Kort geding tegen onrechtmatig coffeeshopbeleid In de media verscheen het bericht dat enkele advocaten, waaronder ondergetekende, een kort geding aanspannen tegen de Staat om zo invoering van de wietpas tegen te houden. Wat is er aan de hand?
te weigeren en geen lidmaatschap van de klanten te eisen, lokt hij bestuurlijk optre-
Coffeeshops handelen in strijd met de Opi-
mijn 2 weken en in gemeente Y drie maan-
den door de burgemeester uit. In de prak-
umwet, maar worden gedoogd zo lang de
den. Maar naast de bestuurlijke handhaving
tijk betekent dit dat de coffeeshophouder
coffeeshophouder de geldende gedoog-
is ook sprake van strafrechtelijke handha-
het risico van een tijdelijke sluiting moet
criteria strikt naleeft. Alleen zo voorkomt
ving. Het is mogelijk dat een burgemeester
aanvaarden om zo toegang tot de be-
de coffeeshophouder dat zijn shop wordt
heel soepel handhaaft, maar een of¿cier van
stuursrechter te kunnen krijgen.
gesloten door de burgemeester en dat hij
justitie juist heel streng. De nieuwe gedoog-
niet strafrechtelijk wordt aangepakt door
criteria worden in de zuidelijke provincies
Ook de strafrechter kan pas overgaan tot
de of¿cier van justitie.
Limburg, Noord Brabant en Zeeland met in-
toetsing van de in de Aanwijzing Opiumwet
gang van 1 mei 2012 toegepast. De rest van
opgenomen beleidsregels als door de Of-
het land volgt op 1 januari 2013.
¿cier van Justitie een strafzaak tegen een
Kleiner en meer beheersbaar Volgens de aangescherpte gedoogcriteria zijn
coffeeshophouder aan hem ter berechting wordt voorgelegd. Ook hier geldt dat de
coffeeshops voortaan alleen nog toegankelijk
Indirecte toetsing
voor meerderjarige ingezetenen van Neder-
De coffeeshophouder die het niet eens is
gedoogcriteria dient te overtreden om zo
land, die bereid zijn zich voor een periode
met het aangescherpte beleid en dit voor
vervolging en berechting uit te lokken.
van minimaal één jaar als lid van een coffee-
wil leggen aan de onafhankelijke rechter
shop te laten registreren. Een lid moet met
komt in een moeilijke positie terecht. De
een recent uittreksel uit de gemeentelijke
bestuursrechter toetst beleid slechts indi-
Tijdelijke sluiting?
basisadministratie aantonen ingezetene van
rect. Eerst moet sprake zijn van een con-
Met deze indirecte vormen van rechterlijke
Nederland te zijn. Coffeeshophouders mogen
creet besluit. De coffeeshophouder bereikt
toetsing loopt de coffeeshophouder het ri-
jaarlijks maximaal 2.000 lidmaatschappen
dit door het aangescherpte gemeentelijk
sico op tijdelijke sluiting van zijn zaak en/
afgeven. Met deze aanvullende gedoogcri-
coffeeshopbeleid te overtreden. Door na
of een strafblad. Gelet op deze risico’s wordt
teria wil de rijksoverheid coffeeshops “klei-
1 mei 2012 buitenlanders niet de toegang
een procedure bij de civiele rechter aange-
coffeeshophouder eerst bewust de nieuwe
ner en meer beheersbaar” maken en wil zij
spannen. De civiele rechter zal in kort geding
drugstoerisme tegen gaan. Gemeenten met
worden gevraagd de aangescherpte gedoog-
een of meer coffeeshops moeten het coffee-
criteria aan te merken als onrechtmatige re-
shopbeleid nu gaan aanpassen. De landelijk
gelgeving en deze buiten werking te stellen.
vastgestelde strafrechtelijke gedoogcriteria
In een land als Nederland zou je het haast
gelden namelijk als minimumvoorwaarden
vergeten, maar het is nog steeds bij wet
waaraan het gemeentelijk coffeeshopbeleid
verboden mensen te discrimineren. Als je
dient te voldoen.
niet ingezetenen categorisch de toegang tot coffeeshops ontzegt, discrimineer je buiten-
Verschillende accenten
landers terwijl daarvoor geen objectieve en redelijke gronden bestaan. Het registreren
Per gemeente kunnen bij de handhaving ver-
van persoonsgegevens levert een stevige in-
schillende accenten worden gelegd. De da-
breuk op de privacy van coffeeshopklanten
gelijkse praktijk leert al dat dezelfde overtre-
op, terwijl de noodzaak daartoe ontbreekt.
ding in gemeente X tot een tijdelijke sluiting
Het laatste woord is nu aan de rechter.
leidt en in gemeente Y tot een schriftelijke waarschuwing. Ook de sluitingstermijnen verschillen per gemeente vaak aanzienlijk. In gemeente X bedraagt de eerste sluitingster-
8
Mr Drs. André Beckers Advocaat te Maastricht www.beckersbergmans.nl
