Een verborgen schat: de hennepwortel Door: Kali Mist
Gezien ons uitgebreide gebruik van de hennepplant – we gebruiken de vezel, de bladeren, de bloemen, de zaden en de hars – lijkt het vreemd dat we niet zoveel met de wortel doen. Misschien komt dat omdat hij zijn dagen verborgen onder de grond doorbrengt. Hoe dan ook, de nederige wortel is sterk onderbelicht in vergelijking met de andere onderdelen van de plant. Onze voorouders wisten echter wel beter.
pijn, jicht en spieratro¿e te behandelen. In het laatste deel van de zeventiende eeuw werd het in verschillende boeken aanbevolen voor bovengenoemde doeleinden, en om incontinentie en venerische ziekte te behandelen. Een in 1985 verschenen boek
De eerste vermelding van de hennepwor-
en de vijfde eeuw, noemde de Gallische
van Nancy Locke Doane, dat is samenge-
tel als geneesmiddel kan worden gevonden
kroniekschrijver Marcellus Empiricus in zijn
steld uit verslagen van haar grootmoeder
in een oude Chinese medische encyclope-
opus De Medicamentis dat de wortel werd
Minnie Susan Decker, geeft ook details over
die, de Shen Nung Pen-Ts’ao Ching. Al in
gewikkeld rond de rechterarm, als behan-
het gebruik van hennep in die tijd.
het derde millennium voor Christus schrijft
deling tegen wormen. Azerbeidzjaanse ma-
men dat het sap van de wortel diuretische
nuscripten (geschreven tussen de negen-
(reinigende) eigenschappen heeft, maar
de en achttiende eeuw) verklaren ook op
Verse woltelsap
ook helpt om de bloeding na een bevalling
grote schaal het gebruik van hennepwor-
Terug naar Europa, waar de Britse bioloog
tegen te gaan. Naast dit medische gebruik
tel. Dat gaat om afkooksels en bandages
Nicholast Culpeper in 1653 in zijn stan-
getuigen diverse Chinese teksten ook van
voor hun antiseptische en koortswerende
daardwerk Complete Herbal de hennep-
het belang van hennepwortel bij de berei-
eigenschappen, met name bij de behan-
wortel ‘een goede remedie tegen een droge
ding van kruit. De wortel wordt dan geroos-
deling van abcessen, zweren en kiespijn.
hoest’ noemt. Verder meldt hij dat de wortel ook effectief is tegen geelzucht, koliek,
Veel receptenboeken uit de middeleeuwen en de vroegmoderne periode zijn bewaard gebleven, en daarin vind je in overvloede verwijzingen naar hennep.
zware bloedingen, pijn in de pezen en diverse andere klachten. Hij noemt ook het gebruik van verse wortelsap om brandwonden te behandelen. In 1696 rapporteerde Georg Eberhard Rumpf, een Duitse arts in
terd en in poedervorm gebracht, alvorens
Veel receptenboeken uit de middeleeuwen
dienst van de Nederlandse Kroon, over het
te worden vermengd met bamboewortel,
en de vroegmoderne periode zijn bewaard
gebruik van hennepwortel tegen gonorroe
dennenhars en diverse andere stoffen, en
gebleven, en daarin vind je in overvloede
in Indonesië. De New English Dispensatory
vervolgens aangestoken. Er zijn verschil-
verwijzingen naar hennep. Vermeldingen
(1764) beveelt gekookte hennepwortel aan
lende variaties op het basisrecept, die al-
van de wortel zelf zijn er weinig, maar er
tegen ontsteking van de huid, een behan-
len leiden tot allerlei brandgevaarlijke poe-
zijn af en toe wel aantekeningen over. De
deling die dan al langer in Oost-Europa in
ders, kogels voor katapulten, rookbommen
Italiaanse kruidkundige, Andreas Matthioli,
zwang is. De zalf kan ook worden gebruikt
en handgranaten. Elders wordt gesteld dat
schreef in het Oud-Duitse Neu Kreuterbuch
om de grootte van tumoren te verminderen
een pasta van de hennepwortel gebruikt
(ca. 1550) dat compressen gemaakt van
en afzettingen in de gewrichten (zoals ver-
werd om de pijn van gebroken botten en
in water doordrenkte wortels effectief wa-
oorzaakt door jicht) af te breken.
chirurgische ingrepen te verlichten.
ren tegen jicht en artritis. In 1564 schreef Tabernaemontanus, een andere Italiaanse
Tegen jicht De Romeinse historicus Plinius schreef in
kruidkundige, iets soortgelijks.
As en tonic In het midden van de negentiende eeuw vinden we in een Duitse tekst van Rath
zijn Natural Histories, gepubliceerd circa
Amerikaanse continent
77-79 na Christus, dat hennepwortel ge-
Iets meer recent zijn berichten van de
de as van verbrande hennepwortel wordt
kookt in water kan worden gebruikt om de
vroege Europese kolonisten van het Ameri-
vermengd met natriumhydroxide, waarna
stijfheid te verlichten in de gewrichten, bij
kaanse continent. Zij brachten veel planten
het mengsel wordt gebruikt om het haar te
jicht en verwante aandoeningen. Hij merkte
met zich mee naar het ‘nieuwe’ continent,
wassen. De hoofdhuid wordt wel eerst met
ook op dat de wortel rauw op brandwonden
waarvan sommige werden opgenomen in
honing bedekt, vermoedelijk om te waken
kan worden geplaatst, maar dan wel regel-
de medische werken van de inheemse vol-
tegen huidirritatie. Door deze behandeling
matig moet worden vervangen om uitdro-
keren. Hennep werd van belang, de wortel
zou de haardos zich vernieuwen. En in het
ging te voorkomen. Later, tussen de vierde
werd gebruikt om ontstekingen, gewrichts-
Zuid-Amerikaanse land Argentinië meldde
48
Schlosser een ingewikkeld recept, waarin
