LEKTURY OBOWIĄZKOWE
BIOGRAFIA GENIUSZA
Zdecydowanie łatwiej powiedzieć, kim nie był – aniżeli kim był i czym zajmował się włoski renesansowy geniusz z przełomu
XV i XVI wieku. A jednak po 500 latach od śmierci Leonarda da Vinci (zmarł, mając 67 lat, 2 maja
1519) nadal nie potrafimy wyliczyć wszystkich jego pasji i zajęć.
B
LEONARDO DA VINCI
ył malarzem, architektem, filozofem, muzykiem, pisarzem, odkrywcą, hydrologiem, anatomem, matematykiem, mechanikiem, biologiem, wynalazcą, geologiem, rzeźbiarzem... Na tym nie koniec, jednak nie umiemy wyjść poza krąg stereotypowych zaklęć na jego temat. Wiemy, że stworzył „Monę Lisę”, „Ostatnią wieczerzę”, „Damę z gronostajem”. Co jeszcze? Wiele jego dzieł funkcjonuje jako ikony popkultury, dając natchnienie kolejnym
DAMA Z GRONOSTAJEM, OK. 1489. MUZEUM NARODOWE KRAKÓW
pokoleniom twórców. Jeśli jednak chcecie wyjść poza typową wiedzę szkolną, z pełnym przekonaniem polecam barwną biografię genialnego Toskańczyka, pióra Luby Ristujcziny, która... waży ponad 2 kg (ciężko w rękach utrzymać), ale zawiera kilkaset reprodukcji prac Leonarda i zdjęć z nim związanych, a także rozdziałów opisujących koleje jego życia, od narodzin w Anchaino w kwietniu 1452 roku, po śmierć i pochówek w krużganku kościoła St. Florentin w Amboise. Da Vinci do dziś pozostaje najdoskonalszym wyobrażeniem człowieka renesansu. Z pasją oddawał się tak odmiennym dziedzinom, jak obserwacja fauny i flory, malowanie obrazów i fresków, projektowanie budowli, konstruowanie machin oblężniczych i latających, tworzenie map, odwracanie biegu rzek i melioracja rowów. Na trwałe odmienił oblicze sztuki europejskiej, kształtując nowe kanony postrzegania świata i obrazowania rzeczywistości. Nie było dziedziny sztuki i nauki, która nie pochłaniałaby całkowicie jego twórczego umysłu. Historia życia autora „Mona Lisy” uświadamia nam, jakie znaczenie mają pasje, trudne pytania, odwaga w myśleniu. Poznajemy dzięki tej lekturze postać jednocześnie znaną i wciąż tajemniczą. Nie pomnikową. Był wszak nieślubnym dzieckiem, jednak mimo trudnego startu niezwykłe uzdolnienia doprowadziły go do europejskich dworów i zapewniły trwałe miejsce w historii. Jawi nam się Leonardo jako człowiek z krwi i kości – genialny, ale i próżny. Mańkut. Wegetarianin i obrońca zwierząt. Samouk i eksperymentator. Bystry obserwator i wizjoner. Konstruktor rowerów, latawców i balonów. Jednym słowem wielki artysta, którego dokonania zostały docenione dopiero w XX wieku. I który jest wciąż na nowo odkrywany. Dowodem zaginiony obraz „Zbawiciel świata”, uważany wcześniej za kopię jego ucznia Boltraffia i jeszcze w 1958 wystawiany za 125 dolarów. W 2017, już jako oryginał, na aukcji w Christie’s w Nowym Jorku
MONA LISA, 1503-1507. MUZEUM SZTUKI LUWR
obraz sprzedany został za 450 mln dolarów. Dzięki tak wszechstronnemu ujęciu, po lekturze biografii Leonardo staje się nam bliski i... jeszcze bardziej fascynujący. (BUS)
Luba Ristujczina, Leonardo da Vinci, Wydawnictwo Dragon, Bielsko-Biała 2019, str. 400, oprawa twarda, format 24,6 x 33,6 cm.
N R 6 4 / 2 0 2 0 • L A DY ’ S C L U B 4 9
