De EU wil dat Turkije in het kader van de Douane Unie (1995) zijn havens en vliegvelden openstelt voor Griekse en Cypriotische schepen en vliegtuigen. De regering in Ankara weigert dit pertinent en vindt dat de EU eerst maar eens de beloofde 259 miljoen euro moet verstrekken, bedoeld om de infrastructuur van het Turkse deel van het eiland te verbeteren. De Grieks/Cyprioten van hun kant dreigen hun veto uit te spreken over de Turkse toetreding. Ondertussen worden er onderhandelingen gevoerd tussen Noord- en ZuidCyprus, en velen verwachten dat Cyprus uiteindelijk van zijn vetorecht geen gebruik zal maken. In de rapportage van november 2007 maakt de Europese Commissie expliciet melding van de problemen rond wetsartikel 301 inzake de vrijheid van meningsuiting. Regeringen zijn afwisselend voor of tegen een Turkse toetreding, maar Oostenrijk heeft al gedreigd zijn veto daarover uit te spreken. Ook het feit dat enkele Europese landen hebben aangekondigd een referendum uit te schrijven en het volk te laten bepalen of Turkije wel of niet moet worden toegelaten, veroorzaakte in Turkije veel onrust en ontgoocheling. Het jaar 2010 is cruciaal in de onderhandelingen met de Europese Unie. In een van de aanvullende criteria, die aan het Turks lidmaatschap zijn verbonden, is bepaald dat de Commissie aan de hand van zogenaamde ijkpunten zal bekijken of nieuwe hoofdstukken van het acquis communautaire kunnen worden geopend. Ook is de voortgang van de onderhandelingen in hoge mate afhankelijk gemaakt van de bereidheid van Turkije om het Ankara Protocol uit te voeren en Turkse (lucht-)havens open te stellen voor EU-lid Cyprus. De Europese Raad buigt zich in december over deze kwestie. Indien de Turkse regering het Ankara Protocol niet ten uitvoer legt, kan dit ernstige consequenties hebben voor de onderhandelingen. Als Turkije voldoet aan de eisen, verwacht Europarlementariër Emine Bozkurt dat Turkije op zijn vroegst in 2014 volledig lid wordt van de EU. Anderen geloven echter dat de Turkse droom pas in 2020 bewaarheid wordt. Of de Turken dan nog animo hebben voor het lidmaatschap, moet nog blijken.
38 Tulpia / jaargang 05 / nr 19
Kracht en macht
Europarlement in Brussel
Criteria van Kopenhagen In juni 1993 hebben de EU-leiders die in Kopenhagen bijeenkwamen drie criteria vastgesteld waaraan een kandidaatlidstaat moet voldoen voordat het tot de Europese Unie kan toetreden. Het land moet • stabiele instellingen hebben die de democratie, de rechtsstaat, de eerbiediging van de mensenrechten en respect voor minderheden waarborgen • een goed draaiende markteconomie hebben en opgewassen zijn tegen de concurrentie van de EU • de verplichtingen van het lidmaatschap op zich nemen, de gemeenschappelijke wet- en regelgeving van de EU overnemen en implementeren, en de verschillende doelstellingen van de Europese Unie ondersteunen. • Het land heeft geen conflicten met de buurlanden of heeft geen grens geschillen.
TURKIJE’S JONGSTE GESCHIEDENIS 1923 Stichting Republiek Turkije 1949 Lid van Raad van Europa 1952 Toetreding tot de NA VO 1959 Aanvraag lidmaatschap van de EEG 1960 Staatgreep en executie premier Menderes 1963 Associatieverdrag 1971 Militairen grijpen de macht 1974 Invasie van Cyprus 1980 Staatsgreep 1987 Nieuwe aanvraag lidmaatschap van de EU 1995 Douane Unie tussen Turkije en de EU 1999 Kandidaat-lid EU 2005 Start onderhandelingen voor volledig lidmaatschap ???? Lid van de EU
