Buitenlandse zaken Bahia Tahzib-Lie (55) is sinds twee jaar Mensenrechtenambassadeur
‘I
k zet me voor Nederland in voor de verbetering van mensenrechten in de wereld. Ik spreek met vertegenwoordigers van landen, maatschappelijke organisaties, mensenrechtenslachtoffers, experts en jongeren over het belang van mensenrechten voor iedereen. Mijn inspiratie haal ik uit waar ik vandaan kom, de mensen om me heen, mijn gezin, mijn dochters – en de moedige verhalen van mensenrechtenverdedigers. Ik groeide op in een multicultureel gezin en was de oudste van vijf. Van mijn moeder leerde ik om niet op te geven en dat je moet doorgaan als je iets betekenisvols wil bereiken. Veerkracht, hoop en doorzettingsvermogen kreeg ik van haar mee. Ze gaf me een magneet die op mijn koelkast hangt waarop staat: ‘Never, never, never give up.’ Dat is mijn belangrijkste levensles. Mijn vader, die uit Iran komt, benadrukte altijd hoe belangrijk gelijkwaardigheid was. Heel bijzonder vind ik dat, omdat hij uit een land komt waar gelijkwaardigheid geen vanzelfsprekendheid is. Toen ik zestien was, veranderde mijn wereld. In een Canadese videoclip werd het verhaal verteld over een Iraans meisje, Mona. Ze was op zestienjarige leeftijd thuis opgepakt door gewapende mannen terwijl ze haar huiswerk zat te maken en werd gemarteld. Haar enige kans op vrijlating was ze als ze afstand deed van haar geloof. Ze koos voor haar principes en dat werd haar dood. Met negen andere Bahá’í vrouwen werd ze opgehangen. Haar moed en kracht, inspireert me tot op de dag van vandaag. Ik dacht: ongelofelijk, omdat ik in een ander land woon, overkomt mij dat niet. Voor mijn werk ontmoet ik allerlei indrukwekkende mensenrechtenverdedigers. Ze proberen hun land tot een betere plek te maken, ondanks hele moeilijke omstandigheden en traumatische ervaringen. Toch houden ze vertrouwen in de mensheid en gaan ze door met hun activisme. Dat doet me keer op keer realiseren hoe bevoorrecht ik ben. Mijn laatste reis voor corona was naar Genève waar ik met een mensenrechtenverdediger sprak. Ze vertelde hoe haar tienerdochter werd doodgeschoten door haar activisme. Ik zag de pijn in haar ogen. Het was een moment van verbinding – ik zag haar als moeder, vrouw, mens. Dat is niet een op zichzelf staand incident, dit gebeurt elke dag. Toch blijft ze zich inzetten. Dat geeft me energie om op te blijven komen voor mensenrechten. Eleanor Roosevelt noemde in 1952 in een speech dat we leven in een wereld in een door mannen gedomineerde wereld, waar mannen de besluiten nemen. Dat zag ik ook als een uitdaging toen ik bij Buitenlandse Zaken ging werken, waar toen veel meer mannen werkten dan vrouwen. Haar speech is van bijna 70 jaar geleden en er is veel
24
veranderd. Zes jaar geleden ging op Twitter een foto rond, en dat vergeet ik nooit meer, van een internationaal overleg. Een hele lange conferentietafel met alleen maar mannen. Toen kwam de hashtag #wherearethewomen. Nu zes jaar later, bij bijeenkomsten van Buitenlandse Zaken en ook internationaal, kunnen we trots zeggen: here are the women! Ik zie verandering en dat geeft me kracht. Ik ben ambassadeur geweest in Qatar en wat ik sterk vind is dat Nederland relatief veel vrouwen als ambassadeur benoemt in het Midden-Oosten. Een krachtig signaal, in een door mannen gedomineerde islamitische wereld. Als ik naar mijn eigen organisatie kijk, ben ik blij dat ik veel meer vrouwen in leidinggevende en zichtbare functies zie. Zowel in Den Haag als bij onze ambassades. Ik vind het mooi om te zien dat bijna de helft van onze directeuren vrouw is. Er is veel vooruitgang geboekt, maar er is nog veel werk aan de winkel. We moeten vooruitgang boeken op alles niveaus. Ik heb veel gehad aan oudere vrouwelijke collega’s. Ik ben ook geïnspireerd door mannen, maar voornamelijk als jonge vrouw is het belangrijk om vrouwelijke boegbeelden te hebben. Als ik naar Nederland kijk, vind ik Kamervoorzitter Vera Bergkamp heel inspirerend. Ze is openlijk lesbisch en zet zich in voor LHBTI-rechten en D66 Tweede Kamerlid Lisa van Ginneken is openlijk transseksueel. Zij zijn een inspiratiebron voor velen – en voor mij. Zij laten de kracht zien van jezelf kunnen zijn. Wereldwijd en ook in Nederland is dat geen vanzelfsprekendheid. Zoals je merkt, praat ik met veel trots over inspirerende en krachtige vrouwen die anderen hoop geven.’
