www.comerciodebetanzos.com
COMERCIO
18 comercios asociados a ACEBE CCA sumáronse ao novo servizo de envíos gratuítos para vendas en liña
Un total de 18 establecementos comerciais asociados a ACEBE CCA adheríronse ao novo servizo de envíos gratuítos que a asociación ofrece aos socios para as vendas que realicen a través das súas webs ou redes sociais.
Páx. 4
HOMENAXES
Betanzos entregou os distintivos Muller
Emprendedora e o Premio Úrsula
A Semana Santa de Betanzos afianza a renovación estética das procesións
A directiva da Cofradía de Semana Santa de Betanzos, presidida polo modisto Jorge Vázquez, avanza na renovación da estética das vestimentas e decoración dos pasos coa recuperación de traxes antigos e a incorporación de novos elementos decorativos. Por primeira vez, a Corporación acompañará as principais procesións e apagaranse as luces do casco histórico durante a procesión de Os Caladiños que transcorrerá á luz das candeas
Páx. 6
ACEBE CCA estrea a súa nova
App cun sorteo de 100 euros
ACEBE CCA estreará en abril a súa nova aplicación coa Campaña de primavera na que sorteará un bono de 100 euros entre os clientes dos comercios asociados. A acción promocional consistirá na acumulación de tíckets de compra por valor de 300 euros entre os días 17 de abril e 30 de maio. Para participar cómpre ter descargada a aplicación e darse de alta como usuario. Os clientes teñen que rexistrar os tíckets para
poder optar ao premio final. O sorteo será o día 31 de maio a través da aplicación e o gañador do bono de 100 euros poderá gastalo nos negocios asociados tamén a través da aplicación, amosando un código QR no momento de efectuar o pago. Esta é a primeira campaña que a asociación organiza a través da App Acebecca que puxo en marcha en marzo.
Páx. 3
Meléndez de Texeda
No marco dos actos do Mes da Muller, o Concello de Betanzos entregou os distintivos Muller Emprendedora a 13 mulleres que abriron un negocio ou se fixeron titulares dunha empresa no ano 2022. Ademais, entregou o premio Úrsula Meléndez de Texeda a Ángela Fernández Gómez do restaurante La Casilla
Páx. 10 e 11
OBITUARIO
Pesar polo pasamento do xornalista betanceiro Nacho de la Fuente
O 24 de marzo falecía aos 55 anos de idade o xornalista betanceiro Ignacio de la Fuente Lago, causando un fondo pesar na cidade. Fora redactor de El Ideal Gallego, da delegación de El Mundo en Galicia e de La Voz de Galicia, sendo pioneiro do xornalismo dixital.
Páx. 8
Abril de 2023. Ano XXXI / Nº 365. 9.000 exemplares de distribución gratuíta. DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92 Nº Registro Sanitario C-15-001435
Imaxe do cartaz de Semana Santa obra da artista Andrea Navarro
Rúa do Rollo, 34 bajo B 981 97 06 06 662 210 106 EMPRESAS · AUTÓNOMOS RENTA 2022
Mónica Souto, Claudia Marques, Belinda Lameiro, Mª Luisa Pérez, Eva García e Susana Mourón, da directiva de ACEBE CCA, durante a presentación da nova campaña da asociación / FOTO ARUME
EXPOSICIÓNS
EDIFICIO ARQUIVO (LICEO)
- Ata o 10 de abril. Edificio Arquivo. Exposición de fotografía titulada "Chicas nuevas 24 horas" da fotógrafa Mabel Lozano. Organiza: Secretaría Xeral de Igualdade da Xunta de Galicia. Colabora: Concello de Betanzos.
- Ata o 11 de abril. Edificio Arquivo. Exposición das obras presentadas ao concurso para ser o cartel da Semana Santa de Betanzos, organizada pola Confraría de Semana Santa de Betanzos.
- Do 25 de abril ao 26 de maio. Edificio Arquivo. Exposición colectiva titulada "Artistas da Fundación CIEC 2023".
Horario Edificio Arquivo:
De martes a venres: de 10.00 a 14.00 h e de 19.00 a 22.00 Sábados: de 11.30 a 14.00 h e de 19.00 a 22.00
FUNDACIÓN CIEC
- Ata o 30 de abril. Sala de Exposicións Temporais da sede da Fundación CIEC Exposición de gráfica de Fernando Villena.
Horario Fundación CIEC: martes a sábado de 10.00 a 14.00 h e de 16.00 a 20.00 h
VISITAS GUIADAS
- Xoves 6. 17.00 h Visita guiada Betanzos monumental.
- Sábado 15. 11.30 h Visita guiada A Betanzos dos Irmáns García Naveira.
Punto de encontro: Oficina de Turismo. Mínimo 5 e máximo 35 participantes. Actividade gratuíta. Inscrición obrigatoria: Tlf. 981776666 - 638543169, turismo@betanzos.gal. Organiza: Concello
CONCERTOS CAFÉ LANZÓS
- Mércores 5. 22.30 h Madame Bird (voces femininas do soul)
- Venres 14. 22.30 h The Homeless (covers rock)
- Venres 21. 22.30 h Gabi Triana Quintet (jazz)
- Venres 28. 22.30 h Silvia Penide (cantautora)
SÁBADOS MIÚDOS
- Sábado 22. 12.00 h Sala de Usos Múltiples do Edificio Arquivo. Contacontos para nenos e nenas de 1 a 4 anos e as familias "Cambio e conto" por conta de Raquel Queizás. Inscrición previa en: www.betanzos. gal (preferencia empadroados/as). Organiza: Concello de Betanzos dentro do programa Lingua a escena da Rede cultural da Deputación da Coruña.
CURSOS E OBRADOIROS
AULA CEMIT
- Curso Iniciación a Internet e correo electrónico
3, 4 e 5 de abril de 09.00 a 10.30 h.
- Microbit para nenas e nenos
3 e 4 de abril de 11.00 a 12.00 h. Para menores de entre 8 e 13 anos.
Aula CeMIT (Centros para a Modernización e Inclusión Tecnolóxica) do Concello de Betanzos, Rúa Emilio Romay, nº 1. Tlf. 981771300
Organiza: Concello de Betanzos MUSEO DAS MARIÑAS
- Sábado 15 de abril 16.30 h Obradoiro de cerámica para nenos e nenas de 7 a 12 anos (acompañados dunha persoa adulta) por conta de SaraSal Cerámica. Inscrición previa en www.betanzos.gal.
Organiza: Concello. Colabora: Xunta de Galicia.
CONFERENCIAS
CEIP VALES VILLAMARÍN, 50 ANOS
- Xoves 13. 20.00 h Aula de Cultura Xulio Cuns. Conferencia "D. Francisco Vales Villamarín: vida e obra" por conta de Alfredo Erias e Suso Torres. Actuación dun grupo de exalumnas do centro.
- Xoves 20. 20.00 h Aula de Cultura Xulio Cuns. Conferencia "A evolución do sistema educativo español" por conta de Eduardo Fuentes Abeledo. Actuación de Pícar@s, repolud@s e silandeiras da EMBT de Coirós.
- Xoves 27. 20.00 h Aula de Cultura Xulio Cuns. Mesa redonda "Director e exdirector@s do centro".
Actuación de David Noya.
Organiza: CEIP Francisco Vales Villamarín.
AULA DE TEOLOXÍA EN TORNO Á FIGURA DE BENEDITO XVI
- Venres 14. 20.30 h Aula de Cultura Xulio Cuns. Conferencia "A vivencia pastoral de Benedito XVI en Santiago de Compostela" por conta do arcebispo de Santiago, Julián Barrio.
- Venres 21. 20.30 h Aula de Cultura Xulio Cuns. Conferencia "Benedito XVI. A música, unha verdade na súa vida" por conta de Maximino Zumalave, membro da Real Academia Galega de Belas Artes.
- Venres 28. 20.30 h Aula de Cultura Xulio Cuns. Conferencia "Benedito XVI. Mirada dun embaixador" por conta de Francisco Vázquez, ex-embaixador de España na Santa Sede. Organiza: Unidade Pastoral de Betanzos
PROXECCIÓNS
- Sábado 22. 20.30 h Aula de Cultura Xulio Cuns. Proxección do documental "Chicas nuevas 24 horas" de Mabel Lozano. Organiza: Secretaría Xeral de Igualdade da Xunta. Colabora: Concello.
LECTURAS
PÚBLICO INFANTIL- XUVENIL
Os minimortos o día dos vivos
Autora: Ledicia Costas.
Ilustracións: Mar Villar
Editorial: Xerais
“A noite de Samaín é a máis importante do ano. A bruxa xefa celebra na súa casa unha festa de disfraces e convida só a algúns afortunados. Todos os habitantes do outro barrio agardan nerviosos polo seu convite mentres deseñan os seus disfraces. A parte que máis me gustou foi cando axudan a Penoso (oso)".
Naiara Vidal, de 4º D do CEIP Francisco Vales Villamarín
Que medo, mamá Raquel!
Autor: Agustín Fernández Paz.
Ilustracións: Fran Jaraba. Editorial: Xerais. "É a historia de dous nenos que, como todos os venres, os pais van ao cine e quedan coa avoa. Nesta ocasión a avoa ten que saír a facer a compra. Vaise a luz e os nenos empezan a ter moito medo porque chove moi forte e fai vento. É un libro moi estraño pero é moi divertido".
Carlos Cao Barallobre, de 3º A do CEIP Francisco Vales Villamarín
PÚBLICO ADULTO
Tiempos recios
Autor: Mario Vargas Llosa. Editorial: Alfaguara Una vez más os recomiendo una obra del gran escritor Vargas Llosa, “Tiempos recios” (Alfaguara 2019). Esta vez el narrador nos sitúa en Guatemala, año 1954. El golpe militar perpetrado por Carlos Castillo Armas y auspiciado por Estados Unidos a través de la CIA, derroca al gobierno de Jacobo Árbenz. Detrás de este acto violento se encuentra una mentira que pasó por verdad y que cambió el devenir de América Latina: la acusación por parte del gobierno de Eisenhower de que Árbenz alentaba la entrada del comunismo soviético en el continente. “Tiempos recios” es una historia de conspiraciones internacionales en los años de la Guerra Fría, cuyos ecos resuenan hasta la actualidad. En esta novela apasionante Vargas Llosa nos muestra una realidad a través de dos ficciones: la del narrador que libremente recrea personajes y situaciones, y la diseñada por aquellos que quisieron controlar la política y la economía de un continente manipulando su historia
Recomendado por: Rosario Anido Pacheco
TEATRO 2023 ESTRENOS DE CINE
- Sábado 15. 20.00 h. Aula de Cultura Xulio Cuns.
Representación da obra "Morte accidental dun anarquista" da compañía Talía Teatro.
- Sábado 29. 20.00 h. Aula de Cultura Xulio Cuns.
Representación da obra "Un home con lentes de pasta" da compañía Redrum Teatro.
Organiza: Concello de Betanzos dentro da Rede Galega de Teatros e Auditorios da AGADIC
LIBRARÍA BIBLOS
- Sábado 1. 10.00 a 14.00 e 17.00 a 20.00 h "O conto de todos os días". Contacontos para celebrar o Día do Libro Infantil. Aberto á participación pública apuntándose previamente. Quendas de 15 minutos por persoa para contar un conto.
- Mércores 12. 19.30 h Exposición de xilografías "Mira mamá, sin manos", de Isabel Durá e Jorge Labandeira.
- Venres 14. 19.00 h Edurne Portela presenta "Maddi y las fronteras".
- Xoves 20. 19.30 h Conversas con Xelís de Toro, autor de etceteramente. "Escribir e publicar: o mundo patas arriba".
- Venres 21. 19.30 h Xabier López presenta a súa obra máis recente: "Cocaína"
- Domingo 23. 12.00 h Día do Libro. Autores e autoras asinarán exemplares das súas obras, con música e sacando os libros á praza do Lanzós.
- Venres 28. 19.30 h Xuntanza do Clube de Lectura Feminista
- Actividades abertas ao público en xeral. Tlf. 981771816 · librariabiblos@biblosclube.com
- Sábado 29. 18.00 h Cine Alfonsetti. Proxección do vídeo oficial dos actos de Semana Santa 2023 Organiza: Confraría de Semana Santa de Betanzos.
CINE NO ALFONSETTI
Proxeccións para público adulto
- Venres 14. 20.00 h "Yo soy Tonya"
- Sábado 29. 20.00 h "La cima"
Proxección para público familiar
- Sábado 15. 18.00 h "Space Jam"
- Sábado 22. 18.00 h "Kung Fu Panda" Entrada de balde ata completar a capacidade. Organiza: Concello de Betanzos.
OUTROS EVENTOS
GRAN BAILE DE PRIMAVERA TERCEIRA IDADE
- Sábado 1. 18.00 h. Aula de Cultura Xulio Cuns. Gran baile de primavera para a terceira idade. Organiza: Concello de Betanzos.
PRESENTACIÓN LITERARIA
- Xoves 13. 19.00 h. Sala Azul do Edificio Arquivo. Presentación do libro "A pantasma colorida" de Gema García e Rocío Pedreira. Organiza: Hércules de Ediciones. Colabora: Concello de Betanzos.
XIII CONCURSO DE CARTEIS DAS LETRAS GALEGAS
- Do 10 ao 25. Aberto o prazo. Dirixido a alumnado de primaria e diversidade funcional dos centros educativos de Betanzos. Entrega de carteis: Biblioteca municipal, Casa do Concello ou secretarías do CEIP Vales Villamarín, CPR Nosa Señora do Carme Atocha e Centro Pai Menni. Máis información: 981770100 e en normalizacion@ betanzos.net. Organiza: Concello de Betanzos.
As actividades programadas poden sufrir cambios de última hora. Máis información: www.betanzos.gal
TIN & TINA
Rubin Stein dirige este thriller de terror español diferente a todo lo que has visto últimamente. La histora es la de Lola y Adolfo, que cuando ella pierde los bebés que están esperando, decide, junto a su marido, ir a un convento de monjas donde se queda prendada de Tin y Tina, dos angelicales hermanos muy católicos especiales porque llevan su fervor religioso a límites insospechados. Jaime Lorente y Milena Smit son parte del reparto de esta singular película de terror.
DRAGONES Y MAZMORRAS: HONOR ENTRE LADRONES
Adaptación cinematográfica del primer juego de rol de la historia. En la película, un ladrón encantador y una banda de aventureros emprenden un atraco épico para recuperar una reliquia perdida. Dirigida por John Francis Daley y Jonathan M. Goldstein, con Chris Pine, Michelle Rodríguez y Regé-Jean Page.
20.000 ESPECIES DE ABEJAS
Llega la ganadora del Festival de Málaga de este año. Dirigida por Estibaliz Urresola, narra la historia de Cocó, un niño que no encaja en las expectativas de todos, por lo que su madre decide viajar de vacaciones a su casa materna, donde cambian sus vidas para siempre. Sus protagonistas son Sofía Otero y Patricia López.
Jesús Ramos
2 B c AXENDA CULTURAL · LECTURA · CINE BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023
ACEBE CCA estrea a súa nova App cun sorteo de 100 euros entre os clientes dos negocios asociados
Para participar haberá que descargar a aplicación Acebecca e rexistrar os tíckets das compras realizadas entre o 17 de abril e o 30 de maio ata un valor de 300 euros
REDACCIÓN / Betanzos
ACEBE CCA estreará a súa nova App cunha campaña de primavera que estará activa entre o 17 de abril e o 30 de maio e na que se sorteará un bono de 100 euros que poderá canxearse nos establecementos asociados.
Con esta nova iniciativa a asociación busca dar a coñecer a nova aplicación que a entidade ten activa dende o pasado mes de marzo e coa que busca dar o salto á modernización do sector coa incorporación de novas tecnoloxías e ferramentas informáticas.
E, por outro lado, busca premiar a fidelidade dos clientes do comercio de proximidade que realizan as súas compras en Betanzos e, máis en concreto, nos negocios asociados a ACEBE CCA, dando un valor engadido á pertenza a un colectivo que aglutina a máis de 170 negocios de diferentes sectores.
Sorteo de 100 euros
Para poder participar nesta nova acción promocional o cliente terá que descargar a aplicación
Acebecca (xa dispoñible para Android e Ios), darse de alta como usuario, entrar na campaña e rexistrar os tíckets de compra que reúna entre o 17 de abril e o 30 de maio ata sumar un valor de 300 euros. As compras deberán realizarse nos establecementos asociados a ACEBE CCA entre as datas indicadas para que teñan validez.
Os clientes poderán así participar no sorteo que se celebrará o 31 de maio mediante a aplicación que seleccionará ao gañador ao azar.
A organización comprobará que a persoa gañadora cumpre cos requisitos establecidos nas bases antes de entregarlle o seu premio. De non ser así, volverá a realizarse o sorteo.
O cliente que resulte premiado, recibirá un bono de 100 euros na App que poderá canxear nos establecementos asociados, tamén a través da aplicación, só con amosar o código QR da App no momento de efectuar o pago.
A directiva de ACEBE CCA anima tanto aos socios e socias como ás persoas que consumen nos establecementos asociados a que descarguen a aplicación para poder participar nesta primeira
campaña que a entidade organiza a través da App.
De feito, os asociados e as persoas empregadas das diferentes empresas socias tamén poderán participar na campaña, se ben non poderán facelo con tíckets de compra dos establecementos dos que son titulares ou nos que traballan. Non poderán participar nin os membros da xunta directiva da asociación nin as persoas empregadas da entidade.
O premio só poderá canxearse mediante a aplicación polo que é moi importante que os socios e socias a teñan descargada.
Vantaxes para os socios e para os clientes
A aplicación ofrece vantaxes tanto para os clientes como para os asociados, que poderán participar nas campañas que se poñan en marcha a través da App como nas que organicen os diferentes negocios pola súa conta.
Así, os empresarios asociados a ACEBE CCA recibiron as súas claves de acceso para a área de xestión da App, o que lles permitirá realizar campañas de fidelización propias e sorteos ou xerar bonos
desconto que só poderán gastarse nos seus negocios como premio á fidelidade dos seus clientes.
Esta é a primeira campaña que ACEBE CCA organiza mediante este novo sistema e a directiva da entidade, presidida por María Luisa Pérez Iglesias, anima á participación tanto dos clientes como dos empresarios: "Estamos muy ilusionadas con el estreno de la nueva App, creemos que es un paso importante para modernizar
el sector, adaptándonos a los tiempos actuales y ofreciendo herramientas que faciliten la gestión a la asociación y que ofrezcan servicios y comodidades para los clientes y socios", explicou a presidenta.
A aplicación Acebecca, que conta con múltiples funcionalidades que a asociación irá activando proximamente, está financiada pola Xunta de Galicia e desenvolvida pola empresa BitNorte Consulting.
Rúa do Frade 3 · 981 77 48 23 · f @nosoloflores
E-15-000425 BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023 3 B c PRAZA DO CAMPO
Betanzos
Pza. Alfonso IX, Nº 10 Telf. 981 77 09 52 - BETANZOS
A directiva de ACEBE CCA reúnese coas candidatas á alcaldía do PP e do BNG
Proximamente manterá xuntanzas con PSOE e VOX. Os encontros, a petición dos grupos políticos, permiten achegar propostas relacionadas co sector comercial e empresarial
REDACCIÓN / Betanzos
A directiva de ACEBE CCA reuniuse no mes de marzo coas candidatas á alcaldía do BNG e do PP, Amelia Sánchez e Cecilia Vázquez, en senllos encontros nos que as responsables da asociación fixeron chegar as súas inquedanzas e preocupacións por diferentes cuestións que inciden no sector ao que representan.
As xuntanzas, ás que seguirán unha con VOX e outra co PSOE, foron solicitadas polos propios grupos políticos.
As principais preocupacións que amosaron dende a directiva de ACEBE CCA centráronse en cuestións como a limpeza das rúas, a situación de inseguridade que se percibe dende hai un tempo, en especial no que respecta a roubos en establecementos comerciais e ao consumo de sustancias ilegais en espazos públicos que están a afectar a negocios asociados á entidade, ademais de supoñer un problema de saúde pública e de mala imaxe para a cidade.
Tamén incidiron na necesidade de contar cunha resposta áxil do Concello ante as demandas do sector, unha das principais, a subvención municipal que
supón un piar importante para o financiamento das actividades promocionais da entidade.
A este respecto mostraron a súa queixa polos retrasos na sinatura e abono dos convenios
Unha vintena de comercios súmase ao servizo de envíos gratuítos para vendas en liña
ACEBE CCA ofrece aos comercios asociados esta nova prestación subvencionada pola Dirección Xeral de Comercio
REDACCIÓN / Betanzos
Un total de 18 comercios asociados a ACEBE CCA sumáronse ao novo servizo de envíos gratuítos para as vendas en liña que a asociación ofrece aos seus socios e socias.
Trátase dunha nova prestación exclusiva para comercios mediante a que a asociación busca "impulsar a competitividade do comercio local no mercado global de Internet", tal e como explicou a presidenta de ACEBE CCA, María Luisa Pérez Iglesias. "Ademais, fomentamos as vantaxes do asociacionismo para que os comercios tomen conciencia da necesidade de formar parte das asociacións de comercio que lles ofrecen beneficios directos a través de accións como esta", subliñou a presidenta do colectivo.
40 euros mensuais
o que supón para a entidade un perxuizo. Ambas as dúas candidatas amosáronse receptivas ante as problemáticas formuladas dende o colectivo.
Cada comercio inscrito no novo servizo disporá dun saldo de ata 40 euros mensuais para sufragar os gastos de envío das compras que os seus clientes realicen nos seus negocios a través das súas páxinas web ou das redes sociais. Esta contía poderá ser revisable e mesmo incrementarse segundo o volume de vendas ou a demanda
dos negocios inscritos. Os envíos realizaranse a través da sucursal de MRW de Betanzos que xa contactou cos diferentes comercios apuntados para explicar as condicións da prestación.
O servizo estará subvencionado pola Xunta de Galicia a través das Subvencións ás asociacións de comerciantes sen fins de lucro para a dinamización dos centros comerciais abertos de Galicia, e estará activo ata o vindeiro mes de outubro ou ata que se esgote o crédito concedido pola Consellería.
Os comercios asociados a ACEBE CCA que desexen inscribirse poden facelo enviando un correo electrónico a: acebe@comerciodebetanzos.com ou comunicándose coa asociación no teléfono 981774574 de luns a venres en horario de 10.00 a 14.00 horas.
4 B c PRAZA DO CAMPO BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023
Imaxe da xuntaza da directiva de ACEBE CCA co PP / FOTO ARUME
Imaxe da xuntaza da directiva de ACEBE CCA co BNG / FOTO ARUME
BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023 5 B c PUBLICIDADE
A Semana Santa de Betanzos recupera vestimentas antigas e reivindica o seu atractivo cultural
O deseñador Jorge Vázquez estréase como presidente da Confraría cunha aposta firme polo coidado da estética e por aunar arte, cultura e tradición.
REDACCIÓN / Betanzos
Sorprendido pola implicación da cidadanía e do empresariado local, o presidente da Cofradía de Semana Santa de Betanzos, o deseñador Jorge Vázquez, supervisa cada detalle dos pasos das cinco procesións que percorrerán o casco histórico betanceiro os días 2, 4, 6 e 7 de abril. Un esceario idóneo para reivindicar a tradición das celebracións betanceiras e o aspecto máis cultural da Semana Santa.
Unha tradición que se reflectirá nas vestimentas antigas, rescatadas da igrexa e do Museo das Mariñas, que lucirán os monaguillos que acompañarán a procesión do Domingo de Ramos na que todos vestirán de branco: "Busco un impacto visual y trato de mejorar la imagen dentro de lo que es el estilo gallego y del casco histórico para ofrecer una imagen más internacional", afirmou Jorge Vázquez no acto de presentación do programa no que estivo acompañado pola alcaldesa, María Barral, o párroco Santiago Pérez, e membros da directiva da Confraría.
Entre as novidades, ademais do cambio na vestimenta da procesión da "Borriquita", recubriranse as andas con telas e faldóns para ocultar as estruturas, prestarase especial atención á decoración floral dos pasos e incorporaranse máis nenos e nenas ás procesións.
"Negro, luto y olor a incienso"
O Domingo de Ramos e o Venres Santo a Corporación Local acompañará as procesións por primeira vez. E tamén por primei-
A artista valenciana Andrea Navarro gaña o certame para elixir o cartaz da Semana Santa
Outra das novidades deste ano foi a selección do cartaz da Semana Santa que se realizou mediante un concurso entre alumnos e alumnas que cursan o Master de Gráfica na Fundación CIEC de Betanzos.
A gañadora foi a artista valenciana Andrea Navarro. As obras que participaron no certame convocado pola Confraría en colaboración co Concello e coa Fundación CIEC, están expostas no Edificio Arquivo ata o 1 1 de abril.
A convocatoria do concurso, no que participaron unha ducia de artistas, supuxo "un cambio otable, ofreciendo una imagen más nueva y fresca fruto de la unión
A alcaldesa, María Barral, no centro, xunto ao presidente da Cofradía de Semana Santa de Betanzos, Jorge Vázquez, o párroco, Santiago Pérez, e membros da directiva da confraría na presentación do programa / ARUME
ra vez a procesión de Os Caladiños transcorrerá a escuras, só alumeada coa luz das candeas: "Queremos crear un ambiente de recogimiento: negro, luto y olor a incienso. Con niñas con mantilla, además de las mujeres que suelen acompañar la procesión", explicó Vázquez.
Consciente de que en Betanzos falta o fervor relixioso que hai noutras localidades, apela ao reclamo turístico e cultural que significa para a cidade a Semana Santa, "seamos o no creyentes", apuntou, e fixo fincapé en que é necesario incorporar xente nova, mocidade que aprecie ese valor cultural.
"Es importante ir mejorando para estar al nivel del título que tenemos (Interés Turístico de Galicia) y estamos luchando por ello", dixo, e aproveitou para agradecer a colaboración do Concello de Betanzos, as doazóns e apoio de empresarios locais e de veciños e veciñas: "Sin dinero no se puede hacer nada y estoy encantado por la acepta-
ción del público", subliñou. Destacou tamén a participación dos costaleiros e colaboradores que participarán nos diferentes pasos ao tempo que pediu que se sume máis xente.
Entre os obxectivos para o vindeiro ano está a recuperación da tradición do Desenclavo, seguindo a liña de recuperar aspectos tradicionais e propios da celebración betanceira.
A alcaldesa, María Barral, pola súa parte, incidiu no valor cultural e turístico, "máis ala do cáracter relixioso, é unha festa declarada de Interese Turístico de Galicia", dixo. Felicitou á directiva da Confraría pola súa implicación e o seu esforzo persoal "para organizar unha Semana Santa que, despois da de Ferrol, é un referente na provincia", afirmou, e animou aos betanceiros e visitantes a vir a Betanzos: "Descubrirán unha Semana Santa incríble, nun entorno único como é o casco histórico e cunha imaxe renovada e uns eventos culturais dignos da mellor Semana Santa".
A sonoridade do órgano será o fío condutor do VI Ciclo de Música Sacra
PROGRAMA SEMANA SANTA (Do 2 ao 9 de abril)
VI CICLO DE MÚSICA SACRA
Domingo 2 de abril
20:30 h Igrexa de Santiago. Concerto "Ad Organum" con Joaquín Barreira.
Luns 3 de abril
20:30 h Igrexa de Santiago. Concerto: "O eterno retorno" de Glossa
Nova: Germán Díaz, Pedro Lamas, Alfonso Morán e Fernando Buide
Martes 4 de abril
20:30 h Igrexa de Santiago. Concerto "Il pianto della madonna" por Cuarteto Alicerce: Jorge Montes, Roberto Santamarina, María José Pámpano e Carlos García. Soprano: Rosana Orsini. Órgano: Marco Brescia.
PREGÓN DE SEMANA SANTA
Sábado 1 de abril
20:30 h Igrexa de San Domingos. Pregón a cargo da profesora titular de Historia del Arte na USC María Dolores Fraga Sampedro. Concerto da Coral Polifónica de Betanzos
PROGRAMA RELIXIOSO
DOMINGO DE RAMOS
Domingo 2 de abril
09:00 h Misa na igrexa das Madres Agostiñas.
11:00 h Bendición de Ramos no adro da igrexa de San Domingos e procesión ata a igrexa de San Francisco.
12:00 h Misa Solemne de Domingo de Ramos na igrexa de San Francisco. Rematada a misa, regreso da procesión ata o templo de San Domingos. Acompañan a procesión a Banda de Música de Abegondo e a Banda Municipal de Música de Betanzos.
19:30 h Misa na igrexa de San Domingos.
Martes 4 de abril
19:00 h Igrexa de San Domingos. Celebración Penitencial con confesións e misa.
Mércores 5 de abril
19:30 h Misa na igrexa das Madres Agostiñas.
20:00 h PROCESIÓN VIA CRUCIS polo casco histórico desde a igrexa das Agostiñas ata a igrexa de Santa María do Azougue. Acompañará a procesión a sección de percusión da Agrupación musical Virxe da Amargura (Ferrol).
XOVES SANTO
Xoves 6 de abril
CELEBRACIÓNS:
MISA DA CEA DO SEÑOR
16:00 h Residencia García Irmáns.
18:00 h Igrexa das Madres Agostiñas.
19:00h Igrexa de San Domingos.
Participarán a soprano Clara Jelihovschi
Panas e o Coro Madrigalia
HORA SANTA
Panas e o pianista David Jelihovschi
Acompañan a procesión a Banda de gaitas e tambores Zucurrundullo de Castroverde (Lugo) a Banda de Gaitas Agarimo de Ferrol e a Banda de Música de Abegondo
VENRES SANTO
Venres 7 de abril
CELEBRACIÓNS:
12:00 h Igrexa de San Domingos Via Crucis escenificado. Celebración da morte de Xesús
16:00 h Residencia García Irmáns.
17:00h Igrexa de San Domingos. Participará a soprano Clara Jelihovschi Panas e o Coro Madrigalia.
18:00 h Igrexa das Madres Agostiñas.
PROCESIÓNS
19:30 h SANTO ENTERRO
Sairá da Igrexa de San Domingos cos pasos do Cristo das Ánimas, a Nosa Señora da Angustia, o Santo Sepulcro e a Nosa Señora da Soidade. Acompañan a procesión a Agrupación musical Virxe da Amargura e a Banda das Angustias (Ferrol) e a Banda Municipal de Música de Betanzos.
22:00 h OS CALADIÑOS
Sairá da Igrexa de S. Francisco cos pasos da Santa Cruz e Nosa Señora das Dores.
Acompaña a procesión a Agrupación Musical Virxe da Amargura (Ferrol) e a Banda Municipal de Música de Betanzos. Participarán a soprano Clara Jelihovschi Panas e o pianista David Jelihovschi
SÁBADO SANTO
Sábado 8 de abril
de arte y cultura", dixo Jorge Vázquez,
presentadas
O VI Ciclo de Música Sacra xirará arredor da sonoridade do órgano e ofrecerá tres concertos con este instrumento como protagonista. As actuacións serán ás 20.30 horas na igrexa de Santiago. O día 2, concerto "Ad organum" co organista Joaquín Barreira. O luns 3, "O eterno retorno" por conta de Glossa Nova. O martes 3, "Il pianto della Madonna" do cuarteto Alicerce coa soprano Rosana Orsini e Marco Brescia ao órgano. Previamente, o 1 de abril na igrexa de San Domingos ás 20.30 horas terá lugar a lectura do Pregón de Semana Santa a cargo da profesora titular de Historia del Arte da USC María Dolores Fraga Sampedro. A Coral Polifónica de Betanzos, organizadora do acto dende fai máis de 50 anos, ofrecerá un concerto trala lectura do pregón.
22:00 h Igrexa das Madres Agostiñas.
23:30 h Igrexa de San Domingos.
PROCESIÓNS
21:30 h SANTO ENCONTRO
Desde a Igrexa de Santa María: pasos de Xesús atado á columna, Xesús Nazareno de Medinaceli e Cristo da Misericordia ou dos Mareantes.
Desde a Igrexa de San Francisco: Paso do Ecce Homo.
Desde a Igrexa de Santiago: Paso da Virxe Dolorosa.
Praza da Constitución: Cerimonia do Santo Encontro.
Adro de Santa María: Cerimonia de Despedida.
Participarán a soprano Clara Jelihovschi
VIXILIA PASCUAL
20:30 h Residencia García Irmáns.
21:00 h Igrexa das Madres Agostiñas.
22:00h Igrexa de San Domingos. Participarán a soprano Clara Jelihovschi Panas e o Coro Madrigalia
DOMINGO DE PASCUA
Domingo 9 de abril
Celebracións da Misa de Pascua
09:00 h Igrexa das Madres Agostiñas.
10:00h Igrexa de Nosa Señora dos Remedios.
11:15 h Igrexa de Piadela.
12:30 h Igrexa de San Domingos.
18:30 h Igrexa de San Francisco.
19:30 h Igrexa de San Domingos.
6 B c PRAZA DO CAMPO BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023
que afirmou estar sorprendido polo alto nivel das obras
A alcaldesa, María Barral, xunto a Jesús Núñez, Andrea Navarro (autora do cartel de Semana Santa), o vicepresidente da Confraría, Francisco Díaz, e o párroco Santiago Pérez
BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023 7 B c PUBLICIDADE
BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023
A Xunta prevé entregar este verán 6 novas vivendas protexidas en Betanzos
REDACCIÓN / Betanzos
Nacho de la Fuente durante o acto de homenaxe a seu pai, Vicente de la Fuente, o pasado 25 de febreiro / FOTO ARUME
Pesar en Betanzos polo pasamento do xornalista Nacho de la Fuente
REDACCIÓN / Betanzos
O repentino falecemento de Ignacio de la Fuente Lago (Betanzos, 1967), o pasado 24 de marzo, causou un fondo pesar na súa cidade natal. Licenciado en Ciencias da Información pola Universidade de Navarra, era redactor de La Voz de Galicia dende 1999, tras pasar pola redacción de El Ideal Gallego, entre 1990 e 1995, e pola delegación de El Mundo en Galicia.
Especializado en novas tecnoloxías e redes sociais, foi considerado como un pioneiro do xornalismo dixital e o seu blog "La Huella Digital" foi recoñecido con varios premios.
Colaborou con "Betanzos e a súa comarca" durante o ano 1999 e foi o artífice dun cambio importante no deseño e na estratexia de traballo do xornal. Dende o equipo de "Betanzos e a súa comarca" trasladamos as nosas condolencias á familia.
A Xunta ten previsto entregar este verán 6 novas vivendas protexidas en Betanzos ao abeiro do programa Rexurbe, tal e como avanzou a conselleira de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda, Ángeles Vázquez, nunha recente visita á cidade. As vivendas están localizadas nos números 9 e 13 da rúa da Cerca; no 75 da rúa Nova e no 17 da rúa Torre. Estas, xunto coas
outras catro que xa foron entregadas en setembro, converten a Betanzos no concello con máis vivendas adxudicadas dentro do programa Rexurbe, tal e como explicou a conselleira.
Este programa é unha iniciativa do Instituto Galego da Vivenda e Solo (IGVS) mediante a que a Xunta merca inmobles deteriorados ou en estado de abandono para recuperalos e destinalos a alugueiro social.
Vázquez explicou que está pen-
O Vales Villamarín programa un ciclo de charlas dentro dos actos do seu 50 aniversario
REDACCIÓN / Betanzos
O CEIP Francisco Vales Villamarín prosegue coa conmemoración do 50 aniversario da súa fundación e programa para o mes de abril un ciclo de charlas abertas á cidadanía mentres dá forma a outras actividades que se desenvolverán ata o remate do curso escolar.
As conferencias serán ás 20.00 horas na Aula de Cultura Xulio Cuns, no Edificio Arquivo (Liceo) e a entrada é libre ata completar a capacidade do recinto.
O ciclo comeza o xoves 13 de abril cun recordatorio da vida e obra de Francisco Vales Villamarín por conta de Alfredo Erias e
RACIONES · HAMBURGUESAS ENSALADAS · BOCATAS
Suso Torres. O acto contará coa actuación musical dun grupo de exalumnas do centro.
A seguinte ponencia será o xoves 20 de abril, na que Eduardo Fuentes Abeledo falará sobre a evolución do sistema educativo español. Nesta ocasión actuará Picar@s, repolud@s e silandeiras da Escola de música e baile tradicional de Coirós.
Pechará o ciclo unha mesa redonda o xoves 27 de abril na que participará o actual director do centro, Alejandro Sánchez Amado, e directores de etapas anteriores que falarán dos 50 anos do centro. Nesta última charla actuará o monologuista David Noya.
¿QUIERES VENDER O ALQUILAR TU PROPIEDAD?
- Valoración gratuita
- Técnicas de marketing avanzadas
- Gestión integral
Aconselleira de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda, Ángeles Vázquez, visitou as obras realizadas en Betanzos
dente a adxudicación doutros cinceo inmobles, que se realizará cando finalicen os trámites adiministrativos en curso, outros seis están en obras e dous están pendentes de que se licite a obra de
rehabilitación. A conselleira subliñou que en Betanzos hai 17 edificiacións rehabilitadas ou en proceso de restauración, o que permitirá ofertar 22 vivendas protexidas e 3 locais comerciais.
O Concello de Betanzos colocou un "Muíño roxo" na praza Natalia Jiménez de Cossío en recoñecemento ao emblemático establecemento hostaleiro que cumpriu 50 anos de historia. No acto, a alcaldesa, María Barral, subliñou o carácter emblemático do establecemento: "Este muíño roxo lembrará que a carón do Mendo naceu un deses locais que forman parte xa da historia de Betanzos, tres xeracións dunha mesma familia rexentando o negocio dende 1966 ata hoxe", dixo. Lembrou tamén o traballo das tres xeracións, con Paco Casal á cabeza, o seu fillo Jose e a súa muller Mari, e o seu neto Samuel: "Sen esquecer a unha persoa que
A alcaldesa, María Barral, xunto ao fundador do "Muíño Roxo", Paco Casal, o seu fillo Jose e o seu neto Samuel
deixou unha pegada inesquecible para todas as persoas que a coñecimos, a muller que foi corazón e alma do Muíño Roxo, Elena López Carro (esposa, falecida, de Paco Casal)", dixo.
HAZ MÁS GRANDE BETANZOS A TRAVÉS DE SU SEMANA SANTA
COLABORA:
MENÚ DEL DÍA
Medio menú 12€10€
PINCHOS TODOS LOS DÍAS CON CADA CONSUMICIÓN De lunes a viernes [con postre o café]
Carta variada
Chipis, pulpo, tortilla, ensaladilla, raxo de cerdo, zorza, secreto ibérico al horno, croquetas de calamar en su tinta, croquetas de cecina...
Rúa Venezuela 44 · BETANZOS · 981 77 23 38
Buscamos camarer@ para comedor y ayudante de cocina para jornada completa
- Alquiler: posibilidad de recibir tu renta el día 1 de cada mes, pague o no el inquilino
DITA CONSULTORA INMOBILIARIA 661 381 378 www.ditadiaz.exp-spain.com @dita.inmo
COFRADÍA DE SEMANA SANTA DE BETANZOS
- Activamente: 606309930
- Económicamente: ES15 2080 0018 0830 4002 8270
- BIZUM: 06628
Muchas gracias
8 B c
DO CAMPO
PRAZA
O Concello instala un muíño roxo como homenaxe aos 50 anos de historia do local
REDACCIÓN / Betanzos
BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023 9 B c PUBLICIDADE
A alcaldesa, María Barral, e concelleiros e concelleiras da Corporación acompañaron ás empresarias que recibiron o distintivo Muller Emprendedora 2022 / FOTO ARUME
O Concello premia a 13 mulleres co distintivo Muller Emprendedora 2022
REDACCIÓN / Betanzos
O Concello de Betanzos entregou os distintivos Muller Emprendedora 2022 a 13 mulleres que inciaron a súa actividade empresarial o pasado ano. As galardoadas foron as titulares dos seguintes establecementos:
O alumnado de Atocha matriculado en STEMBac remata o curso coa presentación dos proxectos de investigación
REDACCIÓN / Betanzos
O alumnado do CPR Plurilingüe Nuestra Señora del Carmen-Atocha de Betanzos matriculado no Bacharelato de excelencia STEMBac remata o curso coa presentación dos seus proxectos de investigación, todos eles tutelados dende a Universidade da Coruña.
As temáticas dos proxectos foron variadas, como a presenza dun xen nun microorganismo; a fabricación e caracterización de compostos biopoliméricos para biomedicina; a análise dos procesos de tratamento e depuración de augas potables e residuais ou como crear
El rincón de Eli, Mithra, Mesón Avenida, Café Bar Paxeiro by Jenny, Café Bar A Balteira, axencia de viaxes Kenlu Travel Carrefour, Dyleri, Anecuza, Shoes and Bags, estudo de debuxo e pintura María Barbeito, axencia MG Seguros, Garasaúde e Naturalísima.
Con esta iniciativa, que se enmarca nos actos do Día da Muller, o Concello busca tamén "crear un espazo de encontro e apoderamento feminino de cara a establecer futuras sinerxias e colaboracións ente as propias emprendedoras", dixo a alcaldesa, María Barral.
O alumnado matriculado en STEMBac de Atocha presentou os seus proxectos de investigación
unha empresa vencellada á economía circular e de proximidade analizando a viabilidade dunha iniciativa empresarial.
O STEMBac é un proxecto baseado na investigación como
principio esencial, realizando prácticas para coñecer as aplicacións xerais da ciencia e da técnica. Trátase dunha opción voluntaria á que pode acceder calquera alumno de Bac.
A Deputación convoca o XVIII
Premio Jesús Núñez de arte gráfica
Está dotado con 6.500 euros e o prazo de admisión de traballos estará aberto entre o 2 de maio e o 30 de xuño
REDACCIÓN / Betanzos
A área de Cultura da Deputación da Coruña acaba de convocar o XVIII Premio Jesús Núñez de arte gráfica, dotado con 6.500 euros e unha exposición na Fundación CIEC para a obra gañadora. Ademais, concederanse dous accésits consistentes cada un deles nunha bolsa de matrícula dun módulo do Máster de Obra Gráfica impartido polo CIEC.
O prazo de presentación de traballos estará aberto entre o 2 de maio e o 30 de xuño e poderán optar ao certame todas as persoas maiores de idade que non
obtivesen o premio nos cinco anos anteriores a este e que presenten obras non premiadas en ningún outro concurso.
Cada artista poderá presentar un máximo dunha obra en calquera das disciplinas das técnicas gráficas: gravado calcográfico, litografía, serigrafía, xilografía e as súas derivacións.
As bases da convocatoria están publicadas no Boletín Oficial da Provincia do 27 de febreiro e poden consultarse na páxina web da Deputación.
A gañadora do anterior certame foi a artista Myriam Gesalaga Eizagirre, coa obra "Ikatz/Harri II".
10 B c PRAZA DO CAMPO BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023
La Unidad Pastoral de Betanzos y el Arzobispado de Santiago organizan un Aula de teología sobre Benedicto XVI
REDACCIÓN / Betanzos
La figura de Benedicto XVI será el eje central del Aula de teología que la Unidad Pastoral de Betanzos y el Arzobispado de Santiago de Compostela organizan en la ciudad en el mes de abril.
Las ponencias serán a las 20.30 horas en el Aula de Cultura Xulio Cuns del Edificio Archivo. La primera será el viernes 14 de abril a cargo del Arzobispo de Santiago de Compostela, Julián Barrio Barrio y tratará sobre la vivencia pastoral de Benedicto XVI en Santiago de Compostela.
La segunda será el viernes 21 de abril y lleva por título "Benedicto XVI. La música, una verdad en su vida". Será impartida por Maximino Zumalave Caneda, miembro de la Real Academia Galega de Belas Artes.
Cierra el ciclo el ex-embajador de España en la Santa Sede, Francisco Vázquez Vázquez, el viernes 28 de abril con la ponencia titulada: "Benedicto XVI. Mirada de un embajador".
Ángela Fernandez Gómez, de La Casilla, recibe o premio Úrsula Meléndez de Texeda
á fronte do emblemático restaurante
REDACCIÓN / Betanzos
Ángela Fernández Gómez, propietaria do Restaurante La Casilla, recibiu de mans da alcaldesa, María Barral, o Premio Úrsula Meléndez de Texeda que o Concello outorga no marco dos actos de conmemoración do Día da Muller.
Trátase do premio pola igualdade máis importante do Concello, tal e como salientou María Barral, co que a Corporación recoñece a labor colectiva ou individual das mulleres que coa súa actividade, persoal ou profesional contribuiron a fomentar a igualdade de xénero en Betanzos. O acto de entrega do premio celebrouse o domingo 12 de marzo no Restaurante La Casilla, e a galardoada estivo acompañada pola súa familia e polos integrantes da Corporación municipal.
María Barral destacou a traxectoria da premiada, "unha
muller traballadora que leva décadas á fronte dun dos restaurantes máis emblemáticos e cuna do que hoxe en día é o produto gastronómico de Betanzos, como é a tortilla de patacas, estilo Betanzos", dixo, e subliñou que o establecemento fixo da tortilla o seu emblema, sobre o que cimentou a a súa fama.
Barral salientou que Ángela Fernández Gómez "mantivo unha esencia especial desde que se puxo á fronte dos fogóns a principios da década dos 90, mantendo durante estes anos a tradición nun establecemento familiar ao que adicou horas e horas cada día, converténdose nun referente e exemplo tamén para outras moitas mulleres do municipio", afirmou.
A alcaldesa recoñeceu que este "é un máis que merecido homenaxe a unha muller que sempre, sempre tiña e ten un sorriso para todo o mundo".
616 03 41 08 · 630 04 29 11 www.excursionesmiranda.com BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023 11 B c PRAZA DO CAMPO
A galardoada, Ángela Fernández Gómez, xunto á súa familia / ARUME
O galardón recoñece a súa traxectoria e traballo
A Corporación xunto a Ángela Fernández Gómez / ARUME
C OIRÓS
O alcalde de Coirós, Francisco Quintela, presidiu o acto de homenaxe aos integrantes das diferentes corporacións democráticas
Coirós homenaxeou aos 36 integrantes das diferentes corporacións democráticas
REDACCIÓN /Coirós
O Concello de Coirós celebrou un acto de homenaxe ás 36 persoas que durante o periodo democrático formaron parte das diferentes corporacións municipais. O alcalde, Francisco Quintela, entregou aos ex-concelleiros e ex-concellei-
B ERGONDO
REDACCIÓN /Bergondo
O Concello de Bergondo sacou a licitación o proxecto de renovación da rede de abastecemento da rúa Parroquia de Ouces, no polígono industrial, no que se investirán algo máis de 217.000 euros. As obras forman parte do plan municipal para resolver as roturas da rede que se produciron nos últimos anos.
O presidente e o vicepresidente da Reserva de Biosfera, José Antonio Santiso e César Longo, acompañaron aos representantes das empresas turísticas certificadas coa marca da Reserva en Biocultura
A Reserva de Biosfera distingue
ras e aos familiares dos falecidos unha medalla conmemorativa. Quintela subliñou que "en Coirós hasta el momento la política no se ha profesionalizado, todos los miembros de la corporación lo han sido con una entrega al progreso de Coirós y a sus vecinos y vecinas", dixo.
A Xunta e o Concello destinan 125.000 euros á humanización do núcleo de Casal-Combarro
REDACCIÓN /Coirós
A Xunta de Galicia e o Concello de Coirós destinarán máis de 125.000 euros á humanización do núcleo rural histórico-tradicional de Casal-Combarro, na parroquia de Santiago de Ois, trala sinatura dun convenio de colaboración entre a conselleira de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda,
Ángeles Vázquez, e o alcalde do municipio, Francisco Quintela. As obras acometeranse ao abeiro do plan Hurbe e están orientadas a mellorar a rede viaria do núcleo e os espazos públicos de reunión. O proxecto inclúe actuacións como o tratamento integral da vía, a xestión de residuos e a limpeza de vías e espazos públicos.
Ademais da renovación das tubaxes nun tramo de 268 metros, renovaranse os nudos de distribución coas rúas Parroquia de Lubre, Parroquia de Cortiñán e Parroquia de Rois. Unha vez que rematen os traballos procederase tamén á renovación do firme afectado.
Comezan as obras da senda peonil entre Guísamo e Cambre
REDACCIÓN /Bergondo
As obras de construción dunha senda peonil na estrada AC-214 entre a parroquia de Guísamo e o límite de Cambre comezaron a mediados de marzo. Trátase dun proxecto demandado polos veciños e veciñas desde fai tempo, tal e como subliñou a alcaldesa, Alejandra Pérez, quen destacou que a intervención mellorará a seguridade viaria. Os traballos teñen un orzamento de case 400.000 euros e están financiados con fondos municipais e con cargo ao Plan Único 2022 da Deputación.
ás empresas turísticas certificadas coa súa marca
A Reserva de Biosfera entregou ás empresas turísticas do seu territorio as distincións de Marca de Calidade da entidade e dentro do Sistema de Calidade Turística, SICTED.
Na categoría de restaurantes foron distinguidos: A artesa da Moza Crecha, Casa do Queixo, Casanova, Cho, Os Arcos, O Pasatempo, San Andrés e Vega (Betanzos); Casa Beade e Casa de Sixto (Paderne); Brasa de Beche, Mesón Museo Xente no Camiño, O Pantano (Abegondo); La Paz (Coirós); O Garfo (Irixoa); El Moderno, a Rectoral de Cines e Terranova (Oza Cesuras) e San Isidro (Bergondo), entre outros.
Na categoría de aloxamentos figuran Beche EcoCamp (Abegondo); Casa de Sixto (Paderne); Hostal Pórtico (Betanzos); Casa Savi e Hotel La Terraza (Miño); Terranova e a Rectoral de Cines (Oza-Cesuras).
En empresas náuticas A-02
Velas de Perbes-Miño e MarMar Outdoor de Paderne, entre outras.
Na categoría de agroturismo Adega Beade, Granxa Cagiao e Orballo (Paderne), Adegas Bordel e Lutega (Abegondo), Bodegas Rilo (Bergondo), Da Terra (Miño) e Granxas Lousada (Irixoa).
Entre as empresas de actividades turísticas foron distinguidas: Compás Proxectos, Zafiro Tours, 77 Turismo Betanzos e Manuel Vicente Rial Ces (Betanzos); Ribeirán (Bergondo); Sendeiro, Ocio e Deporte (Abegondo); Worknature (Miño) e Autocares Vázquez (Oza-Cesuras).
Os encargados de facer entrega dos diplomas foron o presidente e o vicepresidente da Reserva, José Antonio Santiso e César Longo, e o Vicepresidente da Deputación da Coruña, Xosé Regueira. O acto celebrouse no marco da feira Biocultura que se desenvolveu a principios do mes de marzo en ExpoCoruña.
FUNERARIA y VELATORIOS
LA MERCED
ASESORAMIENTO PERSONALIZADO EN BETANZOS Instalación de sistemas eléctricos Reparaciones o mantenimientos de electricidad Instalación de sistemas de calefacción Instalación de telecomunicaciones Domótica en viviendas
SERVICIOS PARTICULARES Y DE CUALQUIER COMPAÑIA
Si Ud. tiene una póliza, sea de la compañía que sea, Ud. puede elegir su servicio y si tiene alguna duda o necesita de nuestro servicio, llámenos
NUESTRO TELEFONO PERMANENTE ES EL 981 79 20 28 ESTAMOS PERMANENTEMENTE A SU DISPOSICION VELATORIOS
C/ La Marina, 80 (Paseo del Malecón) - BETANZOS - Telf. 981 771306
www.sementeirabetanzos.es C/Doctor José Fariña, 6 bajo
12 B c COMARCA BETANZOS
a súa comarca · Abril 2023
· AGRO · XARDÍN · APICULTURA · ANIMAIS
· ENOLOXÍA
BETANZOSDOMICILIOREPARTOAECOMARCA 607 301 682· 667
e
SEMENTEIRA 981 77 32 69
COMPAÑÍA
774 745 Avda. de A Coruña 5 bajo ranayboedo@gmail.com
R ESERVA DE BIOSFERA
REDACCIÓN /Comarca
Bergondo destina
217.000 euros á renovación do saneamento nunha das rúas do polígono
CARNES, PESCADOS Y VERDURAS A LA BRASA Avda. Castilla 107 Betanzos RESERVAS 605 918 138 A Vaca Tola @avacatolabetanzos www.avacatola.com HAZ TU RESERVA PARA EL DÍA DE LA MADRE · Amplio comedor y aparcamiento · Especialidad en carne gallega ¡DE LA PARRILLA AL PLATO!
REDACCIÓN /Paderne
O Entroido de Samede ocupou un lugar destacado dentro da Feira Biocultura que se celebrou en ExpoCoruña os días 3, 4 e 5 de marzo, como representación do único entroido tradicional da Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo. No acto de presentación, o alcalde de Paderne e vicepresidente da Reserva, César Longo, salientou "o labor e o empeño
C OMARCA
O GDR Mariñas
Betanzos participa na Asemblea da Rede Española de Desenvolvemento Rural
REDACCIÓN /Comarca
O Grupo de Desenvolvemento
Rural (GDR) Mariñas Betanzos participou na Asemblea da Rede Española de Desenvolvemento
Rural (REDR) que se celebrou os días 22 e 23 de marzo en Toledo. Mariñas Betanzos estivo representado polo presidente e alcalde de Abegondo, José Antonio San-
O alcalde de Paderne, César Longo, xunto aos integrantes da asociación Entroido de Samede trala presentación en Biocultura
que puxeron os integrantes da asociación para que este magnífico traballo de recuperación saíse adiante".
Despois da presentación, o grupo estivo animando tanto no propio stand da Reserva de Biosfera como por todo o recinto.
O proxecto de mellora da conexión da N-651 coa AP-9 terá un orzamento de 6 millóns de euros
REDACCIÓN /Miño
O proxecto de mellora da conexión da N-651 coa AP-9 contará cun orzamento de case 6 millóns de euros e está concebido para mellorar a seguridade viaria, desconxestionar o tráfico e evitar a circulación de vehículos pesados polo centro do núcleo urbán de Miño.
O presidente e o vicepresidente do GDR Mariñas Betanzos, José Antonio Santiso e César Longo, na Asemblea da REDR en Toledo
tiso, e polo vicepresidente e alcalde de Paderne, César Longo. A Asemblea reúne a expertos, institucións e representantes de
Grupos Leader de toda España, impulsores do desenvolvemento económico das comarcas que representan.
O novo enlace dará maior fluidez ao tráfico entre a autopista que conecta con Ferrol e a estrada nacional, permitindo alixeirar o tránsito polo núcleo urbán e permitirá facer todos os
movementos de tráfico entre a AP-9 e a N-651, independentemente do sentido da marcha evitando as frecuentes conxestións que se producen principalmente no verán.
Así o explicou o alcalde do municipio, Manuel Vázquez Faraldo, durante a presentación do proxecto o pasado 25 de marzo á que asistiron o delegado do Goberno, José Miñones, a subdelegada do Goberno en A Coruña, María Rivas, e o xefe da Demarcación de Carreteras, Ángel González del Río.
BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023 13 B c COMARCA
P ADERNE M IÑO
O alcalde de Miño, Manuel Vázquez, o delegado do Goberno en Galicia, José Miñones, e a subdelegada do Goberno en A Coruña, María Rivas
O Entroido de Samede estivo representado na Feira Biocultura
B ALONCESTO
Relevo xeracional para o Santo Domingo
REDACCIÓN/ Deportes
Fóra de que algún deles xa participou puntualmente en categorías superiores (tanto en EBA coma en Primeira Nacional ou en Terceira), os xogadores que han tomar o relevo xeracional no Santo Domingo Betanzos forman parte xa dalgún dos equipos júnior do club. Así, xunto ao júnior feminino, sobre o que xa informamos en números anteriores, a entidade betanceira conta con dous equipos masculinos, o 05 e o 06, dirixidos, respectivamente, por Javier Codesido e Felipe Avataneo. Se os primeiros quedaron quintos con 8 vitorias e 8 derrotas na Liga regular A de Coruña-Ferrol-Lugo, á espera de disputaren a copa, os segundos xogarán a fase final, previa á de ascenso, logo de gañar 15 partidos e perder un só. Cabo deles, moitos xogadores en primeiro ou segundo ano sénior forman parte do Santo Domingo B, dirixidos por Lalo Golpe, equipo que disputa a liga de Primeira Nacional por segunda temporada consecutiva. Dende a directiva do club destacan o enorme esforzo que realiza a entidade para poder dar continuidade a xogadores que deixan atrás as categorías de formación mentres non dan o salto ao primeiro conxunto e a importancia que teñen, tanto a nivel estrutural coma deportivo,
O Club Atletismo
Betanzos pecha marzo co debut da sección de Montaña
REDACCIÓN/ Deportes
Os nenos e nenas das escolas do Club Atletismo Betanzos comezaron a competición en probas en pista nas Pistas de Atletismo-UDC A Coruña, para as categorías benxamín, alevín e infantil.
O mes de marzo foi intenso en canto a actividade, con competicións durante as fins de semana tanto na provincia da Coruña como en diferentes lugares de Galicia.
Foi o mes do debut da sección de montaña que participou en varias competicións: na primeira proba da Copa galega de Trail en Mondoñedo, na Toxiza, no Trail Cova da Bruxa, no Trail polas Cabeceiras do Anllóns, no Trail Couzadoria e no Kangas Mountain, en Asturias.
En asfalto participaron na carreira da Torre do Corre Coruña. Os bos resultados acompañaron en todas as probas nas que participaron con podiums de José Ángel, Pablo Teijo, David Alonso, Alberto Abeal, Vanessa Mella e grandes resultados de Inma, Ana, Nuria, Marta, Eva, Sara, Lucía, Natalia, Patricia, Jose, Alex, Luis, Antonio e Jose Manuel.
Ademais, colaboraron coa asociación Climbatic nunhas xornadas de limpeza, como parte do
estes equipos nunca suficientemente valorados.
Resultados dispares para os conxuntos do club
Por outro lado, este mes de febreiro -no que comezan e finalizan diversas fases da competicióndeixan resultados e clasificacións de todo tipo. Se os EBA afrontan os últimos partidos de liga (esta rematará o 22 de abril, cun partido na
P IRAGÜISMO
Irene Lata e Antón Lagares, campións de España de Inverno
PABLO FERNÁNDEZ
Irene Lata e Antón Lagares veñen de proclamarse Campións de España nos Campeonatos de Inverno cada un deles nas súas disciplinas, Irene en K1 sub23 e Antón en C1 cadete B.
seu proxecto que ten como obxectivo concienciar sobre o cambio climático nas nosas montañas e como isto afecta directamente aos depósitos de auga no planeta e organizaron unha xornada de limpeza dos sendeiros do Mandeo.
casa fronte ao xa descendido Construcciones Riveira A Estrada), os Sénior de Terceira están a piques de certificar o seu pase á fase de ascenso á Segunda. O equipo júnior feminino avanza a bo paso na Copa Premium e, polo que toca á base, os Preinfantís lideran o Grupo A1 da Liga galega, os Mini de Primeira fan o propio na súa (cunha bagaxe de 14 vitorias e 0 derrotas) e o infantil feminino, equipo con nenas que dan os seus primeiros pasos no baloncesto, suman xa varias vitorias.
X ADREZ
O equipo infantil do Club Xadrez Betanzos campión da fase comarcal do Xogade
REDACCIÓN/ Deportes
O equipo infantil do Club Xadrez Betanzos, integrado no grupo Xadrez das Mariñas, clasificouse para disputar a fase intercomarcal do torneo escolar Xogade, tras proclamarse campión da fase comarcal disputada en Cambre os días 12 e 26 de marzo pasados. David Baladrón Arévalo, con 4 puntos, e Ángel López Sánchez, con 3, conseguiron entre os dous máis da metade dos puntos para o seu equipo. Ambos os dous forman parte das escolas do clube, ao igual que Carmen Calvo Areosa, Ángel Baladrón Arévalo, Hugo Otero Maceira e Pablo López Sánchez, que tamén participaron no torneo nas súas respectivas categorías.
Roque Bouza Santiso é o monitor encargado das clases do grupo de nenos e nenas, os venres en horario de 16.30 a 17.30 horas e o presidente do clube, Julián del Río, é o responsable das clases de adultos, tamén os venres de 17.30 a 18.30 horas.
As persoas que desexen incorporarse ás clases dalgún dos
Irene fíxoo no Campionato de España celebrado en Sevilla, un campionato onde o club levou a cerca dunha vintena de palistas entre junior, senior e veterán. A final onde conseguiu Irene o ouro foi un man a man entre ela e Lara Feijoo do Kayak Tudense. Nese mesmo campionato, en muller veterán 40-44 K1, Emma Vía conseguiu a medalla de bronce e en home veterán 45-49 K2, Adolfo e Nef conseguiron a medalla de ouro. Tamén destacar os cuartos postos de Adolfo en home veterán 45-49 K1 e Che en home veterán 70-74 K1.
En canto a Antón Lagares proclamouse Campión no Campionato de España Infantís-Cadetes celebrado en Arcos de la Frontera (Cádiz). Xunto a el, Javier Cid proclamouse Subcampión de españa en C1 cadete B. Foron unha quincena os palistas desprazados a Cádiz, onde se acadaron bos resultados
Irene, Antón e Javier nos seus respectivos podios
en xeral destacando o sétimo posto de Inés Becerra en muller infantil A C1.
dous grupos poden contactar co clube no teléfono 656231787 ou achegarse polo local social, situado no primeiro andar do Edificio de Usos Múltiples da Pescadería, os venres pola tarde, entre as 16.30 e as 18.30 horas.
consolídase nos postos de ascenso a 1ª División ocupando o segundo lugar na clasificación, a 2 puntos do primeiro e cunha distancia de 4 puntos con respecto ao terceiro clasificado.
A última vitoria do mes por 3,50,5 contra o Mirko A, un dos rivais directos afianza as aspiracións de ascenso do equipo.
O Club Xadrez Betanzos participa na Liga Galega de Xadrez con tres equipos, dous na Segunda División e un na Terceira.
Tras asinar o mellor comezo de liga do primeiro equipo e logo dos excelentes resultados colleitados nos enfrontamentos do mes de marzo, o CXB Lugami A
Pola súa parte o CXB Lugami B pelexará pola permanencia na categoría malia que os resultados non acompañaron ata o momento e ocupa o posto 11 da táboa.
O equipo de Terceira División, CXB Porto de Paula, formado principalmente por nenos e nenas das escolas do clube, mantense no medio da clasificación.
O club está patrocinado polo Concello de Betanzos, Lugami Artes Gráficas e Porto de Paula.
14 B c DEPORTES BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023
Equipos junior do Santo Domingo Betanzos de 2005 e 2006
A TLETISMO
Participantes do club no Trail da Toxiza
Grupo de atletas do club que participu na carreira da Torre
O club participou nunha xornada de limpeza nos sendeiros do Mandeo
O club afianza as opcións de ascenso a 1ª División
Nenos e nenas das escolas do Club Xadrez Betanzos co seu monitor, Roque Bouza, e co presidente do club, Julián del Río / LUIS LÓPEZ
C ROSSFIT
O betanceiro Antón Pérez
Medín foi recoñecido como deportista galego de alto nivel
REDACCIÓN/ Deportes
O mozo betanceiro Antón
Pérez Medín, do club de golf
Paderne, acaba de ser recoñecido como deportista galego de alto nivel (DGAN), tal e como recolle o Diario Oficial de Galicia do 13 de marzo.
Antón Pérez logrou este recoñecemento tras conseguir 3 campionatos de España nas dúas últimas tempadas, sendo campión de España cadete en 2021 en Boiro e en 2022 en Xixón e formar parte do equipo de golf de Paderne Pitch & Putt que logrou quedar campión de España por equipos o pasado verán.
F ÚTBOL SALA
Momento decisivo para o Troula FS Betanzos
REDACCIÓN/ Deportes
O Troula FS Betanzos parece atopar por fin o que tanto leva buscando durante toda esta tempada: a regularidade. Catro vitorias consecutivas, ante Castroverde FS, PM Friol Concello de Friol FS, 5 Coruña FS B e SDC e R Narón O Freixo, permiten ao equipo de Gabi Bas consolidarse no terceiro posto e non abandonar a loita polas dúas primeiras prazas que dan o ascenso a Terceira División.
Por diante un mes de abril con tres partidos moi complicados, sobre todo o do 23 de abril, recibindo na casa ao actual segundo clasificado, Grupo Forma-T Vilalba FS B. Queda tamén por completar o partido ante o FS Pontedeume que se suspendeu cando restaban 11 minutos e o marcador sinalaba un 1-0 en contra dos betanceiros. E todo iso a pesar de que as lesións están a marcar o devir de adestramentos e partidos e que impiden a disponiblidade completa do plantel.
Categorías base
Polo que se refire á base do Troula FS Betanzos, o equipo xuvenil ocupa a segunda praza da súa clasificación despois de gañar todos os partidos disputados no mes de marzo. Unha segunda posición que lle dá dereito a xogar a fase de ascenso a liga galega, á que acceden os tres primeiros clasificados, aínda que lle esperan, no calendario de abril, o primeiro clasificado, Hércules FS que conta todos os seus partidos por vitorias, e o terceiro clasificado, Club do Mar.
Na categoría cadete, a falta de 3 xornadas para o final de liga e despois da última vitoria na que o equi-
Serie de sete vitorias consecutivas para o Betanzos CF
REDACCIÓN/ Deportes
po saíu do descenso, todo decidirase en dous partidos, ante O Parrulo na casa e Begonte fóra, dous rivais implicados tamén no descenso. Aí decidirase o ser ou non ser en galega.
O equipo infantil terminou a liga acadando o subcampionato e comezou a competición de Copa mentres que o infantil B, que participa na liga Xogade, podería xogar o campionato galego Xogade de manter a primeira praza a falta de dous partidos de liga. Nesta categoría destacar que o polideportivo municipal de Betanzos acollerá o Torneo de Semana Santa o venres 7 e o sábado 8 de abril.
Os alevíns alzáronse co título de liga e consecuente ascenso a liga galega, gañando todos os partidos da competición. Pola súa banda, o benxamín A finalizará terceiro, o benxamín B mantén a súa progresión e segue crecendo xornada a xornada e o benxamín C liga Xogade ocupa a segunda praza que dá acceso ao campionato galego Xogade.
Por último o prebenxamín pode proclamarse campión de liga o 1 de abril e disputar o campionato galego.
Calendario abril
1 de abril:
Troula Betanzos FS
CP Casás 15 de abril:
Jogafan Órdenes
Troula Betanzos FS 22 de abril:
Troula Betanzos FS
Grupo Forma-T Vilalba FS B
6 de maio: Os Meigallos
O Betanzos CF parece estar no seu mellor momento da tempada. Habería que remontarse ao 15 de xaneiro para lembrar a súa última derrota. Desde entón, 28 puntos de 30 posibles que lle permiten recuperarse do único momento de debilidade da tempada vivido a finais do pasado ano. No que vai de segunda volta tan só o empate a un en Ordes prívalle do pleno de triunfos. E todo iso a pesar das numerosas baixas por lesión que non permitiron a Noé López ter á súa disposición á totalidade da plantilla. Na parte positiva, a regularidade goleadora de Juan de Dora, máximo artilleiro da categoría con 20 goles en 27 partidos, complementada coa achega de Murilo e os seus 14 goles, a irrupción con artilleiro de Xusto e os goles decisivos de Dani Pájaro, permitiron manter ao equipo vivo na parte alta da clasificación, na terceira posición. Só a regularidade dos dous primeiros, SD Sarria e CF Noia, distanciados en 8 e 7 puntos respectivamente e que non frean o seu ritmo, impídelle alcanzar as dúas prazas directas de ascenso.
Destacar o duelo ante o San Tirso SD no Municipal betanceiro decidido por un solitario gol de Dani Pájaro nos últimos compases do primeiro tempo. Na xornada 27 o equipo desprazouse ata as terras lucenses
T AEKWONDO
O Han's Horang-i logra 27 medallas no II Open Alda Sada Marina
REDACCIÓN/ Deportes
O club Han's Horang-i de Betanzos obtivo 27 medallas no II Open Alda Sada Marina de técnica e freestyle no que participaron 430 deportistas de 13 clubs galegos. Como equipo quedaron segundos tanto en categoría poomsae como na clasificación xeral. O clube participou en individual, parellas e tríos. Conseguiron a medalla de ouro: Ana Llin Shin Veiga, Jessy Sun Shin Veiga, Ainara Ruzo García, Darío Mosquera Beceiro, Vladimir Zapparov, Yassine Daha e Miguel amado Martínez. Obtiveron a prata:Julián Pumar Rogríguez, Alejandra Fernández Núñez, Altair lamas Hernández, Vega ferreño Gómez, Iván
REDACCIÓN/ Deportes
Unha vintena de deportistas do club CrossFit Betanzos participaron no Open CrossFit 2023, que comezou o pasado 13 de febreiro e acaba de rematar, sendo o betanceiro o box con más participación da zona da Coruña.
de Monforte para enfrontarse ao Lemos. Un partido que se puxo de fronte no seu inicio co temperán gol de Juan de Dora no minuto 5 e que rematou Xusto no 89. Na última das xornadas disputadas o equipo recibiu a visita do CD As Pontes que loita para manter a categoría. Cando o empate a un gol parecía que sería definitivo, un gol de Dani Pájaro na última xogada deixou os tres puntos no García Irmáns. Non houbo nin ocasión de sacar de centro, o partido finalizou cos xogadores celebrando o gol.
O equipo entra agora na fase decisiva con duelos ante rivais directos, enfrontándose ao longo deste mes aos dous primeiros así como aos seus dous perseguidores (CD Boiro e SD Dubra) e, en todos os casos, faino como visitante. Unha proba de lume que deixará practicamente definida a parte alta da táboa e as opcións da tempada.
Calendario abril
2 de abril:
SD Dubra - Betanzos CF
6 de abril:
Betanzos CF - Sigüeiro FC
9 de abril:
SD Sarriana - Betanzos CF
23 de abril:
Betanzos CF - SD O Pino
30 de abril:
CF Noia - Betanzos CF
Esta é a primeira vez que o club, con algo máis dun ano de existencia, participa neste campionato. Os atletas de Betanzos lograron excelentes resultados con varios dos seus deportistas no máis alto do podium nacional, europeo e mundial.
Dani de la Torre, un dos adestradores do clube, clasificou para a seguinte fase na categoría máis alta.
As atletas Ana Hernández e Marta Lata foron campioa e subcampioa de España, respectivamente, na súa categoría 45-49.
Lucía Casal, en categoría 15-16 women foi campioa nacional, europea e mundial.
Carmen Encinas foi campioa nacional, europea e mundial en categoría 60-64.
Rodrigo Grela Regos foi campión nacional, cuarto de Europa e 5º a nivel mundial e Javier Rus e Fernando Lata foron subcampión e terceiro posto nacional, respectivamente, e ambos os dous entran no top ten mundial en categoría Foundations.
Os responsables do clube, Alex e Dani de la Torre, agradeceron aos atletas a numerosa participación neste circuito e a boa acollida que tivo entre eles esta competición, a de máis sona dentro da disciplina CrossFit.
Pena Pérez, Samuel Crespo Valiño, David Xiao Novo de León, Vladimir Zapparov, Ariel Menéndez Cortés, Avaro Edreira Rilo e Hugo Quintián Cupeiro. Conseguiron o bronce: Samuel Crespo Valiño, Iván Pena Pérez, Jesús A. González Sánchez, Hugo Ferreño Gómez, Gabriel Núñez González, Ainara Ruzo García, Ainara Fernández Carro e Martina Penedo Feijoo. Alejandra Fernández Núñez obti-
vo un quinto posto. Como novidade celebrouse un Duelo Protec, un enfrotnamento entre campións das categorías individuais. O campión masculino frente a campioa feminina na súa categoría. Ana Llin Shin Veiga gañou este enfrontamento. Ivonne rizo Savelkouls e Luís Alberto Castro Rodríguez foron árbitros colaboradores da organización.
BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023 15 B c DEPORTES
FS
Troula Betanzos FS
F ÚTBOL
Dani Pájaro celebra o seu decisivo tanto ante As Pontes / MARCELO CASOTTI
O CrossFit Betanzos participa con éxito no Open de CrossFit 2023 con varios campións e campioas nacionais, europeos e mundiais
G OLF
Antón Pérez Medín
Deportistas do Han's Horang-i que participaron no Open Alda Sada Marina
BETANZEANDO POR... OS GREMIOS DA CIDADE
Como vila primeiro e logo cidade Betanzos contaba con varios gremios de traballadores. Pero, que era un gremio? Segundo a definición do dicionario da RAG, o gremio é unha asociación de persoas do mesmo oficio organizadas para defender os seus intereses profesionais. Tamén aparecen as confrarías que ademais teñen un carácter relixioso posto que contan con santos ou santas patróns. Tiñan moita importancia no que se refire á vida diaria da cidade e, por suposto, moito poder. A proba máis sinalada da súa importancia en Betanzos é que se conservan aínda as danzas de 4 gremios: mareantes, labradores, zapateiros e alfaiates que veñen da Idade Media e perviven na cultura local.
Nun lugar como Betanzos contamos tamén con moita documentación, marcas e costumes gremiais. Pódese polo tanto facer un percorrido na procura destes. Quizais o elemento máis notable sexa a pervivencia dos nomes das profesións no rueiro: Ferreiros, Prateiros, Ouro, Pastelería, Cortadoría ou Pinche son algúns destes exemplos.
Pero o mellor recordo (aparte das xa comentadas danzas) son as marcas gremiais que aparecen por Betanzos e que permiten facer unha procura do ”tesouro” polas rúas, igrexas e edificios da cidade.
- Os Mareantes : Teñen como patrón a San Miguel Arcanxo, na igrexa de Santa María do Azougue. Hai un documento de 1580 no que se fala da danza de arcos como un antigo baile que pervive! A súa simboloxía é moi evidente: trátase de peixes (fachada de San Francisco, contrafortes de Santa María) e tamén barcos, destacando os dous que se poden ver en Santa María, un nun contraforte que dá ao xardín e o fantástico gravado na ábsida do templo que representa un barco tipo “cog” ou “coca” de procedencia nórdica e que viría ao porto de Betanzos en busca de sal. Esta embarcación era un símbolo de poder e de protección ante a Virxe.
- Labradores : O patrón é San Antonio, na igrexa de Santiago. A pesar de que os campesiños serían con toda probabilidade un dos grupos máis numerosos da cidade só atopamos imaxes no capitel do calendario agrícola de Santa María e un fouciño nun dos arcos desta igrexa.
- Zapateiros: O seu patrón é San Pedro, na igrexa de Santa María (a destacar o retablo recentemente restaurado). Non aparecen símbolos de solas como noutros lugares de Galicia pero sabemos que axudaron á construción do templo.
- Alfaiates ou xastres: É o gremio máis antigo de Betanzos posto que teñen estatutos do gremio fundado en 1162 en Betanzos o Vello. É o máis antigo dos reinos hispánicos. Aparte de conservar as súas danzas, as súas marcas, tesoira e vara de medir, aparecen nas tres igrexas góticas. O seu patrón era a Santísima Trindade na igrexa de Santiago.
Os outros oficios conforman un gremio mixto co nome de Confraría de Nosa Señora do Rosario, no Convento de San Domingos, a
Microhistorias da @BAMbetanzos
A MEMORIA DO DÍA A DÍA
[Ángel Arcay Barral - Director da Biblioteca Municipal, do Arquivo e do Museo das Mariñas]
Coincidiredes conmigo, sobre todo se estades lendo este pequeno texto, que a importancia do noso pasado non reside -toda- nas grandes xestas dos Andrade, na influencia dos García Naveira ou na exuberancia dos nosos templos. Por sorte, moitos estamos convencidos niso de que “estamos feitos de historias” e no caso betanceiro a nosa historia está feita de milleiros de pequenos sucesos, de personaxes anónimas e das súas aventuras no día a día da cidade.
Por iso, cando morre unha persoa, cando pecha un comercio ou cando desaparece unha construcción, somos conscientes de que estamos perdendo un trociño da nosa identidade, da nosa historia, ao mellor non da que sae nos libros, pero si da que conforma unha das pequenas partes que nos fai coma un todo, que nos constrúe como cidade.
Neste pasado mes de marzo foron varios, e moi emblemáticos, os locais que pecharon as súas portas. Comercios que levaban medio século recopilando capítulos da nosa historia local. Tratando de averiguar ata que punto perderíamos un pedaciño da nosa memoria co seu peche, quixemos saber que se conservaba no Arquivo Municipal de Betanzos para reconstruír a súa existencia dun deles e, por desgraza, non nos parece suficiente a información que atesouramos en comparación cos centos de aventuras que poderían pasar a diario neste establecemento.
Soubemos, por exemplo, que non sempre estivo no mesmo lugar, e tivo que ser trasladado cando perdimos a vella Ponte Nova. Que o seu nome non se debe a ningunha das mulleres que o atendeu, e que foron varias, senón a un antigo tendeiro do Gato Negro -outro comercio tradicional que sigue rondando na nosa memoria
Sabes cal é este local da imaxe?
colectiva- que solicitou os permisos para que o xestionase a súa muller. Ademais podemos ir vendo, co paso dos anos, as diferentes melloras que se foron facendo no local que tiñan en aluguer, apreciando bosquexos, memorias e algunha fotografía.
O cambio da porta, a creación de escaparates ou a colocación dun toldo permítenos ir coñecendo a evolución dun lugar que durante anos foi enchendo de vida a súa rúa, chegando incluso a darlle nome -sen necesidade de placas, estatuas ou homenaxes- a unha das calellas cercanas.
Agora co seu peche Betanzos perde un cachiño de historia, que para moitos non sería un feito a destacar pero que no fondo sabemos que cando Ana tirou pola porta o último día, deixou atrás unha parte moi importante da nosa memoria, a que construimos, día a día, veciños anónimos e que é o que realmente fai grande a esta cidade.
Sabedes de que local estamos a falar?
Bolsas de estudos para o curso 2023-2024
[ESPAZO XOVE DE BETANZOS - DIRECCIÓN XERAL DE XUVENTUDE, PARTICIPACIÓN E VOLUNTARIADO]
O Ministerio de Educación convoca as bolsas de estudos para o curso 2023-2024, válidas para ensinos postobrigatorios con validez en todo o territorio nacional. Poderán solicitar as bolsas desta convocatoria estudantes que non superen unha determinada renda e/ou patrimonio familiar, que cumpran uns determinados requisitos de aproveitamento académico e se atopen cursando algúns dos seguintes ensinos:
dos concertados que teñan autorizadas ensinos de formación profesional.
· Ciclos Formativos de Grao Básico.
2. ENSINOS UNIVERSITARIOS do sistema universitario español cursados en centros españois e con validez en todo o territorio nacional:
onde se trasladan dende Santa María: Neste gremio estaban os mercaderes, texedores ou teceláns, ferreiros, carpinteiros, etc.
Hai que sinalar as dúas marcas do gremio de tecelás polos lugares que ocupan: a ábsida de San Francisco e o centro do rosetón de Santa María, claramente falan do seu poder e da colaboración na construción dos edificios.
Non podemos esquecer os canteiros e outros traballadores da construción cos seus símbolos: picos, escuadras, compás e tenazas.
Propoñemos entón que saiamos ás rúas do noso casco histórico na procura destes símbolos e marcas dos nosos veciños medievais e así coñezamos un pouco máis a historia de Betanzos
1. ENSINOS POSTOBRIGATORIOS E SUPERIORES NON UNIVERSITARIOS do sistema educativo español e con validez en todo o territorio nacional: 1º e 2º de Bacharelato.
Formación Profesional de grao medio e de grao superior, incluídos os estudos de formación profesional realizados nos centros docentes militares.
Ensinos artísticos profesionais. Ensinos deportivos. Ensinos artísticos superiores. Estudos relixiosos superiores.
Estudos de idiomas realizados en escolas oficiais de titularidade das administracións educativas, incluída a modalidade de distancia.
Cursos de acceso e cursos de preparación para as probas de acceso á formación profesional e cursos de formación específicos para o acceso aos ciclos formativos de grao medio e de grao superior impartidos en centros públicos e en centros priva-
· Ensinos universitarios conducentes a títulos oficiais de grao e de máster, incluídos os estudos de grao e máster cursados nos centros universitarios da defensa e da garda civil, así como os cursados no Centro Universitario de Formación da Policía Nacional.
· Curso de preparación para acceso á universidade de maiores de 25 anos impartido por universidades públicas. · Complementos de formación para acceso ou obtención do título de máster e créditos complementarios para a obtención do título de grao. Non se inclúen nesta convocatoria as bolsas para a realización de estudos correspondentes ao terceiro ciclo ou doutoramento, estudos de especialización nin títulos propios das universidades.
COMPOÑENTES DAS BOLSAS E CONTÍAS:
1. Contías fixas. Serán as seguintes:
· Bolsa de matrícula para estudantes universitarios. A contía da bolsa de matrícula cubrirá o importe dos créditos de que se matriculou o estu-
dante por primeira vez no curso 2023-2024.
· Contía fixa ligada á renda do estudante: 1.700 euros tanto para estudantes universitarios como non universitarios.
· Contía fixa ligada á residencia do estudante durante o curso escolar: 2.500 euros tanto para estudantes universitarios como non universitarios
· Contía fixa ligada á excelencia académica: entre 50 e 125 euros tanto para estudantes universitarios como non universitarios.
· Bolsa básica para estudantes non universitarios: 300 euros. No caso dos bolseiros que cursen Ciclos Formativos de Grao Básico esta contía será de 350 euros.
2. Contía variable e distinta para os diferentes solicitantes que resultará da ponderación da nota media do expediente e da súa renda familiar e cuxo importe mínimo será de 60 euros.
O prazo para presentar a solicitude de bolsa tanto para estudos universitarios como non universitarios estenderase ata o 17 de maio de 2023 ás 24.00h.
Importante! Pide a bolsa sempre dentro do prazo aínda que non se abrira o período de matrícula nos estudos que che interesan, ou non saibas o que vas estudar ou mesmo non saibas se vas estudar ou non.
Máis información Espazo Xove de Betanzos: Tlf. 881 880 279 (tarde) email: espazoxovebetanzos.xuventude@xunta.gal Instagram: @espazoxovebetanzos - Facebook: Espazo Xove-Casa da Xuventude de Betanzos
16 B c COLABORACIÓNS BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023
[Elena Carro Vieites - Técnico de Turismo de Betanzos e Guía Oficial de Turismo de Galicia]
Símbolos do gremio de Mareantes en Santa María
Símbolos gremiais na portada de San Francisco
Marca do gremio de tecelás en Santa María
BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023 17 B c PUBLICIDADE
Somos Viajo Como
Quiero , una pareja formada por una betanceira y un catalán de adopción a los que les apasiona viajar por encima de todo. En esta sección os contaremos curiosidades, anécdotas y experiencias vividas durante nuestros viajes que esperamos os gusten. Si te quedas con ganas de más puedes encontrarnos en: www.viajocomoquiero.com
EN BUSCA DE EMOCIONES FUERTES
[@viajocomoquiero]
uchos son los alojamientos únicos que están surgiendo en Galicia y podemos decirlo con total certeza, ya que hemos sido testigo de ello. Después de movernos por muchos países, nos hemos dado cuenta de que es en nuestra tierra donde muchos emprendedores están dándole una vuelta de tuerca a los alojamientos (mi enhorabuena para todos ellos), buscando una arquitectura más amigable con el entorno, un diseño rompedor e innovador, alojamientos que promocionen su entorno de forma sostenible…
Pues bien, recientemente hemos descubierto un alojamiento que lo habíamos visto en muy pocos lugares del mundo. ¿Te imaginas dormir en una burbuja donde puedes observar el firmamento? Pues en Galicia ya se puede vivir esta experiencia, concretamente en Luzada Skylight Bubbles (Xove, Lugo)
Este proyecto novedoso fue llevado a cabo por una pareja de jóvenes emprendedores que después
de la pandemia quisieron darle un giro de 180º a su vida. ¡Y vaya si lo consiguieron! Abierto desde octubre de 2022, Luzada Skylight Bubbles consta de tres burbujas (Lus-
ANTIGUAS COFRADÍAS EN VILLOZÁS (siglos XVIII y XIX)
La historia se escribe para ser luego contada, revisada y transmitida a sucesivas generaciones, quienes interpretando el “pasado” logren afrontar mejor el “futuro”. En Villozás, si echamos la vista atrás unos 300 años, podríamos imaginar a personas de este lugar, quizás nuestros tatarabuelos, colaborando en tareas parroquiales propias de solemnidades, procesiones bajo la advocación de alguna imagen, todo ello en forma de Cofradía con usos y normas claramente establecidos.
Hay constancia que desde el s. XVIII, en torno al año 1729, existían en Villozás hasta cuatro Cofradías, a saber: Cofradía del Santísimo Sacramento (1729); Cofradía de San Antonio Abad (1730); Cofradía de San Pelayo (1733) y Cofradía de Nuestra Señora de la Purificación o Candelaria (1745). Todas ellas funcionaron simultáneamente y sus registros se recogen de manera individual en sendos Libros de la serie: “Cofradías e Instituciones Parroquiales” correspondientes al Arciprestazgo de Pruzos, parroquia de San Salvador de Vilouzás; custodiados entre los fondos del Archivo Diocesano de Compostela. Hay que tener en cuenta que nuestra sociedad en los s. XVIII y XIX está impregnada de unos valores y fervor religiosos provenientes de las jerarquías eclesiásticas en todo el mundo católico; presidido en aquellos años desde Roma por el Papa Clemente XII, conocido como el “Papa ciego” pues su deficiencia visual se tornó en ceguera absoluta poco después de ser elegido en 1730.
En España reinaba Felipe V que procuró argumentos para que resultase elegido precisamente Clemente XII como nuevo Papa. El s. XVIII representa una etapa en la que se prodigan las reformas, restauraciones y añadidos en infinidad de templos a lo largo y ancho de nuestra geografía. Porque sin duda alguna el Templo es el epicentro de la vida social en los núcleos rurales; por lo que no es de extrañar que Vilouzás como parroquia con entidad propia (pues luego a finales del s. XIX pasó temporalmente a figurar como “anexa” de San Pantaleón das Viñas) contase con esas 4 Cofradías antes mencionadas. Máxime cuando los vecinos de Villozás deberían de estar muy mentalizados, dado que 70 años antes se acababa de reedificar esta iglesia cuya fachada, pórtico y parte de las paredes laterales se
[ANTONIO
habían derrumbado completamente en 1658. Un año después estaría levantada tal como hoy la conocemos y con Sacristía nueva, de la que no disponía en origen.
Una de las que registraron mayor actividad fue la Cofradía de San Pelayo como parece deducirse del libro correspondiente del Archivo Diocesano de Compostela entre los años 1730 a 1851; consignando los sufragios que en ella se hicieron. Curioso destacar algunas de las condiciones establecidas para pertenecer a dicha Cofradía del “Glorioso San Pelayo”: Como primer cofrade se nombra al Santo Padre Clemente, Papa de Roma. El segundo cofrade sería Josep de Lerma y Santivanes, Arzobispo de Compostela. Tercer cofrade el - rey nuestro señor D. Felipe V – Hasta aquí los miembros ilustres… a partir de ahí las “normas” para los demás miembros efectivos.
"Que sea en ella cualquiera persona con tal que sea de buena vida y costumbres, nada jurador ni maldiciente, como tampoco escandaloso en vicio alguno y theniendo cualquiera derechos defectos no se le pueda admitir"
Continuaban distintos capítulos de derechos y deberes; así como las obligaciones del “Mayordomo” que tenía un mandato temporal determinado, a cuyo término debería pasar el balance actualizado del remanente, incluyendo los pagos que hubiera pendientes por algún otro deudor. En ese balance se registraban las “Quentas de la Cofradía” con expresión de “donantes” y las cantidades aportadas en el margen derecho, o bien los cargos por compra que habitualmente solían ser consumibles como: cera por libras. Así aparecen "Quentas de Lorenzo Lópes en el año 1737….
Quentas que dio Domingo da Pena, mayordomo en 1738
Quenta de la cera = 55 y 1/2 libras.
Quentas que se tomaron a Fructuoso do Pico vecino de Villozás, mayordomo que ha sido en este año de 1763"
Todos estos registros manuscritos son la historia viva de cualquier comunidad vecinal; como lo son también los “Libros de Difuntos” parroquiales, donde observamos que se cita expresamente ya en esas fechas el lugar de Condós, así aparece: "Salvador Cortizas y Medín (Párvulo) fallecido en Condós el 3 se Septiembre de 1.880, a los 5 meses"
Un neonato entre muchos más adultos que figuran en ese trienio que abarca el Libro.
Prácticamente contemporánea con la de San Pelayo, comprobamos la existencia de otra de las cuatro Cofradías de que se tiene noticia en Vilouzás: la de San Antonio Abad cuyas actuaciones entre 1730 y 1840, prácticamente un siglo, se encuentran en otro Tomo del Archivo Diocesano.
Las “anotaciones” básicamente siguen los mismos procedimientos de registro en todas ellas. En ésta aparece igualmente la relación y memoria de cofrades desde 1738 con referencia a los lugares de: Villozás y Sas. Como curiosidad consta expresamente citado el término Condós en este caso con una cofrade femenina: Ángela Fernándes, año 1756. Y como último Mayordomo reconocido figura Andrés dos Santos, hasta junio de 1837. En esta fecha cesan las anotaciones relativas a esa Cofradía, es decir, 23 años antes que la de San Pelayo.
Personas de Sas formaron parte de estas 4 Cofradías parroquiales: “Santísimo Sacramento” –“ San Antonio Abad” – “San Pelayo” y “Nuestra señora de Candelaria o de la Purificación” y todo esto ocurría con anterioridad a la construcción de la Capilla de Sas en 1837 que sería dedicada a San Vicente y que luego albergaría una imagen de la Virgen de los Dolores que, una vez salvada del colapso de aquella ermita y restaurada, hoy ocupa un lugar preferente en esta iglesia, a quien la “Comisión parroquial” ha decidido enaltecerla con la dedicación del “Estandarte de Hermandad de los Dolores de Villozás ” que tenemos el honor de presentar como un reconocimiento y transmisión de valores éticos y culturales de nuestros antepasados. En él se conjugan dos de los 7 “dolores” de la Virgen María a través de imágenes que lucen en esta iglesia: a la izquierda el 5º Dolor, conocida ampliamente como Virgen de Los Dolores y a la derecha el 6º Dolor o Nuestra Señora de la Angustia; extraordinaria imagen tallada en escuela valenciana y que fue donada a esta parroquia en 1919, a la que recientemente se conmemoró su centenario.
Sería de interés que en adelante esta enseña mariana pudiera preceder a todo acto en que procesione una imagen de la Virgen María de esta parroquia.
cofusco, Luar e Alborada) totalmente independientes que te harán disfrutar del firmamento como no se suele apreciar en un alojamiento corriente, de la bravura del mar,
porque tienen vistas a la costa, del abrigo de los árboles y de la calidez de los atardeceres que se producen en esta zona de Galicia. Una experiencia de alto nivel en las que se siente el “Glamping” a raudales, ya que se mezclan naturaleza y lujo a partes iguales. La experiencia de dormir y estar en una burbuja en donde puedes sentirte casi como en el exterior (si no fuera por la calidez de la estancia que te hace recordar que no) es única, pero más única es acompañarlo de un jacuzzi exterior. Sí, por si fuera poco con esta maravillosa experiencia glamping, las burbujas vienen acompañadas de un jacuzzi donde, sea la época del año que sea, puedes disfrutar de un baño relajante bajo las estrellas. Nosotros ya lo hemos vivido y fue toda una EXPERIENCIA! ¡ahora te toca a tí! Si quieres conocer todos estos rincones de Galicia y más te recomiendo que visites nuestra web: www.viajocomoquiero.com o nos sigas en Instagram @viajocomoquiero
CIERRA EN BETANZOS UN CLÁSICO DE LA RESTAURACIÓN
[JUAN MARÍA GARCÍA OTERO]
Después de 42 años de servicio, el día 19 de marzo cerró sus puertas en Betanzos el Restaurante Mesón Pulpería. Este restaurante ha sido sin la menor duda uno de los clásicos de referencia de la restauración betanceira que han dado fama y prestigio a nuestra ciudad.
Luis Vázquez Castro (Pirri), retirado en el 2015, y Jesús Carro Lendoiro (Suso), que lo hizo recientemente, abrieron este mesón en el año 1980 del pasado siglo con tres ideas claras: cocina tradicional, calidad y premura en el servicio. Los dos habían comenzado muy jóvenes con 14 años lavando y sirviendo tazas del Ribeiro en el Bar Carlos allá por el año 1972. Primero lo hizo Pirri, y siete años más tarde (son los que se llevan entre sí) su amigo y más tarde socio Suso. Desde allí dieron un salto cogiendo el traspaso en el año 1977 del Bar Garrido, y tres años más tarde abrieron el Restaurante Mesón Pulpería, que durante un tiempo mantuvieron funcionando al mismo tiempo, hasta que a los pocos años y visto el éxito del nuevo mesón cerraron el primero.
El pequeño local sito en la Carretera de Castilla número 3, de solo 90 m2 distribuido en dos plantas (con una escalera de caracol de 10 peldaños de no fácil acceso), fue durante todo ese tiempo un punto destacado de la gastronomía gallega, en la que 6 empleados (alguno con 36 años de servicio) atendieron con presteza a todo tipo de personas que allí acudieron a degustar aquellos manjares preparados con primor, en aquella pequeña cocina de la que salían como por arte de magia y con una rapidez inusual, algunos de los mejores platos de nuestra gastronomía gallega.
Además de una amplia clientela local, muchos de los empresarios, deportistas, políticos y famosos de toda España asistieron durante todo ese tiempo a degustar los mejores productos gallegos, si exceptuamos la tortilla tan típica
de nuestro pueblo: pulpo, mariscos de todo tipo, pescados; rodaballo, lenguado, mero, San Martiño, abadejo y merluza, en caldeirada, frita o a la plancha, sardinas, parrochitas fritas o en tartera, pinchos morunos, riñones, chuletillas de cordero y de ternera, gambas al ajillo, jurelitos y mejillones y en escabeche, eran las estrellas de una amplia carta, en la que los jueves se sumaban los callos a la gallega. A todo esto, la degustación de estos majares podían ser acompañados por una bodega bien surtida de los mejores vinos de España entre los que no podía faltar el Ribeiro de la casa. Cada año eran vendidos ¡21.000 kilos de pulpo de Camariñas!, en tapas o raciones que el personal de servicio servía con una presteza sorprendente.
Las despedidas suelen ser tristes, en este caso ocurre siempre que algo que los betanceiros teníamos como cosa propia desaparezca. Parafraseando a Quevedo en su obra Los sueños, quizás cabría pensar que “lo que se fue no volverá”. Los amantes de la gastronomía sentimos que deje de existir un lugar tan emblemático como el Restaurante Mesón Pulpería que Pirri y Suso crearon hace 42 años. Pienso que el cierre de ciertos negocios también forma parte de los avatares de la vida, son cosas de la oferta y la demanda, pero en ocasiones como esta, uno duda que quizás fuera mejor que ciertas cosas que triunfaron, no necesiten de segundas oportunidades y por lo tanto, cosas como esta deberían de quedarse en el recuerdo.
Luzada Skylight Bubbles / @viajocomoquiero
18 B c COLABORACIÓNS BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023
RÍO LÓPEZ]
BETANZOS e a súa comarca ·
P ARAFARMACIA
Mª Luisa Pérez Iglesias · Óptica, Parafarmacia y Herboristería Selgas
¡Y OTRA VEZ HUBO CAMBIO DE HORA...!
Pues sí, cada año se oyen rumores de que será el último pero de momento hemos de sufrir los inconvenientes del cambio horario… (también tiene ventajas).
Estos días mucha gente comenta que está cansada y con sueño y en parte puede ser a causa de la melatonina ya que la síntesis y liberación de esta hormona son estimuladas por la oscuridad y suprimidas por la luz natural y tras el cambio de hora puede haber un desequilibrio en este proceso.
ALTERACIONES DEL SUEÑO
La melatonina regula el ciclo sueño/vigilia y facilita la conciliación y consolidación del sueño.
El sueño desempeña un papel fundamental en el desarrollo y crecimiento infantil, en el aprendizaje y en la conducta de todos, por ello es importante resolver pronto cualquier causa o cambio que ocasione trastornos del sueño como pueden ser:
- Las dificultades para conciliar el sueño, estas suelen ser debidas a una higiene o conducta inadecuadas del sueño que se agravan con el cambio de hora.
- El síndrome de retaso de fase, que consiste en que hay un retraso de hasta 2 horas tanto en el inicio del sueño como en el despertar en relación a los horarios habituales, también agravado con el cambio de hora. Aunque cada persona necesita unas horas de sueño para sentirse bien durante todo el día, en general un sueño reparador ha de ser de 6-8 horas,
siendo aún más importante la calidad del sueño que la cantidad de horas.
HIGIENE DEL SUEÑO TRAS EL CAMBIO DE HORA
En cuanto a la higiene del sueño, con el cambio de hora, debemos de ser muy “ordenados” para evitar descontroles. Algunas recomendaciones son:
- Procurar no ver la tele, el móvil, la tablet (pantallas) en la cama justo antes de conciliar el sueño ya que suelen provocar insomnio.
- Para conciliar mejor, lo ideal es que si dormimos siesta, ésta sea de unos 20 minutos como mucho.
- No hacer ejercicio intenso a partir de las 19:00 h.
- Evitar excitantes/estimulantes a partir de las 18:00.
- Cenas ligeras.
CUANDO UTILIZAR MELATONINA
Además de ocasionar problemas en la conducta o alteraciones del estado de ánimo,
los trastornos de sueño también pueden ocasionar problemas de aprendizaje y empeorar el rendimiento escolar, es por ello que además de intentar modificar los hábitos, a veces es conveniente utilizar melatonina como suplemento nutricional para los problemas del sueño a cualquier edad.
Así pues la melatonina se recomienda:
- En trastornos del sueño: dificultad para conciliar o mantener el sueño, sueño retrasado, sueño ligero, despertares, ritmos irregulares de sueño.
- Para prevenir el jet lag cuando se viaja a lugares con distintas zonas horarias.
- Trabajadores con cambios de turnos.
- Para ayudar a las personas ciegas o con muy baja visión a establecer un ciclo de día y de noche que les facilite el sueño.
Y se debe de tomar entre 30 y 60 minutos antes de ir a dormir.
Y no olvidemos que ante cualquier problema con el descanso siempre hay que consultar con un profesional.
Clínica Dental
NRS: C-15-003877
Corresponsable de la Unidad de Oftalmología Pediátrica y Estrabología del Complexo Hospitalario Universitario de A Coruña (CHUAC) durante su etapa en el SERGAS
Diagnóstico y seguimiento de glaucoma
Cirugía de catarata sin ingreso Cirugía endoscópica vía lagrimal
Mª Vanessa Vara Fernández PODÓLOGO
NRS: C-15-001621
Podología general helomas, hiperqueratosis, papilomas... Pie diabético Estudio informatizado de la pisada
Ortonixia (Correctores ungueales)
C/ Pintor Seijo Rubio, Portal 4-6 escalera 6 1º B 15300 Betanzos · 981 77 49 26
Rosario Anido Pacheco PSICOANALISTA 606 438 224
Nº de Colegiado: 6451
Dolores musculares, articulares, de espalda, de cabeza
Problemas mandibulares
Traumatismos
Lesiones deportivas
Problemas posturales
Problemas viscerales relacionados con alteraciones mecánicas Problemas circulatorios
Bebés (cólicos, plagiocefalias, …)
FÁCIL APARCAMIENTO · HORARIO FLEXIBLE
CITA PREVIA
628 44 09 77 www.rubalfisioterapia.es
José María Carnero López OFTALMÓLOGO
C-15-004238
C/Brea 34, Edif. Trasdoval Bajo GUÍSAMO (BERGONDO)
2023 19 B c ESPECIALISTAS
Abril
Nº de rexistro sanitario: C-15-001500 · Nº de colexiados: 15001754 e 28013502
· Escáner intraoral Maior precisiónMenos invasivo Mellor post-operatorio · Láser terapéutico· Ciruxía guiada con férula Rúa Caneiros, 3 baixo dereita 981 77 13 26 · 604 069 985 INNOVACIÓN/NOVIDADE DE ÚLTIMAS TECNOLOXÍAS
PARDELLAS
20 B c ESPECIALISTAS BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023
CLÍNICA KOREA HAN
Dirección: Calle Rollo, Nº 27 - 1º 15300 Betanzos
Teléfonos: 690039333 / 646390497
CLÍNICA PODOLÓXICA
Laura María Pita Paz Colegiado nº743
CALLOS · DUREZAS PÉ DIABÉTICO UÑA ENCARNADA...
981 775 163
(CONSULTA PREVIA CITA)
C/Rollo, 3-1º Izda. 15300 Betanzos
Raquel Vicente Fernández Nº Coleg.: 677 · C-15-001002
Callos, Durezas, Hongos, Uña encarnada, Reconstrucción ungueal...
info@ibogar.es
Clínica Dental
PARDELLAS
Nº de rexistro sanitario: C-15-001500
Nº de colexiados: 15001754 e 28013502
TRATAMENTOS INTEGRAIS DA TÚA
BOCA COA ÚLTIMA TECNOLOXÍA:
· Escáner intraoral
· Láser terapéutico
· Ciruxía guiada con férula
Arranxamos a rotura da súa prótese no día
Mª Teresa Silva Díaz · Reumatóloga del Complejo Hospitalario Universitario de A Coruña
ARTROSIS: Despejando dudas
La artrosis no es lo que piensan. Clásicamente se ha relacionado la artrosis con personas mayores, como una enfermedad degenerativa de los huesos, sin embargo, la artrosis u osteoartritis (término anglosajón), no es una sola enfermedad, son un grupo de enfermedades.
El origen de la artrosis ocurre en las articulaciones, al producirse cambios moleculares que conducen a alteraciones anatómicas en los huesos, músculos, cartílagos, ligamentos y tendones. Esto conlleva la pérdida de la función articular normal.
La artrosis es la enfermedad reumatológica más frecuente. Según los datos del estudio EPISER 2016, en España un 29.35% de la población padece esta enfermedad.
INVESTIGACIÓN
Los objetivos del tratamiento para la artrosis son dos: evitar el avance de la enfermedad y aliviar el dolor. Actualmente no existe ningún fármaco que consiga ambos. Por ello, es importante la investigación en artrosis para continuar definiendo los diferentes subgrupos de esta enfermedad, lo que actualmente se denomina fenotipos y endotipos, y así poder
desarrollar tratamientos personalizados.
Una de las líneas de investigación que desarrollamos en nuestro servicio de reumatología del Hospital Universitario del Área de A Coruña es sobre la artrosis. Contamos con un nutrido grupo de pacientes con artrosis de manos, rodillas y caderas, a los que evaluamos cada 2 años para ver la evolución de la enferme-
dad y que controlamos mediante radiografías y análisis. Es lo que se conoce como la cohorte PROCOAC (Cohorte PROspectiva de pacientes con OsteoArtritis A Coruña). Quisiera destacar que a nivel mundial sólo existen otras tres grandes cohortes de pacientes con artrosis, dos en Estados Unidos y otra en Holanda.
RECOMENDACIONES Y TRATAMIENTO
El principal motivo de consulta de los pacientes con artrosis es el dolor articular. En este sentido quiero insistir en que sigan una serie de recomendaciones generales que son: en primer lugar, realizar ejercicio físico de forma regular, ya sea pilates, yoga, taichi, aquagym, gimnasia de mantenimiento… cada uno deberá encontrar el ejercicio que más le guste y al que mejor se adapte.
También es importante realizar una dieta variada y completa, evitando tóxicos como el tabaco y el alcohol.
En cuanto a los tratamientos farmacológicos se cuenta con los analgésicos clásicos como el paracetamol, tramadol, metamizol o los antiinflamatorios. Existen también los fármacos modificadores de la enfermedad de acción lenta, que consiguen alivio de dolor en determinados pacientes. En breve, gracias a toda la investigación que se está desarrollando en este campo, aparecerán nuevos medicamentos para la artrosis.
Rúa Caneiros, 3 baixo dereita
ACUPUNTURA - MASAJE C I T A P R E V I A
CITA
Av. de Castilla, 51-53 · Entlo. A BETANZOS · 981 773 279
PREVIA
S ALUD
clinica_pardellas_betanzos Clinica Pardellas Betanzos Pide a túa cita 981 77 13 26 · 604 069 985 FINANCIACIÓN INMEDIATA Á SÚA MEDIDA SEN INTERESES
MAIOR PRECISIÓN MENOS INVASIVOS MELLOR POST-OPERATORIO
BETANZOS e a súa comarca · Abril 2023 21
CLINICA DENTAL F ISIOTERAPIA
MITOS de la FISIOTERAPIA
Vamos a ayudar a desterrar ciertos mitos sobre la fisioterapia que muchas personas tienen asumidos como reales y no lo son en absoluto.
LA FISIOTERAPIA DUELE
Está muy extendida la creencia de que el tratamiento tiene que ser doloroso e incluso, que, si no es así, no será efectivo. Sí que es cierto que puede haber ciertas molestias durante el transcurso de la sesión, pero esas serán inherentes al problema por el que se acude a la consulta. Por eso es tan importante la formación y el conocimiento de las distintas patologías por parte del profesional para adaptar ese tratamiento a la tolerancia del paciente. Debido a esto, un mismo problema puede abordarse con distintas metodologías y conseguir que el paciente mejore causándole el menos “stress” posible.
LA FISIOTERAPIA SÓLO TRATA LESIONES
Estamos muy acostumbrados a acudir al fisio
Mª. del Pilar Viqueira Amor
Médico Estomatólogo - Dentista Coleg. nº 372
C/Dr. José Fariña, 2 - 2º B - Telf. 981 77 31 08 · BETANZOS
sólo cuando nos “hacemos daño” y solemos asociarlo a lesiones de tipo musculoesqueléticas. Pero, cada vez más, la fisioterapia se está convirtiendo en fundamental en otros campos como pueden ser los de la neurología, pediatría, ginecología o cardiorrespiratorio.
HACER REHABILITACIÓN SÓLO DESPUÉS DE LA CIRUGÍA
Esto no solo es falso, sino que es contraproducente. Podremos realizar una preparación adecuada para que el tiempo de hospitalización nos produzca el menor desgaste posible e incluso, en ciertos casos, podremos retrasar o incluso evitar el pasar por el quirófano.
LA FISIOTERAPIA SON MASAJES
El conocimiento de la fisioterapia abarca una
CLINICA DENTAL
Dr. Enrique Núñez Núñez
MÉDICO ESTOMATÓLOGO
gran cantidad de técnicas para abordar cualquier tipo de patología. Tendremos técnicas de terapia manual, dentro de las cuáles se encuentran los masajes, pero que también incluye movilizaciones, manipulaciones, estiramientos… Dependiendo de la formación de cada fisioterapeuta (siendo de las profesiones que más se forman a lo largo de su vida laboral), podrá acompañar sus tratamientos con distintos aparatos (diatermia, ondas de choque, electroterapia…) y con otras estrategias, como puede ser el ejercicio terapéutico, que está cobrando cada vez más importancia debido a una vida y a unos trabajos cada vez más sedentarios.
Pza. Hnos. García Naveira, 7-2º - Telf. 981 774281-BETANZOS Telf. 981 673008 - SAN TIRSO - Abegondo
C-15-000400 881996
Adrián Maceiras · Centro de Fisioterapia Adrián maceiras
c
B
ESPECIALISTAS
POLÍTICO opinión
"Betanzos e a súa comarca" non se responsabiliza das opinións manifestadas polos partidos políticos nesta sección
Cecilia Vázquez ofrece: sentidiño, ilusión, ambición, experiencia y equipo. Apunta la necesidad de promover un cambio en el gobierno local, ya que “Betanzos está regido por un equipo que es líder en disparates y líder en abandono”.
Estamos no final do mandato municipal, é o momento de facer balance destes catro anos de goberno local brigantino, de maioría absoluta do PSOE no goberno.
DEFENDER BETANZOS
É difícil resumir nun artigo como este o traballo desenvolvido desde o grupo municipal socialista durante estes últimos catro anos. Foron anos de intenso labor, marcados por varios aspectos. Primeiro, polos dous anos de pandemia, que cambiaron todas as liñas programáticas de traballo previsto para este mandato; segundo, pola procura e obtención de importantes investimentos, captando cerca de 20 millóns de euros para poder executar actuacións e equipamentos e seguir avanzando nese Betanzos que queremos; e en terceiro lugar por incrementar, aínda máis, todos os programas e axudas sociais. Hai uns días celebramos un pleno no que rendemos conta do grao de cumprimento do noso programa electoral. A día de hoxe reflicte o compromiso deste grupo municipal socialista con Betanzos, coa realización de máis dun 80% das propostas presentadas fai catro anos. Un dato que escoce á oposición, especialmente ao PP, e tamén a algúns e algunhas que en redes sociais pretenden cada día, e só teñen ese obxectivo, minusvalorar o labor e o traballo do PSOE. Quedan dous meses para seguir coa carraca diaria, moi cansina e demagoga. O bo que ten unhas eleccións que están tan próximas é que algúns/as destes/as, que levan meses e meses cunha campaña directa contra o grupo municipal socialista, empezan a sacar a careta para formar parte de candidaturas políticas ou para, sen remilgos, apoiar a partidos políticos, oh casualidade!, contrarios ao PSOE. O cal está ben. Evidentemente cada un defende o que quere defender e pronúnciase como quere pronunciarse, pero se cadra, os comentarios realizados ao longo destes meses e que continuarán de aquí ata as eleccións, se cabe con máis intensidade, teñen a credibilidade e a obxectividade que teñen, é dicir, ningunha. Desde o grupo socialista imos seguir traballando para que Betanzos siga crecendo, siga sendo o referente que é en moitos aspectos, algo que parece que molesta tanto ao PP de Betanzos como ao seu grupo afín de redes sociais; imos seguir captando axudas para desenvolver novos proxectos: no casco histórico; de mobilidade; de equipamentos culturais e administrativos; de instalacións deportivas e de lecer. Imos seguir recuperando patrimonio como fixemos co convento de As Donas; esixindo máis investimentos para O Pasatempo; e imos continuar esixindo o que nos corresponde, especialmente á Xunta, porque parece que aquí o único que está obrigado a investir e executar é o Concello e, evidentemente, estao, pero naquilo que lle corresponde, non en cousas que non son da súa competencia. Non en educación, a pesar de que o está facendo, onde os betanceiros/as seguimos esperando que a Xunta mellore o Vales Villamarín; non en Transporte, onde a Xunta segue sen atender os problemas que se producen día a día nas liñas de autobús; non en seguridade viaria, onde cada día hai máis problemas en boa parte dos núcleos urbáns por onde pasan estradas competencia da Xunta; non na pranta de tratamento de auga; non no plan de saneamento.... e así poderíamos seguir enumerando.....
E si, mal que lle pese a moitos, imos seguir investindo no social, duplicando o investimento en programas e axudas sociais, para distintos colectivos que teñen dificultades; para os comercios e empresas; para que as asociacións e entidades poidan continuar co seu labor; para os nosos maiores; para os nosos estudantes; para manter programas como o Servizo de Axuda a Domicilio, o transporte adaptado, o xantar na casa, o comedor escolar o programa de madrugadores ou, por exemplo, a dotación de medios técnicos para que os estudantes teñan igualdade de oportunidades. En definitiva, seguiremos a defender Betanzos por encima de todo; a impulsar proxectos; a incrementar as políticas sociais. E non, non imos renunciar aos principios básicos, a aquelas cuestións que marcan a política socialista e, en especial, a do PSOE de Betanzos.
PULSO de
CIUDADANOS EXIGEN
ACCIONES INMEDIATAS ANTE
LA CRISIS QUE AFECTA A LOS SOPORTAIS DA FONTE DE UNTA
A través de este medio, nos dirigimos a la Alcaldesa, al Concejal de Seguridad y a los Oficiales al mando de las Fuerzas del Orden, en nombre de los vecinos y comerciantes de la calle Soportais da Fonte de Unta de la ciudad de Betanzos para expresar nuestra preocupación por la situación actual de nuestro barrio. La calle Soportais da Fonte de Unta es una de las más antiguas y emblemáticas de la ciudad de Betanzos. Desde
UN BETANZOS HECHO ENTRE TODOS Y TODAS
Para cambiar esta deriva, el Partido Popular se ofrece como alternativa. Desde el PP ofrecemos un proyecto para Betanzos y queremos que nuestro municipio sea relevante en presente y futuro”. Para conseguirlo necesitamos el apoyo de todas y cada una de las personas que creen en Betanzos como alternativa constructiva al gobierno actual.
Cecilia quiere ser alcaldesa de un Betanzos en el que cada persona cuente. Un Betanzos pensado y construido, entre todos, para los más pequeños, para los mayores y para los jóvenes. Un Betanzos capaz de poner en valor su patrimonio y de atraer todas aquellas iniciativas que generen trabajo y riqueza.
Un proyecto ambicioso, al frente del cual estarán personas con capacidad para llevarlo a cabo. Personas con conocimientos, con vocación de servicio y leales. El de un Betanzos hecho entre todos y todas y con un sitio para cada persona.
Es evidente que algunos de nuestros vecinos y vecinas han apoyado otras opciones políticas en el pasado. Ahora, les pedimos humildemente su confianza. Nosotros cumpliremos con Betanzos. Palabra.
PÚBLICA opinión
hace siglos, esta calle ha sido el hogar de numerosas familias campesinas y ha sido el lugar de trabajo de muchos comerciantes, quienes han dejado una huella imborrable en la historia de nuestra ciudad. Aquí, han vivido y trabajado algunos de los vecinos y comerciantes más relevantes de Betanzos.
Sin embargo, nuestra calle se enfrenta actualmente a una grave amenaza que pone en riesgo su valor histórico y cultural. La agresión al patrimonio cultural debido al vandalismo de los grafitis, la ruptura de piedras y de puertas de acceso a las viviendas, la ruptura de materiales de las
Catro anos en que non se produciron avances salientábeis na recuperación e posta en valor do noso patrimonio. O Casco Histórico continúa a presentar unhas condicións nefastas, expulsando poboación en lugar de ser o lugar de referencia para a vida diaria das familias de Betanzos e para o turismo cultural. E a outra grande xoia do noso patrimonio, o Pasatempo, leva anos pechado, cunha única achega orzamentaria executada, da area de patrimonio do BNG na Deputación, e inzado de promesas que, de momento, son só anuncios e non realidades. A lista de agresións ao noso patrimonio nesta lexislatura é interminábel: desde a pista de salto sobre un BIC, até a proba de rápel sobre a Torre do Reloxo pasando polo abandono da Fábrica da Luz.
CATRO ANOS DE OPORTUNIDADES PERDIDAS PARA BETANZOS
E se falamos de abandono, debemos facer referencia ao estado que presenta o noso concello. As veciñas e veciños, así como as persoas que nos visitan, salientan o deterioro do aspecto das rúas e do mobiliario, a deixadez na limpeza e a falta de mantemento xeneralizada. Unha situación que vivimos a diario e que se acentúa no ámbito rural, porque non o esquezamos, Betanzos tamén ten unha zona rural, unhas parroquias que reclaman servizos dignos, limpeza e coidado das escasas instalacións deportivas ou sociais que posúen e, en definitiva esixen deixar de ser betanceiras de segunda categoría.
Ao longo destes catro anos de oportunidades perdidas, observamos como seguiamos a perder o noso papel referencial como cabeceira comarcal e como centro de servizos. O Centro de Especialidades do Carregal segue a carecer do persoal necesario para atender as necesidades das usuarias, as oficinas da Seguridade Social pecharon os seus servizos de atención á cidadanía e o noso sector comercial afronta unha nova crise reclamando unha maior colaboración institucional. Porque se hai unha cuestión que nos preocupa e nos preocupou ao longo destes catro anos é esa falta de colaboración e de transparencia. As betanceiras reclaman, esixen, un goberno local ao servizo da veciñanza, que estea aberto a escoitar as súas necesidades e as súas propostas. En definitiva, un goberno que sexa institución máis próxima aos veciños e veciñas, No BNG consideramos que o goberno local non estivo á altura das circunstancias ao longo destes catro anos, mais tamén confiamos firmemente nas betanceiras e betanceiros para reverter esta situación. Confiamos en que se unan a este proxecto, que non pretende outra cousa que poñer todo o potencial que Betanzos posúe en marcha. Entre todas cambiaremos esta dinámica e sairemos desta desidia. Porque Betanzos, merece máis.
Envía os teus escritos a periodico@comerciodebetanzos.com indicando no asunto PULSO DE OPINION PÚBLICA
Os textos non deben superar as 30 liñas e deben vir identificados co nome e apelidos do/a autor/a que se incluirá na sinatura. Non se publicarán textos anónimos nin que inclúan contidos irrespetuosos. A recepción dos escritos non implica a súa publicación inmediata. "Betanzos e a súa comarca" non se responsabiliza das opinións nin dos contidos dos escritos desta sección.
terrazas de los comercios, las agresiones verbales y las amenazas a la seguridad de las mujeres que viven y laboran en la calle, son algunas de las situaciones que nos afectan de manera directa todos y cada uno de los días del año. Además, queremos hacer hincapié en las condiciones de insalubridad generadas por las grandes cantidades de desechos orgánicos (orina y heces tanto humanas como de animales) que todos los días y hasta la madrugada se excretan en nuestra calle, generando un olor nauseabundo que perjudica gravemente a los vecinos y al comercio. Esta situación no
solo afecta nuestra calidad de vida y la de nuestros clientes que prefieren dirigirse a otras zonas más afortunadas, sino que también representa un grave riesgo para la salud pública.
Nos preocupa que si no se toman medidas inmediatas para preservar y proteger nuestra calle, perderemos uno de los lugares más valiosos e históricos de nuestra ciudad.
Por ello, hacemos un llamado a las autoridades locales y a toda la comunidad betanceira para que unamos esfuerzos y trabajemos juntos en la protección de nuestro patrimonio cultural y en la creación de un ambiente seguro y saludable
para todos.
Esperamos que nuestra petición sea atendida diligentemente y que se tomen las medidas necesarias para proteger nuestra calle junto con sus hombres y mujeres, preservar su valor histórico y cultural, y promover un entorno que propicie la creación de más comercios y con ello la creación de más oportunidades de empleo para Betanzos. Muchas gracias por su atención.
Atentamente, LOS VECINOS Y COMERCIANTES DE LA CALLE SOPORTAIS DA FONTE DE UNTA DE LA CIUDAD DE BETANZOS
PULSO de
"Betanzos e a súa comarca" ofrece aos partidos que forman parte da Corporación Municipal este espazo para expresaren as súas opinións sobre temas propostos polo xornal ou, como é neste caso, sobre cuestións de actualidade que cada un dos grupos considere de interese.
22 B c OPINIÓN
Abril 2023
BETANZOS e a súa comarca ·
ANUNCIOS BREVES
■ BUSCAN TRABALLO
JR (Jesús Ramos). Reparto de publicidad por buzones, ferias y mercados. También reparto carteles. Tlf. 646178080.
■ VARIOS
TAROT. CARTAS
ASTRALES. María. Se resuelve cualquier pregunta. Seriedad y claridad. Tlf. 638625976
PORTES y MUDANZAS
Trasteros y guardamuebles. Desde 2 hasta 25 metros cuadrados. Samuel. Tlf. 676082325 www.samuelportesespecializados.com
SE VENDE leña seca de carballo y mixta en hachas (a medida). Transporte a domicilio. Tlf. 645583256.
RELOJERO, diplomado en Suiza, arregla y restaura relojes antiguos, de pared y
bolsillo. Arreglo también relojes automáticos, cronógrafos, sumergibles, control hermetismo. Garantía Tlf. 981773657
LA COFRADÍA DE SEMANA SANTA DE BETANZOS necesita colaboración para todas las actividades a desempeñar. Interesados: 606309930.
■ VENDAS VARIAS
SE VENDE PANTEÓN por traslado. Cementerio de Betanzos. Sin estrenar. Tlf. 628549854 - 638478900
SE VENDE solar en Coirós. Bien situado. 4 ferrados. A la orilla de la Nacional VI. Tlf. 619271908.
SE VENDE casa y dos granjas. Una de 125x12m y otra de 50x12m. En Espenuca, con terreno. Tlf. 619271908. INVERSIÓN. 2 plazas de
garaje. Centro de Lugo. Precio negociable. Tlf. 679705473.
SE VENDEN parcelas urbanas. Cortiñán (Bergondo). Tlf. 671677312.
SE VENDE finca de 5 ferrados en Meangos. Con bungalow de 3 habitaciones y cocina-comedor. Se vende puerta de entrada de madera maciza. Tlf. 604055838
SE VENDE plaza de garaje C/Cruz Verde. Por traslado. Tlf. 628549854638478900.
■ ALUGUERES
ALQUILO en Betanzos, pequeño apartamento amueblado, calefacción, TV. etc. Tlf. 629291440.
SE ALQUILA bajo comercial en La Ribera nº 56. Tlf. 981772380.
BETANZOS e a súa comarca ·
La receta del mes
Vieiras de la Ría de Ferrol en temporada
Receta cedida por Restaurante San Andrés
INGREDIENTES
-Vieiras de la Ría de Ferrol
-6 cebollas chatas
-1 cabeza de ajos
-3 tomates
-Jamón
-Perejil
-Pimentón dulce
-Azafrán
-Sal
-Una copita de vino albariño
ELABORACIÓN
1./
UNHA DE CAL
E PARA REMATAR
3./
Lo primero es abrir las vieiras por un ladito con un cuchillo de punta fina haciendo presión pegado el filo a la concha para así no dañar la carne, una vez abiertas eviscerar cuidadosamente manteniendo solo la carne blanca y el coral naranja. Hacemos una fritada: 6 cebollas chatas cortadas en cuadraditos, 1 cabeza de ajos cortada en cuadraditos muy finos y pequeñitos, 3 tomates carnosos previamente escaldados y luego en cuadraditos, un trozo de jamón serrano con cierto grosor para cortar también en cuadraditos pequeños, perejil, pimentón dulce, unas hebras de azafrán, puntito de sal, una copita de vino albariño. Pensando siempre en celíacos no utilizamos pan rallado.
Fritada:
En dos cucharas de aceite de oliva virgen extra ponemos el ajo hasta que comience a tomar color tenue, enseguida la cebolla. Cuando esté clarita y blanda, el tomate, el pimentón, el azafrán. Después de 15 minutos el vino, el jamón y por último el perejil y apagamos.
Una vez hecha la fritada se cubre cada una de las vieiras y a horno medio fuerte se dejan unos 10 minutos.
Publicación mensual de distribución gratuíta. 9.000 exemplares.
DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92 EDITA ◗ Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto (ACEBE CCA). DIRECTORA ◗ Belinda Lameiro ENDEREZO ◗ Praza Mestre Xosé Dapena, 1 baixo CONTACTO ◗ Telf: 981774574 - 618829804 · periodico@comerciodebetanzos.com
PUBLICIDADE ◗ Gema Hernando García. Carmen Miragaya Losada (publicidade@comerciodebetanzos. com). REDACCIÓN ◗ periodico@comerciodebetanzos.com. COLABORADORES neste número ◗ Jesús Ramos, Mercedes Casanova, Espazo Xove de Betanzos, @viajocomoquiero, Juan María García Otero, Antonio Río López, Ángel Arcay Barral, Elena Carro Vieites, Xabier López López, Mª Luisa Pérez Iglesias, Mª Teresa Silva Díaz, Adrián Maceiras. COLABORADORES GRÁFICOS ◗ Arume, Unsplash, Freepik, Pixabay, Filmaffity. REPARTO ◗ Servicio Postal Coruña S.C.
Betanzos e a súa comarca non se responsabiliza das opinións manifestadas polos seus colaboradores. Queda prohibida a reproducción total ou parcial dos textos publicados en Betanzos e a súa comarca por calquera outro medio sen a autorización expresa e por escrito do editor.
Enderezos electrónicos
Redacción: periodico@comerciodebetanzos.com
Publicidade: publicidade@comerciodebetanzos.com
OUTRA DE AREA
Mellora da seguridade viaria O Concello de Betanzos vén de instalar novos
a visibilidade en varios cruzamentos da cidade como A Ribeira, a Avenida da Coruña ou a Ponte Nova.
Pavimento en mal estado. Este é o aspecto que presenta o firme da estrada que dá acceso á estación do ferrocarril en Infesta, no cruzamento coa estrada de Santiago. Ao pavimento deteriorado súmanse fochancas, pedras soltas e o desgaste no pintado das marcas viairas.
2./
espellos para mellorar
Abril 2023 23 B c ANUNCIOS BREVES
e a súa comarca
BETANZOS
"Betanzos e a súa comarca" non se responsabiliza das opinións dos colaboradores nin dos contidos publicitarios
PUBLICIDADE