დიმიტრი თუმანიშვილი. ქართული ხუროთმოძღვრების საკითხები უძველესი დროიდან XX საუკუნის ბოლომდე

8. afxazeTis arqiteqtura Cven, erTi SexedviT, davasruleT saubari X saukunis xuroTmoZRvrebaze da kidevac vTqviT, rom XI saukunem erTgvarad daabolova X saukunis ostatebis SemoqmedebiTi Rwva, Zieba, da muSaoba. Tumca dagvrCa, ufro sworad, migvrCa, sakiTxi, romelzec aucileblad unda iTqvas, vinaidan is ukidure­ sad saWirborotoa. albaT saWiro ar iqneba bevri ganmarteba, Tu vityvi, rom es afxazeTis xuroTmoZRvruli Zeglebis problemaa. afxazeTis, dRevandeli afxazeTis avtonomiuri respublikis, farglebSi moqceuli arqiteqtura ukve karga xania aris viTom mecnieruli da sinamdvileSi Zalian gamWvirvale politikuri miTqma-moTqmisa da pirdapiri spekulirebis sagani. 1970-ian wlebSi, jer kidev 1960-iani wlebis bolodanac, iwereboda xan wignebi, xan werilebi, romlebic iseT STabeWdilebas qmnida, TiTqos afxazeTi sadRac italiasa da saberZneTs Soris yofiliyo ganlagebuli. yovel SemTxvevaSi, masze raRacnairad mTeli qveyniereba axdenda gavlenas da erTaderTi qveyana, romelsac masTan aranairi kavSiri ar hqonda, saqarTvelo iyo. savsebiT gasagebia, ratomac iwereboda ase, magram faqtia, rom am Zalian saeWvo xarisxis msjelobebma da kvlevebma (e.w. kvlevebma) nayofi moitana. faqtia isic, rom Seiqmna ideologia, romelic afxazeTis dRevandeli mcxovreblebis albaT Zalian didi nawilis TavSi damkvidrebulia da gansazRvravs sakuTari qveynis istoriis imgvar xedvas, rogoric maT aqvT. Zalian uxeSad rom vTqvaT, is gamoiyureba ase: yvelaferi bizantiuri iyo, Semdeg ki, X saukunis bolos an sulac XI saukuneSi, Semovarda aRmosavleTi saqarTvelo, daipyro afxazeTi da iq Tavis gemoze aSenebda eklesiebs. ai, ase gamoiyureba es istoria imitom, rom erTaderTi, rac SeuZliaT daasaxelon afxazeTis Taviseburebad isaa, rom is bizantiuria. magaliTad, xdeba aseTi ambebic: erTi iq mcxovrebi rusi qalbatoni, Zalian naklebad sindisieri mkvlevari, aTariRebs erT-erT 133