PURE CHILD
EEN BAANBREKENDE VISIE OP OPVOEDING VOOR KINDEREN VAN NU
THEMA:
NATUURLIJK ONDERWIJS
DIGITAAL MULTIMEDIA MAGAZINE VOOR DE KINDEREN VAN NU JAARGANG 9 NR. 4 Oktober 2020
✶ ✶ ✶ ✶ ✶ ✶ ✶ ✶
LEREN doe je met JE LIJF WAT IS NATUURLIJK LEREN? EEN SCHOOL IN VERBINDING Een KIJK op een STEINERSCHOOL IN VRIJHEID EN KRACHT GROEIEN PERMACULTUUR in het ONDERWIJS Millenial CHRISTINA Von Dreien over onderwijs Een INTERVIEW met LAEL STONE: Het hele kind Eren Extra voorleesverhaal: Een nieuwe koningin in Andrommië - deel 1
Pure Child oktober 2020
Lieve lezers,
O
ndertussen, zijn we weer de herfst ingerold in wat gerust een bewogen jaar mag worden genoemd. Veel ouders en kinderen worden uitgedaagd in wat de C-crisis wordt genoemd (het volledige woord krijgen we niet meer uit onze strot, wegens te veel overdaad) Het onderwijs staat letterlijk op zijn kop en wordt geraakt door wat wij zien als een transformatiegolf. Waarschijnlijk de eerste van meerdere golven. Jawel, hier groeien geweldige opportuniteiten uit! Want zoals een aantal gekende politiekers het in de voorbije jaren reeds aangaven: “Laat een goede crisis nooit verloren gaan.” Waarmee ze aangaven dat in elke crisis, nieuwe mogelijkheden zitten. Bij Pure Child zijn we het volledig eens met deze stelling en we namen het initiatief om te gaan nadenken over wat we ‘natuurlijk onderwijs’ kunnen noemen, waarvan akte. Want in dat departement is er heel wat aan het verschuiven. Denk maar aan thuisonderwijs, waarvan de concepten terug, als het ware onder het stof vandaan worden gehaald en nieuw leven wordt ingeblazen. Het feit dat er verschillende nieuwe scholen als paddenstoelen uit de grond
2-PURECHILD 10 | 2020
schieten zoals methode scholen, democratische scholen, de Steinerscholen die weerom sterk in trek zijn. En dit is goed en hard nodig want er zijn teveel kinderen die in het klassieke systeem uitvallen. Te veel kinderen die door het zich niet goed voelen in dit systeem soms ten onrechte medicatie krijgen. In deze tijd zijn er zoveel bijzondere kinderen; hooggevoelige, hoogbegaafde, met autistische kenmerken enz. Maar wat wanneer wij nu een school eens zouden zien als een plaats om te groeien op alle vlakken, niet alleen het cognitieve dat belangrijk is maar ook zelfstandig leren zijn, met emoties kunnen omgaan, elkander als uniek kunnen zien, geen concurrenten van elkaar maar een meerwaarde voor elkaar. En wat wanneer wij op deze school samen zouden mogen groeien, leren, ouders, leerkrachten en kinderen, coaches van elkaar. Want soms worden kinderen zo onderschat. Wij kunnen ook zoveel van hen leren.
Energie van verandering en nieuwe website U begrijpt dat deze energie van verandering niet onbeantwoord kon blijven en we hier bij Pure Child ook verandering hebben aangebracht. Ten eerste met een spiksplinternieuwe
Pure Child oktober 2020
website èn daarbij horend concept. Pure Child is niet alleen een platform voor alles wat reilt en zeilt rond de opvoeding van onze moderne kinderen, maar is ook aan het uitgroeien naar een community! Nu nog voor Nederlandstalig publiek EN binnenkort ook voor een Europees publiek. Jazeker, hier bij Pure Child ontbreekt het niet aan (gezonde)ambitie.
Natuurlijk onderwijs als aanvulling Lees met ons mee en participeer in onze ‘brainstorm’ over wat “natuurlijk onderwijs” kan zijn en betekenen voor de kinderen en jongeren. U zal aangenaam verrast worden. We zien natuurlijk onderwijs niet als alternatief voor klassiek onderwijs, maar als aanvulling. Misschien dat de synthese van deze twee, onze onderwijsministers een licht van inspiratie kunnen geven in hun poging van de laatste jaren om ons onderwijssysteem, alle leerplannen ten spijt nieuw leven in te blazen. In natuurlijk onderwijs, staat namelijk het kind en niet het systeem op de eerste plaats! Een denkoefening die waarschijnlijk menig onderwijseminentie wat hoofdpijn zal bezorgen. Is het zo eenvoudig? Waarschijnlijk niet en dat is nu net de reden waarom wij onze Pure Child experts om advies hebben gevraagd. Wij weten uit ervaring dat zij meestal een unieke en authentieke visie op de zaken hebben. Kijk hiervoor vooral naar het artikel van een achttien jarig meisje, Christina Von Dreien uit Duitsland.
PURE CHILD: interviews met kinderen rond natuurlijk leren https://www.youtube.com/ watch?v=IRAtskssJog
Do schools kill creativity? Sir Ken Robinson https://www.youtube.com/ watch?v=iG9CE55wbtY
Methodeschool eigenwijs https://www.youtube.com/ watch?v=18TpJu9lHac
Vrije schoolonderwijs antroposofie https://www.youtube.com/ watch?v=WclLKT2CK6o
Kiezen voor de vrijeschool https://www.youtube.com/ watch?v=Vb4mzQ-rgRs
Tweedeling op scholen neemt toe https://www.youtube.com/ watch?v=9D4YjRU4Cjc
We wensen U dan ook veel leesplezier in deze historische editie. Het begin van een heel nieuw avontuur!
Magdalena Troch Rudy Van Damme
Magdalena & Rudy
Wedstrijd bijzonder kinderboek Kijk snel op blz 93 en maak kans op een gesigneerd exemplaar van het Niet Zo Banaal Alfabet Verhaal
Inhoud
Inspiratie 02 05 06 12 18 33 28 46
Voorwoord + filmpjes Tekst: Het leven is een reis Kunstwerk: Onze aarde Tzolkind: Rode aarde Sehoona: Jouw meesterlicht Tekst: Iets moet veranderen Christina Von Dreien aan het woord Een school in verbinding
Inzicht 08 10 14 16 20 22 24 34
Kinderen in wording Executieve functies Een natuurlijke leidraad Zelfbewust ZIJN als voorwaarde Leren lezen doe je met je lijf In vrijheid en kracht leren Natuurlijk leren Kinderen hun hoogste potentieel helpen verwezenlijken
Ouder aan het woord 26 Meer aandacht aan EQ dan aan IQ
Bijzondere interviews 30 Lael Stone: Het hele kind eren
Oprichtster Woodline Prilmary school 36 Nathan de Smet: directeur Steinerschool Sterrendaalders 40 Briony Vanden Bussche Vlaams onderwijspionier
Gezondheid 52 Gezonde koekjes 54 Waar vitamine D3 goed voor is 4-PURECHILD 10 | 2020
56 59 60 62 66
Brainfood houdt je hersenen fit en gezond Gerecht: Amandelkoekjes met choco Bloesemremedies: een veilige plek Mindfulness: Thuiskomen Yoga: eenheid en verbondenheid Meditatie: Vertrouwen en Eigenwaarde 70 Massage: in de klas tegen pesten
Creativiteit 72 Vision board v/e droomschool
VOORLEESVERHAAL
Ecologie
78
Een nieuwe koningin... Deel 1.
74 De waarde van permacultuur Boeken: 84 85 86 88
89
In de kijker: Utopia: Naar ander onderwijs Voor ouders Samen sterk, ouders en school Het boek waarvan je wilde dat je ouders... De wereld is omgekeerd vandaag Voor leerkrachten: En wat als we nu weer eens gewoon gingen... Talentgedreven onderwijs geven Onderwijs voor de 21 ste eeuw Voor kinderen: De boom zonder vruchten 101 Tips om de wereld mooier te maken Boze en blije juffen
89 WEDSTRIJD kinderboek:
Het niet zo banaal alfabetverhaal
PURE CHILD viert Feest met de Geboorte van onze spiksplinternieuwe
PURE CHILD WEBSITE
www.purechild.be Word NU abonnee op de MAANDELIJKSE NIEUWSBRIEF en/of het DIGITALE MAGAZINE en/of de PAPIEREN EDITIE en ... ontdek het bijzondere welkomstgeschenk Wil jij deelnemen aan ons platform of onze missie sponsoren? Laat het ons weten op www.purechild.be
Pure Child oktober 2020
PURE CHILD koos dit Kinderkunstwerk:
Onze Aarde
6-PURECHILD 10 | 2020
Pure Child oktober 2020
De aarde is een plaats waar wij als mensen leven en heel veel leren met ups en downs. Je zou dus kunnen zeggen dat de aarde een school is voor de mens. De aarde is een prachtige school. Met heel veel elementen zoals aarde, water, vuur, bossen, dieren, mensen enz. Een plaats waar het leven vanzelf groeit en sterft, waar al het leven ooit in harmonie was. Echter toen het denken van de mens er tussen kwam, toen het “IK “ zich afscheidde van de ander, toen is de verbinding met de aarde verloren gegaan, waardoor de natuur en de hele maatschappij op dit moment op deze prachtige aarde uit balans is. Dat is ook hetgene dat wij nu op vele scholen zien. Zoveel volwassenen en kinderen uit balans. De natuur en het kind komt ons dit tonen door hun moeilijk gedrag, ziektes enz. Ze schreeuwen bijna letterlijk: “STOP! Wordt wakker, KIJK! Met de ogen van je ziel en zie dat alles uit balans is. Het is TIJD om te veranderen. “
PURECHILD 10 | 2020-7
Pure Child oktober 2020
Kinderen in wording
Een kind ont-wikkelt langzaam zijn eigenheid met wat het bij zijn geboorte meekreeg. Beetje bij beetje pakt het steeds meer vermogens uit om ze te integreren in het ‘in wording zijnde’ van zichzelf. In dat ont-wikkelen herkennen we enkele fases. Belangrijk is dat elke fase geleefd kan worden en er niet te vroeg wordt doorgespoeld, zodat alle aspecten van die fase tot rijping kunnen komen en het kind naar een volgende periode kan doorgroeien.
H
ier is inzicht voor nodig in hoe het kind per leeftijdsfase in elkaar zit. In dit artikel zoomen we vooral in op de eerste 10 levensjaren. In een eerste fase die loopt van de geboorte tot de tandenwisseling zal het kind vooral leren door nabootsing. Zijn fysiologische ontplooiing staat hier centraal. Zoveel mogelijk bewegen zodat het zijn lichaam ten volle gaat bewonen en met al zijn zintuigen de wereld ontdekken is de focus voor deze periode. Het fysieke lichaam moet helemaal ‘omgewerkt’ worden, dan pas komt energie vrij voor volgende fase!
De oerzee-baby Wanneer het kind geboren wordt opent het zich broos, kwetsbaar en puur voor de wereld. Vanuit een onbeperkt vertrouwen en een open heid neemt het alles op wat er zich rondom hem afspeelt. Een openheid die in geen enkele latere fase van het leven nog mogelijk is. Alle zintuigen staan open. Het leeft op het deinen van zijn omgeving en voelt zich er volledig één mee. Het kind gaat hier helemaal in op in een eeuwig NU.
Leren door nabootsing Het kind geeft zich over aan de handelingen van de buitenwereld en leert om deze na te bootsen. Via imitatie leert het, kopieert het hoe men leeft in deze wereld. En niet enkel onze handelingen, onze woorden en taal, maar ook onze morele houding, onze patronen, onze emoties. Vóór het individule IK in het kind ontwaakt, slorpt het alles op van het collectieve IK uit de omgeving.
Spiegelvragen: • Hoe veilig voel ik me? • Kan ik anderen vertrouwen?
8-PURECHILD 10 | 2020
De pittige peuter Terwijl een baby in een bel liefdevol gewiegd wordt in de ‘oerzee’, merkt de peuter dat er een verschil is tussen de golven en het land waar de golven aanspoelen. De peuter ontdekt nu dat hij een eigen identiteit heeft, voelt hoe hij een druppel is in de oceaan en vereenzelvigt zichzelf niet meer met de hele oceaan. De peuter zet zijn eerste stapjes in onafhankelijkheid van de ouders. Zo ontdekt het dat er naast “ja” ook “nee” bestaat. Ik ben niet gelijk aan jou. Ik ben ik. Ik wil iets en ik wil iets niet. Het ontdekt de grenzen van zichzelf. Dit mag en dat niet. Daar waar je een baby niet kan verwennen en nog geen grenzen hoefde te geven, heeft de peuter dit wél nodig! Voor de peuter is er nog geen goed of slecht aan verbonden. Het is een pure en continue ontdekking van de wereld in al zijn manifestaties. Als we de oorsprong en etimologie van ons huidig taalgebruik beschouwen, zien we dat tegenovergestelden oorspronkelijk uit éénzelfde woord ontstaan zijn. De begrippen ‘goed’ en ‘slecht’ hebben etimologisch gezien dezelfde stam. Zo ervaart de baby/peuter de wereld ook: hij is slechts aan het begin van zijn afdaling in de dualiteit.
Spiegelvragen: • Mocht ik nee zeggen als kind? • Mocht ik boos zijn? • Mag ik nu nee zeggen van mezelf? • Mag ik boos zijn?
De beschermmantel der fantasie De peuter ontdekt zijn Ik en Wij. Samen spelen, bouwen en fantaseren. Maar ook wij tegen jullie. Ons kamp tegen jullie kamp. Ons spel waarin jullie niet mee mogen spelen. De kleuter is tovenaar in eigen wereld. Zijn fantasie is een be-
Pure Child oktober 2020
langrijke beschermmantel waarin hij de fragmenten uit de buitenwereld in kan opnemen en ver weven tot ze in zijn eigen wereld passen. Een toevluchtsoord waarin hij tovenaar en baas is. Via rollenspel ontdekt hij zijn oneindige mogelijkheden en probeert hij verschillende facetten van zichzelf uit. Van goudzoeker tot astronaut. Van brandweerkrijger tot zeemeerminnenprinses. In kastelen, paleizen, grotten of hutten. Het kind in deze fase bouwt graag symbolisch zijn huid, zijn grens tussen zijn binnen- en buitenwereld. In deze hele periode, die start rond 4 jaar en eindigt rond 9 jaar, ontwikkelt het kind zijn binnenwereld en vult die met beelden. Een mens zonder binnenwereld is hol, leeg. Dan worden mensen volgzame schapen in plaats van individuën met een eigen Ik, een eigen kleur. Het beste speelgoed voor deze periode is dan ook speelgoed waarmee ze kunnen fantaseren of bouwen. De beste verhalen zijn sprookjes en fabels die verteld worden en waarbij ze de beelden grotendeels zelf moeten vormen.
Spiegelvragen: • Wat zijn mijn dromen? • Welke personage uit mijn fantasiewereld/ helden/soaps/films... zou ik graag eens belichamen? Welke kwaliteiten heeft die? Wat bewonder ik daaraan?
De tuimelende tien Wanneer het kind 9 à 10 jaar wordt, omhult deze beschermmantel het kind niet meer. Het tuimelt uit de zorgeloze verbondenheid de harde wereld in. Een eenzaamheid dringt het kind binnen, het leeft niet langer in de zachte handen van de kosmos. Zo kleurt zijn pallet van oneindige mogelijkheden nu in zwart en wit. Het wordt kritisch en zet zich af tegen zijn persoonlijke goden, zoals moeder, vader en leerkrachten. Met zijn helden die van hun voetstuk vielen staat het nu in oppositie met de buitenwereld. Binnenin ontwikkelt zich zijn gevoelsleven en bij velen veroorzaakt dat
stevige emotionele, schommelende reacties. Hier is het de boodschap om het kind te laten voelen dat het deel uitmaakt van een groter geheel, dat de mensheid geleid wordt door hogere principes en wetmatigheden. Deze zijn te zien in hoe de natuur werkt, hoe ecosystemen in elkaar vervlochten zitten, hoe alle leven op aarde leeft volgens een eigen ontwikkeling die perfect in harmonie is met een groter plan, hoe via techniek dingen in elkaar haken en werken. Als er in deze periode geen zinvolle beelden komen, zal het kind idolen als surrogaat crëeren, om zijn helden te vervangen.
Spiegelvragen: • Zie ik in dat wat er in mijn leven gebeurt een betekenis heeft volgens een groter plan, dat mij naar mijn volle potentieel wil leiden? • Naar wie kijk ik op? Door wie laat ik mijn denkbeelden beïnvloeden?
Schoonheid als oernorm Het kind in de lagere school is volop bezig met het leren van letters, cijfers en bewerkingen, maar ook met het ontwikkelen van het gevoel. Via o.a. sprookjes leert het over het goede, het kwade en de gevolgen van zijn eigen keuze. Het kind heeft zijn zielehuid gevormd en heeft nu een binnenwereld. Vanuit deze binnenwereld ervaart het de buitenwereld. Voed het daarom met schoonheid zodat het vertrouwen krijgt in de wereld. Schoonheid in beelden, in verhalen, in muziek, in natuurervaringen. Laat zijn gevoel voor schoonheid een oernorm worden in zichzelf, zodat het schoonheid kan herkennen en creëren voor zichzelf en anderen. Kathlien Bridoux www.innata.be Bronnen: Briony Vandenbussche, Bernard Lievegoed, Jeanne Meijs
Op weg naar intuïtief en ontspannen
ouderschap aties Gratis medit te via de websi Kathlien Bridoux
www.innata.be
Welkom baby
Zalig zwanger
Verbonden ouder
PURECHILD 10 | 2020-9
Pure Child oktober 2020
EXECUTIEVE FUNCTIES, belangrijk voor het schoolsucces
Op iedere school zijn er leerlingen die onderpresteren en leerlingen die ‘boven zichzelf’ uitstijgen: leerlingen die anders presteren dan verwacht. Vaak wordt er dan gesproken over de thuissituatie of de intrinsieke motivatie van de leerling. Een andere, vaak onderbelichte invloed, zijn de executieve functies. Deze functies zijn erg bepalend voor het schoolsucces. 10-PURECHILD 10 | 2020
Pure Child oktober 2020
Wat zijn executieve functies? De term ’executieve functies’ lijkt ingewikkeld, maar de term is direct vertaald uit het Engels. To execute betekent ’doen’ of ’uitvoeren’. Dus executieve functies zijn de doe-processen in het brein, die ervoor zorgen dat we ons gedrag bewust kunnen sturen.
Welke executieve functies zijn er? In de literatuur vind je de volgende executieve functies terug: • Respons-inhibitie: het vermogen om na te denken voor je iets doet. • Werkgeheugen: de vaardigheid om informatie in het geheugen te houden bij het uitvoeren van complexe taken. • Emotieregulatie: het vermogen om emoties te reguleren of gedrag te controleren. • Flexibiliteit: de vaardigheid om je aan te passen aan veranderende omstandigheden. • Volgehouden aandacht: de vaardigheid om aandacht te blijven schenken aan een situatie of taak. • Taakinitiatie: het vermogen om op tijd en op een efficiënte manier aan een taak te beginnen. • Planning/prioritisering: de vaardigheid om bij een planning hoofd- en bijzaken te onderscheiden. • Organisatie: het vermogen om op de hoogte te blijven van informatie of benodigde materialen en overzicht te behouden. • Timemanagement: de vaardigheid om in te schatten hoe je je tijd het beste kunt verdelen. • Doelgericht gedrag: het vermogen om een doel te formuleren en dat te realiseren. • Meta cognitie: het vermogen om via zelfonderzoek in staat te zijn tot zelfevaluatie.
Hoe herken je zwakke executieve functies? Zoals je al eerder kon lezen zijn executieve functies aansturend en controlerend voor je hele doen en laten. Ze beïnvloeden je gedrag en je leren. Dit gebeurt grotendeels onbewust. Omdat je executieve functies met name gebruikt in nieuwe situaties valt het op school extra op als deze nog niet zo ver ontwikkeld zijn.
tieve functies extra ondersteund worden. Heel veel van wat een leerkracht op school doet, draagt al bij aan het trainen en beter ontwikkelen van executieve functies. Als je je er bewust van bent waarom je bepaalde gedragingen moet stimuleren, kun je daar nog beter rekening mee houden.
Wat als je dit niet (h)erkent als leerkracht? Als je als kind een probleem hebt met de uitvoering van je executieve functies, dan is dit terug te zien in de schoolresultaten en wordt de organisatie van je centrale informatieverwerking belemmerd. Dit betreft de informatieverwerking bij alle vakken op school. Slecht presteren op school betekent niet meteen dat er sprake is van een leerstoornis. Heel goed presteren betekent daarom ook niet dat het kind hoogbegaafd is. Hoe een kind ’is’ kan niet op grond van een momentopname worden vastgesteld. Een langdurige observatieperiode is dan ook van belang.
Conclusie Belangrijk is dus om alle kinderen dezelfde kansen te geven en voor ogen te houden dat kinderen verschillen in snelheid en fasering van de rijping van de hersenen. Executieve functies ontwikkelen zich over de hele periode van kindertijd tot adolescentie. Wil jij na dit gelezen te hebben ook slimmer werken aan executieve functies in jouw klas of binnen jouw schoolteam? Schrijf je dan in voor een gratis webinar ‘Executieve functies in de klas’ of neem deel aan de online training over executieve functies die binnenkort gelanceerd wordt. Meer informatie vind je via www.tzonnekind.com Vanessa Lauwers www.tzonnekind.com
Op school krijgen kinderen dagelijks met nieuwe situaties te maken. Executieve functies bepalen mede (en misschien wel vooral) je succes op school. Het is daarom van belang dat kinderen met bepaalde zwaktes in hun execu-
PURECHILD 10 | 2020-11
www.tzolkind.nl
info@tzolkind.nl
Pure Child oktober 2020
Pure Child oktober 2020
De natuurlijke ontwikkeling als leer-leidraad ’If a child can’t learn the way we teach, maybe we should teach the way they learn’ - Michael J. Fox -
J
onge kinderen (0 tot 7-8 jaar) hebben van nature uit twee belangrijke bouwstenen nodig om zelfstandig, graag en goed te kunnen leren: de juiste ervaringen en tijd om te rijpen. Het vermogen om te leren wordt maar voor een kleiner deel bepaald door de natuurlijke begaafdheid. Het grootste deel wordt ingenomen door de invloed van de omgeving van het kind. En een hele grote groep van neurowetenschappers en ontwikkelingspsychologen benadrukt dat kinderen optimaal ontwikkelen en leren door een aanbod van hoofdzakelijk natuurlijke ervaringskansen. Het is dus een misverstand om te geloven dat in eerste instantie instructies en de leerstof het brein moduleren.
14-PURECHILD 10 | 2020
De optimale omgeving En de hersenverbindingen die we nodig hebben voor het leren lezen, rekenen en schrijven worden nu eenmaal ‘geboetseerd’ door heel veel zintuiglijke ervaringen, beweging, het vrije spel (liefst buiten) en sociaal contact. Inderdaad het kijken naar bomen, het luisteren naar de wind, het voelen van zand, het stappen over een dunne balk, het vrije en creatieve spel met een schoendoos, het oogcontact met de ouders en het samen spelen met vriendjes in een speelbos zijn hier voorbeelden van. Neem daarbij de klassieke kleuteractiviteiten zoals rijmen, zingen, voorlezen, fijne motoriek, bouwen, puzzelen, geleid spel,… en we hebben een optimale omgeving voor het kind gescha-
Pure Child oktober 2020
pen om schoolrijp te worden. Door deze ervaringskansen aan te bieden gaan kinderen in staat zijn om opdrachten en leerstof goed waar te nemen. Ze gaan zich goed kunnen concentreren en in beide richtingen kunnen werken en denken (het lateralisatieproces). Deze laatste vaardigheid is cruciaal voor het leren lezen, rekenen, schrijven en kloklezen. Maar ook gaan deze hoofdzakelijk natuurlijke ervaringen het kind in staat stellen om detailgericht, logisch en abstract te kunnen denken en belangrijke executieve functies te ontwikkelen zoals het creatief en probleemoplossend denken, de impulscontrole en het werkgeheugen,… Daarbij geven we op deze manier kinderen kansen om zich emotioneel veilig te voelen en de nodige sociale vaardigheden te ontwikkelen.
”Childhood is not a race to see how quickly a child can read, write and count. It is a small window of time to learn and develop at the pace that is right for each individual child. Earlier is not better.” – Magda Gerber –
Het noodzakelijke geduld
vertragingen merken, valt dit eens te meer op. De nadruk ligt te sterk op de leerstof en veel te weinig op de natuurlijke ontwikkeling van het kind. In tegenstelling tot wat men denkt wordt door deze benadering het vermogen om te leren of het leerpotentieel bij steeds meer kinderen onderuit gehaald.
Alleen zouden we ook het nodige geduld aan de dag moeten leggen want kinderen hebben tijd nodig om schoolrijp te worden. Zij worden genetisch schoolrijp tussen 5 en 8-9 jaar. Maar het gemiddelde ligt tussen 6 jaar en 6 maanden en 8 jaar en 6 maanden voor het leren lezen volgens ontwikkelingspsycholoog Ewald Vervaet. Maar hoe komt het nu dat de leerprestaties bij onze leerlingen de laatste decennia zo gedaald zijn en dat we steeds meer geconfronteerd worden met leer- en gedragsproblemen en psychische problemen? Het antwoord is duidelijk. Het aanbod van de natuurlijke ervaringen en de klassieke kleuteractiviteiten ‘vervaagt’ geleidelijk voor steeds meer jonge kinderen. Inderdaad zien we dat jonge kinderen nu minder (buiten) vrij spelen, zintuiglijk ervaren, bewegen en sociaal contact hebben als bijvoorbeeld dertig jaar terug. Kleuters krijgen steeds meer cognitieve vaardigheden en instructies aangeboden waardoor de klassieke kleutervaardigheden verminderen. Daarbij merken we op dat we eerder voor een ‘versnellingstraining’ kiezen dan een ‘opvolgtraining’. Onder invloed van een groep van cognitieve psychologen worden cijfers, letters en het leren vaak veel te vroeg opgestart en worden leerkrachten onder druk gezet om de unieke ontwikkelingssnelheid van jonge kinderen niet meer op te volgen en te respecteren.
’Het onderwijs moet uitgaan van een ontwikkelingsniveau van een vijfjarige kleuter en niet van de verwachtingen, eindtermen of normen. Als dat zo is, dan is de school kindrijp!’ Marc Litière, expert in schoolrijpheid
Tot slot De kunst bestaat er in om de juiste ervaringen aan te bieden op het juiste moment zodat we leer- en gedragsproblemen preventief kunnen vermijden. Hierbij is het cruciaal om de ouders in te lichten over het belang van de natuurlijke ontwikkeling van hun kind. Heel deze visie en missie gaat verder geduid worden in mijn boek: Help! Mijn leerling kan niet goed mee! Werken aan ontwikkelend leren, Lannoo Campus. Dit boek zou ongeveer tegen september 2021 klaar zijn en wordt als doe-boek aangeboden in eerste instantie voor kleuterleiders, onderwijzers en schoolteams.
Het belang van het ontwikkelingsniveau De breingevoelige fasen worden eigenlijk niet meer opgevolgd. De prestatiedrang om leerstof aan te (moeten) bieden heeft de ontwikkeling van het kind ingehaald en voorbij gehold! Vooral omdat we steeds meer ontwikkelings-
Guy Stevens www.ontwikkelend-leren.be
PURECHILD 10 | 2020-15
Pure Child oktober 2020
ZIJN ZEL FB E W US T
als voorwaarde voor transformatie naar natuurlijk leren
Durven wij volwassenen, leerkrachten en ouders, in deze roerige tijd eerlijk in de spiegel te kijken naar het destructieve karakter van ons economisch systeem? Hebben we het lef om te erkennen, dat we dit vanuit totaal on(der)bewust denken en handelen, van generatie op generatie SAMEN hebben gecreëerd? Dat, wat wij kinderen binnen ons regulier onderwijs al heel lang verplicht laten leren, voornamelijk gericht is op het in stand houden van ditzelfde economisch systeem of verdienmodel? Dat we dit doen met de beste intenties, maar helaas totaal onbewust zijn van het feit dat we daarmee kinderen hun zelfbeschikkingsrecht ontnemen? Zijn onze kinderen klokkenluiders? Een groeiende groep kinderen zat voor het Coronavirus al jaren thuis, omdat het regulier onderwijs zich handelingsverlegen noemt. Inmiddels meer dan 20.000. Veelal kinderen
16-PURECHILD 10 | 2020
met diagnosen als ADHD, Autisme, ODD, Dyslexie et cetera. Ik noem ze “klokkenluiders”, die zich niet kunnen aanpassen, maar authentiek zijn. Veel van hen hebben mij wakker geschud door me mijn vaak hypocriete, onbewust geprogrammeerde gedrag te spiegelen op het
Pure Child oktober 2020
internaat waar ik werkte. Dat was heel confronterend, maar ik ben ze eeuwig dankbaar. Kortgeleden zaten alle kinderen thuis; confronteerden ons dagelijks met de gevolgen van onze totaal on(der)bewuste stijl van (over?) leven. Daardoor zaten zij thuis. Niet iedere volwassene kan dit al zo zien en voelen. Het vraagt moed om in die confronterende spiegel te kijken. Onze eigen “schaduw” aankijken en niet langer projecteren op onze kinderen. Als ik “last” heb van een kind, zegt dat iets over mijn last, die getriggerd wordt door het gedrag van het kind.
Zijn wij volwassenen of beschadigde kinderen? Toen ik wakker werd, was ik niet meteen in staat om volledige verantwoordelijkheid te nemen voor mijn gedrag. Angst, schaamte, schuld, boosheid, pijn en verdriet kwamen los. Het was de samenleving, mijn ouders, de leraren, de politiek die mij dit allemaal hadden aangedaan. Ik voelde me slachtoffer, ging vechten tegen het systeem om anderen ervan te overtuigen, dat ze “het fout deden”. Ik gedroeg me als de roker die stopte met roken en plotseling deugden alle rokers niet meer. Het kwartje viel toen ik me realiseerde dat “het systeem” ook heel diep in mezelf zit. Volgens mij ontkomt geen enkel kind op onze planeet aan de programmering van ons onderwijs- en daaraan gerelateerde opvoedingssysteem. Bestaan er überhaupt wel “volwassenen” in de betekenis van volgroeid zijn, of zijn wij eigenlijk allemaal “onbewust beschadigde kinderen”? En als ik zelf mijn eigen “rugzak” nog aan het onderzoeken ben, hoe kan ik dan denken dat ik kan en mag bepalen wat een ander zou moeten leren?
Verantwoordelijkheid nemen Zo kreeg ik het inzicht dat ik me onbewust heb laten programmeren. Als kind in de afhankelijke vorm van slachtoffer en later op “volwassen” leeftijd als dader die onbewust weer precies hetzelfde doet met de volgende generatie. Dat is volgens mij het eerste dat wij volwassenen ( leerkrachten, ouders en andere begeleiders) ons dienen te realiseren. In de spiegel kijken die kinderen ons voorhouden over ons eigen gedrag en daar de volle verantwoordelijkheid voor nemen. Bedenk ook dat we het nooit bewust hebben gedaan, want onze intenties waren om kinderen en leerlingen te
ondersteunen. Daarom is vergeven van onszelf en anderen een belangrijke stap in ons bewustwordingsproces.
Besluit Aan mensen in het onderwijs die “wakker zijn” de dankbare taak om te gaan staan en zich te verbinden met de collega’s, die het nog niet (kunnen) zien. Voorleven hoe het anders kan, precies zoals Gandhi zei: “De verandering ZIJN, die we willen zien”. Niet omdat ze beter of verder zijn, maar vanuit gelijkwaardigheid in eenheidsbewust zijn. Ieder mens heeft recht op zijn eigen pad naar- en moment van bewustwording. Dat dienen we te respecteren. Als leerkracht wees “beschikbaar” vanuit verbinding in compassie en liefde. Dat is niet altijd makkelijk want we hebben allemaal heel veel te helen. Dat kunnen we alleen samen. Samen ook vooral met de kinderen, die hierin zelf de grootste stem en verantwoordelijkheid behoren te krijgen. Zij kunnen ons prachtig de weg terug wijzen naar ons eigen “kind”. Een eigen school starten is ook een optie, een uitdaging die ik zelf ook ooit ben aangegaan. Daarnaast bestaan er al scholen, die uitgaan van het gelijkwaardige kind, dat zelf de regie en de verantwoordelijkheid krijgt voor zijn/haar ontwikkeling. Dit zijn onder meer Democratische- of op Sociocratische leest geschoeide scholen en IBBO scholen. Een natuurlijk onderwijs is voor mij een plek waar elk mens klein en groot benaderd wordt als gelijkwaardig, met respect voor autonomie, uniciteit en volmaaktheid, precies goed zoals het is. Elke beperking die ik denk te zien in een ander, is een projectie van mijn eigen verstandelijk beperkte manier van denken. In ieder mens zit een ziel met recht op zelfbeschikking, met een eigen zielsmissie, met eigen unieke talenten en een eigen pad om te bewandelen. Laten we dat vanuit gelijkwaardigheid weer leren respecteren en onvoorwaardelijk vertrouwen geven. Zo kunnen we samen met onze kinderen op weg gaan om van elkaar te leren, elkaar te helen. Ieder mens, jong of oud is zowel leerling als leraar. Gio Vogelaar www.jeugdzorgvuldig.nl
PURECHILD 10 | 2020-17
Pure Child oktober 2020
Wat is de sehoona techniek? De Sehoona-techniek is een nieuwe, zachte zelf-hulp en transformatiemethode. Ik heb ze in de eerste plaats voor mezelf, voor mijn kinderen en mijn dichte familie ontwikkeld, later ook om andere mensen te helpen.
Wat houdt dit in? De aanpak is heel eenvoudig: je werkt met een set van tekeningen die een zachte energie uitstralen. Hun vormen en kleuren werken onmiddellijk in op je onderbewustzijn en helpen je emoties en blokkerende gedachten los te laten. Je kiest zelf de tekeningen die je aanspreken. De transformatie gebeurt door naar de tekeningen te kijken en door met je handen een aantal eenvoudige bewegingen te maken. Elke tekening is rond en behandelt een bepaald thema zoals emoties loslaten, vrijuit spreken, jezelf zijn, loslaten, genieten, enz. Het zijn telkens transformaties waar iedereen op de ene of andere dag door gaat.
Voor wie? • Ouders die hun kinderen willen helpen om gelukkiger te zijn, hun eigenwaarde te versterken, hun talenten naar buiten te brengen. • Studenten die faalangst of concentratieproblemen hebben. • Hooggevoeligen die zich afvragen hoe ze zich beter kunnen voelen.
18-PURECHILD 10 | 2020
• Jongeren die op zoek zijn naar zichzelf. • Volwassenen die rust en verdieping zoeken. • Grootouders die hun kleinkinderen willen helpen. • Leerkrachten die de sfeer in hun klas willen verbeteren. • Therapeuten die nood hebben aan een extra techniek. • Volwassene die vragen hebben omtrent de zin van hun leven. • Mensen die een trauma of een diepe kwetsuur willen verzachten. Kortom iedereen die deze techniek toepast wordt er rustig en blij van. Charlotte Bosteels maakt de tekeningen. Ze is in 2008 gestart en blijft maar tekeningen bijmaken. Er bestaan twee sets van 52 kaarten met een begeleidend boekje. Kaarten te koop bij: www.sehoona.be mail: info@sehoona.be
Pure Child oktober 2020
H el en d e teken in g en vo or jo n g eren
JOUW MEESTERLICHT - Erken jouw unieke gaven
Kijk naar jouw meesterlicht, naar de prachtige frequenties die jij naar de aarde brengt. PURECHILD 10 | 2020-19
Pure Child oktober 2020
Leren lezen doe je met je lijf ‘Gaan we het spelletje weer doen met de ballon?’ vroeg Boy toen hij de praktijk binnenkwam. Het spelletje met de ballon hadden we vorige week voor het eerst gedaan. Toen vond Boy het lastig, maar nu liet hij zien dat hij er geen moeite mee had. Maar nog leuker vond ik: Boy had plezier!
P
lezier staat bij mij bovenaan als we een kind iets willen laten leren. Een voorwaarde om tot leren te komen is een gevoel van veiligheid. Een gevoel van gezien en erkend worden. ‘Je mag er zijn’ en ‘je bent goed zoals je bent’.
We willen allemaal dat onze kinderen goed leren lezen. ‘Veel oefenen maar’ hoort een kind als het lezen niet wil lukken. Maar oefenen met lezen heeft geen zin als we de oorzaak van een achterstand niet weten. We zouden onszelf vragen moeten stellen als: is een kind in zijn ontwikkeling wel toe aan leren lezen? Hoe is de samenwerking van de ogen? Kunnen zij een rustig beeld creëren zodat de letters stilstaan? En zijn de verbindingen in de hersenen die nodig zijn om te leren lezen wel voldoende ontwikkeld? Wanneer een kind voor het eerst bij mij komt, gaan we die eerste weken niet lezen. Wat we wel doen is ervoor zorgen dat een kind in staat is om tot lezen te kunnen komen. We werken aan een stevige basis van waaruit een kind kan leren. Een huis wordt ook gebouwd op een stevig fundament, anders gaat het huis wankelen en misschien
20-PURECHILD 10 | 2020
zelfs wel omvallen. Zo is het met leren lezen ook. Maar hoe bereiken we zo’n stevige basis?
Veel spelen en bewegen! Door te spelen en te bewegen leert een kind zijn lichaam kennen. Een goed lichaamsbesef is noodzakelijk. Hoe ver kan ik die bal gooien? Hoe hoog kan ik klimmen? Maar ook: kan ik ergens onderdoor of misschien eroverheen? Al deze bewegingen zijn ‘concrete handelingen’. Deze concrete handelingen zijn een belangrijke schakel in de overgang naar het abstract leren denken.
Van concreet handelen naar abstract denken Letters en cijfers zijn abstracte symbolen. Het leren hanteren van abstracte symbolen en begrippen is nodig om goed te kunnen leren lezen. Bekend zijn met begrippen als ervoor, erachter en middenin is nodig als je woorden wilt lezen. Als we willen dat kinderen deze abstracte symbolen en begrippen leren begrijpen en hanteren, zullen ze dit eerst zoals hiervoor beschreven ‘aan den lijve’ moeten ondervinden. Naast lichaamskennis zijn belangrijke pijlers: motorische ont-
Pure Child oktober 2020
wikkeling, zintuigontwikkeling, balans en ritme.
Ontwikkeling motoriek en zintuigen Door veel te bewegen ontwikkelt zich de motoriek. Gelijktijdig met de motorische ontwikkeling verloopt de ontwikkeling van de zintuigen. Een kind ziet, hoort, voelt of ruikt iets en reageert hierop. En waar is veel te horen, te zien en te ruiken? In de natuur! Dus voor een goede zintuigontwikkeling geldt: veel naar buiten. De wind horen en voelen, de bloemen ruiken, de merel horen zingen en bessen plukken (en proeven!). Dat is zintuigontwikkeling.
Balans Wanneer een kind een gezonde motorische ontwikkeling doormaakt, ontwikkelt het evenwichtsgevoel zich op een goede manier. Wanneer er in deze ontwikkeling iets niet goed gaat, kunnen kinderen zowel letterlijk als figuurlijk ‘uit balans’ zijn. Veel van mijn leerlingen hebben te kampen gehad met middenoorontstekingen. Het evenwichtsorgaan zit in het middenoor en is een zeer gevoelig orgaan. Door een middenoorontsteking kan een lichte beschadiging aan it orgaan ontstaan. Het middenoor speelt een belangrijke rol in het opnemen van visuele informatie. Het evenwichtsorgaan coördineert namelijk de spieren van de ogen om ervoor te orgen dat er een rustig beeld binnenkomt. Visuele informatie die niet op de juiste manier binnenkomt, kan er dus ook voor zorgen dat een kind uit balans raakt. En dat een kind soms de letters ziet bewegen of dubbel ziet. Met alle kinderen doe ik veel balansoefeningen en visuele oefeningen!
Het belang van ritme In vrijwel alle oefeningen die ik doe met mijn leerlingen, speelt ritme een belangrijke rol. Waarom is ritme zo belangrijk in een proces van leren lezen? Hier zijn twee redenen voor. De eerste is dat de gebieden in de hersenen die te maken hebben met lezen, vlak bij de gebieden liggen die verantwoordelijk zijn voor het waarnemen en produceren van ritme. Uit onderzoek blijkt dat de verbindingen tussen deze gebieden zijn verstoord bij kinderen met leesproblemen. De tweede reden waarom ritme zo belangrijk is bij het lezen, is dat ritme rust, regelmaat, structuur en veiligheid betekent. En dit zijn belangrijke voorwaarden om leerstof op te kunnen nemen.
oefeningen vormen samen met het kleien van de letters en het automatiseren van woordkernen voor het stevige fundament waar ik het in het begin van dit verhaal over had. Enige tijd geleden ben ik verhuisd en heb ik mijn praktijkruimte geïnstalleerd achterin mijn tuin. De ruimte is iets kleiner dan ik gewend was. Ik maakte me zorgen of ik nog wel genoeg kon bewegen met de kinderen. Maar al snel ontdekte ik dat mijn ruimte niet kleiner was maar veel groter dan voorheen. Ik had de hele tuin erbij! We konden naar buiten! Touwtjespringen op het terras, klimmen in die ene boom die er staat en balansoefeningen op de oude bielzen. Wat een ontdekking! Ik heb een heerlijke werkplek gevonden. En mijn leerlingen? Die zijn nog blijer dan voorheen. En zie, na een paar maanden is er geen achterstand meer met lezen! Marijke Van Vuure www.ozolezen.nl Zij gaf ruim vijftien jaar les in het basisonderwijs. Ze besloot zich te specialiseren in dyslexie. Ze volgde meerdere opleidingen, cursussen en onderzocht veel verschillende methodes om een zo breed mogelijke visie te ontwikkelen hierover. Zo ontstond haar eigen succesvolle manier van werken. Zij geeft al ruim veertig jaar leesonderwijs aan kinderen en voert meer dan vijfentwintig jaar haar eigen zelfstandige praktijk. Ze is de oprichtster van Instituut O,zo. Een instituut dat in het leven geroepen is om hulp te bieden aan ouders en kinderen die te maken hebben met dyslexie en andere leesproblemen. Marijke van Vuure is de auteur van: Dyslexie en touwtjespringen ISBN: 9789460150388 Leren lezen doe je met je lijf ISBN: 978 94 6015 168 2
Al deze ritmische, motorische, visuele en balans-
PURECHILD 10 | 2020-21
Pure Child oktober 2020
In vrijheid en kracht leren Na 13 jaar verschillende projecten te hebben geleid keerde ik terug naar het onderwijs. Mijn mond viel open toen ik merkte dat de school niet was meegegaan met zijn tijd. Verandering was zoek. De wereld evolueert en het onderwijs mag ook meegroeien. Later als gonbegeleidster kwam ik in meerdere scholen waarbij ik heel wat verschillen zag. De éne leerkracht ging ten volle voor de talentontwikkeling van de kinderen terwijl een andere leerkracht vastzat in haar patronen en veel kritiek gaf.
V
erandering begint altijd eerst in onszelf, dus laten we ons focussen op wat wijzelf kunnen doen. Wat zouden wij als ouder, als leerkracht kunnen doen, om trauma’s die wij in onze schooltijd opgelopen hebben te vermijden? Wat kunnen wij Nu doen om kinderen te geven wat ze werkelijk nodig hebben? Hieronder enkele opties.
De leraar van de toekomst Dit is een coach met een opleiding die voornamelijk gericht is op zelfontwikkeling. Hij/zij is een ware inspiratiebron voor kinderen. Ze weten het ontluikende talent van de kinderen aan te wakkeren. Kinderen leren niet door woorden maar vooral door te voelen en op de eerste plaats zicht zelf te kunnen zijn.
22-PURECHILD 10 | 2020
Enkele tips om deze leraar te worden: 1. Wees positief, kalm en waardig! Focus je op waar het kind goed in is. Niemand vindt het leuk om bekritiseerd te worden. Wat vind je van het idee dat in een school enkel opbouwende kritiek geleverd mag worden als het kind erom vraagt? 2. Geef je gebreken toe. We zijn allemaal mensen en iedereen heeft minstens één of twee onmiskenbare zwakheden, dus accepteer je tekortkomingen niemand is foutloos. 3. Wees een actieve luisteraar. Maak oogcontact en stel vervolgvragen om de betekenis erachter volledig te begrijpen. 4. Laat kinderen vrij. Geef kinderen de vrijheid om dingen zelf uit te zoeken. Geef een ruwe richtlijn om in de goede richting te bewegen en laat opzettelijk iets aan de verbeelding over.
Pure Child oktober 2020
Wanneer kinderen ontdekken dat ze in staat zijn om dingen uit te zoeken, zullen ze ontdekken dat ze krachtiger zijn dan ze ooit voor mogelijk hadden gehouden.
Kinderen en inspirerende volwassenen mogen hun gevoelens voelen Ik vond het verschrikkelijk om in scholen te komen waar leerkrachten roepen op de kinderen. Vroeger toen ik minder bewust was, beging ik deze fout ook. Zo leren we kinderen dat roepen problemen oplost en dat je moet roepen als je boos bent. Roepen is not done! Leerkrachten en ouders die hun emoties kunnen reguleren leren kinderen dit ook te doen en dat is een meerwaarde in het leven. Leer mindful met je gevoelens omgaan.
Oordeelvrij communiceren en handelen Hoe vaak kwam ik niet in leraarskamers waar er geroddeld werd over andere leerkrachten, kinderen, ouders,… Stop met oordelen in drie stappen: 1. begrip. Verplaats jezelf in de ander en probeer je voor te stellen wat ertoe geleid heeft dat het kind zo handelt of eruitziet zoals hij doet. 2. aanvaarden. Gewoon zoals iemand is. 3. liefde. Oordeelloos van anderen houden kan hun leven veranderen.
Vrijheid geven Dit kan je doen door maatwerk te leveren, waarbij kinderen in hun tempo door de lesstof gaan. Toets hen af als een hoofdstuk klaar is zodat ze niet moeten wachten totdat heel de klas klaar is.
Circulair leren in plaats van lineair leren
De controle loslaten
Het is gedaan om kinderen in een keurslijf te steken. Kinderen zeggen het al op zoveel manieren dat het huidig onderwijssysteem niet meer bij hen past. Het is de bedoeling dat het individu voorop staat in plaats van het systeem. Methodes, thema’s en leeronderwerpen die meer aangepast zijn aan de behoeften van het kind. In een circulaire beweging gaan, waarbij er plaats is om fouten te maken. Waarbij de geest bekrachtigd wordt en het de weg toont naar wat kinderen echt willen doen in plaats van wat de ouders willen wat de kinderen gaan studeren.
Soms is het lastig om de shift van controle naar overgave te maken. Een paar vragen die kunnen helpen: Wat kan er gebeuren als ik de controle loslaat? Als je angst vaststelt, twijfel dan en stel de vraag of het waar is? Overweeg dit: zou loslaten als vrijheid voelen? Laat dat gevoel van vrijheid je leiden en sta open om de dingen te laten gebeuren. Het helpt om te ge-loven dat je bij elke stap ondersteund wordt, zodat je je geen zorgen hoeft te maken over de details.
Kleinschalige groepen
Kinderen hebben meer nood om hun zintuiglijke prikkels te verwerken. Natuur en groen dragen bij tot de kwaliteit van de speelplaats en hebben ook een positieve invloed op de ecologie en duurzaamheid, het helpt kinderen experimenteren; te ontdekken en stimuleert de creativiteit. Springzaad vzw (www.springzaad.be) zorgt graag mee voor meer ruimte voor natuur en kinderen. Klasplanten zijn ook een meerwaarde om de lucht te zuiveren, zoals Vrouwentongen of Aloë Vera.
Groepen waarbij verschillende leeftijden bij elkaar zitten. Iedereen leert van elkaar. In Indië vereert men kinderen en zien volwassenen hen als volwaardig. Hier in het westen denken we nog al te vaak dat wij als ‘volwassenen’ kinderen dingen moeten aanleren, terwijl zij ons zoveel kunnen leren!
Een veilige basis Dit is een plaats waarbij een team van professionals liefdevol samenwerkt. Dat is wat kinderen nodig hebben. Het is de taak van elke leerkracht om aan zelfontwikkeling te doen. Er is echt nog veel werk in het onderwijsveld om een voorbeeldteam te vormen. Een team waar liefde op de voorgrond aanwezig is, daar zullen klasgroepen floreren al kan het wel eens gebeuren dat thuissituaties roet in het eten doen, maar met veel liefde zal hier ook een goede oplossing voor zijn.
De natuur
Besluit Laat dit artikel een inspiratiebron zijn voor ouders, beleidsmakers, leerkrachten en iedereen die begaan is met kinderen, opdat zij de mogelijkheid krijgen om hun hoogste potentieel te kunnen en mogen verwezenlijken. Patricia S. – bezielster E.L.L.E www.earthlifeloveenergy.com
PURECHILD 10 | 2020-23
24-PURECHILD 10 | 2020
Pure Child oktober 2020
Natuurlijk leren
Natuurlijk leren is een concept waarover wordt gesproken op het internet, in sociale media, in boeken en video’s, maar wat betekent het ECHT? Eerst en vooral wordt er gesproken over leren via de natuur en het gebruiken van Moeder Natuur als een bron van kennis en vreugde. De intentie van dit artikel is echter om dieper op zoek te gaan naar de definitie van ‘Natuurlijk leren’ omdat het simpelweg verder gaat dan het gebruiken van de natuur als hulpbron voor leren. Natuurlijk leren is een filosofie die is geworteld in twee overtuigingen: 1. Kinderen ontwikkelen vaardigheden en leren naargelang hun eigen natuurlijke ritmes en we vertrouwen er op dat elk kind in staat is te leren op hun eigen evolutielijn, in hun eigen tempo en unieke manier. 2. De natuur en een zorgvuldig uitgekiende omgeving geeft het kind alles wat het nodig heeft om succesvol te groeien en alles te leren wat ze nodig hebben en vinden.
Natuurlijke Tijdslijn Bijgevolg betekent Natuurlijk leren dat kinderen leren volgens hun eigen natuurlijke tijdslijn( Daarmee bedoelend, dat we hen geen zaken gaan opdringen, waarvoor ze nog niet ontwikkelingsgewijs klaar zijn en geen betekenisloze taken gaan geven die een natuurlijke ontwikkeling in de weg staan of vertragen.) en binnen een ‘Natuurlijke wereld’, waarmee wordt bedoeld dat we moeder Natuur en een thuis-of schoolomgeving gaan gebruiken die de leercurve van het kind volledig ondersteunt. Wat het belangrijkste is, binnen de Natuurlijk Leren filosofie is GELOOF en VERTROUWEN in de kinderen. Als we deze waarden niet hebben als basisinstelling, bestaat het gevaar dat we toch veel controle willen houden en aanwenden waardoor het kind zijn eigen begrip en natuurlijk leervermogen niet voldoende kan ontwikkelen. Dit lijkt me duidelijk en evident te zijn.
Autentiek en individueel Leerpad Natuurlijk leren omarmt nieuwsgierigheid en vreugde, waardoor een levenslange passie voor leren wordt ontwikkeld. De natuurlijk leren filosofie begrijpt ook de belangrijkheid van het authentieke- en indivi-
dueel leerpad van elk kind. Dat houdt in dat het beste wordt geleerd wanneer kinderen hun eigen interesses mogen volgen en in dat kader hun vaardigheden mogen gebruiken en aanpassingen of verbeteringen gebeuren die zijn afgestemd op hun behoeften. Natuurlijk Leren schept een platform en omgeving waar kinderen kunnen openbloeien en floreren op hun eigen tempo en niet in het continuüm van andere kinderen of door volwassenen aangedreven. Wat hier belangrijk is, is te onderscheiden dat we geloven dat al deze zaken waar zijn. En een echt VERTROUWEN te hebben dat dit ook geldt voor ONS geliefd en authentiek kind!
Natuurlijke leervaardigheid Als je diep van binnen niet geloofd dat jouw kind een natuurlijke leervaardigheid heeft, zal angst binnensluipen en zal je onvermijdelijk terugvallen op traditionele leermethodes met werkbladen, herhalingsoefeningen en drilactiviteiten of figuurtjes uitsnijden en andere opgelegde leeractiviteiten. Wat deze laatste zullen doen is jouw kind de passie voor leren onthouden en wegnemen ten voordele van ontwikkelen van een snel begrip van de leerstof. Vertrouw uw kind!
‘Aha’ momenten Als dat moeilijk voor jou is, dan nodig ik jou uit om een stap terug te nemen en jouw kind te observeren wanneer het omgaat met de natuurlijke wereld. Welke keuzes maakt het wanneer het speelt en onderzoekt. Welke ‘aha’ momenten heeft het? Welke unieke dingen creëert het? Soms is het zeer krachtig om onze kinderen op zichzelf te zien floreren. Rudy Van Damme
PURECHILD 10 | 2020-25
Pure Child oktober 2020
RUBRIEK OUDER AAN HET WOORD
Meer aandacht aan EQ dan aan IQ
A
ls mama van een inmid dels 6 jarige dochter ben ik daar enigszins anders naar gaan kijken. De afgelopen jaren heb ik me meermaals de vraag gesteld welk type onder wijs ik Ella zou willen aanbieden. Die vragen kwamen geleidelijk aan en groeiden mee naarmate ik zelf meer bewust in mijn leven ben gaan staan. Intuïtief voel ik aan dat Ella, net als ikzelf, geen grote uitdagingen zal ondervinden van het reguliere schoolse systeem. Zij heeft zichzelf de gewoonte aangemeten om zich snel aan te passen en een manier te vinden om er op de één of andere manier bij te horen. Voor veel ouders misschien een signaal om zich geen zorgen te maken. Voor mij een teken om waakzaam te zijn. Waakzaam zijn dat Ella zichzelf niet zou verliezen door haar aan te passen en daardoor de verbinding met haar eigen kern verliest. Dat is volgens mij dan ook het grootste gevaar van ons huidig onderwijssysteem.
26-PURECHILD 10 | 2020
Vroeger stond ik niet zo stil bij ons onderwijs en de manier waarop dit georganiseerd is. Ik heb zelf twee diploma’s behaald en het altijd wel oké gevonden om naar school te gaan en te leren. Ik moest er wel hard voor werken. Ik herinner me nog de avonden rond de keukentafel met mijn moeder die alles voor de zoveelste keer afvroeg. Het leek wel alsof het bij mij, in tegenstelling tot bij andere klasgenootjes, allemaal veel moeilijker bleef hangen. De manier waarop de meeste scholen in ons land functioneren zorgt er naar mijn mening voor dat we met zijn allen onszelf stilaan verliezen. Wanneer ik merk dat in de school van Ella er nog steeds rijen worden gevormd op de speelplaats en dat ze pas het signaal krijgen om naar boven te gaan wanneer ze allemaal stil zijn dan geeft mij dit een ongemakkelijk gevoel. We worden met zijn allen aangeleerd om al van jongs af aan “mooi in de pas” te lopen en wanneer we dit niet doen, worden we hiervoor berispt. Daarenboven worden onze kinderen beoordeeld op hoe goed of hoe slecht ze bepaalde vakken beheersen en of ze dit nu met scores doen, kleuren of andere symbolen, het blijft een beoordeling. En op zich is er niets verkeerd met het ontvangen van feedback, echter is de vraag waar deze feedback op gebaseerd is. Toen ik op mijn examen anatomie 80% haalde, was dit louter omdat ik het allemaal zeer goed in mijn hoofd had opgenomen en daarna een manier gevonden had om het zo goed en zo kwaad mogelijk terug te reproduceren
Pure Child oktober 2020
op papier. Wanneer mensen mij de dag erna iets vroegen over dat vak dan was de kans heel groot dat ik hier geen antwoord kon op formuleren. Het is mijn mening dat we met een dergelijk beoordelingssysteem kinderen veeleer de boodschap meegeven dat het belangrijker is wat ze doen en hoe goed ze scoren op testen dan wie ze zijn. Onze kinderen zijn zoveel meer dan hun schoolresultaten en dat weten we allemaal. Echter wanneer ze jarenlang op schoolbanken leren dat dit de manier is waarop ze beoordeeld worden dan is de kans groot dat ze dit essentieel punt wel eens uit het oog verliezen. Bovendien merk ik ook dat het voor ons als ouder vaak lastig is om daarmee om te gaan. Hoe reageren we als onze kinderen thuis komen met minder goede scores? Hoe snel laten we ons als ouder niet verleiden tot uitspraken als “als je een goed rapport hebt, dan…” en dan koppelen we daar steevast een leuke verrassing aan vast. Ella zit nu nog maar in het eerste leerjaar en voorlopig zit ze nog op een school waar klassieke leermethodes worden toegepast. Na 1 maand kreeg ze al een rapport en haar eerste reactie toen ze mij zag was, tonen van wat ze niet goed had gedaan. Toen ik dit vertelde aan haar meter, gaf zij me steevast mee dat Ella wel fier was met haar rapport. Het is namelijk toch ook belangrijk voor haar om te weten waar ze goed in is en waar minder goed. Wanneer ze het zo formuleerde, kon ik me helemaal vinden in haar uitspraak. Echter ben ik ervan overtuigd dat we dit ook op een heel andere en meer stimulerende manier kunnen meegeven. Wat meer recent bij mij is gaan meespelen in de zoektocht naar de meest ideale onderwijsvorm voor Ella is de mogelijkheid tot flexibiliteit. Door meer bewust in mijn eigen leven te gaan staan, heb ik gemerkt dat ik zelf meer wil genieten van mijn vrijheid. Om die reden ben ik onder andere een locatie onafhankelijk bedrijf gestart. Mijn wens is om de optie te hebben om vanop verschillende plaatsen in de wereld te kunnen leven en werken maar het onderwijssysteem bemoeilijkt deze droom. Onlangs sprak ik ook enkele ouders hierover die me vertelden dat ze het geweldig zouden vinden om meer te reizen, maar dat ze wachten tot de kinderen van school zijn. En dat is een optie natuurlijk, maar waarom hebben wij toch altijd de neiging om onze dromen en wensen uit te stellen. We wachten tot onze kinderen groot zijn om te reizen, we wachten tot we in pensioen zijn om
Ik geloof in een type onderwijs waar kinderen en ouders zichzelf verenigen in groepjes en omringd worden door een team van leerkrachten, therapeuten en coaches met elk hun eigen sterktes en focus. meer tijd voor onszelf te nemen, we wachten tot we meer geld gespaard hebben om van het leven te gaan genieten,… Ik geloof in een type onderwijs waar kinderen en ouders zichzelf verenigen in groepjes en omringd worden door een team van leerkrachten, therapeuten en coaches met elk hun eigen sterktes en focus. Een type onderwijs waar niet alleen fysiek, maar ook online alles aangeboden wordt. Een onderwijsvorm dat zich kan aanpassen aan de levensstijl van gezinnen. Ik geloof in een type onderwijs waar zowel kinderen als ouders worden gestimuleerd om op zoek te gaan naar hun ware kern. Waar kinderen met een natuurlijke aanleg voor bepaalde zaken hierin verder worden aangemoedigd. Waar ze begeleid worden om te ontdekken hoe zij met deze passie en talenten een bijdrage willen leveren in deze samenleving. Ik geloof in een type onderwijs waar, naast de klassieke schoolvakken zoals talen en wiskunde, ruimte is voor persoonlijke ontwikkeling. Waar meer aandacht wordt besteed aan EQ dan aan IQ, waar meditatie en zelfreflectie een dagelijkse gewoonte zijn en waar we onze kinderen al van jongs af laten stralen en uitblinken in wat ze graag doen en goed in zijn. Stel je eens voor…een wereld met een generatie zelfbewuste volwassenen die weet waar hun talenten liggen hoe ze willen en kunnen bijdragen aan deze samenleving. Charlotte www.charlottefromtheheart.com
PURECHILD 10 | 2020-27
Pure Child oktober 2020
Millenial
Christina Von Dreien over onderwijs
HART gedragen leren
Onze huidige basisscholen zijn volledig op het verstand gebaseerd. Er zijn vaste richtlijnen over wanneer je wat moet doen en hoe en wanneer het klaar moet zijn. Hartgedragen leren, daarentegen, betekent dat we vanuit ons hart leren. Er zit geen tijdsdruk op het bereiken van een bepaald leerdoel en van de kinderen wordt ook niet geĂŤist dat ze op een bepaald moment allemaal hetzelfde leren. 28-PURECHILD 10 | 2020
Pure Child oktober 2020
De school moet kinderen op hun individuele schoolreis begeleiden en ondersteunen, of ze helpen bij het weer gaan voelen van hun zielsreis. Veel kinderen voelen namelijk hun eigen weg niet meer, en in het huidige schoolsysteem worden ze daar nog verder van weg geleid. In mijn ogen proberen scholen alle kinderen dezelfde kant op te laten kijken, zodat ze allemaal hetzelfde denken en daardoor perfect in ons huidige sociale systeem passen. Maar het kan toch niet zo zijn dat kinderen zich moeten aanpassen aan het sociale systeem of het schoolsysteem! Het moest juist andersom zijn, dat scholen kinderen tegemoetkomen en zien welk potentieel er in ieder kind aanwezig is en dat ze kinderen ondersteunen bij het vinden en volgen van hun eigen weg. Daarom zijn er in een hartgedragen school zoals ik me die voorstel geen ‘leraren’ in de conventionele betekenis van het woord, maar gekwalificeerde en liefdevolle ‘begeleiders’. Ze moeten aanvoelen in welk proces een kind zit, zodat ze het lesaanbod aan het individuele kind kunnen aanpassen en het kind kan toewerken naar zijn eigen doel. In een school draait het immers om de kinderen, dus moet elke school op hen zijn afgestemd. Laten we er even van uitgaan dat er een negenjarig kind is dat vanuit zijn ziel bijvoorbeeld monteur wil worden en dat daarvoor de juiste talenten heeft en aan de juiste basisvoorwaarden voldoet. Dan is het de taak van de school om deze basisvoorwaarden te zien en dit kind vervolgens op zijn pad te begeleiden tot het zelfstandig zijn levenstaak kan vervullen. Begeleiders moeten opmerken waar een kind op dit moment staat en waar het naartoe wil. Dan kunnen ze het kind benaderen en laten zien welke volgende stappen er nodig zijn om daar te komen. Als het kind ermee instemt, kunnen ze het juiste begeleidingsmateriaal aanbieden. De scholen moeten dus ten eerste naar ieder afzonderlijk kind kijken, zonder vaststaande lesprogramma’s die vereisen dat alle kinderen op hetzelfde moment precies hetzelfde leren, en ten tweede de kinderen niet de hele dag in een en hetzelfde klaslokaal opsluiten. Waarom zou een kind niet alle lokalen in een schoolgebouw kunnen gebruiken? En waarom zouden de klassen niet op een harmonieuze manier uit kinderen van verschillende leeftijden kunnen bestaan? Er zou bijvoorbeeld en wiskundelokaal kunnen zijn waar een gekwalificeerde begeleider aanwezig is. Deze kan dan ieder kind dat
binnenloopt omdat het iets wil leren over wiskunde precies vertellen wat het concreet moet doen. Als het kind enthousiast is over een bepaald onderwerp, zal het er uit zichzelf iets over willen leren. Een van de problemen is dat kinderen in de huidige scholen zo afgestompt raken dat ze de innerlijke drijfveer niet meer voelen. Dat betekent dat ze niets leren omdat ze geen impuls van binnenuit voelen om hun kennis te vergroten. Maar is een kind nog steeds verbonden met zichzelf en voelt het zijn innerlijke motor, dan zal het vroeg of laat naar de begeleiders gaan om vragen te stellen of bepaalde vaardigheden te ontwikkelen. Het is de taak van de school dat kinderen hun innerlijke leermotor blijven voelen. Christina Von Dreien Citaat uit haar boek: Bewustzijn schept Vrede Christina is een 19-jarig meisje uit het Zwitserse Toggenburg. Ze is geboren met een sterk verruimd bewustzijn en behoort daarmee tot een nieuwe generatie van jonge, (r)evolutionaire denkers die het menselijke bestaan zien, beschrijven en leven als een samenhang van kwantumfysica, neuropsychologie en spiritualiteit. Van jongs af aan geeft ze blijk van een opmerkelijk inzicht in de huidige wereld en verbaast ze met haar sterke ethiek, wijsheid en innerlijke rust, die een nieuwe dimensie van mens-zijn doet vermoeden.
Boek: Bewustzijn schept Vrede Auteur: Christina Von Dreien ISBN: 9789460151873
PURECHILD 10 | 2020-29
Pure Child oktober 2020 “We eren alle delen van het wezen van een kind. Als onderdeel van de Woodline-gemeenschap worden kinderen in staat gesteld om hun ware aard volledig uit te drukken en zichzelf diep te kennen en te waarderen, omdat we pas kunnen leren om onszelf, anderen en de wereld te vertrouwen als we in harmonie zijn met wie we zijn. Kinderen worden aangemoedigd om actieve makers van hun leven te zijn. Onze rol is om ruimte te creëren en vast te houden zodat ze hun eigen uniciteit kunnen waarderen.”
Het hele kind eren
op de Woodline Primary school in Australië PURE CHILD interviewde Lael Stone oprichtster van de Woodline Primary school. Zij vertelde haar verhaal bij TED talk om haar visie over de hele wereld te delen. Het Woodline concept is ontwikkeld door Lael samen met een oprichtende familie en een klein team van opvoeders en counselors. Het is opgericht om kinderen een ruimte te bieden om te leren en te gedijen in een omgeving die hun emotionele welzijn ondersteunt naast hun natuurlijke vermogen om te leren en te groeien.
30-PURECHILD 10 | 2020
Pure Child oktober 2020
PURE CHILD: Waar vond jij de inspiratie om dit werk, deze school op te starten en het NU over de hele wereld te delen?
mee het kind zijn passies en verlangens kan volgen en kan leren van een plaats van intrinsieke motivatie.
Ik geloof dat mijn werk mij heeft gevonden. Toen ik meer dan 18 jaar geleden voor het eerst met gezinnen begon te werken, was dat vanwege een traumatische geboorte-ervaring met mijn eerste kind. Toen ik een genezende, krachtige tweede geboorte meemaakte, voelde mijn hart zich geroepen om vrouwen te ondersteunen en op te leiden om positieve geboorte-ervaringen op te doen die hen op de juiste manier konden helpen bij het ouderschap. Genezing van mijn eigen trauma’s, hielp me trauma te begrijpen en ik ging studeren en leerde alles over het helpen genezen van baby’s en volwassenen die een ontkoppeling van verbinding hadden ervaren. Naarmate mijn eigen kinderen groeiden, raakte ik meer en meer geïntrigeerd door bewust ouderschap en mijn leven was de grootste leraar die me hielp te leven en de concepten van het bewust opvoeden van kinderen te begrijpen. Toen mijn oudste zoon de tienerjaren bereikte, raakte ik opnieuw geïnteresseerd in het creëren van een gezonde input voor hem rond seksualiteit en relaties en mijn werk breidde zich nog meer uit naar het werken met tieners en gezinnen. Omdat mijn kinderen nu bijna volwassen zijn, hebben mijn jarenlange werken met gezinnen me nu geïnspireerd om een school te bouwen die emotioneel welzijn bevordert en ondersteunt.
PURE CHILD: Wat is jouw visie voor kinderen en deze wereld? Wat hoop je voor hen?
PURE CHILD: Wat zou jij graag veranderen aan het huidige schoolsysteem? Ik voel zo sterk dat we het kind centraal moeten stellen in het onderwijs. Geen gegevens of cijfers of resultaten, maar het hele kind. Omdat onze wereld de afgelopen 20 jaar zo sterk is veranderd, is ons onderwijssysteem nog steeds gericht op het onderwijzen van kinderen voor het industriële tijdperk. Zo leven we niet meer en wat we nodig hebben zijn kritische denkers en kinderen die een sterk zelfgevoel hebben ontwikkeld en die de emotionele intelligentie hebben waarmee ze verbinding kunnen maken met de aarde en met elkaar. Ik geloof dat we kinderen alle aspecten van emotioneel welzijn moeten bijbrengen en hen moeten helpen alles te leren over de wereld en hoe deze werkt en de impact die ze erop hebben. Ik zou het verouderde beoordelings- en beoordelingssysteem verwijderen en in plaats daarvan vervangen door groei- en ontwikkelingssystemen waar-
Mijn visie voor de kinderen van deze wereld is dat ze diep met zichzelf verbonden zijn. Om op hun aangeboren weten te vertrouwen, om hun waarheid te spreken, om hun instincten en intuïtie te volgen, en om echt omhelst en gezien te worden door degenen om hen heen. Als kinderen kunnen worden opgevoed door ouders die hun eigen werk hebben gedaan, hun eigen verhalen hebben genezen en dan ook kunnen worden opgevoed door een systeem dat dit ook enorm waardeert, dan denk ik dat we een heel andere wereld zouden kunnen hebben waarin we leven. Veel pijn en problemen die we vandaag zien, wordt veroorzaakt door onderdrukte pijn en pijn die mensen voelen en als we onze kinderen vanaf het begin zouden kunnen ondersteunen om hun waarde en waarde te kennen, dan geloof ik dat we niet zoveel vernietiging en pijn op deze aarde zouden ervaren. PURE CHILD: Wat is de grootste uitdaging voor ouders in deze maatschappij? Ik geloof dat één van de grootste uitdagingen voor ouders is dat ze niet worden ondersteund op de manier die ze nodig hebben om hun gezin te helpen bloeien. Ik geloof dat ouders (vanaf de zwangerschap) mentoren en gidsen nodig hebben om naar hun angsten en zorgen te luisteren, hen bewust te maken van het opvoeden van kinderen en hen te ondersteunen bij het ontladen van hun eigen jeugdtrauma’s, zodat ze hun bagage en pijn niet langer doorgeven aan hun kinderen. Als ouders steun en middelen krijgen, hebben ze een groter vermogen om naar hun kinderen te luisteren, hen te ondersteunen, hun emoties te leren verwerken en samen meer harmonie in huis te creëren. PURE CHILD: Jouw boodschap richt zich op het ontwikkelen van emotionele intelligentie bij ouders en leerkrachten. Vind jij dit ook noodzakelijk dat ouders en leerkrachten dit zelf toepassen en dit kunnen doorgeven? Ik denk dat het zo noodzakelijk is voor ouders en leerkrachten om deze vaardigheden en begrip rond emotionele intelligentie te ontwikkelen. Als we onze eigen verhalen niet kennen en begrijpen, worden we vaak reactief op kinde-
PURECHILD 10 | 2020-31
Pure Child oktober 2020
ren (vooral als het kind opspeelt of het moeilijk heeft). Veel mensen die zijn opgegroeid in een dominante / autoritaire omgeving, kunnen ze geconditioneerd worden om te geloven dat kinderen goed of slecht zijn. Er bestaat niet zoiets als een ’slecht’ kind. Er is alleen een kind dat het moeilijk heeft. Als we het werk hebben gedaan om onze eigen conditioneringen en verhalen te begrijpen, kunnen we op een kind reageren met empathie, mededogen en verbinding. Ik heb in mijn werk door de jaren heen gezien dat wanneer we nog steeds de pijn en trauma’s uit onze eigen kinderjaren dragen, we vaak hard en onverbiddelijk op kinderen kunnen reageren, waardoor de cyclus wordt voortgezet. PURE CHILD: Speelt natuur voor jou ook een belangrijke rol in het onderwijssysteem? Waarom? De natuur is een groot deel van onze school bij Woodline Primary. Onze school is gelegen op 20 hectare en heeft zowel dieren als een overvloed aan bos en natuur die de kinderen kunnen verkennen. We streven ernaar om de meeste van onze lessen buiten te doen en onze lessen te baseren op wat de natuur ons kan leren. De kinderen werken in de moestuinen, verzorgen de dieren en bouwen op het terrein speeltoestellen en structuren uit de natuur. We hebben alleen technologie in de bovenbouw op onze school, omdat we geloven dat spelenderwijs leren zo fundamenteel is om kinderen te helpen verbinding te maken met de aarde, elkaar en zichzelf. PURE CHILD: Kan je iets meer vertellen over de missie van Woodline primary school? En jou benadering in detail? Verbinding vormt de kern van elke beslissing die we nemen. We koesteren bewust een emotionele band met elk kind. Dit vormt de basis voor een veilige leerruimte. Als we ons emotioneel veilig voelen in onze omgeving, bloeit ons vermogen om te leren en te groeien. Het geeft ons de ruimte om te lachen, spelen en leren… alle geneugten van de kindertijd. Onze veilige leeromgeving gaat veel verder dan een niet-bestraffende omgeving. Het emotionele welzijn van elk kind staat voorop in onze aanpak. Door een gemeenschap te creëren waarin elk kind het gevoel heeft er echt bij te horen, voelt het zowel veilig als opwindend om fouten te maken, omdat alle inzichten worden gevierd. Ons uiteindelijke doel is om studenten aan te moedigen risico’s te nemen en te weten dat het nemen
32-PURECHILD 10 | 2020
van risico’s veilig is. Met deze mentaliteit bereiken we ons aangeboren potentieel. We wilden een school creëren waar kinderen zich veilig voelen om zich uit te drukken, wetende dat ze niet zullen worden gestraft, berispt en beschaamd als ze het moeilijk hebben. Daarom is de emotionele band van elke student en docent en iedereen die op onze school werkt van het grootste belang. Wij zijn van mening dat wanneer kinderen zich veilig, ontspannen en nieuwsgierig voelen, leren oneindig wordt. PURE CHILD: Zijn de onderwijsinstanties klaar om hun visie aan te passen van onderwijsparadigma’s? Ik wou dat ik ja kon zeggen op deze vraag, maar ik denk dat we nog een lange weg te gaan hebben. Hoewel sommige scholen het beter doen met het begrijpen van ’welzijn’ en ’mindfulness’, denk ik dat de manier waarop onze leraren worden opgeleid en de manier waarop ons curriculum wordt gegeven, het grootste obstakel is. Mensen houden niet van verandering en ik denk dat ze het een hele tijd in actie moeten zien voordat er verschuivingen worden gemaakt. Ik heb echter goede hoop ... Ik zie dat het nu tijd is om de oude paradigma’s in twijfel te trekken en echt na te denken over wat onze wereld nodig heeft. PURE CHILD: Is er iets belangrijk dat je onze PURE CHILD lezers wil mededelen? Ik vind het geweldig om ouders en leerkrachten eraan te herinneren dat elk kind uniek is. Kinderen passen niet allemaal in een systeem en het is onze taak om deze geweldige kinderen te leren kennen en de vragen te stellen ... wat drijft hen? Hoe leren ze het beste? Wat verlicht ze? en hoe kan ik ze ondersteunen om de beste versie van zichzelf te zijn! PURE CHILD dankt Lael Stone voor dit prachtige interview! Bekijk haar website: https://woodlineprimary.com.au Bekijk haar Tedtalk: https://www.ted.com/talks/lael_stone_how_to_ raise_emotionally_intelligent_children
Pure Child oktober 2020
Het leven is een reis
Niemand loopt op jou voorop of achterop. Je bent niet meer ontwikkeld of minder verlicht. Je bent EXACT waar je moet zijn. Het is geen wedstrijd. Dat is LEVEN We zijn allemaal leerkrachten en allemaal leerlingen.
PURECHILD 10 | 2020-33
Het HOOGSTE POTENTIEEL
van KINDEREN helpen verwezenlijken Om een natuurlijk onderwijs in de wereld neer te zetten, hoeven we niets meer nieuw uit te vinden, maar kunnen we het beste nemen uit alle soorten onderwijs die reeds bewezen hebben, hoe we kinderen op de meest holistische wijze kunnen begeleiden naar het volwassen worden.
V
ele leerkrachten, maar ook ouders die afstudeerden in het klassieke onderwijs, voelen duidelijk aan dat ons gewone onderwijs grote hiaten vertoont. Het is ook niet zomaar dat er vandaag veel mensen denken om zelf een school op te starten. Zo heb je de methodescholen die als paddenstoelen uit de grond schieten en vaak veel ’natuurlijker’ en holistischer van insteek zijn dan het klassieke net.
Kiezen voor een methodeschool gaat alvast in de goede richting Een methodeschool baseert zich voor de vernieuwing van de klaspraktijk op eigen mens- en maatschappijbeeld en/of op bestaande pedagogogische ideeën van o.m. Dalton, Freinet, Steiner, Montessori, Jenaplan, Decroly, ... of men werkt
34-PURECHILD 10 | 2020
volgens het model van het ervaringsgericht onderwijs. Het is niet evident om basisprincipes aan te halen die voor alle methodescholen gelden. Toch zijn er elementen die in de meeste methodescholen aanwezig zijn en die als kenmerkend kunnen worden beschouwd.
Typische kenmerken van veel methodescholen: • Kinderen leren er samenwerken • De school is behalve leren, ook samen leven • Het kind staat centraal • Kinderen worden actief betrokken bij alles • Aandacht voor de totale ontplooiing van het kind (zowel cognitief, sociaal, emotioneel, lichamelijk) • Zelfstandigheid en het nemen van initiatief worden gestimuleerd • Kinderen leren hun verantwoordelijkheid opnemen
Pure Child oktober 2020
Hieronder een samenvatting van de visies waarop de methodescholen zich baseren: 1) Montesorri Dr. Montessori geloofde dat een persoon niet door een ander persoon kan worden opgeleid; in plaats daarvan moet de persoon het voor zichzelf doen. Een echt geschoold persoon blijft leren lang na de jaren in de klas, omdat hij of zij van binnenuit gemotiveerd wordt door een natuurlijke nieuwsgierigheid en liefde voor kennis. Ze geloofde dat leren wordt gestimuleerd door een innerlijke behoefte en draagt voor het kind zijn eigen motivatie en beloning. Daarom vond ze dat het doel van het onderwijs in de vroege kinderjaren zou moeten zijn om dit natuurlijke verlangen te leren te cultiveren ”Ons doel is niet alleen om het kind te laten begrijpen, en nog minder om hem te dwingen om te onthouden, maar ook om zijn verbeelding aan te spreken en hem te enthousiasmeren tot in zijn diepste kern.” Een van de belangrijkste aspecten van Dr. Montessori’s onderzoek naar de ontwikkeling van de vroege kindertijd is de erkenning van ’gevoelige periodes’. Dit zijn periodes van intense voldoening voor het leren van bepaalde vaardigheden, zoals het vastgrijpen, loslaten, verwijderen of vervangen van een voorwerp. ”De belangrijkste periode van het leven is niet de leeftijd van de universitaire studie, maar de eerste; de periode vanaf de geboorte tot de leeftijd van zes jaar ... want dat is het moment waarop de intelligentie van de mens zelf ... wordt gevormd”. 2) Dalton Pedagoge Helen Parkhurst was de grondlegger van het daltononderwijs. In 1905 gaf zij in Amerika les aan een klas met kinderen die erg verschillend waren. Ze ontdekte dat individueel en zelfstandig leren beter werkte dan klassikaal leren. Het daltononderwijs wil kinderen vormen tot zelfstandig denkende en handelende volwassenen, die respect hebben voor hun medemens. Hier lees je wat het daltononderwijs precies is en hoe dat in de praktijk werkt. Op een daltonschool doen kinderen zelfstandig kennis en ervaring op. Op die manier leren ze. De drie pedagogische ankerpunten: • Vrijheid in gebondenheid Om zelfstandig te kunnen leren, heb je vrijheid nodig. Je moet zelf keuzes kunnen maken.
Maar vrijheid betekent niet dat zomaar alles kan en alles mag. De docent biedt de grenzen aan, waarbinnen leerlingen in vrijheid kennis en ervaring kunnen opdoen. Kinderen krijgen steeds meer verantwoordelijkheid voor hun eigen leren. De leerling en de docent maken samen afspraken over de leerstof. De leerling schat in hoeveel tijd hij nodig heeft om een taak te kunnen maken. Achteraf legt hij verantwoording af aan de docent. • Zelfstandigheid Het daltononderwijs maakt kinderen tot volwassenen die zelfstandig kunnen denken en handelen. Op daltonscholen wordt dus veel zelfstandig gewerkt. De rol van de docent is het begeleiden en coachen van de leerling. De leerling behoudt het initiatief. • Samenwerking Om later als volwassene te kunnen deelnemen aan de samenleving, moet je kunnen samenwerken. Ook met mensen die je niet zelf kiest. Daarom besteden daltonscholen, naast het zelfstandig werken, ook veel aandacht aan het werken en spelen in groepjes. Zo leren kinderen naar elkaar te luisteren en respect voor elkaar te hebben. 3) Freinet Grondlegger van het freinetonderwijs was de Franse onderwijzer en pedagoog Célestin Freinet. Als onderwijzer op een dorpsschooltje ontdekte hij in 1920 dat zijn leerlingen leergierig waren, maar geen interesse hadden in de droge schoolboeken. Daarom ging hij met ze op pad: naar bedrijfjes in de buurt en de natuur in. Over die ervaringen liet hij zijn leerlingen verslagen maken in verhalen en krantjes. Zijn visie was dat onderwijs niet moet uitgaan van het abstract-intelligente, maar van de alledaagse leefwereld van kinderen. Kinderen maken zich stof sneller eigen als ze het zelf kunnen ontdekken, zonder uitleg vooraf, vond Freinet. Kinderen mogen dus zelf mee kiezen wat zij willen leren. Daarom kunnen zij gemotiveerd aan het werk gaan. Het freinetonderwijs hanteert de volgende uitgangspunten: • De ervaringen en belevingen van de leerlingen zijn het vertrekpunt voor het onderwijs. De leerlingen tonen initiatieven en maken daar, met begeleiding van de docent, een plan van. • De leerkracht en de groep zorgen er samen voor dat er zinvol gewerkt wordt: er wordt niets voor niets uitgezocht. Er zijn ook vaardigheden die nodig zijn, maar geen einddoel
PURECHILD 10 | 2020-35
Pure Child oktober 2020
op zich. Zoals spellen of een atlas gebruiken. Ook die vaardigheden worden beschouwd als zinvol: als middel op weg naar het doel. • Leerlingen leren door te experimenteren en te ontdekken, in plaats van vooraf uitgelegd te krijgen hoe iets in elkaar zit. Docenten brengen structuur en diepte in het geleerde aan. 4) Jenaplan Een jenaplanschool is een gemeenschap van kinderen, leraren en ouders. Leraren zijn professionele opvoeders. Ouders hebben een deel van de opvoeding van hun kinderen aan de school overgedragen, maar in het onderwijs spelen ze op allerlei niveaus een belangrijke rol. Een keuze voor een jenaplanschool moet daarom een bewuste keuze zijn. Het onderwijs is gericht op de opvoeding van kinderen en omvat veel meer dan het aanleren van schoolse kennis en vaardigheden als lezen, schrijven en rekenen. Kinderen leren door mee te doen aan de zogenaamde basisactiviteiten: spreken, spelen, werken en vieren. Dat zijn de vier basisactiviteiten waarin mensen leven en leren. Deze school gaat er vanuit dat kinderen heel verschillend zijn; ze kunnen veel van elkaar leren. Daarom worden ze in stamgroepen geplaatst die bestaan uit kinderen van verschillende leeftijden, zoals dat ook in een gezin het geval is. Enkele basisprincipes: • De leerstof wordt ontleend aan de leef- en belevingswereld van kinderen én aan belangrijke cultuurgoederen uit de maatschappij. • Het onderwijs wordt uitgevoerd in pedagogische situaties, met pedagogische middelen. • Het onderwijs wordt vormgegeven door een ritmische afwisseling van de basisactiviteiten gesprek, spel, werk en viering. • Kinderen van verschillende leeftijden en ontwikkelingsniveaus worden samen in stamgroepen geplaatst. Dat stimuleert het leren van en zorgen voor elkaar. • Zelfstandig spelen en leren worden afgewisseld en aangevuld door gestuurd en begeleid leren. Het initiatief van de kinderen speelt altijd een belangrijke rol. • Wereldoriëntatie neemt een centrale plaats in met als basis ervaren, ontdekken en onderzoeken. • Gedrags- en prestatiebeoordeling van een kind vindt zoveel mogelijk plaats vanuit de eigen ontwikkelingsgeschiedenis van het kind, en in samenspraak met hem.
36-PURECHILD 10 | 2020
5) Decroly Decroly hechtte grote waarde aan de invloed, die de natuur op het kind heeft. Hij was tegenstander van onderwijs met dode dingen en uren stilzitten en wenste daarom scholen die aan de buitenkant van de steden waren gevestigd. Dan kon hij er tenminste met de kinderen op uittrekken. Decroly: ”het eeuwig wisselend leven der natuur is van oneindig groter waarde dan de muren van onze woonkazernes en de sloppen en stegen van onze oude steden.” Enkele principes van dit onderwijs: • Kinderen in direct contact met de natuur te brengen o.a. door het laten kweken van planten en het laten verzorgen van dieren. • Kinderen deel te laten nemen aan eenvoudige ambachten zoals timmeren, brood bakken enz. • Kinderen in kennis te brengen met de elementaire vormen van het sociale leven zoals die zich in werkelijkheid voordoen. Echter: de persoonlijkheid van elk kind in het bijzonder mag niet in het gedrang komen, want geen kind is gelijk aan een ander en de leerkracht moet proberen te voldoen aan de behoefte van elk kind. Dit zal meer van de leerkracht vragen: meer arbeid, meer initiatief, meer toewijding en een grotere overgave. Als het echter gaat om het belang van de kinderen, zegt Decroly, dan heeft de onderwijzer nooit opgezien tegen meer werk. In de betere resultaten, die hij op deze wijze zal bereiken en in de grotere voldoening, die dit eigen werk hem zal schenken, zal hij zich ruimschoots beloond weten. Decroly: “Al dit bezig zijn in de natuur en het werken met ongevormd materiaal vormt het uitgangspunt voor alle praktische rekenkundige opgaven, voorlezen, schrijven en taalgebruik.”
Besluit: Laat ons als ouder bewuster kiezen en het klassieke verouderde systeem aanmoedigen om zich aan te passen. Willen kinderen in het onderwijs niet meer uitvallen en de kans krijgen om hun hoogste potentieel te ontwikkelen dan is de keuze voor een meer natuurlijke vorm van onderwijs van groot belang. Magdalena Troch Bron: www.digibron.nl www.anababa.nl/school
Pure Child oktober 2020
Iets moet veranderen Mijn dochter geraakte zo van streek door een evaluatie van haar juf. Nadat ze haar schriftelijke evaluatie had gelezen, scheurde ze het document kwaad in stukken met de mededeling: “De school is stom!� Als moeder ben ik met haar akkoord daarover, op vele punten. Dit gebeuren zorgde ervoor dat wij hierover in gesprek gingen. Ik vertelde over mijn eigen schoolervaring en hoe ik ook dikwijls werd vernederd en gediscrimineerd, alleen omdat ik anders was en niet leerde zoals het schoolsysteem dat eiste. Zowel ikzelf als mijn dochter zijn niet zo goed in presteren onder druk, zoals bij examens. We leren op ons eigen tempo en onze eigen manier en laten ons door niemand iets voorschrijven. We concludeerden dat er een GRETA is voor klimaatverandering, maar dat er ook iemand nodig is die opstaat voor onderwijsverandering! Ik adviseerde mijn dochter om haar juf te vertellen hoe ze zich voelde. Als kind deed ik dit zelf nooit, omdat ik mij minderwaardig en afgewezen voelde door toedoen van het schoolsysteem. Mijn dochter is niet dom, zo is ze goed met dieren en leert op haar manier een praktische instelling te krijgen. Kwamen maar meer kinderen in opstand tegen het onderwijssysteem. Iets moet veranderen, dat is zeker!
PURECHILD 10 | 2020-37
Pure Child oktober 2020
Interview met Nathan de Smet directeur van de Steinerschool Sterrendaalders Lier
Wat er aan vooraf ging: PURE CHILD maakt zich al geruime tijd zorgen over het klassieke onderwijssysteem, waar veel kinderen niet de juiste begeleiding krijgen om vanuit hun eigen talent en uniek zijn op te groeien en uit de boot vallen. De cognitieve ontwikkeling, het presteren, vergelijken, concurrentie etc; spelen nog immer een (te) grote rol. Terwijl de creativiteitsvakken en het omgaan met emoties niet als prioriteit gezien worden. Ook veel leerkrachten zijn onderwijsmoe, omdat het systeem hen lijkt te dwingen om veel met paperassen bezig te zijn, in plaats van met de kinderen. Zowel veel kinderen als leerkrachten worden dus niet echt gehoord in het onderwijs. PURE CHILD kwam echter in contact met een ouder die over de Steinerschool Sterrendaalders in Lier sprak als ‘een droomschool’. Daar wilden wij meer over weten. Wat is jullie kijk als Steinerschool op de ontwikkeling van het kind? Vanuit onze specifieke pedagogie kijken wij naar het kind in ontwikkeling. Wij spreken binnen onze school over leerstof als ontwikkelingsstof. Rudolf Steiner heeft het leerplan
38-PURECHILD 10 | 2020
zo opgebouwd dat de leerstof die wij geven in een bepaalde klas aansluit bij wat het kind nodig heeft om een stapje verder te kunnen. Zo is er een lijn in onze schilderlessen, tekenlessen, rekenlessen, …. die ervoor zorgt dat wat wij aanbieden aansluit bij de leerling op dat moment in zijn ontwikkeling.
Pure Child oktober 2020
Hoe kijken jullie naar de mentaal-emotionele ontwikkeling van het kind?
en voor de vijfde en zesde klas krijgen ze een andere leerkracht.
Binnen onze pedagogie staat de ontwikkeling van ieder kind centraal. Wij willen kinderen zo opvoeden dat ze later als vrije mensen keuzes kunnen maken. Wij verzorgen een onderwijs dat een kind benadert in het denken, voelen en het willen. In het kleuterhuis heerst een huiselijke sfeer. In de lagere school toont de leerkracht de schoonheid van de wereld. Vanuit de liefdevolle autoriteit van de begeleider kan een kind mee de wereld gaan ontdekken. Wij verzorgen in het dagritme, weekritme en jaarritme ook het in- en uitademen. Dat klinkt vaak ingewikkeld maar wil niet meer zeggen dan met aandacht zorgen voor inspanning en ontspanning. Na een stevige les rekenen is een verhaal of een tekenles meer op zijn plaats dan een volgende stevige les spelling.
Vieren jullie ook allerlei (jaar)feesten?
Waarom zijn net deze items zo belangrijk? Eerst en vooral leert elke mens anders. Vanuit verschillende invalshoeken les geven zorgt ervoor dat kinderen sneller aansluiting kunnen voelen bij de les. En dan heb je natuurlijk dat belangrijke woord:” voelen”. Het zit zo in onze taal. Het is vaak pas als je iets voelt dat je het ook verder meedraagt. Dat merk je ook aan de leerlingen. Wanneer hen iets beroert, dan blijft het hangen. Dat lukt niet als je als leerkracht enkel vanuit het hoofd werkt, ons enthousiasme, onze verwondering, ons gevoel,…. daar ontwikkelen de kinderen zich aan.
Ritme en regelmaat zijn voor elke mens belangrijk. Een gezonde regelmaat schept ook veiligheid. We leggen deze basis in het kleuterhuis waar op vaste dagen vaste activiteiten staan. In de grote lijn van het schooljaar geven de jaarfeesten het ritme aan. De kinderen beleven aan de jaarfeesten hoe de natuur verandert en welke kwaliteit hiermee samenhangt.
Hoe wordt de natuur in jullie school curriculum verweven? Respect voor de natuur zit in het gehele jaarplan doorweven. Voor een jong kind is het vooral belangrijk om vele kansen te krijgen om de natuur te gaan ervaren. Wij bieden eenvoudig natuurlijk materiaal aan om te spelen zodat de omgeving mee kan opgaan in de fantasie van het kind. In de lagere school gaan we de natuur ervaren in verhalen en hoe ouder de leerlingen worden hoe meer we de natuur ook
Hoe is de structuur bij jullie op school? Je kan hier op school aankomen in één van de twee peuterklasjes van elks 12 leerlingen. Dit is de warme brug tussen thuis en de kleuterklas. Op school kozen we er bewust voor om de peutergroepen klein te houden zodat een kind rustig kan aankomen op school. De peuters gaan dan over naar één van onze vier kleuterklassen. Ook deze zijn bewust klein gehouden tot max. 20 leerlingen. Onze kleuterklassen zijn leefgroepen. Een kleuter blijft gedurende de gehele kleutertijd bij één juf. Broers en zussen gaan naar dezelfde juf. Zo kan een kleuter in een vertrouwde omgeving en bij een vertrouwde leerkracht ervaren om ééns de jongste, de middelste en de oudste van een groep te zijn. In de lagere school gaat de klasleerkracht op onze school enkele jaren mee met de klas. De kinderen hier hebben dezelfde leerkracht van klas 1 tot en met de vierde klas
PURECHILD 10 | 2020-39
Pure Child oktober 2020
bewust gaan ontdekken. Naast de schoonheid van de natuur beluisteren in verhalen en de natuur vrij beleven gaan we in de lagere school ook meer de natuur bewust waarnemen en ontdekken. Zo hebben wij in de vierde klas een periode dierkunde, in de vijfde klas een periode plantkunde en in de zesde klas een periode mineralogie. Klas vijf en zes hebben binnen onze school ook het vak tuinbouw. Ze leren de aarde bewerken en dragen mee zorg voor het onderhoud van de campus.
Kan je ons - ter inspiratie - een verloop van een schooldag- of week schetsen? Belangrijk om te weten is dat wij werken vanuit periodeonderwijs in de lagere school. Tot aan de kleine speeltijd werkt de leerkracht drie tot vier weken met de klas rond één thema. Daarnaast worden vaklessen en oefenuren gegeven. Zo een periode kan een periode wiskunde, taal, geschiedenis, …. zijn. Op deze manier kan een klas helemaal opgaan in een onderwerp. De onderwerpen die in de verschillende klassen gegeven worden staan vast en zijn wat op dat moment aansluit bij de ontwikkeling van het kind. Na enkele weken gewerkt te hebben rond een onderwerp start een nieuwe periode. Kinderen gaan zich zo in een ritme heel intensief verbinden met een thema en krijgen dan de tijd om het te verteren.
40-PURECHILD 10 | 2020
Hoe staat het met het pestgedrag op jullie school? Hoe pakken jullie dit aan? Pesten is op elke school een gegeven, dus ook bij ons. Kinderen opvoeden en samenbrengen wil ook zeggen dat ze oefenkansen moeten krijgen in de speeltijd. Wij nemen op onze school elke pestmelding serieus en volgen dit op. Ontwikkelen tot vrije mens wil ook zeggen duidelijke grenzen krijgen om je te kunnen schaven in je ontwikkeling.
Wil je nog iets aan onze lezers meegeven?
Ik vind het belangrijk om mee te geven dat wij geen eiland zijn. Ik zie in vele scholen rondom prachtige initiatieven. Ik heb het persoonlijk altijd zeer boeiend gevonden om over de muren te kijken. Als ik op hogescholen spreek over onze pedagogie dan zie ik dat vele jonge mensen aanvoelen dat de ontwikkeling van het gehele kind belangrijk is, niet enkel het denken. Dat maakt me blij. Daarnaast zijn wij een school in ontwikkeling en een school die actief is in deze tijd. Wij durven onszelf en onze werking in vraag stellen en ik zie dat als een kracht binnen elke onderwijsorganisatie. Maar het allerbelangrijkste vind ik ons interesse en het belang van interesse in ontwikkelende kinderen en wat zij ons tonen.
Wij danken directeur Nathan De Smet Meer info: www.steinerschoollier.be
INSTANT PROTEIN
VEGANMIX BERTYN
|
De Eiwit Kampioen
Eet goed, jij en je gezin. Snel bereid, lekker en eiwitrijk Bekijk op www.bertyn.eu de video recepten met de 3 x 90g seitanburgers waarmee je nog meer lekkers kan bereiden in 60 seconden tijd • 3 vegan eiwitrijke seitan burgers maken • Zelf vegan 90g burger maken • Zelfgemaakte seitan burgers met rode bietensap • Zalige eiwitrijke vegan burger full option • Snel eiwitrijke koolhydraatarme worstjes maken voor op pizza • Eiwitrijke worst maken voor bij zuurkool en stamppot • Zelf super eiwitrijke worstjes maken voor zalige erwtensoep • Worstjes maken voor heerlijke tomatensoep • Seitan rol met reblonchon kaas gevuld, apero op zijn best • Dashi groentesoep met eiwitrijke seitanballetjes • Epic groenten wok met vegan seitan bommetjes • Beste vegan doner kebab in pita broodjes • Eiwitrijke balletjes in tomatensaus, de beste ooit • Thaise eiwitrijke balletjes om je vingers af te likken Dit is Belgisch • Apero hapje eiwitrijke seitan reepjes
Pannenkoeken, falafels en burgers zijn met Bertyn eiwitrijk en superlekker. Eiwitrijk met Bertyn, voor jou of het hele gezin. Minder koolhydraten, geen geraffineerde suikers en meer eiwitten is voor iedereen goed. Bertyn brengt iedereen in vorm. Ga jij voor een mooie strakke uitstraling of sterker nog voor six-pack en biceps. Prima idee maar geen must. Verander van koolhydraatrijk naar eiwitrijk en vezels. Iedereen voelt er zich er beter bij. Snel klaar. Je bent wat je eet. Ga ervoor. Jij bent de verandering die je graag wil zien. IN 60 SECONDEN
Proteinen smullen BEN JE KLAAR OM TE BAKKEN is de nieuwe norm. Geen dikmakers. Wel veel proteinen. Iedereen happy. Daarenboven zitten in Bertyn geen geraffineerde suikers, geen palmolie, geen rijsmiddel, geen zuurteregelaar en geen lactose. Video’s en info: www.bertyn.eu
Eiwitten 36 g/100 g
Eiwitten 36 g/100 g
Verkrijgbaar in de biowinkel www.amanvida.eu of thuis geleverd via www.amanvida.eu
Eiwitten 37,8 g/100 g
Pure Child oktober 2020
IN GESPREK
met een Vlaamse onderwijspionier:
Briony Vanden Bussche
Briony Vanden Bussche kun je gerust een echte pionier en initiatiefnemer noemen. Jaren geleden richtte zij het Elfentheater op en de School of Elves, waar ze regelmatig online Elfenschool meetings organiseert met co-creatie circles. Ze startte een innovatieve basisschool Vlinderwijs in Antwerpen, de privéschool Samen Leren, ze geeft trainingen voor ouders, opvoeders en leerkrachten en tevens voor ondernemers in kwantum denken, overvloed en regenboogtalenten. Daarnaast is ze ook nog singer-songwriter, auteur van kinderboeken en creëert ze innovatieve educatieve methoden, waarbij cognitieve vaardigheden, artistieke expressie en persoonlijke ontwikkeling worden geïntegreerd in hedendaagse sprookjes en liedjes. 42-PURECHILD 10 | 2020
Pure Child oktober 2020
Briony, hoe was jij als kind? Wist je toen al dat je een pionier in spe was? Hoe gingen jouw ouders en onderwijzers daar mee om? Briony: Ik ben geboren in Nieuw-Caledonië, een eiland bij Australië. Daarna woonde ik verschillende jaren in Malawi, Afrika. Daar hoorde ik soms kinderen zingen in een verlaten kerkje. Iets wat mijn ouders eng vonden. Toen ik naar Nederland en naar België verhuisde, was ik echt een buitenbeentje, een ’aap’ volgens mijn vriendjes in de klas. En dat was best lastig, want je wilt er natuurlijk als kind bij horen. Als kind had ik altijd grootse dromen. Dan dagdroomde ik dat ik een magische kracht in mezelf had en vele mensen zou inspireren. Ik wou het ook altijd groot. Zo nodigde ik voor mijn negende verjaardag mijn volledige klas uit van 24 kinderen. Daar waren mijn ouders niet zo enthousiast over. Ik had een schattentocht uitgewerkt in onze tuin. Uiteindelijk was ik de dag van het feest vooral bezig om in alle ruzies te bemiddelen. (lacht) Waarom startte je met de Vlinderwijze school? Briony: Ik organiseerde op een gegeven moment grote events rond onderwijsvernieuwing en gaf jaartrainingen in scholen rond de Elfenschool. Een traject om via sprookjes, muziek en kunst de zelfwaarde, emotionele, intuïtieve en sociale vaardigheden in kinderen te versterken. Er waren verschillende denktanks die samenkwamen om nieuwe initiatieven op te starten. Ik heb altijd al een verandering in het onderwijs willen brengen, maar was helemaal niet van plan dit via een officiële school te doen. Tot ik Noemi Paymal, een internationale spreekster en initiatiefneemster rond vernieuwing in onderwijs ontmoette. Toen ontstond er enthousiasme om een school op te starten. Vanuit mijn economische achtergrond ging ik mij verdiepen in de voorwaarden. Het leek een onmogelijke zaak, maar uiteindelijk lukte het, ondanks dat je in een ratrace terecht komt van het overheidsapparaat, die niet bepaald gemakkelijk is. Ik zou het nooit meer op deze manier doen, want dit was echt zenuwslopend voor mij als creatief en intuïtief persoon. De reglementering is zo strikt en zo verstikkend, dat creatieve inbreng en vernieuwing voor mij veel te beperkt is. Ons verouderde schoolsysteem is vanuit de geschiedenis gecreëerd vanuit de intentie om volgzame burgers te creëren. Dit matcht niet meer met de huidige tijdsgeest en kreunt en steunt aan alle kanten. Er moet dus een ander
systeem komen die vanuit een nieuwe intentie is gecreëerd en die totale vrijheid creëert voor kinderen om zichzelf te ontplooien en zelf te ondernemen. Ik heb in Antwerpen nog altijd een privéschool waarin een ontzettend inspirerende coördinator passioneel 12+ jongeren begeleidt en ze alle holistische vaardigheden bijbrengt in combinatie met voorbereiding voor de examencommissie in Brussel. Dit is al een heel waardevolle stap richting vrijheid. Hoe zou jij je missie omschrijven? Briony: Mijn missie is vrijheid creëren op alle vlakken voor elke mens op deze aarde. Onderwijs is daarin een heel belangrijk element. Ik werk nu aan een wereldwijd online platform (game) waar kinderen in een virtuele wereld les kunnen volgen en via animaties: geanimeerde verhalen, muziek en oefeningen. Ze ontwikkelen op een speelse manier: intuïtie, sociaal – emotionele vaardigheden, cognitieve vaardigheden en creatief –artistieke vaardigheden. Dit virtueel systeem is niet gebouwd om kinderen afhankelijk te maken zoals in de gamewereld het geval is, maar wel om ze de nodige inspiratie te geven en vrienden wereldwijd te ontmoeten en met al deze inspiratie in de echte wereld aan de slag te gaan. Je creëerde reeds prachtige boeken, liedjes en versjes voor kinderen. Vertel daar eens over? Briony: Verhalen zijn al eeuwenlang de taal van de mensheid om wijsheid en onderwijs over te brengen. Kinderen (en ook volwassenen) zijn dol op verhalen. Het spreekt hun rijke natuurlijke verbeeldingskracht aan en helpt hen zich te identificeren met persoonlijke helden en positieve rolmodellen. In de elfenschool leer je toveren met magie en droomkracht. Je leert om je gevoelens in balans te brengen en je te verbinden met de zeven regenboogtalenten samen met de aarde-elfen, de waterelfen, de luchtelfen en de vuurelfen. De trol in het elfensprookje symboliseert negativiteit (weerstand, problemen, confrontaties) die we in ons leven ervaren en die ons uitdagen om onszelf te overstijgen, om kracht op te bouwen en diepe verborgen schatten en talententen te ontdekken. Op collectief vlak symboliseert de trol sociale structuren die ons beperken.
PURECHILD 10 | 2020-43
Pure Child oktober 2020
realiseren. Kennis hierover is in onze maatschappij bijna onbestaande of wordt (bewust) achtergehouden. Hoewel de kennis niet nieuw is en in alle topsporten wordt toegepast. Tips voor mensen die graag een nieuwe school met een verruimde visie willen neerzetten? Briony: Werk met intentie en creatiekracht, kwantum denken en ook voldoende ondernemer skills zodat je ook het economische aspect van de school kan waarborgen. Hoe zie jij het onderwijs evolueren in het PostCorona tijdperk?
In de verhalen en liedjes leer je om een sterker schild te generen door de kracht van je regenboogtalenten. De trol voelt onmiddellijk aan als er scheuren in je schild aanwezig zijn (onbewuste delen vaak door traumatische ervaringen gegenereerd) en kan via deze scheuren je heel gemakkelijk manipuleren. Daarvoor heeft hij zeven bommen ontwikkeld. Als je niet voldoende bewust bent van je regenboogtalenten, dan kunnen deze bommen gemakkelijk meer en grotere scheuren in je schild creëren. Zoals je ziet is elke figuur in het elfenverhaal maatschappelijk heel belangrijk. Zo leren kinderen zich krachtig te ontwikkelen. Kunnen leerkrachten hier gebruik van maken? Briony: Ja, alle muziek en verhalen zijn vrij beschikbaar op www.elfenschool.be Er is nu ook een regenboogtalentencoach online training voor opvoeders en leerkrachten. Jij zou zelf ook graag het kwantum denken in het onderwijs willen introduceren? Briony: Ja, bij kwantum denken vertrek je vanuit een mindset van ‘overvloed’. Je leert om dit resultaat al zo te ervaren in elke cel van je lichaam, zodat het voelt alsof het al gemanifesteerd is. Je resoneert als het ware een nieuwe werkelijkheid, zoals je deze sneller kunt creëren. Je werkt krachtig met intenties om je doelen versneld te
44-PURECHILD 10 | 2020
Briony: Ik zie het onderwijs volledig shiften naar een nieuw systeem dat we nu nog niet kennen. De tijd is nu om als mensheid nieuwe dromen te creëren, nieuwe intenties te zetten. Als iedereen weer herinnert dat hij of zij oneindige creatiekracht heeft, dan kunnen we een ontzettend mooie wereld creëren. Mijn bijdrage is om een online systeem te voorzien waar iedereen toegang heeft tot oneindig veel inspiratie om los van elke maatschappelijke context alle vaardigheden te leren om vrij en gelukkige dromen te creëren. Een out of the box online school dus. Zijn de huidige onderwijzers klaar voor de nieuwe generaties kinderen? Briony: Ja, je krijgt altijd die kinderen die datgene bij je los maken wat nodig is, voor de volgende stap in evolutie. Kinderen zullen steeds meer pushen om los te breken. Conflicten in intentie zullen blijven opbouwen en escaleren. Dat is de zekerheid die we hebben. Wat kan je zelf doen? Zelf bewust worden van je oneindige creatiekracht en dit uitstralen naar de omgeving rondom jou. We hebben pioniers nodig op elke plek. Samen vormen we een ‘onzichtbaar’ netwerk. Waar ik over spreek, is overigens echt lange termijn. In de tussentijd, kun je voelen waar jij het verschil kunt maken. Je intuïtie wijst je de weg Uiteindelijk gaat het om de puurheid en de creatiekracht herkennen in elk kind en uiteindelijk in jezelf. We zijn ontzettend krachtige wezens. Nu nog Her-Inneren… PURE CHILD dankt Briony vanden Bussche voor dit verhelderend interview. www.schoolofelves.com/nl www.elfenschool.be
LEEFTIJDSGEBONDEN MICROBIOTICA
Udo’s Choice Microbiotica voor jong en oud!
INFANTIS BLEND voor kinderen 3-6 jaar
CHILDREN’S BLEND voor kinderen 5-15 jaar
ADULT’S BLEND voor volwassenen 16-55 jaar
7 specifieke bacteriestammen met 3 miljard levensvatbare micro-organismen
7 specifieke bacteriestammen met 5 miljard levensvatbare micro-organismen
6 specifieke bacteriestammen met 17 miljard levensvatbare micro-organismen
ADVANCED ADULT’S BLEND voor senioren 55 plus of een extra behoefte aan bifidobacteriën
SUPER 8 HI-POTENCY met een bijzonder hoog percentage aan lactobacteriën
SUPER 5 ZUIGTABLET in een zuigtablet, speciaal met een hoger gehalte aan L. Salivarius.
7 specifieke bacteriestammen met 34 miljard levensvatbare micro-organismen
8 specifieke bacteriestammen met 42 miljard levensvatbare micro-organismen
5 specifieke bacteriestammen met 2 miljard levensvatbare micro-organismen
BEPAALDE BACTERIËN ZIJN BELANGRIJK VOOR DE MENS Udo Erasmus, de wereldberoemde nutritionist en voedingsexpert ontwikkelde verschillende Microbiotica supplementen specifiek voor elk lid van de familie. Het type en de hoeveelheid lichaamsvriendelijke bacteriestammen voor het beste resultaat zijn afhankelijk van de behoefte en de verschillende stadia van het leven. Alle gekozen bacteriestammen of micro-organismen zijn speciaal ontwikkeld en getest op hun zuurweerstand. Zo weet men zeker dat deze vriendelijke bacteriën overleven in een zuur milieu.
WAAROM UDO’S CHOICE MICROBIOTICAMENGSELS ANDERS … EN HOOGWAARDIGER ZIJN:
• Omdat de stammenselectie leeftijd gerelateerd is (voor effectiviteit) en voor iedere specifieke leeftijd gebaseerd is op gepubliceerde klinische studies. • Omdat de compatibiliteit van alle stammen die Udo’s Choice Microbiotica bevatten, in-vitro getest en bevestigd zijn. • Omdat alle gebruikte bacteriestammen getest zijn op gastrische weerstand voor maximale opname. • Omdat Udo’s Choice Microbiotica geproduceerd worden met uiterst geavanceerde apparatuur, dusdanig dat er een zo hoog mogelijke gestandaardiseerde concentratie verkregen wordt.
voor meer informatie over de microbioticaproducten
VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL OF APOTHEEK
Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.gezondevetten.be www.gezondevetten.be www.ojibwa.be
Pure Child oktober 2020
Een school in verbinding
Marie Pons en Stijn De Neve, oprichters van Orvita kampen, merkten dat heel wat kinderen met tegenzin naar school gaan en schoolmoe worden. Zelf hadden ze ook vele weerstanden, frustraties en bedenkingen over hun eigen school carrière. Toen zij elkaar 3 jaar geleden ontmoetten op een eindejaarsfeest van de Sudbury school in Gent, waren ze het dan ook meteen eens over een alternatief: een school creëren op basis van zelfsturing en verbindende communicatie.
U
ren per dag op de banken zitten en stof leren die je lang niet altijd boeit. De hele dag te horen krijgen wat je moet doen en wat niet mag. Gebrek aan tijd en energie voor de dingen die je wel interesseren.
46-PURECHILD 10 | 2020
Competitie over wie best scoort in een curriculum dat er voor iedereen hetzelfde uitziet. Wie vraagt er hoe het echt met je gaat, wat nu echt belangrijk is voor jou? Wie toont er hoe je met je gevoelens om kunt gaan? Wat doet dit allemaal met een kind? Marie Pons en Stijn De Neve: “We willen ervoor zorgen dat kinderen en jongeren een hoog welbevinden hebben, zich optimaal
Pure Child oktober 2020 kunnen ontplooien en als volwaardige mensen gezien worden. Ons doel is kinderen de kans geven op te groeien tot tevreden, ondernemende, zelfzekere en zelfbewuste volwassenen. Volwassenen die in verbinding leven met zichzelf en hun omgeving. We ontwikkelden daarvoor een visie die steunt op 8 pijlers: verbinding, spelen, zelfsturing, vertrouwen, democratisch, holistisch, inclusief en agile.
Verbindend communiceren Verbindend communiceren, zoals Marshall Rosenberg dat voor het eerst ontwikkelde, is een manier van communiceren waarbij gevoelens en behoeften centraal staan. De bedoeling is eder in zijn behoeften te horen en te begrijpen. Iemand die zich gehoord voelt in zijn behoeften zal zich gehoord voelen als mens en voelen dat hij er helemaal mag zijn. Behoeften zijn abstracte begrippen, niet te verwarren met strategieën. Harmonie, speelsheid, rust, verbinding, zijn behoeften. Zij hebben nog geen concrete in-
vulling naar hoe zij vervuld zullen worden. Dat is de strategie: wat gaan we doen om die behoefte te vervullen? Bijvoorbeeld: Ik heb behoefte aan rust, ik ga vanavond vroeg naar bed. In eerste instantie is het belangrijk te verbinden met de behoeften en onze gevoelens zijn de alarmlichtjes van onze behoeften. Hebben we een onaangenaam gevoel, dan weten we dat er een behoefte niet vervuld is. Hebben we een aangenaam gevoel, dan is er een behoefte vervuld. Als bij een conflict ieders behoefte eenmaal gehoord is – dat proces kan lang of kort zijn – komen we in een magisch veld terecht waarbij we oplossingen vinden die niet alleen rekening houden met ieders behoefte, maar ook een verrijking van onze beleving geven door de verbinding die we ervaren. We hoeven niet meer te straffen of te belonen, te manipuleren of te eisen. Zo creëren we een sociaal-emotioneel veilige plek waar kinderen helemaal zichzelf kunnen zijn en hun gevoelens mogen uiten. Het emotioneel welzijn van een kind is fundamenteel om
PURECHILD 10 | 2020-47
Pure Child oktober 2020
zich volop te kunnen ontwikkelen en te leren. Als volwaardig mens staan kinderen en jongeren bij Orvita aan het roer van hun eigen leren en leven. Ze krijgen de vrijheid en verantwoordelijkheid om zelf keuzes te maken omtrent hun leren en andere aspecten van hun leven. Dat noemen we zelfsturing. Op deze manier kunnen kinderen leren vanuit hun intrinsieke motivatie en vanuit hun eigen interesses en talenten. Dit maakt het leerproces dieper, vlotter en plezieriger. In onze wereld is er ontzettend veel om te leren en te ontdekken. Waarom zouden wij beslissen welk stukje kinderen hiervan moeten leren? Ieder kind is uniek met zijn eigen passies. Daarnaast kan je iets leren op diverse manieren. Zo kan je leren lezen door les te krijgen, maar evengoed door veel voorgelezen te worden of door interesse in borden op straat.
Orvita organiseert reeds kampen vanuit deze visie. Hun school start in september 2021 in Gent voor kinderen van 3 tot 18 jaar. Maandelijks organiseren zij een infomoment waar je hen beter kan leren kennen. Bij Orvita is Marie facilitator. Daarnaast geeft ze trainingen verbindende communicatie, trainingen voor facilitators, opstellingen en innerlijk kind werk. Bij Orvita is Stijn facilitator en hij geeft trainingen om vanuit verbinding en vertrouwen met kinderen om te gaan. Stijn is tevens spelcounselor, begeleidt jongeren en ondersteunt ouders in verbindend en afgestemd opvoeden.
Een belangrijke manier van leren is spelen. Kinderen hebben de natuurlijke drive om via spel de wereld rondom hun eigen te maken. Daarom krijgen kinderen volop de ruimte om te spelen. Bij Orvita vertrouwen we dus in de intrinsieke leergierigheid van kinderen, waardoor ze zich ontwikkelen tot volwassenen die gedijen in deze wereld. Dit vertrouwen wordt bevestigd door de ervaring van diverse democratische scholen over de hele wereld.
Een democratische school Naast zelfsturing wil dat zeggen dat iedereen een gelijkwaardige stem heeft, zowel de kinderen als de volwassenen. Kinderen kunnen mee beslissen over de afspraken, de budgetten en de werking van de school. Beslissingen nemen we in groep volgens een proces dat we consent op basis van behoeften noemen. We verzamelen alle behoeften die in de groep leven rond de te nemen beslissing. Op basis van die behoeften formuleren we een strategie die zoveel mogelijk rekening houdt met alle behoeften. Zo telt iedereen werkelijk mee en dragen de strategieĂŤn bij tot een verrijking van ons samenzijn. De begeleiders noemen we facilitators. Zij faciliteren de processen van de kinderen en gaan niet sturen. Ze zijn goed onderlegd in verbindende communicatie. Spelenderwijs gaan ze mee in de flow van de dag en bewaken daarbij het welzijn van ieder kind. Meer info op www.orvita.be. ď Ž
48-PURECHILD 10 | 2020
Marie Pons en Stijn De Neve Oprichters van Orvita
Ben jij ouder, leerkracht of coach? Zoek je ondersteuning bij het begeleiden van kinderen?
KIES dan voor een JAARABONNEMENT DIGITAAL of in PAPIEREN versie AAN JOU DE KEUZE Vind alle info op onze spiksplinternieuwe website:
purechild.be/abonneren/ REACTIES VAN PURECHILD LEZERS Ik ben heel tevreden met het PURE CHILD magazine en ik leg mijn dubbeltje nu ter inzage in de leraarskamer. Als het aan mij lag gaf ik graag aan al mijn collega ‘s en ouders van mijn kleuters een boekje!
Had ik als jonge leerkracht maar zo een magazine gezien met zulke onderwerpen. Dankzij jullie PURE CHILD magazine voel ik me niet alleen en het geeft steun te weten wat er allemaal al gebeurd ,dat er meerdere mensen zijn die zo denken, dan voel ik mij niet zo anders...
Jeetje, wat een prachtig magazine! Ik deel jullie visie volkomen. Als we de kinderen gaan respecteren, we leren hen ‘heel’ te laten, (en dat is voor ons volwassenen een hele reis) dan zullen zij hun hart kunnen volgen en alles anders doen!
Wat een rijk magazine! Wat een mooi en leerrijk magazine!
Ik ben laaiend enthousiast! Wanneer kan ik mijn abonnement verlengen? Ik zou er geen willen missen.
Vitamine D3 PLATINUM je dagelijkse aanvulling met het “zonnevitamine”, geschikt voor jong en oud
Vitamine D3 PLATINUM draagt bij tot: de normale werking van het
afweersysteem het behoud van sterke botten en tanden een normale spierfunctie
- handige druppelvorm voor een adequate, persoonlijke dosering - op basis van medium chain triglyceriden voor een goede opname
- gemakkelijk slikbare, kleine capsules (“parels”) - 1000 IU/capsule
VITAMINE D3 PLATINUM van Mannavital, je dagelijkse aanvulling met het “zonnevitamine”, geschikt voor jong en oud.
www.mannavital.com www.mannavital.com
Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels en bij uw apotheek CNK 3194-685 tel. 0032 56 43 98 52 - info@mannavital.be
Pure Child oktober 2020
RUBRIEK: GEZONDHEID • Fysiek • Mentaal • Emotioneel • Spiritueel
PURECHILD 10 | 2020-51
Verantwoorde tussendoortjes
voor schoolgaande kinderen
A
ls mama van 2 kinderen was ik reeds lange tijd op zoek om verantwoord gezonde en lekkere koeken mee te geven naar school. Mijn zoektocht leidde tot weinig resultaat en ik besloot zelf te bakken en experimenteren. Je wil het beste voor je kinderen, ook qua voeding en je wil met een gerust geweten schooldoosjes meegeven waarvan je weet dat ze energie kunnen bijtanken en geen snelle suikerpieken veroorzaken. Het idee is twee jaar geleden ontstaan vanuit mijn passie voor evenwichtige voeding en het gebrek aan verantwoorde tussendoortjes voor kinderen in de winkelrekken. Als mama weet ik precies waarmee vele ouders worstelen. Je wil als mama een juiste balans vinden in het voedingspatroon dat je aanreikt en dat cruciaal is voor hun groei en gezonde ontwikkeling. Ik liet me omringen door een productontwikkelaar, een kinderarts en diëtiste en werkte samen met de laatstejaarsstudenten Voedingstechno logie van de UGent. We wilden een zo optimaal mogelijk koekje op de markt brengen dat beantwoordt aan de voedingsnormen voor een verantwoord en evenwichtig tussendoortje. Hierbij wilde ik inspelen op het teveel aan suikers en het structureel tekort, aan vezels en onverzadigde (essentiële) vetten bij kinderen. Daarom bevatten onze koeken 40 tot 50 % minder suiker en
52-PURECHILD 10 | 2020
bestaan ze voor 60 % uit vezelrijke granen (haverspelt-kamut). Deze granen zijn trage koolhydraten en zorgen ervoor dat suikers trager worden afgegeven. Een goede bron van energie dus! Net zoals de plantaardige vetten (zonnebloemolie & cacaoboter). Door deze ingrediënten te gebruiken, hebben de koekjes bovendien een heel goede nutri waarde (in vergelijking met andere droge koeken) en dat is uniek binnen het segment. Ik werk bovendien met 100% natuurlijke ingrediënten van biologische oorsprong. De koekjes zijn daarbij ook vegan en lactosevrij!
Nutritioneel evenwichtig tussendoortje Tussendoortjes leveren een belangrijke bijdrage aan de voeding. In voeding wordt in totaal maximum 15% van de dagelijkse energiebehoefte besteed aan tussendoortjes. Een goed tussendoortje brengt tussen 100 en 150 kcal aan, en daarnaast vitaminen, mineralen en andere essentiële voedingsstoffen die de nodige energie kunnen aanleveren tussen de maaltijden door en ze zo hun concentratie op peil kunnen houden. Kinderen mogen gerust tot 4 tussendoortjes per dag hebben. Een verantwoord gezond tussendoortje bevat: • voldoende vezels • vitamines en mineralen • onverzadigde (essentiële) vetten • weinig suiker • weinig zout De LilaLou koekjes bevatten 60% vezelrijke gra-
Pure Child oktober 2020
nen (haver, spelt, kamut) en leveren hierbij meervoudige koolhydraten, voedingsvezels, vitamines en mineralen. Zij vormen de ideale basis voor een verantwoord gezond tussendoortje.
erlijk voor de groei van je kind. Ze zorgen voor een goede darmflora en optimale spijsvertering. Vet levert je energie, vitamine A, vitamine D, vitamine E en essentiële vetzuren.
Groei en ontwikkeling
Eiwitten zijn noodzakelijk voor onderhoud, herstel, groei en weerstand van het lichaam. Ze zorgen ervoor dat je kan groeien en dat je sterke botten krijgt. We kunnen eiwitten opdelen in dierlijke en plantaardige eiwitten. Dierlijk: afkomstig van vlees, vis, eieren en zuivel… en plantaardig: van zaden, noten en bonen. Kinderen mogen wat meer omdat die nog volop aan het groeien zijn…
Kinderen tussen 3 en 12 jaar bevinden zich in een fase van groei en ontwikkeling. Hiervoor is een evenwichtige voeding die voldoende energie en voedingsstoffen aanbrengt cruciaal. De voedingsgewoonten die we op jonge leeftijd leren zijn immers de basis voor later, want jong geleerd is oud gedaan! De leeftijd, het geslacht, het gewicht, de groeisnelheid en de beweegactiviteit bepalen de energiebehoefte van een kind. Deze is dus niet elke dag dezelfde. Schoolgaande kinderen halen vaak de dagelijks aanbevolen hoeveelheid essentiële voedingsmiddelen niet (zoals groenten, fruit, granen, melkproducten) en consumeren veel te veel energierijke producten (kcal) met lage nutritionele kwaliteit! Kinderen die gezond en evenwichtig eten kunnen zich beter concentreren, hebben een groter leervermogen én boeken betere schoolprestaties. Ze hebben er dus alle baat bij om vroeg te leren hoe een gezond voedingspatroon eruitziet. Dat is goed voor lichaam én geest! De procentuele verdeling van de energie halen ze uit koolhydraten, vetten en eiwitten. Kinderen tussen 6 en 12 jaar halen 50-55 energie% uit koolhydraten, 30-35 energie% uit vetten en 15 energie% uit eiwitten. Heel belangrijk dus om deze drie voldoende aan te bieden.
De volgende nutriënten zijn essentieel binnen het voedingspatroon van schoolgaande kinderen: Complexe, trage koolhydraten (zoals granen) zijn een goede bron van energie. Onverteerbare koolhydraten zijn lange ketens en worden langzaam afgebroken tot glucose. Deze geven het lichaam dan ook voor lange tijd energie. Wist je dat gezonde koolhydraten je mentaal scherp houden en zelfs helpen je gewicht op pijl te houden. Dat komt omdat ze vezels bevatten waar door je lichaam harder werkt om ze op te nemen. Zo houd je je suikerspiegel en hongergevoel onder controle. Gezonde keuzes zijn koolhydraatbronnen die veel voedingsvezels bevatten, zoals volkoren granen.
Vezels zorgen voor een goede spijsvertering en in combinatie met voldoende vocht voor een betere stoelgang, ze verhogen het verzadigingsgevoel en hebben een gunstige invloed op de darmflora en het cholesterolgehalte in het bloed. Geef je kind niet te veel verzadigde vetzuren en beperk de lege koolhydraten. Kies in plaats daarvan voor vezelrijke koolhydraten, essentiële aminozuren en onverzadigde vetten. Heeft je kind altijd honger? Geef het meer vezels, vocht en eiwittten! En minder suiker en snelle koolhydraten! LilaLou Biscuits zijn droge koekjes en dus ideaal voor tijdens de speeltijd. Bovendien worden ze aanbevolen door diëtisten en kinderartsen als verantwoord granenkoekje voor op school. Ook scholen die zelf een vieruurtje geven, kunnen bij ons terecht en bieden wij LilaLou aan in een kartonnen grootverpakking van 2.5kg (in 3 smaken). Daarnaast hebben wij ook pakketjes met LilaLou koekjes voor de georganiseerde koekenverkopen op school en brengen hiermee een verantwoord lekker en gezond koekje! Evelien Coppens Voor meer info: www.lilalou.be
Vetten zijn heel belangrijk om energie, essentiële vetzuren en vetoplosbare vitamines aan te brengen. Onverzadigde (essentiële) vetten zijn onontbe-
PURECHILD 10 | 2020-53
Pure Child oktober 2020
Waar vitamine D3 allemaal goed voor is Vitamine D3, een stof we aanmaken onder invloed van zonlicht of opnemen via de voeding, wordt in ons lichaam na passage via de lever en nieren, omgezet tot 1,25 dihydoxycholecalciferol. Omdat deze geactiveerde verbinding vervolgens inwerkt op verschillende doelorganen in ons lichaam, is ze per definitie een echt hormoon. Wat doet deze zeer belangrijke verbinding voor ons en hoe zorgen we voor een optimale bloedspiegel ervan?
V
itamine D3 wordt beperkt aangetroffen in vette vis, eieren, boter en verrijkte margarine. Verder maken ze vooral zelf aan onder invloed van zonlicht, wat meteen verklaart waarom zoveel mensen in ons land en de helft van de wereldbevolking tijdens de winterperiode er een gebrek aan vertoont. Verschillende studies tonen aan dat tekorten aan vitamine D in landen met hetzelfde klimaattype als het onze, heel vaak voorkomen: vooral bij jonge kinderen, adolescenten, zwangere vrouwen en ouderen. Maar bij uitbreiding doet iedereen er goed aan om zijn bloedspiegel af en toe te laten controleren en de inname van voedingssupplementen te overwegen.
Sterke botten en tanden Bijna iedereen weet dat vitamine D3, door het bevorderen van de opname van calcium en fosfor (maar ook door het bijschildklierhormoon af te remmen), bijdraagt tot sterke beenderen en tanden. Zo is deze vitamine belangrijker dan calcium zelf in de preventie en aanpak van osteoporose of botontkalking. Daarom is
54-PURECHILD 10 | 2020
het jammer dat zoveel mensen eerder kunstmatige medicijnen tegen osteoporose (zoals bisfosfonaten) of kalktabletten voorgeschreven krijgen, dan dat hun vitamine D-bloedspiegel in orde wordt gebracht! Nu is wel nog meer dan vitamine D3 nodig voor sterke botten en tanden. Daar is vooral ook voldoende vitamine K2 voor nodig, het vitamine dat calcium uit de vaatwanden houdt en ze helpt neer te zetten in de botten. En verder dragen uiteraard ook de mineralen calcium, fosfor, magnesium, boor en zink bij tot sterke botten en zijn voldoende antioxidanten in de voeding nodig om de botafbraak door vrije radicalen af te remmen.
Normale spierwerking en -coรถrdinatie Onder meer door de calciumopname te bevorderen , draagt vitamine D3 ook bij tot een normale spierfunctie en - coรถrdinatie. Zo is aangetoond dat vitamine D-supplementen het valrisico bij ouderen verlagen. Ook kan de zonnevitamine aangewezen zijn bij spierzwakte en spierkrampen en men schat dat heel wat mensen met chronische rugpijn zonder een dui-
Pure Child oktober 2020
delijk aanwijsbare oorzaak, al een heel eind met vitamine D kunnen geholpen worden. Uiteraard draagt vooral de synergie met de mineralen magnesium en calcium nog meer bij tot een goede spierwerking en de afname van spierkrampen en rugpijn.
Sterkere afweer tegen infecties Veel te weinig bekend bij het grote publiek is het belang van vitamine D3 voor het immuunsysteem, zowel voor de aangeboren immuniteit of eerstelijnsafweer als voor het adaptief of verworven immuunsysteem, dat – indien nodig - later in werking treedt. Dat komt omdat alle witte bloedcellen, bij uitstek de cellen die onze weerstand bepalen, receptoren vertonen voor vitamine D. Vitamine D3 activeert onder meer de zogenaamde “natural killer cells” die ziektekiemen aanvallen. Een goede bloedspiegel aan vitamine D draagt dan ook bij tot een gezonde afweer tegen onder meer winterse infecties en griep. Minstens twee meta-analysen tonen aan dat de extra inname van vitamine D significant de kans op acute luchtwegeninfecties vermindert; wie een bloedspiegel vertoont van minder dan 25 ng/ml heeft er het meeste baat bij en een dagelijkse dosis werkt beter dan het periodiek toedienen van een hoge dosis. En dagelijkse doses van 1200 IU (30 mcg) verlaagden zeer significant het risico op griep bij schoolgaande kinderen.
Minder auto-immuniteit Daarnaast draagt vitamine D ertoe bij dat het immuunsysteem minder snel ontspoort met het ontstaan van “auto-immuunziekten”. Bij dergelijke aandoeningen zoals reumatoïde artritis, ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, multiple sclerose, lupus, bepaalde schildklieraandoeningen, diabetes type 1 en psoriasis, valt het immuunsysteem totaal onnodig lichaamseigen weefsels aan. Zo kan meer dan waarschijnlijk het toedienen van adequate doses vitamine D3 de kans op en de ernst van opstoten verminderen bij multiple sclerose. Nog sterker is het feit dat twee grote studies aantoonden dat de dagelijkse inname van 2000 IU vitamine D op kinderleeftijd het risico op een latere ontwikkeling van diabetes type 1 met bijna 80 % verlaagt! Beter beschermd tegen bepaalde kankers Vitamine D is ook van belang voor een normale ontwikkeling en delingen van lichaamscellen, waardoor er minder kans is op ontstaan van kwaadaardige cellen. Ook de nieuwvorming van bloedvaten in tumoren wordt afgeremd.
Een goede bloedspiegel van vitamine D helpt daarom mee beschermen tegen borst -, prostaat -, dikke darm -, baarmoeder- en eierstokkanker, Hodgkin- en non-Hodgkinlymfomen. Aangenomen wordt dat een optimaal vitamine D-gehalte van 60 ng/ml tot 50 % van de borstkankers kan voorkomen.
Nog meer functies Zonder dat ze daarbij de belangrijkste schakel is, blijkt vitamine D ook een rol te spelen in de bescherming tegen een aantal degeneratieziekten: - ze draagt bij tot een gezonde vaatwand, een normale bloeddruk en een stabiel hartritme en daardoor dus tot de preventie en aanpak van hart- en vaatziekten - ze is van belang voor onze neurologische functies en helpt beschermen tegen depressiviteit (winterblues!), geheugen- en concentratiestoornissen, dementie, prikkelbaarheid, zenuwachtigheid, angst, slapeloosheid en de ziekte van Parkinson - ze draagt bij tot een goede insulinegevoeligheid van onze cellen en dus een normale bloedsuikerspiegel, waardoor ze in combinatie met een gezonde levenswijze diabetes type 2 helpt af te houden - ze ondersteunt een verstandig dieet in de preventie en aanpak van overgewicht
Dosis op maat of veilig supplement De optimale dosis van vitamine D3 is eigenlijk individueel en kan door uw arts bepaald worden door een ideale bloedspiegel tussen 50-75 ng/ml (125 en 187 nmol/L ) na te streven van 25-hydroxyvitamine D3. Maar het goede nieuws is dat – zelfs als je de bloedspiegel niet kent - de volgende doseringen volkomen veilig zijn: - voor kinderen tot 1 jaar: 1000 IU (International Units) per dag - voor kinderen van 1 -10 jaar: 2000 IU - voor kinderen vanaf 11 jaar, adolescenten, volwassenen en zwangere vrouwen: 4000 IU per dag. Bij de keuze van een vitamine D-supplement heb je aan druppels de beste vorm, want zo kan iedereen eenvoudig zijn optimale dosis innemen en hoef je geen overbodige capsuleerstoffen te slikken. Verder blijkt een dagelijkse toediening van vitamine D-druppels meer efficiënt voor het behalen van een optimale bloedspiegel dan wekelijks of maandelijks een hoge dosis vitamine D ineens in te nemen via ampullen.
PURECHILD 10 | 2020-55
Pure Child oktober 2020
Brainfood
houdt je HERSENEN fit & gezond 56-PURECHILD 10 | 2020
Pure Child oktober 2020
De hersenen van je kind zijn volop in de groei en het is dan ook zinvol om daar eens wat extra aandacht aan te besteden. Wist je bijvoorbeeld dat je kind zonder water veel minder alert is? Dat eiwitten de leerprestaties bevorderen? En dat je de onmisbare omega-3 vetzuren behalve in vette vis òòk in hennepzaadjes vindt? Hoewel onze hersenen maar 2% van ons hele lichaam in beslag nemen, verbruiken ze in vergelijking met al onze andere organen en weefsels, 10x meer energie. Goede voeding is dus een must! Duik met ons mee in de materie van brain food en laat je kind zich elke dag een beetje slimmer eten.
O
m efficiënt te werken, heeft het brein energie nodig. Ondanks dat een (volwassen) brein slechts de grootte heeft van een gemiddelde bloemkool, gebruikt dit orgaan bijna 20% van de totale energievoorraad van ons hele lichaam. Zo heeft deze kleine energievreter 50% meer energie nodig dan het hart. De hersenen gebruiken deze energie voor onze mentale vermogens. Processen zoals cognitie, concentratie, reactietijd en probleemoplossing worden centraal verwerkt in de hersenen. De noodzakelijke voedingsstoffen worden via de bloedvaten opgenomen.
Drie verschillende soorten brandstof Het brein heeft drie soorten brandstof nodig: • glucose uit suikers en koolhydraten • vetzuren uit vetten • aminozuren uit eiwitten De belangrijkste bron van energie voor het brein is suiker (glucose). Het lichaam kan koolhydraten zoals granen, fruit en peulvruchten omzetten in glucose. Het regelmatig consumeren van complexe koolhydraten helpt om een constante bloedsuikerspiegel te behouden. Naast glucose heeft ons lichaam ook gezonde (meervoudig onverzadigde) vetten nodig. Omega-3 behoort tot die vetten. Onze hersenen zijn een van de meeste vette organen van het menselijk lichaam. De celwanden in de hersenen bevatten voornamelijk omega-3. Daardoor is het belangrijk dat je hersenen voldoende van deze vetten binnenkrijgen. Voldoende omega-3 vetzuren zorgen voor meer energie en hebben een gunstig effect op de zenuwcellen. Deze onmisbare vetzuren, vind je behalve in onder meer vette vis, ook in noten (zoals walnoten) en oliën zoals perilla olie, lijnzaadolie en hennepolie.
Tot slot leveren aminozuren de benodigde energie. Deze zijn nodig om zogenaamde neurotransmitters te bouwen, die ervoor zorgen dat we mentaal fit blijven. Informatie stroomt op deze manier snel van de ene cel naar de andere en we voelen ons meer op ons gemak, ontspannen en productief. Goede bronnen van (vegetarische) eiwitten zijn volkorenproducten, noten, peulvruchten en seitan. (www.bertyn.eu) Daarnaast zijn vitamines, mineralen en micronutriënten, net als voldoende water en zuurstof essentieel voor het cerebrale metabolisme.
Blije Brein-voeding Top 12 voor kids (en volwassenen) #1 Avocado – Avocado’s zijn goed voor de concentratie. Je kunt er heerlijke (groene) smoothies mee maken, om bijvoorbeeld de dag mee te beginnen. #2 Ei – Eieren zijn rijk aan choline, een stofje dat nodig is voor de aanmaak van acetylcholine: een neurotransmitter die betrokken is bij de prikkeloverdracht in de hersenen. Liever plantaardig? Choline vind je ook in noten zoals pistache en cashewnoten en een pseudograan als quinoa. Stop dus eens een tortilla of een handvol noten in de lunchtrommel van je kind. #3 Havermout – Havermout is super voor jou en je kind. Dat komt omdat het veel B-vitamines bevat, magnesium en boordevol vezels zit. Je kunt er pap van maken, door brood heen doen of je bakt er lekkere havermoutkoekjes van. #4 Chocolade – Pure chocolade (minstens 70% cacao) stimuleert de bloedtoevoer naar je hersenen. De flavonolen in chocolade verbeteren de verbindingen tussen de hersencellen. Voordeel: een beter geheugen en concentratie. Een gezonde en slimme traktatie!
PURECHILD 10 | 2020-57
Pure Child oktober 2020
#5 Blauwe Bessen – Blauwe bessen zijn kleine vitaminerijke antioxidanten bommetjes, die ervoor zorgen dat de hersenen in topvorm blijven. Blauwe, zoete bessen vinden de meeste kinderen ook erg lekker als zoet tussendoortje, in een smoothie of als dessert. #6 Noten, zaden en pitten – Noten (zoals walnoten), zaden (zoals chiazaad, lijnzaad en hennepzaadjes) en pitten (zoals pompoen- en zonnebloem pitten) zijn een goede bron van vitaminen, mineralen, eiwitten en gezonde omega-3 vetzuren. Maak eens samen met je kind zelfgemaakte cruesli of een reep als ontbijt of gezonde snack. #7 Banaan – Een goed rijpe banaan geeft je kind snel nieuwe energie door het hoge glucose-gehalte. Bovendien bevatten bananen het aminozuur tryptofaan, dat het brein omzet in het gelukshormoon serotonine. Happy High Five! #8 Water – 1 tot 1,5 liter water per dag zorgt er voor dat je kind alerter blijft. Geef je kind dus voldoende zuiver water mee (zoals Pineo) voor op school, tijdens het sporten en natuurlijk thuis. #10 Yoghurt – Volle Griekse yoghurt bevat veel proteïnen die de hersencellen van je kind helpen bij het zenden en ontvangen van informatie. Ook andere gefermenteerde voeding zoals kefir, zuurkool en kimchi zijn gezond voor darmen én brein vanwege de levende bacteriën die ze bevatten. De darm werkt namelijk letterlijk als ons tweede brein en produceert zelfs meer van de neurotransmitter serotonine dan de hersenen zelf. Serotonine zorgt ervoor dat we ons goed voelen. Laat je kind in kleine stapjes wennen aan de bijzondere smaak. #11 Hennepolie Hennepzaadolie bevat essentiële vetzuren, waaronder docosahexaeenzuur (DHA), dat noodzakelijk is voor de ontwikkeling van het brein van je kind. De hennepolie van Amanprana (Balance Delight hennepolie) is bovendien verrijkt met duurzame rode palmolie en tarwekiemolie vanwege hun rijkdom aan caroteen en vitamine E, waardoor de omega-3 en-6 weldaden van hennepolie versterkt worden. #12 Groene (blad)groenten - Spinazie, rucola, groene slassoorten, groene bonen, broccoli etc. bevatten veel ijzer, foliumzuur en vitamine B6. Een gezond ijzergehalte in het bloed helpt je kind om zich beter te concentreren. Daarnaast bevat broccoli ook nog eens veel vitamine K, dat de hersenfunctie stimuleert.
58-PURECHILD 10 | 2020
Speciaal brainfood: hennepzaadjes Een soort hersenvoeding dat hele speciale aandacht verdient is hennep. Of preciezer hennepzaadjes. Hennep is een gemakkelijke, zeer snel groeiende plant, die ongevoelig is voor ongedierte, zodat er geen pesticiden of chemicaliën hoeven te worden gebruikt voor de teelt. Een heel puur product dus.
Wat maakt hennepzaad tot super-brainfood? • Hennep zaadjes bevatten in verhouding veel licht verteerbare eiwitten (meer dan chia en lijnzaad) en alle acht essentiële aminozuren,, welke van belang zijn voor de aanmaak van neurotransmitters. Deze zorgen voor een betere communicatie tussen zenuwcellen. • De olie uit het hennepzaad bevat ten minste 75% essentiële meervoudig onverzadigde vetzuren zoals linolzuur en linoleenzuur en beide essentiële vetzuren omega-6 en omega-3 in een ideale verhouding (3:1) om je brein superfit en gezond te houden. • Hennep bevat talrijke vitaminen zoals B1, B2 en foliumzuur, als ook calcium, ijzer, kalium, magnesium en andere sporenelementen. • Hennepzaadolie bevat tot 2% gamma - linoleenzuur dat zowel de menselijke lipiden als het hormonale metabolisme versterkt. • Hennepzaad verschaft antioxidanten, zoals vitamine E, die de conditie van je brein op peil houdt. Daarnaast het lecithine, dat de vertering en transport van vetten bevordert en daardoor een positieve werking op het metabolisme heeft. Lecithine verbetert eveneens het geheugen en het leervermogen. • Hennepzaadjes hebben een romige, nootachtige smaak en zijn heel veelzijdig te gebruiken. bijvoorbeeld in muesli, yoghurt, over salades en rauwe groenten, in smoothies, koekjes, als topping over desserts... Daniëlla Sloots HANS Brainfood maakt heerlijke, biologische henneprepen in allerlei smaken. Meer info: www.amanvida.eu Receptidee met hennep: https://www.amanprana.eu/recept/ eiwitshake-baobab-hennep-mango/
Chef: Lily Joan Roberts - Fotograaf: Richard Van der Vieren for Ohana
Amandelkoekjes met choco
Pure Child oktober 2020
RUBRIEK: KOKEN MET KINDEREN
BEREIDING
INGREDIËNTEN 5 el bloem 1/2 tas Amanprana amandelmeel 4 el havervlokken 4 el cacao 1/2 tl bicarbonaat 1 tl bakpoeder 1/2 tl Amanprana fleur de sel 5 el Amanprana olijfolie 4 el Amanprana kokosbloesemsuiker 1/2 kop Amanprana choco Scheut warm water
Verwarm de oven voor op 180°. Neem een bakplaat en leg er bakpapier op. Voeg de bloem, amandelmeel, havervlokken, cacao, bicarbonaat, bakpoeder, kokosbloesemsuiker en fleur de sel samen in een grote mengkom. Voeg de olijfolie en een scheut warm water toe. Daarna voeg je de Amanprana choco toe. Meng alle ingrediënten goed samen zodat ze een mooi geheel vormen. Schep met een eetlepel stukjes deeg op de bakplaat. Verdeel zo al het deeg over de bakplaat. Steek de koekjes 15 minuten in de oven. Laat ze daarna even afkoelen en smullen maar!
PURECHILD 10 | 2020-59
Pure Child juni 2020
RUBRIEK: BLOESEMREMEDIES
Een VEILIGE plek
Een school zou een veilige plek moeten zijn, waar het kind wordt aangemoedigd zichzelf te zijn. Waar leerkrachten ons durven te ondersteunen, waar gevoelens en emoties ook mogen getoond worden en hun plaats hebben.
I
n de realiteit blijkt dit echter niet zo te zijn. Dat kan ook niet want een school is een spiegel van het dagelijkse leven. Kinderen en leraars zitten niet altijd goed in hun vel, wat zorgt voor conflicten, her en der. Ook stress speelt hierin een belangrijke rol in het zich goed voelen. Het maakt dat leraren en andere begeleiders niet altijd raad weten met datgene wat gebeurd in de klas of speelplaats. Omstandigheden kunnen soms dermate uit de
60-PURECHILD 10 | 2020
hand lopen dat de leraar of begeleider geen tijd heeft of krijgt om op een beheerste manier om te gaan met het emotionele of overprikkelde kind. In zulke situaties kan er gebruik gemaakt worden van bloesemremedies en wel specifiek “Eerste Hulp Bloesemremedies”.
Eerste Hulp Bloesemremedies Deze zijn zeer nuttig zijn om de rauwe emoties ‘af te vlakken ‘ en niet te onderdrukken. Elke emotie, heeft zijn nut en brengt een boodschap
Pure Child oktober 2020
voor alle betrokkenen, waarvoor het belangrijk en nuttig is deze emoties te leren begrijpen en te plaatsen. Dit geeft ook de leraars de kans zichzelf en het kind beter te leren begrijpen. Deze remedie zorgt voor rust in het moment zelf. Daarom adviseer ik steeds een Eerste Hulp Bloesemremedie-thuis of in de klas- bij de hand te hebben. Dit helpt wanneer woorden geen vat hebben op emoties. Indien nodig kunnen daarna specifieke bloesemremedies worden ingezet die zijn afgestemd op de persoonlijkheid en karakter van het kind. Zo kan bijvoorbeeld de bloesemremedie ALASK Mangano Calcite worden ingezet om de hartchakra te ondersteunen. Men gaat zich veiliger voelen en deze remedie zorgt voor een vriendelijke, zachte en beschermende energie in jouw hart. Ook geeft ze kracht en steun om met mededogen aanwezig te blijven bij emotionele pijn.
Zich veilig voelen noodzaak om te kunnen leren Een kind heeft een veilige ruimte nodig om zijn natuurlijk proces te kunnen leven. Wanneer een kind zich goed voelt, is het pas echt in staat om te kunnen leren. In het tegengestelde geval krijgt het kind een ‘verstoring’. Dit kan leiden naar egocentrisch en asociaal gedrag bij het kind dat dan meestal binnenin een soort innerlijke leegte ervaart. Hier ook, kan de Eerste Hulp Bloesemremedie ingezet worden en op die manier het kind emotioneel ondersteunen. Dit gevoel van veiligheid zou ook in de thuissituatie moeten aanwezig zijn. De praktijk wijst uit dat veel kinderen vaak lijden onder een moeilijke situatie op het thuisfront. Ze brengen deze spanningen en gevoelens van zich onveilig voelen, mee naar school. Dit betekent, dat er van de school een extra inspanning wordt gevraagd om het welbevinden van een kind te ondersteunen, een gevoel van veiligheid te kunnen ervaren en ook zich emotioneel ondersteund te voelen. Dit kan een goede aanzet zijn voor het kind om dit mee te nemen in zijn volwassen leven.
De KRACHT van een Eerste Hulp Bloesemremedie: • Afvlakking van beladen, intense emoties. • Brengt innerlijke rust en kalmte. • Neutraliseert misselijkheid, als gevolg van emotionele lasten. • Vlakt de gevolgen van shock of trauma af. • Zorgt voor ruimte om een natuurlijk proces in gang te zetten.
Aanrader: Elke begeleider of leraar beschikt over een Eerste Hulp Bloesemremedie in zijn EHBO kist. Andere specifieke Bloesemremedies: FES-TRANSY: helpt om jouw besluitvaardigheid en doelgerichtheid te bekrachtigen, waardoor meesterschap en succes eenvoudiger binnen handbereik komen. JUDASPENNING: kan aangewend worden wanneer er een verlangen is om beter contact te kunnen maken met zijn ‘innerlijke bron’ (of spiritueel potentieel). Ook wanneer men op dat vlak een ‘leegte’ ervaart. Jurgen Bex www.golden-bottle.com Het spreekt voor zich dat een bloesemremedie persoonsgebonden is, het wordt volledig op maat afgestemd. Een remedie maken vraagt de nodige tijd en een duidelijk inzicht in de persoon waarvoor het wordt gemaakt.
Waarom heeft het kind een veilige ruimte nodig? • Het kind kan zijn emoties tonen, waardoor het een inzicht krijgt op zijn innerlijk kompas. • In een veilige ruimte ervaart het kind innerlijke rust. Daardoor kan het kind weerom dichter bij zichzelf komen.
PURECHILD 10 | 2020-61
Pure Child oktober 2020
RUBRIEK: MINDFULNESS
Thuiskomen
We zijn zo graag in de vrije natuur, omdat deze geen mening over ons heeft. - Friedrich Nietzsche Waar verlang jij naar op een vrije dag of op vakantie? Ga je ook graag de natuur in om de weidsheid in te ademen op een bergtop of juist om de geborgenheid te voelen onder een bladerdek? Hoor je graag de stilte van een desolate plek of juist de onstuimige kracht van water? Actief mountainbiken of luieren in een hangmat op jouw bounty strand? De natuur raakt ons allemaal. En dat is niet vreemd, want in de natuur kom je thuis. We worden geboren uit één cel. Stel je dat eens voor! En door celdeling krijgen we onze menselijke vorm. Onze fysieke processen lijken op die van plantenendieren.Onsinwendigenmaatschappelijk ecosysteem lijken op dat van vele andere soorten. Denk maar aan mieren, bijen, bonobo’s. Die processen zijn allemaal natuurlijk en cyclisch, in de zin dat we geboren worden, leven en sterven. Een extra stukje, echter, dat wij in onze ontwikkeling meekregen dan pakweg de mier, is enerzijds een zegen en een hel. We hebben dat mensenbrein ontwikkeld dat kan fantaseren, redeneren, analyseren, vooruit en achteruit kijken. Het vergelijkt, heeft verwachtingen en oordeelt of iets goed is of fout. We oordelen constant. Sinds er sociale media bestaat doen we er nog een schep-
62-PURECHILD 10 | 2020
je bovenop en we liken, delen onze meningen en adopteren andere zienswijzen aan de lopende band. En dan… dan kom je in de natuur. Geen boom die iets van jou vindt, geen zee die jou afwijst, geen bloem die jou negeert, geen vis die iets van jou wil, geen berg met een dubbele agenda,… Hier kun je gewoon… Zijn! Je wordt opgenomen in het geheel waar je thuis bent. We voelen dat we herleven en aan iets dieper herinnerd worden wanneer we in de natuur komen. Het is thuiskomen in onze eigen natuur. Dat deel in ons dat verlangt naar louter Zijn.
Verlangen naar de natuur Mensen halen de natuur in huis. Je spreekt over de
Pure Child oktober 2020
onvoorwaardelijke liefde van een hond. Of men geniet van de schoonheid van kamerplanten die liefdevol verzorgd worden. Deze levende wezens in huis, die geen mening hebben, herinneren ons aan onze natuur. Dat wij onvoorwaardelijk kunnen liefhebben, schoonheid kunnen waarderen, zorgzaam kunnen zijn. Sinds we de natuur zien als een plek, waar je naartoe gaat in je vrije tijd, zijn we vergeten dat we nergens naartoe hoeven te gaan om onze natuur te voelen. We zijn er al. Scholen doen veel inspanningen om kinderen in contact te brengen met de natuur: bosklassen, zeeklassen,bosuitstapjes, moestuinieren, soms wel eens een groene speelplaats. Prachtig is dat. Tijdens deze momenten komen kinderen in contact met de natuurlijke flow van de seizoenen, met het wonderlijke van het leven, worden ze zich bewust van het gevoel dat ze krijgen wanneer ze in het bos of in de duinen kunnen ravotten. Maar als ik nadenk over natuurlijk onderwijs lijkt het mij dat we soms één belangrijke schakel vergeten. Dat wat men daar, in dat bos, op het strand, in dat beekje, ontdekt heeft, eigenlijk alles is wat er te leren valt over jezelf en het leven. Die lijn wordt niet altijd doorgegetrokken. Ik nodig je uit deze lessen te onderzoeken.
Lessen uit de natuur Denk maar aan het cyclische principe: dat al het vormelijke geboren wordt, leeft en sterft. En niet alleen ‘weten’ dat dit zo gaat, maar het zien in alles en dit spel accepteren. Dat is een bevrijdende realisatie. Het maakt me dankbaar voor elk moment, en ook milder voor mezelf en anderen. Je kan er triestig om worden, als je nadenkt over sterfelijkheid. Maar het zorgt ervoor dat we iets van ons leven willen maken dat de moeite waard is. Het is ook mooi om ons te realiseren dat ditzelfde principe geldt voor een lastige emotie die opkomt, er even is en weer verdwijnt. Of die hoofdpijn die komt, een poos blijft en dan weggaat. Een ontslag dat een tijd voor slapeloze nachten zorgt, maar dan resulteert in een nieuwe geboorte, een nieuwe kans. En voor vrouwen, bijvoorbeeld, is het zachter als je meebeweegt met je menstruele cyclus in plaats van ertegenin te gaan. Heel jonge kinderen leven nog dat principe. Ze vallen, huilen, staan op en spelen verder. Ze gaan niet nadenken over wat er net gebeurd is. Ze verlengen hun pijn niet. Het sterft meteen. Ik heb dit mezelf moeten her-inneren door stil te worden en te mediteren. Kunnen we kinderen steunen om dit te onthouden? Dat dingen komen en gaan, net zoals de zon op-
komt en ondergaat, net zoals de zomer overgaat in de herfst. Niets blijft hetzelfde. Uit de natuur leren we uiteraard ook dat alles met elkaar verbonden is in een ecosysteem en we elkaar nodig hebben. Wat zegt dat op microniveau over ons lichaam? Wat zegt dat over onze relaties? En wat zegt dat over onze samenleving? Helpt het ons beter te zorgen voor onszelf, elkaar en onze planeet? Een andere, zeer belangrijke les als je in een leeromgeving zit, is het principe dat alles dat groeit de tijd nodig heeft dat het nodig heeft. Door alleen maar te willen dat iets sneller gaat, gaat het niet sneller. Je brein heeft tijd en veel herhaling nodig om zaken te leren, op te slaan, te automatiseren. Als een kind begrijpt dat dat zijn natuur is, dan kan hij geduld en motivatie vinden in het leerproces. Als leraar leerde ik ook door naar mijn tuin te kijken. Ik zag dat groeien niet lukt door iets te forceren. Door aan een kiemplantje te trekken of een vlinder uit zijn cocon te prutsen. Maar ik zag dat alles vanzelf groeit en zeker als je een gezonde groeicontext voorziet. Misschien moet er ergens gesnoeid worden, zodat er meer zonlicht op het plantje komt. Of moet het uit de wind gezet worden, tussen wat stevigere struiken. Of het heeft simpelweg wat extra voeding nodig, en tijd om stevige wortels te krijgen. Want ik kan geen gezonde vruchten verwachten als het boompje bij de minste windvlaag ontwortelt. Hoe pas jij deze principes toe in je leven, in je gezin, in je klas?
Bewust worden van onze eigen natuur Natuurlijk onderwijs betekent voor mij dus meer dan de natuur intrekken. Het is zeker noodzakelijk dat we de natuur leren kennen, onderzoeken, voelen en beleven. Maar natuureducatie mag daar niet stoppen. Maak de link naar de natuur in onszelf en in onze relaties. Zo werk je ook aan welzijn. We kunnen ons onze eigen natuur herinneren door bewust te worden dat het hier en nu al bij ons is. We hoeven niet te wachten tot we op het platteland kunnen gaan wonen of weer op vakantie kunnen. Je bent het al. Alleen vraagt het soms even om stil te staan. www.tamaracuypers.be www.barefootinthewood.be Wil je hier meer over leren neem dan contact op met Tamara. Als eigenaar van Barefoot in the Wood geeft ze cursussen rond bewustwording, aandachten compassietrainingen, mindfulness op school, etc.
PURECHILD 10 | 2020-63
Mindfulle Oefeningen Deze ideeën komen van Michael J. Cohen Overgenomen uit “Planting Seeds”, Thich Nhat Hanh en de Plum Village gemeenschap
Vraag de natuur toestemming Tijdens een natuurwandeling nodig je de kinderen uit een plaats te zoeken waar ze zich toe aangetrokken voelen. Stel hen voor deze plaats stil te benaderen en de plek toestemming te vragen om er even te zitten. Vraag hen een ogenblik te luisteren om te zien hoe de natuur antwoordt. Misschien krijgen ze een “ ja”, of een “nee”. Als het antwoord “nee” is, dan zoeken ze een andere plaats en herhalen de vraag. Je kan hen uitleggen dat de natuur soms “nee” zegt omdat het misschien niet veilig voor ons is om daar te zitten, of omdat die plek bescherming nodig heeft. Als ze een “ ja” ontvangen, kunnen ze een poosje stil zitten en genieten van deze plaats. Daarna kom je weer samen en kunnen de kinderen delen wat hen aantrok in de plek en hoe ze het antwoord van de natuur voelden. Soms delen kinderen dat ze een “ ja” kregen door het opkomen van een zacht briesje, een vogel die begint te fluiten, of een warm gevoel in hun lichaam. Anderen vertellen dat er een “nee” kwam door een plots luid geluid, of een oncomfortabel gevoel in hun lichaam, of ze worden geprikt door netels of bramen. Er zijn geen juiste of foute antwoorden. Deze oefening is enkel bedoeld om bewustzijn te ontwikkelen en respect voor de natuur te cultiveren. Het helpt ons te erkennen dat we een deel zijn van de natuur en niet de meesters ervan. Je realiseert je misschien ook dat je dit intuïtief altijd al deed.
De schoonheid van de natuur in jezelf zien Neem de kinderen mee naar buiten, in de natuur, en vraag hen rond te kijken en erop te letten wat ze mooi vinden. Vraag hen één iets te kiezen uit de omgeving en dit aandachtig te observeren: een boom, een blad, een steen, een dier, een wolk, een persoon, een geur,… Laat hen op een stukje papier schrijven: “Ik hou van… (datgene dat ze kozen) omdat….” of “…. (dat deel van de natuur dat ze kozen) is mooi omdat…”. Ze schrijven 1 of 2 zinnen, hou het simpel. Bijvoorbeeld: “ik hou van de cipres omdat hij sterk en trots is, lekker ruikt en op zijn gemak is met zichzelf”. Wanneer ze dit gedaan hebben, vraag je hen dezelfde zinnen te schrijven, maar nu vervangen ze het natuurelement door ik of mezelf. Dus: “ik hou van mezelf omdat ik sterk en trots ben, lekker ruik en op mijn gemak ben met mezelf”. Laat ze even reflecteren op hoe het voelt om de kwaliteiten die ze in de natuur appreciëren, ook in zichzelf te erkennen. Dit kan een goede reflectie zijn op onze onderlinge verbondenheid en ons één zijn met de natuur.
64-PURECHILD 10 | 2020
(H)eerlijk gefilterd water
Water is bron van ons leven. Alle organen en alle processen in ons lichaam hebben vocht nodig om te kunnen functioneren. Van te weinig vocht tot ons nemen is bekend dat dit allerlei effecten kan hebben. Denk hierbij aan verzuring van het lichaam en vermoeidheidsklachten. Als je weet dat je voldoende vocht tot je moet nemen dan is het ook belangrijk dat dit zoveel mogelijk vrij is van vervuilende stoffen. Als deze stoffen niet in je lichaam komen dan hoeven ze ook niet uitgescheiden te worden en hebben ze ook geen effect op je gezondheid.
vervuilende stoffen uit drinkwater te filteren. Het gaat dan o.a. om microplastics, chloor, fluor, chemicaliĂŤn, metalen, medicijnen, hormonen, pesticiden. Onze systemen filteren niet alleen maar bootsen ook de natuur na. Zo voegen ze mineralen toe en vitaliseren het water bij het uittappen.
Met een Aqualine/AQV waterfilter ben je in staat om gemiddeld 99% van de
Bamboe drinkflessen Om het (h)eerlijke gefilterde water mee te kunnen nemen bieden we bamboe flessen aan. Uit 1 stuk bamboe gemaakt en van Deens design. Meer weten: www.optimaalwater.be www.optimaalwater.be
Pure Child juni 2020
RUBRIEK: YOGA
Eenheid en verbondenheid:
vanuit de Hartenmagie Nature-Based begeleidingsvisie Het fundament van natuurlijk onderwijs is de integrale of holistische visie. We zijn allemaal verbonden en deel van een groter geheel en we beïnvloeden elkaar en onze omgeving. We kunnen het geheel van onderlinge verbindingen als een groot web zien, met kleine sub-webjes. We hebben een klein web thuis, op school. Een groter web is de maatschappij waar we deel van zijn. Nog gro-ter: de wereld, het universum. De natuur weeft zich door al deze webstructuren heen. Zonder aarde, water, lucht, zon, is geen leven mogelijk.
A
lle delen van het web hebben op natuurlijke wijze een unieke functie en doel. Elk deel staat op zichzelf, maar wint, net door en dankzij de onderlinge verbinding (de webdraadjes) aan kracht. Zo zijn we niet enkel verbonden met al onze medemensen, maar ook met onze woning en alles wat daarin staat, met dieren, bomen, planten, en alle andere aspecten van de natuur om ons heen. Onze gevoelens, gedachten, handelingen, de woorden die we spreken, hebben dan ook een krachtige impact op onze directe en indirecte omgeving en beïnvloeden voortdurend het geheel. Dit impliceert, dat respectvol omgaan met elkaar, de natuur, ook een onmiddellijke invloed heeft op onszelf en omgekeerd. Wanneer we voorbijgaan aan het feit dat we verbonden zijn met alle aspecten van de cirkel van het leven, we geen krachtige basis kunnen ontwikkelen om stevig geankerd in het leven te staan, noch om te groeien tot ons volledige potentieel. Allemaal dragen we een unieke energie en gave; ons potentieel. Je kan het zien als een zaadje, dat niemand anders in zich draagt. Bekrachtigen we als begeleiders van kinderen dat zaadje, dan zal het zaadje in het kind, dankzij de liefdevolle aandacht en aanmoediging goed kunnen wortelen en uitgroeien tot de bloem of boom waarvoor het de kwaliteiten in zich heeft. Negeren of ontkrachten we de unieke kwaliteiten van het zaadje, (van het kind), dan zal het slechts met uiterst veel moeite kunnen wortelen en uitgroeien. Sommige zaadjes zullen zelfs nooit vruchtbare bodem vinden omdat er door jarenlange ontkrachting geen geloof in het unieke zelf, in de
66-PURECHILD 06 | 2020
eigen mogelijkheden, in de eigen kracht, ontwikkeld werd. Natuurlijk onderwijs vertrekt vanuit de basisvisie van éénheid en verbondenheid. Zij bekrachtigt de uniciteit van het kind, zodat het kan groeien naar het leven van zijn krachtige potentieel als bijdrage aan het geheel. In de meest brede context dient natuurlijk onderwijs onze kinderen en jongeren een krachtige basis te schenken. Het eren en waarderen van hun volledige innerlijke mogelijkheden en waarderen van de verbinding tussen hen, de ander en al wat leeft, essentieel is. We dienen onze kinderen te helpen om een krachtige innerlijke volledige verbinding op alle niveaus te maken (lichamelijk, geestelijk, emotioneel en spiritueel) en hen voortdurend uit te nodigen en aan te sporen om te groeien in zelfwaarde, zelfrespect en zelfliefde. Hoe steviger dit fundament, hoe gemakkelijker zij uitgroeien tot evenwichtige volwassenen. De basis aan opgebouwde zelfwaarde, zelfrespect en zelfliefde bepalen hoe zij de wereld om zich heen ervaren en bepalen ook onlosmakelijk hun mate van respectvol en liefdevol omgaan met anderen, zelfs met zij die een andere mening hebben. Zij zullen dankzij deze basis, een liefdevolle respectvolle begrenzing voor de eigen energie hanteren, waardoor zij zich veilig voelen om vanuit hun eigenwaarde-fundament de wereld in te stappen en gemakkelijk positieve verbindingen met anderen te maken. Natuurlijk onderwijs is slechts ten dele de taak van de leerkrachten, ook de ouders dragen bij tot een gebalanceerde natuurlijke ontwikkeling van het kind. Indien zowel de schoolvisie als
Pure Child oktober 2020
de ouderlijke visie aansluiting vinden met het natuurlijk onderwijs en de levens-visie, krijgt het kind een wild-card om ten volle zichzelf te zijn en zich volgens zijn innerlijke kwaliteiten te ontwikkelen tot de unieke persoon met prachtige kwaliteiten die hij vanaf zijn geboorte is.
Wat kan de school concreet doen? • Integratie van natuur op het ganse schooldomein (klaslokalen en gemeenschappelijke ruimtes afstemmen op de natuur, groene speelplaats). Integratie van natuur in de klas (bewustzijn i.v.m. materiaalkeuze, gebruik van kleuren, toevoegen van natuurelementen). Hier refereer ik graag naar de prachtige Feng Shui-leer waarbij een evenwichtige harmonische ruimte gecreëerd wordt waarin elkeen zich gedragen en veilig kan voelen, waarin elkeen aangemoedigd wordt om te groeien naar innerlijk evenwicht. • Voeg als begeleider dagdagelijks momenten toe waarin het kind tools aangereikt krijgt, om verantwoordelijkheid op te nemen voor zijn gevoelens en emoties. voor zijn unieke waarde, waarin het gestimuleerd wordt om creatief en ten volle zichzelf te zijn. Leer het kind om zich te ankeren (te gronden in het eigen lichaam dankzij de verbinding met de aarde) en met zijn ziel te verbinden. Dit noemen we ‘centeren’. (Nature-Based begeleidings-methodieken). Stimuleer de creativiteit en de dromen van het kind. • Schrap het oude cognitieve beoordelingssysteem en vervang het door een aanmoedigingssysteem. Kinderen dienen niet beoordeeld te worden op talenten en kwaliteiten, noch veroordeeld te worden voor kwaliteiten die zij niet of slechts in kleine mate bezitten. Aanmoediging brengt positieve aandacht en nodigt hen uit om in vertrouwen te groeien in dat waarin ze wel goed in zijn. Bovendien nodigt deze positieve benadering hen ook zachtjes uit om te groeien in de aspecten waar ze minder goed in zijn.
Wat kunnen ouders concreet doen? • Integratie van de natuur in de woning/tuin/ thuisplek. Met extra aandacht voor de kamer van het kind door deze af te stemmen op de natuur dankzij doelbewuste keuze van materialen, kleuren en het toevoegen van natuurelementen zodat harmonie gecreëerd wordt (zie ook de Feng Shui-leer.) • Integratie van een krachtplekje voor het kind in de woning waar het de dingen die voor hem op dat moment belangrijk zijn, kan plaatsen. • Gezond en bewust eten. • Positieve aandacht genereren voor de interesses van het kind – Wat maakt het kind blij? Waar droomt het van? Deze dromen onthullen heel wat over de kwaliteiten van het kind die het al heeft of wenst te ontwikkelen om later zijn plek als volwassene in te nemen. • Kinderen leren dankzij jouw voorbeeld – Hoe meer zelfwaarde, zelfrespect, zelfliefde de ouders belichamen, hoe meer bewustzijn ouders opbouwen, hoe meer het kind wordt aangemoedigd om deze aspecten ook in zichzelf te ontplooien. Het kind leert, imiteert de gedragingen van de ouders. Mooie methodieken die het kind tools geeft om te groeien in hoe het omgaat met emoties, gevoelens, in hoe het kan ankeren, in hoe het zich kan ontplooien tot het leven van zijn volwaardige energie: Alle sporten die in de natuur beoefend worden, yoga, mindfulness, werken met sound, dans,… Maggie Nauwelaers www.hartenmagie.be
Maggie Nauwelaers, Nature-Based begeleider, Kinderyoga en Kundalini Yoga docent, Helend dans begeleider, auteur van ‘Hartenmagie voor kinderen en hun begeleiders’ (Nature-Based begeleiding van kinderen naar zelfliefde en hun authentieke kracht) en het daarbij horend boek Eenheidspaard (Kinder-doe-verhaal-boek gebaseerd op deze visie). www.hartenmagie.be
PURECHILD 06 2020-67
Pure Child oktober 2020
RUBRIEK: YOGA MET OUDER EN KIND Deze keer een krachtige meditatie uit de Kundalini Yoga, die je apart of samen kunt doen (ouder/kind of in grotere groep). Ze heeft tot doel om dankzij de creatie van een krachtveld om je heen vertrouwen en eigenwaarde op te bouwen.
MEDITATIE: The divine shield meditation for protection and positivity deze meditatie is geschikt voor iedereen
Wanneer het energetisch veld dat ons omgeeft zwak is, zullen we moeite hebben om onze grenzen aan te geven en ons vaak angstig en onbeschermd voelen. Indien we ons aura krachtiger maken,voelen we ons meteen meer gecenterd en verbonden. Hierdoor zijn we beter in staat om bij onszelf te blijven en van daaruit authentiek verbinding te maken met anderen. In deze meditatie nemen we in een specifieke zithouding plaats en chanten we luidop en steeds herhalend ‘MAAAAA’. Dit is de klank die een baby maakt om de mama te roepen en tevens een roep om contact te maken met de ziel. Met het goddelijke (de bron), om de energie van liefde doorheen het lichaam en het hele wezen te laten stromen. Dankzij het onophoudelijk chanten van deze klank, wordt je aura bekrachtigd en versterkt en voel je je erna gecenterd, energieker en zachter. 1) Alvorens te starten * Ga rustig in meditatiehouding zitten (in kleermakerszit, of op een stoel met beide voeten op de grond) * Adem in de buik (in = buik vult zich, uit = buik maakt zich leeg) en evolueer dan zacht naar een lange diepere ademhaling, waarbij de lucht terwijl je inademt ook de longen en longtoppen vult. Doe dit ongeveer 3 minuten. * Daarna breng je de handen voor je hart (namaste-houding) en chant je 3x Ong namo guru dev namo, waardoor je centert, uitlijnt met je ziele-energie. Deze mantra betekent letterlijk ‘Ik buig voor de goddelijke wijsheid, de goddelijke leraar in mezelf’. 2) Meditatie Houding: sluit de ogen en focus op het punt tussen de wenkbrauwen. Zithouding: rechterknie opwaarts plaatsen met de rechtervoet plat op de grond, de tenen wijzen naar voren – de zool van de linkervoet wordt tegen de enkel van de rechtervoet geplaatst waardoor de linkerknie horizontaal geplaatst wordt – maak van je linkerhand een vuist (duim apart), die je naast je heup op de grond plaatst – je buigt je rechterarm en plaatst je elleboog op je rechterknie, van je rechterhand maak je een kommetje dat je naast je rechteroor tegen je hoofd plaatst. De bovenzijde van de hand blijft open, de onderzijde raakt de schedel. Op deze manier maak je een schotel die de klank vermenigvuldigt en krachtiger maakt. Adem diep in en chant de ‘MAAAAAAAAAA’-klank, lang en vol. Daarna adem je opnieuw diep in en je gaat onophoudelijk verder met het chanten. Luister naar je klank en voel hoe de vibratie ervan doorheen je hele lichaam golft, elke cel in je lichaam bekrachtigd. * Einde: Adem in, ontspan, voel nog even na… Doe deze meditatie dagelijks tussen 3-11 minuten, opwerkend naar 31 minuten. Liefst 40 dagen na elkaar. 3) Afsluiting: Breng opnieuw de handen samen voor het hart (namaste-houding) en chant 3x de mantra Sat Nam om af te sluiten. Deze mantra betekent: ‘waarheid-identiteit’. Door het chanten van deze mantra bekrachtig je dat je jouw ziele-energie eert, en klaar bent voor het leven vanuit deze authentieke kracht. Maggie Nauwelaers
68-PURECHILD 06 | 2020
W U E NI
NATUURLIJKE HAVER & GRANENKOEKJES EEN VERSTANDIGE KEUZE ALS TUSSENDOORTJE
100% NATUURLIJK
100% BIO
RIJK AAN VEZELS
60% GRANEN (HAVER - SPELT)
SUIKERARM (RIETSUIKER)
MET ZONNEBLOEMOLIE
WWwww.lilalou.be W . L IL A L O U . B E LILA LO U B ISC U IT S
RUBRIEK: HAPPY KIDS MASSAGE Pure Child mag dit schooljaar lang enkele massage oefeningen delen uit het “Happy kids massage boek” van Corina Elzenaar.
Herken je dat? Je kind of de kinderen waaraan je les geeft hebben last van: • Concentratieproblemen • Problemen op school/slechte prestaties • Slapen slecht • Hebben een vol hoofd • Kunnen weinig onthouden • Overprikkeld zijn, snel geïrriteerd • Impulsief /storend gedrag • Hebben te veel energie (ADHD) • Vragen negatieve aandacht • Hebben weinig vriendjes
Je hebt al meerdere dingen geprobeerd. Wil liever geen medicatie gebruiken? Wil wel graag je kind helpen, maar weet niet hoe? Misschien is massage niet het eerste waaraan je denkt wanneer je deze problemen ziet. Toch is het een manier die gemakkelijk is in te zetten om de bovengenoemde problemen te verminderen of zelfs te verhelpen of voorkomen. Uit meerdere onderzoeken is al gebleken dat een regelmatig massage, die overigens gewoon over de kleding heen gegeven kan worden bijdraagt aan een goede gezondheid.
5 basisregels voor het geven van een Happy Kids Massage • Vraag altijd toestemming of je mag masseren, ook al is het je eigen kind • Vraag waar je mag masseren of waar je niet mag masseren. • Ga nooit over grenzen! “Nee” is nee, maar kijk ook naar alternatieven wat eventueel wel kan • Zorg dat zowel de gever als de ontvanger rustig zijn Masseer bijvoorbeeld nooit net na een ruzie • Masseer nooit bij koorts “Kindermassage is in deze tijd zo’n waardevolle aanvulling voor een gezonde opvoeding en ontwikkeling. Er lijkt nog steeds taboe te zijn op massage/aanraking. Ik hoop met Happy Kids Massage de drempel lager te maken. Dit kan zelfs in groepen en klassikaal omdat het over de kleding heen gegeven wordt.“ Corina Elzenaar Moeder van twee dochters en oma. (Alle drie met levensuitdagingen als PDD-Nos, HSP en kleindochter was premature met een chronische darmafwijking.) Massage therapeut/ uitbaatster wellnesscentra/ creativiteits wellness award 2012 gewonnen/ Auteur van het boek: Happy Kids Massage
70-PURECHILD 10 | 2020
www.happykidsmassage.nl
Masseren in de klas tegen pesten 15 jaar geleden kwam het boek: Aanraken een levensbehoefte van Marijke Sluijter op mijn pad. Mijn oudste dochter Nicole werd in die tijd behoorlijk gepest, net als ikzelf vroeger. Daarom ging ik op zoek naar iets dat ik zou kunnen doen. Ik was al een paar jaar bezig met masseren en was aangenaam verrast toen ik las dat in Zweden op scholen en op kinderdagverblijven kinderen elkaar dagelijks enkele minuten masseren. Dit wordt onderlinge kindermassage genoemd en gebeurt over de kleding heen. Kinderen die dat doen ontwikkelen respect voor elkaar en slaan elkaar niet, aldus de leerkrachten daar. En inderdaad, uit een intern onderzoek op een school in Kiene (2005) bleek dat het pestgedrag van 12% daalde naar minder dan 1% na het invoeren van onderlinge kindermassage. Mijn belangstelling was gewekt.
Wat is onderlinge kindermassage? Bij onderlinge kindermassage gaat het om het leren omgaan met aanraking en het stimuleren van de huid. Het doel van onderlinge kindermassage is dat kinderen een gevoel voor kwaliteit ontwikkelen, zowel in datgene wat zij geven als mogen ontvangen. Zo worden kinderen zich bewust van hun lichaam en zitten ze goed in hun vel. Ze leren hun grenzen af te bakenen, deze te beschermen en vragen wat ze nodig hebben. Het is een speelse manier van huidcontact, in combinatie met liedjes en aanraakspel. Aanraakspel en onderlinge kindermassage zijn maar een kleine bijdrage in het proces naar meer verbondenheid binnen een groep, maar wel een belangrijke. Aanraakspel en massage geeft kinderen de mogelijkheid om de eenheid met elkaar te ervaren, emoties te delen en om voor elkaar te zorgen. Extra bijkomend voordeel is dat het immuunsysteem versterkt wordt, het stressniveau afneemt, de focus verbetert en de kinderen vriendelijker met elkaar omgaan. Dit komt onder meer door de aanmaak van gelukshormonen als oxytocine, serotonine en dopamine. Juist in deze uitdagende tijd van Corona en veel overprikkeling is het extra belangrijk dat we niet vergeten hoe belangrijk aanraking is en wat dit voor positief effect op ons lichaam heeft. Het is werkelijk een levensbehoefte die standaard zou moeten horen bij een gezonde opvoeding. En aangezien kinderen tegenwoordig een groot deel van hun tijd op school en/of de kinderopvang doorbrengen, is dit een prachtige plek om met onderlinge kindermassage aan de slag te gaan. Een goede basis voor een socialere en gezondere wereld. ď Ž
Een voorbeeld van een onderlinge kindermassage in de klas: https://www.youtube.com/watch?v=24Sn7gzqsQI
PURECHILD 10 | 2020-71
Pure Child oktober 2020
RUBRIEK: CREATIVITEIT MET KINDEREN
Een vision Board maken van een droom school
O
PURE CHILD wil jullie graag inspireren nze kinderen verdienen het op een prachtige school te kunnen groeien. Als spirituele wezens absorberen ze de wereld waarin ze leven om hun innerlijke wezen te vormen. Kinderen zijn puur en vervuld met verwondering. Ze mogen omringd worden door schoonheid die bij hen past. Maar al te vaak zijn klassen rommelige plekken, gevuld met goedkope materialen in felle, primaire kleuren. En is het schoolgebouw oud, kil en lelijk.
Het omringen van kinderen met authentieke schoonheid, met inbegrip van dingen die kwetsbaar kunnen zijn, stuurt een boodschap naar onze leerlingen: “Wij waarderen u. Wij geloven dat u het waard bent om in een mooie, serene omgeving te leven. Je bent een verantwoordelijk persoon, die in staat is om met kostbare dingen om te gaan.” Kinderen moeten de kans krijgen om elke dag buiten te komen en als het kan liefst in de natuur, zelfs meerdere keren door bijvoorbeeld deze te verspreiden in uitgebreide dagprogramma’s. Natuurlijke speeltuinen en buitenomgevingen verleiden kinderen tot bewegen, fantaseren, creatief denken, verwondering enz. Grasvelden, heuvels met ingebouwde klimwanden en glijbanen, boomstammen om te balanceren, tunnels om door te kruipen. Tuinen - ofwel direct buiten het klaslokaal, zodat kinderen de hele dag door in de tuin kunnen werken, tuinieren, planten enz. Het kind in contact te brengen met de natuur is van groot belang om de orde, de harmonie en de schoonheid in de natuur te begrijpen en te waarderen. Alsook om de natuurwetten te beheersen die de basis vormen van alle wetenschappen en kunsten, zodat het kind de prachtige dingen die de beschaving creëert beter kan begrijpen en er beter aan kan deelnemen. Laat kinderen vooral mee creëren van hoe hun droomschool eruit zou zien. Alvast veel succes! Magdalena Troch
72-PURECHILD 06 | 2020
PURECHILD 06 2020-73
Pure Child oktober 2020
RUBRIEK: NATUUR
De waarde van permacultuur
IN HET ONDERWIJS
74-PURECHILD 10 | 2020
Pure Child oktober 2020
Permacultuur is een term die steeds vaker verschijnt als het gaat om een nieuwe manier van omgang met de aarde. Permacultuur gaat over een holistisch wereldbeeld, waarbij we kijken naar een manier van leven die in balans is met alles wat leeft. Met als ethische principes ‘zorg voor de mens, zorg voor de aarde en eerlijk delen’.
T
oen ik op 23-jarige leeftijd - na vele omzwervingen in de wereld - op permacultuur stuitte, viel er iets op z’n plek. Een lang sluimerende behoefte om verbinding te voelen met alles wat leeft, werd plotsklaps vervuld en mijn depressieve gedachten en gevoelens verdwenen als sneeuw voor de zon. Dat waar ik al die tijd naar had gezocht in exotische en paradijselijke oorden, bleek veel dichter bij huis te zijn dan ik voor mogelijk had gehouden. Permacultuur geeft me de houvast om mijn leven op een eerlijke manier in te richten en in verbinding te staan met mijn omgeving. De lang vergeten herinneringen aan wuivende maisplanten in de moestuin, mijn opa met een emmer aalbessen, een vrieskist vol heerlijks uit de moestuin en een kelder met potten zoetigheden van mijn oma verschenen weer op mijn netvlies en brachten mij terug naar mijn vroege kindertijd. De tijd van toen mijn ouders nog samenwoonden en hun rustig gelegen huis, omringd door fruitbomen, een druivenkas en een moestuin, met hulp van mijn grootouders verzorgden en van de oogst aten.
Natuurlijk leven Slechts drie decennia geleden was dit een heel gangbare manier van opgroeien en veel kinderen aten vrijwel wekelijks iets uit eigen tuin. Ook een flinke wandeling door bossen en over velden, weer of geen weer, waren velen van mijn generatie niet onbekend als zondagse familieactiviteit. Niet te vergeten de lange zomeravonden van kikkers vangen en boomhutten bouwen. Bovendien zorgden de opa’s en oma’s die ‘de oorlog nog hadden meegemaakt’ voor een kritische noot wanneer verspilling en onzuinige omgang met hulpbronnen werden geconstateerd. Deze manier van leven kan omschreven worden als permacultuur of natuurlijk leven. Een bewuste omgang met energiebronnen, met kleinschaligheid en eenvoud als de norm. Met verstedelijking, digitalisering, de komst van
steeds meer industriegebieden en snelwegen en daarbij het verdwijnen van niemandsland waar gestruind en gespeeld kan worden, verdwijnt voor veel kinderen de mogelijkheid om op eigen houtje de wereld te verkennen.
Permacultuur principes toepassen in het onderwijs Het wordt hiermee steeds evidenter dat veel van wat we vroeger in onze vrije tijd en in de flow konden ontdekken, leren en onderzoeken, nu op een andere manier onze kinderen zal mogen bereiken. Via onderwijsvormen zoals een school, scouting- of natuurclub, naschoolse opvang en crèche kunnen wij enorme impact maken op het vergroten van het ecologisch bewustzijn van onze kinderen. Door permacultuurprincipes te verweven in het dagelijks reilen en zeilen van de organisatie, kunnen we op een integrale, natuurlijke wijze onze kinderen hierover informeren. Denk hierbij aan het gebruik van herbruikbare verpakkingsmaterialen, de keuze voor biologische voeding tijdens de pauze, het maken van een composthoop naast de school en het organiseren van een zwerfafvalopruimcampagne zijn enkele simpele doch doeltreffende voorbeelden van het integreren van permacultuur in de klas of club. Een ander belangrijk onderdeel van permacultuur, en misschien wel de meest bekende, is het verbouwen van voedsel. In een permacultuurtuin wordt doorgaans niet of nauwelijks in
‘We erven de aarde niet van onze ouders, we lenen haar van onze kinderen’. Indiaans gezegde PURECHILD 10 | 2020-75
Pure Child oktober 2020
Wat is een voedselbos? Een voedselbos is een superslim ontworpen stukje land vol met nuttige en eetbare bomen, struiken en kruiden voor mensen en dieren. Door efficiënt onderhoud ontwikkelt zich een bosachtig systeem met een vruchtbare bodem en een hoge diversiteit. Dit zorgt voor een gezond en veerkrachtig geheel, waar je op den duur weinig omkijken naar hebt en vooral de vruchten van kunt plukken! In de kindertijd wordt het fundament gelegd van hoe een kind zich verhoudt tot de wereld om zich heen: de natuur, zichzelf en elkaar. Het integreren van permacultuur in het onderwijs geeft kinderen de gelegenheid om op juiste wijze om te gaan met energiebronnen en creatieve manieren te vinden om in harmonie te leven op aarde. Bovendien werkt het op een positieve manier aan het algehele welzijn van kinderen. Veel buiten zijn verhoogt het immuunsysteem en concentratievermogen en kinderen die in binnenruimten vaak als ‘onhandelbaar’ en ‘vervelend’ worden gezien, kunnen ineens openbloeien en hoge mate van interesse tonen.
de bodem gewerkt. Door het aanbrengen van organisch materiaal wordt vooral gewerkt aan de opbouw van een gezond bodemleven met een luchtige structuur en een uitgebalanceerde samenstelling. Dit resulteert in uitbundig groeiende planten met een grote voedingswaarde. De tuin biedt daarnaast ook legio leermogelijkheden en elke stap van zaadje tot bord is een les op zich. Eetbare natuur in de directe leeromgeving in de vorm van een voedselbos, is een ultieme vorm van permacultuur. Een voedselbos biedt talloze mogelijkheden voor jong en oud om te werken, leren, ontdekken, ontspannen en spelen in en met de natuur. Op natuurlijke wijze komt de verbinding tussen mens en natuur tot stand. En deze verbinding vormt de essentiële basis voor het ontwikkelen van een positief zelfbeeld. Een natuurrijke omgeving biedt namelijk de mogelijkheid tot uitdaging, het verkennen van grenzen en het ontwikkelen van vaardigheden. Een voorbeeld is het planten en verzorgen van een bessenstruik. Wanneer een kind zich hierover ontfermt en leert hoe het deze kan
76-PURECHILD 10 | 2020
laten groeien, ontstaat een verbinding tussen de plant en het kind, en groeit het zelfvertrouwen wanneer de plant daadwerkelijk groeit bij de juiste aandacht.
Steeds meer permacultuur In Nederland en België zijn steeds meer mensen bezig met het beoefenen van permacultuur en het creëren van voedselbossen. Ook is er een opmars van alternatieve onderwijsvormen zoals bos- en buitenschooltjes. (Voedsel) bosschooltje de Vurige Vos is een van de eerste (experimentele) vrije onderwijsvormen waar kinderen in de natuur vanuit intrinsieke motivatie kunnen ontwikkelen. Louise van Luijk Louise van Luijk leeft samen met haar partner en drie kinderen op holistische wijze zoveel mogelijk in balans met alles wat leeft. Samen organiseren ze het wekelijkse (voedselbos)schooltje De Vurige Vos in hun eigen voedselbos in opbloei. Daarnaast verzorgt ze permacultuur- en voedselboseducatie voor scholen en bso’s en inspireert ze anderen om ecologisch te leven middels workshops en retreats. Meer informatie op haar website: www.vruchtbaar.org
BOEK: Mirabelles Voedselbos Onlangs verscheen het inspirerende educatieve kinderboek voor jong en oud ‘Mirabelles Voedselbos’. Het is geschreven door de Roemeense Ina Curic en vertaald en uitgegeven door Louise van Luijk van Vruchtbaar.org. Dit boek vertelt het verhaal van Mirabelle, een jong meisje, dat door haar dorp wandelt, terwijl ze zaden, advies en ondersteuning verzamelt voor het voedselbos waar ze van droomt. Een voedselbos voor haar en haar gemeenschap. Het boek gaat over durven dromen en manifesteren. En bovendien zit het boordevol educatieve opdrachten!
p o c r at e
s
Voedi
ip
cijn
h
als me di
ng
0% PAlMolIe, 45% hAZelnoten
Gezellig ontbijten met lekkere én gezonde choco van Amanprana Mijn kinderen leren, spelen en sporten de hele dag. Daarom is hun ontbijt belangrijk. Ze hebben ‘s ochtends een gezonde start nodig. Mijn kinderen houden van de waanzinnige smaak van Amanprana choco. Ze zijn dol op die pot boordevol hazelnoten. En ik hou van de natuurlijke en biologische ingrediënten die ik mijn kinderen geef. De Amanprana choco is rijk aan kalium, ijzer en vitamine E. Het is een goede bron van magnesium, zink en calcium. Ik hecht er belang aan dat de Amanprana choco geen palmolie bevat. Ook geen chemische zoetstoffen, geen geraffineerde suikers en geen zonnebloemolie. De meeste choco’s bevatten 40 tot 60% geraffineerde of bruine suikers. Amanprana choco bevat 0% geraffineerde suiker. Amanprana choco bevat de voordelen van 28,5% kokosbloesemsuiker. Er zitten meer antioxidanten in kokosbloesemsuiker dan in kiwi, mango, wortel of tomaat. Een wereld van verschil voor mijn kinderen want geraffineerde of bruine suikers bieden 0% antioxidanten.
AMAN PRANA
SERENE LEVENSKRACHT
Wat je moet weten over de voordelen van kokosbloesemsuiker in onze Amanprana choco Glycemische Index GI: hoe lager de GI, des te stabieler je suikerspiegel: voor langdurige energie zonder ups en downs Geraffineerde suiker Oersuiker, Rapadura Kokosbloesemsuiker
Per 100g Bron: SGS Filippijnen en SGS Antwerpen*
Stikstof Fosfor Kalium Calcium Magnesium Chloride Zwavel Borium Zink Mangaan Ijzer Koper Chroom Inositol
68 61 35
kokosbloesem suiker 202 mg 79 mg 1030 mg 6 mg 31 mg* 470 mg 26 mg 0,6 mg 2,2 mg 0,26 mg* 5,1 mg* 0,35 mg* 12 µg 258mg*
Info en inschrijven op de nieuwsbrief: www.amanprana.eu Verkrijgbaar in de biowinkel of thuis geleverd via www.amanvida.eu www.amanvida.eu
bruine suiker 10 3 65 24 7 18 13 0 0,2 0,2 1,3 0,06 -
witte suiker 0 0 2.5 6 1 10 2 0 0,1 0 0,1 0,06 0 -
Pure Child juni 2020
RUBRIEK: VOORLEESVERHAAL
Een nieuwe koningin in AndrommiĂŤ Deel 1: Twee prinsessen aan de telefoon Stipt om zeven uur rinkelde de wekker. Gloriana veerde op van onder haar dekbed, dat popperig was versierd met zonnetjes. Door de kieren naast de gordijnen zag ze enkel grijs. Een suffe regen ritselde over de ruiten. Daar doemde de eerste dame al op om haar in een ochtendmantel te helpen. Ze betrad haar sanitaire salon van purpergevlamd marmer. Het kristallen bassin geurde naar lauw rozenwater. Gelukkig kreeg ze een kwartier rust om te badderen. Daarna, zoals alle dagen, was er weerom geen ontkomen aan het protocol. Twee dames hielden zich langdurig van de straat door haar in een strookjesjapon te verpakken en haar stugge lokken met zilveren spelden te bedwingen.
78-PURECHILD 10 | 2020
Klokslag acht zat ze aan de ontbijtdis. Een lakei presenteerde een mand met geroosterd brood, een botervloot in de vorm van een zon, een schaaltje citroenmarmelade, waar ze dol op was; een plak rosbief, een zacht eitje en een pot slappe thee. Na de maaltijd besteeg ze per draagkoets de heuvel schuin achter het paleis. De roodbruine toren van het Illustere Etiquette College keek uit over gans Zonnestad. Niemand minder dan haar moeder verzorgde de eerste les: Wuiven en Buigen, ofwel tot in den treure minzame knicks en reverences oefenen, zo geruisloos mogelijk, welke kleding ze ook droeg. Stomvervelend en leidend tot spierpijn, maar Superba toonde geen genade. Niets leek ze zich meer te herinneren van haar schandalige
Pure Child oktober 2020
vertoning op het Aankoopfeest. Zoals gebruikelijk tijdens haar lessen ging ze decent gehuld in een dieppaarse robe, slank afkledend tot juist onder de knie. Haar voeten staken in hooggehakte rijlaarzen met zilverbeslag. Toch maakten ook haar zwierigste voorbeeldknicks nauwelijks geluid. Het tweede uur werd verziekt door stijldansen. Weer kon Rombouth Baronnetje van Kopergroen het niet laten haar te vragen voor een Weense wals. Zuchtend liet ze zich rondzwieren over het marmer, tot over de grens van duizeligheid. En nog kreeg ze de glimlach niet van haar kaken. Zo verging de ganse schooldag. Pas na vijf uur kreeg ze weer wat vrije tijd, tot aan de volgende verkleedscène voor het souper. Op haar ivoren telefoon, verrijkt met robijntjes, draaide ze het nummer van haar nieuwe vriendin Fortia. Ze nam zowaar meteen op. Mazzel dat het nog steeds regende; geen weer voor paardrijden of crossfietsen. De prinsessen praatten elkaar bij. “Wij waren zondag nog in Speelelfenland,” vertelde Fortia. Glory slikte een steek van jaloezie weg en vroeg zo opgewekt mogelijk: “Hoe was dat?” “Keitof. Zo leuk om iedereen weer te zien. We deden een wedstrijdje boogschieten en ik had bijna gewonnen! Maar Arlette was toch beter; die kan het echt keigoed.” “Oh ja...” zei Gloriana dromerig. Dat wou ze nou best ook eens oefenen. Maar wanneer? Even niet aan denken. In plaats daarvan vroeg ze: “Was Agilo er ook?” “Ja joh. Hij liet zijn nieuwe tekeningen zien. Gááf! Hij maakt een prentenboek over ons avontuur. Alle tekeningen maakt hij maar liefst zes keer, een voor elk van ons en nog twee voor Tiralla en Roodoor, maar dan veel kleiner, zó knap. Alle teksten kalligrafeert hij erbij met gekleurde inkt. Daarna gaat hij de losse bladen inbinden. Je weet niet wat je ziet als het af is, maar dat duurt nog wel even.” “Wow, dat klinkt tof! Ik ben reuze benieuwd.” Glory zwol van trots. Die reis hadden ze toch maar gemaakt en Mas hád het goud gevonden. Daarmee was Speelelfenland gered, maar… wanneer zou zij er weer komen? Fortia leek die gedachte te horen, want ze vervolgde: “Het loopt prima met de bouw van de nieuwe school. Er werken wel tachtig mensen aan. Over drie maanden moet-ie al af zijn. Dan kun jij erheen en zien we elkaar vast vaker.” “Ik hoop het.” Haar stem klonk dof. Dat het nieuwe college op een heuvel tegenover Speelelfenland gebouwd werd, betekende niet dat zij daar in haar vrije tijd ooit zou mogen
spelen. Het zou al lastig genoeg worden haar vrienden op te zoeken. Benny had aangeboden een touwbrug over de rivier te bouwen, maar Fortia wist te vertellen dat dat plan niet doorging. Te gevaarlijk, zo hoog boven het water. Om diezelfde reden had Superba de twee tokkelbanen naar de heuveltop weg laten halen. Zwemmen dan? Dat kon Gloriana best; voor en kort na haar reis was ze de rivier al aardig vaak overgestoken met haar vrienden, naar de draaikolk en terug. Toch was er nu geen denken aan. Net als in Zuid-Zonnestad zou het college dag en nacht bewaakt worden door grimmige lakeien. Haar beste kans was nog de trein. De nieuwe spoorbrug, halverwege de kolk en het dorp, was volop in aanbouw, net als het speciale station voor leerlingen en personeel. Dat bood kansen, alleen, hoe zou ze aan een treinkaartje komen en ongemerkt buiten de school geraken? Ze had het bepaald getroffen dat haar ontsnapping uit hotel De Gouden Stroom onbestraft was gebleven, dankzij het briefje dat ze had achtergelaten. Die truc kon ze beter niet nog eens uithalen. Het was zeer de vraag of haar moeder dan weer in zo’n goede bui zou zijn. Soms gebeurde dat ‘s anderendaags al, maar er konden net zo makkelijk maanden overheen gaan. Nooit kon Gloriana er op rekenen. Dus zweeg ze verder over het weerzien met Fortia. Ze verzon iets anders: “Heb je Natalja ook gezien?” “Natuurlijk, die is er altijd bij in Speelelfenland, als ze maar even kan. Ze doet iets leuks op school, je weet wel, het Blauw Kasteeltje College.” “O ja, dat aparte gebouw net buiten het dorp, hè? Ik heb het vanuit de verte wel gezien.” “Ja, dat, precies. Natalja doet nu een project over geneeskrachtige planten en weet je wie haar schoolhelper is?” “Nou?” “Pelara.” “Pelara? Die ene supervliegelf? Weet die zoveel van planten?” “Ja. Ze is zeker niet de enige; de meeste elfen weten veel over de natuur, maar Pelara is wel de eerste die schoolhelper is geworden.” “Goh, wat bijzonder,” zei Gloriana. “Dat dat zomaar kan.” “Ja, en ook weer niet zó bijzonder. Iedereen in Goudenmonde groeit toch op met de elfen. Eigenlijk best gek dat er nooit eerder elfen op die school zijn geweest. Nou ja, niet om kinderen te helpen met projecten. Misschien wel om eens te kijken wat een school nu is.” “Zo gek vind ik dat niet. Ze zijn toch Speelelfen; ze doen niets liever dan spelen. Waarom zouden
PURECHILD 10 | 2020-79
Pure Child oktober 2020 ze dan naar een school gaan?” Gloriana peinsde hardop verder: “Maar ze weten dus wel veel, zeg jij. Hoe leren ze dan?” “Oh, daar hebben ze geen school voor nodig. Ze leren van elkaar. Ouders vertellen hun kinderen de belangrijkste dingen, die ze zelf vroeger van hún ouders hebben geleerd: alles wat je nodig hebt om goed en plezierig te kunnen leven in de natuur. En de elfen zingen samen lange ballades over hun land en hun geschiedenis, over dieren en planten, sterren en planeten en ga zo maar door. Dat heeft Tiralla wel eens verteld. Sommige liederen kent iedereen van buiten, zo vaak worden ze gezongen op bepaalde dagen. Wanneer er bijzondere dingen gebeuren in Speelelfenland, verzinnen ze er nieuwe coupletten bij of ze maken zelfs een heel nieuw lied.” “Ook over onze reis?” vroeg Gloriana gretig. “Vast wel; wij hebben samen immers hun land gered. Maar ik heb geen idee wat ze daar nu over zingen, want dat doen ze nooit als er kinderen bij zijn. Mensenkinderen, bedoel ik.” “Waarom niet?” “Dat is hun geheim; daar vraag ik niet naar. Weet je, het is best speciaal dat wij zomaar in hun land mogen spelen, zo vaak als we willen. Daar hebben we echt mazzel mee. De meeste andere elfen zouden dat niet zo leuk vinden. Wel af en toe, met volle maan of zo, maar niet iedere dag en ook niet met zoveel kinderen tegelijk.” “Dat wist ik niet. Eigenlijk weet ik nog maar zo weinig over elfen. Vóór de zomer dacht ik nog dat ze niet eens bestonden...” “Pas maar op, dadelijk kietelen ze je weer door,” proestte Fortia. “Oh, dat vond ik niet zo erg. Beter dat dan… nou ja, dan bijna alles wat ik hier beleef.” Ze zuchtte diep. Even bleef het stil. Fortia wist
80-PURECHILD 10 | 2020
zo niks te zeggen om haar op te beuren. Plots schoot haar iets te binnen: “O, heb je al gehoord van de nieuwe parfumfabriek?” “Nee, vertel?” “Die fabriek is opgezet door Madame Vaynena.” “Oh, die. Ik merk al een maand niks meer van haar, gelukkig.” “Dat kan kloppen, want ze logeert nu hier in de stad, in Het Gulden Ramshoofd. Ze huurt de oude slaoliefabriek, een paar straten van het paleis af, die al tijden leeg stond. Daar maakt ze een speciaal parfum.” “Echt? Hoe dat zo?” “Het was een idee van Viperinus. Ze kwam hem tegen bij het Aankoopfeest en het klikte goed.” “Viperinus?” peinsde Gloriana. “Ken ik die?” “Jawel, die graatmagere bekakte man met stijve O-benen, die stomme hoge kraag en zware bakkebaarden. De rare raadsheer van mijn vader.” “Oh, die. Nu weet ik het weer. Had hij niet ook het plan bedacht voor de palmstraalmast?” “Precies. En daarvoor ook voor de Magische Knopendozen. Hij heeft altijd wat.” “En nu?” “Nu klinkt het wel plezant. Ze hebben samen een nieuw parfum ontwikkeld, voor grote mensen, zodat ze echt verliefd kunnen worden.” Glory giechelde: “Echt? Is dat nodig dan?” “Zij vinden van wel. Ze willen graag dat mensen samen gelukkig worden en dat er meer kinderen geboren worden. Dat is goed voor onze landen. Nu hebben veel mensen geen tijd meer voor de liefde; ze zijn zo druk met werken of studeren, of vergaderen; er is altijd wat.” Of stijldansen en reverences maken, dacht Gloriana somber. Ze was nog nooit verliefd geweest. Als ze Forty zo samen met Mas zag, helemaal dol op elkaar en zo zorgzaam, lacherig en zacht… weer een steek in haar buik. Ze slikte diep. Niks laten merken; ze gunde het haar vrienden zo. Zou zij ook zo kunnen kussen? Hoe zou dat proeven? Wie zou ze vragen, als ze durfde? Agilo vond ze wel heel tof. Wat zou hij zeggen als…? Of zou ze Arlette vragen? Fortia grinnikte: “Je ruikt die fabriek goed hier bij mij, als de wind van zee komt. Best een tof geurtje; vrij zoet, zo’n beetje als rijpe sinaasappels, met een kruid erbij dat ik niet ken. En dat parfum… Er zijn nu proefpersonen; vraag me niet hoe ze die gekozen hebben. Wel lachen als ik door de stad loop. Ik zie opeens mensen zot dansen, met roze ballonnen of bossen vuurrode rozen. En gisteren zag ik de leuke bakker, Siloma; bij haar koop ik graag een warm amandelbroodje. Midden op de Ramshoornspromenade begon ze pardoes een lang gedicht
Pure Child oktober 2020
voor te dragen. Mooie rollende zinnen, netjes op rijm, superplechtig, en ze ging maar door, over een lenteavond met volle maan, twee smachtende harten, een zilveren vliegend paard en tere bloesems… ik hield het niet meer.” Al vertellend maakte Fortia brede armgebaren, alsof ze voor een groot publiek stond. Dat kon Gloriana niet zien. Toch kwam de boodschap op afstand aardig over, want ook zij proestte het uit: “Dat méén je niet!” “Toch wel. Het ene vers na het andere, met steeds meer verwonderde mensen om haar heen. Jammer dat haar aanbedene er niet bij was. Dat is Darriki, de molenaarszoon, weet ik toevallig. Maar zijn naam noemde ze niet. Beter voor hem, anders had-ie vast geen leven meer gehad, haha.” “Hoezo? Is het soms niet leuk om echt verliefd te zijn?” “Jaw-wel… j-jawel...” Fortia kwam even niet uit haar woorden, al kon dat ook aan de slappe lach liggen. Gloriana grinnikte: “Jíj hebt dat parfum niet nodig, hè? En Mas ook niet.” Toen kreeg Forty toch een kleur die je door de telefoon tot in Zonnestad kon zien, als je goed keek. Ze gierde: “Nee hoor. Het is ook niet voor kinderen.” Haar vriendin lachte even hard mee. Smoorverliefd zijn leek haar keitof. Behalve… hè verdikkie, weer zo’n koude steek, nu in haar gedachten: Wie zou mij nu willen? Ik ben toch echt niet knap. Die rare spitse neus en dat stomme haar. En ik doe toch nooit iets goed. Altijd hebben de dames maar kritiek, op hoe ik loop, hoe ik zit, hoe ik eet, of schrijd met mijn kroon op… Dansen kan ik ook al niet best; ik word veel te snel duizelig en dan trap ik weer op Rombouths tenen. Niet dat ik dat zo erg vind, maar het hóórt gewoon niet, niet voor een prinses. En dan Superba nog erbij; wie wil die nu als schoonmoeder? Au! De steek zwol aan tot een golf van kou. Uit alle macht bedwong ze haar hersenen en haar buik. Niet zo klagen, Glory! Dat parfum is niet voor kinderen en je bent pas bijna elf; nog alle tijd om verliefd te worden. Later zal het wel beter gaan. Maar die kou bleef zeuren. Hè, waarom nou? Ze had juist zo’n pret met haar vriendin. Vlug aan iets anders denken… Opeens, wie weet waar het vandaan kwam, vroeg ze: “Is het misschien iets voor jouw vader?” “Hè? Hoe kom je daar nu bij? Hij heeft nog steeds veel verdriet om mam. Tenminste…” Nu was het Fortia die een snik wegslikte. “Dat denk
ik. Hij praat er nooit over, maar als hij het moeilijk heeft, gaat-ie een heel eind in zijn eentje wandelen in de tuinen. Daar knapt-ie weer van op.” “Oh, dat wist ik niet. Hoe… hoelang is ze nu…?” “Volgende maand alweer twee jaar,” snikte Fortia. “Nog best kort,” meende haar vriendin meelevend. “Ja, soms lijkt het weer alsof het gisteren was.” “Gebeurde het plotseling?” “Oh nee, ze was al veel langer ziek. Eerst konden de artsen haar nog helpen, maar op een dag werkten de medicijnen niet meer. Toen ging het rap...” Ze weende zacht. “Wat erg voor jullie. Maar ik denk toch dat jouw vader er nu wel overheen is.” “Heus?” Forty leefde op, haar tranen wegpoetsend met een zijden lapje. “Waarom denk je dat?” “Weet je, van de zomer, tijdens de Conferentie van Gekroonde Hoofden, zag ik hem een keer in zijn eentje. Daar moest ik net aan denken. Het gebeurde ‘s avonds laat, na het banket; ik wilde juist gaan slapen. Mijn kamer was op éénhoog, boven de rozentuin. Het was warm; ik had het raam opengezet en het licht uitgedaan, vanwege de muggen. Toen hoorde ik geknerp, recht onder mijn raam. Er liep iemand over het grindpad door de tuin. Het werd al donker; ik kon nog juist zien dat hij het was, in dat paarse rokkostuum. Hij ging op een bank zitten een praatte een tijdje in zichzelf. Hij dacht dat niemand hem hoorde, maar ik verstond hem goed, want het was heel stil in de tuin. Ik hoorde hem zeggen: ‘Oh liefste Regalia, was jij nu maar weer bij mij, hier op de Conferentie. Dan zouden we weer dansen en lachen, net als vroeger. En samen veel plezier maken met zo’n nieuwe audifox, tenminste, als die het eindelijk gaan doen. Dat hoop ik maar. Maar ik weet wel, jij bent niet meer hier op Aarde. Nooit zullen we samen nog dansen en lachen. Dat kan ik beter accepteren. Toch zou ik zo graag weer een lieve vrouw in mijn leven willen. Begrijp jij dat? Zou je het erg vinden als ik nu een andere geliefde vond?’ Ik kon niet horen of koningin Regalia, nu ja, haar geest, antwoord gaf. Jouw vader bleef nog een poosje stil zitten, tot hij opstond en wegliep, terug het hotel in. Zijn stappen klonken toen veel lichter; het grind knerpte bijna niet meer.” Fortia ademde langgerekt uit, zo intens had ze geluisterd. “Gôôh… Wat fijn dat je dit nu vertelt. Dank je wel! Ik zou het keitof vinden als hij een nieuwe vrouw kreeg… en ik een nieuwe mama.” “Ik zal voor jullie duimen,” zei haar vriendin
PURECHILD 10 | 2020-81
Pure Child oktober 2020
spontaan. “Dank je. Oh, wist ik maar een leuke vrouw voor hem.” “Daar zeg je zowat. Die ken ik ook zo niet. Maar, stel je eens voor, als dat parfum nou heel goed werkt, zou jij hem dan zo’n flesje geven?” “Misschien wel. Dat kan ik nog niet zeggen; het bestaat pas een paar weken en Siloma is denk ik een van de eersten die het uittesten. Madame Vaynena en Viperinus zullen er vast nog van alles aan verbeteren, voor ze het gaan verkopen. Ik wil eerst zeker weten dat het werkt; dat je er écht verliefd van wordt en geen rare dingen gaat doen.” “Ik snap het,” zei Gloriana droogjes. “Precies zoals jij en Mas dus. Nóóit zo lang mogelijk zoenen onder water; nooit zoveel mogelijk bijnamen voor elkaar verzinnen die met een L beginnen...” “Precies,” proestte Fortia. “Pap is natuurlijk wel de koning; we moeten een béétje voorzichtig zijn.” “Dat is waar,” gierde Gloriana. Haar vriendin wist zich eindelijk te herpakken en vroeg langs haar neus weg: “Zou het soms ook iets voor jouw moeder zijn?” “Als dát zou kunnen...” Die zucht klonk zo aangrijpend dat Fortia bezorgd opmerkte: “Hoe bedoel je? Is ze nooit verliefd dan?” “O ja, minimaal om de drie maanden. De ene keer op een maarschalk; dan weer op een stalmeester, een modeontwerper of een kunstschilder. Soms wel twee tegelijk. Op dit moment is het een dirigent van een polka-orkestje. Dat begon al kort na de Conferentie, dus het kan nooit lang meer duren.” “Tjonge… Pikken al die mannen dat?” “Tja, moeder is natuurlijk wel de koningin, hè? En ze zet ze niet zómaar aan de kant; ze betaalt ze eerst dik om te zorgen dat ze hun mond houden. Dat doet ze ook met alle kranten en de televisie.” “Oh, zo gaat dat,” zei Fortia hoofdschuddend. Nou, wie weet kan dat parfum haar helpen om nu eens echt verliefd te worden.” “Wie weet,” twijfelde Glory. “Eerst eens zien wat er verder mee gebeurt.” Haar vriendin knikte en vroeg nieuwsgierig door: “En jouw vader? Die heb je toch nog?” “Jawel hoor. Ik zie hem alleen maar een paar keer per jaar, in de vakanties. Hij woont ver in het zuiden en heeft het keidruk. Hij is professor biologie, pas begonnen met een nieuwe baan, als directeur van het Z.Z.W.” “Wat is dat?” “Het Zeldzame Zonnelandse Wildreservaat. Dat is wel gaaf. De laatste week van de vakantie was
82-PURECHILD 10 | 2020
ik bij hem op bezoek. Ik logeerde in zijn bungalow in het park, beschermd door stoere rangers. Je zit daar midden tussen de olifanten, giraffen en zwarte panters.” “Echt?” Nu was de beurt eens aan Fortia om wat jaloers te zijn. Glory leefde op: “Jazeker. Nergens in Zuid-Zonneland zie je zoveel wilde dieren bij elkaar. Pap weet er heel veel van. Hij reed me rond in een getraliede jeep, echt super. Ik zal je mijn foto’s wel tonen wanneer we elkaar weer zien.” Hè, nu begon ze er toch over. Weer een steek; niet erg slim. Maar Forty reageerde spontaan: “Tof! We vinden wel een manier. Keileuk dat we nu vriendinnen zijn; dat had ik nooit gedacht.” “Ik ook niet. Dat is gekomen door de Drakenschat.” “Als wij die reis niet hadden gemaakt, had jouw moeder de school zomaar in Beekland gebouwd. Dat zou een ramp geweest zijn voor alle Speelelfen.” “Ja, en voor al die leuke kinderen uit Goudenmonde.” “Maar dat is mooi niet gebeurd, ha!” De twee vriendinnen juichten tegelijk. Glory vervolgde dromerig: “Wat een bijzondere dingen beleven we toch.” “Ja hè? Volgens mij zitten we alweer in een nieuw avontuur. Voel jij dat ook?” “Nu je het zegt…” Ze haalde diep adem. “Laat maar komen! Ik ben er klaar voor.”
# Wat beleven Natalja en Pelara samen op het Blauw Kasteeltje College? # Hoe gaat het verder met dat wonderlijke nieuwe parfum? Spoedig worden er tipjes van sluiers opgelicht.
Hoofdstuk 2: Een merkwaardig succes Hein van Elteren http://bo-en-de-babes.nl/reeds-verschenen/
Gloria van Donge € 19,95 | Hardcover | Full colour 136 pagina's ISBN 9789079603541 Ook verkrijgbaar via de (internet) boekhandel.
INTERNATIONALE BESTSELLER
Dit prachtig geïllustreerde prentenboek bevat vijf verhalen die de ontwikkeling van de eigen, unieke talenten van kinderen stimuleren, waardoor ze hun sterke punten leren waarderen in plaats van dat ze zich op hun zwakke punten richten. Na elk verhaal volgen een aantal pagina’s met activiteiten en vragen voor het kind, evenals een aantal pagina’s voor ouders en/of leerkrachten met informatie over het betreffende onderwerp en tips voor waar ze met het kind over kunnen praten. Wat is jouw talent? helpt kinderen om een positief zelfbeeld te krijgen en zichzelf te accepteren zoals ze zijn.
Complete serie van vijf boekjes in één band
Uit het Engels vertaald door Sietske Boonstra 248media.nl 248media.nl
Onze boeken zijn verkrijgbaar via de (internet)boekhandel. Alle rechten voorbehouden
Pure Child oktober 2020
BOEK in de kijker! Utopia: Naar ander onderwijs Auteur: Dolf van den Berg Uitgever: Gompel&Svacina Bvba ISBN: 9789463710183
D
it boek is geschreven vanuit een diepgaande betrokkenheid bij onze schoolgaande kinderen en jongeren, liefde voor onderwijs en grote eruditie. Dolf van den Berg brengt hier zijn idealen, kennis, ervaring en wijsheid samen in een evenwichtige compositie van een nieuwe school. Niet één die utopisch zal blijven, nee, ze ligt binnen handbereik. Dat is het kenmerk van elk ideaal typisch beeld, het ideale kunnen we niet bereiken, maar het typische wel.
Voor de auteur is het typische dat onze scholen mensenscholen worden. Het gaat hem om ‘het hervinden van de leerling als mens’, zoals hij schrijft: “in diep respect voor de uniciteit en het potentieel van ieder kind.” Dit pedagogische motief brengt hem bij een school als ‘gemeenschap van waarheid en waardigheid’, die hij vervolgens ondehrwijskundig vorm geeft. Dat is het belangwekkende van dit boek: een modern, goed gefundeerd pedagogisch concept wordt onderwijskundig vorm gegeven. Dan ontstaat een school die niet meer uit is op ‘standaardisatie en beheersing’, maar een school die zin geeft. Een school waarin de leerling geen afgeleide is van het curriculum, maar omgekeerd, leraar en leerling in interactie een curriculum tot leven brengen. “Een bijzonder waardevol boek voor wie streeft naar een leerling- en leraarwaardige school en een stevig fundament voor de praktijk zoekt.” vertelt Luc Stevens, emeritus hoogleraar Orthopedagogiek aan de Universiteit van Utrecht en ‘founding father’ van het NIVOZ – Nederlands Instituut voor Onderwijs- en Opvoedingszaken. Dolf van den Berg is emeritus hoogleraar aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Centraal in zijn wetenschappelijk werk staat de zoektocht naar opvoeding en onderwijs dat meer in overeenstemming is met de kenmerken van menselijke en professionele ontwikkeling
84-PURECHILD 10 | 2020
Pure Child oktober 2020
BOEKen voor ouders! Het boek waarvan je wilde dat je ouders het hadden gelezen
Auteur: Philippa Perry Uitgeverij Balans ISBN 9789463820523
Iedere ouder wil dat zijn kind gelukkig is, en dat het in een veilige omgeving opgroeit tot een gelukkige volwassene. Maar hoe doe je dat? In dit wijze, verstandige en verfrissende boek staat alles wat er in de opvoeding van een kind écht toe doet. Geen praktische tips over slapen, eten, goede manieren of huiswerk, maar helder advies over de essentie van het ouderschap. Op basis van haar rijke ervaring als therapeut, haar wetenschappelijke inzichten en haar persoonlijke ervaringen als ouder, behandelt Philippa Perry de grote vragen van de ouder-kindrelatie, van baby tot tienerjaren. Hoe ga je om met je eigen gevoelens en die van je kind? Hoe zien je gedragingen en patronen eruit? Hoe ga je om met je ouders, je partner, vrienden? Dit boek biedt een brede, verrassende kijk op een diepgaande en gezonde ouder-kindrelatie. Zonder oordelend te zijn, geeft Perry op een even directe als geestige manier inzicht in de invloed van je eigen opvoeding op je ouderschap. Het is een boek vol liefdevol advies over het maken van fouten en het onder ogen zien daarvan – waardoor het uiteindelijk goed zal komen. Philippa Perry is al twintig jaar psychotherapeut en schrijver. Ze is verbonden aan The School of Life. Daarnaast is ze tv- en radiopresentator en werkte ze mee aan vele documentaires. Ze woont in Londen met haar echtgenoot, de kunstenaar Grayson Perry, met wie ze een volwassen dochter heeft.
Samen sterk: ouders & school Ouderbetrokkenheid op school staat volop in de belangstelling. Er is veel over geschreven. Meestal vanuit het perspectief van de school: Wat kunnen leraren doen om de betrokkenheid van ouders te vergroten? Dit boek hanteert een ander perspectief: dat van de ouders zelf! Vanuit een kader dat populair is in het onderwijs en waarbij het kind centraal staat: handelingsgericht werken (HGW).
Auteur: Noelle Pameijer Uitgever: Acco Uitgeverij ISBN 9789033489464
Dit boek pleit voor een bundeling van krachten en biedt ouders een kader voor communicatie. Het geeft hen tips hoe op een positieve manier met leraren in gesprek te gaan en te blijven. Wat kun je vragen? Wat is belangrijk om te vertellen? Het bevat ook tips hoe met je kind over school te praten en hoe mee te denken bij een aanpak die past bij je dochter of zoon. Want als ervaringsdeskundige weet je als geen ander wat werkt bij je kind. De samenwerking tussen ouders en leraren verbetert aanzienlijk als ouders weten wat zij van leraren kunnen verwachten en wat die van hen verwachten. Hoe beter de samenwerking, hoe hoger het schoolplezier van kinderen. En dat is het doel van dit boek: dat kinderen met plezier naar school gaan, zich er veilig en gewaardeerd voelen, ’zin in leren’ hebben en zich - gezien hun mogelijkheden - optimaal ontwikkelen. Er is intensief samengewerkt met veel ouders uit het primair en het voortgezet onderwijs. We kunnen dan ook met recht zeggen: dit boek is voor ouders door ouders.
PURECHILD 10 | 2020-85
Pure Child oktober 2020
De wereld is omgekeerd vandaag Uitgeverij Clavis - ISBN: 978 90 448 3977 7
Je bent nooit te jong om kunst te maken. Dat bewijst Edaín Vanmeirhaeghe Wuytack wel. Zelf was Edaín 5 jaar toen ze deze gedichten bedacht, maar ze zijn tijdloos en betoveren jong en oud. Een unieke dichtbundel met foto’s, stemopnames en bijzondere poëzie van ‘de jongste dichteres van Vlaanderen’ Hoe is Edain begonnen? “Het is begonnen omdat er gewoon een gedicht in mijn hoofd kwam en mama schreef het op…” ‘mijn aandacht kan soms op een heel ander plekje gaan wandelen’. Haar mamma vult aan: ”Het komt als een automatisch schrift. Dan zegt ze: ‘er komt weer iets binnengewaaid mama’! Haar ‘deurtje waar de gedichten uitkomen staat altijd open’ vertelde ze me en ’Als ik dicht, voelt mijn hart zich vrij’
Wat zeggen anderen over Edains’ poëzie? ‘De pure gedichten, neergeschreven zoals ze werden uitgesproken, getuigen van de wonderlijke onbevangenheid van een kleuter, een taal die zich nog niet laat beteugelen en zich volkomen vrij een weg baant door het jonge leven. Het is een inspirerende bron waar elke ouder en elk kind zich aan kunnen laven.’ Lut Celie (Psychotherapeute en schrijfster) ‘Edaín mengt beelden die je denkt te kunnen verwachten van een 4-5 jarige met juist heel onverwachte beelden, waardoor het geheel je verrast en ontroert.’ Thomas Möhlmann (dichter) ‘De gedichten van Edaín zijn ontroerend mooi en vooral heel pure poëzie.’ Marc De Bel (auteur) Link naar de boektrailer: https://youtu.be/LbLAD_1JPSg Link naar het audioboek: https://www.respiroarts.com/edain
86-PURECHILD 10 | 2020
Pure Child oktober 2020
In mijn hartje woont een zeemeermin die verliefd blijft op mij. Ze zingt over de ondergaande zon. Ze zingt blij, ze zingt mee met mij. Door haar krachten word ik zelf een zeemeermin. Ik zwem door de omheining en de geitjes volgen mij. Ze zwemmen Naar de waterkant. Ik en zij Edain
PURECHILD 10 | 2020-87
Pure Child oktober 2020
BOEKen voor leerkrachten! Onderwijs voor de 21 ste eeuw
Auteur: Kris van den Branden Uitgever: Acco Uitgeverij ISBN 9789462922853
De wereld verandert razendsnel. Moet ons onderwijs dan ook niet veranderen? Leren onze kinderen op school nog wel de cruciale dingen die ze nodig hebben in de maatschappij van de 21ste eeuw? Ons onderwijs is voortreffelijk, maar het werkt niet even goed voor alle leerlingen. Hoe kan ons onderwijs ervoor zorgen dat alle leerlingen zich volwaardig ontwikkelen en zich goed voelen op school? Wat is de rol van de leerkracht? En wat is de rol van ouders? En moeten we nu massaal computers en tablets in onze klassen invoeren? Dit boek biedt een antwoord op de grote vragen over het onderwijs van de 21ste eeuw. Een must voor iedereen die geeft om de kwaliteit van ons onderwijs. Iedereen dus.
En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven?
Auteur: E. Naaijkens & M.Bootsma Uitgeverij Pica ISBN 9789492525390
Als leraar of schoolleider ervaar je veel werkdruk. Dagelijks komen er allerlei zaken op je af die veel tijd en aandacht vragen. ’s Avonds plof je op de bank en verzucht je: ”Kon ik maar weer eens gewoon lekker lesgeven.’ In dit boek wordt uitgelegd hoe je de werkdruk in je schoolorganisatie kunt verlagen en hoe je daardoor ruimte krijgt om je vakmanschap te ontwikkelen. Ze presenteren een kwaliteitsaanpak die eenvoudig en efficiënt is: Enigma. Het zorgt ervoor dat situaties die op elke school voorkomen gestroomlijnd worden, dat er niet of nauwelijks wordt vergaderd en dat jij als leraar tijd hebt om goed onderwijs te geven. Door als school te werken vanuit een beperkt aantal ambities en doelen, ontstaat er een focus op goed onderwijs, waar zowel de leraar als zijn leerlingen optimaal profijt van zullen hebben.
Talentgedreven onderwijs geven
Auteur: Els Pronk Elke Busschots Uitgeverij Koninklijke van Gorcum Bv ISBN: 9789023256779
88-PURECHILD 10 | 2020
Een speurtocht naar de leerkracht die jij graag wilt zijn. Je krijgt inzicht in wat jouw talenten zijn, hoe jij aan je veerkracht bouwt en zelfvertrouwen ontwikkelt. Daarbij ontdek je in welke context jij het meest tot je recht komt. Een krachtige leeromgeving voor je leerlingen creëren, lukt pas wanneer je ook als leerkracht stevig en krachtig voor de klas kan staan. Hoe kun jij er zijn voor je leerlingen, als een echte ’leer-kracht’? Een leerkracht die ondersteuning biedt, helpt kinderen om ten volle tot leren te komen. Maar ook de manier waarop jij naar je leerlingen kijkt kan voor hen een wereld van verschil zijn. Dit boek volgt twee sporen. Jouw pad, waarin jij sterk wordt van binnenuit, waardoor jij de meest inspirerende versie van jezelf kunt laten zien. En het pad van de kinderen, waarin je inzicht krijgt hoe je achter het gedrag van kinderen kunt kijken, hoe je talenten kunt ontdekken en daarmee bouwt aan de veerkracht en het zelfvertrouwen van kinderen.
Pure Child oktober 2020
BOEKen voor kinderen in de kijker:
Het niet zo banaal alfabetverhaal
Auteur: Susanne Danielson Uitgever: Pumbo.Nl B.V. ISBN: 9789082425000
Auteur: Aubre Andrus Uitgeverij: Baeckens Books ISBN: 9789463415019
De boom zonder vruchten
101 Tips om de Wereld (iets) mooier te maken
De boom zonder vruchten voelt zich heel eenzaam en verdrietig, omdat hij geen vruchten aan zijn takken heeft hangen. Op een dag besluit hij om aan alle vruchtenbomen om hem heen te vragen wie al die vruchten in hun bomen hangt. Het wordt een boeiende week, waarin hij ontdekt wie hij werkelijk is én dat alles wat hij wil mogelijk is.
Alle grote veranderingen beginnen met één iemand die op een dag besluit om het beter te gaan doen. Hoe wil jij de wereld (iets) mooier maken? Met de tips in dit boek wordt dat een heel stuk makkelijker. Je krijgt tips om: • beter voor anderen te zorgen • beter voor de aarde te zorgen • beter voor jezelf te zorgen
Auteur: Siska Goeminne Illustrator: Frank Daenen ISBN: 9789462914032
Boze en blije juffen Een vrolijk boek over de bijzondere krachten van blije juffen. Als het nieuwe schooljaar begint heb je soms dikke pech. Want tussen een hoop blije juffen, zit er af en toe een boze juf. Boze juffen zijn niet geduldig, vrolijk of lief. Ze luisteren slecht en dromen doen ze enkel in hun slaap. Gelukkig hoef je een boze juf maar een jaartje uit te zitten. Dan is het weer tijd voor een blije juf!
Al rijmend op de fiets verzonnen Maija Van Langendonck en haar kleuterzoon attributen bij de mooie tekeningen van Opa Fox. In dit geval een reeks van schitterende alfabetdiertjes. Wat startte als zotte hersenspinsels bleef plakken en werd op papier vastgelegd. Met de nodige stimlans van de directe omgeving en een kleine push van Birgit Krols– aka ‘De Boekenbouwer’ - ziet dit niet-traditioneel abc- verhaal het licht. Een boekje dat niet alleen de allerkleinsten zal bekoren, maar ook leergierige spruiten die zelf aan de slag willen met woordspelletjes en zotte kronkels. Auteur: Maija Van Langendonck Uitgeverij: in eigen beheer ISBN: 9789464075779
WEDSTRIJD: Maak jij van letters leren graag een spel? Laat je je graag meeslepen in een kleurrijk avontuur? Heb je het wel voor een boekje met een hoek af? Dan zal je aan dit boekje lekker lang plezier beleven! Lees het spelenderwijs voor in de klas of al zingend voor het slapen gaan. Wij verloten twee exemplaren van dit
’Niet Zo Banaal Alfabet Verhaal’.
Stuur een leuke tekening met een berichtje waarom jij het graag thuisgestuurd zou krijgen naar info@purechild.be en maak kans op een gepersonaliseerd exemplaar. Bestellen? http://alfabetverhaal.mystrikingly.com/#bestellen
PURECHILD 10 | 2020-89
Wil je dit boek ook graag in je boekenkast? Stuur een mail naar info@purechild.be
voor
Kijk op:
https://www.youtube.com/watch?v=iDpaZLxv2Ss
https://www.facebook.com/ PureChildDutch/ Verschijnt 5x per jaar. Digitaal is kosteloos. Papieren abonnenment kost 50€ (incl. portokosten) Vrijwillige bijdragen zijn welkom.
info@purechild.be www.purechild.be Magdalena Troch Rudy Van Damme Daniëlla Sloots
PURE CHILD LIKE ONS OP FACEBOOK! Neem ook een kijkje op PURE FOOD FOR CHILDREN https://www.facebook.com/ groups/135512829829146/
©2020 – 2021 PURE CHILD. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Bijdragen aan dit nummer van: Briony vanden Bussche, Charlotte, Chantal Voets, Corina Elzenaar, Edain Vanmeirhaeghe Kathlien Bridoux, Evelien Coppens, Jurgen Bex, Lael Stone, Louise van Luijk, Guy Stevens , Gio Vogelaar, Hein Van Elteren, Nathan de Smet, Marie Pons, Maggie Nauwelaers, Serena Wuytack, Stijn De Neve, Vanessa Lauwers
Neem NU
een abonnement op de digitale of de papieren versie purechild.be/abonneren/
Schrijf u in op de maandelijkse nieuwsbrief via purechild.be/aanmelden-nieuwsbrief/