49248 S&R Profieldeel Thema 2

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

C

Te THEMA 2 PLANNEN EN ORGANISEREN VAN SPORTIEVE EN RECREATIEVE ACTIVITEITEN

INHOUD Plannen-en-organiseren-van-sportieve-en-recreatieve-activiteiten ................................ 4 Introductie ................................................................................................................................... 4

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

De-medewerker-sport-en-recreatie-als-planner-en-organisator ..................................... 12 De-medewerker-sport-en-recreatie-als-planner-en-organisator ............................................ 12 Voorbereiding ............................................................................................................................. 12 Uitvoering ................................................................................................................................... 18 Toezicht-houden ........................................................................................................................ 22 Nazorg ......................................................................................................................................... 25

De-voorbereiding-van-sportieve-of-recreatieve-activiteiten ........................................... 27 De-voorbereiding-van-sportieve-of-recreatieve-activiteiten .................................................. 27 De-beginsituatie ......................................................................................................................... 27 De-doelstelling ........................................................................................................................... 28 Drie-soorten-doelstellingen ....................................................................................................... 31 De-activiteit ................................................................................................................................ 34 De-evaluatie ............................................................................................................................... 34 Activiteiten-bedenken ............................................................................................................. 37 Activiteiten-bedenken ................................................................................................................ 37 Bewegingsvormen ...................................................................................................................... 40 Voorwaarden-voor-bewegingsvormen ..................................................................................... 40 Bijdragen-aan-behalen-van-doelstellingen ............................................................................. 42 Gebaseerd-op-de-uitkomst-van-de-evaluatie .......................................................................... 43 Eisen-aan-bewegingsvormen .................................................................................................... 45 Actieve-bewegingsvormen ........................................................................................................ 47 De-volgorde-van-bewegingsvormen ..................................................................................... 50 De-volgorde-van-bewegingsvormen ......................................................................................... 50 Introductie .................................................................................................................................. 51 De-start-van-de-activiteit .......................................................................................................... 52 Opbouw-warming-up ................................................................................................................. 54 De-kern-van-de-activiteit ........................................................................................................... 58 De-afronding-van-de-activiteit .................................................................................................. 59 Methodiek-en-methode ............................................................................................................. 64

C

Te

Activiteiten-organiseren ......................................................................................................... 68 Activiteiten-organiseren ............................................................................................................ 68 Een-goede-organisatie ............................................................................................................... 69 Organiseren-begint-bij-jezelf ..................................................................................................... 75 Organisatie-en-materialen ........................................................................................................ 79 Opstellingen-in-de-ruimte ...................................................................................................... 82 Opstellingen-in-de-ruimte ......................................................................................................... 82 De-opstelling-van-de-begeleider-en-zijn-sporters-of-gasten ................................................. 82 Aandachtspunten-bij-de-opstelling .......................................................................................... 85 Instrueren-en-organiseren ........................................................................................................ 86

2

Organisatievormen .................................................................................................................. 88 Organisatievormen .................................................................................................................... 88 Roulatievormen .......................................................................................................................... 89 Uitdaagvormen .......................................................................................................................... 97 Afvalvormen ............................................................................................................................... 99 Poulevormen ............................................................................................................................ 100 Vrije-organisatievormen .......................................................................................................... 104

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Organiseren-van-grote-activiteiten-en-evenementen .................................................... 106 Organiseren-van-grote-activiteiten-en-evenementen ........................................................... 106 De-initiatieffase ........................................................................................................................ 106 Randvoorwaarden ................................................................................................................... 113 Thematisch-werken ................................................................................................................. 119

Het-draaiboek ......................................................................................................................... 125 Het-draaiboek .......................................................................................................................... 125 Verschillende-typen-draaiboeken ........................................................................................... 126 Onderdelen-van-het-draaiboek .............................................................................................. 129 Stappenplan-entertainmentactiviteiten ................................................................................ 137

Programmeren ....................................................................................................................... 142 Programmeren ......................................................................................................................... 142 Seizoensprogramma ................................................................................................................ 142 Week--en-dagprogramma ....................................................................................................... 145

Vaktaal ..................................................................................................................................... 155

C

Te

Werkplan-1 .................................................................................................................................... ?

Werkplan-2 .................................................................................................................................... ?

Werkplan-3 .................................................................................................................................... ?

Werkplan-4 .................................................................................................................................... ?

Werkplan-5 .................................................................................................................................... ?

PPD-formulier-1 ............................................................................................................................ ?

PPD-formulier-2 ............................................................................................................................ ?

PPD-formulier-3 ............................................................................................................................ ?

PPD-formulier-4 ............................................................................................................................ ?

PPD-formulier-5 ............................................................................................................................ ?

Draaiboek-en-dagdraaiboek-1 .................................................................................................... ?

Draaiboek-en-dagdraaiboek-2 .................................................................................................... ?

Draaiboek-en-dagdraaiboek-3 .................................................................................................... ?

3

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

INTRODUCTIE

Een professionele medewerker sport en recreatie is een goede planner en organisator. Het organiseren van activiteiten is heel afwisselend. De ene dag organiseer je een korte activiteit: een potje voetballen met twaalf jongeren. Een week later vraagt je leidinggevende of je mee wilt denken over een zeskamp of een sporttoernooi. Of je gaat samen met je collega's een minidisco of een musical organiseren.

Te

Activiteiten zijn er in alle soorten en maten, klein en groot, kortdurend of meerdere dagen achter elkaar, eenmalig of meermaals. Activiteiten die je alleen of met een groepje bedenkt en organiseert. De organisatie van activiteiten is belangrijk en heel leuk. Als de organisatie goed is, komen je sporters of gasten graag terug. Zeker als de volgende activiteit weer goed of nog beter is.

C

Activiteiten in soorten en maten.

Als buitenstaanders naar het beroep van de medewerker sport en recreatie kijken, zien zij vaak alleen de uitvoering. Alleen de activiteit zelf maken zij mee. Daardoor denken je sporters of gasten er vaak heel makkelijk over. Wat stelt dat nu eigenlijk allemaal voor? Lekker sporten en een beetje plezier maken met gasten, wat kan daar nu moeilijk aan zijn? Ze weten natuurlijk

4

Introductie

niet wat er allemaal aan vooraf is gegaan. De medewerker sport en recreatie weet echter beter.

Het plannen en organiseren van een activiteit vereist een goede voorbereiding. Een goede voorbereiding is niet voor niets het halve werk.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Als medewerker sport en recreatie begeleid je sporters of gasten en zorg je voor een goed verloop van sportieve en recreatieve activiteiten. Je bent opgeleid als assistent, maar zult in de praktijk merken dat dit niet betekent dat er altijd iemand aanwezig is om beslissingen te nemen, te zeggen wat je moet doen of veranderingen door te voeren. Om goed te kunnen assisteren en begeleiden mag je niet te veel aan het toeval overlaten. Je zult planmatig te werk moeten gaan en je activiteiten goed moeten voorbereiden en organiseren! Daarover gaan we het in dit thema hebben.

LEERDOELEN 1.

Je hebt basiskennis van de planning, organisatie en voorbereiding van sportieve en recreatieve activiteiten.

2.

Je bereidt je eigen werkzaamheden of activiteiten voor en voert deze effectief en efficiënt uit.

3.

Je bedenkt, plant en/of programmeert (eventueel samen met collega’s) passende sportieve en recreatieve activiteiten.

4.

Je organiseert effectief en efficiënt (eventueel samen met collega’s) sportieve en recreatieve activiteiten.

5.

Je maakt verantwoord en op passende wijze gebruik van accommodatie, materialen en middelen.

6.

Je bewaakt de voortgang van de planning en organisatie en neemt zo nodig passende maatregelen.

7.

Je werkt volgens procedures en richtlijnen van de organisatie en schakelt zo nodig hulp in bij vragen, problemen of bijzonderheden en rapporteert aan je leidinggevende.

Opdracht 1 Voorbereiden

Te

Bekijk de leerdoelen hierboven. Je ziet wat je moet kunnen en kennen om sportieve en recreatieve activiteiten te plannen en organiseren. En je ziet waarop je beoordeeld wordt tijdens de theorie- en praktijktoets. a. Welk leerdoel lijkt jou uitdagend? Waarom?

C

b. Waar zie je tegenop? Leg uit waarom.

5

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

c. Welke ervaring heb je al met deze leerdoelen?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

d. Geef van elk leerdoel een voorbeeld van een situatie waarin je dat leerdoel tegenkomt in je werk als medewerker sport en recreatie.

Opdracht 2 Praktijkvoorbeeld ‘Piratendag’ ‘Piratendag’

Vandaag is een belangrijke dag voor Vanessa. De themadag die ze samen met haar leidinggevende heeft bedacht wordt namelijk uitgevoerd. Vanessa kan niet wachten om te beginnen, omdat ze heel nieuwsgierig is hoe haar gasten op de activiteiten die zij heeft bedacht zullen reageren.

C

Te

Vanessa heeft gekozen voor het thema ‘piraten'. In de ochtend gaat het recreatieteam met de kinderen ooglapjes, zwaarden en hoeden knutselen. Ook gaan ze papegaaien maken. De kinderen worden zo echte piraten.

Echte piraten.

6

Introductie

In de middag gaan de kinderen op zoek naar de schat. Een piratendag zonder schatzoeken, dat kan natuurlijk niet! De kinderen komen verkleed in de spullen die ze in de ochtend geknutseld hebben.

Vanessa heeft van de plattegrond van het park een schatkaart gemaakt. Op deze schatkaart heeft ze een groot rood kruis getekend zodat de kinderen weten waar de schat ligt. Deze kaart heeft ze vervolgens in stukken gescheurd.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Eerst is er overigens nog ‘meeleeftheater’ met Woeste Willem in de hoofdrol. Samen met de kinderen gaan ze dan spelenderwijs aan de slag om te ontdekken wat echte piraten allemaal moeten kunnen.

Zodra de kinderen vervolgens in de recreatieruimte komen, vinden ze een brief met daarin het bevel om naar de fietsverhuur te gaan. Bij de fietsverhuur krijgen ze een opdracht. Als ze de opdracht goed uitvoeren, krijgen ze een stukje van de schatkaart en een nieuwe locatie voor de volgende opdracht. Als ze alle opdrachten goed uitvoeren en dus ook alle stukjes van de schatkaart hebben, weten ze waar de schat ligt. Ze gaan naar het piratenterrein waar ze Woeste Willem en de schat vinden.

Het laatste onderdeel van deze themadag is het grote piratenspelencircuit.

Een piratendag organiseren kan Vanessa natuurlijk allemaal niet alleen. Ze is al weken geleden begonnen met de voorbereidingen. Haar ideeën heeft ze eerst besproken met haar leidinggevende en vervolgens heeft ze alles uitgewerkt. Afgelopen week heeft ze het programma met haar collega's doorgesproken en heeft ze iedereen instructies gegeven. En vandaag is het dan eindelijk zover: de dag van de uitvoering!

Filmpje - Piratendag

Te

Lees de tekst over de piratendag en bekijk het filmpje. Bespreek het praktijkvoorbeeld en de volgende vragen met een klasgenoot. a. Bespreek de woorden die je niet begrijpt of zoek ze op. b. Waarom denk je dat dit praktijkvoorbeeld bij dit thema gekozen is?

c. Vragen over het praktijkvoorbeeld:

C

De piratendag is een themadag. Wat verstaan we hieronder?

Wat is volgens jullie het voordeel van het werken met een themadag? Noem zo veel mogelijk voordelen. Zijn er ook nadelen?

7

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Voordelen:

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Nadelen:

Wat verstaan we onder ‘meeleeftheater’?

Wat is er leuk aan ‘meeleeftheater’? Zijn er ook minder leuke dingen te noemen?

Leuk:

Minder leuk:

Waar moet je allemaal aan denken bij het organiseren van zo’n themadag?

Wat zouden nog meer leuke thema’s zijn voor schoolkinderen?

C

Te

Kies een thema. Hoe zou een dergelijke dag eruit kunnen zien?

Wat zou een leuk thema voor jongeren kunnen zijn?

8

Introductie

Kies een thema. Hoe zou een dergelijke dag eruit kunnen zien?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

d. Wat leer je van dit praktijkvoorbeeld?

e. Wat wil je van het thema ‘Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten’ leren?

Opdracht 3 GO! Activiteiten door en voor jongeren

Bij deze opdracht werk je samen met vier klasgenoten. Zorg voor pen en papier om aantekeningen te maken.

Filmpje - GO! Activiteiten door en voor jongeren

a. Bekijk nu eerst het filmpje en noteer alle sportieve en recreatieve activiteiten die je in het filmpje ziet. b. Wat vinden jullie van de kreet ‘voor en door jongeren'?

c. Waarom zou je deze activiteiten laten organiseren door jongeren?

Te

d. Waarom zijn er vrijwilligers betrokken bij de organisatie van deze activiteiten?

C

e. Waarom doen jongeren dat vrijwillig?

9

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

f. Welke activiteiten worden er allemaal georganiseerd?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

g. Waar worden deze activiteiten georganiseerd?

h. Welke soorten (sport-spel, creatieve, ….) activiteiten worden er georganiseerd?

i. Welke materialen en hulpmiddelen worden gebruikt door de organisatie?

j. Hoe worden deze jongerenactiviteiten gepromoot?

k. Wat is het doel van GO!?

C

Te

l. Hoe evalueert de organisatie en wanneer doet de organisatie dit?

m. De wethouder vindt de organisatie voor en door jongeren "helemaal top". Waarom?

Lees nu ook het volgende stukje over een nieuw GO!-initiatief in Krommenie.

10

Introductie

Het jongerenbeleid in Krommenie is al geruime tijd een aandachtspunt van de gemeente en het wijkbeheer. Jongerencentrum Nixx speelt daarbij een belangrijke rol.

Vier keer per week is er een inloop waar veel jeugd op afkomt en dan wordt er, hoe kan het ook anders, veel gegamed. Daarnaast worden verschillende workshops georganiseerd en is er iedere maand een discoavond.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Sinds kort heeft een aantal jongens dat vaak bij Nixx komt een nieuw project opgestart: GO! Krommenie. Met zijn vijven willen ze activiteiten organiseren voor jonge kinderen in het dorp.

Een kinderdisco is al geweest en dat was een groot succes.

Nu staat er een luchtkussenfeest op stapel, 24 juni op het voetbalveld bij de Grote Beer van 14.00 tot 16.30 uur en 6 juli komt er een buitendiscofeest voor kinderen tot 13 jaar in het Agathepark.

Aykut, Emre, Emilio, Orrie en Wouter zijn de initiatiefnemers van GO! Krommenie. Met veel enthousiasme organiseren ze de festiviteiten. Niet alleen omdat het leuk is de kinderen een plezierige middag te bezorgen, maar ook omdat ze er wat van opsteken. Er komt natuurlijk heel wat bij kijken. Zo'n activiteit vraagt de nodige voorbereiding.

n. Stel jullie zijn Aykut, Emre, Emilio, Orrie en Wouter, de initiatiefnemers van GO! Krommenie.

Pak het overzicht van alle georganiseerde activiteiten uit het GO!-filmpje. Jullie gaan deze activiteiten in Krommenie organiseren. Hoe zouden jullie dit aanpakken? Wat gaan jullie achtereenvolgend doen?

Opdracht 4 Nulmeting

Overleg met je docent of je de nulmeting gaat maken en wanneer.

C

Te

Nulmeting - Thema 2

11

DE MEDEWERKER SPORT EN RECREATIE ALS PLANNER EN ORGANISATOR De medewerker sport en recreatie als planner en organisator

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Als medewerker sport en recreatie help je bij het plannen en organiseren van activiteiten. Je werkt in een team en wordt aangestuurd door een leidinggevende. Samen met je team en je leidinggevende denk je mee over de beste invulling van de activiteiten en het activiteitenprogramma. Plannen en organiseren van activiteiten is dan ook een belangrijk deel van je werk.

De planning en organisatie van kleine of grote activiteiten verloopt altijd hetzelfde. Je volgt de bekende planningscyclus:

De planningscyclus.

Lees meer in Verdiepingsstof - PDCA-Cyclus.

Verdiepingsstof - PDCA-Cyclus

Een kleine activiteit organiseren vraagt minder planning en organisatie dan het organiseren van een grotere activiteit. Grote activiteiten of evenementen zijn helemaal speciaal. De voorbereiding, uitvoering en nazorg van grote activiteiten of evenementen worden vastgelegd in draaiboeken. Hierin staat precies wie wat moet doen, wat je nodig hebt en wanneer iets moet worden gedaan. Je volgt deze aanwijzingen dan ook nauwkeurig op, zodat er niets mis kan gaan.

Voorbereiding

C

Te

In overleg met je leidinggevende krijg je taken toegewezen die te maken hebben met het voorbereiden van sportieve of recreatieve activiteiten. Een activiteit verloopt het beste als deze goed is voorbereid. Met een goede voorbereiding bedoelen we onder andere dat: • er een goede taakverdeling is • de te gebruiken materialen gecheckt zijn • de ruimte die je gaat gebruiken op de juiste manier is ingericht • de voorbereiding van de activiteit (het werkplan) of het draaiboek is doorgenomen, zodat iedereen weet wat er gaat en moet gebeuren • jij als medewerker sport en recreatie je eigen taken en werkzaamheden (op een PPD-formulier) voorbereid hebt

12

De medewerker sport en recreatie als planner en organisator

• inschrijflijsten gecontroleerd zijn, zodat je weet hoeveel sporters of gasten er deelnemen • er nagedacht is over hoe er opgeruimd gaat worden.

Tip!

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Zorg ervoor dat je een horloge om hebt. Je weet dan altijd hoe laat het is en hoeveel tijd je nog hebt.

Een horloge is nodig voor een goede planning.

Opdracht 1 Planningsformulieren Werkplan

Voorbereiding

Te

Doel Waarom: Waar:

Wat

Wie

Middelen

Opmerking

C

Wanneer (volgorde/tijd)

Werkzaamheden

13

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Voorbereiding Doel Waarom: Waar:

Uitvoering Werkzaamheden Wat

Wie

Middelen

Opmerking

Middelen

Opmerking

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Wanneer (volgorde/tijd)

Na afloop

Werkzaamheden

Wanneer (volgorde/tijd)

Te

Evaluatie:

PPD-formulier

Naam activiteit

C

Soort activiteit

Datum + tijdstip Tijdsduur Locatie/ruimte

14

Wat

Wie

De medewerker sport en recreatie als planner en organisator

Materialen

Praatje

Plaatje

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Daadje

Teamindeling

Veiligheid

Draaiboek en dagdraaiboek Draaiboek:

Algemene gegevens Naam activiteit Locatie Datum Tijd

Aantal deelnemers Doelgroep Doel

Organisatievorm Organisatieteam

Te

Totale team

Omschrijving

C

Omschrijving plan B Contactenlijst Naam

E-mail

Mobiel

Functie (taken)

15

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Takenlijst en afspraken (data) Taken

Gedaan Nog doen

Afspraken

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Naam

Begroting

Uitgaven

Totaal

Inkomsten

€

€

€

€

€

€

€ Totaal

€

Zorg ervoor dat het totaal aan beide kanten gelijk is.

Dagdraaiboek

Wie

C

Te

Tijdspad/wanneer Wat

Uitvoering

16

Materiaal

Opmerkingen

De medewerker sport en recreatie als planner en organisator

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Dagdraaiboek

Opruimen

Evaluatie

Organisatie

Activiteit

Organisatievormen

Materialen

a. Bekijk de bijgevoegde formulieren en geef aan wanneer je welk formulier zou gebruiken: • PPD-formulier • Werkplan • Draaiboek.

Je leidinggevende vraagt je een activiteit voor gezinnen voor te bereiden waarbij ze de omgeving van de camping kunnen ontdekken.

Te

Je leidinggevende vraagt je een zeskamp voor te bereiden.

Je leidinggevende vraagt je een mountainbiketocht voor te bereiden.

Onderweg zijn er vier posten met opdrachten.

C

Je leidinggevende vraagt je om een spel aan een groep kinderen uit te leggen.

Je leidinggevende vraagt je om jongeren te begeleiden tijdens een mountainbike-tocht.

Je leidinggevende vraagt je een spel voor te bereiden voor een groep kinderen die op de camping de vakantie doorbrengen.

17

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Je leidinggevende vraagt je een volleybaltoernooi te organiseren voor honderd campinggasten. Hierbij moeten ook horecafaciliteiten aanwezig zijn.

Je leidinggevende vraagt je een instructie over de speurtocht (die om 15.00 uur begint) te verzorgen.

Je leidinggevende vraagt je een avondshow voor te bereiden. b. Omschrijf nu in eigen woorden wanneer je welk planningsformulier zou gebruiken.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

PPD-formulier:

Werkplan:

Draaiboek:

Uitvoering

Alle sportieve en recreatieve activiteiten die je plant en organiseert, verlopen via een vaste volgorde: 1. voorbereiden 2. ontvangen en welkom heten van sporters of gasten 3. uitleg van de activiteit 4. assisteren tijdens de uitvoering 5. activiteit afronden 6. opruimen 7. evalueren.

C

Te

1. voorbereiden Je zorgt ervoor dat de ruimte is ingericht zoals je leidinggevende het wil. Ook zorg je ervoor dat alle materialen klaarstaan voor gebruik. Je kunt ervoor kiezen om alvast een lekker muziekje op te zetten voor het moment dat je sporters of gasten binnenkomen.

2. ontvangen en welkom heten van sporters of gasten Begroet iedere sporter of gast die binnenkomt. Zo voelt hij zich gezien en welkom. Let erop dat je een open houding hebt en zorg ervoor dat je oogcontact maakt. Maak een praatje met ze en geef aan dat je het leuk vindt dat ze er zijn.

18

De medewerker sport en recreatie als planner en organisator

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

3. uitleg van de activiteit Stel jezelf voor en leg de bedoeling van de activiteit uit. Hoe duidelijker deze uitleg, hoe eerder je ermee kunt starten. Controleer altijd of de uitleg voor iedereen duidelijk was. Zo kun je onduidelijkheden op tijd signaleren en oplossen.

Geven van uitleg.

C

Te

4. assisteren tijdens de uitvoering Je houdt toezicht op de voortgang en de veiligheid tijdens de activiteit. Zorg er dan ook voor dat je op een plek staat waar iedereen jou kan zien en waar jij zelf overzicht hebt op wat je sporters of gasten aan het doen zijn. Je begeleidt je sporters of gasten door te wijzen op een juiste uitvoering, door te stimuleren en enthousiasmeren, en helpt of grijpt in als je ziet dat iets niet lukt of niet goed gaat. Laat je niet afleiden en blijf alert de werkzaamheden uitvoeren die je sporters of gasten van je verwachten.

5. activiteit afronden Geef tijdig aan dat de activiteit langzaam ten einde loopt. Zo weten je sporters of gasten hoeveel tijd ze nog hebben. Als de tijd voorbij is, rond je de activiteit af. Vraag aan je sporters

19

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

of gasten hoe ze de activiteiten hebben ervaren. Hier kun je tips uit halen voor een volgende keer. Ook is het natuurlijk fijn om te horen welke ‘tops’ je krijgt. Als het tijd is, stop je de activiteit en bedank je de sporters of gasten voor hun deelname.

6. opruimen Je kunt ervoor kiezen om voorafgaand aan het afronden van de activiteit al samen met je sporters of gasten de materialen op te ruimen of schoon te maken. Maar je kunt ook na de activiteit samen met je collega's de ruimte weer klaarzetten zoals hij stond en zelf de gebruikte materialen opruimen. Denk hier voor aanvang van de activiteit over na!

Schoonmaken na afloop van de activiteit.

7. evalueren Na afloop evalueer je samen met je collega's. Je denkt na over het verloop en het resultaat van de activiteit. Neem hierin ook de tips en tops mee die je van je sporters of gasten hebt gekregen. Wees niet bang om feedback te vragen op jouw werkzaamheden. Hier kun je alleen maar van leren!

Lees meer in Verdiepingsstof - Feedback.

Verdiepingsstof - Feedback

Te

Opdracht 2 Planning

a. In welke drie stappen verloopt het plannen van activiteiten?

C

b. Uit welke zeven stappen bestaat de uitvoering van een activiteit?

20

De medewerker sport en recreatie als planner en organisator

Opdracht 3 Vele handen maken licht werk!

Je kunt bij spelactiviteiten een laatste ‘spelopruimronde’ inpassen. Voor extra bonuspunten! a. Bedenk vier opruimspellen die vooral voor kinderen tot 12 jaar te gebruiken zijn. Zoek deze eventueel op internet.

1.

2.

3.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

4.

b. Bespreek je opruimspellen met twee klasgenoten en vul je lijst aan.

c. Werk een van de spelen uit in een werkplan.

Voorbereiding Doel:

Waarom: Waar:

Werkzaamheden:

Wanneer (volgorde/tijd)

Wat

Wie

Middelen

Opmerking

Middelen

Opmerking

Te

Uitvoering

Wat

Wie

C

Wanneer (volgorde/tijd)

Werkzaamheden:

21

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Uitvoering

Na afloop Werkzaamheden: Wat

Wie

Middelen

Opmerking

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Wanneer (volgorde/tijd)

Evaluatie:

Opdracht 4 Evalueer en verbeter!

Het is belangrijk om je werkzaamheden kort met je collega’s en je sporters of gasten te evalueren. Zo krijg je tips en tops over hoe je de activiteit en je manier van begeleiden nog kunt verbeteren. a. Schrijf minimaal drie vragen op die je aan je sporters of gasten zou stellen tijdens het evalueren van de activiteit om erachter te komen wat zij ervan vonden.

Te

b. Schrijft drie vragen op die je aan je collega's zou stellen om erachter te komen hoe zij vonden dat jij de activiteit hebt begeleid.

Toezicht houden

C

Tijdens de uitvoering van sportieve en recreatieve activiteiten staat een veilig verloop van de activiteit voorop! Niets is zo vervelend als een activiteit die je moet stoppen vanwege een onveilige situatie of een ongeval. Toezicht houden is daarom een belangrijk onderdeel van het begeleiden van sporters of gasten tijdens de uitvoering van sportieve en recreatieve activiteiten.

22

De medewerker sport en recreatie als planner en organisator

Tip! Een aantal tips voor een veilig verloop van de activiteit: • Check de materialen en de ruimte.

• Zorg voor een duidelijke uitleg.

• Zorg voor overzicht en bewaak de uitvoering van de activiteit.

• Let op het correcte gebruik van apparatuur en materialen.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Het is belangrijk dat je weet wie er EHBO en/of bhv kan verlenen. EHBO is Eerste Hulp Bij Ongevallen. Bhv is BedrijfsHulpVerlening. Zorg er ook voor dat je weet waar de EHBO-koffer is en waar de nooduitgangen zijn. Als je dit niet weet, vraag het dan na bij je leidinggevende.

EHBO verlenen.

Opdracht 5 Veiligheid op school

Te

Voor deze opdracht ga je op onderzoek uit in je eigen school. Ga op zoek naar de antwoorden op de volgende vragen en schrijf deze op: a. Waar zijn de nooduitgangen?

b. Waar vind je de EHBO-koffer?

C

c. Wie van jouw docenten heeft er een EHBO- en/of bhv-diploma?

23

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

d. Wie heeft er nog meer een EHBO- en/of bhv-diploma?

Opdracht 6 Veiligheidsposter Checklist Veiligheid bij activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Stappenplan - Poster maken Over veiligheid denk je voorafgaand aan de uitvoering van activiteiten altijd goed na. a. Bekijk de checklist over veiligheid bij activiteiten. Welke onderdelen uit de checklist moet je in het algemeen altijd voor iedere activiteit of activiteitenprogramma geregeld hebben en hoef je niet iedere keer weer opnieuw te checken?

b. Geef aan welke onderdelen van de checklist bij iedere activiteit opnieuw gecheckt moeten worden.

Filmpje - Bootcamp

c. Bekijk het filmpje over Bootcamp.

Bedenk samen met een klasgenoot wat de tien belangrijkste veiligheidsmaatregelen zijn waarover je sporters of gasten geïnformeerd moeten worden.

1.

2.

3.

Te

4.

5.

6.

C

7.

8.

9.

10.

24

De medewerker sport en recreatie als planner en organisator

d. Maak een poster waarop de tien veiligheidsmaatregelen zijn verwerkt op een leuke, herkenbare en handige manier. Bedenk bij het ontwerp dat deze poster opgehangen wordt.

Gebruik stappenplan Poster maken.

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent. Geef bij de uitwerking aan welke bijdrage jij aan het resultaat van deze opdracht hebt geleverd.

Nazorg

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Onder nazorg verstaan we alles wat nog moet gebeuren nadat de activiteit is afgerond. Denk hierbij aan het terugbrengen of het laten ophalen van materialen. Andere voorbeelden van taken die horen bij de nazorg zijn het betalen van openstaande rekeningen, bedanken van eventuele vrijwilligers of sponsoren of een berichtje plaatsen op social media.

Opdracht 7 De laatste indruk is ook belangrijk!

Bij deze opdracht werk je samen met een klasgenoot. a. Bedenk samen een leuke en grote sportieve of recreatieve activiteit.

b. Bedenk hoe jullie deze activiteit kunnen afronden. Maak er iets leuks en origineels van.

‘Bedankt voor het meedoen en hopelijk vonden jullie het leuk, tot morgen!’ is wel heel kort door de bocht. Denk aan het gebruik van muziek of een ‘petje op/petje af’-variant van vragen hoe je sporters of gasten het vonden.

c. Oefen jullie afsluitende praatje. d. Presenteer jullie afsluiting voor de klas.

C

Te

e. Welke feedback kregen jullie? f. Schrijf met je klasgenoot een kort artikel voor het clubblad, het wijkblaadje of het recreatieboekje. Hierin bedank je alle mensen die mee hebben geholpen de activiteit mogelijk te maken.

25

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

C

Te

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent. Geef bij de uitwerking aan welke bijdrage jij aan het resultaat van deze opdracht hebt geleverd.

26

DE VOORBEREIDING VAN SPORTIEVE OF RECREATIEVE ACTIVITEITEN De voorbereiding van sportieve of recreatieve activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Bij het voorbereiden van sportieve of recreatieve activiteiten stel je jezelf als medewerker sport en recreatie allerlei vragen: 1. Waar moet ik beginnen? (beginsituatie) 2. Wat wil ik bereiken? (doelstelling) 3. Hoe ga ik de sportieve of recreatieve activiteit uitvoeren? (activiteiten) 4. Heb ik mijn doel bereikt? (evaluatie) Lees meer in Verdiepingsstof - Didactische model van Van Gelder.

Verdiepingsstof - Didactische model van Van Gelder

De beginsituatie

De beginsituatie is de situatie zoals je die aan zult treffen voordat de activiteit uitgevoerd is.

De beginsituatie bestaat uit veel zaken waarnaar je moet kijken. De vragen die je kunt stellen om een goede kijk te krijgen op de beginsituatie zijn: • Hoe groot is het aantal sporters of gasten?

• Wat is de leeftijd?

• Wat is de samenstelling van de groep (man/vrouw)?

• Wat kunnen ze (motorisch)?

• Wat weten ze (cognitief)?

• Hoe voelen ze zich, wat is de sfeer in de groep (sociaal-affectief)?

• Wat kan en weet ik zelf en wat niet? Wat vind ik moeilijk aan mijn rol als medewerker sport en recreatie?

• Waar vindt de activiteit plaats?

• Welke materialen kan ik gebruiken?

• Hoeveel tijd heb ik?

Te

Het zijn veel vragen, maar ze zijn wel belangrijk om je goed te kunnen voorbereiden en activiteiten te bedenken die aansluiten op de beginsituatie.

Opdracht 1 De beginsituatie

C

Filmpje - De beginsituatie

Lees de volgende vragen en bekijk daarna het filmpje. Houd pen en papier bij de hand. a. Lisa vraagt Jaap of hij de volleybaltrainingen wil overnemen. In zijn voorbereiding stelt Jaap een aantal vragen. Welke vragen stelt hij?

Vraag 1:

27

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Vraag 2: Vraag 3: Vraag 4: Vraag 5:

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

b. Is Jaap een vraag (of meerdere vragen) vergeten? Licht je antwoord toe.

Opdracht 2 Informatie vragen

a. Er belt een vrouw naar het bedrijf waar jij werkt. Ze wil met haar familie komen paintballen.

Je wilt iets meer weten over deze groep. Waarom?

b. Welke vragen zou je aan deze mevrouw stellen?

Opdracht 3 Geschikt of ongeschikt?

Filmpje - Klimbos

Te

Lees de volgende vragen en bekijk daarna het filmpje. Houd pen en papier bij de hand.

Zou je deze activiteit aanraden bij: a. een groep scholieren van 14-16 jaar? ja / nee b. een familie met een paar kleuters erbij? ja / nee c. een groep senioren? ja / nee d. een stel collega's waarvan een aantal hoogtevrees heeft? ja / nee

De doelstelling

C

Als je een activiteit begeleidt, wil je iets bereiken. Dit noemen we de doelstelling. De doelstelling is een omschrijving van wat je wilt bereiken met die activiteit.

28

De voorbereiding van sportieve of recreatieve activiteiten

SMART.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Bij het stellen van een doel is het belangrijk dat je duidelijk beschrijft wat je wilt zien. Vaak wordt bij het formuleren van doelen gebruikgemaakt van de SMART-methode. De SMART-methode is een hulpmiddel voor het juist formuleren van doelen. De letters SMART staan voor de woorden: • Specifiek: het doel van je activiteit moet duidelijk en concreet omschreven zijn. Op deze manier kun je gemakkelijker zien of het doel is gehaald.

• Meetbaar: je moet het doel dat je hebt gesteld kunnen meten. Op deze manier kun je nagaan of je een doel hebt gehaald of niet.

• Acceptabel: het gestelde doel moet acceptabel zijn voor je sporters of gasten. Je gaat altijd uit van de behoeften en de verwachtingen.

• Realistisch: het is belangrijk dat het doel dat je hebt gesteld haalbaar is. Is je doel realistisch als je kijkt naar de mogelijkheden en beperkingen die je sporters of gasten hebben? Maar je kijkt ook naar je éigen mogelijkheden. Heb jij de juiste materialen en middelen? Is er voldoende tijd en geld om de activiteit uit te voeren?

• Tijdgebonden: het doel dat je stelt moet gebonden zijn aan een tijd. Wanneer begin je met de activiteiten? Wanneer ben je klaar? Wanneer is het doel bereikt?

Joost werkt als medewerker sport en recreatie bij de buitenschoolse opvang. Lisa is een leerling in de groep van Joost. Zij heeft problemen met haar fijne motoriek. Joost gaat twee oefeningen met haar doen om de fijne motoriek te verbeteren. Hij maakt knutselwerkjes met Lisa waarbij ze vormen moet uitprikken. Ook doet hij een spel doen waarbij ze met één hand op haar rug een toren van blokken van 40 cm hoog gaat bouwen.

De toren mag daarbij niet omvallen. Joost stelt als doel dat Lisa deze opdrachten over een maand zonder problemen kan doen.

In het voorbeeld herken je het SMART formuleren van doelen:

C

Te

Specifiek: Lisa kan over één maand een blokkentoren bouwen en zelfstandig een vorm uitprikken.

Meetbaar: Lisa kan een toren van blokken bouwen van 40 cm hoog. Ze kan zonder hulp een vorm uitprikken.

Acceptabel: het prikken bij knutselwerkjes en het bouwen van een toren vindt Lisa leuk om te doen. De activiteiten zijn acceptabel voor haar.

Realistisch: Joost heeft als doel gesteld dat Lisa de toren kan bouwen, zelfstandig een vorm kan uitprikken en dat haar fijne motoriek verbeterd is. Dit doel is haalbaar binnen een maand.

Tijdgebonden: over een maand kan Lisa zonder hulp een toren van blokken bouwen. Haar fijne motoriek is verbeterd.

29

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Lees meer in Verdiepingsstof - De concrete doelstelling.

Verdiepingsstof - De concrete doelstelling

Opdracht 4 SMART formuleren Lees de volgende voorbeelden uit de praktijk en beantwoord de vragen.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Situatie 1: Carola werkt bij een recreatiecentrum. Dit weekend zijn er maar weinig kinderen. Er zijn in totaal zeven kinderen. Drie meisjes en vier jongens. De jongens hebben met elkaar afgesproken dat ze gaan voetballen. Omdat de meiden zich wat vervelen, bedenkt Carola ’s ochtends dat ze met hen een taart wil gaan bakken. Ze heeft dit vaker met ze gedaan en ze vinden dit heel leuk om te doen. De taart wil ze ’s middags bij het theedrinken om 15.00 uur samen met de kinderen opeten. a. Vul het SMART-schema in voor de activiteit ‘taart bakken’ van Carola.

Specifiek

Meetbaar

Acceptabel Realistisch

Tijdgebonden

b. Als een onderdeel in het schema ontbreekt, geef dan aan hoe je deze zou kunnen invullen.

Situatie 2: Loïs wil dat de meisjes van haar gymnastiekgroepje op de woensdagmiddag aan het einde van haar les een koprol op de lage balk kunnen maken vanuit hurkzit. Zij gaat daarbij letten op de bolling van de rug (kin op de borst), spanning in de buik en plaatsing van de handen op de balk. c. Vul het SMART-schema in voor de activiteit ‘koprol’ van Loïs.

Specifiek

Meetbaar

Te

Acceptabel Realistisch

Tijdgebonden

C

d. Als een onderdeel in het schema ontbreekt, geef dan aan hoe je deze zou kunnen invullen.

30

De voorbereiding van sportieve of recreatieve activiteiten

Situatie 3: Cas traint elke dinsdag- en donderdagavond met een team voetballers bij voetbalvereniging VSV. Cas wil aan het einde van de training bereiken dat ze de buitenspelval begrijpen en deze kunnen toepassen in een oefensituatie. e. Vul het SMART-schema in voor de activiteit ‘buitenspelval’ van Cas. Specifiek Meetbaar Acceptabel

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Realistisch

Tijdgebonden

f. Als een onderdeel in het schema ontbreekt, geef dan aan hoe je deze zou kunnen invullen.

Situatie 4: Tibbe bedenkt uitdagende en leuke activiteiten waarbij de leden van de groep moeten samenwerken om de activiteit tot een succes te maken. Het doel van de activiteit is dat de groep wat meer oog krijgt voor elkaars kwaliteiten en dat zij met elkaar plezier hebben en succes ervaren. g. Vul het SMART-schema in voor de activiteit ‘samenwerken’ van Tibbe.

Specifiek

Meetbaar

Acceptabel Realistisch

Tijdgebonden

h. Als een onderdeel in het schema ontbreekt, geef dan aan hoe je deze zou kunnen invullen.

Drie soorten doelstellingen

C

Te

We onderscheiden drie soorten doelstellingen: 1. motorische doelstellingen 2. cognitieve doelstellingen 3. sociaal-affectieve doelstellingen.

31

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Leren zwemmen: een motorisch doel.

Bij motorische doelstellingen gaat het om doelstellingen die direct te maken hebben met het bewegen. Motorische doelstellingen verdelen we onder in: • doelstellingen op het gebied van bewegingsvaardigheden (lopen, springen, werpen, salto maken enzovoort) • doelstellingen op het gebied van bewegingseigenschappen, de CLUKS-factoren (coördinatie, lenigheid, uithoudingsvermogen, kracht en snelheid).

Bij cognitieve doelstellingen gaat het om iets wat we willen bereiken op het gebied van het denken, het verstand. Doelstellingen die te maken hebben met kennis over en inzicht in iets.

Het gaat dus om ‘weten’ en ‘begrijpen’.

C

Te

Bij sociaal-affectieve doelstellingen proberen we te omschrijven wat we willen bereiken ten aanzien van de omgang met elkaar en de manier waarop dat gebeurt (communicatie), en ook alles wat met emoties en gevoelens te maken heeft (bijvoorbeeld: sportief gedrag, motivatie, initiatief, durf en geduld).

32

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

De voorbereiding van sportieve of recreatieve activiteiten

Leren samenwerken: een sociaal-affectief doel.

Opdracht 5 Soorten doelstellingen

a. Er zijn drie soorten doelstellingen. Geef van elke soort twee voorbeelden van doelen die op jezelf van toepassing zouden kunnen zijn.

Motorisch doel 1: Motorisch doel 2: Cognitief doel 1: Cognitief doel 2:

Sociaal-affectief doel 1: Sociaal-affectief doel 2:

b. Kies twee van bovenstaande doelen en formuleer deze SMART. Specifiek

Meetbaar

Acceptabel

Te

Realistisch

Tijdgebonden

C

Specifiek

Meetbaar Acceptabel Realistisch Tijdgebonden

33

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

De activiteit De keuze voor een activiteit is het gevolg van je doelstelling en de beginsituatie. Wanneer je een goed beeld hebt van je doel, de groep die je begeleidt (de doelgroep) en de beginsituatie, kun je beginnen met het voorbereiden van je activiteit. Je gaat activiteiten bedenken en bepalen wat je gaat doen en hoe je het gaat doen.

Opdracht 6 Lisa

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Lees het voorbeeld van Joost en Lisa en het bouwen van een blokkentoren er nog eens op na. a. Wat was de beginsituatie?

b. Wat was de doelstelling?

c. Waarom heeft Joost de activiteit ‘blokkentoren bouwen’ gekozen? Leg in je antwoord uit dat ‘een activiteit het gevolg van je doelstelling en de beginsituatie is’.

De evaluatie

Je evalueert niet alleen na afloop van de activiteit, maar ook tijdens de activiteit ben je voortdurend met evalueren bezig. Je vraagt je regelmatig af of de activiteit verloopt zoals je tijdens de voorbereiding had bedacht. Dit doe je om te bepalen of je tijdens de activiteit al aanpassingen moet doen.

C

Te

Nazit En dan is de activiteit afgelopen! Tijd om af te breken, op te ruimen, het materiaal weg te brengen en ook tijd om gezellig te babbelen met het organisatieteam en met de medewerkers van de accommodatie tijdens de ‘nazit’. Dat is misschien al het begin van de evaluatie. Daar vang je al enkele geluiden over het verloop en het resultaat van de activiteit op.

34

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

De voorbereiding van sportieve of recreatieve activiteiten

‘Nazit’, de start van de evaluatie.

Jij vindt misschien dat de activiteit goed verlopen is. Maar een professionele medewerker sport en recreatie wil ook de mening van anderen horen. Vraag meer mensen om te evalueren.

Mensen die je kunt vragen te evalueren: • het organisatieteam • sporters of gasten • materiaal- en accommodatiemedewerkers • je opdrachtgever of leidinggevende • sponsors of geldschieters.

Je gebruikt twee evaluatievormen: 1. productevaluatie: a. Je evalueert het resultaat, de doelstellingen. b. Heb ik bereikt wat ik voor ogen had?

2. procesevaluatie: a. Je evalueert het verloop van de activiteit(en). b. Is het goed gegaan?

Lees meer in Verdiepingsstof - Evaluatiemethoden en het evaluatiegesprek.

Verdiepingsstof - Evaluatiemethoden en het evaluatiegesprek

Te

Opdracht 7 Evaluatie Bootcamp

Bij deze opdracht werk je samen met een klasgenoot.

C

Lees de volgende vragen en bekijk samen met je klasgenoot het filmpje over Bootcamp (je hebt dit eerder al eens gezien). Houd pen en papier bij de hand.

Filmpje - Bootcamp Evalueer de activiteiten die je ziet.

35

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

a. Productevaluatie:

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

b. Procesevaluatie:

c. Wat gaat er goed? Heb je nog tips?

Goed:

Tips:

C

Te

d. Stel je moet het Bootcamp promoten. Hoe zou je het succes aan anderen willen vertellen?

36

ACTIVITEITEN BEDENKEN Activiteiten bedenken

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Als medewerker sport en recreatie stel jij voor sporters of gasten leuke, leerzame activiteiten samen. Het is niet zo dat jij als medewerker sport en recreatie alle activiteiten in elkaar moet zetten. Meestal doe je dit op aanwijzingen van je leidinggevende. De activiteiten zijn dan al voor je uitgeschreven in een werkplan. Jij krijgt dan een opdracht om een bepaalde activiteit te begeleiden.

Maar soms krijg je algemene aanwijzingen en moet je ook zelf activiteiten bedenken. Daarom moet je het een en ander weten over de voorwaarden en eisen die we stellen aan het bedenken van activiteiten en de volgorde waarmee activiteiten uitgevoerd worden. Ook al heb jij het dan niet altijd zelf bedacht, je moet wel assisteren en begeleiden tijdens de uitvoering van activiteiten.

Activiteiten bedenken en begeleiden.

C

Te

Interessante websites activiteiten Enkele interessante websites met name ter inspiratie voor het bedenken van spelen en creatieve activiteiten en entertainment.

37

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Activiteiten sport en spel Speelbeweging Spelensite 1001 activiteiten Activiteitenbank scouting Spelaanbod samen spelen Sport en spel Pinterest Scoutwiki Sport-en-bewegenboek Kunstexpressie-ideeënboek Knutselidee

Opdracht 1 Activiteiten in je eigen gemeente

Kijk op de website van de gemeente of van organisaties in je woonplaats. Maak een lijst met tien mogelijkheden voor sport en recreatie in je gemeente. Geef ook aan op welke doelgroep en tot welke activiteitensoort de verschillende mogelijkheden voor sport en recreatie zich richten.

Omschrijving activiteit

Doelgroep

Activiteitensoort

Opdracht 2 Wat kun je allemaal doen?

Te

Weblink - Camping de Pekelinge

C

Je kunt niet op elk bedrijf zomaar alle sportieve en recreatieve activiteiten programmeren. Je bent immers afhankelijk van de aanwezige faciliteiten. Bekijk op internet Camping de Pekelinge in Oostkapelle, of bezoek de website van een vakantiepark bij jou in de buurt en maak de opdrachten hierna. a. Bekijk de website en inventariseer de faciliteiten op het park die geschikt zijn voor sportieve of recreatieve activiteiten. b. Bedenk minimaal tien sportieve of recreatieve activiteiten die je op dit park uit kunt uitvoeren.

38

Activiteiten bedenken

Doelgroep

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Activiteit

c. Noteer bij elke activiteit voor welke doelgroep(en) die geschikt is. d. Inventariseer de faciliteiten in de directe omgeving van dit park die geschikt zijn voor sportieve of recreatieve activiteiten. e. Maak een lijst van tien activiteiten die je in de directe omgeving van het park zou kunnen uitvoeren. Noteer deze in het schema hierna.

Activiteit

Doelgroep

C

Te

f. Noteer bij elke activiteit voor welke doelgroep die geschikt is. g. Bekijk nogmaals goed de website en eventueel de sociale media van deze camping/dit vakantiepark. Op welke doelgroep/doelgroepen richt dit bedrijf zich?

39

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

h. Welke van de genoemde activiteiten vind jij geschikt voor deze doelgroep(en) en waarom?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

i. Welke van de bij vraag b. en vraag e. genoemde activiteiten vind jij niet geschikt voor deze doelgroep(en) en waarom?

Bewegingsvormen

Het bedenken van sportieve of recreatieve activiteiten kost veel tijd. Zeker als het gaat om actieve sportieve of recreatieve activiteiten, zoals het bedenken van sport- en spelactiviteiten.

Dergelijke actieve sportieve en recreatieve activiteiten noemen we ook wel ‘bewegingsvormen’.

Als medewerker sport en recreatie zul je geneigd zijn terug te vallen op je eigen sportervaringen bij het bedenken van de bewegingsvormen. Het risico bestaat dan dat de bewegingsvormen niet aansluiten bij de groep (beginsituatie) waarmee je werkt en het doel dat je hebt.

Opdracht 3 Bewegingsvormen

a. Noteer zo veel mogelijk bewegingsvormen die jij de afgelopen drie maanden uitgevoerd hebt.

Te

b. Welke bewegingsvormen zou je in de toekomst nog eens graag willen uitvoeren? Voeg deze bewegingsvormen toe aan de lijst van vraag a. c. Wat is er nodig om deze bewegingsvormen in de toekomst uit te voeren?

C

Voorwaarden voor bewegingsvormen

Waarschijnlijk sta je als medewerker sport en recreatie het langst stil bij de vraag: wat zal ik deze keer met de sporters of gasten gaan doen, welke bewegingsvormen kies ik? Je hebt keuzevrijheid, maar de bewegingsvormen moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden: 1. aansluiten bij de beginsituatie 2. bijdragen aan het behalen van de doelstelling

40

Activiteiten bedenken

3. gebaseerd zijn op de uitkomst van de evaluatie.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Aansluiten bij de beginsituatie Het vaststellen van de beginsituatie vormt de basis voor de activiteit. Wil je goed voorbereid aan de activiteit beginnen, dan moet je informatie hebben over verschillende factoren, de zogenaamde beginsituatiefactoren: 1. groep 2. individuele sporters of gasten 3. medewerker sport en recreatie (jijzelf) 4. omstandigheden.

Groep Als je met je bewegingsvormen wilt aansluiten bij de beginsituatie van de groep, moet je rekening houden met de gegevens die je hebt over de groep als geheel. Hoe groot is de groep?

Welke leeftijd hebben de sporters of gasten? Wat is het niveau? Is de groep prestatiegericht of komen ze om te recreëren?

Bewegingsvormen sluiten aan bij de beginsituatie.

Te

Individuele sporters of gasten Als je bekend bent met de groep, houd je ook zo veel mogelijk rekening met de individuele beginsituatie, ofwel met de individuele verschillen. Zorg ervoor dat je altijd bewegingsvormen of varianten achter de hand hebt voor sporters of gasten die de oefening echt niet kunnen doen of voor wie de oefening veel te simpel blijkt te zijn.

C

De medewerker sport en recreatie (jijzelf) De keuze voor bepaalde bewegingsvormen heeft ook te maken met jou. Als je een bewegingsvorm al eerder gebruikt hebt of als je een activiteit goed zelf kunt voordoen, zul je daar eerder voor kiezen dan wanneer dit niet het geval is. Hoe groter jouw vakkennis en hoe meer ervaring je hebt, des te meer keuzemogelijkheden je hebt bij het samenstellen van de activiteit.

41

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Omstandigheden Ook spelen omstandigheden als de beschikbare accommodatie, het aanwezige materiaal, de weersomstandigheden en dergelijke een rol bij je keuze voor bepaalde bewegingsvormen.

Opdracht 4 Bewegingsvormen en beginsituatie

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Pak de complete lijst met bewegingsvormen van de opdracht 21 ‘Bewegingsvormen’ er nog eens bij. a. Geef aan hoe iedere bewegingsvorm aansluit bij de beginsituatie (goed – matig – slecht).

b. Geef aan hoe je je eigen beginsituatie kunt beïnvloeden zodat de bewegingsvorm beter aansluit. Bijvoorbeeld door je vaardigheid te verbeteren of door bepaalde omstandigheden te beïnvloeden.

Opdracht 5 Hagedistikkertje

Je krijgt van je leidinggevende de opdracht om het spel hagedistikkertje voor te bereiden en te begeleiden. Wat zijn de vragen die je kunt stellen om een goede kijk te krijgen op de beginsituatie, zodat je spel straks goed verloopt? Noem er minimaal acht.

Bijdragen aan behalen van doelstellingen

Te

Bij de keuze van de bewegingsvormen houd je als medewerker sport en recreatie rekening met datgene wat je wilt bereiken.

C

Bewegingsvormen in de sportsector kiezen ‘alleen omdat ze leuk zijn', is niet aan te bevelen.

Natuurlijk is het belangrijk dat de sporters plezier hebben, maar met ‘leve de lol' loop je het risico dat er weinig lijn in de lessen of trainingen komt. Je springt ‘van de hak op de tak'. Of: dezelfde ‘leuke' vorm komt steeds weer terug. Het leuke gaat er dan af en er wordt ook weinig meer geleerd. Denk bijvoorbeeld maar eens aan de basisschool, waar vaak alleen maar slagbal, trefbal of blokjesvoetbal gespeeld werd. Doe je dit te vaak, dan gaat bij de meeste kinderen de lol ervan af. En zie je het al voor je, iedere keer gaan trefballen met handballers die trainen om kampioen te worden? Zo af en toe zullen ze het leuk vinden, maar ze komen voor iets anders.

42

Activiteiten bedenken

Uiteraard geldt ook het omgekeerde. Bewegingsvormen die je aan prestatiesporters aanbiedt, zijn vaak niet geschikt voor recreatiesporters. Ze zullen er geen plezier aan beleven. Zie je het al voor je, een radslag op de evenwichtsbalk maken met je gasten op het recreatiepark? Er zou een turnster tussen kunnen zitten, maar de meeste gasten zullen er geen plezier aan beleven.

Opdracht 6 Bewegingsvorm en doelstelling

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Lees het voorbeeld van Joost en Lisa en het bouwen van een blokkentoren er nog eens op na.

Joost heeft gekozen voor de prikpen en voor de blokkentoren om de fijne motoriek van Lisa te verbeteren. a. Noem drie ‘bewegingsvormen’ die Joost kan kiezen om de fijne motoriek te verbeteren.

b. Noem vijf bewegingsvormen waarmee je de grove motoriek bij Lisa kunt verbeteren. Zoek eventueel voorbeelden op internet.

Gebaseerd op de uitkomst van de evaluatie

C

Te

Tijdens en na een activiteit kijk je of de gekozen bewegingsvormen wel aan de verwachtingen van jou en de sporters of gasten hebben voldaan. Met de informatie die je uit deze evaluatie haalt, kun je de bewegingsvormen veranderen of aanpassen. Dit doe je ook al tijdens het uitvoeren van de activiteit, maar je doet dat in ieder geval voorafgaande aan een volgende activiteit.

43

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Bewegingsvormen sluiten aan bij de uitkomst van de evaluatie.

Bij de keuze van de juiste bewegingsvormen moet je rekening houden met een aantal voorwaarden. Deze voorwaarden hebben te maken met de beginsituatie en de doelstelling.

Ook stellen we een aantal eisen aan de bewegingsvormen zelf. Als medewerker sport en recreatie moet je ook weten hoe je de bewegingsvormen in een juiste volgorde plaatst. Ofwel: de bewegingsvormen moeten methodisch goed opgebouwd zijn.

Opdracht 7 Leren fietsen

Zet de volgende bewegingsvormen in een juiste (methodische) volgorde om te leren fietsen: Fietsen op een fiets met zijwieltjes die loskomen van de grond Lopen

C

Te

Rollen op een fiets met zijwieltjes

Fietsen zonder hulp van je vader/moeder Fietsen op een fiets met zijwieltjes

Fietsen met hulp van je vader/moeder Een stukje rollen op je loopfiets Lopen op een loopfiets

44

Activiteiten bedenken

Eisen aan bewegingsvormen Naast de voorwaarden waaraan bewegingsvormen moeten voldoen zijn er ook eisen waaraan de bewegingsvormen moeten voldoen: • bewegingsvormen zijn veilig • bewegingsvormen zijn plezierig • bewegingsvormen zijn actief (optimale intensiteit) • bewegingsvormen zijn doelgericht.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Veilige bewegingsvormen Veiligheid is de belangrijkste eis die je aan een bewegingsvorm moet stellen. Bij alle keuzes die je als medewerker sport en recreatie tijdens de voorbereiding van je activiteit maakt, moet je je eerst afvragen of de keuze veilig is.

Probeer vooraf de kans op ongelukken in te schatten. Houd daarbij in de gaten dat het verkeerd inschatten van de beginsituatie ook tot onveilige keuzes kan leiden. Als je het niveau van een groep hoger inschat dan het in werkelijkheid is (overschatten), kies je waarschijnlijk bewegingsvormen die te moeilijk zijn (overvragen). Dit zal de kans op ongelukken vergroten!

Te

Veilig.

C

Plezierige bewegingsvormen Bewegingsvormen moeten bijdragen aan het plezier van je sporters of gasten. Bewegingsvormen moeten ook aansluiten bij de ‘belevingswereld’ van je sporters of gasten. De belevingswereld van een sporter of gast is de wijze waarop hij gebeurtenissen ervaart. Wat vindt hij leuk of minder leuk? Wat vindt hij uitdagend of saai? Waar wordt hij angstig of blij van? Het zijn allemaal vragen die betrekking hebben op de belevingswereld van een sporter of gast. Als medewerker sport en recreatie zul je je in de belevingswereld van je sporters of gasten moeten kunnen verplaatsen. Pas dan kun je een juiste keuze maken van bewegingsvormen.

45

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Tijdens de activiteit moet bovendien sprake zijn van voldoende afwisseling. Door de keuze van bewegingsvormen zorg je voor een goede verhouding tussen concentratie en ontspanning.

Deze afwisseling zorgt ervoor dat de activiteit leuk blijft om te doen.

Opdracht 8 Belevingswereld

a. Noteer vijf bewegingsvormen die bij jouw belevingswereld passen.

1.

2.

3.

4.

5.

b. Noteer vijf bewegingsvormen die niet bij jouw belevingswereld passen.

Te

1.

2.

3.

C

4.

5.

46

Activiteiten bedenken

Actieve bewegingsvormen Bij de keuze van de bewegingsvormen streef je naar zo veel mogelijk bewegen.

Bewegingsvormen moeten actief zijn. Je kiest bewegingsvormen die een optimale intensiteit mogelijk maken. Hierbij stel je jezelf twee vragen: 1. Hoe zorg ik ervoor dat de sporters of gasten zo veel mogelijk bewegen tijdens mijn activiteit?

2. Hoe kan ik de intensiteit zo opbouwen dat ik tot een goed leerresultaat kom?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Bij het streven naar een zo intensief mogelijke activiteit moet je zorgen voor een goede verhouding tussen arbeid en rust. Als de intensiteit van een bewegingsvorm te laag is, zal de groep zich met andere, vaak storende zaken gaan bezighouden. Is de intensiteit te hoog, dan krijgen je te maken met (over)vermoeide sporters of gasten.

Iedereen actief.

Een vermoeide sporter neemt minder snel nieuwe dingen in zich op. Bovendien neemt de kans op blessures en ongelukken toe bij te weinig rust. Ga daarom zo veel mogelijk uit van bewegingsvormen die een hoge intensiteit mogelijk maken en bouw zo nu en dan rustmomenten of rustige bewegingsvormen in.

C

Te

Doelgerichte bewegingsvormen Het lijkt vanzelfsprekend, maar de bewegingsvormen die je kiest moeten passen bij het doel dat je voor ogen hebt. Bij het aanleren van een beweging passen andere bewegingsvormen dan bij het verbeteren van de sportprestatie. Hetzelfde geldt voor de inleiding of warming-up.

De bewegingsvormen voor een speelse inleiding zijn anders dan de bewegingsvormen voor een warming-up bij een training.

47

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Doelgericht.

Opdracht 9 Trampolinespringen

Te

Filmpje - Trampolinespringen

C

Bekijk het filmpje en schrijf op waarom jij vindt dat deze bewegingsvorm wel of niet voldoet aan de eisen aan bewegingsvormen. Je mag meerdere redenen opschrijven.

48

Activiteiten bedenken

Opdracht 10 Basketballen Filmpje - Basketballen

C

Te

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Bekijk het filmpje en schrijf op waarom jij vindt dat deze bewegingsvorm wel of niet voldoet aan de eisen aan bewegingsvormen. Je mag meerdere redenen opschrijven.

49

DE VOLGORDE VAN BEWEGINGSVORMEN De volgorde van bewegingsvormen

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Als medewerker sport en recreatie is het belangrijk dat je weet dat de keuze van de bewegingsvormen en de volgorde waarin je deze bewegingsvormen aanbiedt belangrijk is voor het behalen van je doelstelling.

Te

Joyce en Mirjam wordt gevraagd om op woensdagmiddag twee uur lang een sportactiviteit te begeleiden voor jongeren van 14-16 jaar. De groep is een fanatieke groep volleybalsters. Naast de gewone trainingen in de week doen zij op de woensdag elke keer een andere sport of activiteit. Deze woensdag is dat circuittraining, met als doel het verbeteren van kracht en uithoudingsvermogen van de verschillende spiergroepen.

Joyce en Mirjam bedenken samen een circuit met achttien oefeningen. Iedere oefening duurt 5 minuten en er is 1 minuut wisseltijd. De tijd is kort, dus Joyce en Mirjam beginnen meteen.

Bij elke oefening wordt 100 procent inzet gevraagd. Na drie oefeningen vallen al een paar volleybalsters uit. Zij hebben kramp in de spieren en kunnen niet meteen verder. Ook klaagt een aantal over pijn in de knieën na de oefening met 90 graden kniebuigingen met een zware stang in de nek.

Groep fanatieke volleybalsters.

C

In het voorbeeld hiervoor is sprake van een verkeerde opbouw van de activiteit. Joyce en Mirjam hebben geen rekening gehouden met het feit dat de volleybalsters nog niet goed klaar waren voor de zware arbeid die ze moesten leveren. Zij hebben geen rekening gehouden met de opbouw die geldt voor nagenoeg elke les of training. De opbouw van bewegingsvormen:

50

De volgorde van bewegingsvormen

0 introductie 1 warming-up of inleiding 2 kern of kernen 3 afronding: cooling-down of speelse vormen.

Opdracht 1 Circuittraining

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Lees het voorbeeld van Joyce en Mirjam. a. Wat zou jij doen als je Joyce of Mirjam was? Hoe zou jij de circuittraining opbouwen?

b. Hoe ga je met het tijdprobleem om?

Introductie

Te

Voordat je begint met het actieve gedeelte van je activiteit, begin je altijd met ‘een praatje'.

Dit noemen we ook wel de introductie. Een goede introductie is belangrijk voor het goede verloop van je activiteit.

C

Introductie.

Wat kun je doen tijdens de introductie?

• Je maakt kennis met de sporters of gasten. Je kijkt wie er (niet) zijn en stelt jezelf eventueel voor.

• Je laat weten welke sfeer nodig is om het doel te bereiken.

51

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

• • • • •

Je maakt organisatorische afspraken.

Je geeft het doel en de opbouw van de activiteit aan.

Je bespreekt veiligheidsmaatregelen (bijvoorbeeld sieraden en horloges afdoen).

Je komt terug op opdrachten of afspraken van de vorige keer.

Je geeft kort weer wat je gaat doen.

Opdracht 2 Introductie circuittraining

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Lees eventueel nogmaals het voorbeeld van Joyce en Mirjam.

Werk de introductie voor de circuittraining van Joyce en Mirjam uit.

De start van de activiteit

Na de introductie begint het actieve deel van de activiteit. Bij elke sportieve activiteit bestaat het eerste deel uit een warming-up of een inleiding. Dat geldt voor kinderen en tieners, maar ook voor volwassenen. Functies van de warming-up of inleiding zijn: • opwarmen • in de sfeer komen • orde scheppen.

C

Te

We hebben tot nu toe de begrippen ‘warming-up' en ‘inleiding' naast elkaar gebruikt. Toch zijn er een aantal inhoudelijke verschillen tussen beide onderdelen. Bij een warming-up ligt de nadruk op het ‘opwarmen'. Bij een inleiding ligt de nadruk op ‘in de sfeer komen'. In de praktijk zien we een warming-up vooral bij trainingen voor jeugdigen en volwassenen en in de prestatiesport.

52

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

De volgorde van bewegingsvormen

Speelse inleiding.

Warming-up.

De inleiding komt meer voor in de recreatiesport en bij sportieve recreatie. Daar gaat het om een andere sfeer en andere bewegingsvormen dan bij de meer prestatiegerichte sporten.

Opwarmen Het hart, de bloedsomloop, de ademhaling en het bewegingsapparaat (spieren, pezen, gewrichten) moeten opgewarmd worden. Hierdoor bereidt het lichaam zich voor op de komende inspanning. Sla je de opwarming over, dan is de kans op blessures groter.

Te

In de sfeer komen Tijdens de warming-up houd je niet alleen rekening met de lichamelijke kant van de warming-up: het opwarmen. Je zorgt er ook voor dat de sporters ‘goed wakker' zijn. Voor een sprinttraining is het heel belangrijk dat iedereen geconcentreerd is en snel kan reageren. Door de reactie al te prikkelen tijdens de warming-up wordt het voor de sporters makkelijker om tijdens de sprinttraining snel te reageren.

C

Bij recreatiesporters ligt tijdens de inleiding de nadruk vooral op gezelligheid en plezier. Tijdens de inleiding zet je meteen de toon. Je draagt zelf bij aan de juiste sfeer, maar je kiest ook bewegingsvormen die de sfeer bevorderen.

Orde scheppen Door een goede warming-up of inleiding ontstaat orde. Je maakt tijdens de warming-up duidelijk hoe je met je sporters of gasten om wilt gaan. Je maakt duidelijk wat je van je sporters of gasten verwacht en op welke manier je de activiteit gaat aanpakken. Na een goede warming-up of inleiding zijn je sporters of gasten in staat en bereid om het maximale uit de activiteit te halen!

53

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Lees meer in Verdiepingsstof - Een goede warming-up of cooling-down.

Verdiepingsstof - Een goede warming-up of cooling-down

Opdracht 3 Starten van de circuittraining

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Lees eventueel nogmaals het voorbeeld van Joyce en Mirjam. a. Kies je voor een speelse inleiding of een warming-up als start van de circuittraining?

b. Waarom?

Opbouw warming-up

Met de warming-up begint het actieve deel van de activiteit. Dit betekent dat je veel energie en moeite in de warming-up moet steken, zodat je een goed begin hebt en dit kunt voortzetten bij de bewegingsvormen die volgen!

Bij een warming-up is meestal sprake van een vaste volgorde waarin bewegingsvormen aan bod komen. Een algemene opbouw van een warming-up ziet er vaak als volgt uit: 1. algemene warming-up 2. rekken en losmakende oefeningen 3. specifieke warming-up.

Algemene warming-up Tijdens het eerste deel van een warming-up probeer je de ademhaling en de bloedsomloop intensiever te laten verlopen. Door een goede bloedcirculatie worden de spieren op temperatuur gebracht. Dit deel noemen we daarom ook wel de circulatiewarming-up. Vaak worden hiervoor loopvormen gebruikt. Een ander naam voor algemene of circulatiewarming-up is warmlopen of loslopen.

Rekken en losmakende oefeningen Spieren hebben aan het begin van de activiteit vaak een hoge spanning. Door de spieren te rekken en los te schudden of los te zwaaien kun je deze spanning verlagen.

Te

Lees meer in Verdiepingsstof - Rekoefeningen.

C

Verdiepingsstof - Rekoefeningen

54

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

De volgorde van bewegingsvormen

Rekken.

Specifieke warming-up Tijdens de specifieke warming-up gebruik je vooral bewegingsvormen die specifiek gericht zijn op een bepaalde sport, of op die bewegingen die de sporters tijdens de kern van de activiteit gaan maken.

Opdracht 4 Sprinttraining

Lees het volgende voorbeeld uit de praktijk en beantwoord de vragen.

Zoë geeft een warming-up voordat ze begint met de sprinttraining voor haar voetballers. Zij staat voor de groep en legt de tekens uit die zij tijdens de warming-up gaat gebruiken. Zo is er een teken voor lopen, springen, stoppen, omdraaien en versnellen. De groep moet goed op haar tekens letten en meteen reageren. Zoë begint rustig, maar langzaam maakt zij de oefeningen intensiever. De oefeningen worden zo moeilijker uit te voeren. Ook moeten de voetballers steeds sneller reageren op verschillende tekens. a. Welk deel of delen van de warming-up herken je in het voorbeeld van Zoë?

C

Te

b. Als er ontbrekende delen zijn, hoe zou jij die dan invullen?

55

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Opdracht 5 Hockey Je hebt een team van elf fanatieke hockeyers van 12 jaar. Zij hebben straks een wedstrijd tegen een ander team en willen graag een goede prestatie neerzetten. De hoofdtrainer heeft jou gevraagd een goede warming-up te verzorgen voor het team, volgens de drie fasen van de warming-up. a. Noem deze fasen en geef bij elke fase twee oefeningen die je zou kunnen doen.

Fase 2:

Fase 3:

Oef. 1:

Oef. 1:

Oef. 1:

Oef. 2:

Oef. 2:

Oef. 2:

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Fase 1:

b. Vul het PPD-formulier in, zodat je de warming-up ook kunt geven.

Naam activiteit Soort activiteit

Datum + tijdstip Tijdsduur

Locatie/ruimte Materialen

Praatje

Plaatje

Daadje

Teamindeling

Te

Veiligheid

c.

C

Opdracht 6 Warming-up circuittraining

Lees eventueel nogmaals het voorbeeld van Joyce en Mirjam (Zie pagina Volgorde van bewegingsvormen). Werk een warming-up voor de circuittraining van Joyce en Mirjam uit, zodat je deze kunt geven.

Gebruik bij de voorbereiding eventueel een werkplan of een PPD-formulier.

56

De volgorde van bewegingsvormen

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent.

Opdracht 7 Voetbaltraining Bereid een kort spel voor dat je zou kunnen doen als begin van een voetbaltraining van jonge voetballertjes. Vul vervolgens het PPD-formulier in, zodat je het spel kunt geven.

Naam activiteit

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Soort activiteit Datum + tijdstip Tijdsduur

Locatie/ruimte Materialen

Praatje

Plaatje

Daadje

Teamindeling

Veiligheid

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent.

Te

Opdracht 8 Volleybal

C

Je hebt een groep volwassenen die komen voor een volleyballes met partijvorm. De leeftijd is tussen de 30 en de 50 jaar en het niveau is op recreatieniveau. Maak een specifieke warming-up van ongeveer 5 minuten voor een les waarin ze de smash gaan aanleren of verbeteren en een partijvorm gaan spelen.

57

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

De kern van de activiteit De kern van een activiteit is het gedeelte waarin je de doelstelling wilt bereiken. In dit deel leer je nieuwe bewegingsvormen aan, je oefent eerder geleerde bewegingsvormen of je past bekende bewegingsvormen toe. Bij recreatiesporters gaat het vaak om het toepassen van bewegingsvormen in een plezierige sfeer.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Kern van een activiteit: • aanleren • oefenen • toepassen.

In de praktijk komen deze drie delen niet altijd samen in één kern voor. Het is eerder uitzondering dan regel dat een kern bestaat uit aanleren én oefenen én toepassen.

‘De boog kan niet altijd gespannen zijn.' Je ziet dat de concentratie zo nu en dan wegzakt. Het aanleren van een nieuwe techniek vraagt bijvoorbeeld veel van de concentratie, terwijl het toepassen van iets wat je al kunt in spelvormen veel meer automatisch verloopt. De bewegingsvormen die hierop gericht zijn vergen minder concentratie.

Tip!

C

Te

Bewegingsvormen die veel van de concentratie vragen kun je het beste in het begin van de kern van de activiteit doen. Tegen het eind van de kern, als de concentratie afneemt, kun je dan bewegingsvormen doen die meer gericht zijn op beleving (uitleven) en minder op concentratie. Je werkt wat beleving betreft het liefst naar een hoogtepunt toe.

Spelvorm: het hoogtepunt tijdens de kern.

Lees meer in Verdiepingsstof - Meerdere kernen.

58

De volgorde van bewegingsvormen

Verdiepingsstof - Meerdere kernen

Opdracht 9 Spel

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

a. Bedenk een spel (beschrijf het kort) dat jou helpt om de volgende doelstelling te bereiken: de kinderen (tussen 10 en 12 jaar) moeten tijdens dit spel veel bewegen en als het spel goed wordt gespeeld zijn zij aan het eind van het spel moe.

b. Wat is het doel in het spel? Wat bereiken de spelers? Houd rekening met het volgende: veel bewegen en moe worden is een middel en geen doel.

c. Schrijf de belangrijkste (drie of vier) spelregels op.

De afronding van de activiteit

Na de kern(en) volgt het laatste deel van de activiteit. Deze kan bestaan uit een cooling-down of speelse bewegingsvormen, gevolgd door een afsluiting: 1. cooling-down of speelse bewegingsvormen 2. afsluiting.

Te

Cooling-down Evenals bij een warming-up is bij een cooling-down meestal sprake van een vaste volgorde waarin bewegingen aan bod komen: 1. circulatiecooling-down 2. losschudden en loszwaaien 3. rekken 4. verzorgen.

C

Een cooling-down kan bestaan uit uitlopen (circulatiecooling-down) gevolgd door ontspannende of losmakende oefeningen en eventueel licht - zeker niet intensief - rekken. Rustige loopvormen of variaties hierop zijn goed te gebruiken.

59

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Cooling-down wordt in de praktijk vooral toegepast bij activiteiten voor jeugdigen en volwassenen en in de wedstrijdsport. Hoe en of een cooling-down gebruikt wordt, is sterk afhankelijk van de tak van sport en de (leeftijd van) je sporters.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Speelse bewegingsvormen als afsluiting Speelse bewegingsvormen in het laatste deel van de activiteit zien we vooral bij recreatieve sportbeoefening en bij kinderen. Eisen die we stellen aan speelse bewegingsvormen als afsluiting zijn: • veel beleving • intensief bewegen • snel en eenvoudig organiseren.

Dit gedeelte van de activiteit is het emotionele hoogtepunt. Het is de bedoeling dat je sporters of gasten dit deel van de activiteit zo ervaren dat ze behoefte hebben aan herhaling en uitkijken naar de volgende activiteit.

Speelse bewegingsvormen bevatten veel beweging en beleving. Al je sporters of gasten moeten intensief kunnen bewegen. De gebruikte bewegingsvormen zijn snel en eenvoudig te organiseren. Je maakt waar mogelijk gebruik van materiaal dat je in de kern hebt gebruikt.

C

Te

Enkele voorbeelden van activiteiten die je als speelse bewegingsvorm aan het einde van een activiteit kunt gebruiken: • estafettevormen • tik- en overloopspelen • jagerbalvormen • eenvoudige partijspelen.

Tikspel tijdens de speelse afsluiting.

60

De volgorde van bewegingsvormen

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Afsluiting Na de cooling-down of de speelse bewegingsvormen stoppen de activiteiten. Je sluit de activiteit af. Dit betekent een gezamenlijke afsluiting op het veld of in de zaal. Net zoals in het begin van de activiteit houd je een ‘praatje'. De afsluiting brengt orde aan na het intensief bewegen, zodat je sporters of gasten tot rust komen. Wat kun je doen?

• Je ruimt samen met je sporters of gasten het materiaal op en controleert of alles goed is opgeruimd.

• Je bespreekt de activiteit na.

• Je vertelt hoe jij de activiteit ervaren hebt.

• Je maakt afspraken voor de wedstrijd of de volgende activiteit.

Tot rust komen tijdens de cooling-down.

Opdracht 10 Afronden activiteit

Te

a. Waarom is het belangrijk je sporters of gasten te vertellen wanneer de activiteit bijna afgelopen is?

C

b. Waarom bedank je sporters of gasten voor hun aanwezigheid en inzet?

Opdracht 11 Bokstraining Lees het volgende voorbeeld uit de praktijk en beantwoord de vragen.

61

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Marouane heeft een zware bokstraining gegeven. Na de laatste ronde sparren gaan de boksers met Marouane in een cirkel staan. Ze beginnen met rustig te bewegen op hun plaats; armen en benen worden hierbij op allerlei manieren rustig losgeschud. Marouane zet een rustig muziekje op en iedereen staat nu stil. De groep doet allerlei rekoefeningen. Marouane eindigt met liggen op de mat. Iedereen heeft zijn ogen dicht en luistert naar hem. De nadruk ligt op de ademhaling en het volgen van de ademhaling. Iedereen ontspant en na twee minuten zijn alle boksers helemaal tot rust gekomen. Daarna gaan de boksers onder de warme douche. a. Welk deel of delen van de cooling-down herken je in het voorbeeld van Marouane?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

b. Als er ontbrekende delen zijn, hoe zou jij die dan invullen?

Opdracht 12 Cooling-down circuittraining

Lees eventueel nogmaals het voorbeeld van Joyce en Mirjam (Zie Volgorde van bewegingsvormen). Werk een cooling-down voor de circuittraining van Joyce en Mirjam uit, zodat je deze zelf kunt geven.

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent.

Opdracht 13 Sportfever

Als assistent van de lesgever bij de naschoolse opvang ‘Sportfever' krijg je de opdracht om een speelse afsluiting te bedenken voor de les. Daarna sluit je de les ook af. a. Bereid de speelse afsluiting voor, zodat je deze ook kunt geven. b. Je sluit de les af. Wat ga je doen? Noteer ook dit op het PPD-formulier.

Naam activiteit Soort activiteit

Datum + tijdstip Tijdsduur

Locatie/ruimte

Te

Materialen

C

Praatje

Plaatje

62

De volgorde van bewegingsvormen

Daadje

Teamindeling

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Veiligheid

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent.

Opdracht 14 Warming-up en cooling-down Bij deze opdracht werk je samen met drie klasgenoten.

Filmpje 1 - Beachvolleybal Filmpje 2 - Fitnessen Filmpje 3 - Badminton Filmpje 4 - Mountainbike

Lees de volgende vragen en bekijk daarna de filmpjes. Houd pen en papier bij de hand. Iedere klasgenoot werkt de volgende opdrachten voor een van de vier filmpjes uit. a. Werk voor jouw activiteit een warming-up uit, zodat je deze ook kunt geven. b. Werk voor jouw activiteit een cooling-down uit, zodat je deze ook kunt geven. c. Bespreek de warming-up en de cooling-down met je groepje. Vul eventueel je warming-up en cooling-down aan.

Opdracht 15 Warming-up en cooling-down

Bij deze opdracht werk je samen met twee klasgenoten. Iedere klasgenoot bereidt een onderdeel van de lesopbouw voor: Klasgenoot 1: de warming-up of inleiding Klasgenoot 2: de kern Klasgenoot 3: de cooling-down of speelse vorm.

Te

Dit moet gedaan worden voor de volgende lesopdracht: een uitdagende basketballes of -activiteit van 20 minuten, voor recreanten van ongeveer 16 jaar oud. Doel is het overpassen verbeteren en toepassen. a. Iedere klasgenoot vult voor zijn onderdeel het PPD-formulier in.

Naam activiteit

C

Soort activiteit

Datum + tijdstip Tijdsduur Locatie/ruimte

63

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Materialen

Praatje

Plaatje

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Daadje

Teamindeling

Veiligheid

b. Geef elkaar feedback op het ingevulde schema, stel elkaar vragen als iets niet duidelijk is en vul eventueel aan als blijkt dat er iets ontbreekt.

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent. Geef bij de uitwerking aan welke bijdrage jij aan het resultaat van deze opdracht hebt geleverd.

Methodiek en methode

Als je naar het woord ‘methodiek' kijkt dan zie je al snel dat het afkomstig is van het woord ‘methode'. Een methode is de manier waarop iets gedaan of geleerd wordt.

C

Te

Veel dingen die wij leren zijn het gevolg van een bepaalde methode. Binnen het bewegen gebruiken we hiervoor de term methodiek. Zo heb je bijvoorbeeld leren fietsen volgens een bepaalde methodiek. Een methodiek is het stappenplan dat je uitvoert om iets onder de knie te krijgen. Je plaatst de bewegingsvormen in een logische volgorde: je ordent de bewegingsvormen.

64

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

De volgorde van bewegingsvormen

Methodisch leren fietsen.

Als kind leer je fietsen, maar dat kon je niet meteen, dat is in stapjes gegaan. Misschien heb je al op vroege leeftijd een loopwagentje gehad. Vervolgens ging je op een driewieler, een loopfietsje, een fietsje met zijwieltjes, een fiets zonder zijwieltjes maar wel met ondersteuning van een ouder en uiteindelijk kon je een stukje los fietsen.

Bij het voorbereiden van de kern van een activiteit denk je na over de methodiek. Je denkt na over het stappenplan. In de kern wordt er namelijk geleerd of geoefend. Bij het bedenken van een methodiek gaan we uit van een aantal principes: 1. Sluit aan bij bekende en beheerste oefeningen of bewegingsvormen 2. Laat oefeningen oplopen in moeilijkheid 3. Verander de situatie en/of verander de opdracht.

Te

Sluit aan bij bekende en beheerste oefeningen Het is belangrijk om bij je activiteiten te beginnen met vormen die je sporters of gasten kennen en beheersen. Hoe goed een sporter of gast iets kan, kom je te weten komen door: • ernaar te vragen • hem of haar een demonstratie te laten geven • heel goed te kijken (observeren) • eventueel te overleggen met je collega.

C

Laat oefeningen oplopen in moeilijkheid Bied eerst makkelijke oefeningen aan en ga stap voor stap over naar moeilijkere oefeningen.

Dit principe klinkt logisch, maar is soms lastig in de praktijk toe te passen.

65

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Verander de situatie en/of verander de opdracht Tijdens de activiteit kijk je voortdurend hoe het gaat. Je evalueert tijdens de activiteit. Vervolgens kies je op basis van je evaluatie ervoor om bijvoorbeeld een stapje verder te gaan in de methodiek. Of je kiest er juist voor om een oefening eenvoudiger te maken en een stapje terug te doen. Misschien bedenk je wel een kleine verandering waardoor de oefening beter aansluit bij het niveau van je sporters of gasten. Kortom: je verandert iets aan de situatie of aan de opdracht.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Let er wel op dat je niet te veel ineens verandert. Bied veranderingen altijd stapsgewijs aan!

Bij een goed opgebouwde training zie je een stappenplan met kleine logische veranderingen.

Zo begeleid je sporters op een heldere manier naar het einddoel. Succes verzekerd!

Opdracht 16 Instuif

Je assisteert als medewerker sport en recreatie bij de sportinstuif in sporthal Zuiderpark in Apeldoorn. Elke woensdagmiddag zijn daar allerlei sportieve activiteiten te doen voor kinderen van 6 tot 12 jaar. Je ziet dat een aantal kinderen geen koprol kunnen maken en besluit, in overleg met de leiding van de instuif, deze kinderen te vragen of zij een lesje ‘koprol maken' willen. a. Bedenk een aantal bewegingsvormen of oefeningen (minimaal drie) om dit aan te leren, waarbij je de oefeningen in juiste (methodische) volgorde plaatst.

Beschrijving oefening 1

Beschrijving oefening 2

Beschrijving oefening 3

b. Bespreek je oefeningen met een klasgenoot. Zijn er verschillen?

Opdracht 17 Lay-up

Lees het voorbeeld uit de praktijk en beantwoord de vragen.

Te

1 Nina heeft bij haar basketbaltraining de lay-up uitgelegd en voorgedaan en laat deze in de praktijk oefenen. Na een tijdje roept zij de basketballers bij elkaar en zegt hun dat ze het heel goed doen. Zij zegt dat ze er een verdediger bij gaat zetten. Nina neemt de rol van verdediger op zich om ze uit te dagen.

C

2 De basketballers doen vreselijk hun best om Nina voorbij te komen met de lay-up. Het lukt maar er een paar van hen. Nina laat vervolgens een passeertechniek zien die geschikt is voor deze situatie. De basketballers mogen nu kiezen of ze met deze schijnbeweging passeren of een eigen schijnbeweging gebruiken.

66

De volgorde van bewegingsvormen

C

Te

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Geef aan in welk voorbeeld de opdracht veranderd is en in welk voorbeeld de situatie veranderd is. Leg uit waarom je dat vindt.

67

ACTIVITEITEN ORGANISEREN Activiteiten organiseren

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Als medewerker sport en recreatie organiseer je een heleboel verschillende activiteiten. Een bekende indeling van activiteitensoorten is de indeling naar de aard van de activiteiten. We maken dan onderscheid in: • sport- en spelactiviteiten: – lessen of trainingen – sportstimuleringsactiviteiten – sportevenementen of sporttoernooien.

• creatieve activiteiten • informatieve activiteiten • entertainmentactiviteiten • evenementen.

Je kunt activiteiten ook indelen op basis van tijdsduur of omvang. Als medewerker sport en recreatie krijg je namelijk te maken met activiteiten die: • kort of lang duren • bestaan uit een enkele activiteit of meerdere activiteiten • zich afspelen op één plaats of op meerdere plaatsten • bedoeld zijn voor een enkele groep of meerdere groepen • bedoeld zijn voor een kleine groep of een grote groep mensen.

C

Te

Voorbeelden van activiteiten waar de medewerker sport en recreatie mee te maken kan krijgen: • eenmalige, kortdurende activiteiten: – een uurtje voetballen – een spel in het zwembad voor kinderen – een uurtje bowlen met de familie – leren boogschieten.

• eenmalige, langdurige activiteiten: – een sporttoernooi: een voetbaltoernooi op school, een tennistoernooi op de camping, een waterpolotoernooi in het zwembad, een handbaltoernooi in de buitenlucht – een evenement: een survivalrun voor bedrijven, de Olympische Spelen voor basisscholen, levend stratego in de stad met het mbo-kamp, het sinterklaasfeest – een fietstocht.

68

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Activiteiten organiseren

• meerdaagse activiteiten: – de wandelvierdaagse – het NK voor jeugdteams – een bergwandeltocht van hut naar hut.

Opdracht 1 Mindmappen Weblink - coggle

Stappenplan Mindmap maken

Te

Maak een mindmap over activiteiten organiseren met jou in het midden van de mindmap. a. Noem vijf activiteit waarmee je ervaring hebt met het organiseren ervan. Heb je geen ervaring, noem dan vijf activiteiten waaraan je deelgenomen hebt. b. Geef van elke activiteit bij welke activiteit je deze zou indelen. Kies hierbij de indeling op basis van tijdsduur of omvang. c. Geef aan welke onderwerpen van belang zijn bij de organisatie van iedere activiteit. d. Geef bij elk onderwerp aan waarom dit voor de medewerker sport en recreatie een belangrijk onderwerp is. e. Bespreek je mindmap met een klasgenoot en bespreek waarom je tot deze mindmap bent gekomen. f. Geef elkaar feedback op de mindmap. Vul de mindmap eventueel aan.

C

Een goede organisatie

Een belangrijk onderdeel in het werk van een medewerker sport en recreatie is activiteiten organiseren. Hoe klein of groot ook, de organisatie moet goed zijn! Een goede organisatie is: • veilig: je kiest een organisatie die de kans op ongelukken en blessures zo klein mogelijk maakt.

69

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

• plezierig: je sporters of gasten hebben plezier en jij ook.

• actief: er is voldoende mogelijkheid om actief mee te doen.

• doelgericht: je kiest een organisatie die past bij het doel dat je wilt bereiken.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Een slechte organisatie kan juist leiden tot: • ongelukken of blessures • tijdverlies • weinig of ongewenst resultaat • weinig intensiteit, veel mensen staan stil • onrust, deelnemers gaan andere dingen doen • onzekerheid bij jou en je organisatieteam • weinig of geen plezier.

Tips!

• Zorg dat alle activiteitonderdelen op elkaar aansluiten. Bij een sportactiviteit: denk aan warming-up/inleiding, kern en cooling-down/afsluiting. Bij een recreatieve activiteit denk je aan de onderdelen vooraf, tijdens en na afloop.

• Wissel niet te veel van materialen tijdens je activiteit.

• Maak groepen niet te groot.

• Gebruik niet te veel verschillende organisatievormen door elkaar.

• Kies organisatievormen met een bij de doelstelling passende intensiteit.

• Zorg voor voldoende oefenplekken en materiaal. Zo voorkom je lange wachttijden voor een toestel of een oefening.

• Voorkomen is beter dan genezen. Bedenk vooraf wat er mis zou kunnen gaan en hoe je dat kunt voorkomen of oplossen!

Opdracht 2 Uitvoeren van activiteiten Filmpje - Organiseren activiteiten sportacademie

Te

Het bijgevoegde filmpje laat impressies zien van allerlei sportieve en recreatieve activiteiten die georganiseerd zijn. Lees de volgende vragen en bekijk het filmpje. Houd pen en papier bij de hand. a. Een goede organisatie moet voldoen aan vier belangrijke eisen. Welke? Zet je antwoord in de tabel. b. Wat is in het algemeen je indruk van de organisatie?

C

c. Welke positieve punten vallen je aan de organisatie op als je deze vergelijkt met de vier eisen? Zet je antwoord in de tabel. d. Zijn er dingen die je anders zou doen? Welke en waarom? Zet je antwoord in de tabel.

70

Activiteiten organiseren

A Vier eisen

C Positieve punten

D Wat anders en waarom?

1 2 3

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

4

e. Bespreek je antwoorden met een klasgenoot en vul je antwoorden eventueel aan.

Opdracht 3 Voorkomen is beter dan …

Wat kun je als medewerker sport en recreatie doen om de volgende situaties (deels) te voorkomen en wat ga je doen?

Situatie 1

Een gezin doet tijdens een familie-uitje bij een outdoorbedrijf mee aan een gps-tour door het bos. Tijdens de zoektocht valt hun gps-systeem steeds uit. Uiteindelijk keren ze terug naar de hoofdpost. Hierdoor kom je erachter dat het systeem een storing geeft die alleen de leverancier kan oplossen. In het logboek stond hier al een aantekening over.

a. Wat kun je doen om dit te voorkomen?

b. Wat ga je doen?

Situatie 2

C

Te

Een groep jongeren staat op het punt mee te doen aan de teamgames. De jongeren zijn op vakantie in een hotel in Lloret de Mar. Een onderdeel van de teamgames is de zeepbaan. De jongeren gaan in volle vaart over de baan, maar gaan zo hard dat ze te ver doorglijden. Ze rollen daardoor over het gras (waar takken en kuilen zijn) en sommigen zelfs de bosjes in.

c. Wat kun je doen om dit te voorkomen?

71

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

d. Wat ga je doen?

Situatie 3

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Aan de vossenjacht op de camping doen behoorlijk wat kinderen mee. Bij een van de onderdelen leggen de kinderen een parcours af om de stempel van de vos te ontvangen. Niet ieder kind is even handig en twee van hen bezeren zich. De vos heeft echter geen EHBO-set en kan niet van zijn post af omdat hij anders de volgende groepen misloopt.

e. Wat kun je doen om dit te voorkomen?

f. Wat ga je doen?

Situatie 4

Tijd voor de wekelijkse spelshow op het vakantiepark! Tien groepen van gemiddeld acht volwassenen hebben zich opgegeven om mee te doen. De strijd kan beginnen! Je begint met de uitleg, maar gaat te snel. Er wordt niet gecheckt of iedereen begrijpt wat hij moet doen en al in de eerste ronde ontstaat er onenigheid over de spelregels. Ronde twee loopt het nog wat hoger op, omdat een groep valsspeelt. Op een gegeven moment staan er drie teams tegenover elkaar in een fikse discussie.

g. Wat kun je doen om dit te voorkomen?

C

Te

h. Wat ga je doen?

72

Activiteiten organiseren

Situatie 5 Het is feest, het indoor speelparadijs bestaat vijf jaar! Daarom zijn er de hele dag door activiteiten voor kinderen tot en met 12 jaar. Er zijn allerlei activiteiten gaande die door verschillende medewerkers sport en recreatie worden begeleid. Er is een vliegende keep, die rondloopt om te kijken of het goed gaat. Dan gaat er bij een activiteit iets mis: de geluidsinstallatie stopt ermee.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Tegelijk bezeert aan de andere kant een deelnemer zich en die heeft een icepack nodig. De medewerkers sport en recreatie zoeken de vliegende keep, maar kunnen die zo gauw niet vinden. Ze besluiten zelf maar een oplossing te bedenken.

i. Wat kun je doen om dit te voorkomen?

j. Wat ga je doen?

Opdracht 4 Risico's inschatten

Bekijk de volgende situaties. Schrijf op wat volgens jou eventuele risico's zijn.

Situatie 1: Groep vrijgezellen(feest) neemt deel aan adventure game.

a. Risico’s?

Te

b. Wat ga je doen?

C

Situatie 2: Groep senioren gaat badmintonnen.

c. Risico’s?

73

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

d. Wat ga je doen?

Situatie 3: Gezin met kinderen gaat vlotvaren.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

e. Risico’s?

f. Wat ga je doen?

Opdracht 5 Alert op risico's

Bij deze opdracht werk je samen met een klasgenoot.

Bedenk samen met je klasgenoot vijf doelgroepen die bepaalde risico's lopen. Geef net als in het schema aan welke maatregelen je kunt nemen.

Gevaren

Kinderen

Kinderen zien geen gevaar, Minimumleeftijd voor klimmen overal op, snappen bepaalde activiteiten, altijd niet alle voorschriften. een begeleider erbij, badmeester aanwezig, uitleg in een taal die kinderen begrijpen

C

Te

Doelgroep

74

Maatregelen

Activiteiten organiseren

Organiseren begint bij jezelf Wil je de doelen bereiken, dan moet je als medewerker sport en recreatie veel organiseren en regelen. Een goede organisatie begint bij jezelf. Bij het op orde hebben van je eigen zaken! Is je eigen organisatie niet in orde, dan gaan veel dingen mis. Dat misgaan begint al bij de voorbereiding. Je hebt niet goed genoeg afgestemd met je leidinggevende. Je voorbereiding staat maar half op papier. Je komt niet op tijd op je werk of je BPV-bedrijf. Je hebt je tas niet ingepakt. Je weet niet welke materialen je nodig hebt enzovoort. Van een goede organisatie komt dan niks terecht.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Met andere woorden, je moet overzicht hebben over je eigen werkzaamheden. Alleen dan kun je efficiënt en effectief (samen)werken en je doel realiseren. Je moet weten wanneer je wat moet doen. Je bent dus je eigen ‘personal assistent'. Jij beheert je eigen tijd en zorgt voor overzicht voor jezelf.

Een alleskunner met een ‘personal assistent’.

Opdracht 6 Een sterk werkgroepje?

Te

Bij deze opdracht werk je samen met vijf klasgenoten. Je vormt samen met je klasgenoten een werkgroep die een activiteit organiseert, dus moet je taken gaan verdelen. De ene klasgenoot is goed in wedstrijdschema's maken, de ander in materialen zoeken en verzamelen. Zo kan iedereen iets heel goed, maar iedereen heeft ook wel minder sterke punten. a. Geef aan wat je sterke en minder sterke punten zijn. Bespreek dit met je klasgenoten en zet in de volgende tabel alle sterke en minder sterke punten.

Naam

Sterk

Minder sterk

C

1 2 3 4 5

75

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Naam

Sterk

Minder sterk

6 b. Trek je conclusies: wat zijn de sterke en minder sterke punten van de werkgroep?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

c. Wat kunnen jullie aan jullie minder sterke punten doen? Geef minimaal drie voorbeelden.

d. Maak een top drie van sterkste punten en hoe jullie deze kunnen gebruiken. Werk dit bijvoorbeeld uit aan de hand van de organisatie van een voetbaltoernooi met zes teams.

Gebruik hierbij eventueel de formulieren.

e. Maak een top drie van sterkste punten en hoe jullie deze kunnen gebruiken. Werk dit bijvoorbeeld uit aan de hand van de organisatie van een voetbaltoernooi met zes teams.

Gebruik hierbij eventueel de formulieren.

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent. Geef bij de uitwerking aan welke bijdrage jij aan het resultaat van deze opdracht hebt geleverd. f. Draaiboek en dagdraaiboek Draaiboek: Algemene gegevens

Te

Naam activiteit Locatie Datum

C

Tijd

Aantal deelnemers Doelgroep Doel Organisatievorm

76

Activiteiten organiseren

Draaiboek: Organisatieteam Totale team Omschrijving Omschrijving plan B Contactenlijst E-mail

Mobiel

Functie (taken)

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Naam

Takenlijst en afspraken (data)

Naam

Taken

Gedaan Nog Afspraken doen

Begroting

Inkomsten

€

€

€

€

€

€

C

Te

Uitgaven

Totaal

€

Totaal

€

Zorg ervoor dat het totaal aan beide kanten gelijk is.

77

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Dagdraaiboek Tijdspad/wanneer Wat

Wie

Materiaal

Opmerkingen

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Uitvoering

Opruimen

Evaluatie

Organisatie

C

Te

Activiteit

78

Organisatievormen

Materialen

Activiteiten organiseren

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Organisatie en materialen

Organiseren van de materialen.

Voorafgaand aan de start van de activiteiten moet je een aantal zaken hebben geregeld: • Heb je alle materialen die je voor je organisatie nodig hebt klaarstaan?

• Is de accommodatie klaar voor je activiteit?

• Weten je sporters of gasten waar ze moeten zijn?

Tips!

C

Te

• Zorg ervoor dat de opstelling van het materiaal veilig is. Zet materialen bijvoorbeeld niet te dicht bij de muren.

• Verdeel het materiaal goed over de beschikbare ruimte. Zet de materialen niet te dicht op elkaar of te ver uit elkaar.

• Stel het materiaal eenvoudig en begrijpelijk op.

• Werk ook eens zonder materiaal. Dit scheelt tijd met neerzetten en opruimen.

• Gebruik materialen om te beveiligen. Bijvoorbeeld een mat, als je sporters of gasten ergens vanaf moeten springen.

• Gebruik materiaal om te sturen en te corrigeren. Bijvoorbeeld: je moet om het paaltje heen.

• Pas de hoeveelheid materiaal aan de beschikbare tijd aan. Gebruik niet te veel materiaal in korte tijd.

• Zorg dat het materiaal snel weggehaald, aangepast of opgeruimd kan worden.

• Gebruik niet voor elk onderdeel van je activiteit ander materiaal.

• Benut alle ruimte die je hebt. Heb je drie velden, gebruik deze dan!

• Zet je materialen al neer voordat je activiteit begint.

• Gebruik de materialen op een andere manier. Touwen, een trapezium en een matje en je hebt een grote schommel. Dit geeft een heel andere opstelling.

Opdracht 7 Fietspuzzeltocht Je organiseert een fietspuzzeltocht. Deze fietstocht mag je zelf gaan uitzetten. a. Zoek een mooie route uit in je eigen omgeving. Ga deze fietsen en maak een routekaartje.

79

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

b. Maak onderweg vijf opdrachten voor je gasten. Deze opdrachten zet je in een formulier, zodat je gasten het formulier tijdens de fietstocht kunnen invullen. c. Bepaal voor welke doelgroep deze fietspuzzeltocht geschikt is en voor welke doelgroep de fietspuzzeltocht niet geschikt is. Waarom is je tocht voor de ene doelgroep wel en voor de andere niet geschikt?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

d. Met welke onvoorziene omstandigheden moet je rekening houden bij deze fietspuzzeltocht?

e. Maak een planning voor de fietspuzzeltocht. Gebruik hierbij het werkplan.

WERKPLAN Voorbereiding Doel

Waarom: Waar:

Werkzaamheden:

Wanneer (volgorde/tijd)

Wat

Wie

Middelen

Opmerking

Middelen

Opmerking

Te

Uitvoering

C

Wanneer (volgorde/tijd)

80

Werkzaamheden:

Wat

Wie

Activiteiten organiseren

Na afloop Werkzaamheden: Wat

Wie

Middelen

Opmerking

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Wanneer (volgorde/tijd)

Evaluatie:

f. Bereid ook de instructies voor de fietspuzzeltocht voor. Deze instructies zijn bedoeld voor de deelnemers van de fietstocht. Je geeft ze voorafgaand aan de fietspuzzeltocht, zodat ze de goede route fietsen. Waar ga je de instructie uitvoeren? Welk materiaal moet je uitdelen?

Wat ga je vertellen, wat moeten je gasten allemaal weten?

• Locatie instructie: • Waar sta je zelf de instructie te geven?

• Welke materialen deel je uit?

• Wat ga je vertellen?

g. Werk nu samen met drie klasgenoten. Je instrueert je klasgenoten over je fietspuzzeltocht. h. Evalueer de fietspuzzeltocht met je klasgenoten.

C

Te

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent. Geef bij de uitwerking aan welke bijdrage jij aan het resultaat van deze opdracht hebt geleverd. i.

81

OPSTELLINGEN IN DE RUIMTE Opstellingen in de ruimte Als medewerker sport en recreatie maak je elke keer weer keuzes over de opstelling in de ruimte. De verkeerde keuze in het opstellen kan ervoor zorgen dat de groep een goede bewegingsvorm niet begrijpt of niet goed kan uitvoeren!

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Als je een activiteit organiseert en nadenkt over de opstelling in de ruimte, heb je onder andere te maken met de volgende zaken: • jouw opstelling als begeleider • de opstelling van je sporters of gasten • de opstelling van je materialen.

Onder opstelling verstaan we dan ook de positionering van de begeleider (jijzelf), je sporters of gasten en je materiaal.

Opdracht 1 De activiteitenmiddag

Bij deze opdracht werk je samen met een klasgenoot.

Jullie leidinggevende heeft je gevraagd om een plattegrond te maken van de activiteitenmiddag in de gymzaal. Er zullen per ronde zes teams aanwezig zijn met vijf deelnemers per team. Er zijn drie collega’s die je met de afzonderlijke activiteiten kunnen helpen.

In de gymzaal vinden drie activiteiten plaats. Als je een activiteit niet kent, zoek het op!

1. tchoukbal 2. floorball 3. activiteit die jullie zelf mogen verzinnen.

Te

a. Maak een plattegrond van de gymzaal. Hoe gaan jullie de gymzaal indelen? b. Geef in de plattegrond aan waar de deelnemers (V) zich bevinden, waar je collega’s (+) staan en in welke ‘zone’ jij (X) je begeeft. c. Geef aan welke materialen jullie nodig hebben en hoeveel.

De opstelling van de begeleider en zijn sporters of gasten

C

Als begeleider moet je zo gaan staan dat je tijdens de klassikale of groepsinstructie oogcontact hebt met iedereen en de groep dat ook heeft met jou. Hieronder staan een aantal mogelijke opstellingen met daarbij de positie van de sporters (^) en de begeleider (X)

82

Opstellingen in de ruimte

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

De frontrijopstelling.

De halvecirkel- of hoefijzeropstelling.

De kolomopstelling.

C

Te

Opstelling met tweetallen.

De vrije opstelling.

83

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

De visgraatopstelling.

Omgangsbaan.

Tips!

• Hoe en waar je gaat staan tijdens de instructie wordt onder andere bepaald door de omstandigheden. Als je bijvoorbeeld buiten in de zon staat, zet je de groep zo neer dat de sporters of gasten niet in de zon kijken. Bij veel wind of veel lawaai zorg je ervoor dat de sporters of gasten je kunnen verstaan. Je praat dan bij voorkeur ‘met de wind mee’.

Te

• Bij het bepalen van de afstand tussen jou als begeleider en de groep die je begeleidt kun je het volgende doen: strek je armen voor je uit in een hoek van ongeveer 90 graden. Je gaat nu zo staan dat je handen richting de sporters naar de zijkanten van de groep wijzen. Dit wordt ook wel de ‘geodriehoekmethode’ genoemd. Je maakt namelijk met je armen een denkbeeldige lijn tussen je handen in de vorm van een geodriehoek.

C

Over een opstelling denk je goed na. Je zorgt dat deze effectief is, want zo begeleid je makkelijker en efficiënter. Dit werkt ook andersom. Een voorbeeld: Je staat op de verkeerde plaats bij de uitleg. Dit heeft niet het gewenste effect, want veel sporters of gasten zien je niet. Je moet je opstelling aanpassen en de uitleg nog een keer geven. Dat kost extra tijd, wat ten koste gaat van de tijd van de activiteit zelf.

84

Opstellingen in de ruimte

Het is niet mogelijk aan te geven wat de beste opstelling is. Een effectieve opstelling is afhankelijk van alle onderdelen binnen de opstelling. Waar sta jij in je organisatie? Waar staan de sporters of gasten? Wat is de opstelling van materialen?

Opdracht 2 Opstelling

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Bekijk de foto's en benoem bij elke foto wat jij van de opstelling vindt. Is deze goed, minder goed of fout?

Wanneer het minder goed of fout is, wat zou dan anders moeten en waarom?

Aandachtspunten bij de opstelling

Te

Een aantal aandachtspunten bij de opstelling van jou als begeleider en je sporters of gasten:

C

De begeleider: • Waar sta je bij de uitleg?

• Zien en horen alle sporters of gasten je?

• Zie of hoor jij alle sporters of gasten? Kun je ze aankijken? Heb je overzicht?

• Sta je niet te dicht op de groep en niet te ver weg?

• Houd rekening met weersomstandigheden als zon en wind.

• Sta je op plekken waar iets kan gebeuren? Kun je ingrijpen of helpen? Wat zijn gevaarlijke punten in de opstelling?

85

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

• Sta je waar je eventueel hulp kunt verlenen of vangen? Kun je je sporters of gasten helpen een beweging goed uit te voeren?

• Blijf je op dezelfde plaats staan of loop je juist rond om meer te zien?

• Probeer zo min mogelijk met je rug naar de sporters of gasten te staan.

• Je kunt meedoen met de groep, maar dan zie je wel minder van je sporters of gasten.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Je sporters of gasten: • Pas de opstelling aan de omstandigheden aan.

• Stem de opstelling op de activiteit af. Een speurtocht vraagt een andere opstelling dan een volleybalspel.

• Maak de opstelling zichtbaar voor je sporters of gasten. Zet ze bijvoorbeeld in hoeken of bij een pylon.

• Maak je sporters of gasten herkenbaar. Geef hesjes, lintjes of een andere kleur T-shirt.

• Maak grote of juist kleine groepen.

• Verspreid je sporters of gasten door de zaal.

• Zet de goede sporters of gasten bij elkaar. Of juist niet. Dat ligt aan je doelstelling.

• Zorg dat je opstelling niet gevaarlijk is. Zorg voor onderlinge afstand.

• Zorg dat je sporters of gasten elkaar niet hinderen. Tenzij dat juist vereist is bij een activiteit (tikspel, trek- en duwvormen, partijvormen).

• Kies voor vaste of al bekende opstellingen, dan weten je sporters of gasten al waar ze moeten staan. Dat scheelt tijd.

Opdracht 3 Waar ga je staan tijdens je uitleg?

Je uitleg van de activiteit moet in orde zijn, je moet de aandacht van je sporters of gasten trekken en vasthouden. Dat doe je door de manier waarop je je uitleg geeft en daarbij denk je goed na over de inrichting van de ruimte en je eigen opstelling. a. Bedenk een creatieve estafette voor twee teams van acht personen op een sportveld, waarbij je gebruik moet maken van diverse materialen, zoals ballen, hoepels, kledingstukken, eieren op een lepel enzovoort. Als alles klaarstaat voor gebruik, moet het geheel er echt uitnodigend uitzien.

Beschrijving creatieve estafette:

C

Te

b. Maak een situatieschets voor deze estafette, waarbij je duidelijk aangeeft welke materialen waar moeten klaarliggen. c. Teken je sporters (V) en jezelf (X) in de situatieschets voor de speluitleg: waar sta jij en waar staan zij? d.

Instrueren en organiseren Je gebruikt vaak ook zes W’s als je een groep sporters of gasten instrueert over de organisatie van je activiteit. Deze zes ‘W-vragen’ zijn:

86

Opstellingen in de ruimte

Vraag

Wat

Wat moet er gebeuren?

Wie

Wie moet de werkzaamheden uitvoeren?

Wanneer

Wanneer moet wat gebeuren?

Welke

Welke materialen en middelen hebben we nodig?

Waar

Waar moeten de werkzaamheden uitgevoerd worden?

Waarom

Waarom doen we dit?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

W

Opdracht 4 Organiseren: de instructie

Kies een activiteit in een gymzaal waarbij je meerdere materialen moet gebruiken. Teken vervolgens de materialen in de ruimte. a. Activiteit: b. Plattegrond: c. Bereid je instructie voor met behulp van de zes W’s.

W

Vraag

Wat Wie

Wanneer Welke Waar

Waarom

Te

d. Beschrijf welke instructies je achtereenvolgens geeft.

C

e. Bespreek je instructie met een klasgenoot en pas eventueel je instructie aan. f.

87

ORGANISATIEVORMEN Organisatievormen

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

De medewerker sport en recreatie organiseert vaak activiteiten. Daarbij is een goede organisatievorm belangrijk. Een aantal vragen bepalen jouw organisatievorm: • Waarom en voor wie organiseer je de activiteit?

• Wat voor activiteit organiseer je?

• Hoeveel sporters of gasten nemen deel aan de activiteit?

• Hoelang duurt iedere activiteit en hoeveel tijd is beschikbaar?

• Hoe zit de beschikbare accommodatie in elkaar?

• Is het een binnen- of buitenactiviteit?

Er zijn verschillende soorten organisatievormen:

Vrije Roulatievormen Uitdaagvormen Afvalvormen organisatievormen Vrij en individueel Spelenkermis

Laddersysteem

Vrij en klassikaal Waslijn

Piramidesysteem Voorrondensysteem

Vrij en in groepen Circuit

Schoorsteensysteem Voorronde met/zonder ‘wildcard’

Vrije instuif

Bewegingsbaan, stroomvorm of parcours

Gerichte instuif

Vakopschuifsysteem

Poulevormen

Knock-outsysteem Hele competitie

Halve competitie

Klokopschuifsysteem

Move-up/move-down

Opdracht 1 Organisatievorm tekenen

Te

Als je kijkt naar de opstelling en hoe je sporters of gasten van de opstelling gebruikmaken, kom je tot vijf belangrijke organisatievormen. Je gaat met twee of drie klasgenoten het volgende doen:

Vrije organisatie

88

Welke activiteit

=>

Dribbelen met een basketbal

C

Welke organisatie Klassikaal

=>

Uitleggen van de onderhandse set-up bij volleybal

Groepen

=>

Verschillende groene spelen

Circuit

=>

Een fitnesscircuit

Organisatievormen

Stroomvorm/parcours

=>

Een onderwaterparcours

a. Maak van alle organisatievormen en activiteiten een tekening. b. Geef bij elke organisatievorm in de tekening aan: • waar je sporters of gasten (V) staan • waar het materiaal staat • waar je zelf (X) gaat staan.

Opdracht 2 Vrije organisatievormen

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Neem drie flap-overs. a. Teken op elke flap-over een andere vrije organisatievorm. b. Geef bij elke organisatievorm drie voorbeelden van activiteiten waarbij je deze vorm zou gebruiken. Leg uit waarom je deze voorbeelden gekozen hebt. c. Hang de flap-overvellen op en bespreek deze met een of meer klasgenoten.

Roulatievormen

Je sporters of gasten gaan bij roulatievormen langs spelen of oefeningen. Ze draaien door na een bepaalde tijd en in een bepaalde richting. Soms bepalen je sporters of gasten zelf hoe of wanneer ze doordraaien.

Te

Spelenkermis Hierbij gaan je sporters of gasten langs verschillende spelen. Iedereen speelt voor zichzelf. Dit kan in een vaste volgorde of ze gaan bijvoorbeeld door naar een spel dat vrij is. Bij elk spel zijn punten te verdienen die op een scorekaart gezet worden. Als elk spel is gespeeld, worden de punten opgeteld. Dit leidt tot een mogelijke winnaar.

C

Spelenkermis.

Waslijn Hierbij hangt op een startplek een waslijn. Aan deze waslijn hangen kaarten met de nummers van de spelen en op de andere kant de speluitleg. De sporters of gasten pakken elke keer een kaart en gaan met deze kaart naar het betreffende spel. Na het spel gaan ze terug naar de waslijn en hangen de kaart weer aan de waslijn. Vervolgens pakken ze een andere kaart. Elk

89

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

spel mag maar één keer worden gespeeld. Je kunt afspraken maken over een tijdslimiet en het wel of niet spelen van elk spel. Zorg er wel voor dat er meer spelen zijn dan teams. Anders moeten sporters of gasten wachten.

C

Te

Circuit Alle sporters of gasten zijn tegelijk met een andere oefening bezig. Deze spelen of oefeningen hebben een nummer. Op een afgesproken tijd en signaal schuiven je sporters of gasten door naar het volgende onderdeel. Ze gaan van 1 naar 2, naar 3 enzovoort. De volgorde en plaats van de onderdelen ligt vast. Handig is om hier een schema voor te maken. Hang dit schema zichtbaar voor iedereen op. Je kunt deze organisatievorm ook goed bij sportactiviteiten als trainingsvorm gebruiken. Bijvoorbeeld bij conditietraining of krachttraining.

90

Circuitdeelnemer.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

C

Te

Organisatievormen

91

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Een fitness-circuit.

C

Te

Bewegingsbaan, parcours of stroomvorm Je sporters of gasten leggen een bewegingsbaan of parcours af in een vaste richting. Hierbij starten ze aan het begin en om de beurt. Jij geeft het startsein of je sporters of gasten starten zelf. Bijvoorbeeld om de twintig tellen of als je voorganger bij het volgende onderdeel is. We noemen deze organisatievorm ook wel ‘stroomvorm’. Het kan zijn dat je soms even moet wachten tot je voorganger verder is. En het moet heel duidelijk zijn hoe het parcours loopt.

Meestal zijn er verschillende bewegingsvormen. Deze bewegingsvormen kunnen wel met hetzelfde onderwerp te maken hebben. Bijvoorbeeld een klim-en-klauterparcours. Er bewegen zo veel mogelijk sporters of gasten tegelijk. Als medewerker sport en recreatie kies je zelf bij welk onderdeel in het parcours jij begeleidt. Bijvoorbeeld bij het gevaarlijkste onderdeel of bij een nieuw onderdeel.

92

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Organisatievormen

Te

Een bewegingsbaan.

C

Vakopschuifsysteem De teams of sporters schuiven na een vaste tijd een vak op. De volgorde wordt vooraf duidelijk gemaakt: • van links naar rechts - van rechts naar links - van boven naar beneden - van beneden naar boven.

93

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Klokopschuifsysteem.

In deze organisatie kun je met veel sporters of teams veel verschillende sporten of spelen doen.

Elke keer tegen een andere tegenstander. Het aantal sporten of spelen is de helft van het aantal teams. Dus bij tien teams, vijf sporten of spelen. Bij twintig teams, tien sporten of spelen enzovoort. De teams draaien om een denkbeeldige klok.

Move-up/move-down

De teams of sporters starten op een willekeurig veld. Na elke ronde schuiven de winnaars een plaatsje op naar links en de verliezers naar rechts. Uiteindelijk komen de winnende teams of sporters aan de linkerkant te staan.

Te

Eerste ronde badminton Veld 1

Veld 2

Veld 3

C

Laura * Martih Nick *

Veld 4

Patrick Mira *

Simon Soufian Sophie Aicha *

94

Veld 5

Veld 6

Veld 7

Veld 8

Frank

Elsa

Randy

Carice * Najib * Timo * Jane *

Organisatievormen

De personen met een * winnen hun partij.

De tweede ronde ziet er dan als volgt uit: Tweede ronde badminton Veld 1

Veld 2

Veld 3

Veld 4

Laura

Simon Soufian Nick

Veld 5

Veld 6

Veld 7

Veld 8

Aicha

Mira

Frank

Randy

Timo

Jane

Elsa

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Martih Sophie Patrick Carice Najib

Opdracht 3 Klokopschuifsysteem

Je werkt op een camping en je moet een voetbalactiviteit organiseren voor de aanwezige vaste gasten, aan de hand van deze gegevens: • Er komen naar verwachting dertig kinderen van 8 tot 12 jaar.

• De activiteit duurt van 14.00 tot 15.30 uur.

• De uitvoering vindt plaats op het sportveld.

• De activiteit moet diverse voetbalvarianten bevatten.

• Je maakt gebruik van een klokopschuifsysteem met vijf voetbalspellen. a. Bedenk vijf voetbalvarianten die geschikt zijn voor deze doelgroep.

1.

2.

3.

4.

5.

b. Bedenk hoe je de groepen indeelt.

C

Te

c. Bedenk hoeveel groepen je maakt.

95

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

d. Bedenk hoe je de spellen uitzet op het sportveld.

Ga naar de opdracht 'Situatieschets voetbalspellen' en maak een situatieschets. e. Bedenk hoe je doordraait. Geef dit met pijlen aan in de situatieschets. f. Bereken hoeveel tijd je hebt per speelronde.

g. Bedenk of je er een wedstrijdvorm van maakt. Zo ja, hoe werkt dan de puntentelling? Motiveer je antwoord bij zowel ‘ja’ als ‘nee’ als antwoord.

Opdracht 4 Instuif of waslijn?

Te

Je werkt op een camping en je moet een tieneractiviteit organiseren aan de hand van deze gegevens: • Er zijn naar verwachting twintig gasten.

• De activiteit duurt van 20.00 tot 22.00 uur.

• De uitvoering is in het jeugdhonk.

• De activiteit moet gericht zijn op behendigheidssport en denksport.

C

a. Bedenk de invulling voor deze tieneractiviteit aan de hand van een instuif. Werk het voorstel zo concreet mogelijk uit. Wat ga je doen, welke spellen bedenk je en hoe ga je het geheel organiseren? b. Bedenk de invulling voor deze tieneractiviteit aan de hand van een waslijnsysteem. Werk het voorstel zo concreet mogelijk uit. Wat ga je doen, welke spellen, hoe ziet de waslijn eruit, maak je duo’s, trio’s, viertallen? c. Wat zijn de voor- en nadelen van de instuif of waslijnorganisatie bij deze activiteit?

Organisatievorm

96

Voordelen

Nadelen

Organisatievormen

Instuif Waslijn Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent. d.

Uitdaagvormen

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

De naam zegt het al, je sporters of gasten dagen elkaar uit. Uiteraard kun je uitdaagvormen ook met teams uitvoeren. Uitdaagsystemen zijn bij uitstek geschikt voor recreatieve sportactiviteiten, omdat er wel een wedstrijdje wordt gespeeld, maar het winnen niet zo belangrijk is. Het gaat vooral om de gezelligheid en het spelen zelf. Uitdaagsystemen zijn daardoor redelijk vrij, voor wat betreft controle. Je laat het spel grotendeels over aan de spelers zelf, met uitzondering van het beheer van het wedstrijdbord.

C

Te

Laddersysteem De namen van je sporters of gasten worden onder elkaar (als een ladder) opgeschreven. Je kunt iemand uitdagen die boven je staat. Als je van hem wint, kom je op zijn plek te staan en andersom. Je kunt hiermee doorgaan tot er een winnaar is boven aan de ladder. Spreek wel vooraf af wie je uit mag dagen. Bijvoorbeeld tot maximaal een of twee plekken boven jou. Voor de eerste indeling doe je briefjes met alle namen van de sporters of gasten in een groot blik.

Daar haal je steeds een naam uit en in die volgorde noteer je de namen in de ladder tot de namen op zijn.

97

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Piramidesysteem Alle sporters of gasten zijn ingedeeld in lagen, als een piramide. Je kunt iemand uitdagen uit de laag boven jou. Als je wint, neemt je zijn plek over; de verliezer neemt jouw plek over. Je kunt ook afspreken dat je eerst iemand uit je eigen rij uitdaagt. De winnaar mag je iemand uit de rij erboven uitdagen. Na een afgesproken tijd is de bovenste de winnaar.

C

Te

Schoorsteensysteem Dit is een combinatie van het laddersysteem en het piramidesysteem. Voor het onderste deel gelden de regels van het piramidesysteem. Voor het bovenste deel de regels van het laddersysteem.

Opdracht 5 Uitdaagsystemen Bekijk de stellingen hierna voor een damtoernooi en geef aan of deze juist zijn of onjuist.

Motiveer je antwoord.

98

Organisatievormen

a. Een uitdaagsysteem werkt beter met toeristische gasten dan met vaste gasten.

Juist / Onjuist: b. Een damtoernooi aan de hand van een uitdaagsysteem kan ook langer duren dan een dag.

Je kunt het toernooi zelfs een hele week laten duren.

Juist / Onjuist:

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

c. Bij dertig deelnemers is een laddersysteem handiger dan een piramidesysteem.

Juist / Onjuist:

d. Bij een piramidesysteem kun je als 26e deelnemer na drie potjes bovenaan staan.

Juist / Onjuist:

e. Gasten mogen elkaar zelf uitdagen, zonder dat jij dat weet. De uitslag moeten ze wél aan jou doorgeven, zodat jij de namen verwisselt op het ladder- of piramidebord.

Juist / Onjuist:

Afvalvormen

Ook deze naam zegt genoeg. Na de activiteit valt er een sporter of een team af.

Knock-outsysteem De sporter of het team dat een wedstrijd verliest, ligt er direct uit. De winnaar gaat verder en speelt tegen de winnaar van een andere wedstrijd. In de tweede ronde verdwijnt weer de verliezer en gaat de winnaar door. Dit gaat door totdat er één winnaar overblijft.

C

Te

Belangrijk bij deze organisatie is het volgende: het aantal sporters of teams moet bestaan uit een macht van 2. Dus: 2, 4, 8, 16, 32 en zo verder. Anders kom je niet uit.

99

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Een knock-outsysteem.

Voorrondesysteem met of zonder ‘wildcard ' Dit is een bijzondere vorm van het knock-outsysteem. Als je meer sporters of teams hebt dan een macht van 2 (2 – 4 – 8 – 16 – 32 – enzovoort), kun je voorrondes spelen. Zo kun je een aantal sporters of teams af laten vallen om aan het juiste aantal te komen.

Zijn er te weinig sporters of teams, dan kun je een ‘wildcard' geven. Deze gaat door naar een volgende ronde zonder te spelen. Je moet vooraf wel goed afspreken welke sporter of welk team de wildcard krijgt, bijvoorbeeld de beste.

Opdracht 6 Knock-outysteem

Een knock-outsysteem komt in de topsport veel voor. Denk maar aan tennis op Wimbledon of het WK darts. Na elke wedstrijd gaat de winnaar door naar de volgende ronde en de verliezer mag naar huis. Binnen de verblijfsrecreatie komt het knock-outsysteem niet zoveel voor. a. Waarom wordt het knock-outsysteem niet vaak gebruikt in de verblijfsrecreatie?

Te

b. Wat doe je als je twaalf teams hebt? Leg uit hoe je dat oplost en werk een speelschema uit op basis van team 1, 2, 3 enzovoort.

C

Poulevormen

De meest bekende organisatievorm in de sport. Alle sporters of teams worden verdeeld over een of meer poules. Werken met poules is een uitgebreide variant op een competitiesysteem.

Bij twee poules werk je eigenlijk met twee competities naast elkaar, waarna je de besten van de poules nog via een afvalsysteem tegen elkaar laat spelen.

100

Organisatievormen

Het mooie aan competitiesystemen is dat alle sporters meer dan één wedstrijdje spelen, voordat je tot een winnaar komt. Binnen de recreatiesport komt de halve competitie het meest voor.

De hele competitie komt in de sport het meest voor.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Hele competitie Hierbij spelen alle sporters of teams twee keer tegen elkaar. De teams spelen dus een uitwedstrijd en een thuiswedstrijd. Zoals bij eredivisievoetbal. Voor een hele competitie zijn vaak meerdere dagen nodig. Om uit te rekenen hoeveel wedstrijden je speelt in een hele competitie, gebruik je deze formule:

Aantal wedstrijden = @ x (@ - 1) @ = het aantal teams

Halve competitie Hierbij spelen alle sporters of teams maar één keer tegen elkaar. Om een halve competitie uit te rekenen, gebruik je deze formule:

Aantal wedstrijden = @ x (@ - 1) : 2 @ = het aantal teams

Te

Een hele en een halve competitie.

Opdracht 7 Waar of niet waar?

C

Zijn de volgende uitspraken waar of niet waar? Motiveer je antwoord. a. Een roulatiesysteem kun je alleen toepassen als je meerdere activiteiten tegelijk aanbiedt.

Waar / niet waar:

101

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

b. Als je volgens het uitdaagsysteem hoger op de lijst wilt komen, moet je iemand uitdagen die lager dan jijzelf staat op de lijst.

Waar / niet waar: c. Een poulesysteem is eigenlijk ook een competitiesysteem.

Waar / niet waar:

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Opdracht 8 Een organisatievorm kiezen Beantwoord de volgende vragen. a. Stel, je wilt je gasten op één dag meerdere activiteiten aanbieden, zoals boogschieten, kleiduifschieten, badmintonnen en speerwerpen. Welk organisatiesysteem is de beste keuze?

Leg dit uit.

b. Stel, je hebt een sportieve middag op de camping georganiseerd. Veel van de gasten zijn vriendengroepen met mannen tussen de 18 en 25 jaar. Ze kennen elkaar goed en gaan graag de uitdaging met elkaar aan. Je hebt gekozen voor het uitdaagsysteem. Leg uit waarom dit een goede keuze is.

Opdracht 9 Halve competitie

Maak alle vragen hierna op basis van een halve competitie. a. Je organiseert een tafeltennistoernooi van 16.00 tot 17.00 uur. Je hebt één tafel en er zijn vijf sporters. Hoelang duren de wedstrijdjes?

b. Werk een speelschema uit voor het tafeltennistoernooi.

Te

c. Je organiseert een voetbaltoernooi op kleine veldjes, met vier tegen vier. De activiteit duurt van 14.00 tot 16.00 uur. Je hebt drie veldjes en er zijn zeven teams. Hoelang duren de wedstrijdjes?

C

d. Maak een speelschema voor het voetbaltoernooi.

102

Organisatievormen

e. Je organiseert een badmintontoernooi op kleine veldjes, met twee tegen twee. De activiteit begint om 20.00 uur. Om 21.30 uur begint het te schemeren. Er zijn negen teams. Hoeveel velden ga je uitzetten?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

En hoelang duren de wedstrijdjes dan?

f. Je organiseert een volleybaltoernooi van 14.00 tot 16.00 uur. Je hebt twee velden (twee poules) en er zijn negen teams. Hoelang duren de wedstrijdjes?

g. Werk een wedstrijdschema uit voor het volleybaltoernooi: Wie speelt tegen wie? Op welk veld? Hoe laat?

Opdracht 10 Keuzemenu voor activiteitendag Vijf velden

Tien groepen

Recreatief

Een sporthal

Tien soorten spelen

Vijf soorten spelen

Vijf groepen

Eigen keuze

Eigen keuze

Een scoutingterrein

Sportief

Spelen voor individuen

Te

Stel met het voorgaande keuzemenu een organisatie van een activiteitendag samen. Gebruik minimaal drie delen uit het keuzemenu. a. Beschrijf deze activiteitendag. Geef dus aan welke spelen je gaat doen, met hoeveel groepen en waar de activiteitendag zich afspeelt.

C

Tijdens de activiteitendag gebruiken je minimaal twee van de voorgaande organisatievormen.

Dus bijvoorbeeld in de ochtend een circuit en in de middag een instuif. b. Geef aan welke organisatievormen je gekozen hebt en waarom.

c. Bespreek je antwoorden met een of meer klasgenoten en stel je antwoorden eventueel bij.

103

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Vrije organisatievormen

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Bij de vrije (individuele) organisatie hebben je sporters of gasten geen vaste plaats en zoeken ze zelf een plekje in de ruimte. De organisatie staat tijdens de activiteit niet vast en je sporters of gasten zijn vooral voor zichzelf bezig. Dit is de meest onoverzichtelijke organisatievorm.

Zelf kiezen wat je doet.

C

Te

Klassikale, vrije organisatie Bij de klassikale, vrije organisatie zijn je sporters of gasten tegelijk en met hetzelfde bezig. Eén activiteit, beweging of oefening staat centraal. Je sporters of gasten hebben vaak een vaste plek in de ruimte en jij hebt ze in deze opstelling neergezet. Je kunt alle sporters of gasten tegelijk iets uitleggen. Dit is een eenvoudige organisatie om iets nieuws aan te leren. Jij kunt eenvoudig klassikale aanwijzingen geven. Dit is een overzichtelijkere organisatie dan de vrije (individuele) organisatie.

104

Organisatievormen

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Vrije organisatie in groepen Je sporters of gasten zijn verdeeld in meertallen (twee of meer groepen). Elke groep doet de activiteit op een andere plaats. Je kunt er ook voor kiezen om alle groepen een ander onderdeel te laten doen. Na een tijd kun je laten wisselen van plaats en onderdeel.

Een groep vrouwen aan het joggen tijdens een bootcamp.

De instuif De instuif is een vrije organisatievorm zonder wedstrijdelement. Je zet een groot aantal spelen uit en er is geen volgorde en tijdslimiet voor de spelen. Je sporters of gasten hoeven ook niet alle spelen te doen. Ze wisselen wanneer ze dat zelf willen. Kortom: lekker zelf bepalen! Bij een vrije instuif bepalen je sporters of gasten zelf hoe ze het spel doen.

C

Te

Een andere vorm van instuif is de gerichte instuif. Deze is meer georganiseerd. Tijdens deze instuifvorm doen je sporters of gasten onder begeleiding van de medewerker sport en recreatie de spelvormen. Je sporters of gasten bepalen hier ook zelf wanneer zij welk spel doen.

Een instuif.

105

ORGANISEREN VAN GROTE ACTIVITEITEN EN EVENEMENTEN Organiseren van grote activiteiten en evenementen

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Misschien logisch, maar organiseren start altijd bij het begin. Wat voor activiteit of evenement je ook organiseert, je kunt niet zonder een goede voorbereiding. Het organiseren van activiteiten en evenementen verloopt altijd via de planningscyclus:

Een goede uitvoering is het halve werk. Je begrijpt dat het organiseren van een grote activiteit of evenement moeilijker is dan een eenmalige, kortdurende activiteit. Vooral de voorbereiding is veel uitzoeken en uitwerken.

Bij grote activiteiten en evenementen moet je eerst nadenken over waarom je de activiteit gaat organiseren en wat je wilt gaan doen. Dit nadenken alleen al kost heel veel tijd. We hebben dit onderdeel van de voorbereiding dan ook een naam gegeven: de initiatieffase. Bij grote activiteiten en evenementen start de planningscyclus dus met de initiatieffase.

Opdracht 1 Voorbeelden van activiteiten a. Geef twee eigen voorbeelden van een: • een sporttoernooi:

• een evenement:

Te

• een meerdaags evenement:

C

b. Zoek bij elk voorbeeld een krantenartikel of een internetartikel of foto's of een artikel van een eigen activiteit.

De initiatieffase Lees meer in Verdiepingsstof - Goede ideeën verzamelen.

106

Organiseren van grote activiteiten en evenementen

Verdiepingsstof - Goede ideeën verzamelen Aan het begin van de initiatieffase is je activiteit nog maar een idee. Dit idee ga je verder onderzoeken en uitwerken. Je gaat uitzoeken wat je al hebt en weet. De ‘zes W's' helpen hierbij.

Je stelt jezelf (of eventueel binnen het organisatieteam) de volgende zes ‘W-vragen': Vraag

Waarom

Waarom ga je de activiteit organiseren? (je doelstelling)

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

6 W's

Voor wie ga je de activiteit organiseren? (doelgroep)

Wat

Wat ga je doen?

Wie

Wie moet welke taken uitvoeren?

Wanneer

Wanneer moet wat gebeuren? (tijdsfasering en volgorde)

Welke

Welke materialen en middelen heb je nodig?

Waar

Waar voer je de activiteit uit? (accommodatie)

Tijdens de initiatieffase zijn de eerste twee vragen de belangrijkste om tot een keuze voor een bepaalde activiteit te komen. Heb je je keuze gemaakt, dan ga je de andere vragen beantwoorden. Mogelijk kom je er dan achter dat je geen haalbare keuze hebt gemaakt.

Bijvoorbeeld omdat de organisatie te omvangrijk wordt en je beperkt bent in materialen, middelen, accommodatie of medewerkers. Je zult dan een andere keuze moeten maken.

Heb je een haalbare keuze gemaakt dan kun je de activiteit verder voorbereiden. Je hebt de zes W-vragen beantwoord en maakt een werkplan om de activiteit verder voor te bereiden.

Een grote activiteit of evenement vraagt meer voorbereiding. Er zal een draaiboek gemaakt moeten worden.

Opdracht 2 Voorbereiding op papier

a. Wat is het verschil tussen een werkplan en een draaiboek?

b. Maak je voor de volgende activiteiten een draaiboek of een werkplan? werkplan

draaiboek

Beachbaltoernooi:

werkplan

draaiboek

Survivaltocht

werkplan

draaiboek

Poppenkast:

werkplan

draaiboek

C

Te

Boogschieten:

107

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Opdracht 3 Activiteiten in zes W's Waarom

Waarom ga je de activiteit organiseren? (doelstelling) Voor wie ga je de activiteit organiseren? (doelgroep)

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

a. Geef drie voorbeelden van waarom je een activiteit gaat organiseren.

b. Noem vijf doelgroepen waarvoor je activiteiten kun organiseren.

Wat

Wat ga je doen?

c. Noem vijf leuke recreatieve activiteiten die je kunt organiseren.

d. Zoek drie artikelen over grote sportieve activiteiten die zijn georganiseerd.

Wie

Wie moet welke taken uitvoeren?

e. Maak een rijtje van minimaal tien taken die je moet uitvoeren bij het organiseren van activiteiten.

Te

1.

2.

C

3.

4.

5.

6.

7.

108

Organiseren van grote activiteiten en evenementen

8.

9.

10.

Wanneer

Wanneer moet wat gebeuren (tijdsfasering en volgorde)?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

f. Maak een overzicht van onderwerpen waaraan je moet denken bij het organiseren van activiteiten.

g. Zet deze onderwerpen op volgorde.

Welke

Welke materialen en middelen heb je nodig?

h. Maak een materiaallijst van minimaal twintig materialen of middelen die je nodig kunt hebben bij het organiseren van activiteiten.

i. Welke materialen en middelen heb je nodig bij de voorbereiding van activiteiten?

j. Welke materialen en middelen heb je nodig bij de uitvoering van activiteiten?

Te

Waar

Waar voer je de activiteit uit? (accommodatie)

C

k. Geef vijf voorbeelden van plekken of accommodaties waar je recreatieve activiteiten kunt organiseren.

109

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

l. Beschrijf drie voorbeelden waar je sportieve activiteiten kunt organiseren.

Opdracht 4 Indianentocht

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Hieronder zie je de aankondiging van een activiteit voor kinderen. Lees de informatie goed door.

Bereid de indianentocht voor en gebruik hiervoor het werkplan. Er hebben zich twaalf kinderen aangemeld voor de indianentocht.

Oudemirdum – In het Rijsterbos is zaterdagmiddag om 13.30 uur een indianentocht.

UGH! Bij de ingang van het Rijsterbos staat een wigwam. Awan met Fluit en Hok’ee met Veer staan voor de wigwam te wachten. Zij gaan zaterdag op indianentocht door het bos. En … kunnen ze op jouw hulp rekenen, om de amuletten van de weermannen te vinden? Onderweg leren we hoe je een mooie hoofdtooi kunt maken, hoe je de vredespijp doorgeeft en een speer werpt, hoe je de zonnedans doet en … wie weet ben jij aan het eind van de tocht wel een echte indiaan.

De indianentocht wordt georganiseerd door het recreatieteam van recreatiepark De Rode Mier.

Opgave kan via info@derodemier.nl. De tocht is bedoeld voor kinderen in de leeftijd van 3 tot en met 8 jaar onder begeleiding. De kosten zijn € 6.50 per kind, inclusief limonade en een koekje, schmink en hoofdtooi. De start is om 13.30 uur bij de wigwam bij de hoofdingang van het Rijsterbos. De tocht duurt tot ongeveer 15.30 uur. Bron:http://www.balkstercourant.nl

WERKPLAN

Voorbereiding Doel

Waarom:

Te

Waar:

C

Wanneer (volgorde/tijd)

110

Werkzaamheden:

Wat

Wie

Middelen

Opmerking

Organiseren van grote activiteiten en evenementen

Voorbereiding

Uitvoering Werkzaamheden: Wat

Wie

Middelen

Opmerking

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Wanneer (volgorde/tijd)

Na afloop

Werkzaamheden:

Wanneer (volgorde/tijd)

Wat

Wie

Middelen

Opmerking

Evaluatie:

Opdracht 5 Zeskamp

Weblink - Camping Cottesserhoeve

Te

Weblink - Camping De Nollen

C

De ene zeskamp is de andere niet. Afhankelijk van de doelgroep, bepaal je een invulling voor de spelonderdelen. Bekijk de websites van de twee verschillende campings. a. Omschrijf de doelgroep van camping Cottesserhoeve voor deze activiteit. Motiveer je antwoord.

111

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

b. Omschrijf de doelgroep van camping De Nolen voor deze activiteit. Motiveer je antwoord.

Bij de volgende opdracht werk je samen met twee klasgenoten.

Goede ideeën verzamelen

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

c. Bedenk met je groepje de invulling voor een zeskamp met zes sportieve onderdelen en twaalf teams, voor zowel Cottesserhoeve alsook De Nollen. Je mag materiaal inhuren, zolang dit maar aansluit bij de doelgroep en het bedrijf.

Zeskamp camping Cottesserhoeve

Zeskamp camping De Nolen

1.

1.

2.

2.

3.

3.

4.

4.

5.

5.

6.

6.

d. Bereid een presentatie voor over je ideeën, en motiveer de verschillen per bedrijf: • Hoe zijn jullie aan de slag gegaan met het maken van de twee programma’s?

• Hoe hebben jullie daarbij rekening gehouden met de locaties en voorzieningen van de verschillende bedrijven?

• Hoe hebben jullie rekening gehouden met de doelgroepen van de verschillende bedrijven?

• Welke spelonderdelen hebben jullie per bedrijf bedacht?

• Motiveer waarom jullie denken dat deze spelonderdelen aansluiten bij de verschillende bedrijven.

• Kun je het programma van de Cottesserhoeve ook uitvoeren op De Nollen? Motiveer je antwoord.

Opdracht 6 Activiteiten voorbereiden

Te

Bij deze opdracht werk je samen met twee klasgenoten. Stel je de volgende activiteiten voor: • een recreatieve les van 1 uur die jullie organiseren • een fietstocht die jullie organiseren voor jullie klas • een toernooi.

C

a. Beantwoord voor deze drie activiteiten de zes W's. Iedere klasgenoot doet dit voor een activiteit apart.

W

Wat Wie Wanneer

112

Vraag

Organiseren van grote activiteiten en evenementen

W

Vraag

Welke Waar Waarom

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

b. Bespreek jullie antwoorden met elkaar en vul elkaars antwoorden aan.

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent. Geef bij de uitwerking aan welke bijdrage jij aan het resultaat van deze opdracht hebt geleverd. c.

Randvoorwaarden

Te

Met het beantwoorden van de zes W’s in een werkplan ben je er nog niet helemaal. Je denkt tijdens de initiatieffase ook nog na over de randvoorwaarden. Zijn alle voorwaarden aanwezig om deze activiteit daadwerkelijk uit te voeren en tot een succes te maken? Deze vraag is als het ware een check naar de uitvoerbaarheid. Soms moet je bijvoorbeeld voor een wat grotere activiteit een vergunning aanvragen. Twee andere belangrijke randvoorwaarden zijn: • Financiële middelen: Hebben jullie voldoende budget om de activiteit te organiseren? Zo niet, wat kunnen jullie dan doen om aan financiële middelen te komen?

• Publiciteit en reclame: Hoe kunnen we voldoende publiciteit krijgen en/of reclame maken om de activiteit tot een succes te maken? Er zijn verschillende mogelijkheden: – flyers maken – posters maken – mails rondsturen – Facebook en Instagram gebruiken voor bijvoorbeeld een foto-impressie of een artikeltje – mond-tot-mondreclame – berichtje in een plaatselijke krant – lokale pers uitnodigen voor een praatje.

C

Publiciteit voor je activiteit. Bron: (c) KNVB

Ook na afloop zoek je publiciteit. Je vertelt dan hoe fantastisch je activiteit was. Dat doe je om meer en andere deelnemers en sponsors te werven voor een volgende keer. En het is ook leuk voor je school, je werk of je sponsors om het succes te delen.

113

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Opdracht 7 Randvoorwaarden

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Studenten formuleren eigen antwoorden waaruit blijkt dat ze inzicht hebben in de randvoorwaarden bij de organisatie van een activiteit. Als extra ‘check’ kunnen de antwoorden met klasgenoten besproken worden. De bespreking kan uiteraard ook klassikaal. a. Zoek op internet een evenement. b. Met welke randvoorwaarden heeft de organisatie van dit evenement te maken?

Opdracht 8 Financiën

Zoek naar een artikel over een sportieve of recreatieve activiteit waarvoor je geld nodig hebt en maak een sluitende begroting. Waaraan geef je geld uit en hoe kom je aan het geld?

Activiteit:

Begroting: Uitgaven

Totaal

Inkomsten €

€

€

€

€

€

€

Totaal

€

Opdracht 9 Publiciteit

Te

Vaak moet je je activiteit promoten. Om sponsors te krijgen en om deelnemers te werven. Om je activiteit publiciteit te geven zijn er meerdere middelen. a. Welke middelen kun je inzetten om publiciteit te krijgen? Noem er minimaal drie.

C

b. Zoek op internet voorbeelden van deze drie publiciteitsmiddelen.

114

Organiseren van grote activiteiten en evenementen

c. Kies samen met een klasgenoot een activiteit en ontwerp een publiciteitsmiddel.

Opdracht 10 Promoten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Filmpje - Briefing animatiemanager In het draaiboek wordt aangegeven op welke wijze de activiteit gepromoot wordt. Bekijk de video met de briefing van de animatiemanager. a. Waarom is het belangrijk dat de medewerkers deze week extra PR doen?

b. Waarom is het belangrijk om ook de betaalde activiteiten te promoten?

Bekijk het recreatieprogramma van vakantiepark De Heigraaf en kies een week uit.

Weblink - Vakantiepark De Heigraaf

c. Geef per leeftijdsdoelgroep aan welke eenmalige activiteiten jij gaat promoten.

Leeftijd

Activiteiten

Kinderen 4-8 jaar Kinderen 8-12 jaar

Jongeren 12-21 jaar

Volwassenen

Te

Senioren

C

d. Je wilt voor enkele van deze doelgroepen een nieuwe activiteit promoten. Je rondt net een spel af dat je met je gasten uitgevoerd hebt. Wat ga je zeggen?

Kinderen 4-8:

115

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Jongeren 12-21:

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Senioren:

Opdracht 11 Enthousiast maken

Bij deze opdracht werk je samen met twee klasgenoten.

Het draaiboek geeft aan dat ook de medewerkers sport en bewegen die aan de receptiebalie aan het werk zijn activiteiten promoten.

Er komen twee jongeren bij jou aan de balie. Ze vragen naar de kitesurflessen die worden gegeven op het strand vlak bij de camping. Beiden kunnen nog niet kitesurfen en twijfelen of het wel een geschikte activiteit voor hen is. Windsurfen hebben ze al heel vaak gedaan.

C

Te

Jij denkt dat het een geweldige ervaring en activiteit voor deze jongeren is. a. Met welke argumenten ga jij hen enthousiast maken? Wanneer je niet voldoende weet van kitesurfen, kijk je eerst even op internet, zodat je de juiste informatie kunt geven en ze enthousiast kunt maken. Beschrijf twee argumenten waarom het een geschikte activiteit voor de jongens is.

116

Organiseren van grote activiteiten en evenementen

b. Bespreek je argumenten met je klasgenoten. Wat zijn volgens jou de beste argumenten om deze jongeren te overtuigen?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

c. Speel een rollenspel. Jij bent de medewerker sport en recreatie. Een klasgenoot speelt de jongere en de andere klasgenoot is observator. De observator maakt een filmpje. Probeer je klasgenoot enthousiast te maken en over te halen om te gaan kitesurfen.

Gebruik hierbij Werkmodel Een rollenspel doen en Observatieformulier Een rollenspel observeren.

Naam observator: Naam student:

Situatie-omschrijving:

Wat valt je op aan de lichaamshouding?

Hoe maakt hij/zij gebruik van non-verbale communicatie?

Wat deed hij/zij goed in de rol van coach?

Wat zijn verbeterpunten, volgens jou?

Welke feedback kwam er uit de groep?

d. Bespreek het rollenspel na en verdeel de rollen opnieuw.

Opdracht 12 Kom op, kom op nou!

Te

Bij deze opdracht werk je samen met drie klasgenoten.

C

Het vermaken van je gasten is altijd een doel van een recreatieve activiteit. Ze doen immers mee aan deze activiteit voor vermaak en plezier. En daar heb je als medewerker sport en recreatie een groot aandeel in.

117

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Jullie stagebegeleider benadert jullie voor dit sponsorevenement voor het Glazen Huis. Als medewerkers sport en recreatie zijn jullie hier natuurlijk de perfecte mensen voor!

Met je groepje vorm je een energieteam. a. Maak een plan waarin je aangeeft hoe je gasten motiveert. Je bent als team verantwoordelijk voor een dagdeel (à vier klokuren).

Het plan bestaat uit de volgende onderdelen: • non-verbaal: uitstraling, mimiek en houding • verbaal: wat jullie gaan zeggen/vragen/roepen • lay-out: wat jullie aanhebben of bij jullie hebben om de groepen te motiveren • extraatjes: wat jullie nog meer kunnen doen om de groepen extra te motiveren. (een voorbeeld: motiverende muziek opzetten of ter plekke de wave beginnen.) b. Verwerk je plan in een presentatie. Je presenteert vervolgens je plan.

Opdracht 13 Springkussenfestival

Voor deze opdracht ga je het springkussenfestival organiseren. Lees eerst de volgende vragen en kijk dan het filmpje. Houd pen en papier bij de hand.

Filmpje - Springkussenfestival

Te

a. Met welke randvoorwaarden krijg je als organisator te maken?

C

b. Hoe ga je dat allemaal regelen?

118

Organiseren van grote activiteiten en evenementen

c. Hoe ga je zorgen voor de veiligheid bij zo’n groot evenement?

Opdracht 14 Organiseer je eigen evenement

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Je gaat nu aan de slag met het organiseren van een eigen evenement. a. Welk evenement wil jij organiseren? En waarom?

b. Wie is jouw doelgroep?

c. Hoe zorg je voor de benodigde financiën?

d. Hoe ga je de promotie aanpakken?

e. Maak een poster.

Gebruik stappenplan Poster maken. f. Op welke locatie gaat dit evenement plaatsvinden?

g. Hoe ga je de plek of het terrein inrichten? Teken een plattegrond. h. Hoe zorg je voor de veiligheid?

Te

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent.

C

Thematisch werken

Bij het voorbereiden van grote activiteiten kun je werken met thema’s. Dit betekent dat je alle activiteiten van een dag of een week in het teken van hetzelfde onderwerp doet.

119

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Werken met een thema kan helpen om op leuke ideeën te komen, maar kan ook helpen om het plezier van je gasten te vergroten. Soms staat het thema op voorhand vast, bijvoorbeeld omdat het thema aansluit bij de doelstelling.

Door met thema’s te werken wordt je recreatieprogramma nog leuker! Een themadag kun je niet zomaar in elkaar zetten, je moet hier goed over nadenken. Zo is het belangrijk dat je een thema kiest dat de meeste gasten kennen. Als gasten het thema kennen, worden ze eerder geprikkeld mee te doen. Herkenning roept vaak herinnering op en dit vergroot de deelname.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Een themasausje hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn. Van het spel trefbal kun je bijvoorbeeld kanonbal maken. Dit past bij het thema ‘piraten’. Alleen de naam van het spel verandert, de regels blijven gelijk. Om het thema nog duidelijker naar voren te laten komen, kun je kiezen voor een leuke aankleding. Ook zeg je in plaats van ‘bal’ bijvoorbeeld ‘kanonskogel’.

Voorbeelden van thematisch werken: • thema als rode draad • thema als kapstok • verhalend thema.

C

Te

Een thema als rode draad Bij een thema als rode draad keert een belangrijk onderdeel telkens terug in de activiteiten.

Dit kan een persoon zijn, een idee, maar ook bijvoorbeeld een opdracht of een missie die de gasten meekrijgen. ‘Wie is de mol?’ is hier een mooi voorbeeld van.

120

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Organiseren van grote activiteiten en evenementen

Een thema als rode draad.

Een thema als kapstok Bij een thema als kapstok is het thema het minst bepalend. De activiteiten hoeven niets met elkaar of het thema te maken hebben. Bijvoorbeeld het ophalen van geld voor onderzoek naar kinderkanker. Dan kan het thema ‘KiKa’ zijn, maar je hoeft geen activiteiten te doen die iets met ‘KiKa’ te maken hebben.

C

Te

Verhalend thema Bij een verhalend thema bedenk je activiteiten aan de hand van een verhaal. Van begin tot het eind lopen de gasten als het ware een verhaal in en maken er deel van uit. Het thema geeft de richting aan voor de activiteiten. Bijvoorbeeld de piraten die een schip veroveren en daarmee verschillende avonturen (activiteiten) beleven.

Met een themaverhaal krijg je je gasten nog beter mee. Als ze eenmaal het begin van het verhaal gehoord hebben, willen ze ook graag weten hoe het afloopt. De typetjes die het verhaal spelen, hebben vaak een probleem. Samen met de kinderen gaan ze dan op zoek naar een oplossing.

121

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Daarmee verbind je het publiek actief aan het thema. Aan het eind blijkt of de oplossing wel of niet gevonden is. Omdat je wilt dat je gasten vrolijk naar huis gaan, heeft elk verhaal altijd een goed einde.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Het schrijven van een themaverhaal is niet gemakkelijk. Een duidelijk themaverhaal heeft een kop, romp en staart. Dit wil zeggen dat het verhaal een helder begin heeft waarin het probleem wordt uitgelegd. In de romp gaan de hoofdrolspelers op zoek naar een oplossing. Wat moet er gebeuren om het probleem op te lossen? Wat is daarvoor nodig? En waarom lost dat het probleem op? Tijdens de staart van het verhaal wordt bekend of het probleem is opgelost.

Opdracht 15 Thema voorbeelden

Er zijn verschillende manieren om met thema’s te werken. a. Welke manieren van thematisch werken ken je?

Thematisch werken

Voorbeeld

b. Geef voor elk thema een voorbeeld. c. Onderbouw ieder voorbeeld met een foto, artikel, advertentie of iets dergelijks.

Opdracht 16 Thema’s bedenken

Bij deze opdracht werk je samen met een klasgenoot.

Als je gaat werken op een vakantiepark, kun je nooit genoeg thema’s voor themadagen in je hoofd hebben. Tijdens deze opdracht ga je thema’s bedenken. a. Bedenk samen minimaal vijf thema‘s die je kunt gebruiken.

Te

Thema

Voorbeelden

C

b. Geef bij elk thema minimaal twee voorbeelden van activiteiten die bij het thema passen.

122

Organiseren van grote activiteiten en evenementen

Opdracht 17 Themaverhaal

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Het toepassen van een thema wordt nog leuker als je er een verhaal bij bedenkt. Bedenk met een klasgenoot een verhaal dat past bij een door jullie gekozen thema en werk dit uit. Zorg ervoor dat het verhaal een duidelijk begin, midden en eind heeft (kop, romp, staart).

Opdracht 18 Wereldreis

Bekijk het volgende filmpje met een themaverhaal en beantwoord de volgende vragen.

Filmpje - Themadag Wereldreis

a. Bedenk drie knutselactiviteiten die passen bij het thema en de doelgroep.

b. Bedenk drie sport- en spelactiviteiten die passen bij het themaverhaal.

C

Te

c. Hoe zou je de drie sport- en spelactiviteiten ‘verhalend’ aan de kinderen vertellen?

d. De themadag wordt afgesloten met een leuke ‘avondactiviteit’ voor deze doelgroep. Welke activiteit zou je als afsluiting organiseren?

123

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

C

Te

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

e. Hoe zou je deze afsluitende activiteit ‘verhalend’ aan de kinderen vertellen?

124

HET DRAAIBOEK Het draaiboek Een draaiboek is een onmisbaar hulpmiddel bij het organiseren en uitvoeren van grote sportieve en recreatieve activiteiten of evenementen. Een draaiboek is duidelijk en overzichtelijk.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Het werken met een draaiboek is om vele redenen zinvol: • Het is je plan van aanpak bij de voorbereiding en tijdens de uitvoering van je activiteit.

• Tijdens de voorbereiding kunnen er dingen veranderen, waardoor je beter in staat bent om aanpassingen te doen.

• Ook wat je na je activiteit moet doen, staat in het draaiboek.

• Je hebt de voorbereiding op papier gezet. Dit dwingt je om goed na te denken over de organisatie van je activiteit.

• Het geeft zekerheid.

• Iedereen weet wat hij moet doen.

• Iedereen weet wanneer wat moet gebeuren.

• Iedereen weet waar hij moet zijn.

• Daardoor kun je tijd en geld besparen.

• Je kunt iemand op zijn verantwoordelijkheid wijzen.

• Als er iets fout gaat, heb je op papier hoe het zou moeten.

• Je kunt vragen beantwoorden van je sporters of gasten.

• Als je ziek bent, kan een ander jouw taak gemakkelijk overnemen.

• Een draaiboek is voor de volgende keer een startpunt.

• Het draaiboek is makkelijk aan een andere organisator door te geven.

Een draaiboek is een handleiding die je gebruikt tijdens de voorbereiding, de uitvoering en de evaluatie van activiteiten. In het draaiboek kun je vinden wat wanneer en waar moet gebeuren, wie hiervoor verantwoordelijk is en welke materialen nodig zijn.

Een deel van het draaiboek gaat over de uitvoering van de activiteit zelf. Dit deel noemen we het dagdraaiboek. Een dagdraaiboek is een handleiding waarin staat wat er allemaal moet gebeuren tijdens de uitvoering van de activiteit. Voor de organisatie tijdens de uitvoering van de activiteit kun je eventueel een werkplan invullen en deze toevoegen aan het dagdraaiboek.

Opdracht 1 Waarom een draaiboek?

Te

Lees de stellingen hierna en geef aan of ze waar zijn of niet. Motiveer vervolgens je antwoord. a. Als je een activiteit organiseert, maak je het draaiboek alleen voor je collega’s die de activiteit gaan uitvoeren, niet voor jezelf. Jij weet immers al precies hoe alles moet lopen, juist omdat je de organisatie hebt gedaan. Jij hebt het draaiboek dus niet nodig.

C

Waar / Niet waar

125

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

b. Een draaiboek maak je alleen als je met verschillende medewerkers te maken hebt die de activiteit samen uitvoeren. In het draaiboek staat dan de taakverdeling omschreven. Als je alleen werkt, is dat dus niet nodig.

Waar / Niet waar

c. Voor eenvoudige activiteiten maak je geen draaiboek, maar een AVF.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Waar / Niet waar

d. Als je een activiteit na een maand nóg een keer uitvoert, maak je een nieuw draaiboek of AVF. Waar / Niet waar

e. In een draaiboek staan ook alle spelonderdelen volledig uitgewerkt.

Waar / Niet waar

f. Elke recreatiemedewerker zou aan de hand van een draaiboek in staat moeten zijn om een activiteit volledig zelfstandig uit te voeren.

Waar / Niet waar

Verschillende typen draaiboeken

Te

Elke soort activiteit heeft zijn eigen draaiboek. Denk vooraf goed na over de inhoud van je draaiboek. Wat moet allemaal op papier vastgelegd worden? Voor een evenement stel je een ander type draaiboek op dan voor een festival. Hoe groter een activiteit, hoe langer de voorbereidingstijd en hoe uitgebreider het draaiboek. Je moet namelijk meer dingen uitzoeken, uitwerken en regelen. Bij een heel grote activiteit, bijvoorbeeld een grootschalig evenement, start de voorbereiding soms al een jaar voor de uitvoering.

C

Bij een kleinere activiteit is het draaiboek simpel, soms is het maken van een dagdraaiboek voldoende. Soms is een werkplan met de ‘zes W’s’ of het eenvoudigere PPD-formulier al voldoende.

126

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Het draaiboek

Grote evenementen.

Tijdens het organiseren en het uitvoeren van een sportieve of recreatieve activiteit veranderen er altijd dingen. Een aantal voorbeelden: • Materialen kunnen niet meer worden geleverd.

• Er schrijven zich veel minder sporters of gasten in dan waarop je had gerekend.

• Een van de leden uit het organisatieteam wordt ziek.

• Mensen voeren hun taken niet uit.

• Je krijgt toch je budget voor je activiteit niet rond.

Dit zijn dingen die kunnen gebeuren en daar moet je op inspelen. Je past je draaiboek en je dagdraaiboek constant aan. Begin dus op tijd, dan kun je onvoorziene omstandigheden opvangen.

Wat als het heel slecht weer is? Of een van de sporters loopt een zware blessure op? Er gebeurt iets met de accommodatie, zoals brand? Bij grote evenementen en festivals is het zelfs verplicht om een calamiteitendraaiboek te hebben. Bij activiteiten die erg afhankelijk zijn van goed weer, is het verstandig om een binnenactiviteit klaar te hebben liggen. Zo komen je sporters of gasten niet voor niets. Zorg er dus altijd voor dat je een alternatief plan (Plan B) achter de hand hebt. Bij een kleine activiteit kun je soms uit de voeten met een tweede activiteit die voorbereid is. Bij een grote activiteit is het organiseren van een alternatief een stuk lastiger.

Het organisatieteam bedenkt dan vooraf wat ze doen als zich een calamiteit voordoet.

Opdracht 2 Inspelen op weersomstandigheden

Te

Situatie 1

C

Er staat voor morgen een teambuilding-activiteit op het programma voor het personeel van een verzekeringsmaatschappij. In verschillende opdrachten gaan ze aan de slag met thema's als vertrouwen, samenwerken en leiderschap. Het plan is om deze opdrachten in het open veld uit te voeren. Jij assisteert jouw collega daarbij.

127

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

a. De dag is aangebroken en je checkt de weer-app op je telefoon. Je ziet dat het momenteel regent en er een harde wind staat. Wat doe je?

Ik bel meteen mijn collega en adviseer om de groep af te bellen. Nu kan het nog, het is nog vroeg. Dit wordt toch niks.

Ik kijk eerst op buienradar om de voorspellingen voor de hele dag te zien en overleg daarna met mijn collega.

Dit is een mooie extra uitdaging! Ik zorg dat we extra regenkleding meenemen en tussendoor een pauze met warme chocola inlassen.

Ik zie geen reden om het plan aan te passen. We zien wel hoe het verloopt.

Situatie 2

Je werkt bij een bungalowpark en de volgende dag staat een wedstrijd jeu de boules voor senioren op het programma. Je hebt de voorbereidingen al gedaan: alles staat klaar, je hebt voldoende deelnemers en de senioren hebben er zin in.

Je leidinggevende vraagt wat voor weer het wordt en wil graag advies of de activiteit buiten kan plaatsvinden, of dat je toch een binnenlocatie moet zoeken.

Check het weer voor de volgende dag: ga bij de beantwoording van de vraag uit van een dag later. Op basis van je verwachting geef je de leidinggevende een advies.

b. Beschrijf hieronder de weersverwachting en je advies aan je leidinggevende.

Opdracht 3 Calamiteiten

a. Beschrijf hoe je in de volgende situaties zou handelen: • Het is heel slecht weer op de dag van de activiteit.

• Een van de sporters loopt een zware blessure op.

• Er gebeurt iets met de accommodatie, zoals brand.

Te

Geef ook aan waarom je zo handelt.

C

b. Bespreek je aanpak met een klasgenoot. Pas de beschrijving van je aanpak eventueel aan.

Voor onvoorziene omstandigheden is het belangrijk een ‘Plan B’ achter de hand te hebben. Bij kleine activiteiten is het voldoende om een tweede activiteit voorbereid te hebben.

128

Het draaiboek

c. Geef minimaal drie voorbeelden waarbij een tweede activiteit van pas komt.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Bij grote evenementen en festivals is het verplicht om een calamiteitendraaiboek te hebben. d. Zoek op internet naar een voorbeeld van een calamiteitendraaiboek. e. Bespreek dit met een klasgenoot. f. Wat vonden jullie van het calamiteitenhandboek? Is dat bruikbaar?

Onderdelen van het draaiboek

Het draaiboek is dus een soort handleiding. Deze handleiding geeft een overzicht van de voorbereiding, de uitvoering en de evaluatie. Het draaiboek moet voor iedereen duidelijk zijn.

Zelfs voor iemand die niets met de activiteit te maken heeft. Het is dus belangrijk om alle informatie begrijpelijk en overzichtelijk op te schrijven.

Het draaiboek bestaat in ieder geval uit de volgende onderdelen: • algemene informatie over de activiteit • contactenlijst • voorbereidingsdraaiboek: overzicht met medewerkers en afspraken of taken • een dagdraaiboek met daarin: – draaiboek en tijdspad uitvoering activiteit – organisatievorm(en) activiteit(en) en materiaal.

• plattegrond • evaluatie.

Te

Eventueel (afhankelijk van de grootte van de activiteit): • begroting • aparte materialenlijst • checklist • calamiteiteninformatie (eventueel met verwijzingen naar calamiteitendraaiboek) • publiciteit en reclame • vergunningen.

C

Soms is het nuttig om met checklists te werken. Heb je alles op een rijtje? Bijvoorbeeld om na te gaan of je al je materiaal hebt. Heb je in je voorbereiding voldoende sponsors gevraagd?

Heeft iedereen een draaiboek? Of na de activiteit: heb je iedereen een bedankje gestuurd?

Kortom, een soort controle voor jezelf.

129

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Promotie.

Soms is het nodig om je activiteit te promoten. Om sponsors te krijgen. Om sporters of gasten te werven. Vertel na afloop vooral ook hoe fantastisch je activiteit was. En het is ook leuk voor je school of je werk om het succes te delen. Vergeet vooral niet je sponsor, je vrijwilligers, je opdrachtgever en je teamleden te bedanken. Dit kan met een presentje, met een stukje in de krant of met een bedankje in het clubblad.

Opdracht 4 Familie-zon-water-weekend

Te

Bij deze opdracht werk je samen met een klasgenoot.

C

Je werkt op een bungalowpark als medewerker sport en recreatie. Het is midden in de zomer en er komt een weekend aan met prachtig en heel warm weer. Jouw leidinggevende wil komend weekend een FAMILIE-ZON-WATER-WEEKEND organiseren. Hij heeft de volgende spellen in gedachten: 1. Zwemwedstrijd voor de verschillende doelgroepen: jonge schoolkinderen, jongeren, volwassenen en senioren.

2. Een glijbaanwedstrijd: wie het snelst van de glijbaan gaat voor kleuters en jonge schoolkinderen.

130

Het draaiboek

3. Waterballonnen werpen voor de doelgroepen jonge schoolkinderen, jongeren, volwassenen en senioren. Per groep is er een wedstrijd.

4. Bommetjewedstrijd: wie het mooiste bommetje maakt. De doelgroepen hiervoor mag je zelf kiezen. Na afloop van alle wedstrijden komt er aan het eind van de zondagmiddag een ijscokar en is er voor iedereen een ijsje. Dit moment is tevens de prijsuitreiking.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

a. Jullie kiezen een van de standaardformulieren en maken de planning op papier. Natuurlijk mag je de planning opmaken met plaatjes, zodat het duidelijk een zon-water-weekend is. b. Waarom hebben jullie niet voor de andere formulieren gekozen?

Bespreek jullie planning met een ander groepje. c. Zouden jullie nogmaals hetzelfde formulier gebruiken? Waarom wel/niet?

d. Wat zouden jullie een volgende keer anders of beter voorbereiden?

e. Stel jullie planning bij of vul jullie planning aan.

Opdracht 5 Draaiboek

Bij deze opdracht werk je samen met drie klasgenoten.

Met je klasgenoten vorm je een organisatiecommissie. Julie hebben twee mogelijkheden: • Jullie organiseren een fietstocht voor jullie klas.

• Jullie organiseren een toernooi. a. Checklist voor een grote activiteit

Checklist

Gedaan/bekend Nog Wanneer/welke doen/onbekend actie

Te

Organisatieteam

C

Wie is de hoofdorganisator/voorzitter van het organisatieteam?

Wie houdt de taakverdeling en het resultaat in de gaten?

Wie is verantwoordelijk voor welke taak (takenlijst)?

131

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Checklist Hoe worden zo nodig besluiten genomen?

Doelgroep Wat is de aanleiding van de activiteit?

Wat is de doelstelling van de activiteit?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Is er een algemeen thema?

Op hoeveel deelnemers moet de organisatie rekenen?

Wat/wie is de doelgroep?

Medewerkers (vrijwilligers)

Hoeveel medewerkers zijn nodig om alle taken uit te voeren?

Is er een taakstelling voor de medewerkers opgesteld?

Zijn de taken goed omschreven?

Voor welke taken moeten mensen worden ingehuurd?

Zijn er goede afspraken gemaakt met de ingehuurde mensen?

Is er een lijst met persoonlijke gegevens van de medewerkers (vooral e-mail)?

Is de verzekering van de medewerkers geregeld?

Zijn er vervangers bij eventueel ziekte?

Activiteit en accommodatie Wanneer is de activiteit?

Te

Hoelang duurt de activiteit/duren de activiteiten?

Weten eventuele andere instanties wanneer de activiteit plaatsvindt?

C

Wat voor activiteiten ga je doen?

Hoe ga je de activiteiten doen?

Waar gaat de activiteit plaatsvinden?

Hoe zit de accommodatie in elkaar:

132

Het draaiboek

Checklist • Hoe is de accommodatie bereikbaar?

• Vervoer/verplaatsen tussen meerdere plekken • Is er voldoende parkeergelegenheid?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

• Zijn er voldoende sanitaire voorzieningen?

• Zijn er kleedkamers?

• Zijn er energievoorzieningen?

• Is er een ontruimingsplan/rampenplan?

• Is er telefoon en/of zijn er andere communicatiemiddelen?

• Welke veiligheidsvoorzieningen zijn er verder?

• Zijn er voldoende plekken voor de activiteit?

• Enzovoort

Is er een alternatief voor bijvoorbeeld slecht weer?

Eten en drinken; mag het en doen we het?

Eten en drinken: wie regelt dit (de accommodatie)?

Hoe kleed je de accommodatie aan (decoratie)?

Vergunningen en dergelijke Zijn (zo nodig) vergunningen aangevraagd?

Te

Zijn er eventueel extra verzekeringen nodig?

Is medische zorg en de EHBO aanwezig?

C

Is brandweer en politie op de hoogte?

Financiën Wat is het budget?

Zijn er al begrotingen/offertes bekend?

133

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Checklist Moeten er opdrachten worden verstrekt?

Moeten er diverse afspraken worden gemaakt?

Zijn er potentiële donateurs?

Komen er acties?

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Welke mogelijke sponsors zijn er?

Welke tegenprestaties kun je de sponsors bieden?

Zijn de potentiële sponsors benaderd?

Publiciteit

Hoe en wanneer wordt de doelgroep bereikt?

Welke boodschap wordt naar buiten gebracht?

Is er drukwerk nodig?

Is er een publiciteitsplan (nodig)?

Moeten deelnemers worden uitgenodigd?

Hoe verzamel je de opgave van deelnemers?

Moet de media worden ingeschakeld, zo ja: hoe?

Zijn de verschillende communicatiemiddelen verzonden, verspreid en/of opgehangen?

Zijn er afspraken gemaakt voor promotionele activiteiten?

Te

Werkplannen kunnen als bijlage toegevoegd worden aan het dagdraaiboek.

C

Kies een van bovenstaande activiteiten. Voor deze activiteit gaan jullie een compleet draaiboek maken. Hierin verwerken jullie in ieder geval de volgende onderwerpen: • algemene informatie over de activiteit • contactenlijst • voorbereidingsdraaiboek: takenlijst met medewerkers en afspraken • een dagdraaiboek met daarin: – draaiboek en tijdspad uitvoering activiteit – organisatievom(en) activiteit(en).

• plattegrond. Ook vul je de checklist voor een grote activiteit in.

134

Het draaiboek

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent. Geef bij de uitwerking aan welke bijdrage jij aan het resultaat van deze opdracht hebt geleverd. b. Draaiboek en dagdraaiboek Draaiboek: Algemene gegevens Naam activiteit Locatie

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Datum Tijd

Aantal deelnemers Doelgroep Doel

Organisatievorm Organisatieteam Totale team

Omschrijving

Omschrijving plan B

Contactenlijst

Naam

E-mail

Mobiel

Functie (taken)

Takenlijst en afspraken (data)

Taken

Gedaan Nog Afspraken doen

C

Te

Naam

135

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Takenlijst en afspraken (data)

Begroting Uitgaven

Inkomsten €

€

€

€

€

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

€

Totaal

€

Totaal

€

Zorg ervoor dat het totaal aan beide kanten gelijk is.

Dagdraaiboek

Tijdspad/wanneer Wat

Wie

C

Te

Uitvoering

Opruimen

Evaluatie

136

Materiaal

Opmerkingen

Het draaiboek

Dagdraaiboek

Organisatie Organisatievormen

Materialen

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Activiteit

Stappenplan entertainmentactiviteiten

Het opzetten en uitvoeren van een entertainmentactiviteit, zoals een show, gaat niet vanzelf.

Voor het opzetten en uitvoeren doorloop je vier fases.

1. voorbereidingsfase 2. repetitiefase 3. try-outs 4. showtime.

Voorbereidingsfase In deze fase bedenk je wat je gaat doen. De eerste vraag tijdens de initiatieffase is: wat gaan we precies doen? Je maakt dus eerst een keus in wat voor show je gaat opzetten. Wordt het een musical of een spelshow? Als je gekozen hebt wat het gaat worden, kun je aan de slag met de verdere voorbereidingen. Je gaat de show uitschrijven; je schrijft een script.

Tip!

Zoek op internet naar welke musicals en spelshows er zijn. Je kunt de ideeën hieruit gebruiken voor je eigen show.

Te

Als het script klaar is, weet je ook welke rollen er zijn. Je kunt dan starten met het verdelen van de rollen. Niet alle rollen spelen zich af op het podium zelf, er zijn ook rollen die zich afspelen achter de schermen. Denk hierbij aan de mensen die zorgen dat achter de schermen alles klaarstaat. Denk vooral ook aan licht en geluid. Dit kan je show maken of breken.

C

Lees meer in: Verdiepingsstof - Licht en geluid Verdiepingsstof - Presenteren met een microfoon.

Verdiepingsstof - Licht en geluid Verdiepingsstof - Presenteren met een microfoon

137

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Publiciteit geven is de laatste activiteit die nog bij de voorbereidingsfase hoort. Als je eenmaal weet welke show het wordt, kun je hiervoor reclame maken op het vakantiepark. Dit kun je bijvoorbeeld doen door posters op te hangen, flyers uit te delen, mond-tot-mondreclame en een bericht op het tv-kanaal van het park te plaatsen.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Repetitiefase Zodra iedereen weet wat zijn taak is, kunnen de repetities beginnen. Een show staat er niet zomaar, hiervoor moet je repeteren. Iedereen gaat aan de slag met het leren van zijn tekst. Het is belangrijk dat iedereen weet wat hij wanneer moet zeggen of doen, anders loopt de show vast. Uiteraard is er tijdens het oefenen ook ruimte voor eigen inbreng. Iedereen kan en mag meedenken over hoe de show nog beter kan.

Tip!

Benut rustige momenten tussendoor om je tekst te oefenen! Hoe eerder jij je tekst kent, hoe eerder het ‘echte' spelen kan beginnen.

Te

Niet alleen het leren van de tekst is belangrijk, je moet ook zorgen voor het decor en de attributen. Decor: de omgeving of setting waarin de show zich afspeelt. Attributen: voorwerpen die gebruikt worden tijdens de show. Het decor en de attributen zijn hulpstukken. Ze zorgen ervoor dat je show sterker wordt. Hetzelfde geldt voor licht en geluid.

C

Samen een decor maken.

Een show is niet compleet zonder passende kleding en visagie. Zorg voor een leuke outfit en een dikke laag make-up, want ook de mensen op de achterste rij moeten kunnen zien hoe jij eruitziet en wat jij doet. Dit geldt niet alleen voor de meiden, maar ook voor de jongens.

138

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Het draaiboek

Het belang van kleding, visagie, licht en geluid.

In het team heeft iedereen een taak, de mensen met een grote rol zijn vaak minder bezig met het decor en de attributen dan de mensen met een kleinere rol. Je leidinggevende maakt meestal de taakverdeling, of dit gebeurt in overleg met het team. Het repeteren en het knutselen van het decor gebeurt tussen de andere activiteiten door. Gedurende de dag zijn hier en daar momenten waarop er geen activiteiten op het vakantiepark plaatsvinden. Dat zijn de momenten waarop je de show voorbereidt.

Try-outs Tijdens de try-outs wordt de show uitgevoerd zoals dat in het echt ook gaat. Ook is het een goede oefening voor de mensen die backstage helpen. Zij ervaren tijdens een try-out hoe het eraan toegaat en zien zo het best wat wanneer waar klaar moet staan.

C

Te

Dit is ook het moment om voor het eerst echt te oefenen met licht en geluid en te kijken naar wie nu precies waar gaat staan. Als licht en geluid zijn opgebouwd, moet je ervoor zorgen dat alles het doet en dat jij weet hoe alles werkt. Controleer: • alle microfoons die je gaat gebruiken • of de batterijen zijn opgeladen • of je reservebatterijen hebt klaarliggen • hoe de headsets werken en hoe je ze op moet zetten • hoeveel knopjes op jouw microfoons zitten en welke je nodig hebt om ze aan of uit te zetten • of het microfoonsnoer lang genoeg is voor jouw presentatie • of de boxen goed zijn opgesteld, zodat ze niet gaan piepen als je er voorlangs loopt • of je het podium kunt zien vanaf de geluidsapparatuur, zodat de presentator en de geluidsman contact met elkaar kunnen maken • of je de juiste kleurenfilters hebt opgehangen, passend bij het thema • of het podium en de zaal op de juiste manier zijn uitgelicht • of je reservelampen hebt klaarliggen • of je weet waar de schakelaars van de zaalverlichting zich bevinden • of alle kabels zijn vastgeplakt, zodat niemand erover struikelt • of de stoppen niet doorslaan als je zowel licht als geluid hebt aanstaan.

139

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Tip!

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Een try-out kan soms anders lopen dan je het bedacht had. Word niet boos, maar pas je aan. De try-out is juist bedoeld om te ontdekken wat goed en wat minder goed gaat. Dit geldt ook voor het licht en geluid. Je laat je niet afleiden als het nu even niet naar behoren werkt, er is nog tijd voordat de show begint.

Showtime.

Showtime Na al het oefenen, het maken van het decor, het verzamelen van attributen en de try-outs is het eindelijk showtime! Zorg ervoor dat je uitgerust aan de show begint en dat je je goed kunt concentreren op jouw rol. Vaak doet het hele team voor aanvang van de show een ‘energizer’.

Dit is een oefening om energie te krijgen, vandaar die naam.

Ook al is het soms spannend om op het podium te staan, probeer toch zo veel mogelijk te relaxen en te genieten. Het is een superleuke ervaring!

Te

Tip!

C

Er kan ook tijdens ‘showtime’ een keer iets misgaan. Het geluid werkt even niet of iemand vergeet zijn tekst. Laat je frustratie niet merken en onthoud één ding: the show must go on.

Opdracht 6 Energizers a. Zoek op internet naar vijf voorbeelden van ‘energizers’. Vul deze in in de tabel.

140

Het draaiboek

Energizer

Wie en waarom

1 2 3

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

4 5

b. Bedenk bij elke energizer waarom en voor wie dit een geschikte energizer is.

Opdracht 7 Showtime!

Bij deze opdracht werk je samen met drie klasgenoten.

Aan de slag! Tijd voor het opzetten van een musical-singalong met je eigen klas! Wat ga je doen? a. Kies een liedje uit een musical.

b. Verdeel de werkzaamheden: • Wie krijgt welke rol?

• Is er een presentator die vertelt wat er gaat gebeuren?

• Wie maakt het decor?

• Wie regelt het licht en geluid? c. Bereid de promotie van de musical voor en nodig mensen uit. Hoe leuk is het als je ouders, opa's en oma's of vrienden mogen komen kijken? d. Repeteer. e. Organiseer een try-out en film dit. f. Showtime!

C

Te

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent. Geef bij de uitwerking aan welke bijdrage jij aan het resultaat van deze opdracht hebt geleverd.

141

PROGRAMMEREN Programmeren

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Alle activiteiten op een vakantiepark komen er niet vanzelf. Hier is ver voor het seizoen begint al over nagedacht. Activiteiten vragen natuurlijk de nodige voorbereiding. In de voorbereidingsfase wordt materiaal verzameld en worden bijvoorbeeld knutselvoorbeelden gemaakt en kostuums uitgezocht voor de shows.

Seizoensprogramma

Je begint meestal in het begin van het kalenderjaar met het bedenken van welke grote activiteiten wanneer plaats gaan vinden. Dit noem je ook wel de seizoensprogrammering.

Seizoensprogrammering is programmeren van het seizoen in grote lijnen. Hierbij worden de grote topactiviteiten al ingepland en wordt er rekening gehouden met nationale feestdagen en grote evenementen, zoals het EK, WK en de Olympische Spelen.

Vaak werken vakantieparken met een twee- of drieweekse programmering. Dat wil zeggen dat het programma zich na twee of drie weken herhaalt. De meeste gasten blijven vaak maximaal twee of drie weken en door het programma te herhalen bespaar je tijd en geld. Je hoeft immers maar twee of drie weken voor te bereiden in plaats van acht of negen. Ook beperk je daarmee de materialen die je moet aanschaffen. Denk maar eens aan de kleding voor een grote show.

Opdracht 1 Een goed recreatieprogramma?

In een goed activiteitenprogramma staan terugkerende activiteiten, maar zit wel genoeg afwisseling met nieuwe/andere onderdelen. Het programma moet passen bij de doelgroep van het recreatiebedrijf. a. Waarom maken recreatiebedrijven recreatieprogramma’s?

Te

b. Voor wie doen ze dat?

C

c. Welke informatie staat op een recreatieprogramma?

Opdracht 2 Aan de slag!

Bij deze opdracht werk je samen met een klasgenoot.

142

Programmeren

Het is best een uitdaging om een goed recreatieprogramma te bedenken.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Je loopt samen met een klasgenoot een oriënterende stage bij Breda Actief. Iedere schoolvakantie organiseren jullie activiteitenprogramma’s voor kinderen, de X-Kids-programma’s. Er zijn in de vakanties vaak een hoop kinderen van allerlei leeftijden die mee komen doen. Best lastig om voor iedereen iets leuks te verzinnen. Dan krijgen jullie een e-mail van manager Jan-Willem.

Website - X-Kids

a. Brainstorm eerst met elkaar over spelactiviteiten die jullie kunnen doen met deze doelgroep.

Houd rekening met de locatie: een sportveld, het bos, een overdekt terras en een binnenruimte (knutselen).

C

Te

b. Maak een programma zoals de manager gevraagd heeft, in een thema. Zet het programma in de huisstijl van de X- Kidsprogramma’s.

143

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Manager Jan-Willem is enthousiast over het programma. Voordat jullie echt aan de slag mogen met de organisatie ervan, wil hij eerst nog een aantal dingen bespreken. Hij stelt vragen over situaties die zouden kunnen ontstaan en hoe jullie dat kunnen oplossen.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Leg per situatie uit hoe jullie het programma (in sommige situaties op de dag zelf) zouden aanpassen, zodat de spelactiviteiten gewoon kunnen plaatsvinden. Geef ook voorbeelden van aanpassingen aan spellen of andere spelactiviteiten als dat wordt gevraagd.

Situatie 1

Er komen op de eerste dag ineens twintig kinderen meer dan verwacht. Je weet dat er dan een oproepkracht gebeld wordt die komt bijspringen en ook de manager steekt zijn handen uit de mouwen. Maar de spellen zijn gebaseerd op minder kinderen.

c. Wat doe je daarmee?

Situatie 2

Een dag voor de tweede spelmiddag blijkt dat de materialen die je nodig had voor een activiteit niet beschikbaar zijn.

d. Wat doe je?

Situatie 3

Te

De weersverwachting ziet er niet best uit voor de derde week. De hele week wordt het heel slecht weer, terwijl jullie voornamelijk buitenactiviteiten hadden bedacht.

C

e. Wat doe je?

144

Programmeren

Situatie 4 Op de derde woensdag komen er alleen maar kinderen tussen de 4 en 8 jaar.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

f. Hoe ga je daarmee om?

Situatie 5

Aan het begin van de laatste week belt een van de begeleiders je: ze is ziek. Jullie hebben altijd vier begeleiders bij de activiteiten nodig.

g. Hoe los je dat op?

Week- en dagprogramma

Als het programma in grote lijnen staat, ga je over op de weekprogrammering. Tijdens deze vorm van programmeren vul je de weken met activiteiten. Deze weekprogrammering maak je ook bekend bij je gasten. Je doet dit door flyers mee te geven bij de check-in, posters op te hangen op het park en bij de recreatieruimte, reclame te maken op de app van het vakantiepark en door bij de andere activiteiten te vertellen wat er nog meer op het programma staat.

Opbouw weekprogramma De opbouw van een activiteitenprogramma kent een aantal regels. Als je hier rekening mee houdt, kun je een goed programma in elkaar zetten.

Uitleg

Hoogtepunten

De activiteiten moeten in een weekprogramma worden opgebouwd naar een of meer hoogtepunten. Er moet een goede verdeling van activiteiten en rustpunten zijn.

Van makkelijk naar moeilijk

Er moet een opbouw zijn van makkelijk naar moeilijk.

Bijvoorbeeld: met kinderen via trapsgewijs opgebouwde spelletjes komen tot het spelen van trefbal.

C

Te

Regel

145

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Uitleg

Belasting

Er moet een opbouw zijn naar belasting van activiteiten.

Bijvoorbeeld: als een verblijfsaccommodatie of hotel over een zwembad beschikt en je wilt aquagym aanbieden, moeten de gasten daarin begeleid worden. De activiteit moet dan opgebouwd zijn met een warming-up, de eigenlijke activiteit en een cooling-down. Ook wanneer een gast een aantal keer in de week komt, moet er een opbouw zijn van lichtere belasting naar zwaardere belasting (gewichten, aantal herhalingen per serie, aantal series).

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Regel

Afwisseling

Er moet een opbouw zijn met afwisseling in activiteiten. Een voorbeeld: is er 's morgens marathonzwemmen? Dan moet je 's middags geen zweminstuif plannen.

Het hoogtepunt van de week.

Te

Horizontaal programmeren Bij horizontale programmering komt hetzelfde type activiteiten voor dezelfde doelgroep op dezelfde tijden terug. Dit zie je bijvoorbeeld terug bij de kidsclub. Deze is elke ochtend van 10.00 tot 12.00 uur open en er kan geknutseld worden.

C

Verticaal programmeren Verticale programmering houdt in dat er een opbouw zit in het programma. Wanneer je aan het einde van de week een show wilt opvoeren met gasten, moet je van tevoren oefenmomenten hebben ingelast. Ook het decor en het maken van de kostuums kun je dan wegzetten als activiteiten.

146

Programmeren

OMA-schema Het weekprogramma wordt vaak uitgewerkt in een OMA-schema. Een OMA-schema is een planningsschema waarin de dagen van de week worden verdeeld in een Ochtend, Middag en Avond. Een OMA-schema ziet er als volgt uit: Ochtend

Middag

Avond

Vrijdag Zaterdag

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Zondag

Maandag Dinsdag

Woensdag Donderdag

Per dagdeel ga je nadenken over welke activiteit je wanneer wilt doen. De meest gebruikte indeling voor een weekprogramma is als volgt: • ochtend: creatieve activiteiten • middag: sport- en spelactiviteiten • avond: entertainmentactiviteiten.

C

Te

Door deze volgorde aan te houden heb je elke dag een duidelijke opbouw voor de gasten. Zo weten ze wat ze van elk dagdeel kunnen verwachten. Op het moment dat je de weekprogrammering gaat maken, houd je rekening met de volgende punten: • duidelijke opbouw Om het voor de gasten zo gemakkelijk mogelijk te maken kun je het best elke dag op hetzelfde tijdstip een soortgelijke activiteit plaats laten vinden. Zo kun je elke dag de creatieve activiteiten inplannen van 10.00 uur tot 12.00 uur, de sport- en spelactiviteiten van 13.30 uur tot 16.30 uur, meeleeftheater en/of minidisco om 18.30 uur en de entertainmentactiviteiten om 20.30 uur.

• toegankelijke activiteiten Zorg ervoor dat de activiteiten niet te moeilijk zijn, zodat iedereen mee kan doen. De drempel voor deelname is dus laag.

• activiteiten voor meerdere doelgroepen Wat voor iemand van 6 leuk is, is voor iemand van 12 waarschijnlijk niet leuk. Zorg voor activiteiten voor meerdere doelgroepen. Zo kun je in de middag met de kinderen van 4 tot en met 8 jaar oud-Hollandse spelen doen en met de kinderen van 9 tot en met 12 jaar een bootcamp.

• inspelen op trends Wat is helemaal ‘hot’ op het moment? Denk hierover na en kijk hoe je dit in kunt zetten in je programma. Niets is zo leuk als op tv kijken naar shows als So you think you can dance en The voice of Holland.

• voldoende rustmomenten Het werken in een recreatieteam kost veel energie. Je bent elke dag druk bezig en je rent van hot naar her. Let er daarom op dat je voldoende rustmomenten inplant zodat je op adem kunt komen en ook genoeg tijd hebt om de ene activiteit op te ruimen en de andere weer klaar te zetten.

147

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

• wisseldag Dit is de dag waarop de ene gast vertrekt en de andere gast arriveert. Op deze dagen heb je vaak minder deelnemers, omdat de vertrekkende gasten dit vaak in de ochtend doen en de gasten die arriveren vaak pas laat in de middag komen. Plan op deze dag dan ook een rustige activiteit.

De wisseldag is op de meeste parken op vrijdag of maandag. Op vrijdag komen de gasten aan die een weekend of een week blijven. Op maandag de gasten die een week of een midweek blijven.

Een weekend duurt van vrijdag tot en met maandag. Een midweek duurt van maandag tot en met vrijdag. Een week duurt van vrijdag tot en met vrijdag of van maandag tot en met maandag.

• budget De mogelijkheden voor het invullen van een weekprogramma zijn vaak eindeloos. Helaas is dat met het budget dat je krijgt meestal niet zo. Let er daarom op dat jouw activiteit binnen het budget blijft.

Tip!

Zorg ervoor dat je altijd pen en papier in de buurt hebt. De leukste ideeën komen meestal spontaan.

Opdracht 3 Dagen van de week

a. Van wanneer tot wanneer duurt een weekend in de recreatiesector?

b. Van wanneer tot wanneer duurt een midweek in de recreatiesector?

c. Van wanneer tot wanneer duurt een week in de recreatiesector?

Te

d. Uit hoeveel overnachtingen bestaat een weekverblijf in de recreatiesector?

Opdracht 4 Soorten programmering

C

a. Welke twee soorten programmering ken je?

Soort programmering

148

Omschrijving

Programmeren

Soort programmering

Omschrijving

b. Geef een omschrijving van beide vormen van programmeren.

Opdracht 5 Weekprogramma

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Bij deze opdracht werk je samen met een klasgenoot. Je gaat een weekprogramma maken.

Houd rekening met de eisen waaraan een weekprogramma moet voldoen. a. Kies een thema.

b. Vul het OMA-schema met thematische activiteiten.

Ochtend

Middag

Avond

Vrijdag

Zaterdag

Zondag

Maandag

Dinsdag

Woensdag

Te

Donderdag

C

c. Bespreek de weekprogrammering met een ander groepje en vraag feedback. Pas de weekprogrammering eventueel nog aan.

Opdracht 6 Middagactiviteiten

Weblink - Villapark en camping De Paardekreek

149

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Bekijk de website van villapark en camping De Paardekreek in Kortgene. Op het programma staan elke middag sportieve activiteiten. a. Bepaal voor welke drie leeftijdsgroepen jij activiteiten gaat programmeren in de middag.

Motiveer je keuze.

1.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

2.

3.

b. Bepaal op welk tijdstip jij de middagactiviteiten gaat uitvoeren, uitgaand van goed zomerweer in juli en rekening houdend met de locatie en de doelgroep.

c. Bepaal de wisseldag van dit bedrijf.

d. Er worden zes dagen per week activiteiten uitgevoerd. Bepaal de vrije dag voor het recreatieteam van dit bedrijf.

e. Maak een weekprogramma (zes dagen) voor de sportieve middagactiviteiten op camping De Paardekreek.

Ochtend

X

Zaterdag X

X

Zondag

X

X

Maandag X

X

Dinsdag

X

X

Woensdag X

X

C 150

Avond

X

Te

Vrijdag

Middag

Programmeren

Ochtend

Middag

Avond

Donderdag X

X

Opdracht 7 Het activiteitenprogramma

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Bij deze opdracht werk je samen met drie klasgenoten. a. Kies een doelgroep en bepaal een thema.

b. Maak voor de gekozen doelgroep en het gekozen thema een activiteitenprogramma. Het activiteitenprogramma: • bevat een programma voor één week met twee activiteiten per dag • heeft activiteiten die zijn opgezet rondom een thema • is gevarieerd, dus bevat verschillende soorten activiteiten • sluit aan bij de ontwikkeling en de beleving van de gekozen doelgroep.

Ochtend

Middag

Avond

Vrijdag

Zaterdag

Zondag

Maandag

Dinsdag

Woensdag

Te

Donderdag

C

c. Maak een poster.

Gebruik stappenplan Poster maken.

De poster gebruik je om het programma bekend te maken en om gasten enthousiast te maken. De poster: • heeft een programma voor een week

151

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

• laat duidelijk de activiteiten zien rondom het gekozen thema • heeft illustraties • nodigt uit tot deelname of opgave.

Stappenplan - Poster maken

Opdracht 8 Avondactiviteiten Weblink - Camping ’t Stien’n Boer

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Bekijk de website van camping ’t Stien’n Boer in Haaksbergen. Het recreatieteam voert zes dagen per week activiteiten uit. Op woensdagen heeft het recreatieteam vrij en is er een voetbalclinic van een professionele trainer. a. Bepaal voor welke drie leeftijdsgroepen jij sportieve activiteiten gaat programmeren in de avond. Motiveer je keuze.

b. Bepaal op welk tijdstip je de avondactiviteiten gaat programmeren, uitgaand van goed zomerweer in augustus en rekening houdend met de locatie en de doelgroep.

c. Bepaal de wisseldag van dit bedrijf.

d. Maak een weekprogramma (zes dagen) voor de sportieve avondactiviteiten van het recreatieteam op camping ’t Stien’n Boer.

C

Te

e. Presenteer het programma op een logische en gestructureerde manier, door aan te geven hoe het programma is opgebouwd, niet door alleen aan te geven wat je gaat doen. Stel je daarbij voor dat je het programma aan het managementteam van de camping presenteert.

Het hangt van jouw presentatie af of dit programma wordt overgenomen! f. Welke feedback heb je gekregen?

152

Programmeren

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent.

Opdracht 9 Programmeren Weblink - Camping De Pekelinge Bij deze opdracht werk je samen met een klasgenoot.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Bekijk de website van camping De Pekelinge in Oostkapelle. De Pekelinge heeft een specifieke medewerker in dienst: een medewerker sport en recreatie die zich alleen bezighoudt met sportieve activiteiten: de ‘sportentertainer’. a. Maak een weekprogramma voor deze medewerker sport en recreatie, aan de hand van deze randvoorwaarden: • Alle leeftijdsgroepen vanaf 8+ moeten aan bod komen.

• Het programma moet aansluiten bij de gasten van de camping.

• Vier sportieve activiteiten per dag, zeven dagen per week.

• Uitvoering door één sportentertainer, met ondersteuning van maximaal vier medewerkers sport en recreatie bij grote(re) activiteiten.

• Rekening houden met de wisseldag.

• Rekening houden met de uitvoering van een kindermusical op donderdagavond. (Wat doe je dan met het sportprogramma?)

• Een gevarieerd programma-aanbod: alle activiteiten mogen per doelgroep maar één keer per week worden uitgevoerd.

• Gebruikmaken van zo veel mogelijk verschillende faciliteiten op het park en in de directe omgeving.

Let op!

Het gaat hier puur om een sportprogramma. Dat betekent dat de activiteiten die gepland worden zich volledig richten op sport en spel.

Ochtend

Middag

Avond

Vrijdag

Zaterdag

Te

Zondag

C

Maandag

Dinsdag

153

Plannen en organiseren van sportieve en recreatieve activiteiten

Ochtend

Middag

Avond

Woensdag

Donderdag

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

b. Maak een programmaboekje voor de campinggasten, met het sportprogramma. c. Maak een flyer voor één van de activiteiten uit het sportprogramma, waarvoor jij specifiek aandacht wilt vragen. d. Bereid een presentatie voor over het weekprogramma voor de gasten die vandaag zijn aangekomen op de camping. Gebruik daarbij het programmaboekje en de flyer.

C

Te

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent. Geef bij de uitwerking aan welke bijdrage jij aan het resultaat van deze opdracht hebt geleverd.

154

VAKTAAL Algemene of circulatiewarming-up Het eerste deel van de warming-up waardoor de bloedcirculatie intensiever wordt.

Attributen Voorwerpen die gebruikt worden tijdens de show.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Beginsituatie De situatie zoals je die aan zult treffen voordat de activiteit uitgevoerd is.

Beginsituatiefactoren De vier elementen die bij de beginsituatie horen: groep, individu, jijzelf en de omstandigheden.

Begroting Schatting van de te verwachten inkomsten en uitgaven van een bedrijf.

Belevingswereld De wijze waarop sporters of gasten gebeurtenissen ervaren.

Bewegingsapparaat Spieren, pezen en gewrichten. Deze maken het mogelijk dat je kunt bewegen.

Bewegingsvormen Actieve sportieve en recreatieve activiteiten.

Bhv Bedrijfshulpverlening.

Budget Een bedrag aan toegestane kosten, waarbinnen een bepaalde taak uitgevoerd moet worden.

Calamiteit Ramp of een niet-verwachte gebeurtenis die ernstige schade kan veroorzaken.

Calamiteitendraaiboek Een handleiding waarin staat wat er bij een calamiteit moet gebeuren.

Te

Checklist Een lijst met taken die uitgevoerd moeten worden. Wordt ook wel controlelijst of afvinklijst genoemd.

C

Circulatiecooling-down Het eerste gedeelte van de cooling-down waarbij de bloedcirculatie meer en meer tot rust komt.

Cognitieve doelstelling Doelstelling die te maken heeft met kennis of inzicht.

155

Cooling-down De bewegingsvormen in het laatste deel van de sportieve activiteit om het lichaam weer tot rust te brengen.

Dagdraaiboek Een handleiding waarin staat wat er allemaal moet gebeuren tijdens de uitvoering van de activiteit.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Decor De omgeving of setting waarin de show zich afspeelt.

Didactische sleutelvragen De vier vragen die je jezelf stelt bij de voorbereiding van een activiteit.

Doelstelling Hetgeen je wilt bereiken met je activiteit.

Draaiboek Een handleiding voor de organisatie van een activiteit.

Effectief Doelgericht.

Efficiënt Zonder onnodig tijdverlies.

EHBO Eerste Hulp Bij Ongevallen.

Energizer Een oefening waar je energie van krijgt.

Evalueren Na afloop terugkijken op de voorbereiding en uitvoering.

Initiatieffase De eerste fase bij de voorbereiding van een grote activiteit of evenement. Je gaat nadenken over waarom je de activiteit gaat organiseren en wat je wilt gaan doen.

Intensiteit Mate van inspanning.

Te

Introductie Het praatje dat de medewerker sport en recreatie houdt voordat de activiteit begint.

Methode De manier waarop iets gedaan of geleerd wordt.

C

Methodiek Het stappenplan dat je uitvoert om iets onder de knie te krijgen.

Methodisch In een juiste volgorde plaatsen.

156

Motorische doelstelling Doelstelling die te maken heeft met het bewegen.

Nazorg Alles wat nog moet gebeuren nadat de activiteit is afgerond.

OMA-schema Een planningsschema waarin de dagen van de week worden verdeeld in een Ochtend, Middag en Avond.

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Opstelling De positionering van de begeleider (jijzelf), je sporters of gasten en je materiaal.

Planningscyclus De fasering in een werkplan: voorbereiden – uitvoeren – evalueren.

PPD-formulier Formulier ten behoeve van het voorbereiden van een activiteit: Praatje-Plaatje-Daadje.

Procesevaluatie Evalueren van het verloop van je werkzaamheden.

Productevaluatie Evalueren van het resultaat van je werkzaamheden.

Publiciteit Aandacht aan een bepaalde activiteit geven.

Script Uitgeschreven tekst voor de acteurs.

Seizoensprogrammering Programmeren van het seizoen in grote lijnen.

SMART-methode Doelstellingen Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Tijdgebonden formuleren.

Sociaal-affectieve doelstelling Doelstelling die te maken heeft met de omgang met elkaar en/of met emoties of gevoelens.

Te

Try-out Proefvoorstelling.

C

Visagie Het aanbrengen van make-up.

Voorbereidingsdraaiboek Overzicht van medewerkers met de afspraken of taken.

Warming-up De bewegingsvormen in het eerste deel van de sportieve activiteit om het lichaam op te warmen.

157

Werkplan Een plan met werkzaamheden.

C

Te

k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs

Zes W’s Zes W-vragen die je helpen bij de voorbereiding van je werkzaamheden: wat – wie – wanneer – welke – waar – waarom?

158