De adder is een giftige slang die ook in België voorkomt. De slang beschikt over holle giftanden die normaal gezien tegen het gehemelte liggen, maar bij een gifbeet uitgeklapt worden. Het gif wordt geproduceerd in een gifklier. Als de giftand in de prooi steekt, trekt een spiertje rond de gifklier samen en wordt het gif naar buiten geperst. Het gif zal een prooi snel verlammen zodat de adder die rustig naar binnen kan slikken.
VA
N
Is het je al opgevallen dat als een eend in het water duikt ze helemaal niet nat wordt? Heel wat vogels beschikken over een stuitklier die een vettige stof produceert. Die beschermt het verenkleed tegen vocht, maakt het soepeler en beter bestand tegen slijtage. Wanneer de vogel zijn veren reinigt, gaat die eerst met zijn snavel over de stuitklier; het vet wordt dan via de snavel over het hele verenkleed verspreid. Zo zijn vogels mooi beschermd, soms zelfs met een geurtje dat vijanden afschrikt.
IN
2.4 Welke rol speelt klierwerking bij andere dieren?
©
Het wijfje van de nachtpauwoog, een nachtvlinder, produceert een lokgeur om mannetjes aan te trekken. Die lokgeuren zijn feromonen: signaalmoleculen die boodschappen tussen individuen van dezelfde soort overbrengen. Het doel van die feromonen is om mannetjes aan te trekken om te paren. De sprieten van het mannetje zijn groter en fijner vertakt dan die van het wijfje. Daarmee speurt het mannetje de omgeving af naar vrouwelijke lokgeuren.
Inktvissen beschikken over klieren waarmee ze een donkere kleurstof produceren. De inkt wordt in een inktzak opgeslagen en naar buiten gespoten om te BEKIJK kunnen ontsnappen bij gevaar. DE VIDEO Ze zwemmen dan achteruit weg. Anderzijds kunnen ze de inkt ook gebruiken om een prooi te misleiden.
Dieren beschikken over bijzondere klieren. De producten van die
klieren spelen altijd een belangrijke rol in de leefwijze van het dier. Dat verhoogt hun overlevingskansen.
THEMA 04
hoofdstuk 2
307
