56
SUBSTANCE
REPORTAGE
Maakt mode ons tot mens? Het ModeMuseum Antwerpen ‘MoMu’ en Museum Dr. Guislain in Gent onderzoeken in de dubbeltentoonstelling Mirror Mirror - Mode & de Psyche de connectie tussen mode, psychologie, zelfbeeld en identiteit. “Dit keer staat het lichaam centraal en hoe modeontwerpers en kunstenaars dat verbeelden in de analoge maar ook in de steeds meer aanwezige digitale wereld rondom ons”, zegt Kaat Debo, directeur van het MoMu. Tekst Melani Purnomo Widagdo
In het begin van de twintigste eeuw schreef de Duitse filosoof Georg Simmel in de American Journal of Sociology over de relatie tussen mens en mode: enerzijds gebruikte de mens mode als zelfexpressie en anderzijds net andersom - dienden kleren om zich bij een bepaalde groep aan te sluiten. Aurélie Van de Peer, modesociologe en onderzoekster: “Die constante spanning tussen de individualiteit en collectiviteit van de mens die Simmel aan-
haalt, dynamiseert nog altijd de mode.” Mode legt veel nadruk op individuele expressie: uniek en origineel zijn, maar bovenal jezelf uitdrukken. Anderzijds kijken we ook graag naar anderen, onze peergroup, en hoe zij hun leven leiden: waarvoor engageren zij zich, hoe kleden zij zich? We analyseren de mensen waar we bij willen horen onbewust. “Het menselijke brein is afgestemd om verbondenheid te gaan zoeken met een groep waar we bij willen horen. Dus de tendens om zich gelijkaardig te kleden als de peers, is niet vreemd. Historisch gezien is de nadruk op individuele expressie een heel modern en nieuw gegeven”, legt de modesociologe uit. REFLECTIE, REPLICA’S & AVATARS
De dubbeltentoonstelling behandelt veel verschillende facetten en is breed opgevat. In het MoMu in Antwerpen begint de expo met het thema ‘reflection’. Onderwerpen zoals bodydysmorphia, de vervormde beleving van het eigen lichaam, worden belicht. M.a.w. hoe kijken we naar onszelf en hoe ervaren we ons eigen lichaam. In het tweede deel ‘replica’ zien we hoe
we in het dagelijkse leven in aanraking komen met replica’s van het menselijke lichaam en welk effect dat op ons heeft. “De expo haalt o.a. de problematiek aan dat we te vaak met sample sizes (kleine maatjes voor dunne dames, nvdr) werken”, aldus Elisa De Wyngaert, curator van de Mirror Mirror-expo in het ModeMuseum. Het laatste thema presenteert het digitale lichaam waarbij wordt stilgestaan bij cyborgs en avatars. De drie hoofdstukken kijken zowel naar hedendaagse kunst, als naar mode. STRIKT PERSOONLIJK IS NIET GEK
De artistieke stemmen komen toch vooral aan bod in het Museum Dr Guislain in Gent. De kunstenaars gebruiken op hun manier textiel om zichzelf een plaats in de wereld te geven. Bart Marius, artistiek leider, legt uit hoe kunstenaars en zogenaamde outsiders met al hun verbeeldingskracht, haast in een roes/waan, tot een strikt persoonlijke stijl komen, zonder in krankzinnigheid te vervallen. “Het is precies daar dat twee werelden en twee musea met ogenschijnlijk uiteenlopende onderwerpen wonderlijk kruisen.”
