Sociaal beleid
Mr. I.D. Hoekerd
Stage-overeenkomst of arbeidsovereenkomst? Na een stage van drie jaar stage stelt een tandartspraktijk dat de stage-overeenkomst met een stagiaire van rechtswege tot een einde komt. De stagiaire is het er echter niet mee eens. Zij stelt dat er sprake is van een arbeidsrelatie die nota bene mondeling is verlengd en mitsdien onregelmatig door de tandartspraktijk is opgezegd. De vraag die thans voorligt, betreft de kwalificatie van de werkrelatie. Stage of toch arbeid?
Artikel 7:610 Burgerlijk Wetboek (BW) Rechtbank Den Haag, 14 april 2022 ECLI:NL:RBDHA:2022:4119
Feiten Een stagiaire in opleiding tot tandartsassistente gaat stage lopen bij een tandartspraktijk voor de duur van drie jaar. Deze periode is vrijwel gelijk aan de duur van de bijbehorende MBO-opleiding en komt overeen met de duur van de praktijkovereenkomst die de tandartspraktijk aangaat met de onderwijsinstelling. De stagiaire wordt aangesteld in de functie van tandartsassistent met een salaris van 9,68 euro per uur exclusief vakantietoeslag. Verder worden in de stage-overeenkomst allerhande (andere) elementen benoemd die duiden op een arbeidsrelatie, zoals het recht op vakantiedagen. Het document bevat zelfs een beding waarin expliciet staat vermeld "op deze arbeidsovereenkomst is Nederlands recht van toepassing". De overeenkomst tussen de partijen wordt mondeling verlengd. Na de oorspronkelijke einddatum van 31 juli 2021 blijft de stagiaire nog enige tijd werkzaamheden verrichten, hoewel zij zich op 31 augustus 2021 ziek meldt. Bij brief van 21 oktober 2021 informeert de tandartspraktijk dat de stage-overeenkomst van rechtswege eindigt per 1 november 2021. Diezelfde maand stopt de stagiaire met haar opleiding. De stagiaire ageert tegen de beëindiging van haar werkzaamheden. Zij meent dat er sprake is van een arbeidsrelatie en dat de tandartspraktijk onrechtmatig de arbeidsovereenkomst heeft opgezegd. In rechte vordert zij primair vernietiging van de opzegging, wedertewerkstelling en loondoorbetaling (met wettelijke verhoging en wettelijke rente). Subsidiair worden (onder meer) de transitievergoeding, de billijke vergoeding en een gefixeerde schadevergoeding (wegens onregelmatige opzegging) gevorderd, mocht de stagiaire alsnog berusten in de opzegging, hetgeen zij uiteindelijk doet tijdens de mondeling behandeling.
RVM
Oordeel kantonrechter Allereerst staat de kwalificatie van de werkrelatie ter discussie. Of de overeenkomst tussen de partijen heeft te gelden als arbeidsovereenkomst moet worden beoordeeld aan de hand van artikel 7:610 van het BW. Mitsdien geldt de vraag in hoeverre sprake is geweest van beloonde arbeid onder gezagsverhouding. Het is niet beslissend welke juridische kwalificatie de partijen zelf aan hun verhouding hebben gegeven. Het gaat om de concreet afgesproken rechten en verplichtingen, mede gelet op de feitelijke uitvoering daarvan. De vraag is in hoeverre daarmee wordt voldaan aan de voornoemde kenmerken van een arbeidsovereenkomst in de zin van artikel 7:610 van het BW. "Een stageovereenkomst vertoont vaak de kenmerken van een arbeidsovereenkomst, bijvoorbeeld omdat de noodzakelijke ervaring moet worden opgedaan door in het kader van de opleiding arbeid te verrichten die vergelijkbaar is met de arbeid van een gewone werknemer. Er wordt dan ook arbeid verricht onder begeleiding (gezagsverhouding) en er wordt een stagevergoeding (loon) betaald", aldus de kantonrechter. Doorslaggevende betekenis komt toe aan de vraag of de werkzaamheden in overwegende mate in het belang zijn van de opleiding of primair zijn bedoeld als actieve bijdrage aan de verwezenlijking van de zakelijke belangen van de onderneming (zie ook Hoge Raad, 9 oktober 2015 ECLI:NL:HR:2015:3019). De tandartspraktijk stelt dat er sprake is geweest van een stageovereenkomst, omdat de verrichte werkzaamheden gericht waren op het uitbreiden van eigen kennis en ervaring van de stagiaire ten behoeve van haar opleiding. De stagiaire stelt dat sprake is geweest van een arbeidsovereenkomst, omdat zij zelfstandig functioneerde en gelijk presteerde aan de andere tandartsassistenten. Zo werd bijvoorbeeld ook een beroep op haar gedaan als een andere tandartsassistente op verlof was. De tandartspraktijk betwist de gestelde zelfstandigheid in de uitvoering van werkzaamheden. Volgens de tandartspraktijk stond de stagiaire altijd onder toezicht en instructie van de tandarts. Verder stelt de tandartspraktijk dat de stagiaire geen productieve arbeid verrichtte. Overminderd het voorgaande oordeelt de kantonrechter dat wel tussen de partijen een arbeidsovereenkomst tot stand is gekomen. De oorspronkelijke overeenkomst is gesloten in het kader van de opleiding. Daarmee hangt samen dat sprake zal zijn geweest van een meer of minder intensieve begeleiding. Echter, dat de werkzaamheden in overwegende mate in het teken stonden van het opdoen van kennis en in het belang van de opleiding, komt daarmee niet vast te staan. De kantonrechter overweegt onder meer:
JUNI 2022
11
