Hormonen zijn erop gericht effectoren aan het werk te zetten als reactie op een verstorende prikkel en zo de homeostase te herstellen.
Een hormoon vormt daarmee een schakel tussen receptor en effector om tot reactie te komen: het is een geleider in een regelsysteem. `
Maak oefening 3 op p. 217.
IN
1.3 Welke receptoren vangen de prikkels op?
De receptorcellen van het hormonale stelsel zijn kliercellen. Bij het
opmerken van een prikkel scheiden ze stoffen af met een regelende werking, de hormonen.
Die kliercellen vormen deze hormonen met bouwstoffen die uit het bloed worden gehaald. Dat is mogelijk dankzij het nauwe contact tussen de omgevende haarvaten en de kliercellen.
Een product, hier een hormoon, dat in de kliercellen wordt gevormd, noemt
N
men ook wel een secreet. De uitscheiding van die door de klier aangemaakte stof heet secretie.
Vaak komen de kliercellen in groepjes voor. Zoals je weet, vormen ze dan een klier. Klieren die hormonen afscheiden hebben geen afvoerkanalen naar een uitwendig oppervlak, maar brengen de gemaakte hormonen rechtstreeks in
©
VA
de bloedbaan. De stoffen worden dus afgescheiden in het inwendig milieu. Om die reden worden die klieren endocriene klieren genoemd. ‘Endo-’ betekent ‘naar binnen’. Het zijn dus klieren voor inwendige secretie.
kliercel
hormoon haarvat
afscheiding van hormoon
Afb. 95 Bouw van een endocriene klier
In ons lichaam tref je tal van endocriene klieren aan. Zij vangen allemaal
een andere inwendige prikkel op. De kliercellen fungeren als receptorcel en produceren hormonen.
THEMA 03
hoofdstuk 1
195
