Meer lezen levert kinderen veel op De motivatie van Nederlandse kinderen en jongeren om te lezen is heel laag. Lager dan het internationaal gemiddelde, blijkt uit onderzoek. Ook de leesvaardigheid is flink achteruit gegaan. Als je lezen niet leuk vindt, ga je het minder vaak doen en word je er slechter in. Dan keldert de motivatie helemaal naar beneden, schetst Gerlien van Dalen, directeur van Stichting Lezen. ‘Wij proberen dat om te keren, je wilt geen situatie waarin kinderen straks een handleiding niet snappen of een brief van de overheid niet kunnen lezen.’ DOOR KLASKE DELHIJ Innovatie In 2009 is Stichting Lezen begonnen met BoekStart. Ouders kunnen een gratis koffertje ophalen bij de lokale bibliotheek, waarin baby- en peuterboekjes zitten, ze krijgen een rondleiding en gratis lidmaatschap van de bibliotheek voor hun kind. Langendonk: ‘We bereiken 40% van de ouders, 90% van de bibliotheken doen mee. BoekStart is een behoorlijke innovatie geweest in de leesbevordering de afgelopen tien jaar.’ Ook 40% van de kinderopvangcentra doet mee met BoekStart.
Van de 15-jarige jongeren had in 2018 zelfs 24% zo’n lage taalvaardigheid dat ze minder goed kunnen meekomen op school en in de maatschappij. En de scholensluiting als gevolg van corona leidde ertoe dat leerlingen in het basisonderwijs minder vooruitgang boekten bij begrijpend lezen, vooral in gezinnen met een lagere sociaal economische status.
Beginnen bij de basis Om kinderen gelijke kansen te bieden, moet je beginnen bij de basis, zegt Adriaan Langendonk, manager landelijke leesbevorderingsprogramma’s bij Stichting Lezen. Niet alle ouders kennen het belang van voorlezen op jonge leeftijd en hun eigen rol om het lezen te stimuleren bij hun kind. Ook zijn ze zich er niet van bewust welke voordelen lezen heeft voor kinderen: een grotere woordenschat, hogere scores op Cito-toetsen en meer motivatie om te lezen. Langendonk: ‘Als je wordt geboren in een gezin waar niet veel gelezen wordt, lees je zelf ook niet of nauwelijks en zijn er minder boeken in huis. Wij proberen dit patroon al op jonge leeftijd actief te doorbreken, door ouders te vertellen over het belang van voorlezen en hen te laten ervaren hoe leuk samen lezen met je kind is.’
Kwart van pabo studenten vindt lezen niet leuk Daarnaast maakt Stichting Lezen studenten meer bewust. Langendonk: ‘Dat is zeker nodig: van de pabo studenten vindt 25% lezen niet leuk, 10% leest zelf helemaal niet. Ook op het mbo speelt dat een grote rol bij opleidingen voor pedagogisch medewerker en onderwijsassistent.’ Om scholen te helpen met interessante kinderboeken en jeugdliteratuur is er de Bibliotheek op school, waar leerlingen uit een goede, actuele collectie boeken kunnen lenen. Dit is vooral van belang voor kinderen die thuis weinig boeken hebben. De Bibliotheek ondersteunt de leerkrachten daarnaast bij leesactiviteiten en legt contacten met schrijvers die komen voorlezen in de klas. ‘Oraal toedienen’ Taal heb je nodig om straks een sollicitatiebrief te schrijven, een verhaal of de bijsluiter van een medicijn te lezen, legt Van Dalen uit. ‘Laatst vertelde iemand een anekdote over een moeder die het medicijn voor haar kind in z’n oor deed, omdat er in de bijsluiter stond: ‘oraal toedienen’. Dat kan gevaarlijke situaties opleveren, daarmee zie je ook het belang van woordenschat en leesvaardigheid. En dat begint met voorlezen en leuke boeken lezen als je nog jong bent.’ Meer informatie www.lezen.nl PrimaOnderwijs 43
