persconferentie van Rutte regent het annuleringen. En twee weken later stromen de aanmeldingen dan weer binnen. Je kunt er niet op plannen.’

Vuurdoop Deze periode vormt een bijzondere vuurdoop voor de twee Wijhese zussen die horecaervaring opdeden in het Postillion Hotel Deventer en bij de Librije. Dominique Hutten: ‘Mensen zijn coronamoe. Dat merken we vooral na 20.00 uur als we geen alcohol meer mogen schenken. Dat zorgt wel eens voor discussie, want sommige

gasten vinden het lastig dat ze in hun bewegingsvrijheid worden beperkt. Wij hebben daar begrip voor, maar zijn gebonden aan de voorschriften. Vrijwel wekelijks worden we gecontroleerd.’ Ondanks de moeilijke tijd hebben de zussen geen spijt van hun beslissing. ‘Elke dag is voor ons een uitdaging. We krijgen er veel energie van, al komt er heel veel op ons af. Energiecontracten, administratie, personeelszaken, marketing of het nieuwe online reserveringssysteem dat we net hebben ingericht. En daarnaast draaien we allebei ook mee in de bediening als dat nodig is.’

Compliment Terugkijkend op het afgelopen jaar wil Alexander Ruiter nog een compliment geven aan de gemeente Raalte. ‘Ze namen dit voorjaar zelf contact met mij op, vroegen hoe ze konden helpen. Heel fijn. De vergunning voor terrasverruiming was soepel geregeld. Maar ik merk dat er nu meer angst is. Ik wilde een barbecue drive-inn houden hier op het dorpsplein in Heeten. De vergunning werd afgekeurd uit angst voor teveel aanloop en mogelijke verkeersproblemen. Jammer, maar wel begrijpelijk. Veiligheid gaat voor alles.’

‘ Elke dag is voor ons een leuke uitdaging’ Dominique en Nicole Hutten – Inn Salland Vooruitkijken vinden ze lastig, al is Roescher hoopvol. ‘We hopen in april weer open te gaan voor een groter publiek. Dan in onze compleet vernieuwde Music Factory die nu gelijkvloers wordt gemaakt. Wij willen bekende artiesten en acts naar Raalte halen zoals Snelle, Snollebollekes en Vunzige Deuntjes. Daarnaast kunnen we dankzij een interne verbouwing straks tot 2.000 bezoekers kwijt in de twee zalen. Dat maakt het zeer geschikt voor de zakelijke markt. Zo hopen we straks nog beter en in een nieuw jasje verder te gaan.’ \

Zwolsestraat 16, 8101 AC Raalte / T 0572 34 77 99 / www.raalte.nl

ONDERWIJS

MoveDigi mikt op peloton mkb Regio Zwolle De coronacrisis heeft de noodzaak voor innovatie in het bedrijfsleven nog duidelijker gemaakt. Hogeschool Windesheim wil met de nieuwe digitale Werkplaats, MoveDigi, de innovatiekracht in Regio Zwolle een boost geven. ‘Dat is hard nodig, want de arbeidsproductiviteit blijft achter bij die van de rest van Nederland’, stelt Henk Hagoort, voorzitter van bestuur van de hogeschool.

MoveDigi is niet het eerste initiatief dat Windesheim rondom het thema ‘innovatie’ lanceert. Met WinOvation biedt de hogeschool al enkele jaren een platform voor innovatievraagstukken uit het bedrijfsleven waar ICT-studenten als praktijkopdracht aan werken.

het bedrijfsleven en daar werken aan een opdracht waar het bedrijf mee geholpen is. Het platform is dit najaar gestart en zit nog in de opstartfase, maar wil binnen een jaar 250 studenten aan een stageplek helpen.

Win-win

‘ Digitalisering moet belangrijkste ambitie Regio Zwolle worden’ Interessant voor mkb-bedrijven zonder - of met slechts een kleine – afdeling voor research en development. MoveDigi gaat een stap verder. Het is een samenwerking tussen Windesheim, Deltion College, Landstede, gemeente, provincie, Kennispoort Regio Zwolle, Rabobank en Oost NL. Via dit digitale platform kunnen ICTstudenten van mbo en hbo versneld een stageplek vinden binnen

Tekst Yvonne de Haan / Fotografie Peter Timmer

MoveDigi moet volgens Hagoort een win-winsituatie creëren in het bedrijfsleven. ‘Studenten doen belangrijke werkervaring op die aansluit bij hun opleiding. Zij vergroten hun kennis en netwerk en het bedrijfsleven wordt vooruitgeholpen met (complexe) digitaliseringsprocessen. Wat wij als Windesheim doen, is de vragen bij binnenkomst goed uitsorteren en zorgen dat deze bij de juiste mbo- of hbo-opleiding komen. Zodat we een goede match creëren tussen studenten en het bedrijfsleven.’

Peloton ‘MoveDigi mikt op het peloton van het mkb in deze regio dat deze innovatiekennis nodig heeft om verder te komen. Die versnelling is

69 /

‘ Open data maakt samenleving een stukje mooier’ hard nodig. Uit analyses blijkt dat het oosten, in vergelijking met de rest van het land, achterblijft in arbeidsproductiviteit. Dat komt doordat deze regio een echte mkb-streek is met relatief veel kleinere bedrijven die minder kunnen investeren in efficiënte en gedigitaliseerde bedrijfsprocessen dan grote bedrijven. Daardoor blijft de innovatiekracht in het oosten achter. We zien dat het gros van de bedrijven minder investeert in online sales en marketing dan bedrijven in het westen.’

Personeelstekort De oorzaak komt volgens Hagoort niet door gebrek aan ambitie, maar door te weinig ICT’ers. ‘Windesheim telt 1.800 ICT-studenten. Dat is best veel, maar onvoldoende als je kijkt naar de behoefte in de regio. Het tekort aan gekwalificeerd ICT-personeel was voor de coronacrisis al het gesprek van de dag. Toen was digitaliseren nodig om te innoveren, nu is het noodzakelijk om te kunnen overleven. Dat is het urgentieverschil. De noodzaak om te vernieuwen wordt ook aangewakkerd door de regering die heeft gezegd: ‘Wij gaan innoverend en investerend de crisis uit.’ Het Nationaal Groeifonds van het kabinet moet hieraan bijdragen. Al deze ontwikkelingen stimuleren het ambitieniveau in de regio. Er is een groeiende behoefte om beter en sneller gebruik te maken van data, ICT en kunstmatige intelligentie bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.’

Alliantie Smart Zwolle ‘Digitalisering moet de belangrijkste ambitie worden van deze regio’, zegt Hagoort. ‘Met De Alliantie Smart Zwolle is daar al een start mee gemaakt. Ook dit is een samenwerking met onderwijsoverheids- en bedrijfsleven waarin met behulp van data wordt gewerkt aan oplossingen voor onder andere de energietransitie, klimaatverandering, vitale samenleving en mobiliteit. Die boost op het thema digitalisering heeft deze regio echt nodig om die arbeidsproductiviteit naar een hoger plan te tillen.’

Subsidie ‘Windesheim wil met MoveDigi daarin een belangrijke rol in spelen. Voor ons is het belangrijk dat docenten kunnen meekijken op de

Campus 2, 8017 CA Zwolle / T 088 469 99 11 / www.windesheim.nl

werkvloer. Het bedrijfsleven wil dat de stageperiode bijdraagt aan digitale groei. Dat vraagt om een zorgvuldige afstemming en begeleiding. De kosten hiervoor zijn voor de komende drie jaar gegarandeerd dankzij een subsidie van het Ministerie van Economische Zaken’, zegt Hagoort. ‘Binnen die periode zal het vraagstuk van digitale innovatie in de regio zeker niet zijn opgelost, maar we hebben wel een bijdrage geleverd aan verdere ontwikkeling en dat is ons belangrijkste doel.’

Kunstmatige intelligentie ‘Ik hoop dat de vraagstukken binnen MoveDigi ook doorontwikkelen in complexiteit. Dat houdt de uitdaging groot voor onze studenten en vormt tevens het bewijs dat bedrijven steeds vaker kunstmatige intelligentie op een innovatieve manier gebruiken. Dat is een goed teken. Samen moeten we laten zien dat we de samenleving met open data een stukje mooier kunnen maken.’ \

And the award goes to…

Een prijs voor de beste mbo-studentondernemer van het jaar. Dat organiseren de mbo-opleidingen in Regio Zwolle samen vanaf 2021. Met als eerste uitreikmoment: medio dit jaar. De achterliggende gedachte: we hebben in Regio Zwolle veel ondernemende mboopleidingen, waar veel student-ondernemers hun eigen bedrijf starten. Die jonge ondernemers, die talenten van de toekomst, willen we hier houden en kansen bieden.

Onderwijs Tekst Mirjam van Huet / Fotografie Peter Timmer

De beste mbo-studentondernemer van het jaar

71 /

De award is in de eerste plaats bedoeld om jonge ondernemers, die al tijdens hun studie energie, geld en tijd steken in het opbouwen van een onderneming, in de spotlights te zetten. Tegelijkertijd draagt de verkiezing bij aan het imago van het mbo in het algemeen. ‘De maakindustrie is een belangrijke sector in Regio Zwolle’, zegt Jan-Ernst van Driel, directeur Deltion College en initiatiefnemer van de award voor de beste mbo-studentondernemer van het jaar. ‘Die sector wordt

grotendeels gevormd door praktisch opgeleide mensen. Die mensen zijn dus van onschatbare waarde voor de regionale economie. Het is mooi om dat eens onder de aandacht te brengen van het grote publiek. Met het idee: kijk eens wat een excellente mbo’ers wij hebben in de regio.’

Veel initiatieven Er gebeurt al van alles op het gebied van ondernemen en mbo. Landstede MBO en Deltion College bieden

bijvoorbeeld gezamenlijk de eenjarige niveau 4-opleiding Vakman Ondernemer in de Zwolse bedrijvengebouwen bijHanz en bijBrainz aan. Met ‘creative youngpreneurs’ biedt Cibap studentondernemers kantoorruimte in Dwarz, aan de Papendwarsstraat in het centrum van Zwolle. Diezelfde opleiding kent bovendien het afstudeerprofiel Ondernemen. En food-opleider SVO biedt de afstudeerrichting Vakman-ondernemer. >

‘ De award kan jongeren een duwtje in de rug geven’ Koen Schuurhuis

ONDERWIJS

Op verschillende mbo-scholen in Zwolle bestaat zelfs een Topondernemersregeling. Studentondernemers die al een bepaalde omzet draaien, kunnen in aanmerking komen. Dat maakt het makkelijker om bedrijf en studie te combineren.

‘Jonge honden’ De award versterkt deze en andere ontwikkelingen in het middelbaar beroepsonderwijs, doordat ondernemerschap tijdens een mbo-studie extra wordt aangemoedigd. En dat is nodig, ziet Annelies Linthorst, docent Deltion College: ‘Ik heb al een paar studenten op mijn netvlies, die ver zijn met hun innovatie. Maar de angst voor regelgeving, alles rondom boekhouding en belasting, het onbekende, het zakelijke stuk, dat houdt ze soms tegen.’ Zo’n award, met jaarlijks een strijd om de titel, kan jongeren een duwtje in de richting van het ondernemerschap geven, denkt Koen Schuurhuis, hoofd marketing en communicatie van Cibap. ‘Een jongere kan met een klein maar geniaal idee rondlopen. Zo’n award triggert dan misschien om het idee te gaan realiseren en voor jezelf beginnen.’

Prijzenpakket De student-ondernemer die er met de winst vandoor gaat, krijgt een passend prijzenpakket. Denk aan bijvoorbeeld coaching op het gebied van ondernemen, marketingadvies of begeleiding door een accountant. Alles om het winnende bedrijf een vliegende start te geven.

Ook wordt er media-aandacht gegeven aan de verkiezing en aan de winnaar, te beginnen via de on- en offline kanalen van mediapartner ZON’regio Zwolle. Dat gebeurt voorafgaand, tijdens en na de verkiezing. ‘ZON’regio Zwolle staat voor verbinding tussen onderwijs, overheid, onderzoek en bedrijfsleven. Daar horen ook de nieuwe generaties studenten en student-ondernemers bij’, motiveren

‘ Een goed netwerk is essentieel’ Annelies Linthorst Annet Spijkerman en Annemarie Teeken, uitgevers van ZON’regio Zwolle, het partnerschap.

De beste mbo-student-ondernemer van het jaar komt in 2021 van een van deze scholen

73 /

‘ Kijk eens wat een excellente mbo’ers wij hebben in de regio’ Jan-Ernst van Driel

Naast de titel, het prijzenpakket en de media-aandacht mag de winnaar zich verheugen op een heuse bokaal. ‘Het kan maar zo zijn dat die wordt ontworpen door Cibap-studenten’, zegt Schuurhuis. ‘Als vakschool voor vormgeving weten wij zeker raad met zo’n ontwerp.’

Kracht van het netwerk Naast prijzen voor de winnaar, is er voor alle deelnemers de kracht van het netwerk. Ze leren elkaar kennen en de bedrijven in de jury leren hén kennen. ‘Een goed netwerk is essentieel’, zegt Linthorst: ‘Ik had laatst vijf huilende student-zzp’ers aan mijn bureau. Die door de tweede lockdown vijf weken geen inkomen hadden. Die kampen – logisch – met vragen. ‘Eenmaal in gesprek kijken ze er al anders tegenaan. Daar gaat het om. En hoe meer andere ondernemers ze kennen, hoe makkelijker het gaat. Dan kunnen ze elkaar verder helpen.’

Start-up-klimaat Niet alleen de student-ondernemers hebben baat bij de verkiezing. De award versterkt ook het bedrijfsleven van Regio Zwolle, nu en op de langere termijn. ‘Bedenk maar eens wat er allemaal uit voort kan komen als alle ‘jonge honden’ hun frisse ideeën daadwerkelijk omzetten tot bedrijven. Dit initiatief versterkt het start-up-klimaat in onze regio’, zegt Jan-Ernst van Driel.

Iedere school één kanshebber Deelnemende mbo-scholen organiseren ieder hun eigen verkiezing. Bij de ene

school is dat een complete wedstrijd waarin alle student-ondernemers het tegen elkaar opnemen. Bij een andere school is er minder aanwas of steekt er eentje zo duidelijk met kop en schouders boven de anderen uit, dat de keuze snel gemaakt is. Hoe ze ook selecteren, van iedere school kan er één kandidaat meedingen naar de titel beste mbo-student-ondernemer van het jaar. Overigens kan het ook een student zijn die in het voorgaande collegejaar zijn diploma kreeg.

Vakjury beslist Een vakjury, bestaand uit mensen die hun sporen hebben verdiend in het ondernemerschap, het onderwijs of

bij de overheid, wordt momenteel samengesteld. Zij buigen zich in het voorjaar over de inschrijvingen. Op basis van nog bekend te maken criteria kiezen zij hun favoriet.

Podium voor student-ondernemers De winnaar wordt bekend tijdens de lancering van ZON’regio Zwolle nummer 13. Als alles meezit en corona geen roet in het eten gooit, vindt die plaats in juni 2021. De kandidaten krijgen daar letterlijk en figuurlijk een podium. Ten overstaan van de aanwezigen presenteren zij hun bedrijf. De winnaar wordt daarna ter plekke door de jury bekendgemaakt. \

ONZE HORIZON

Tiem introduceert ‘Korte route naar werk’ Werknemers die door de coronacrisis werkloos zijn geraakt, doen steeds vaker een beroep op Tiem in de zoektocht naar een nieuwe baan. Om deze kandidaten snel tegemoet te komen, heeft Tiem in november ‘De korte route naar werk’ geïntroduceerd.

‘Deze situatie is nieuw voor ons’, vertelt Dieke Oldenziel, Adviseur Werk en Ontwikkeling. ‘Wij ondersteunen doorgaans werkzoekenden met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Dat zijn begeleidingstrajecten van zes tot vierentwintig maanden die altijd beginnen met een uitgebreide profielschets en een ontwikkelingsplan. Voor de doelgroep die nu bij ons aanklopt, is dit niet - of minder - relevant. Deze mensen zijn goed bemiddelbaar omdat ze prima kwalificaties hebben en snel weer aan de slag willen.’

Tekst Yvonne de Haan / Fotografie Peter Timmer

Vacatures matchen Het in november gestarte traject ‘De korte route naar werk’ moet ervoor zorgen dat deze mensen snel een nieuwe baan krijgen voordat ze in de bijstand belanden. ‘Kandidaten komen bij ons via de gemeente Zwolle. Na het intakegesprek bekijken we welke kwaliteiten mensen in huis hebben en matchen dat met bestaande vacatures. Een kandidaat met goede communicatieve vaardigheden kan bijvoorbeeld heel goed aan de slag bij een klantenservice of het bron- en contactonderzoek van de GGD. Tiem heeft een heel

75 /

groot netwerk van bedrijven waarmee we samenwerken. Onze accountmanagers weten waar vraag is naar personeel en leggen het contact tussen werkzoekende en werkgever. Zo hebben we in de eerste maand al diverse mensen weer aan het werk geholpen in onder meer de productie- en commerciële branche.’

Carrièreswitch ‘De coronacrisis nodigt uit tot zelfreflectie. Mensen maken de balans op van hun leven en pakken dit moment voor een carrièreswitch. Geïnspireerd door alle verhalen over de verpleging van covid-19-patiënten, kiezen meer mensen voor de zorg. Daar heb ik respect voor, want voordat mensen deze move kunnen maken, moeten ze eerst een BBL-opleiding volgen op Deltion College of Landstede. Daar hangt wel een stuk inkomensverlies aan. Als leerling verdien je nu eenmaal minder dan als geschoolde medewerker. Ze nemen dat verlies op de koop toe, omdat ze een bijdrage willen leveren aan de maatschappij. Ook zien we dat meer

mannen kiezen voor de zorg. Dat juich ik toe. Niet alleen voor de samenstelling in teams, maar ook omdat mannen fysiek sterker zijn. En dat is bijvoorbeeld voor de functie van teambegeleider in de gehandicaptenzorg zeker een pré.’

E-coaching Het contact met de kandidaten verloopt, zoals zoveel in deze crisistijd, telefonisch of digitaal via Teams of WhatsApp. Klanten van ‘De korte Route’ krijgen na de intake toegang tot een digitale omgeving waarin ze hun cv kunnen uploaden, vacatures bekijken of werken aan hun sollicitatievaardigheden. ‘We willen echt meerwaarde bieden en met verschillende beroepenvideo’s mensen inspireren en motiveren bij het oriënteren naar ander werk’, vervolgt Oldenziel. ‘Dit e-coachingstraject is versneld gerealiseerd in de coronatijd, maar heeft wel een blijvend karakter. Het is efficiënt en ik merk ook dat de meeste klanten binnen ‘De korte Route’ gewend zijn aan deze manier van communiceren.’

‘ De coronacrisis is hét moment voor een carrièreswitch’ Schaduwkanten Toch erkent Oldenziel ook zeker de schaduwkanten van deze digitale tijd. ‘Als je de hele dag thuis bent, ligt eenzaamheid op de loer. Dat merk ik ook als ik met kandidaten spreek. Ze missen soms een luisterend oor en vinden het fijn om iemand te spreken die perspectief kan bieden. Juist als mensen het moeilijk hebben, wil je het liefst iemand in de ogen kunnen kijken, of even kunnen troosten. Dat mis je op dat moment. Het zou fijn zijn als we op termijn een gemengde vorm kunnen aanbieden van persoonlijk en digitaal contact.’

Internetcafé

Dieke Oldenziel

Lingenstraat 9, 8028 PM Zwolle / T 038 455 41 41 / www.tiem.nl

‘Daarnaast werken wij ook met een doelgroep waarin niet iedereen digitaal onderlegd is of beschikt over een computer, tablet of laptop. Daarom zijn we druk bezig om een internetcafé op te starten. Zodra de maatregelen dat toelaten, willen wij hier in ons gebouw een setting creëren waarin we mensen onder begeleiding vertrouwd maken met computers en online media. Ook willen we het mogelijk maken dat mensen die thuis geen computer of laptop hebben, hier op de pc kunnen zoeken naar geschikte vacatures. Digitale vaardigheden zijn onmisbaar in onze maatschappij. Door mensen daarin op weg te helpen, dragen we een steentje bij aan een inclusievere samenleving en dat raakt de kern van al onze activiteiten binnen Tiem.’ \

ONDERNEMEN

Verhuisd! SmitDeVries is 2021 gestart in een fris nieuw kantoor. Het organisatieadviesbureau is binnen Raalte verhuisd naar Het Vrieswijk 3A, een a-locatie aan de N35. Bram Steijn: ‘Ook in deze tijd groeien we door. Dit pand geeft ons die ruimte. Het is een hagelnieuw pand dat we naar eigen wens konden inrichten. Kortom, een geweldige plek waar we onze groeiambitie waar kunnen maken.’

Tekst Ellen Kleinlangevelsloo / Fotografie Peter Timmer

77 /

Tijd om te reflecteren en keuzes te maken Doe je als ondernemer allang niet meer waarvoor je je bedrijf ooit begon? Of ben je als werknemer niet meer happy in je baan? Wie echt wil veranderen, moet keuzes maken. Maar ja, het salaris en die auto van de zaak zijn wel heel prettig. En waar krijg je ooit weer zulke leuke collega’s? Excuses liggen continu op de loer, weet Bram Steijn, trainer-coach en mede-eigenaar van onder andere organisatieadviesbureau SmitDeVries en trainings- en coachingsbedrijf Achivers.

‘Op dit moment ben ik met meerdere ondernemers aan de slag om hun organisatie zo in te richten dat zij weer de dingen kunnen doen waar ze energie van krijgen’, vertelt Steijn. Hij merkt dat de coronacrisis voor veel mensen een herijkmoment is, zowel bedrijfskundig als persoonlijk. ‘Mensen zijn aan het nadenken geslagen of dit de weg is die ze willen bewandelen. Hele branches worden keihard getroffen, maar velen grijpen deze kans ook aan om hun onderneming te herstructureren of anderszins keuzes te maken. Eenvoudig is dat nooit.’

Egostrelend Steijn spreekt uit ervaring. Tot tien jaar geleden was hij bankdirecteur. ‘Ik was goed in mijn werk, had de meest geweldige collega’s, een fijn salaris. Al die voorwaarden vormden gouden ketens die mij in die situatie hielden, maar gelukkig was ik niet. Tot ik me op een dag realiseerde dat ik nooit bewust had gekozen voor het bankwezen. Ik was continu gevraagd voor functies en maakte zo stap na stap binnen de financiële dienstverlening. Egostrelend, maar het gevolg was dat ik op basis van de waardering van anderen tot over mijn nek in het werk zat dat niet bij mij paste. Na een goed gesprek met mijn vrouw, ging het roer om. Dat was het moment dat ik m’n hart ging volgen. Ik voel me gelukkig als ik meerwaarde kan creëren voor mens en organisatie door hen te helpen groeien.’ Steijn werd trainer-coach.

Veranderen begint met noodzaak Je bent ongezond, je draait verlies, je bent ongelukkig en toch ga je maar door. Een herkenbare situatie voor heel veel mensen, volgens Steijn. Hoe doorbreek je het? ‘Veranderen gaat niet over kunnen,

Vrieswijk 3a, 8103 PB Raalte / T 0572 36 20 08 / www.smitdevries.nl

maar over willen. Je moet eerst die noodzaak echt onder ogen zien.’ Toch slagen veel mensen er niet in om keuzes te maken. ‘Dan is óf de pijn nog niet groot genoeg, of wordt de ambitie nog onderdrukt’, is het oordeel van Steijn.

Voor de gek Excuses vormen de valkuil. Steijn vertelt: ‘We houden onszelf voor de gek. Een goed salaris, zekerheid voor je gezin, leuke collega’s; comfort weerhoudt mensen ervan patronen te doorbreken. Daarnaast lopen veel ondernemers in de val dat ze vergroeid raken met hun organisatie en denken dat het niet anders kan. Excuses worden overtuigingen die verandering in de weg staan. Het verraderlijke is alleen dat je ze zelf niet ziet als excuus. Soms heb je iemand anders nodig om te spiegelen of je wakker te schudden.’ Steijn vervult die rol voor veel mensen: ‘Ik stel eigenlijk alleen maar vragen. De antwoorden zitten in je, maar soms heb je wat richting nodig en soms een spreekwoordelijke schop onder de kont.’ En dan is het tijd om patronen te doorbreken.

Regelmatig reflecteren Zit ik nog op m’n plek? Dat is een vraag die iedereen zich van tijd tot tijd moet stellen, vindt Steijn. ‘Ik heb mezelf ook aangeleerd om regelmatig te reflecteren, want voor je het weet, zit je weer in oude patronen. Recent leverde het Steijn opnieuw een keuze op. ‘Gaandeweg was ik binnen SmitDeVries weer meer in het instrumentele stuk van de organisatie beland. Inmiddels hebben we afspraken gemaakt zodat ik me weer echt kan focussen op die menselijke kant binnen SmitDeVries en binnen de opleidingstak Achivers.’

Challenge op de Wadden ‘Get the hell out of your own business!’ Het is een uitspraak van Richard Branson die Steijn veel aanhaalt in gesprekken met ondernemers. ‘Jouw onderneming moet niet van jou afhankelijk zijn. Richt je organisatie zo in dat jij je passie en dromen kunt volgen.’ In 2021 organiseert SmitDeVries challenges waarbij acht tot tien ondernemers naar een plek in Europa gaan om te ontdekken wat ze werkelijk willen bereiken en hoe ze daar komen. Steijn: ‘Iedereen vindt zijn ding in zo’n week. ‘s Ochtends gaan we aan de slag met jouw plan. De middagen zijn we op een andere uitdagende manier actief: hiking, cliff jumping, mountainbiken; we gaan drempels over om je te helpen patronen te doorbreken.’ \

ONDERWIJS

‘ Als mensen hun leven anders inrichten, gaan ze ook anders kopen’ ‘Het zou mooi zijn als we meer gaan naar een cultuur waarbij we blij zijn met mensen die willen veranderen.’ Lector Ron Methorst van Aeres Hogeschool Dronten ervaart dat nog veel te veel mensen sceptisch zijn. ‘Natuurlijk is niet iedereen een grote innovator. Maar waarom zou je niet trotser zijn op mensen die wat willen proberen?’ Met een hele rij flessen appelsap zet hij zijn verhaal kracht bij.

De grootste fles komt uit de supermarkt en heet ‘appelnectar’. Het is uit geconcentreerd sap met toegevoegde suiker en de prijs is laag met 66 eurocent per liter. Van de flessen met pure appelsap is de duurste 3 euro. ‘Alle soorten worden verkocht’, realiseert ook Methorst zich. ‘Smaak is natuurlijk persoonlijk en wat betreft duurzaamheid is het niet altijd hoe duurder hoe beter. Je kan je wel afvragen welke bedrijven erachter zitten. De marges op de goedkopere appelsap zullen minder hoog zijn en de productie gebeurt binnen grootschalige bedrijven. Dat heeft dus ook effect op hoe het landschap eruitziet en op de biodiversiteit. Dat kan voor mensen een sterk argument zijn om 3 euro te betalen.’

Lokale afzet groeit sterk Boeren in opleiding realiseren zich volgens Methorst steeds meer dat hun werk niet stopt met de levering van melk, graan of appels. ‘Ze zien ook de prijzen die bijvoorbeeld op de biologische markt in Amsterdam worden betaald. Je bedrijf anders inrichten moet wel bij je passen en is ook geen garantie voor succes. Er is nu wel een sterke groei in lokale afzet. Dat blijkt voor veel boeren nu toch serieuzer dan men dacht. De mogelijkheden nemen ook toe. Zo is er een veehouder die de flesjes melk per koe afvult, zodat de consument precies weet van welke koe zijn melk afkomstig is. Ook daarvoor is een markt. Ik wil studenten op Aeres Hogeschool helpen ontdekken dat er vaak meer kan dan je op het eerste oog denkt.’

Horeca-afzet valt weg De coronacrisis heeft vooral de afzetmarkten in de horeca getroffen, weet de lector. ‘Veel afzet van producten viel weg, bijvoorbeeld voor de boeren die fritesaardappelen lang kunnen bewaren in grote schuren. Ze worden in september geoogst en dan het volgende voorjaar geleverd. Als de vraag in maart/april wegvalt, is die voorraad niets meer waard. Je ziet omzetverlies ook bij vleeskalveren, waarvan de productie voor een deel specifiek naar de horeca gaat. Bedrijven missen dan echt grote delen van hun omzet, dat zijn geen grappen.’

Tekst Erik-Jan Berends / Fotografie Peter Timmer

‘ Nederland is goed in dure producten’

79 /

Grote verliezers, grote winnaars Daarentegen ziet hij dat het bij bedrijven met lokale afzet als boerderijwinkels, streekwinkels en leveranciers van maaltijdboxen nog nooit zo druk is geweest. ‘Als mensen hun leven anders gaan inrichten, gaan ze blijkbaar ook anders kopen. De oproep om lokale ondernemers te ondersteunen, mist zijn doel niet. Dat is bij een deel van de burgers echt tussen de oren gaan zitten. Zo heb je grote verliezers en grote winnaars.’

Sector werkt meer marktgericht Omgaan met een crisis is voor de landbouw niet nieuw, benadrukt Methorst. ‘Ga je heel ver terug dan was in 1880 dé grote landbouwcrisis. Met schepen kwam goedkoop graan uit Amerika en rundvlees uit Argentinië. Van alle tijden is dat boeren niet zomaar kunnen veranderen door de al gedane investeringen. Juist dan is het belangrijk kansen en mogelijkheden te zien. Toen heeft de overheid de sector geholpen om meer marktgericht te worden. Dat gebeurde met de introductie van kwaliteits- en logistieke systemen.’

Beter landschap, betere biodiversiteit Dit was de aanzet voor nieuwe ontwikkeling. Techniek is volgens de lector een belangrijke drijver voor veranderingen. ‘Techniek wordt gebruikt om effectiever te produceren en om natuur en

De Drieslag 4, 8251 JZ Dronten / T 088 020 60 00 / www.aereshogeschool.nl

biodiversiteit te helpen. Met robots, drones en gps-technieken kunnen agrariërs meer plaatsspecifiek werken. Zo kun je met vaste rijpaden op het land werken waarbij op elke drie meter een ander gewas staat. Een tweede ontwikkeling is de beweging naar bijzondere producten met meerwaarde zoals een betere landschapskwaliteit en biodiversiteit. Je ziet het onder andere bij de Stadslanderijen in Zwolle, waar consumenten tevens het contact met boeren kunnen beleven. Of de boerin met zes koeien die daar de melk verkoopt die de consument speciaal komt halen. Ook zij voorziet in een behoefte.’

Onderzoek en onderwijs zijn belangrijk De jongeren die studeren bij Aeres Hogeschool Dronten, zijn thuis opgegroeid waar ze ‘natuurlijk de beste’ werkwijze hebben geleerd, ervaart Methorst. ‘Het vraagt tijd om jezelf daarin te ontwikkelen. De taal en cultuur van hun ouders en hoe open zij zijn, bepaalt sterk de mate waarin studenten zichzelf ontwikkelen. We zijn als tweede exporteur in de wereld een belangrijk land voor agrarische productie. Overigens uitgedrukt in geld, niet in kilo’s product. We zijn goed in dure producten waar onderzoek en onderwijs belangrijk voor zijn. Zo is Nederland bijvoorbeeld wereldleider in zaden geworden, groot in pootaardappelen en ook in machinerieën.’ \

ONZE HORIZON

Rebecca Fransen en Erik Olsman van Phion weten sinds corona: ‘Er kan meer dan je denkt’

Inspiratie uit onverwachte hoek Ze waren al gewend om verder te kijken dan de concertzaal. Sinds corona zijn de musici van Phion, Orkest van Gelderland & Overijssel, nog meer mogelijkheden gaan zien voor nieuwe samenwerkingen op ongewone plekken. Contrabassisten Erik Olsman en Rebecca Fransen over inspiratie uit onverwachte hoek: ‘Met die tuinen bij verpleeghuizen is veel meer te doen.’

Hoe oude routines zijn veranderd in nieuwe hoogtepunten: Rebecca Fransen (28) en Erik Olsman (53) hebben die ochtend genoten van een repetitie met de contrabasgroep van het orkest. Sinds corona is ook voor de musici van Phion weinig nog vanzelfsprekend. Op het moment van het interview liggen de concerten weer tijdelijk stil maar wordt er wel zoveel mogelijk live gerepeteerd. ‘De behoefte is groot’, vertellen beide bassisten in de lunchpauze in de artiestenfoyer van het Muziekcentrum in Enschede. ‘Iedereen maakt zich vrij om erbij te kunnen zijn.’ Bij alle onzekerheden tellen ze graag hun zegeningen. Fransen als nieuwkomer – ze trad een klein jaar geleden aan bij Phion – en Olsman met ondertussen tien jaar op de teller bij het orkest. Hij is een van de twee aanvoerders van de tien bassen. ‘Voor ons is deze crisistijd minder ingrijpend dan voor freelance collega’s’, benadrukken ze. Bovendien is er nu meer tijd en ruimte voor dingen die voorheen niet konden of tussen de bedrijven door moesten. ‘Een dag lang repeteren, zoals vandaag. Of de organisatie van een basdag in juni, voor jonge bassisten in Overijssel.’

Alles verandert Flexibiliteit is een werkwoord geworden. ‘De enige zekerheid die je hebt is dat alles continu verandert’, zegt Fransen. Soms staat ze zichzelf toe om stil te staan bij wat ze mist. Zoals het contact met het publiek, op momenten dat zalen gesloten zijn. ‘De sfeer, de respons, die mis ik heel erg.’ Dat is wederzijds, vermoedt Olsman. Niet voor niets sloeg het ‘Bach Vijfluik’ waarvoor hij mede het initiatief nam zo aan. De concerten worden uitgevoerd door het nieuwe ensemble Himmelsburg, waarin Bach-specialisten van Phion zich hebben verenigd. Zowel in Olsmans woonplaats Zwolle als in Enschede was de serie snel uitverkocht. ‘Veel mensen snakken naar de live-ervaring.’ Ook in de eerste lockdownperiode liet het orkest zoveel mogelijk live van zich horen. Op allerlei plekken in beide provincies werd muzikale verlichting gebracht waar die welkom was, zoals in zorginstellingen. Het heeft behalve voldoening ook waardevolle lessen opgeleverd, aldus Fransen, die in het coördinatieteam zat.

Tekst Ingrid Bosman / Fotografie Lars Smook

‘Je moet omgaan met dingen waar je geen grip op hebt. Dat je een optreden bij een opvang van het Leger des Heils op het allerlaatste moment moet afblazen bijvoorbeeld, omdat de Veiligheidsregio geen toestemming geeft. Op zulke momenten voel je je wel even spelbreker.’ Sowieso heeft de crisis haar de ogen geopend, stelt ze vast. ‘Ik waardeer alles veel meer zoals het zich aandient. Van nature ben ik best een controlefreak, maar er valt nu domweg niet te anticiperen. Alleen met flexibiliteit kom je verder.’ Ook Olsman koestert de ervaring die hij opdeed met improviseren op uiteenlopende zorglocaties. ‘Als je daar buiten zit te spelen en je ziet hoe die mensen op de muziek reageren, dan raakt je dat diep.’

‘ Mooi om samen met bedrijven ideeën uit te werken’ Erik Olsman, contrabassist Phion Ten tijde van de tweede golf kwamen er opnieuw verzoeken binnen van zorginstellingen, meldt Fransen. ‘Of we alsjeblieft nog eens wilden terugkomen.’ Ze geloven allebei dat hier een blijvende taak ligt voor het orkest. Ondertussen is er voor dit soort maatschappelijke activiteiten een ensemble opgericht, Phion Camerata, dat vooralsnog met name in Gelderland opereert. ‘Het plan lag er voor corona al en is in een stroomversnelling gekomen. Je bereikt zo ook mensen die niet naar de concertzaal kunnen komen. Met echte klank, want luisteren naar een viool of een hobo is in het echt veel indringender dan via een iPad.’

Tuinen en kerken Aan mooie locaties geen gebrek. Want dat viel Olsman ook op: dat veel zorginstellingen over fraaie (binnen)tuinen beschikken. ‘Daar zou je ook buiten crisistijd veel meer mee kunnen doen.’ Hetzelfde geldt wat hem betreft voor kerkgebouwen.

81 /

‘Alleen met flexibiliteit kom je nu verder’ Rebecca Fransen, contrabassist Phion

‘Overijssel en Gelderland hebben prachtige kerken. Zeker in de dorpen wordt nu vaak gezocht naar nieuwe gebruiksmogelijkheden. Als orkest zou je daarin een rol kunnen spelen.’ Als deze tijd iets leert, vinden deze twee ondernemende musici, is het wel dat er veel meer kan dan je denkt, zeker wanneer je de samenwerking zoekt met andere partijen.

Van Essengaarde 10, 7511 PN Enschede / T 085 023 02 60 / www.phion.nl

‘Ik heb het idee dat mensen ons makkelijker weten te vinden’, zegt Fransen. ‘Je zag het ook met het Moederdagconcert waarvoor Rijksmuseum Twenthe ons vroeg: dat was in een oogwenk geregeld.’ Olsman: ‘Wat mij betreft mogen bedrijven ons ook vaker gaan benaderen. Het is mooi om samen over ideeën na te denken en dan te kijken waar je kunt uitkomen.’ \

TITEL PAGINA

Groen drukken

High-Tech Offset

met 5 kleuren Makkelijker produceren Veldhuis Media niet zomaar een drukker!

Met 45 medewerkers verzorgen we dagelijks de productie van vele brochures, magazines, kalenders en boeken. Met onze DTP-studio en moderne prepress verwerken we de orders via internet en ftp applicaties. Onze drukkerij beschikt over drie 5-kleuren persen op het formaat 72 x 102 (16 pag. A4 per drukvel). In onze binderij verzorgen we het vouwen, hechten en de postale verwerking van periodieken en brochures. Bovendien beschikken we over apparatuur om Wire-O kalenders te maken. Veldhuis Media is FSC- en ISO 12647 gecertificeerd. Daarnaast zijn we een erkend BPV-bedrijf. Dit betekent voor U: High-Tech Offset volgens • Prettige samenwerking op menselijke maat. Veldhuis Media • Een leverancier die met u mee denkt, óók op het gebied van MVO. • Al uw grafische wensen worden door één bedrijf uitgevoerd. Veldhuis Media heeft het drukproces • Door vergaande automatisering en onderlinge afstemming een volledig geïntegreerd, geautomativoorspelbaar drukresultaat. seerd en gedigitaliseerd. Dit superKortom: Uw drukwerk top verzorgd, is voor u een zorg minder. snelle en slimme concept noemen we

Meer informatie? High-Tech Offset. Neem contact op met één van onze account managers. Door uw en ons drukwerkproces

naadloos op elkaar aan te Volg ons ook opvolledig Twitter: en @veldhuismedia sluiten, krijgt u uw kwaliteitsdrukwerk

Veldhuis Media daareen krijgstuk je een kleurefficiënter van! sneller, en toch voordelig.

Snel en efficiënt het drukwerk op de

Tekst Naam Achternaam / Fotografie Naam Achternaam Kanaaldijk OZ 3

8102 HL Raalte

T 0572 - 34 97 00

F I ME

T. 0572 - 34 97 00 F. 0572 - 34 97 99 info@veldhuis.nl www.veldhuis.nl info@veldhuis.nl www.veldhuis.nl

T I FI C EE

SCGM ISO 12647 G

Veldhuis Media b.v. Kanaaldijk OZ 3 8102 HL Raalte Postbus 2 8100 AA Raalte

plaats van bestemming.

Colofon Uitgever

Fotografie

A2 Business info@a2business.nl

Adviesraad ZON’ Regio Zwolle

Jan Ernst van Driel Directeur Deltion College, Voorzitter adviesraad ZON’ Marco Verhoef Directeur PV Accountants Inge Grimm Lid college van bestuur Windesheim Arnoud Gort Marketing manager Landstede Groep Kees Praamstra Secretaris Regio Zwolle Koen Schuurhuis Marketing manager Cibap Marnix van Daal Voorzitter Stichting Metropool Zwolle Kornelis Wetsema Bestuurslid Stichting Metropool Piet Tulner Directeur Bedrijvenpark H2O Hedwig Duteweerd Marketing Oost Jeroen de Vries Partner SmitDeVries Daniëlle Gijsbertse Adviseur marketing en communicatie Oost NL Jeroen van den Ende Managing director Port of Zwolle Jelle Weever Voorzitter MKB Regio Zwolle Manon Koldewijn Programmamanager HCA – werkbedrijf Regio Zwolle Harmieke Paters Strategisch communicatieadviseur Regio Zwolle Fred Pals Adviseur economie gemeente Kampen Irma te Rietstap Relatiebeheer Cycloon Fenna Eefting Bestuur en raad van toezicht Vogellanden Rob Rikmanspoel Algemeen directeur Impact Martin Post Directeur Tiem Ger Pesman Bedrijven en Dienstverlening gemeente Hardenberg Gert Engelsman Key Account Manager Stadseconomie en kantoren Gemeente Zwolle Gea van der Stouwe Marketing, Communicatie & Coöperatie MC&C Rabobank IJsseldelta Atty Aalberts Beleidsadviseur economie Gemeente Dronten Herald Immink Strategisch economisch ontwikkelaar gemeente Raalte Regio Zwolle Mobiel Marjolein de Smet Communicatieadviseur Regio Zwolle Mobiel Matty Plante Projectleider Regio Zwolle Mobiel SVO vakopleiding food Drs. Chris van Eunen Manager onderwijs Noord-Oost Nederland

Redactieteam

Mirjam van Huet Erik-Jan Berends Ellen Kleinlangevelsloo Yvonne de Haan Arjan Dijkema

MCM tekst (hoofd- en eindredactie)

Peter Timmer Lenneke Lingmont Archief partners tenzij anders vermeld

Vormgeving

Inge Hegteler, Reclamemakers Holten

Losse verkoop € 7.95

Informatie

ZON’ verschijnt 2 keer per jaar. Iedere uitgave wordt gelanceerd tijdens een release-event. De oplage (5000 exemplaren) wordt verspreid onder bedrijven in de 22 gemeenten van de Regio Zwolle die staan ingeschreven bij de Kamer van Koophandel met meer dan 5 medewerkers. Ook ligt ZON’ op de leestafels bij overheidsinstellingen en verschillende zakelijke ontmoetingsplekken in de regio en relevante zakelijke adressen. Voor meer informatie, vragen, adreswijzigingen of een bedrijfsreportage: neem contact op met A2 business Annemarie Teeken 06 - 51 19 75 88 Annet Spijkerman 06 - 23 74 25 96 info@a2business.nl

Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever en de andere auteursrechthebbenden. Het ongevraagd toesturen van materiaal geschiedt op eigen risico.

Aansprakelijkheid

Deze uitgave is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. De uitgever is echter niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of gevolgen van onvolkomenheden.

Druk

Veldhuis media, veldhuismedia.nl Veldhuis Media is ISO- en FSC-gecertificeerd en past duurzame productiemethodes toe.

Partners

TITEL PAGINA

Inspiratie Krachtig Energiek Dagelijks Helder Vernieuwend Scherp Innovatief Groot Vrolijk Leven Natuurlijk Altijd Prikkelend Duurzaam

www.zonregiozwolle.nl

Tekst Naam Achternaam / Fotografie Naam Achternaam

twitter.com/zonregiozwolle

facebook.com/zonregiozwolle

ZON' Regio Zwolle #12

Articles inside

Gelderland & Overijssel

Aeres Hogeschool

SmitDeVries

Hogeschool Windesheim

Tiem

Gemeente Raalte

Regio Zwolle Congres

Expeditie Regio Zwolle

Gemeente Dronten

Rabobank

worden van veranderingen

Column PV Accountants

Gemeente Zwolle

Ronald McDonald Huis Zwolle

Oost NL

Vogellanden

Regio Deal

Regio Zwolle Mobiel

Column MKB Nederland Regio Zwolle

Upgrade jezelf

Platform 9

Gemeente Hardenberg

SVO vakopleiding Food

groot denken

Column Cibap

Cycloon

H2O NTP

Port of Zwolle

in 2021 gaat het écht anders

Hanzestrohm

Deltion College en Landstede

Deloitte