Tekenend voor de grensoverschrijdende cohesie van de jihadistische beweging, is eveneens dat een actor uit het zojuist beschreven relatiestelsel (A), hier geanonimiseerd als A1, ook bekend is met de Algerijnse paspoortvervalser B1 uit een geheel ander jihadistisch samenwerkingsverband (B) in Nederland. In die laatste faciliterende cluster krijgen zowel B1 als de Afghaanse illegaal B2 vanuit Zwitserland geld opgestuurd van C1, een spilfiguur voor de GIA. Waarschijnlijk sluizen B1 en B2 ten minste een deel van zijn financiën door naar A1. Ondertussen duiken B1 en B2 ook op als vervalsers binnen een Spaanse GIA-groep (C) die onder leiding van C1 een zware bomaanslag voorbereidt op een belangrijk overheidsgebouw in Madrid. Hier te lande experimenteren B1 en B2 bovendien met ontstekingsmechanismen, zo blijkt althans uit onderzoek van de Spaanse autoriteiten en veiligheidsdiensten. Andere opsporingsgegevens onderstrepen eens te meer de internationale samenhang en het grensoverschrijdende karakter van de jihadistische beweging in Nederland. Zo leveren twee ogenschijnlijk afzonderlijke samenwerkingsverbanden een faciliterende bijdrage aan de moord op een Afghaanse militaire leider die te boek staat als een bondgenoot van het Westen; beide waarschijnlijk via dezelfde spilfiguren in een Belgische cluster bestaande uit leden van de GICT en de GSPC. De meeste van deze in België verblijvende Tunesische – maar óók Algerijnse en Marokkaanse – actoren, staan onder de sturende invloed van (geestelijke) Al Qaida spreekbuizen die al sinds de jaren negentig vanuit een extremistische smeltkroes in Londen allianties smeden tussen Algerijnse en Tunesische militanten in ballingschap. En ook mensen die in de twee Nederlandse samenwerkingsverbanden actief zijn, bezoeken dit Britse knooppunt, laten zich aldaar beïnvloeden door verschillende charismatische spilfiguren en vergroten er hun jihadistische kennissenkring. Naast de talrijke sociale connecties die vanuit uit ons zaaksbestand leiden naar individuele internationale spilfiguren, zien we dus dat sommige actoren afreizen naar diverse geografische ontmoetingsplaatsen, die als zenuwcentra dienen voor het gemêleerde internationale relatiestelsel van salafistische jihadisten. Zij bezoeken onder meer radicale moskeeën in grote Europese steden, trainingskampen in Pakistan en Afghanistan, koranscholen in de islamitische wereld, en safehouses of woningen in het buitenland. Omgekeerd mengen internationaal opererende jihadisten, merendeels heartland-oriented, zich ook via lokale spilfiguren en ontmoetingsplaatsen ín samenwerkingsverbanden die in Nederland actief zijn. Een opmerkelijk voorbeeld van een dergelijke inheemse smeltkroes is een sportcomplex waar verschillende groepen Arabische mannen met regelmaat bijeen komen. Zij volgen daar lessen van een Noord-Afrikaanse immigrant met een islamistisch verleden. Ten tijde van het opsporingsonderzoek behoort hij tot een samenwerkingsverband dat, opererend vanuit Nederland, de internationale jihad ondersteunt. Onder zijn cursisten bevinden zich fanatieke mensen uit dit gezelschap, maar ook notoire jihadisten uit Marokko en Irak, onbekende Arabieren en andere personen die hier zijn opgegroeid. Tientallen actoren behalen op valse namen diploma’s waarmee zij materialen kunnen verwerven die terroristische acties kunnen faciliteren. Later treffen Marokkaanse en Franse opsporingsdiensten een deel van deze diploma’s weer aan bij mensen die vermoedelijk aanslagen beramen op met het Westen geassocieerde doelen.
3.7 Wisselwerking, clustervorming en collectieve radicalisering 3.7.1 Het perspectief van gelijkenis Zoals beschreven bestaan jihadistische samenwerkingsverbanden in Nederland vaak uit heterogene groepen mensen met verschillende achtergronden en profielen. Wel zorgen verschillende bindingsmechanismen en verschillende sociale fundamenten ervoor dat in de ene casusgroep relatief veel illegalen actief zijn, terwijl in de andere groep meer jongvolwassenen met Nederlandse achtergronden zich in de kijker spelen. Dergelijke clusteringen beïnvloeden de 50
