RADIOACTIVE
Na festiwalu w Toronto (5-15 września 2019) światową premierę miał film „Radioactive” w reż. Marjane Satrapi, przybliżający Marię Skło dowską-Curie. Scenariusz powstał na podstawie komiksu biograficznego Lauren Redniss. Polską noblistkę zagrała R osamund Pike, dziewczyna Bonda z produkcji „Śmierć nadejdzie jutro ”. Jako Piotr Curie wystąpił angielski aktor Sam Riley. Fabuła skupia się na uczuciach Piotra i Marii. W polskich kinach "Radioactive" (pod zmienionym tytułem "Skłodowska") miał pojawić się 20 marca, ale ze względu na epidemię premiera zo stała odłożona. Nie wiadomo, kiedy się odbędzie. W każdym razie to kolejny w krótkim czasie film o noblistce. W 2017 mieliśmy produkcję francusko -niemiecko -polsko -belgijską „Maria Skłodowska-Curie” w reż. Marii Noelle – z Karoliną Gruszką w roli głównej.
C
o wiemy o najwybitniejszej Polce wszech czasów? W wielkim skrócie: polon, rad, dwie nagrody Nobla i Panteon. Ale zanim do tego wszystkiego doszło, moja babka dokonała najpiękniejszego odkrycia swego życia. W roku 1894 odkryła Piotra Curie – powiedziała po latach prof. Helene Langevin-Joliot, wnuczka Marii Skłodowskiej. Wybitny francuski naukowiec, fizyk Piotr Curie, był mężczyzną życia Marii. Łączyły ich wspólne zainteresowania i niespotykane uczucia. Pobrali się w 1895 roku. Ślub cywilny zawarli w Sceaux pod Paryżem, gdzie mieszkali rodzice Piotra. Panna młoda ubrana była w prostą granatową garsonkę i niebieską bluzkę. Nie miała welonu i obrączek. Na weselu podano pieczonego indyka i brzoskwinie. Rozmowa przy stole toczyła się wartko, bo wszyscy członkowie rodziny Marii, którzy zjechali z Polski, mówili po francusku. Po obiedzie goście grali w bule na łące nieopodal domu – napisała Susan
Zdjęcia Wikimedia
MIŁOŚĆ MARII I PIOTRA
Quinn w książce „Życie Marii Curie”. Maria w liście do swojej siostry Bronisławy stwierdziła: Męża mam najlepszego, jakiego tylko można wymarzyć, i nawet nie sądziłam, abym podobnego znaleźć mogła. To prawdziwy los na loterii wygrany i im dłużej żyjemy ze sobą, tym nam ze sobą lepiej. Jak mówili ich przyjaciele, to małżeństwo dlatego układało się tak szczęśliwie, bo pozbawione było jakiejkolwiek dominacji. Ów związek zapoczątkował współpracę naukową, która wkrótce miała nabrać światowego znaczenia. Dwa lata po ślubie przyszła na świat ich pierwsza córka Irena. Piotr dopingował Marię w pracy, zachęcał do niezliczonych badań, często wspólnie rozmyślali nad naukowymi zagadnieniami związanymi z promieniotwórczością. Pisała później do przyjaciół w Polsce: Okazało się, że wyniki, do jakich mnie ta praca doprowadziła, odsłaniają widoki tak ciekawe, że Piotr, odstępując od swych robót będących w toku,
MARIA I PIOTR W LABORATORIUM
przyłączył się do mnie i odtąd wspólnie nasze usiłowania skierowaliśmy ku wydobyciu nowych ciał promieniotwórczych i ich zbadaniu. Piotr Curie był niezwykle skromnym i pracowitym człowiekiem. Często mawiał: Musimy jeść, pić, spać, leniuchować, kochać, to znaczy dotykać najsłodszych strun życia, ale im nie ulegać. Wysiłki podejmowane przez małżonków Curie w celu wyodrębnienia nowych pierwiastków znajdujących się w blendzie smolistej stały się przedmiotem legend naukowych. Były też dowodem uporu i poświęcenia Marii. Pracując dzień i noc w dziurawej szopie, napotykali, jak pisali w listach do znajomych na niesłychane trudności z powodu zupełnie nieodpowiednich warunków, braku odpowiedniego miejsca do pracy, braku pieniędzy i pracowników. Wykonali jednak gigantyczną pracę, która zaowocowała doktoratem dla Marii i w końcu wspólną nagrodą Nobla z fizyki. Maria kierowała laboratorium przy kate-
N R 6 5 / 2 0 2 0 • L A DY ’ S C L U B
63
