PLUK nr 3

GRATIS MAGAZINE | HERFST 2022 | NR. 3

WK VOLLEYBAL EEN GROOT GELDERS FEEST WANDELSCHOENEN AAN EN GAAN HAAL MEER UIT DE STREEK

Officieel Fellhof dealer voor particulieren alsmede bedrijven in Nederland en België.

Lifestyle en Wol Henri Dunantstraat 16 6691 EK GENDT (NL) Tel. +31(06)-20238965 www.lifestyleenwol.nl uwe winkel in ie n e z n o k e Bezo Gendt !

100% natuurlijk Merinowol, duurzaam en ambachtelijk.

Het natuurlijke gevoel!

Lamsvachten, koeienhuiden, wol en leer zijn fascinerend door hun natuurlijke eigenschappen zoals ademend vermogen, huidvriendelijkheid, temperatuur-regulerend, eenvoudig onderhoud en aangename warmte.

Iedereen die kiest voor een Fellhof product kiest voor een met de hand vervaardigde, langdurige natuurproduct van de allerhoogste kwaliteit.

Ons assortiment: pantoffels, outdoorschoenen, handschoenen, kleding, interieur, koeienhuiden en unieke decoratieve items.

En verder 5 Voorwoord 6 Na gedane arbeid is het goed feesten 10 Column Anne-Eva van Blijdesteijn 15 Granny’s shawl (haakpatroon) 19 WK volleybal een groot Gelders feest 20 Italiaans feestje in Buren en ­Neder-Betuwe 22 Nika Daalderop 24 Mexico 1974 25 Volleybal leeft in de Betuwe 26 Talenten van de toekomst 28 De plantaardige missie van Ojah 30 Fit en gezond ouder worden bij Healthclub Juliën 33 Duurzaam wonen hoeft niet ­kostbaar te zijn 36 De parels van de wethouders van de gemeente Buren 38 De woningmarkt is een stuk ­vriendelijker geworden 39 Varik voelde meteen goed 40 Liefde voor kunst en het ­rivierenlandschap 42 Column Manon Kroezen 44 Verrassende wandelingen in West Betuwe 46 Struinroutes en klompenpaden 47 In de regio 48 De natuur in de Heesseltsche ­Uiterwaarden 50 Betuwepad 52 Waarom wandelen leuk is 53 Ontspannen in de natuur kun je leren 54 Bureau Toerisme brengt recreatie in regio tot bloei 56 Uit de streek 59 De bank waar je nog gewoon even binnenloopt 60 Iedereen doet mee!

Daar geloven we in!

63 Goed zicht is een groot goed 64 Leuk om te doen 65 Herfst, het vergeten tuinseizoen 68 De liefde voor een goed verhaal 69 Lekker lezen 70 Pluk de dag in Beesd 73 Even puzzelen 74 Met wie maakten we deze pluk?

8 11 Michel Lafaille wandelt met Edwin Barendrecht

Mode en trends

WK volleybal wat was het genieten!

17

34 Isoleren en besparen in Rivierenland natuurlijk!

Maar hoe?

43 Wandelschoenen aan en gaan!

VOORWOORD

Marie-Jan Ousen is grafisch ontwerper en uitgever en woont met partner en hond in Varik.

De derde pluk is af. Bijna als vanzelfsprekend heb ik weer veel leuke mensen gesproken over wat hen bezighoudt, over hun werk, over hun hobby’s. Gisteren nog had ik afgesproken met Krista, zij verkoopt prachtige vintage meubelen.

We zouden elkaar kort ontmoeten om kennis te maken en een langere afspraak plannen voor later. Na anderhalf uur, als ik weer in de auto zit, bel ik mijn vriendin om te zeggen: Liesbeth de locatie voor de volgende modeshoot heb ik gevonden. Ik vertel haar honderduit over Krista en de mooie meubels die ze me heeft ­laten zien. Al pratend weten we beiden dat we een mooi item hebben voor een volgende pluk.

Zo ontstaat er weer een nieuwe pluk. Een aantal vaste items en veel toevallige ontmoetingen ­maken pluk, denk ik, een beetje bijzonder.

Een van de laatste items die we voor deze pluk maakten waren de modefoto’s. Deze keer hebben we foto’s gemaakt in Buren. We mochten voor het omkleden en wachten gebruik maken van een kamer in het Marechausseemuseum.

Leuke gastvrije vrijwilligers hielpen ons bij de koffie en thee en we mochten onze zelfgemaakte broodjes opeten in de kantine van het museum.

Even rondlopend in het museum bedacht ik me wat een leuk museum het eigenlijk is en in een zo’n prachtig gebouw met zoveel historie. Het museum is gevestigd in het oude Weeshuis van Buren. Toen ik naar boven liep vroeg ik me af hoeveel kindervoetjes ooit op deze trappen ­gelopen hebben.

In deze pluk is er een groot item over volleybal.

Niet alleen omdat het wereldkampioenschap voor vrouwen zich voor een groot deel in Gelderland afspeelde maar ook omdat een ­aantal plukkers een eigen volleybalverleden heeft. Net voor pluk naar de drukker gaat hoor ik nog dat de vrouwen van Servië wereldkampioen zijn geworden.

Inmiddels houdt pluk mij eigenlijk wel dagelijks in meer of mindere mate bezig, thuis gaat dit niet ongemerkt voorbij. In bijna alles wat langskomt in gesprekken, in bladen of op tv zie ik een onderwerp voor pluk. Gevaar voor verslaving zit in mijn genen na al die jaren dat ik mijn best heb gedaan om niet verslaafd te raken aan drank en drugs lijk ik nu toch voor de bijl te gaan. pluk ieder dag weer.

Marie-Jan Ousen

NA GEDANE ARBEID IS HET GOED FEESTEN De Betuwe is van oudsher een vooral agrarisch gebied.

Dat betekent, dat de bevolking veel meer met de seizoenen leefde dan tegenwoordig. Daarbij waren de lente en de zomer vooral tijden waarin hard gewerkt moest worden.

Die werkmaanden gingen ten einde op het moment van de oogst. Het hing natuurlijk van de specifieke producten af, wanneer die oogst binnengehaald kon worden. Maar als die binnen was, dan was er tijd voor ontspanning.

Dat kon in kerkelijk verband leiden tot een oogstdankdag, maar vaak was het ook tijd voor de dorpskermis of een soortgelijk feest. Zulke feesten zijn er ook nog wel in de huidige tijd. Wat vroeg in het jaar – maar wel in de tijd van de kersenoogst – is er bijvoorbeeld een kersenfeest als in Gendt. Later in het jaar pronkt Tiel met het uitbundige Fruitcorso.

6 | PLUK

Een andere reden waarom specifiek het najaar tot feesten leidt, heeft wellicht al een oudere oorsprong. Het licht wordt minder en het naar buiten komen met lichtjes, fakkels of lampions is natuurlijk het mooist als de avonden het langst zijn.

Er zijn meerdere oude christelijke feestdagen die – soms vanuit een voorchristelijke oorsprong – in het najaar vallen.

Allerheiligen is zo’n feest. Op 1 november worden de heiligen in de katholieke kerken vereerd. Een dag later worden alle gestorvenen op Allerzielen herdacht. Dat gaf in elk geval in middeleeuwse tijden een paar vrije dagen.

Dat de protestante hervormingsdag precies een dag ­eerder, op 31 oktober valt, heeft ook alles met die twee ­katholieke dagen te maken. Op de avond van die dag heeft Maarten Luther in 1517 in Wittenberg zijn 95 stellingen tegen de aflaathandel vastgespijkerd aan de kerkdeur.

HISTORIE EMILE SMIT Kermis in de negentiende eeuw Collectie auteur

Sinterklaas gooit snoepgoed in een schoorsteen (1866).

Rijksmuseum Amsterdam

Hij wist immers, dat de volgende dag honderden kerkgangers zouden komen en zijn stellingen konden lezen. Nog wat meer naar de huidige tijd toe, is het uit Amerika overgewaaide Halloween. Ook dat staat voor All Hallows Eve (de avond van Allerheiligen).

Kort daarna valt Sint-Maarten op 11 november. Deze heilige was patroon van het bisdom Utrecht, maar ook van diverse kerken in de Betuwe. Misschien nog belangrijker was, dat boeren vaak op die datum hun pacht moesten afdragen en daarna gerust de winter in konden. De feestdag werd lang uitbundig gevierd, maar de calvinistische predikanten

Intocht van Sinterklaas (1870). Rijksmuseum Amsterdam

Een typisch Betuwse afbeelding op een speculaasplank uit 1838. Collectie auteur

hielden niet van uitbundig feestvieren en zo verplaatste het vieren zich merendeels naar de huiselijke kring. Kinderen die langs de deuren gingen op zoek naar snoep waren lang in de Betuwe niet te vinden. Tot vanuit westelijk Nederland de traditie in het laatst van de twintigste eeuw weer de Betuwe in waaide.

Sinterklaas op 5 en 6 december is eigenlijk nooit helemaal weggeweest, hoewel ook dat door de predikanten te vuur en te zwaard bestreden werd. Wel waren er in dorpen als Beusichem en IJzendoorn nog lang maskerades. Vanaf het midden van de negentiende eeuw werd de ‘Goede’ Sint wel veel gebruikt om kinderen aan te zetten tot het brave.

Sint-Nicolaas was niet altijd even aardig. Wel kwam hij steeds meer letterlijk op straat en in de huizen in zicht.

Opmerkelijk is het dat in Nederland Sinterklaas voor alle leeftijden is, terwijl hij in Vlaanderen toch echt een kinderheld is gebleven. Tot de specifieke gebruiken rond Sinterklaas hoort beslist ook het speculaas bakken. Een ­notitieboekje van een Huissense bakker laat zien, dat in het begin van de twintigste eeuw de eerste speculaas in oktober in de winkels kwam en dat het eind november ­vrijwel dagelijks werd gebakken. Om vervolgens na 6 december ook direct weer te verdwijnen.

Het najaar is een tijd van feest en tradities. Maar tradities blijven eigenlijk nooit lang volledig hetzelfde. Daarvan zijn de discussies rond ‘importtradities’ als Halloween en Black Friday een bewijs om hier maar te zwijgen over de kleur van Pieterbaas…

PLUK | 7

MICHEL LAFAILLE WANDELT MET EDWIN BARENDRECHT

Wie wandelt verlaat voor even de bekende wereld, schuift zorgen en besognes opzij om het hoofd vrij te maken. Een nieuw perspectief, ontspannen, inspirerend. Een ideale toestand om een ander in alle openheid te ontmoeten en te leren kennen. Wandel je mee?

OP PAD MET EDWIN BARENDRECHT, TUINONTWERPER

Hij vertelt over zijn lievelingsplek de Wetlands langs

VAN DE VLINDERTUIN IN TIEL

­rivier de Waal, liefst in de herfst, met zilver en brons,

Wat is dat toch met tuinen, dat iedereen er opgewonden

de contrasten, de natuurlijke kleuren, de dynamiek, die

van raakt, in een staat van verwondering komt en zich

brengt hij terug in zijn beplantingsplannen. Het zijn

uitlaat in oh en ah.

­lessen die hij leert, door het kijken – de reden waarom

Bloemen, kleuren, zachte combinaties, deinende aren en

hij ook een fervent fotograaf is, om te kijken – naar het

sierlijke grassen vragen allemaal om aandacht en wie

­landschap en de natuur, door alles wat hij ziet in zich

door de Vlindertuin in Tiel wandelt, tussen Theater

op te nemen.

Agnietenhof en Cultuurhuis Zinder, komt ogen te kort.

“In de Vlindertuin heb ik de omgeving betrokken, de St.

Is de hoogste kunst van een tuin niet dat hij de bezoekers

Maartenstoren als historie, de Agnietenhof als cultuur,

laat vergeten waar ze zijn, en ze zich enkel ter p ­ laatse

tegen de gevel van Zinder reflecteert het geel in de

voelen. Pure tovenarij.

­border. Ik heb bewust heesters geplaatst op de randen,

Tuinontwerper Edwin Barendrecht (53) verwezenlijkte

om het gevoel van geborgenheid te krijgen. De dorpse

dat op dit voormalig bleekveld, volgens hem ooit nog

opzet tegenover de wereld, de kleine schaal die in de

kruidentuin van een klooster.

tuin hoort, de cirkels, de ovalen.”

We wandelen tussen zijn plantencombinaties – met

In totaal staan er 20.000 planten in de tuin, dichtgeplant

hier en daar een andere bezoeker – in wat zijn eerste

om een geheel te vormen, waar onkruid minder kans

­opdracht was voor de openbare ruimte, zijn werkveld is

heeft. Oogstrelend, contrasterend, bewegend. Waar

eerder privétuinen en dat in heel het land. Alle denkbare

straks – hopelijk volgend jaar al – de vlinders uit de eitjes

tuinen, maar bekent hij, het meeste plezier kan soms een

­komen, de waardplanten staan voor de rupsen: de eerste

piepklein tuintje geven met een beperkt budget, wanneer

koninginnenpage is gesignaleerd.

ik de wensen van de mensen erin verwezenlijk en het ze

Door al die schoonheid is het een sociale plek geworden,

gelukkig maakt.

met veel bezoekers, vrijwilligers voor het beheer, waar mensen praten, verhalen over de plek worden verteld.

“Wandelen leerde ik als jongetje al, we deden thuis alles

Openbare ruimte die functioneert en iets toevoegt aan de

met de trein en de fiets en wandelen hoorde daar als

stad, laat verwonderen en inspireert. Tot diep in de herfst­

vanzelf bij, de Hoge Veluwe zit zo in mijn herinnering

stijl, wanneer voor hemzelf de tuin op zijn mooist is.

­geklonken.”

We praten over wandelen, de eenvoud van het wandelen,

Later ging hij zelf op stap, ontdekte het land, Oostenrijk

de traagheid, waarin het leven zelf meer aan bod kan

en Zwitserland waar hij stageliep tijdens zijn opleiding

­komen in plaats van de sensaties.

aan de Agrarische School.

“Ik was vroeger best prestigegericht” bekent hij, “dat is

En het wandelen is gebleven, op zoek naar de rust in het

met het wandelen veranderd.” En op mijn vraag of hij in

landschap, dikwijls met zijn vrouw Jeanette, open leren

wandelen ook een religieus aspect herkent antwoordt hij

kijken, de lucht, de vogels, niet enkel met het hoofd

bevestigend, vanuit zijn eerbied voor de schepping.

­omlaag speurend naar de plantjes.

“Ik wandelde eens naar de Matterhorn, de beroemde berg,

“Wat ik zo inspirerend vind in de natuur is dat op elk

zag hem in de verte liggen, toen ik overvallen werd door

­moment alles verandert, niet enkel de seizoenen, ook

mist, en geen meter verder kon, verloren in een land dat

de wolken, het licht na een regenbui, een doorkijkje. Dat

ik niet kende. Wat nu? Ik heb me er toen aan overge­geven,

moet in een tuinontwerp ook gebeuren, het verrassende,

gewacht tot het wegtrok. Een bewuste keuze, ­gemaakt als

dat het elke dag weer aanspreekt.”

mens, alleen onderweg.”

PLUK | 9

COLUMN Anne-Eva, eigenaresse van Blijdesteijn Mode, is een gepassioneerde vrouw die nieuwsgierig is naar alles wat de wereld te bieden heeft en enorm kan genieten van mooie ervaringen.

Ze woont met twee lieve dochters en haar man in Utrecht.

Lieve PLUK Door de vele wereldwijde uitdagingen op economisch, geopolitiek en gezondheidsvlak is iedereen op zoek naar rust, stabiliteit en plezier met elkaar. We willen vrolijkheid en leven!

Genieten van een mooie wandeling, een avondje uit met vrienden of lekker borrelen met familie. Naar het theater gaan en geprikkeld worden of naar musea en kijken naar iets wat je verwondert.

Mode is ook een uitingsvorm waarmee je je even in een andere wereld waant. Waar je je kan vergapen aan mooie stoffen, kleuren en silhouetten. Elk seizoen zien we trends in de mode die ontstaan doordat ontwerpers zich laten inspireren door wat er in de wereld gebeurt. Ik neem je graag mee in de wereld van de mode en de trends van dit najaar.

Ken je ze nog, dat heerlijke sinaasappelschilletje gedoopt in chocolade? Oranje en bruin zijn dit seizoen belangrijke kleuren, waarbij vrijwel alle schakeringen voorbij komen.

Van mango tot brique en van camel tot chocolade. Layered looks met teddy en bijzondere mouwen met ajourinvloeden maar ook de verhoogde taille bij de pantalon is terug van weggeweest. Lange gilets, ruit op ruit, wijde vloeiende vormen en stoere boxy gilets (handknitted).

Bruin is een zachte kleur in het gezicht en geeft je kleur en warmte. We’ve got it all!

Tenue de Nimes, denim gecombineerd met de nieuwe blauwen. We zien bijna paarse invloeden in de kobalt tonen van dit najaar; een kleur die vrijwel iedereen flatteert.

Invloeden als ruiten kunnen we dit seizoen niet ontkennen maar ook geromantiseerde dessins in zebra waarbij kobalt de verbinder is.

Dit najaar is het tijd om kleur te bekennen. Een volledige outfit in blauw of groen of juist in combinatie met de mooie nieuwe rode, roze en paars tonen zorgt voor een coole maar toch warme look. Flatteus, spannend én vernieuwend.

Black and white; opvallend, weelderig & vertrouwd maar nu in een nieuw jasje.

Combineer door een grote op een kleinere print te dragen of juist te werken met laagjes.

Statement coats staan dit seizoen op vrijwel ieders wensenlijstje. Mooie shawls en mutsen om het geheel af te maken; accessoires spelen een belangrijkere rol als ooit tevoren.

Het leuke aan mode is dat het altijd en immer evolueert en je altijd verrast wordt op een verfijnde manier. Jezelf mooi voelen, jezelf verwennen met een leuke outfit of nieuwe jas.

Samen met je man, vriendin, moeder, dochter of zoon een heerlijke middag samen zijn en shoppen, daar word je toch blij van!

Knusse winter gewenst,

Anne Eva

van Blijdesteijn 10 | PLUK

Mooie lange doorgestikte, gewatteerde en getailleerde jas van Creenstone met capuchon gecombineerd met mooie ecru accessoires.

Gele trui en geruit shirtjacket van NNO7. Het shirtjacket is een item waar je alle kanten mee op kan voor zowel buiten als binnen.

Reversible faux lammy bodywarmer van Studio AR Gebreide trui van Fabienne Chapot met col en ritssluiting Vegan leather chino van Dante 6 met strikceintuur.

Heer: Gebreide coltrui gecombineerd met een donkere jeans van Denham Dame: Ecru kabeltrui met col en franjes van Tramontana gecombineerdmet een flare jeans van Florez Jeans 12 | PLUK

Cognackleurige vegan leather jurk van Kocca met strikceintuur voor accent op de taille. Faux fur coat in wolwitte tint van Rino & Pelle.

Stijlvol

de herfst in Dit najaar zien we veel accessoires.

Lekkere warme mutsen en shawls in mooie dessins en kleuren om je outfit mee af te maken.

PLUK | 13

Ons inspiratiecentrum Wolplein.nl is de meest inspirerende webshop voor alles op het gebied van haken en breien.

Maar dat niet alleen; ook voor andere creatieve hobby’s zoals borduren, punchen en macramé kun je bij ons terecht.

Onze webshop geeft je een duidelijk overzicht van ons ruime assortiment dat direct uit voorraad leverbaar is. Door de duidelijke informatie en inspirerende afbeeldingen is de keuze voor de juiste producten snel gemaakt.

Wil je liever persoonlijk advies? Bezoek dan ons Inspiratiecentrum in Zaltbommel en laat je inspireren en adviseren. In deze enorme showroom kun je ons volledige assortiment bekijken, voelen, bestellen en direct meenemen. Onze adviseurs staan voor je klaar!

Bezoekadres Inspiratiecentrum Wolplein Doornepol 5 5301 LV Zaltbommel

Openingstijden Inspiratiecentrum Maandag t/m zaterdag van 09:00 tot 17:00 uur

Benodigdheden Sjaal 1 • Yarn and Colors Amazing: • 2x 040 Pink Sand • 2x 037 Cotton Candy • 1x 052 Orchid

de hoek bij de lossenboog, haak 3 lossen (is 1 stokje) 2stokjes in dezelfde hoek , 3 lossen, 3 stokjes in dezelfde hoek, 1 losse, * 3 stokjes in de volgende losse boog op de hoek, 3 lossen, 3 stokjes in dezelfde hoek, 1 losse* herhaal *-* nog 2x. Haak een halve vaste in de beginlosse.

Toer 4: Haak op de volgende 2 stokjes een halve vaste, haak een halve vaste in de lossenboog op de hoek, haak 3 lossen (is 1 stokje), 2 stokjes in dezelfde hoek, 3 lossen, 3 stokjes in dezelfde hoek, 1 losse, 3 stokjes in de 1 lossen opening, 1 losse * 3 stokjes in de volgende hoek, 3 lossen, 3 stokjes in dezelfde hoek, 1 losse, 3 stokjes in de 1 lossen opening, 1 losse* herhaal *-* nog 2x. Haak een halve vaste in de beginlosse. Knip de draad af.

Toer 5: Haak met 040 Pink Sand of 052 Orchid, hecht je draad aan in de hoek bij een lossenboog, haak 3 lossen (is 1 stokje), 2stokjes in dezelfde hoek , 3 lossen, 3 stokjes in dezelfde hoek, 1 losse, 3 stokjes in de 1 losse opening, 1 losse, 3 stokjes in de 1 lossen opening, 1 losse, * 3 stokjes in de volgende hoek , 3 lossen, 3 stokjes in dezelfde hoek, 1 losse, 3 stokjes in de 1 lossen opening, 1 losse, 3 stokjes in de 1 lossen opening, 1 losse, * herhaal *-* nog 2x. Haak een halve vaste in de beginlosse.

PLUK HAKEN

GRANNY’S SHAWL Sjaal 2 • Yarn and Colors Amazing: • 2x 037 Cotton Candy • 2x 052 Orchid • 1x 013 Sunglow • • •

Benodigdheden - Haaknaald 4,5mm en 5mm - Stopnaald - Schaartje Sjaal 1 - Yarn and Colors Amazing: - 2x 040 Pink Sand - 2x 037 Cotton Candy - 1x 052 Orchid Sjaal 2 - Yarn and Colors Amazing: - 2x 037 Cotton Candy - 2x 052 Orchid - 1x 013 Sunglow Goed om te weten Voordat je begint met haken, ik heb eerst alle vierkantjes en halve vierkantjes gehaakt tot en met de een na laatste toer.

Daarna ben ik alles gaan verbinden.

In totaal haak je 16 + 11 halve vierkantjes, totaal 27 en 54 hele vierkantjes.

Afkortingen ls = losse(n) st = stokje(s) v = vaste(n) hv = halve vaste(n)

Haaknaald 4,5mm en 5mm Stopnaald Schaartje

Haakdiagram vierkant:

Met haaknaald 4,5mm Goed om te weten begint of met037 haken, ik Toer 1: Haak met 040Voordat Pink jeSand heb eerst alle vierkantjes en halve tot eerste en met de ls.

Cotton Candy vierkantjes 4 ls, hvgehaakt in de een na laatste toer. Daarna ben ik gaan Toer 2: Haak 3 ls (is 1alles st), 2verbinden. st in de ring, In totaal haak 16 + 311ls* halve haak vervolgens 3 ls, *3je sts, vierkantjes, totaal 27 en 54 hele vierkantjes. herhaal *-* nog 2x. Haak een hv in de beginlosse. Knip de draad af.

Toer 3: Haak met 037 Cotton Candy of 052 Orchid, hecht de draad aan in de hoek bij de lossenboog, haak 3 ls (is 1 st) 2 st in dezelfde hoek , 3 ls, 3 st in dezelfde hoek, 1 ls, * 3 st in de volgende lossenboog op de hoek, 3 ls, 3 st in dezelfde hoek, 1 ls* herhaal *-* nog 2x. Haak een hv in de beginlosse.

Toer 4: Haak op de volgende 2 st een hv, haak een hv in de lossenboog op de hoek, haak 3 ls (is 1V I Sst), 2Wst. Y Ain hoek, hoek, IT WW R N Adezelfde NDCOLORS.CO M F O R M3 O Rls, E P A3 T Tst E R Nin S , Tdezelfde O B U Y O U R YA R N O N L I1 N E ls, OR 3 T O st F I Nin D A de RESELLER. 1 lossenopening, 1 ls * 3Thisstpattern in isde volgende hoek, 3 ls, 3 st in dezelfde hoek, 1 ls, for personal, non-commercial use only. The pattern may not be copied, resold or redistributed in any way.

2 Nor may you sell any items produced using the directions in this pattern.

3 st in de 1 lossenopening, 1 ls* herhaal *-* nog 2x. Haak een hv in de beginlosse. Knip de draad af.

Toer 5: Haak met 040 Pink Sand of 052 Orchid, hecht je draad aan in de hoek bij een lossenboog, haak 3 ls (is 1 st), 2 st in dezelfde hoek , 3 ls, 3 st in dezelfde hoek, 1 ls, 3 st in de 1 lossenopening, 1 ls, 3 st in de 1 lossenopening, 1 ls, * 3 st in de volgende hoek , 3 ls, 3 st in dezelfde hoek, 1 ls, 3 st in de 1 lossenopening, 1 ls, 3 st in de 1 lossenopening, 1 losse, * herhaal *-* nog 2x. Haak een hv in de beginlosse.

Join as you go: Haak een tweede vierkantje diegene die je wilt verbinden aan het eerste vierkantje.

Haak het vierkantje niet helemaal af. Haak 1 zijde van toer 5 helemaal af, tot en met de 3 st en 1 ls in de 2e hoek. Pak nu het eerste vierkantje en leg deze tegen het vierkantje wat je eraan wilt verbinden. In plaats van een 2e ls te maken, haak je nu een hv in de hoek van het eerste vierkantje. Ga nu verder met je patroon, 1 ls, 3 st in dezelfde hoek.

In plaats van een ls haak je nu weer een hv in de ls van het andere vierkantje. Haak zo verder 3 st , wanneer je een ls moet haken, haak je nu een hv in de volgende ruimte van het andere vierkantje. Dit doe je tot je bij de volgende hoek aankomt, daar haak je 1 ls, 1 hv in de hoek van het andere vierkantje, 1 ls, haak nu je vierkantje af zoals je het anders ook zou doen.

De join as you go bij het halve vierkantje gaat bijna hetzelfde als het vierkantje wat hierboven beschreven staat. Bij de beginsteken haak je 3 ls, 1 verbindende hv in de hoek van het andere vierkantje. Verder haak je zoals hierboven beschreven.

Vierkantjes vasthaken waarbij aan meerdere zijdes verbonden moet worden.

Haak de eerste zijde zoals hierboven beschreven tot de hoek, haak als laatste 3 st, 1 ls, haal de haaknaald uit de lus en steek deze in, in de hoek van het vierkantje waar je anders aan zou verbinden, haal de lus van onder naar boven door de hoek, haak nu een hv in de hoek van het volgende vierkantje wat je gaat verbinden, haak nu verder 1 ls, 3 st in de hoek haak nu de zijde zoals hierboven beschreven staat.

PLUK | 15

PLUK HAKEN

Haakdiagram halve vierkant:

Half vierkantje: Toer 1: Haak met 040 Pink Sand of 037 Cotton Candy 4 ls, hv in de eerste ls.

Toer 2: Haak 3 ls (is 1 st), 1 ls, 3 st in de ring, 3 ls, 3 st in de ring, 1 ls, 1 st in de ring. Knip de draad af en werk weg.

Toer 3: Haak met 037 Cotton Candy of 052 Orchid , begin aan dezelfde kant als waar je begon bij toer 2, hecht de draad aan in de 1 lossenopening van de vorige toer, 3 ls (is 1 st), 1 ls, 3 st in dezelfde lossenopening, 1 ls, in de lossenboog aan de bovenkant 3 st, 3 ls, 3 st in dezelfde lossenboog, 1 ls, 3 st in de laatste 1 lossenopening, 1 ls, 1 st in dezelfde lossenopening, keer je werk.

Toer 4: 3 ls (is 1 st), 1 ls, 3 st in de 1 lossenopening, 1 ls, 3 st in de volgende lossenopening, 1 ls, in de lossenboog aan de bovenkant 3 st, 3 ls, 3 st in dezelfde lossenboog, 1 ls, 3 st in de volgende lossenopening, 1 ls, 3 st in de laatste lossenopening, 1 ls, 1 st in dezelfde lossenopening, keer je werk. Knip de draad af en werk weg.

Toer 5: Haak met 040 Pink Sand of 037 Cotton Candy, 3 ls (is 1 st), 1 ls, 3 st in de 1 lossenopening, 1 ls, 3 st in de volgende lossenopening, 1 ls , 3 st in de volgende lossenopening, 1 s, in de lossenboog aan de bovenkant 3 sts, 3 ls, 3 st in dezelfde lossenboog, 1 ls, 3 st in de volgende lossenopening, 1 ls, 3 st in de volgende lossenopening, 1 ls, 3 st in de laatste lossenopening, 1 losse, 1 st in dezelfde lossenopening.

Knip de draad af en werk weg.

Rand: Lange zijde bovenkant: Haak met haaknaald 5 mm en 040 Pink Sand of 052 Orchid, Hecht de draad rechtsboven aan in de hoek om het laatste st van het halve vierkantje. Haak 1 ls (is 1 v), 1 v om het zelfde st, om elk van de volgende 3 st haak je 2 v, in de ring haak je 2 v, om elk van de volgende 4 st haak je 2 v, in de lossenboog 2 v * om elk van de volgende 4 st haak je 2 v, in de ring haak je 2 v, om elk van de volgende 4 st haak je 2 v, in de lossenboog 2 v* herhaal *-* tot het laatste halve vierkantje, om elk van de volgende 4 st haak je 2 v, in de ring haak je 2 v, om elk van de volgende 4 st haak je 2 v, haak 1 v extra om het st om te keren.

Rand: Lange zijde bovenkant: Haak met haaknaald 5 mm en 040 Pink Sand of 052 Orchid, Hecht de draad rechtsboven aan in de hoek om het laatste stokje van het halve vierkantje.

Haak 1 losse (is 1 vaste), 1 vaste om het zelfde stokje, om elk van de volgende 3 stokjes haak je 2 vaste, in de ring haak je 2 vasten, om elk van de volgende 4 stokjes haak je 2 vaste, in de lossenboog 2 vasten * om elk van de volgende 4 stokjes haak je 2 vaste, in de ring haak je 2 vasten, om elk van de volgende 4 stokjes haak je 2 vaste, in de lossenboog 2 vasten* herhaal *-* tot het laatste halve vierkantje, om elk van de volgende 4 stokjes haak je 2 vaste, in de ring haak je 2 vasten, om elk van de volgende 4 stokjes haak je 2 vaste, haak 1 vaste extra om het stokje om te keren.

Korte zijde: *Haak op elk stokje 1 vaste, haak op de lossenopening waar de vierkantjes verbonden worden elk 1 vaste* herhaal *-* 3x. Haak op elk stokje een vaste, haak in de laatste 3 lossen opening een vaste, in de ruimte tussen de verbindende vierkantjes 3 vasten.

V I S I T W W W . YA R N A N D C O L O R S . C O M F O R M O R E PAT T E R N S , TO B U Y O U R YA R N O N L I N E O R TO F I N D A R E S E L L E R .

This pattern is for personal, non-commercial use only. The pattern may not be copied, resold or redistributed in any way.

Nor may you sell any items produced using the directions in this pattern.

Korte zijde: *Haak op elk st 1 v, haak op de lossenopening waar de vierkantjes verbonden worden elk 1 v* herhaal *-* 3x. Haak op elk st een v, haak in de laatste 3 lossenopening een v, in de ruimte tussen de verbindende vierkantjes 3 v.

Lange zijde aan de onderkant: *Om elk van de volgende 4 st haak je 2 v, in de ring haak je 2 v, om elk van de volgende 4 st haak je 2 v, in de lossenboog 2 v* herhaal *-* tot het laatste halve vierkantje, om elk van de volgende 4 st haak je 2 v, in de ring haak je 2 v, om elk van de volgende 4 st haak je 2 v, in de ruimte tussen de verbindende vierkantjes 3 v.

Korte zijde: *Haak op elk st 1 v, haak op de lossenopening waar de vierkantjes verbonden worden elk 1 v* herhaal *-* 4x. Haak een hv in de beginlosse.

052 Orchid of 013 Sunglow rand.

Op de eerste rand die je hebt gehaakt ga je nu nog een rand haken.

Hecht 052 Orchid of 013 Sunglow aan, haak 1 ls, (is 1 v) op elke volgende v 1v, op de hoeken haak je 2 v. Haak zo rond, haak een hv in de beginlosse.

Je kunt de sjaal eventueel afmaken met kwastjes aan de punten.

16 | PLUK

4

VISIT WWW

WK VOLLEYBAL WAT WAS HET GENIETEN!

PLUK VOLLEYBAL

Het zal weinigen ontgaan zijn, ­afgelopen maand is het wereldkampioenschap volleybal voor vrouwen gespeeld in Gelderland.

Een aantal collega’s van pluk heeft een volleybalverleden en vond het dan ook leuk om in deze pluk hun favoriete sport uit te lichten.

Zo hebben we Jan Markink, gedeputeerde van de provincie Gelderland én volleyballiefhebber gevraagd waarom hij het WK per se naar ­Gelderland wilde halen.

Oud-international Ria Boomsma speelde in 1974 op het WK in ­ Mexico. Hoe waren haar ervaringen? Het Nederlandse volleybal­ t­alent Nika Daalderop vertelt hoe het is om in deze tijd bij het ­Nederlands team te mogen spelen.

Helaas haalde ze met haar team net niet de kwartfinale. De Nederlandse vrouwen speelden in de ­poulefase ook tegen topfavoriet Italië. De Italiaanse dames logeerden in Fruitpark Hotel & Spa en dat was een echt feestje, aldus de betrokkenen. Er waren nog meer lokale ondernemers betrokken bij het WK. Zo stond het Ochtense ­bedrijf Ojah met een foodtruck bij het Gelredome waar veel wedstrijden gespeeld werden. Volleybalfans ­konden proeven van hun plantaardige alternatief voor vlees en in deze pluk kunnen ook lezers kennismaken met dit i­nnovatieve bedrijf.

En natuurlijk kan de volleybalsport niet zonder talent, daarom spraken we met twee aanstormende ­talenten, Femke Zegwaard en Luna Strikwerda.

Als je door deze volleybalspecial zelf zin hebt om te gaan spelen, kan dat bij RecVol, een competitie speciaal voor recreanten in de Betuwe. Want daar zijn we bij pluk inmiddels wel achter, volleybal leeft in deze regio!

18 | PLUK

In de afgelopen weken was het wereldkampioenschap ­volleybal voor vrouwen o.a. in het Gelredome Leuk was dat het rivierengebied betrokken was bij de organisatie.

De 24 deelnemende landen waren ondergebracht in ­ verschillende Gelderse gemeenten.

Acht van deze landen sliepen in hotels in de Betuwe en het rivierengebied.

Het team van Italië sliep in een hotel in Ochten. Misschien hebben zij daar wel de pluk van de afgelopen zomer door zitten bladeren.

GRATIS MAGAZIN

E | ZOMER 2022

MUSEA SAAI? DEZE ZEKER NIET

!

MOOIE KOE IEN IN DE BETUWE HAAL MEER UIT DE STREEK

Michel Everaert, programmadirecteur

| NR. 2

PLUK IN GESPREK MET JAN MARKINK

WK VOLLEYBAL EEN GROOT GELDERS FEEST Voor het eerst in de geschiedenis werd het WK Volleybal voor vrouwen gehouden in Nederland.

En in Gelderland konden we daar volop van ­genieten. “We willen elke vijf jaar een groot sportevenement naar onze provincie halen”, zegt gedeputeerde Jan Markink.

Het kan je bijna niet ontgaan zijn: van 23 september tot en met 15 oktober vond hier het WK volleybal voor ­vrouwen plaats. Alle 24 deelnemende landen logeerden in 31 ­verschillende Gelderse gemeenten, waaronder Buren en Neder-Betuwe. Op verschillende plekken waren evenementen die in het teken stonden van volleybal. Kortom, het was een groot feest waar gedeputeerde Jan Markink met veel ­plezier op terugkijkt.

“Ik heb verschillende wedstrijden gezien en de sfeer was ­geweldig”, zegt Markink. “Niet alleen tijdens de wedstrijden, maar ook daaromheen. Zo was er veel entertainment met livebands, dansers en een optreden van Emma Heesters.

Een echte beleving en een mooi Gelders feestje.”

Markink is een echte sportliefhebber. Als gedeputeerde is hij onder meer verantwoordelijk voor sport. Zijn doel is om

elke vijf jaar een groot sportevenement naar de provincie te halen. In 2016 was dat de start en de eerste etappes van de Giro d’Italia. “En nu hebben we voor het eerst in de geschiedenis het WK volleybal in Gelderland. Daar ­mogen we best trots op zijn.”

Het is niet eenvoudig om zo’n groot sportevenement ­binnen te halen. Vier jaar geleden overhandigde een ­delegatie onder leiding van Nevobo-voorzitter Peter Sprenger en Markink in Turijn een bidbook aan voorzitter Graça van de FIVB (internationale volleybalbond).

“We hadden een grote concurrent: China”, zegt Markink.

“Zij hadden een veel grotere portemonnee, maar wij hadden een goed plan. Wij wilden het WK koppelen aan gezonde voeding en er een echt volksevenement van maken.

Dat scoorde goed bij de internationale volleybalbond.”

Een mooi voorbeeld hiervan is het Gelre Food Plaza bij speellocatie Gelredome. Hier konden bezoekers genieten van gezonde, duurzame en smaakvolle voeding. “Sport en gezonde voeding gaan hand in hand. Het WK is dan ook een mooie plek om bezoekers te inspireren met lekker, duurzaam en gezond eten.”

In de hele provincie waren er zo’n 450 evenementen ­georganiseerd met een link naar het volleybal. Zo werden er clinics op scholen gegeven en gingen de internationale teams in gesprek met jonge volleyballers. “Dat was ­hartstikke leuk om te zien”, zegt Markink. “Het toernooi ­verbindt mensen op een laagdrempelige manier met ­elkaar. Ik ben er dan ook trots op dat de provincie, ­gemeenten, verenigingen en de Nevobo dit hebben ­kunnen realiseren.”

Markink hoopt dat het WK ervoor zorgt dat meer mensen enthousiast worden over volleybal . Als voorbeeld noemt hij Lonneke Slöetjes, voormalig sterspeelster van het Nederlands team en nu een van de toernooidirecteuren van het WK. “Zij kwam in aanraking met het volleybal ­tijdens een clinic op school en was direct verkocht.

Dat is het effect waar je op hoopt.”

Het WK is net achter de rug en het volgende grote sport­ evenement staat al op de planning. In 2025 wordt in Apeldoorn het Europees Kampioenschap indoor atletiek gehouden. “Wederom een mooi evenement waar we de hele provincie bij willen betrekken. Iets om alvast naar uit te kijken!”

PLUK | 19

ITALIAANS FEESTJE IN BUREN EN NEDER-BETUWE

De gemeente Buren was samen met de ­gemeente Neder-Betuwe gastgemeente voor het Italiaans vrouwenvolleybalteam.

De dames verbleven een aantal weken in Fruitpark Hotel & Spa in Ochten en trainden in verschillende sportaccommodaties.

Een Italiaans feestje in de Betuwe.

Het waren twee zeer geslaagde weken. Daar zijn ze het allemaal over eens. “Het voelde een beetje als familie”, zegt Lisa Peters van Fruitpark Hotel & Spa in Ochten.

“Het was echt supergezellig om de dames in huis te ­hebben.” Dat beaamt ook Joris Maier van Sportbureau Betuwe. Hij was samen met teambegeleider Peter de Jong de steun en toeverlaat voor het team. “Ik heb er een paar Italiaanse vrienden en vriendinnen bij gekregen. Je gaat zo intensief met elkaar om dat er al snel een band ontstaat. We hebben ze met veel enthousiasme uitgezwaaid.”

20 | PLUK

Vooraf was het best een beetje spannend, deze vuurdoop.

Zowel de gemeente Buren en Neder-Betuwe als het Ochtense hotel hadden geen ervaring met de hosting van een sterrenteam. “Maar het is buitengewoon goed ­bevallen”, zegt Joris. Samen met Jaap van den Broek, ­projectleider bij de gemeente Neder-Betuwe en Jolijn Hoek van de gemeente Buren moest hij ervoor zorgen dat het de Italiaanse vrouwen aan niets ontbrak. “Het is bijzonder dat de provincie Gelderland zoveel vertrouwen heeft in onze gemeenten. Volleybal is een grote sport en Italië misschien wel het grootste volleyballand. Ze hebben best wel wat ­noten op hun zang. Ik ben er trots op dat we het zo goed hebben gedaan, ook met de lokale ondernemers.”

Het Italiaanse team stond hoog op hun gastenverlanglijstje.

Niet alleen omdat ze favoriet waren voor de titel, maar ook omdat de regio banden heeft met Italië. “Wij staan bekend om de laanbomenteelt en veel van deze laan­ bomen gaan naar Italië”, zegt Jaap van den Broek.

PLUK VOLLEYBAL

“Daarnaast is Italië een prachtig land”, vult Joris aan.

“Het is een echt sportland en hun passie en team­gevoel is jaloersmakend.”

Dat bleek al tijdens de poulefase, waarin Italië niet a ­ lleen van Nederland wist te winnen, maar ook van de rest.

“De dames zijn professioneel met hun sport ­bezig”, zegt Joris. “Maar er is ook tijd voor ontspanning. Zo heb ik een volleybalster naar de manicure en supermarkt gebracht en zijn ze met z’n allen gaan shoppen in Arnhem. Ook h ­ ebben ze een paar keer ­getraind bij Healthclub Juliën, gewoon tussen de andere sportende ­leden. En hebben ze een volleyballes gegeven aan een groep meisjes in Dodewaard. Dat was ook een van de ­afspraken die we gemaakt hadden. Het team moest zich lokaal laten zien.”

In Fruitpark Hotel & Spa voelden de dames zich ook op hun gemak. “Ze aten hier en maakten gebruik van de spa”, zegt Lisa. “En vaak zaten ze gezellig bij de open haard te relaxen. Een paar dames hebben onze chefkok zelfs geholpen met het maken van een heerlijke pasta, v­ olgens Italiaans recept. Het was allemaal heel ­gemoedelijk.”

Na elke gewonnen wedstrijd werd het hotel feestelijk ­versierd. “Dan vierden we een klein feestje met z’n a ­ llen.

Wij waren ook allemaal voor Italië, ook toen ze tegen Nederland moesten. Het was erg jammer dat ze weer wegggingen, maar sommige meiden hebben ­beloofd om nog een terug te komen om hier vakantie te vieren. Daar kijken we al naar uit!”

HEB JIJ ALTIJD AL JOUW PASSIE VOOR SPORT WILLEN COMBINEREN MET EEN JOB?

READY, SET, GO!

SCAN DAN DE QR CODE OF KIJK VOOR JOUW DROOMBAAN OP ONZE SITE

JOIN OUR TEAM WERKENBIJDECATHLON.NL

PLUK IN GESPREK MET NIKA DAALDEROP

NIKA DAALDEROP Nika Daalderop (23) wordt gezien als een van de grootste volleybaltalenten van Nederland. Ondanks haar jonge leeftijd is ze al een vaste waarde voor het Nederlands volleybalteam.

We spraken haar net voor het WK.

Het zijn drukke tijden voor Nika en de andere ­volleybaldames. Ze trainen fulltime op Papendal als voorbereiding op het WK. Krachttraining, ­baltraining, soms wel drie keer op een dag.

“Daarna eten we gezamenlijk”, zegt Nika.

“Sommige meiden blijven ook overnachten op Papendal, maar ik vind het fijn om naar huis te gaan.”

Afgelopen voorjaar maakte Nika een toptransfer naar Vakifbank. Deze topclub uit Turkije won onder meer vijf keer de Champions League, vier keer het WK voor clubs en heeft twaalf keer de landstitel in de prijzenkast staan. “Een droomclub om voor te mogen spelen. Ik speel al sinds mijn zeventiende in het buitenland. In 2016 vertrok ik naar Aken in Duitsland, gelukkig nog redelijk dichtbij huis.

Je ziet eigenlijk dat bijna alle talenten naar het ­buitenland vertrekken om daar carrière te maken.

Dat is wel een groot verschil met vroeger.”

Nika groeide op in Amsterdam, maar heeft haar roots in Tiel. Daar komt haar vader vandaan en ze ging er vroeger regelmatig op familiebezoek. “Het is leuk dat het WK zich grotendeels in Gelderland afspeelt en bijzonder dat de provincie zo’n groot toernooi heeft weten binnen te halen. Hiermee ­zetten ze zich op de kaart. Ik hoop dat het een boost geeft aan het volleybal.”

Nika kwam in aanraking met de sport door de ­vader van haar buurmeisje. Na een proefles was het meteen raak en begon ze met volleyballen bij VV Amsterdam. “Ik had niet direct door dat ik goed was, ik vond het vooral erg leuk om te doen. Ik werd al snel geselecteerd voor het Talent Team, mocht gaan trainen op Papendal en kwam in het nationale jeugdteam terecht. Pas toen begon ik te geloven dat ik best goed was.”

Dit wordt het eerste WK voor Nika. Het Nederlands team is geen favoriet voor de titel. “Ons eerste doel 22 | PLUK

PLUK IN GESPREK MET NIKA DAALDEROP

is de poulefase doorkomen en leuke ­wedstrijden spelen. Het zou mooi zijn als we de kwartfinale bereiken. We ­hebben een redelijk nieuw team en zijn nog volop aan het ­bouwen. Alleen als we boven onszelf uit­stijgen kunnen we heel ver komen.”

Om het beste uit het team te halen worden de volleybalsters begeleid door een coach, assistent, fysiotherapeut, sportarts en fitnesscoach. Ook op het gebied van voeding en mentale gezondheid is er begeleiding mogelijk. “Naast het trainen, besteden we veel aandacht aan tactiek.

Voor de wedstrijd kijken we meerdere keren videobeelden van onze tegenstanders. De ene keer hebben we speciale aandacht voor de aanvalsters. Welke richting gaat de bal op? Aan de hand daarvan maken we een plan voor onze verdediging. In een andere video kijken we vooral naar het spel. Welke keuzes maakt de spelverdeelster? Dat geeft ons houvast tijdens de wedstrijd en het voelt goed om goed voorbereid te starten. Alhoewel je toch vaak een set nodig hebt om te wennen aan de tegenstander.”

Tijdens het toernooi verblijft het team in een hotel en gaat niet naar huis. “We hebben wel af en toe een vrije dag.

De rest draait om trainen, spelen en weer herstellen.”

De sfeer in het team is goed. “We kunnen het goed met elkaar vinden, dat is wel fijn want volleybal is een echte teamsport. We zijn niet allemaal vriendinnen, maar dat hoeft ook niet. We hebben maar een doel en dat is zo ver mogelijk komen en leuke wedstrijden spelen.”

MEXICO 1974 Ria Boomsma (73) deed in 1974 mee aan het WK volleybal in Mexico.

Met het p ­ lakboek op tafel haalt ze ­herinneringen op aan die mooie tijd.

Spelen voor een buitenlandse club, grote sponsordeals en uitgebreide trainingskampen. Ruim vijftig jaar geleden was daar nog geen sprake van bij het vrouwenvolleybal.

“Ik trainde een keer per week een avond op Papendal en twee keer per week anderhalf uur bij mijn eigen club Dynamo. In het weekend speelden we een wedstrijd in de eredivisie”, zegt Ria. “Dat deed ik naast mijn opleiding en werk, net zoals alle andere speelsters van Oranje.”

Ria Boomsma uit Eerbeek deed in 1974 mee aan het WK in Mexico met de Oranjevrouwen. “Een onvergetelijke ­belevenis”, herinnert ze zich. “Ik had nog nooit gevlogen en dan ga je opeens een maand naar Mexico om daar een WK te spelen! Ik was gymnastieklerares en er werd 24 | PLUK

een vervanger geregeld en betaald zodat ik mee kon gaan. Mijn salaris werd ook doorbetaald.”

Tijdens het WK kregen de volleybaldames een vergoeding van twee dollar per dag. En de kleding en schoenen ­werden gesponsord, evenals de reis. “We vonden het al ongelofelijk dat alles betaald werd. We reisden samen met het mannenteam. Er was toen geen verschil tussen de mannen en vrouwen, we kregen allemaal dezelfde ­vergoedingen.”

Vooraf waren de kansen op een overwinning niet groot, het Nederlandse vrouwenteam zat in een poule met het sterke Rusland en Oost-Duitsland. “Van Rusland verloren we dik, maar van Oost-Duitsland maar nipt. Uiteindelijk zijn we als zestiende geëindigd. Of we daar tevreden mee waren? We hadden liever een top-12 klassering behaald.”

Ria heeft veel bewaard uit die tijd. Er komt een plakboek met krantenknipsels, foto’s en telegrammen tevoorschijn.

Mooie herinneringen komen weer boven.

PLUK VOLLEYBAL

VOLLEYBAL LEEFT IN DE BETUWE

Niet alleen aan het WK, maar ook aan Mexico. “We hadden naast de wedstrijden nog tijd om dingen te zien, bijvoorbeeld de beroemde Maya-ruïnes. Het was er wel erg warm, we mochten niet in de zon. En er werd ons afgeraden om ­water uit de kraan te drinken of vis te eten.

Daar kon je ziek van worden.”

Tegenwoordig is er een compleet team gevormd rondom de Oranje­dames. Van fysiotherapeuten tot ­sportdokters en begeleiders.

En tegenstanders worden met videobeelden ­uitgebreid geanalyseerd “Wij hadden ook een fysio en dokter tot onze ­beschikking. En natuurlijk keken we naar onze tegenstander, maar niet met ­videobeelden. Onze coach of een van de begeleiders ging een wedstrijd kijken en aan de hand ­daarvan werd onze tactiek bepaald.” De puntentelling was ook geheel ­anders als tegenwoordig.

In totaal heeft Ria anderhalf jaar bij Oranje ­gespeeld. “Ik was al wat ­ouder toen ik ge­ selecteerd werd. Mijn sterke punt was dat ik redelijk allround was en op verschillende ­posities kon spelen. Van spelverdeler tot aanvaller. Er was toen nog geen sprake van een libero en er werd ­gespeeld met 2 spelverdeelsters. Ik heb nog lang gevolleybald, totdat mijn jongste kind werd geboren. Daarna heb ik nog lang training ­gegeven bij volleybalvereniging Spiker in Eerbeek. Een tijd ­terug ben ik gestopt vanwege mijn knieën.”

Met belangstelling heeft Ria het af­gelopen WK gevolgd. “De liefde voor de sport zal altijd blijven.”

Het WK Volleybal Vrouwen is een van de grootste sport­ evenementen in Nederland ooit. In de Betuwe is het dan ook niet onopgemerkt gebleven, zo verbleef het Italiaanse vrouwenteam in de gemeentes Neder-Betuwe en Buren.

En er werden tal van activiteiten georganiseerd bij ­scholen, op sportvelden en bij verenigingen.

Volleybal is populair in deze streek. Zo populair dat de ­regio een eigen volleybalbond heeft, Recvol Rivierenland.

Vijfenveertig teams van eenentwintig verenigingen spelen dit seizoen in competitie- en bekerverband bij Recvol.

Daarbij staan plezier en de liefde voor het spel voorop.

Recvol is negenendertig jaar geleden opgericht door Han Helmink voor mensen die graag recreatief volleybal willen spelen. “Volleybal wordt al sinds tijden gespeeld bij de NeVoBo, een van de grootste sportbonden van ons land”, zegt Martin Snijder, wedstrijdsecretaris en waarnemend voorzitter van Recvol. “Maar deze competities werden vaak in het weekend gehouden. Er is een grote groep ­recreanten die graag volleybalt, maar liever doordeweeks wil spelen. Ook zijn de regels bij ons wat minder strikt.

Het veld hoeft niet per se aan bepaalde maten te voldoen, zo wordt er ook gespeeld in een buurthuis. En de thuis­ spelende club levert de scheidsrechter en benodigde ­materialen.”

De deelnemende teams komen uit het Rivierengebied ­tussen Rijn/Lek, Waal en Maas. “Van Zaltbommel tot Veenendaal. We hebben drie competities: voor mannen, vrouwen en gemengde teams. We werken nauw samen met de Maas & Waal recreanten volleybal bond. Zo ­hebben we voor de heren een topcompetitie. Samen met deze bond zijn er dit jaar 674 wedstrijden in de regio ­in­gedeeld. Daarnaast hebben we onze bekercompetitie.

In juni wordt de finale gespeeld en de beker uitgereikt aan de beste teams.”

Recvol en Maas & Waal zijn als regionale volleybalbonden redelijk uniek. “Bij mijn weten is er alleen in het noorden nog een regionale bond.” Volleybal leeft dus in deze streek.

“Het is dan ook een mooie sport”, aldus Martin. “Niks is leuker om in teamverband sportief bezig te zijn en het daarna in de kantine gezellig te maken. Toch hebben sommige verenigingen sinds corona moeite om genoeg spelers te vinden. We hopen dan ook dat het WK volleybal voor ­vrouwen een flinke boost kan geven aan deze mooie sport.”

PLUK | 25

PLUK IN GESPREK MET LUNA STRIKWERDA EN FEMKE ZEGWAARD

TALENTEN VAN Luna

26 | PLUK

Ze zijn pas zestien jaar en weten precies wat ze willen: uitblinken in hun sport volleybal én goed presteren op school. Dat is hard werken, maar dat hebben Luna Strikwerda en Femke Zegwaard er graag voor over.

Elke maandag trainen ze op Papendal. Eerst ­anderhalf uur krachttraining en daarna een ­middag balvaardigheid. Tijd om naar school te gaan is er dan niet. “Ik maak mijn huiswerk voor die dag in de avonduren”, zegt Femke Zegwaard die in 5 vwo zit. “Dat vergt wel ­planning maar tot nu toe is topsport goed te combineren met mijn school.”

Samen met Luna Strikwerda speelt zij bij jeugd Oranje. De meiden mochten afgelopen zomer deelnemen aan het EK Volleybal meisjes 017 in Tsjechië waar ze zevende werden. “Onze doelstelling was de zesde plaats, want dan zouden we ons plaatsen voor het WK”, zegt Luna.

“Dat is niet gelukt en daar balen we van.

Maar we zijn wel geplaatst voor de jeugd Olympische Spelen binnen Europa.”

Femke en Luna volleyballen al vanaf hun jeugd.

“Mijn moeder volleybalde ook en ik ging altijd mee om te kijken”, zegt Femke. “Ik speel al v­ anaf mijn zesde jaar. Eerst bij Voltena in Nieuwendijk/ Werkendam, de streek waar ik v­ andaan kom.

Later ben ik overgestapt naar Sliedrecht Sport, deze club behoort bij de top van Nederland.”

Ook Luna was al jong bezig met de sport.

“Na een proeflesje was ik verkocht. Ik speel bij SV Dynamo in Apeldoorn en train veel. Daarom zit ik op een LOOT-school, ook wel een topsport talentschool genoemd. Ik zit in de examenklas van de havo en combineer mijn sport met school.”

Want daar zijn de meiden het over eens: school is belangrijk. “Nu zijn we volop met volleybal bezig, maar die carrière houdt een keer op”, zegt Femke. “Je kunt ook geblesseerd raken en dan wil je toch iets hebben waar je op kunt terugvallen.

PLUK IN GESPREK MET LUNA STRIKWERDA EN FEMKE ZEGWAARD

DE TOEKOMST Daarom wil ik zeker ook gaan studeren.” Toch lonkt ook de grote droom van een buitenlandse carrière bij een topclub. Maar de meiden blijven nuchter: “We zien wel hoe het gaat lopen.”

Na drie jaar zijn ze een vaste waarde bij jong Oranje. Luna is spelverdeler, een verantwoordelijke taak op zo’n jonge leeftijd. “Ik speel in ­principe elke tweede bal en zorg ervoor dat de aanvallers de mogelijkheid krijgen om te scoren.

Ik geef met handgebaren aan wie er wanneer welke bal krijgt aangespeeld. Daarom is het ­belangrijk om goed voor te bereiden.

We ­bespreken voor de wedstrijd onze tactiek en ­bekijken videobeelden van de tegenstander.

Volleybal is een echte teamsport, we doen het met z’n allen.”

Femke is een passer/loper en heeft als voornaamste taak om te passen en aan te vallen.

“Voor volleybal ben ik met mijn 1 meter 78 ­redelijk klein”, zegt Femke. “Daarom past deze positie goed bij mij.”

Als je aan topsport doet, blijft er weinig tijd over voor andere dingen. “Onze vriendinnen snappen dat”, zegt Luna. “En het is heus niet zo dat we niks meer mogen of kunnen.

Er wordt van ons verwacht dat we verstandig zijn.” Gelukkig zijn de ouders van Luna en Femke erg betrokken bij hun dochters en de sport. “Zonder de steun van mijn ouders zou het zeker niet ­lukken”, zegt Luna. “Ze brengen mij weg en ­houden rekening met mijn voeding.”

Femke: “Mijn ouders vinden het superleuk en zijn ­bijvoorbeeld wezen kijken tijdens het EK. Mijn moeder brengt mij elke maandag naar Papendal en gaat daar dan zitten werken.”

Femke

PLUK | 27

PLUK IN GESPREK MET OJAH

DE PLANTAARDIGE MISSIE VAN OJAH Het WK Volleybal voor vrouwen stond in het teken van gezonde en duurzame voeding. In het Gelre Food Plaza lieten ondernemers de wereld zien wat Gelderland te bieden heeft op het gebied van duurzame voeding. Bijvoorbeeld het plantaardige alternatief voor vlees van Ojah uit Ochten.

Met lichte aarzeling neemt een man een hapje uit een stuk vegetarische kip met satésaus. Hij kauwt eens goed en kijkt dan verrast op. “Dit is echt lekker!”, klinkt het enthousiast.

Snel neemt hij nog een hap. Dit is een van de vele gehoorde reacties bij de foodtruck van Ojah. “Hartstikke leuk”, zegt Bastian Dijkstra, sales manager bij Ojah. “Normaal horen wij niet rechtstreeks wat de consument van onze producten vindt, deze feedback is waardevol.”

Duurzaam en gezond eten Het Ochtense bedrijf Ojah stond tijdens het WK Volleybal voor vrouwen met een foodtruck op het Gelre Food Plaza bij het Gelredome. Duurzaam en gezond eten was een ­belangrijk thema tijdens het WK. In het Gelre Food Plaza ­verrasten innovatieve en duurzame bedrijven de volleybalfans met menu’s vol aantrekkelijke ingrediënten. Bij de foodtruck van Ojah waren gebakken kipstukjes met satésaus en kroepoek verkrijgbaar. En kiptenders, de plantaardige ­variant van gefrituurde kip.

Ojah was direct enthousiast toen ze de vraag kregen of ze op het Gelre Food Plaza wilden staan. “Topsporters zijn ­constant bezig met goede eiwitrijke voeding”, zegt Bastian.

“Dat past perfect bij wat wij willen uitstralen. Onze producten zijn bijvoorbeeld te vinden in het restaurant op Papendal.

Maar ook in Fruitpark Hotel & Spa in Ochten.”

Verhip, het lijkt net kip!

Ojah is in 2009 opgericht en is in de wereld van plantaardig vlees al een oude rot in het vak. Frank Giezen, algemeen ­directeur van Ojah, en twee collega’s experimenteerden ­regelmatig in hun vrije uurtjes met technologische innovaties op het gebied van voeding. Tijdens zo’n vrijdagmiddag­ experiment was daar ineens het eureka-moment. Frank sprak toen de voor Ojah legendarische woorden: ‘Verhip, het lijk net kip!’ Deze ontdekking is de basis voor de onderneming die is uitgegroeid tot een van de grootste spelers op de markt van vleesvervangers. Het bedrijf draaide vorig jaar een omzet van bijna 40 miljoen euro en er zijn concrete plannen om een fabriek in Amerika te openen.

28 | PLUK

PLUK IN GESPREK MET OJAH

“Ojah is koploper op het gebied van plantaardige eiwitinnovaties.

We groeien met vijftig procent per jaar”, zegt Bastian. “We zijn en blijven een duurzaam bedrijf. Daarom willen we de producten die we in Amerika verkopen ook daar produceren.”

In de wereld van vleesvervangers gaat het vooral om de textuur van vlees, die toch het moeilijkst is na te ­maken met plantaardig materiaal. Het vegetarische vlees van Ojah is in de basis gemaakt van water en soja, en wordt verder op smaak gebracht met een ­marinade van plantaardige olie en kruiden. Dankzij extrusie krijgen de ingrediënten de structuur en smaak van kip. Extrusie is een ­techniek waarbij water en plantaardig eiwit onder hoge druk en temperatuur gemengd worden. Daardoor wordt de substantie ­vloeibaar en gaat het aan elkaar plakken. De massa wordt dan draaiend uit een buis geperst en zo krijg je de vezelstructuur die zo kenmerkend is voor een stuk vlees.

Plantaardig eetpatroon Ojah wil graag bijdragen aan de transitie naar een meer plantaardig eetpatroon. “Met onze producten ­willen we mensen inspireren om vaker voor plantaardige eiwitten te kiezen”, zegt Frank. “De groep mensen die meerdere keren per week vlees laten staan, wordt steeds groter. Maar ze zoeken wel een smakelijk alternatief.

Op deze groep mensen, de flexitariërs, richten wij ons.”

Ojah levert de kant-en-klaar producten niet rechtstreeks aan de consument of retailers, maar aan merkpartijen, de verwerkende industrie en aan Quick Service Restaurants. Frank: “Je kunt eigenlijk allerlei soorten vlees maken van ons product. Van een sappig varkenshaasje tot spareribs of een broodje veganistische shoarma. We zien dat de consument steeds vaker bewuste ­keuzes maakt en kiest voor smakelijke plantaardige alterna­tieven. Ojah past precies in dat plaatje.”

WERKEN BIJ OJAH Ojah groeit sterk, is nu al wereldwijd actief in 18 landen en heeft de ambitie om internationaal verder te groeien. Om deze groei te realiseren zoekt het bedrijf altijd nieuwe collega’s. “We zijn geen echt familiebedrijf, maar zo voelt het wel aan”, zegt Frank Giezen, algemeen directeur van Ojah. “Met zo’n 160 collega’s werken wij vol trots aan onze mooie producten in een dynamische organisatie die op volle snelheid draait. Er zijn dan ook mooie doorgroei­mogelijkheden binnen het bedrijf.”

Heb je interesse om bij Ojah te werken?

Houd dan de vacatures in de gaten.

Die zijn te vinden op werkenbijojah.nl

PLUK | 29

PLUK OP BEZOEK BIJ “JULIËN”

FIT EN GEZOND OUDER WORDEN BIJ HEALTHCLUB JULIËN Healthclub Juliën in Lienden is hèt kenniscentrum op gebied van leefstijl en preventie in de regio.

Onlangs opende de sportschool een tweede ­locatie in Maurik. ‘Altijd in beweging’ is niet voor niets al meer dan dertig jaar de s­ logan van Juliën.

Juliën loopt energiek door zijn sportschool. Iedereen wordt begroet met een brede glimlach of een persoonlijke groet.

“Ha Ineke, is je keuken al af?”, vraagt hij aan een vrouw op een roeiapparaat. “Bijna Juliën!”, roept ze vrolijk terug.

Healthclub Juliën in Lienden heeft bijna tweeduizend leden, maar voelt toch kleinschalig en persoonlijk aan. Een grote glimlach en persoonlijke begroeting horen dan ook bij de zes servicebeloften van de sportschool. “Positieve energie uitstralen is belangrijk”, zegt eigenaar Juliën van der Slikke.

“Mensen moeten zich hier welkom en goed voelen.”

Het is op deze woensdagochtend druk. Een groepje ouderen is bezig met oefeningen en in de grote sportzaal laten ­scholieren zien wat ze kunnen. “De ochtend is een populair moment om te sporten”, zegt Juliën. “Met een uurtje sporten voor het werk begin je de dag goed. ‘s Avonds na het eten bestaat de kans dat je geen zin meer hebt om nog van huis te gaan.”

30 | PLUK

Juliën begon in 1986 met het geven van karatetrainingen op de hooizolder van zijn ouderlijk huis in Kesteren. In 1992 worden de eerste sportlessen in Lienden gegegeven.

De laatste jaren zijn er veel vernieuwingen doorgevoerd, niet alleen in verbouwingen maar zeker ook in sport- en beweegprogramma’s. Het laatste wapenfeit is de opening van een tweede locatie in sporthal Lignum in Maurik, Vitaalclub Juliën. “In Maurik kunnen we nog beter inhoud geven aan ons Buurtsportwerk, dat we voor de gemeente Buren uitvoeren en waarbij we samenwerken met het ­onderwijs, sportverenigingen en welzijnsorganisaties.

Onze ambitie is om het kenniscentrum in de regio te zijn op het gebied van leefstijl en preventie.”

Leefstijlprogramma’s zijn belangrijk. Steeds meer mensen beseffen dat een gezonde leefstijl letterlijk van levens­ belang is. “Wij bieden in zowel Maurik als Lienden het leefstijlprogramma Fit4Life aan”, zegt Juliën. “In dit startjaar leer je hoe en waarom je moet bewegen, waarom gezonde voeding en een goede nachtrust belangrijk zijn en hoe je om moet gaan met verslavingen zoals roken of snoepen. Zo leer je hoe je gezonde keuzes kunt maken.”

Het programma bestaat niet alleen uit sporten, maar ook uit gezamenlijke themasessies met als naslagwerk het boek Fit4Life. “Het is een programma van 12 maanden, ­waar­door je volop de tijd hebt om je leefstijl echt te veranderen.

PLUK OP BEZOEK BIJ “JULIËN”

Je maakt alle moeilijke momenten mee zoals de ­feest­dagen en vakanties. Het programma is vanuit de ­medische hoek ontwikkeld, en dus volledig verantwoord.

Het resultaat is dat je fitter en sterker wordt, zowel fysiek als mentaal.”

Een ander belangrijk speerpunt om fit te zijn en te blijven is krachttraining. “Iets dat veel mensen helaas niet weten.

Vanaf je 30e vermindert je spiermassa gemiddeld met 1% per jaar. Er wordt niet nagedacht over de gevolgen van een zittend en comfortabel dagelijks leven. Spiertraining is essentieel om gezond en vooral ook mobiel oud te worden.

Het is nooit te laat om te starten met krachttraining, ­volgens Juliën. “Dat kan op je 70e of 80ste ook nog, liever ­eerder ­natuurlijk. Onze apparatuur wordt precies op jouw ­lichaam afgesteld zodat je o ­ ptimaal kunt sporten. Tijdens de ­intake worden al je ­gegevens opgeslagen op een kaart ­zodat je nooit de toestellen zelf hoeft in te stellen.”

Het aanbod bij Vitaalclub- en Healthclub Juliën is uitgebreid.

Dit o.a. doordat de Vitaalclub leden uit Maurik ook gebruik kunnen maken van de faciliteiten in Lienden. We onder­ scheiden ons in de regio vanwege de veelzijdigheid, als ook onze specialismes op het gebied van o.a. oncologie, Parkinson, d ­ iabetes, reuma, longaandoening en overgewicht. De hoogtekamer is daarbij voor veel aandoeningen het middel dat uitkomst biedt. Dit is een ruimte met minder zuurstof, waardoor het lichaam zich gaat ‘wapenen’ en zo aandoeningen te lijf gaat. Verder zorgt de samenwerking met fysio en diëtiste, die inpandig zitten, voor korte lijntjes als er overleg nodig is. Iedereen moet hier fit en met een goed gevoel huiswaarts gaan.

Healthclub Juliën www.healthclubjulien.nl

Vitaalclub Juliën www.vitaalclubjulien.nl

PLUK | 31

Ook jouw woning kan energiezuiniger Goed voor jou & eerlijk voor ons klimaat Een betere woontoekomst betekent verduurzamen. Als coöperatieve bank willen we jou helpen jouw woning energiezuiniger te maken. Door op energielasten te besparen kan iedereen een stap zetten naar duurzamer en financieel gezonder wonen.

Ieder huis kan energiezuiniger gemaakt worden. Ook dat van jou.

Ontdek wat jij kunt doen en zet de eerste stap.

Start op Rabobank.nl/duurzaamwonen

PLUK IN GESPREK MET BERRY PETERS

DUURZAAM WONEN HOEFT NIET KOSTBAAR TE ZIJN Verduurzamen, je kunt er bijna niet meer o ­ mheen.

Met relatief kleine investeringen kun je al veel energie besparen en duurzamer wonen.

Denk maar aan het beter isoleren van je huis of ­investeren in zonnepanelen. Rabobank helpt graag bij duurzame woonwensen.

Met de hoge gasprijzen denkt iedereen er wel over na: hoe kan ik duurzamer wonen? Met andere woorden: hoe kan ik geld besparen op mijn energierekening en op wat voor manier kan ik bijdragen aan een betere ­toekomst? “Wij merken dat steeds meer mensen bij ons aankloppen met duurzame woonwensen”, zegt financieel adviseur Berry Peters. “Ze willen weten wat er allemaal mogelijk is en wat daar de kosten van zijn. Als financieel adviseur en als erkend adviseur duurzaam wonen help ik ze daar graag bij.”

Berry adviseert altijd om eerst de gratis HuisScan van ­homeQgo uit te voeren. Je voert een aantal gegevens in en krijgt direct inzicht in duurzame en energiebesparende maatregelen die voor jouw woning geschikt zijn. “Extra fijn is dat je meteen ziet wat het kost en wat het je oplevert”, zegt Berry. “En wat er prioriteit heeft. Kun je beter eerst je vloer isoleren of dubbelglas aanschaffen? De HuisScan geeft inzicht.”

Financiële oplossingen Je bent eruit, je wilt jouw woning duurzaam verbouwen.

Maar hoe kan je dit het beste financieren? Volgens Berry zijn er verschillende mogelijkheden. “Je kunt bijvoorbeeld spaargeld gebruiken. Maar je kunt ook een speciale ­duurzaamheidslening afsluiten. Ik bespreek samen met de klanten wat het beste bij hun situatie past.”

Rabobank heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan.

Inmiddels zijn er bij de bank ruim duizend financieel ­adviseurs opgeleid tot erkend adviseur duurzaam wonen.

“Als coöperatieve bank willen we vanuit onze maatschappelijke betrokkenheid duurzaam wonen bereikbaar maken voor iedereen”, zegt Berry. “Zo willen we een actieve b ­ ijdrage leveren aan het verbeteren van de woningmarkt. Dat kan op meerdere manieren dan duurzaam wonen ­alleen.

Zo helpen we starters met het bieden op hun ­eerste huis en zorgen we ervoor dat je hypotheek passend blijft bij jouw situatie.”

Duurzaam wonen hoeft niet altijd kostbaar te zijn. Soms kunnen kleine aanpassingen in je woning al veel schelen.

Daarom is Rabobank de samenwerking aangegaan met onder andere de WoonWijzerWinkel. Hier kun je terecht voor alles op het gebied van duurzaam wonen. “Of je nu folie nodig hebt voor achter je radiator of een warmtepomp wilt aanschaffen”, zegt Berry. “Ik vind het fijn om naar de WoonWijzerWinkel te kunnen verwijzen, omdat je dan met een betrouwbare partner in zee gaat. De WoonWijzerWinkel is een schakel tussen vraag en aanbod bij het verduurzamen van je woning. Zij werken samen met diverse leveranciers en installateurs. In de showroom kan je de vele oplossingen bekijken. Daarnaast bieden zij ook betaalde adviesgesprekken aan in de showroom of bij je thuis.”

Je vindt de WoonWijzerWinkel Rivierenland in Tiel.

PLUK | 33

ISOLEREN EN BESPAREN IN RIVIERENLAND NATUURLIJK! MAAR HOE? Veel mensen zijn bezorgd over hun energierekening. Het afgelopen jaar zijn de energieprijzen sterk gestegen en waarschijnlijk blijft dat voor­ lopig nog zo. Wie een lagere energierekening wil, moet aan de slag. Maar wat pak je allereerst aan? Wie kunnen er helpen om een lagere energierekening te krijgen? En kan ik misschien een nieuwe baan vinden en bijdragen aan de energietransitie? S-TEC in Tiel is een goed ­startpunt voor de antwoorden op deze vragen.

Advies over het verduurzamen van je huis is in Rivierenland goed geregeld. Sinds enkele jaren is het Energieloket Rivierenland in onze regio actief met voorlichting en ­informatie voor bewoners (www.energieloket­rivierenland.nl).

Met de energiecrisis is het aantal vragen en de noodzakelijke ondersteuning van bewoners en ­bedrijven fors toegenomen.

Bijna iedereen heeft te maken met hoge energierekeningen.

34 | PLUK

Een algemeen advies is voor veel huizenbezitters niet ­voldoende. Ze lopen vast in de waaier van bespaarmogelijkheden en zien door de bomen het bos niet meer. Zo ­vinden veel mensen geen ­geschikt installatie- of bouw­bedrijf voor het uitvoeren van isolatieklussen of het installeren van bijvoorbeeld een warmtepomp. Wachttijden om een klus geklaard te krijgen lopen soms op naar 1,5 jaar.

Dat kan beter. Bedrijfsleven, onderwijs en gemeenten ­hebben daarom de handen ineengeslagen en zijn een ­regionaal expertisecentrum S-TEC gestart in Tiel (www.­stecrivierenland.nl). S-TEC, het staat voor Smart Technology Experience Centre, helpt op verschillende ­manieren. Particulieren en ondernemers kunnen bij S-TEC terecht voor deskundig advies en concrete oplossingen voor verduurzaming van woning of bedrijfsgebouw. Dit wordt ­verzorgd door de WoonWijzerWinkel. Na een advies dat is afgestemd op jouw situatie, bepaal je zelf als klant ­waarvoor je offertes wilt aanvragen.

PLUK OP BEZOEK BIJ SMART TECHNOLOGY EXPERIENCE CENTRE

De WoonWijzerWinkel zet deze uit bij lokale bouw- en installatiebedrijven (www.woonwijzerwinkel.nl/rivierenland). In de showroom zie je een breed ­aanbod van energiebesparende producten van klein naar groot, zoals isolatie, ventilatie, warmtepompen en zonnepanelen.

Bedrijven en instellingen die willen verduurzamen, kunnen worden gekoppeld aan een professioneel energieadviseur die gespecialiseerd is in bedrijfsgebouwen en bijvoorbeeld scholen of verenigingsgebouwen.

Uit de financiële problemen blijven Specifiek voor mensen die in financiële problemen d ­ reigen te raken, is er het project EnergieVitaal. Speciaal opgeleide energiecoaches en klusteams zoeken bewoners op om hen aan de keukentafel advies te geven over bespaarmogelijkheden. De klussers kunnen in huis helpen om direct kleine energiebesparende maatregelen te nemen. Speelt er meer? Ook dan probeert EnergieVitaal te ­helpen. Er wordt samengewerkt met lokaal welzijnswerk en de verschillende ­woningbouwcorporaties in Rivierenland. Dit najaar start EnergieVitaal in de ­gemeenten West Betuwe en Tiel. Waarschijnlijk sluiten andere gemeenten uit de regio bij het project aan.

Om al het werk voor het v­ erduurzamen van woningen en bedrijfsgebouwen voor e ­ lkaar te krijgen, worden veel ­arbeidskrachten gezocht die werkzaam willen zijn in de bouw- of installatie­ sector. In samenwerking met het Leer­ werkloket Rivierenland, Installatiewerk Midden en Bouwmensen Rivieren­gebied kijkt S-TEC mee naar ontwikkel- en opleidingsmogelijk­heden. De bedoeling is om nieuw t­alent te bemiddelen naar opleiding en/of betaald werk bij het ­lokale bedrijfsleven. Hiervoor is een ­online arbeidsmatchplatform ingericht.

Op dit platform kunnen werkzoekenden een (regionale) baan in de energietransitie sector zoeken. Tegelijkertijd kunnen werkgevers hier (gratis) hun ­vacatures kwijt. (www.arbeidsmatchplatform.nl)

13 WIJSHEDEN

(EN HEEL VEEL SLIMME TIPS) VOOR IEDEREEN DIE ZIJN ENERGIEREKENING WIL VERLAGEN

Stichting Smart Technology Experience Centre

Vragen of contact zoeken met Stichting Smart Technology Experience Centre dat kan via info@stecrivierenland.nl of bel met 0344-747002 www.stecrivierenland.nl

PLUK | 35

DE PARELS VAN MONIQUE BETTINK-PIERIK EN MARTINE DE BAS

DE PARELS VAN DE WETHOUDERS Monique Bettink-Pierik en Martine de Bas zijn sinds 7 juni wethouder van de gemeente Buren.

Ze zijn trots op hun mooie gemeente en nemen ons mee naar hun favoriete plekjes. Al valt dat niet mee, er valt zoveel te kiezen.

Ze komt oorspronkelijk uit Twente, maar voelt zich inmiddels helemaal thuis in Buren. Wethouder Monique Bettink-Pierik ziet zelfs veel overeenkomsten. “Het landschap in Twente en De Betuwe lijkt op elkaar, al is het hier wat weidser.

In het oosten is meer sprake van een coulissenlandschap met mooie doorkijkjes.” De fruitboomgaarden in de gemeente zijn dan ook haar eerste pareltje. “In alle seizoenen mooi. Maar extra bijzonder als ze besproeid worden ­tegen de vorst en de ontluikende knoppen een prachtig ijslaagje krijgen. Hoewel dat voor de fruittelers natuurlijk minder plezierig is.”

Vervolgens neemt ze ons mee naar Zoelen waar niet alleen kasteel Soelen de show steelt, maar ook de prachtige ­bomen met warme herfstkleuren. “Ik wandel graag met mijn man door het park. Je vindt hier een combinatie van de Engelse en Franse landschapsstijl, de unieke Zoelense stijl.

Zoelen is het op twee na groenste dorp van Nederland.

Je vindt hier gemiddeld veel meer bomen, gras en struiken dan in andere dorpen in Nederland. En natuurlijk heb je hier een kasteel met metersdikke muren en een gracht.

Een sfeervol plaatje, je komt hier helemaal tot rust.”

Dan is het tijd om weer naar Buren te gaan waar wethouder Bettink-Pierik het oude weeshuis laat zien. Hier is tegenwoordig het Marechausseemuseum in gevestigd. “Het pand is natuurlijk al prachtig. Een statig gebouw met veel historie. Het weeshuis is in 1612 gesticht door Maria van Nassau, de dochter van Prins Willem van Oranje en van Anna van Egmond, Gravin van Buren. Het is mooi om te zien dat het Koningshuis toen ook al maatschappelijk ­betrokken was. Tot de jaren zeventig werden hier wees­ kinderen opgevangen. Als je in het gebouw rondloopt, vraag je jezelf af hoeveel kindervoetjes je voorgegaan zijn en hoeveel tranen er hier gevallen zijn. Het geeft een doorkijkje naar het verleden.”

Tegenwoordig is het oude weeshuis nog steeds een gastheer voor de stad. “In de tuin worden regelmatig evenementen gehouden, zoals een kunstmarkt of de verbindingsmarkt. De maatschappelijke functie bestaat nog steeds.”

DE PARELS VAN MONIQUE BETTINK-PIERIK EN MARTINE DE BAS

VAN DE GEMEENTE BUREN

Wethouder Martine de Bas neemt het stokje over.

Ze woont met haar man en zoon Jens (10) in Gorinchem, maar is dagelijks in de gemeente te vinden. “Mijn man grapt weleens dat mijn bed er nog net niet staat”, zegt ze. “Ik voel me hier al helemaal thuis. Beusichem heeft ­bijvoorbeeld best veel overeenkomsten met Gorinchem.”

Haar eerste kennismaking met Buren was samen met haar zoon. Ze streken neer op het terras van restaurant De Prins. “Aan de overkant heb je een slingertouw waar tijdens zomerdagen kinderen zo de Korne in plonzen.

Zo zie je maar, je hebt helemaal niet veel nodig om veel plezier te maken. Mijn zoon was natuurlijk direct verkocht en lag er meteen in. Nu komen we er regelmatig terug.”

De agenda van een wethouder is erg druk. “De dagen zijn snel gevuld. Het komt dus wel eens voor dat ik Jens meeneem als ik ergens moet zijn. Dat vindt hij helemaal niet erg, vooral niet als we naar de dorpsboomgaard in Beusichem gaan. We waren daar om een bordje te onthullen en nu gaan we er vaker heen. Een idyllische, maar ook leerzame plek. Kinderen leren hier wanneer fruit geplukt wordt en welke soorten er allemaal zijn. Extra bijzonder

is dat de boomgaard onderhouden wordt door een groep enthousiaste vrijwilligers. Ze zijn in 2015 begonnen en er is sinds die tijd al ontzettend veel gegroeid.”

Sinds haar wethouderschap is er ook een nieuwe traditie geboren: op vrijdag koopt ze vers fruit bij een stalletje.

“Appels, peren, kersen er gaat altijd een tasje mee.

We hebben nog nooit zoveel kersen gegeten.”

Als laatste neemt ze ons mee naar het hagelnieuwe sportpark in Maurik. Sporthal Lignum werd op 23 september geopend en biedt onderdak aan verschillende verenigingen en instellingen. “Ik hoop dat dit uitgroeit tot het sporthart van de gemeente. Waar scholieren kunnen gymmen en mensen, van oud tot jong, plezier beleven aan sporten.

Zelf ben ik redelijk sportief, als ik een dag niets gedaan heb gaat het kriebelen. Meestal ga ik hardlopen, dat past het beste binnen mijn drukke schema.”

Als laatste willen de twee wethouders nog kwijt dat er ­natuurlijk nog veel meer pareltjes zijn in hun gemeente.

“En dat veel van die plekken in stand worden gehouden door enthousiaste vrijwilligers”, zegt Martine de Bas. “Dat is zo mooi en uniek aan Buren.”

PLUK | 37

PLUK IN GESPREK MET FAMILIE BEEKHUIZEN

DE WONINGMARKT IS EEN STUK VRIENDELIJKER GEWORDEN: dit betekent het in de Betuwe De gestegen hypotheekrente, de hoge energie­ kosten en de inflatie zorgen voor een keerpunt op de woningmarkt. Geen reden tot paniek, ­weten de makelaars en taxateurs van Familie Beekhuizen. Het is voor woningzoekers en ­doorstromers zelfs gunstig. Dat er een andere wind waait is vooral even wennen voor iedereen die zich op de woningmarkt begeeft.

Wat betekent het voor kopers en verkopers?

We vroegen het Henriëtte van Vessem van Familie Beekhuizen in Zoelen.

Wat betekenen de veranderingen voor kopers?

“De woningmarkt is wat rustiger en ruimer geworden.

Er staan meer huizen te koop, woningzoekers hebben meer te kiezen en dat is ook fijn voor starters. Hoewel een nieuwbouwwoning eigenlijk altijd een gunstige keuze is, zien we wel dat de prijzen van nieuwbouw momenteel niet in lijn zijn met wat kopers zich kunnen veroorloven. Dat komt door gestegen grond- en bouwkosten.”

­ aardoor de prijzen sneller stijgen dan landelijk: de w ­gemiddelde vraagprijs ligt bij ons 10.000 euro boven het landelijke g ­ emiddelde. De prijzen liggen in de Betuwe ­gemiddeld zes procent hoger dan vorig jaar, landelijk ­gezien is dat ‘maar’ twee procent. We zien wel dat het ­afhangt van het type woning. Zo stegen de prijzen van ­appartementen en hoekwoningen het hardst, met wel tien procent. Overbiedingen zijn minder extreem. Daar staat voor ­doorstromers tegenover dat je zelf ook minder hoeft Wat zijn de gevolgen voor woningverkopers? over te b ­ ieden om een andere woning te bemachtigen.

“De woningmarkt is nog verre van normaal, doordat er meer vraag is naar woningen dan aanbod. En de landelijke Woningen staan door de verruiming op de markt iets langer ontwikkelingen zijn niet een-op-een over te nemen in de te koop: we zijn van gemiddeld drie naar vier weken Betuwe. Er is meer woningschaarste in onze regio, doorlooptijd ­gegaan.”

De huizenmarkt is in beweging. Of je nou koopt of verkoopt: de kansen verschillen per woningtype, per gemeente en zelfs per wijk. En de veranderingen gaan zo snel, dat tussen het schrijven van dit artikel en de verschijning van deze Pluk de situatie alweer anders kan zijn. Het makelaarskantoor van Familie Beekhuizen bestaat bijna dertig jaar en heeft sinds 1993 de woningmarkt in de Betuwe allerlei vormen zien aannemen. Het ervaren team kan in kaart brengen wat de meest actuele ontwikkelingen voor jou als individu betekenen. Interesse? Neem vrijblijvend contact op: familiebeekhuizen.nl.​​​​​​​ 38 | PLUK

Is dit het juiste moment om je op de woningmarkt te ­begeven?

“Momenteel gaan de veranderingen snel. Bij woningen die al langer te koop staan moeten we de verwachtingen van de verkopers wat bijsturen, en woningzoekers moedigen we momenteel juist aan om in gesprek te gaan.

Kopers v­ erdringen elkaar niet meer, meerdere keren ­bezichtigen is weer mogelijk en er is ruimte voor onderhandeling. Uitzonderingen blijven er altijd. Woningen die ­instapklaar zijn en een gunstig energielabel hebben, zijn veel populairder dan klushuizen. Die trend neemt toe door de ­hogere energie- en verbouwingskosten en de schaarste op bouwpersoneel. Maar de markt is een stuk vriendelijker ­geworden en daar was iedereen wel aan toe!”

PLUK INTERVIEWT ANKIE, RICHARD, FRANCA, TWAN EN ­JORIS

Varik voelde meteen goed VOOR ANKIE, RICHARD EN DE KINDEREN

Hoe leer je het dorp goed kennen?

Door mee te doen aan de dorpsquiz.

“Een mooi ­inburgeringsmoment”, zegt Ankie Kleinjan (39). Middenin coronatijd verhuisde zij met haar partner Richard Zoutendijk (47) en hun kinderen Franca (11), Twan (9) en ­Joris (3) naar Varik. Een grote overstap ­vanuit ­Duivendrecht. “Maar het bevalt goed, we ­hebben er absoluut geen spijt van.”

dorp zoveel sociale verbanden zijn”, zegt Ankie. “Een vraag in de dorpsquiz ging bijvoorbeeld over het aantal leden van een bepaalde familie. Maar het ging ook over de geschiedenis van het dorp. Leuk en interessant om daar meer over te leren.”

Wie in Varik woont, is de familie vast al een keer tegen­ gekomen tijdens een wandeling. “Wij gaan graag wande­ len”, zegt Richard. “We proberen elke dag wel een ommetje te maken. De omgeving is hier prachtig met het rivieren­ landschap met de prachtige wolkenpartijen. Onze ­favoriete plekjes zijn dan ook de uiterwaarden. Of we

Het stel was al een tijdje op zoek naar een huis in de

wandelen een rondje over de dijk richting de Bol.

­omgeving van Tiel. Ankie kreeg een nieuwe baan in het

Prachtig is het daar.”

Tielse ziekenhuis en met wisselende diensten was het wel

Wat ze ook leuk vinden is dat ze regelmatig stoofperen

zo praktisch om deze kant op te komen. Net als bij

of fruit krijgen. “Van mensen uit de buurt die iets over

­zovelen, begon

hebben”, zegt

hun zoektocht

Ankie. “Maar ik

op Funda. “We

krijg ook weleens

­hebben zo’n tien

een zak appels

­woningen bezich­

van een van mijn

tigd”, zegt Richard.

patiënten in het

“Totdat we dit

ziekenhuis.

huis zagen. Het

Als bedankje.

heeft karakter en

Hartstikke leuk

daar vielen we op.

vinden we dat.”

Ook de extra

Is er dan hele­

slaapkamer is fijn.

maal niks dat

Die gebruiken we

ze missen uit de

als logeerkamer

Randstad? “Jawel,

omdat onze vrien­

dat je niet even

den en familie nu

snel lopend een

wat verder weg

boodschap kunt

wonen.”

doen”, zegt

Er was nog iets

Richard. “Dat

waar Ankie en

deed ik in

Richard gechar­

Duivendrecht

meerd van waren:

vaak. En je hebt

de sfeer in het dorp. “Ook dat vonden we belangrijk”,

hier natuurlijk geen trein of metro in de buurt.” Ankie

zegt Ankie. “We zochten een sociaal dorp met een leuke

vult aan: “Voor de boodschappen moet je het dorp uit.

school. Varik voelde meteen goed, ook al is het maar klein

Maar er zijn genoeg lokale adresjes waar je groenten en

met zo’n 1100 inwoners.”

vlees kunt halen. En op vrijdag is er de markt in het dorp.

Inmiddels zijn ze al goed gewend. De kinderen gaan met

We hebben er ook veel voor teruggekregen. Een heerlijk

veel plezier naar school en zitten op dansen en pianoles.

ruim huis en leven in de buitenlucht. Dat bevalt ons

Richard volleybalt in het dorpshuis. “Fijn is dat er in een

erg goed!”

PLUK | 39

PLUK IN GESPREK MET DIK KUSTERS

LIEFDE VOOR KUNST EN De Waal loopt als een rode draad door zijn ­leven. Als kind speelde hij langs de oevers en in de uiterwaarden van de rivier. Op latere leeftijd leerde hij de schoonheid van het landschap waarderen. Het samenspel van licht, water en wind, het rivierlandschap blijft beeldend kunstenaar Dik Kusters (70) uit Varik nog altijd verrassen.

Op 22 oktober verschijnt het boek Achter de ­wolken, Dik Kusters een leven lang liefde voor het landschap over zijn werk en leven dat niet alleen gedomineerd werd door de kunst, maar ook door het Fruitcorso en zijn tijd als docent.

Dik Kusters kan niet leven zonder kunst. Als hij een aantal dagen niet geschilderd heeft, gaat het kriebelen, wordt hij onrustig. Dan moet hij aan de slag in zijn atelier. Of hij rijdt met zijn schetsboek en fototoestel naar zijn geliefde rivier de Waal. Om te kijken en sfeer te proeven. Al bekruipt hem steeds vaker een gevoel van weemoed, het overzichtelijk landschap uit zijn jeugd dreigt voorgoed te verdwijnen. “De kleine keuterboerencultuur wordt rigoureus wegge­graven en platgebulldozerd en teruggegeven aan de ­natuur. We leveren iets unieks in voor een idee, een ­gedachte. Dat is ontzettend jammer.”

Nu hij zeventig jaar is geworden, is het tijd voor een boek over zijn leven en werk. Een gemeenschappelijke vriend

40 | PLUK

bracht Dik in contact met Marie-Jan Ousen van emjee | uitgevers. “We zijn gaan praten en dat voelde direct goed”, zegt hij. “Marie-Jan heeft veel ervaring in het uit­ geven van boeken en dat is goed te merken. Ze let op ­details en houdt de grote lijn in het oog. En dat heeft ­geresulteerd in een boek waar ik ontzettend trots op ben.”

Het boek geeft een beeld van de cultuurhistorie van ‘zijn’ Betuwe, het veranderende landschap en de voortdurende strijd tegen het water van de Waal. Ook zijn jarenlange inzet als ontwerper, initiatiefnemer en verbinder bij Stichting 4-Stromenland (Fruitcorso) komen aan bod.

Kenmerkend voor het handschrift van Kusters is de altijd lage horizon. En natuurlijk het rivierenlandschap. “In de ­jaren zeventig, toen ik op de kunstacademie zat, werd ­realistische kunst als overbodig en minderwaardig ­gezien”, zegt Dik. “Je kunt net zo goed een foto maken, was de gedachte. Het moest in die tijd vooral abstract zijn, maar daar heb ik me nooit echt bij thuisgevoeld.”

Het werk van Dik Kusters is wereldwijd te bewonderen.

Van een expositie in het Marechausseemuseum in Buren tot in het International Watercolor Museum in Fabriano, Italië. Daarnaast exposeerde hij met de Internationale Watercolor Society onder meer in New Delhi.

Naast schilderkunst is Kusters ook bekwaam in beeldend werk. Zo ontwierp hij voor de eeuwwisseling de Millenniumpoort in opdracht van de gemeente Tiel.

En bij de ingang van het Van der Valk Hotel in Tiel staat nog ­altijd zijn Toekan, in polyester gegoten.

Dat hij kunstenaar zou worden, was niet vanzelfsprekend. “Ik had weinig zin in school en omdat ik goed kon tekenen volgde ik een opleiding om huisschilder te worden. Daar was een docent die mij een schop onder mijn kont gaf en vertelde dat ik meer in mijn mars had. Via avondstudies en de Academie voor Beeldende Vorming in Tilburg kwam ik terecht in het onderwijs. En keerde ik terug op de LTS, oud-leraren werden ­collega’s” Kusters werd docent, en later ­locatieleider op de praktijk­

PLUK IN GESPREK MET DIK KUSTERS

HET RIVIERLANDSCHAP onderwijsafdeling van het Lingecollege in Tiel. “Dat paste mij als een jas. Het onderwijs is vaak een racebaan, het boek moet op tijd uit. In het praktijkonderwijs hoeft het boek helemaal niet uit, het draait hier om maatwerk.”

Ook voor het Fruitcorso zet hij zich al jarenlang in. “Dat is ook een vorm van kunst. Je werkt met kleur, oppervlakte, structuur en compositie. Het kan mij mateloos inspireren.”

En nu is er dus een boek over zijn werk en leven. “Zeventig jaar is een mooi moment om terug te kijken. Samen met journalist Fred Eggink heb ik de archieven doorgespit en dan overzie je plotseling wat je gedaan hebt. Dat is ­confronterend, op een positieve manier. Ik ben dan ook trots dat het boek er is.”

Het boek bestaat grotendeels uit afbeeldingen en is mede tot stand gekomen door de goede hulp van uitgever Marie-Jan Ousen. “Zij heeft zich volledig ingezet om er iets moois van te maken. Vaak belde ze dat ze weer iets nieuws bedacht had om het nòg beter te maken. Dat is te zien aan het resultaat.”

Het boek werd 22 oktober onder grote belangstelling bij het Stroomhuis in Neerijnen gepresenteerd en is verkrijgbaar bij lokale boekhandelaren en via www.emjee-uitgevers.com.

Exposities: Zorgcentrum Ravestein 27 oktober t/m 9 december 2022 De Wieken 11 4191 TS Geldermalsen

Het boek “Achter de wolken” is te koop voor € 29,95. Bestellen kan via www.emjee-uitgevers.com Actiecode T0301 voor pluklezers. Vul de code in bij de bestelling en betaal € 25,00 voor het boek.

17 decem

ber 2022 Expositie s in Kerk Hee sselt, Huis op H emert & Open Ate lier

Regionaal Archief Rivierenland 20 december 2022 t/m 24 februari 2023 J.S. de Jongplein 3 4001 WG Tiel Marechausseemuseum Buren 7 maart t/m 30 mei 2023 Weeshuiswal 9 4116 BR Buren

PLUK | 41

COLUMN

Manon Kroezen is cabaretière en woont met haar vriend in een Betuws dorp.

Laatst nam ik mijn hond mee uit wandelen in de uiterwaarden. Wat is dat toch heerlijk.

Lekker door het hoge gras en de wind om je oren. Je moet wél een beetje uitkijken, je mag namelijk niet dichtbij de dieren komen. Minimaal vijftig stappen moet je verwijderd zijn van de ­loslopende koeien, of van de mooie wilde ­paardenmanen. Ik snap het ook wel. De koeien komen nieuwsgierig achter je aangelopen.

En dat vinden honden maar raar.

Nu weet ik ondertussen ook dat ik mijn hond ­eigenlijk aangelijnd moet houden. Als ik mijn auto langs de kant van de weg zet doe ik mijn hoge laarzen voor de zekerheid aan. Het heeft in de vroege morgen hard geregend dus het zal vast en zeker modderig zijn. Terwijl ik nog in ­gevecht ben met mijn rits en veters springt mijn hond enthousiast onaangelijnd uit de auto.

Gelukkig is daar op dat ene stukje nooit een mens te bekennen dus ik laat het even zo.

We lopen het pad af naar beneden, en, ja hoor, verhip, juist nu komt een onbekende man mij ­tegemoet lopen. ‘Zeg, mevrouw... Pas op hoor, er zijn hier recent boa’s gesignaleerd in de uiterwaarden.’ Ik denk; ‘Boa’s, dat meen je niet?’

Koeien en paarden tot daar aan toe, maar boa’s? Ik wist niet dat er óók wilde slangen in de uiterwaarden los worden gelaten.

Wat spannend, wat origineel, wat interessant maar vooral gevaarlijk ook. Waarom? Er ging veel door mij heen. ‘Ja,’ zegt die meneer, ‘dus ik zou je hond maar aanlijnen, als ik jou was.’ ‘Nou, inderdaad’, zeg ik gelijk. Stel je toch voor dat zo’n boa ­ineens uit de modder omhoog schiet en mijn hond grijpt en wurgt. Dat zou ik niet willen.

Maar nog erger; wat als we een boa tegen­ komen. Wat dan? Zo’n boa constrictor kan hartstikke groot zijn. Die kan zelfs mij pakken, in ­ieder geval, dat denk ik, ik ben er nog nooit één tegengekomen in het echt. Moet ik überhaupt nu wel in die gevaarlijke uiterwaarden gaan lopen?

Ik begin erg angstig naar de onbekende man te kijken. ‘Zijn die hier vaker?’ vraag ik benepen.

‘Nou, ik woon hier aan de dijk, en ja, ze controleren hier wel eens vaker.’ ‘Ze controleren hier wel eens vaker’, zeg ik hem in gedachten na.

‘Boa’s, zei u toch hè? Vraag ik met gebogen rood hoofd. Mijn blonde haren wapperen door een plotselinge windvlaag. Het kwartje begint te vallen. ‘Dankuwel voor de tip! Razendsnel lijn ik mijn hond aan en passeer ik de onbekende man. De hele wandeling heb ik mijn hond ­aangelijnd gehouden. Ik durfde haar niet los te laten. Achteraf vertelde mijn buurman dat er die dag helemaal geen boa’s hadden rondgelopen.

Wat een sneaky snake hè, die onbekende man.

Manon Kroezen

WANDEL­ SCHOENEN AAN EN GAAN!

PLUK WANDELT IN DE GEMEENTE WEST BETUWE

VERRASSENDE ­WANDELINGEN IN WEST BETUWE In de Betuwe kun je heerlijk wandelen, elk seizoen heeft zijn charme.

In de lente kleurt het gebied roze en wit door de prachtige bloesem.

In de herfst hangt het fruit overrijp aan de boom en kun je genieten van de warme herfstkleuren. Trek je wandelschoenen aan en ontdek al het moois dat de Betuwe te bieden heeft. Wandel door de bossen, langs fruitgaarden of door de uitgestrekte uiterwaarden. Vergeet niet de struinroutes en klompenpaden, ze zijn het ontdekken waard!

Beweeg meer, eet gezond Het is belangrijk om fit en ­gezond te blijven. De gemeente West B ­ etuwe wil ­ouders en hun kinderen ­bewust maken van het ­belang van een ­­gezonde leefstijl. “Wij hebben de ­ambitie om in 2025 sportgemeente van Nederland te worden”, zegt ­wethouder Rutger van Stappershoef.

“In onze gemeente hebben we veel verschillende sportverenigingen.

Er lopen d ­ iverse wandel- en fiets­ routes door onze mooie regio.

En op bijvoorbeeld de Linge kun je heerlijk suppen.”

Wandelen kan iedereen. Het is ­makkelijk en je hebt er weinig voor nodig. “Je stapt de deur uit en je kunt ­beginnen”, zegt Van Stappershoef.

“We hebben diverse dorp­sommetjes aangelegd maar ook ­klompenpaden.

Wandelen is een laagdrempelige manier om in beweging te komen.”

44 | PLUK

HET BOS IN Boomgaarden, rivieren en dijken. Maar bossen?

Daar denk je niet zo snel aan als je aan de Betuwe denkt.

Toch zijn in West Betuwe een paar ­pareltjes te vinden.

De mooiste bossen, ­speciaal getipt voor jou.

Landgoed Mariënwaerdt In Beesd vind je een prachtig, eeuwenoud familielandgoed, Mariënwaerdt.

Hier kun je heerlijk wandelen in de ­natuur. Het stuk bos is groot genoeg om het gevoel te krijgen heel diep in het bos rond te dwalen en klein ­genoeg om niet echt te verdwalen.

Ook de mooie lanen en de statige huizen zijn de moeite waard.

Neerijnen Een bos met 2 kastelen en andere ­historische gebouwen, leuk voor jong en oud. In Neerijnen vind je een klein, maar fijn bos grenzend aan de uiterwaarden van de Waal. Van prachtige lanen tot spannende bospaadjes en een wandeling over de dijk waar je misschien wel reeën, ooievaars of witte reigers kunt spotten.

Het Lingebos Het Lingebos is nog redelijk jong, het werd in de jaren zestig aangeplant. De ideale plek voor een lekkere herfstwandeling met kinderen. Zij kunnen spelen in het stoere speelbos.

Het Lingebos bestaat uit een ­recreatiegebied met strand en zwemmeer, een natuurgebied en een camping.

Zeker geen standaard bos dus.

PLUK WANDELT IN DE GEMEENTE WEST BETUWE

WANDELROUTES OP LANDGOED MARIËNWAERDT Landgoed Mariënwaerdt is een uitgestrekt familielandgoed midden in de Betuwe. Op het landgoed zijn verschillende wandelroutes uit­gestippeld. De routes beginen bij restaurant De Stapelbakker op het landgoed.

Kloosterroute (5 kilometer) De Kloosterroute voert u langs de landhuizen, monumentale boerderijen, h­ ooibergen en vloedschuren.

Een ­absoluut hoogtepunt van de ­Kloosterroute is de prachtige noten­­­­laan die elk jaargetijde zijn charme heeft.

Kooiroute (12,5 kilometer) Het landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt is 900 hectare groot en bestaat uit bossen, grienden, lanen, boomgaarden, akkers en ­waterpartijen. De kooiroute is de langste route over het landgoed. Onderweg kom je langs de spoorlijn, graspaden, dijken, weilanden vol vogels, de rivier de Linge en een hoogstamboomgaard met mooi uitzicht op de molen van Enspijk.

Rondje Neerijnen (6 kilometer) Nadat je een stuk door de polder hebt ­gelopen, arriveer je bij Kasteel Neerijnen, dit was het eerste adellijke huis in Neerijnen. Het kasteel vormt samen met kasteel Waardenburg één landgoed. In Neerijnen kom je langs een prachtig kerkje uit 1865. Aan de Waalbandijk passeer je de molen Waardenburg, een korenmolen die uit 1780 stamt.

Even later kom je bij Kasteel Waardenburg. Het kasteel stamt uit de dertiende eeuw, maar van het oorspronkelijk gebouw is nog maar de helft over. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog is de zuidvleugel verwoest.

De wandelroute begint bij het Stroomhuis in Neerijnen.

Meer wandelen?

Of je nu een lokaal ommetje of een grote wandeltocht wilt maken, lekker wilt struinen door de omgeving of een van de klompenpaden wilt lopen, er is voor iedereen wat te vinden op www.beleefwestbetuwe.nl

Lingebosroute (8 kilometer) Dit is een aantrekkelijke route om met kinderen te beleven. In het ­Lingebos ligt een 10 ha. grote recreatieplas met picknickplaatsen en een kiosk. Ook is er een speelbos: De Kleine Waterlinie. Het Lingebos is een kunstmatig bos van ongeveer 115 ha, de grienden in het bos zijn zelfs al ruim 100 jaar oud.

De route begint bij de Poelweg in Vuren.

PLUK | 45

PLUK WANDELT IN DE GEMEENTE WEST BETUWE

STRUINROUTES EN KLOMPENPADEN Niet alleen vanwege het bloesem kijken en fietsen is de Betuwe ­aantrekkelijk. De laatste jaren wordt de Betuwe ook steeds ­bekender als wandelgebied. Dit onder meer dankzij de struin­routes en de klompenpaden.

Rhenoijschepad (14 kilometer) Het Rhenoijschepad loopt door het afwisselende buitengebied van Rhenoy en ­Acquoy. De route begint bij lunchroom Route 88. Een aanrader als je van wandel­ routes houdt met een grote diversiteit. Wandelen over historische dijken, in het prachtige weidse buitengebied, langs Fort Asperen en Stoomgemaal De Oude Horn.

Heesseltsche Uiterwaarden en Landgoed Neerijnen (17 kilometer) Tijdens deze struintocht kom je in aanraking met heel veel ­verschillende rivierlandschappen.

De Heesseltsche Uiterwaarden zijn tussen 2016 en 2019 heringericht en zorgden zo voor nieuwe natuur langs de Waal. Een mooie kans om te volgen hoe de natuur opnieuw bezit neemt van een gebied. Het tweede stuk – Landgoed Waardenburg en Neerijnen – heeft een heel ander karakter, het is een oud ­cultuurlandschap. We beginnen onze tocht op het terrein van de oude steenfabriek van Heesselt, ­ die hier van 1883 tot 1974 stond.

Leidschehoevenpad (9 kilometer) Ontdek het mooie landschap tussen Tricht en Beesd met oude dijken en kaden, reeën en ijs­ vogels, hoogstamfruitbomen en een landgoed met historie. De wandeling start bij Natuurbeleving Leidsche Hoeven in Tricht.

Honden verboden De wandelpaden lopen gedeeltelijk over particulier terrein, waar soms vee loopt.

Om de dieren niet te verstoren en verspreiding van dierziekten te voorkomen zijn honden verboden.

46 | PLUK

Steendert en struinen (12 km of 14 km) Dit is een avontuurlijke en afwisselende wandeling in en rond Ophemert, een dorp aan de Waal tussen Tiel en ­Zaltbommel. De tocht start bij Restaurant Het Dijkhuis.

U maakt kennis met het mooie dorp Ophemert met zijn ­kasteel, het natuurgebied De Steendert met zijn poldermolen en vogelrijkdom en de drukbevaren rivier De Waal. De Steendert is een fijn, stil wandelgebied met mooie vergezichten. Bij de poldermolen kun je op een bankje lekker aan één van de twee plassen zitten. Onderweg wandelt u langs verschillende boomgaarden en struint u tot slot door de uiterwaarden.

PLUK WANDELT IN DE REGIO

IN DE REGIO Parel van de Betuwe (12 kilometer) In deze oase van de Betuwe ontdekt u het landgoed en dorpje Hemmen, ook wel de Parel van de Betuwe genoemd. Het park en het rustieke dorp vormen een buitengewoon, verrassend en aantrekkelijk gebied. In een omgeving van rust en groen kunt u dit aantrekkelijke wandelgebied nader verkennen. Let op: de kasteeltuin is open van 1 mei tot 31 oktober.

De wandeling begint op Station Hemmen-Dodewaard.

CULEMBORG IN DE BREEDTE (18 KILOMETER) Tijdens deze wandeling maakt u kennis met de fraaie uiterwaarden, de dijken buiten het stadje, maar ook met de rijke historie van Culemborg zelf. U ontdekt het oude stadhuis, het zestiende-eeuwse weeshuis en het geboortehuis van Jan van Riebeeck. Een aanrader in het vooren naseizoen. De wandeling begint bij het station in Culemborg.

Uchtapad (13 kilometer) Ontdek het Uchtapad. Wandelen door de uiterwaarden van de Waal, over dijken en langs oude kolken in het prachtige buitengebied van Ochten in de gemeente Neder-Betuwe. Deze wandeling is een uitgelezen kans om de prachtige omgeving van Ochten en Eldik te verkennen. De route start bij Molendam 15 in Ochten.

Route verkorten: U kunt de route verkorten tot 9 of 12 km. Dit staat op de kaart aangegeven en is ­onderweg als zodanig gemarkeerd.

Heers en verdeel (9 kilometer) De herkomst van de titel voor deze avontuurlijke struinwandeling laat zich gemakkelijk raden want u komt langs een kasteel en twee forten.

Bij het mooi gerestaureerde Kasteel Doornenburg staat de ­ duizendjarige eik, een van de oudste bomen van Nederland.

De forten Sterreschans en Pannerden waren verdedigingswerken in de 18e en 19e eeuw. Deze struin­ route begint bij het ontmoetings­ centrum in Doornenburg.

Lange wandeling Het Grote Rivierenpad (LAW 6) is een lange-afstand-wandelpad met een lengte van 267 km langs de grote rivieren van Nederland. Het pad loopt in 15 etappes van Hoek van Holland naar het Duitse Kleef. In de Betuwe volgt de route globaal de loop van de Linge.

PLUK | 47

PLUK IN GESPREK MET PETER VAN NOORD EN AREND KREUN

DE NATUUR IN DE ­HEESSELTSCHE UITERWAARDEN De natuur heeft sinds de herinrichting bezit ­genomen van de Heesseltsche uiterwaarden.

Het krioelt er van leven. VANL-TCW KREUN is verantwoordelijk voor het beheer.

Met ­coördinator Peter van Noord en boer Arend Kreun maken we een rondje door het gebied.

Een groep ganzen is bezig met hun ochtendritueel. Eerst groeperen, dan rondcirkelen, om vervolgens onder luid gegak één voor één te landen op de uiterwaarden van Heesselt. Een paar minuten later probeert een kolonie ­aalscholvers een visje te verschalken uit het water.

De grote, zwarte vogels met lange snavel wachten ­ogenschijnlijk geduldig tot ze beet hebben.

Zomaar wat momenten op een vroege ochtend in de Heesseltsche uiterwaarden. De natuur heeft bezit genomen van de 240 hectare langs de Waal. Tussen oktober 2016 en zomer 2019 is het gebied helemaal op z’n kop gezet. Door aannemer Martens en Van Oord is ruim twee miljoen kubieke

48 | PLUK

meter grond verplaatst, in opdracht van Staatsbosbeheer en Rijkswaterstaat. Nu wordt het gebied beheerd door de Vereniging Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Tieler­­ en Culemborger Waarden, afgekort tot VANL-TCW. En boer Arend Kreun, die daar zijn vee heeft lopen.

“Sinds 1 januari 2014 hebben wij het beheer gekregen over de Heesseltsche Uiterwaarden”, zegt Peter van Noord. “Als coördinator ben ik het eerste aanspreekpunt voor pachters in de uiterwaarden die hun percelen ­pachten van Staatsbosbeheer. Arend Kreun is een van die boeren die zijn vee in de uiterwaarden heeft lopen.

Van daaruit is een samenwerking ontstaan met VANL-TCW. We beheren nu samen het gebied onder de naam VANLTCW KREUN. Een unieke samenwerking die goed bevalt.”

De twee mannen zijn bijna dagelijks in het gebied te vinden.

Om te kijken of de afrastering niet kapot is en of er geen zwerfvuil ligt. “We houden ook de wandelroutes in de gaten”, zegt Arend. “Soms ontstaan er gaten die voor gevaarlijke ­ situaties kunnen zorgen. En we letten natuurlijk op het vee.

PLUK IN GESPREK MET PETER VAN NOORD EN AREND KREUN

Er loopt hier een kudde Konikpaarden en een groep Hereford-runderen rond. Deze dieren hebben we in het voorjaar gekocht van natuurorganisatie Free Nature.”

Het natuurgebied is opengesteld voor wandelaars. Je kunt hier heerlijk struinen en een deel van het Betuwepad loopt door het gebied. Wandelen kan veilig, zolang je de ­kuddes met paarden en koeien met rust laat. “Het zijn ­rustige dieren”, zegt Peter. “Maar het is wel belangrijk om afstand te houden zodat ze zich veilig voelen.”

Onze ronde start langs de kleine nevengeul met aangrenzende rij knotbomen. Hier valt iets bijzonders te zien, een beveroversteekplaats. In de vroege ochtend klautert een bever omhoog uit de kil om over te steken naar de nevengeul. Zijn modderige voetsporen zijn duidelijk zichtbaar. “Er zitten veel bevers in het gebied”, zegt Peter.

“Ze laten zich zelden zien, maar dit spoor is het bewijs.”

Door natuurontwikkeling neemt de diversiteit in planten en bomen toe. De riviernatuur is dynamisch, je vindt hier ­geulen, strangen, moeras, ooibos, ruigte en graslanden.

“We hebben jaarrrondbegrazing met runderen en paarden”, zegt Arend. “Ze eten bijvoorbeeld jonge wilgenscheuten op. Daardoor krijgen andere kruiden en grassen kans om te groeien.”

Inmiddels zijn we aangekomen bij een letterlijk hoogtepunt in het gebied: de drijvende voetgangersbrug. Vanaf de

brug heb je een prachtig uitzicht over het water. Het oog valt direct op een aantal statige vogels langs de oever.

Het blijken lepelaars te zijn. “We zien hier ook weleens een ijsvogeltje”, zegt Peter. “Het is een geliefde vogelen broedplek. Tijdens het broedseizoen spreken we regelmatig bezoekers aan dat ze hun hond aan de lijn moeten houden. Het is niet de bedoeling dat de nesten verstoord worden. Dat is ook een taak van ons, het publiek aan­ spreken als dat nodig is. Aan de andere kant weten veel ­mensen ons inmiddels ook te vinden als er iets is.

Bijvoorbeeld als er een tak over een wandelpad ligt of een omheining kapot is.”

De route loopt via de oude sluis, een van de lievelingsplekken van Peter, weer terug naar de parkeerplaats.

Onderweg komen we een stier tegen die alleen ligt.

Meestal geen goed teken. Arend gaat even kijken en ­inderdaad, hij heeft een ontsteking aan zijn achterpoot.

“Daar schakelen we hulp voor in.”

De Heesseltsche Uiterwaarden zijn een geliefde wandelplek voor veel mensen. “Ze komen vanuit het hele land.

Sommige lopen van landgoed Neerijnen naar hier, een flinke maar mooie tocht”, zegt Arend. “Ik kreeg een keer de vraag waar de bus stopte die ze weer terugbracht.

Helaas moest ik ze teleurstellen, ze waren pas op de helft van hun wandeltocht.”

PLUK | 49

PLUK LOOPT EEN DEEL VAN HET BETUWEPAD

BETUWEPAD Met het Betuwepad is de regio een mooi en ­gevarieerd wandelpad rijker. Tijdens 146 ­wandelkilometers leer je de Betuwe in al haar schoonheid kennen. Het pad is het ‘kindje’ van Jan de Boer, oud-burgemeester van Buren, en liefdevol overgedragen aan Rutger van Stappershoef, wethouder van de gemeente West Betuwe.

Jan de Boer is een echte wandelliefhebber. Toen hij als geboren en getogen Westfries burgemeester van Buren werd, ging hij op ontdekkingsreis door de Betuwe. Hij stuitte op mooie onverharde paden, maakte kennis met de prachtige uiterwaarden en genoot onderweg van de boomgaarden.

En verbaasde zich erover dat er nog geen streekpad was in de Betuwe. “Het is een uniek stukje Nederland waar je veel verschillende landschappen tegenkomt”, zegt De Boer.

“In mijn hoofd had ik al een hele rondgang bedacht en daar heb ik een schets van gemaakt.”

Enthousiast nam hij contact op met Ankie van Dijk, directeur van Wandelnet, het startpunt voor wandelend Nederland.

Zij deelde zijn enthousiasme. “Wandelen is hartstikke ­populair en uit recent onderzoek van de Nationale Wandel­ monitor blijkt Gelderland de populairste wandelprovincie van Nederland”, zegt Van Dijk. “Het Betuwepad is een mooie manier om de streek te ontdekken.”

Samen gingen ze aan de slag om het Betuwepad te ­realiseren. Daarbij werd op verschillende factoren gelet: het pad moet afwisselend zijn en bovenal veilig.

“Wandelen langs een drukke weg is niet alleen onveilig, maar ook niet leuk”, zegt Van Dijk. “Het liefst wandelen we op onverharde paden middenin het groen. Soms loopt een route een stukje over privéterrein. Daar moet je ook weer allemaal dingen voor regelen.”

Begin dit jaar was het Betuwepad af. Het begint en eindigt bij het station in Tiel en is op te splitsen in meerdere etappes. Zo kun je makkelijk een of meerdere dagen l­open. De geel-rode markering onderweg geeft de route aan. Sinds deze zomer is er ook een wandelgids beschikbaar met meer informatie over de route en de omgeving.

Jan de Boer is trots op het Betuwepad, het zal dan ook altijd in zijn hart zitten. Inmiddels is hij burgemeester in Den Helder en moest hij zijn ‘kindje’ noodgedwongen overdragen.

PLUK LOOPT EEN DEEL VAN HET BETUWEPAD

De mooiste routes Jan de Boer: “Mijn favoriete stukje van het Betuwepad is de route van het Zoelense bos het veld in richting Erichem. Je loopt daar over een halfverhard pad en hebt prachtig zicht op polders en de kerktoren van Erichem.

Hier komen verschillende landschappen samen.”

De keuze viel op Rutger van Stappershoef, wethouder van de gemeente West Betuwe én groot wandel- en fiets­liefhebber. “Ik kreeg een telefoontje van Jan”, zegt Van Stappershoef. “Hij wilde mij iets heel belangrijks v­ ragen. Of ik ­ambassadeur wilde worden van het Betuwe­pad. Ik heb direct ja gezegd.

Met het Betuwepad is onze regio een mooi en gevarieerd wandelpad rijker.”

Als ambassadeur zorgt Van Stappershoef dat het Betuwepad de nodige aandacht krijgt. “Het pad blijft in ontwikkeling. Ondernemers langs de route sluiten zich aan, bewoners en toeristen ontdekken het pad en soms moet een route gedeeltelijk worden aangepast. Een grote wens is om een ­wandelspeld te kunnen uitreiken aan de wandelaars. Ik weet nog uit mijn jeugd hoe leuk dat was. Als we in Oostenrijk gingen wandelen kreeg je aan het eind een speldje. Dat maakt het nog aantrekkelijker om de route te lopen. En ook ondernemers hebben er baat bij. Zij kunnen fungeren als ­stempelpost.”

Wandelen is gezond, makkelijk en laagdrempelig.

Burgemeester Jan de Boer beveelt het dan ook warm aan. “Je stapt de deur uit en je kunt wandelen. “Je bent lekker buiten bezig en lopen brengt lichaam en geest in evenwicht. In Den Helder heb ik inmiddels al veel mooie plekjes ontdekt. Wie weet komt daar ook wel een streekpad.”

De route is in beide richtingen bewegwijzerd met geel-rode markeringen. Aan het Betuwepad zijn 4 dagwandelingen toegevoegd. Alle verdere informatie is te vinden op de website van Wandelnet. Hier kun je ook gratis de GPX-tracks van de route downloaden.

Ankie van Dijk: “De route die bij Landgoed Mariënwaerdt loopt is mijn favoriet. Hier komt alles samen, ­cultuurhistorie, natuur, een geweldige sfeer en de mogelijkheid om een kopje koffie te drinken. Het landgoed is in alle jaargetijden mooi. In de lente als de bloesem uitkomt, maar ook in de herfst als het fruit en de bladeren rood kleuren.”

Rutger van Stappershoef: “Ik kan niet één stuk kiezen, de route is in zijn geheel mooi. Het Betuwepad is een prachtig parelsnoer geworden dat alle facetten van de Betuwe laat zien.

Het pad verbindt alle unieke parels in de Betuwe zoals bloeiende bloesems, groene weides, slingerende rivieren en pittoreske dorpjes en steden.

Brasserie aan de vijver Als je wel eens in omgeving Maurik bent geweest ken je ongetwijfeld Forelvisserij Maurik. Deze unieke locatie in de Betuwe is sinds de zomer van 2022 uitgebreid met een vernieuwde horecagelegenheid, “Brasserie aan de vijver”.

De locatie bied je een compleet dagje uit omringd door een prachtige omgeving en met een mooie visvangst als resultaat. Je sluit je dag af op het terras met uitzicht op het water of binnen in het restaurant voor koffie, lunch, borrel of diner. De gevarieerde kaart biedt voor ieder wat wils, maar de specialiteit is natuurlijk de ­huisgerookte Forel!

Forelvisserij Maurik en Brasserie aan de vijver zijn ­gelegen aan route 08 van het Betuwepad. De locatie is ook goed bereikbaar met de fiets of auto. www.forelvisserijmaurik.nl www.brasserieaandevijver.nl PLUK | 51

PLUK WANDELEN

WAAROM WANDELEN LEUK IS

1

Wandelen, het klinkt saai. Maar dat is het niet! Wandelen wordt niet voor niets steeds populairder. Het is niet alleen leuk om te doen maar ook goed voor je gezondheid.

Hieronder 8x waarom wandelen gelukkig maakt.

Geeft je mentale gezondheid een boost Tijdens een lekkere wandeling laat je al je gedachten even varen. Focus op je ademhaling en de omgeving en kom zo tot rust. Dit geeft je mentale gezondheid een boost, je wordt fitter en krijgt meer energie. Bovendien vermindert het de kans op een depressie aanzienlijk doordat het gelukshormoon endorfine vrijkomt.

2

Zorgt goed voor je brein Tijdens een flinke wandeling komen er allerlei stofjes vrij in je lichaam. Een van die stofjes zorgt ervoor dat je geheugen, leervermogen en emotie­ regulatie getriggerd worden.

Wandelen is de perfecte ­manier om je hersenen actief te houden.

Goed voor hart en longen Als je iedere dag een wandeling van minstens dertig minuten maakt, verlaagt je bloeddruk en cholesterol­ gehalte in je bloed. Daardoor verbetert de conditie van je hart en bloed­vaten. Je hart is de motor van je lichaam, daar moet je goed voor zorgen. Waar wacht je dus nog op?

4

52 | PLUK

3

Je slaapt stukken beter Tijdens het wandelen verbruik je energie, wordt je lichaam moe en je hoofd leeg. Je lijf ontspant. Dit zijn de perfecte ingrediënten voor een goede nachtrust.

5

Je stoelgang wordt beter Misschien niet iets waar je direct aan denkt: ­wandelen is ook goed voor je darmen.

Als jij in beweging komt, bewegen je darmen mee.

Dit stimuleert de ­vertering van voedsel. Wil je een regelmatige en betere stoelgang?

Dan is sporten en bewegen essentieel.

7 6

Je bloedsuikerspiegel daalt Wandelen na de maaltijd zorgt ervoor dat je bloedsuikerspiegel daalt.

Wandelen verhoogt de gevoeligheid voor insuline. Bovendien wordt glucose gemakkelijker uit je bloed gehaald waardoor de bloedsuiker­ spiegel daalt. Alleen maar voordelen dus.

8

Je verbrandt sneller vet Wist je dat je met een stevige wandeling o ­ ngeveer 520 ­calorieën per uur verbruikt? Je moet wel flink doorstappen, maar het is een mooi alternatief voor de sportschool. Trek die wandelschoenen maar aan!

Je wordt er creatief van Soms zijn er van die dagen… je bent niet vooruit te branden en inspiratie is ver te zoeken.

Blijf niet achter je scherm zitten, maar maak een wandelingetje. Het stimuleert je creativiteit. Haal frisse energie en ­inspiratie uit de natuur.

PLUK WANDELT MET ELLY VROEGH

ONTSPANNEN IN DE NATUUR KUN JE LEREN Minder stress en meer energie, wie wil dat nu niet? Wandelcoach Elly Vroegh van EVBalans gaat wandelend aan de slag met allerlei mentale ­problemen. “In de natuur loop je makkelijk je hoofd leeg. Je gaat van je hoofd naar je hart.”

Iedereen krijgt te maken met tegenslagen in het leven.

Op het werk, in de familie of je zit gewoon even niet l­ekker in je vel. Het gevolg is dat je slecht slaapt, veel stress ­ervaart of tegen een heuse burn-out aanloopt. Met wandel­ coach Elly Vroegh kun je wandelend aan jezelf en aan je problemen werken. “Het is vaak lastig om over jezelf te praten”, zegt Elly. “Al wandelend gaat dat een stuk makkelijker.

Je hoeft geen oogcontact te maken en als er een stilte valt is dat helemaal niet erg. Het brengt je juist tot inzichten.”

Zelf is ze ook ervaringsdeskundige op het gebied van stress. “Ik was op mijn vijftiende zwanger. Door zo jong kinderen te krijgen loop je tegen een aantal zaken aan.

Ik wilde voor de kinderen zorgen, het liefst alles zelf doen en werken en studeren, dan loop je vast. Ik volgde mindfulnesstrainingen en weet als geen ander hoe het niet moet, of beter gezegd: hoe ik niet wil leven. Ik wil leven vanuit het hart en niet vanuit het hoofd. Toen mijn zus in 2020 overleed dacht ik, en nu ga ik de opleiding Mindful Walk en Wandelcoaching volgen. Ik ben er ook daadwerkelijk iets mee gaan doen.”

Elly neemt haar cliënten altijd mee de natuur in. Ze wandelen door de uiterwaarden, over landgoed Mariënwaerdt of kiezen een bos uit. “In de natuur zijn, verlaagt de stress.

Hierdoor kun je makkelijker beslissingen nemen en je ­beter concentreren. Ik gebruik de natuur ook om te helpen, bijvoorbeeld door metaforen te zoeken. Onderweg kom je een hek tegen, is er iets wat je tegenhoudt? En water kun je als spiegel gebruiken. Na een sessie heb je aan je mentale welzijn gewerkt en ben je in de buitenlucht in ­beweging geweest.”

Voordat Elly aan een traject begint, moet er wel een klik zijn.

“Dat vind ik heel belangrijk. We moeten dit beiden voelen.

Het is belangrijk om open en eerlijk te kunnen zijn, je gaat echt samen een commitment aan. Je moet het zelf willen en inzien dat er iets moet veranderen. Dan pas kun je de oorzaak aanpakken.”

Elly volgt tijdens de wandelingen verschillende methodes.

“Bijvoorbeeld de Mindful Walk-Methode. Hierbij draait het om lichaamsbeweging in combinatie met ademhaling, cognitieve en mentale coaching. Je komt weer in je eigen kracht te staan. Van hoofd naar je hart.”

Ze werkt ook met familieopstellingen. Je kan je verleden niet veranderen maar je kan wel leren om er anders naar te kijken. De naam Familieopstellingen zet echter vele mensen op het verkeerde been: je werkt niet met je échte familieleden. Het maakt de ‘onderstroom’ zichtbaar én vooral tastbaar, Het geeft je inzicht, je ontwikkelt hand­ vatten en tools om zaken in je leven, die je vasthouden of beperken, werkelijk te veranderen.

De wandelingen duren ongeveer anderhalf uur en worden steevast afgesloten met een kopje thee. “Om weer te landen in het echte leven”, zegt Elly. “En om na te praten. Ik geef ook altijd huiswerk mee, bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen. Ik krijg veel positieve reacties. Mensen die een traject volgden, gebruiken nog steeds de oefeningen in hun ­dagelijkse leven. Vaak komen ze terug voor een losse wandeling. Door te sporten werk je aan je lichaam, dus waarom zou je niet ook aan je mentale gezondheid ­werken?”

DIT VONDEN ANDEREN “Bij Elly kun je alles kwijt, ze is laagdrempelig en kweekt al snel een goed en veilig gevoel”.

“Wandelen met Elly, van te voren wist ik niet presies wat ik moest verwachten van een wandelcoach.

Echter na kennismaking met Elly was ik overtuigd.”

“Elly kan heel goed luisteren naar je problemen, deze analyseren, en jezelf met een oplossing laten komen.”

PLUK | 53

BUREAU TOERISME BRENGT RECREATIE IN REGIO TOT BLOEI Stichting Bureau Toerisme is vooral bekend van het magazine Uit in de ­regio, diverse fiets- en wandelkaarten en nog ander promotie­materiaal. Maar Bureau Toerisme doet nog veel meer op het gebied van ­recreatie voor de regio. Directeur Richard de Bruin en p ­ rojectmanager Caroline Scholtens geven een kijkje achter de schermen.

54 | PLUK

Bureau Toerisme, de meeste mensen hebben er weleens van gehoord. Maar wat doen jullie eigenlijk?

Richard: “Bij Bureau Toerisme houden we ons bezig met de vraag hoe we ons mooie gebied door middel van recreatie nog meer kunnen verbeteren. Om zo de economische groei, werkgelegenheid en leefbaarheid in het gebied te stimuleren. Onze werkzaamheden hierin zijn breed: dat loopt ­uiteen van het doen van onderzoek tot

PLUK IN GESPREK MET RICHARD DE BRUIN EN CAROLINE SCHOLTENS

het ­ontwikkelen van informatiemateriaal. Dat doen we met een gedreven team met ondersteuning van een vaste vrij­williger en een inmiddels groot opgebouwd netwerk.

Wij werken in opdracht van ondernemers en overheden ­zoals gemeenten en de provincie Gelderland.”

Waarom is recreatie zo belangrijk voor deze regio?

Richard: “Het levert allereerst werkgelegenheid op.

Er ­komen binnenkort bijvoorbeeld vier recreatieparken bij, goed voor zo’n vier- tot vijfduizend bedden. De vakantie­huizen moeten onderhouden worden, de gasten willen eten en drinken en trekken eropuit in de regio.

Dat zorgt voor extra banen.” Caroline: “Recreatieve ­voorzieningen zijn ook waardevol voor inwoners.

Tijdens de ontwikkeling van activiteiten kijken we naar het karakter van de streek. Een mooi voorbeeld is de ­knapzakroute voor kinderen langs het boerenerf en ­landwinkels.”

Kun je nog meer concrete voorbeelden noemen?

Caroline: “Op dit moment wordt het wandelnetwerk in de gehele regio verbeterd. Nu kun je door het volgen van ­gekleurde paaltjes een vaste route lopen. Het netwerk wordt nu hybride gemaakt, zodat je van de ene wandel­ route op de andere kan overstappen als het ware.

Gelderland is al jaren dé wandelprovincie van Nederland en wil dat graag ook blijven. Bureau Toerisme begeleidt het volledige routeproject.”

STICHTING BUREAU TOERISME Bureau Toerisme werd in 2004 opgericht om de vrijetijdssector in de regio te ondersteunen en verder te laten groeien.

Stichting Bureau Toerisme heeft geen winstoogmerk en stelt zich onafhankelijk op.

Het kantoor is gevestigd in Dodewaard waar zes mensen werken.

Bureau Toerisme is vooral bekend van de fietsroutekaarten, het magazine Uit in de Regio en de Bloesemalert-app.

De streken worden gepromoot op verschillende websites: - uitinderegio.nl - welkomindebetuwe.nl - landvanmaasenwaal.nl - beleefbommelerwaard.nl

Wat kunnen jullie betekenen voor ondernemers uit het gebied?

Richard: “We worden regelmatig gebeld door ondernemers met een goed idee. Ze weten alleen niet hoe ze dat aan moeten pakken of willen graag met iemand sparren. Wij geven ze advies en onderbouwen dat met cijfers en feiten.

Onze stichting heeft veel kennis, kunde en expertise in huis.

Het werkt ook de andere kant op. Als wij zien dat er ergens behoefte aan is, benaderen we ondernemers met de vraag of ze willen meewerken.”

Wat ontbreekt er eigenlijk nog in deze regio op ­recreatief vlak?

Richard: “Ik was hier pas op vakantie met mijn gezin en toen het een dag regende was er weinig wat we konden doen. In de lente en zomer is hier van alles te beleven, maar dat zou eigenlijk het hele jaar door zo moeten zijn.

Daar liggen zeker nog kansen waar we graag met ondernemers over willen praten.”

Het is al eerder gezegd, deze regio is echt prachtig.

Hoe zorgen jullie dat mensen wegwijs raken in het ­gebied?

Caroline: “Wij werken met een netwerk van meer dan dertig informatiepunten. Deze zijn bijna allemaal gevestigd bij de recreatieve ondernemer zelf. Iedere maand zorgt Tom, onze vaste vrijwilliger, ervoor dat alle informatiematerialen worden aangevuld. Een aantal van deze punten zijn TOP-locatie, een geselecteerde servicelocatie voor fietsers en wandelaars. Een ideaal vertrekpunt voor je route. Bovendien ­kunnen alle aangesloten ondernemers materiaal bestellen in onze promotiewebshop. Op die manier kunnen we veel gasten en inwoners voorzien van informatie.”

Bureau Toerisme www.bureautoerisme.nl

PLUK | 55

PLUK UIT DE STREEK

Uit de streek Betuws Theehuis Betuws Theehuis is ontstaan uit een passie voor thee.

Genietend van een kop thee werd mijmerend het idee geboren voor een eigen theelabel.

Thee in zijn meest pure vorm, geen fijngemalen thee met smaakstoffen en toegevoegde suikers, alleen de mooiste blaadjes met pure ingrediënten zoals kruiden, bloemen en vruchten. Alle theesoorten worden zorgvuldig geselecteerd. Dankzij strikte kwaliteitscontroles kunnen versheid en hoogwaardigheid worden gegarandeerd.

Losse thee is een rijkere smaakbeleving, duurzamer en zeker niet duurder. In mijn assortiment heb ik nu de best verkochte theesoorten en mijn eigen melanges. In de toekomst zullen daar zeker nog meer theesoorten aan toegevoegd worden.

Een fysieke winkel heb ik niet, wel is de thee al bij diverse verkooppunten te koop. Ook sta ik regelmatig op markten en fairs of organiseer ik een inloopavond op locatie.

Kijk voor verkooppunten of de agenda op: www.betuwstheehuis.nl

Stilstaan, om verder te gaan Buiten zijn, pauze, onthaasten, delen, samen of alleen.

Dagelijkse waardevolle momenten. Vaak gepaard met een kopje koffie of thee. ‘Het kleine genieten is groots’, dat geef ik graag mee in mijn teken- en schilderwerk. Vandaar de combinatie van mijn illustraties op porseleinen mokken.

Maar ook wandelen door een mooi dorp, stilstaan, om je heen kijken is vertragen, verwonderen en genieten. Er is zoveel moois om ons heen.

Zo bedacht ik om gebouwen en skylines van onze eigen streek uit te tekenen en aan te brengen op mokken en tegeltjes.

Steeds komt er een dorp bij.

Mokken voor de koffie, kunsttegeltjes voor aan de muur of om neer te zetten als (relatie)geschenk voor je medewerkers, een jubileum of jezelf. Een bestaande illustratie of iets naar jouw wens werk ik graag voor je uit.

Koffie verbindt, de stad of dorp verbindt, kunst verbindt ons allen, met elkaar, de natuur en de omgeving. Hoe mooi! www.vanbonnie.nl vanbonnie

56 | PLUK

PLUK UIT DE STREEK

Le Voilà Le Voilà vindt zijn oorsprong in de bekende Tielse Kermiskoek. Le Voilà is een eeuwenoud gebruik om vriendschap te tonen.

Misschien dit jaar wel het mooiste cadeau voor onder de kerstboom om te geven of om te krijgen. De verrassing naast de koek en de prachtige verpakking is een eetbare parfum. De geur en de smaak van de ­zeven geheime kruiden van de kermiskoek.

Wil je meer zien, kom kijken in onze winkel in Tiel. www.bakkerijvanooijen.nl

Brouwerij Wolfswaert Brouwerij Wolfswaert (De Dorpsbrouwerij van Beesd) is sinds 2022 gevestigd in Beesd. René van Putten en Richard Bakker brouwen hier mooie uitgesproken speciaalbieren. Met een capaciteit van 250 liter per brouwsel valt onze brouwerij in de categorie micro brouwerijen.

Het kleinschalige past ons naadloos en maakt het ook mogelijk om naar hartenlust te experimenteren met verschillende biersoorten.

In het assortiment hebben we nu een Wolfswaert Blond, Tripel en een Quadrupel.

Naast het brouwen van bier organiseren wij ook proeverijen.

Veel anekdotes en smeuïge verhalen, samen met het boeiende ­verhaal over het brouwproces staan garant voor een paar gezellige uurtjes met vrienden, zakelijke groepen of familie. www.brouwerij-wolfswaert.nl

Jamie´s Vlees Sinds 1 juli heeft Jamie’s Vlees haar deuren geopend aan Achterweg 67 in Herwijnen. Wij verkopen ons eigen rundvlees (Beter Leven 2 sterren) en hiernaast ook varkens- en kippenvlees. Alle producten zijn in porties van 2 en 4 vacuüm verpakt en diepgevroren. Onze focus ligt op de kwaliteit voor een betaalbare prijs door een duurzame en diervriendelijke korte lijn. Kortom voor een ambachtelijk stukje vlees bent u bij Jamie’s Vlees aan het juiste adres!

Vrijdag: 09.00 tot 18.00 uur - Zaterdag: 09.00 tot 15.00 uur Kijk voor ons complete aanbod op: www.jamiesvlees.nl PLUK | 57

Een buurtzame bank is een vertrouwd gezicht in de buurt.

Al ruim 100 jaar.

Ook buurtzaam bankieren?

Kom snel langs.

Financieel Adviesburo Peramaker Palmesteynstraat 8 4158 CV DEIL T 0345-65 20 41 E info@peramaker.nl I www.peramaker.nl

PLUK IN GESPREK MET PETER RAMAKER

DE BANK WAAR JE NOG GEWOON EVEN BINNENLOOPT Wij ­kennen onze klanten en staan voor ze klaar”, zegt Peter Ramaker van Financieel Adviesburo Peramaker. “Even wat hulp bij een buitenlandse overboeking, de spaarpot legen of persoonlijk advies bij c­ omplexere financiële z­ aken, wij ­nemen de tijd. Eigenlijk bieden we het beste van twee w ­ erelden. En in deze tijd, waarin grootbanken hun filialen sluiten, merken we dat er veel behoefte is aan persoonlijk contact met i­emand die je situatie kent en aan wie je v­ ragen kunt stellen. Wij blijven die bank voor onze klanten.

En klanten waarderen dit, want dit jaar mag RegioBank zich voor de vijfde keer de klant­ vriendelijkste bank van Nederland noemen.”

RegioBank is al ruim 100 jaar actief in de buurt.

Peramaker viert volgend jaar het veertigjarig ­jubileum en is niet meer weg te denken uit Deil.

Terwijl grootbanken uit het straatbeeld v­ erdwijnen, blijft RegioBank het vertrouwde gezicht in de buurt. Natuurlijk kunnen klanten van de bank hun bankzaken digitaal ­regelen, maar ze kunnen ook altijd even ­binnenlopen voor persoonlijk advies. Bij Financieel Adviesburo Peramaker in Deil staat de koffie altijd klaar.

Met Zelfstandig Adviseurs is RegioBank actief in heel veel dorpen en kleine steden. Peramaker is daar een mooi ­voorbeeld van. Het financieel adviesburo is inmiddels een ­vertrouwd gezicht in Deil, Enspijk en omliggende dorpen. Klanten hebben een vast aanspreekpunt voor hun financiële zaken. Zo kunnen ze vertrouwen op deskundig advies, dat past bij hun persoonlijke situatie.

Voor RegioBank is het fysiek aanwezig zijn van groot ­belang.

De bank is de persoonlijke bank in de buurt voor de hele familie.

En dat blijft ze ook. Veel grootbanken zijn versneld overgegaan tot het terugbrengen van hun kantoren­netwerk. RegioBank beweegt ­tegen deze stroom in. En wil zelfs uitbreiden en meer Zelfstandig Adviseurs verwelkomen. “Wij zijn ervan overtuigd dat dicht bij de klant zijn, ­bijdraagt aan een goede klantrelatie.

Bij Peramaker kennen ze hun ­klanten en weten hoe belangrijk een leefbare buurt is ­waar iedereen zich thuis voelt: bewoners, ondernemers, ­verenigingen en stichtingen. “Daarom zijn wij overal bij”, zegt Peter Ramaker. “We sponsoren evenementen in de buurt of leveren bijvoorbeeld de start- en finishvlag. Wij vinden het belangrijk om maatschappelijk b ­ etrokken te zijn en ­midden in de samenleving te staan. Maar je kunt bij ons ook terecht als je een pakket van Homerr of UPS wilt afleveren. Ook dat is service.”

Daarnaast steunt RegioBank samen met het Oranje Fonds lokale projecten die het buurt­ gevoel vergroten. En zet de bank haar kennis van de regio in om lokale ondernemers te ­helpen met de juiste financiering. Dat is RegioBank, de buurtzame bank. RegioBank is onderdeel van de Volksbank, samen met SNS, ASN Bank en BLG Wonen.

Financieel Adviesburo Peramaker www.peramaker.nl

PLUK | 59

PLUK IN GESPREK MET WERKZAAK RIVIERENLAND

IEDEREEN DOET MEE!

Mohamed (midden) met zijn collega’s

60 | PLUK

PLUK IN GESPREK MET WERKZAAK RIVIERENLAND

DAAR GELOVEN WE IN! Mohamed vluchtte uit Syrië en kwam met zijn vrouw en 3 kinderen in Culemborg terecht.

In Syrië was Mohamed keukenmonteur.

Die kennis kwam van pas bij Middelkoop Culemborg. Mohamed startte met een taalstage en dat beviel beide partijen zo goed dat Mohamed nu een vaste baan heeft.

Toekomstperspectief Henk Middelkoop: “Wij zijn een écht familiebedrijf. Van ­generatie op generatie sinds 1933. We hadden nog geen ervaring met statushouders. Via Werkzaak hebben wij nu een goede en ervaren medewerker en bieden we Mohamed en zijn gezin weer toekomstperspectief. En dat sluit mooi aan op onze visie: Middelkoop, dát zijn we samen!”

Altijd een lach “Mohamed is een fantastische medewerker. Voor mij blinkt hij uit in zijn doorzettingsvermogen. Hij is er altijd, werkt hard en heeft altijd een lach op zijn gezicht.”

“Mohamed sprak nog geen Nederlands maar kende de branche en de producten wel.

Een enorm pluspunt.

Het smaakte naar meer.

Mohamed werkt nu 3 dagen bij ons in het magazijn sanitair.”

Mijn collega’s voelen nu als familie Mohamed werkt als allrounder in het magazijn. Werkcoach Songül is trots op Mohamed: “Het is bijzonder hoe hij de pakbonnen en producten leest en (her)kent terwijl hij nauwelijks Nederlands kan lezen. Hij werkt met 3 collega’s en maken ook veel lol. Mohamed volgt nu Nederlandse les in de avonduren.”

En Mohamed? Hij is blij met deze kans. “Ik vind alles leuk aan dit werk! Op de heftruck en orders picken. Ik hoop in de toekomst meer uren te gaan werken en dat ik nog lang hier mag blijven werken! Mijn collega’s voelen nu als mijn familie!”

Meer weten over sociaal ondernemen, technologie die werken makkelijker maakt, omgaan met cultuurverschillen of info over de arbeidsmarkt in Rivierenland? Neem contact met ons op voor een kosteloos adviesgesprek!

Werkzaak Rivierenland Postbus 321, 4190 CH Geldermalsen T 088 9375 000 E werkgevers@werkzaakrivierenland.nl W www.werkzaakrivierenland.nl

PLUK | 61

Alle oogzorg onder een dak

INNOVATIEF OOGHEELKUNDE

INNOVATIEF IN OPTIEK

INNOVATIEF IN OPTOMETRIE

Geavanceerde diagnose en behandelapparatuur Geen wachtlijst voor een afspraak bij de oogarts

Fijne beeldschermglazen Myopiebeheersingsglazen MIYOSMART Geen verwijsbrief nodig voor optometrisch onderzoek sinds 1-1-2022

Behandeling van kinderen met bijziendheid Behandeling voor computer-­visionsyndroom bij volwassenen

VEELZIJDIG IN OOGZORG

Contact

EEN VAST AANSPREEKPUNT

Kleibergsestraat 20, 4001LE Tiel

0344-643436

ERKEND DOOR UW ZORGVERZEKERAAR

info@bokioogzorg.nl

www.bokioogzorg.nl

PLUK IN GESPREK MET BETUWE OOGKLINIEK EN INSTITUUT (BOKI)

GOED ZICHT IS EEN GROOT GOED Je ogen zijn uniek en kwetsbaar. Het is dus belangrijk dat je er goed voor zorgt.

Bij Betuwe Oogkliniek en Instituut (BOKI) in Tiel zijn je ogen in goede handen.

Je kunt er zonder verwijzing terecht voor een uitgebreide oogcheck.

Oogkliniek Tiel Rode en branderige ogen. Vaak vermoeid zijn. Dit kunnen voorbodes zijn voor allerlei soorten oogproblemen. Veel mensen stellen een bezoek aan de huisarts uit als ze last van hun ogen hebben. Maar er is nu goed nieuws: je hebt geen verwijzing meer nodig voor een optometrist. Bij BOKI Oogzorg kun je makkelijk een afspraak maken, er zijn geen wachttijden en je kunt vaak dezelfde week nog terecht “Wij checken niet alleen de scherpte, maar ook de algehele gezondheid van de ogen wordt bekeken door middel van een oogcheck”, zegt Kiumars Ajdari, Doctor of Optometry.

“Voor onze professionals hebben de ogen geen geheimen.”

De Oogkliniek is gevestigd in het centrum van Tiel. Je kunt hier terecht voor een passend brilmontuur of contactlenzen, maar ook voor medische hulp door een van de professionele oogartsen. “Wij bieden alle zorg onder één dak”, zegt Ajdari. “Dat is uniek in Nederland. Je kunt bij ons terecht voor optiek, contactlenzen, optometrie en oogheelkunde.

Wanneer wij vermoeden dat er meer aan de hand is dan alleen een optisch zichtprobleem, kijken we naar de gezondheid van de ogen. Een belangrijk onderdeel hiervan is de samenwerking tussen de ogen. Het komt vaak voor dat je ogen niet parallel naast elkaar staan en dan helpt zelfs de mooiste bril niet.

Met een aan­ gepaste prismabril op maat kunnen we het best mogelijke zicht verwezenlijken en behouden.”

Goed zicht bepaalt voor een groot deel de kwaliteit van ons leven. Daarom is het belangrijk om regelmatig je ogen te laten controleren, een soort APK voor je zicht. Hier in Nederland is dat niet gebruikelijk, in de VS, waar Ajdari studeerde en werkte, is een jaarlijkse oogcheck heel normaal. “Door middel van een preventieve screening kunnen veel oogproblemen vroegtijdig opgespoord worden.

Sinds corona werken veel mensen thuis en zitten de hele dag achter hun computerscherm. Dat is niet goed voor je ogen, we merken dan ook dat steeds meer mensen zich melden met problemen.”

Bij BOKI Oogzorg is iedereen welkom voor een gratis oog­ check, van jong tot oud. “Vooral voor kinderen is goed zicht erg belangrijk. Er kunnen zelfs leerproblemen ontstaan als een kind niet goed kan zien. Laat gewoon de ogen van je kind eens checken, of die van jezelf. Dat kan nooit geen kwaad.”

Betuwe Oogkliniek en Instituut (BOKI) www.bokioogzorg.nl PLUK | 63

PLUK LEUK OM TE DOEN

Leuk om te doen Maak een boswandeling, boomringen tellen!

Als je met kinderen in het bos gaat wandelen kom je vast een boom tegen die omgezaagd is. De boomstompen blijven vaak staan. Aan het doorgezaagde vlak kun je zien hoe oud een boom is. Dit kan op twee manieren. Je kunt het schatten door de omtrek te meten. Gemiddeld nemen boomstammen ieder jaar zo’n 2,5 cm in ­dikte toe. Dus een boom met een omtrek van 2,5 m is ongeveer honderd jaar oud.

Je kunt ook op het zaagvlak controleren. Op dat vlak zie je ringen. Dat zijn groeiringen of jaarringen. Die ontstaan doordat bomen in de lente en zomer sneller groeien dan in de herfst en in de winter groeien ze helemaal niet. Dat geeft een soort afscheiding tussen de lichte lenteringen en de donkere najaarsgroei.

Wie de ringen telt, weet hoe oud de boom is geworden.

Vogelspotten bij Slijk-Ewijk Op zondag 4 december kun je vogelspotten bij de plassen van SlijkEwijk. Vertrekpunt: de Parkeerplaats bij Restaurant Watergoed in Valburg. Kijk voor meer informatie op de website van IVN.

Kerstmarkt op kasteel Doornenburg Op zondag 18 december van 11.00-15.00 uur wordt een gezellige kerstmarkt georganiseerd op de binnenplaats van het kasteel!

64 | PLUK

Herfstwandeling op Landgoed Soelen Op zaterdag 12 november kun je om 10.30 uur deelnemen aan een wandeling over landgoed Soelen. Prachtige bomen en mooie lanen.

En in deze tijd van het jaar zijn er volop ­paddenstoelen. IVN-natuurgidsen gaan met de deelnemers op zoek naar onder meer de vele vormen en kleuren die paddenstoelen aannemen. Ook leggen ze uit waarom paddenstoelen op zoveel verschillende plaatsen staan: op de grond, tegen een boom of boomstronk, op een blad of een eikel. De wandeling duurt ± 2 uur en vertrekt vanaf de grote ­parkeerplaats aan de Achterstraat in Zoelen.

Voor deze wandeling moet je je wel even aanmelden. Kijk hiervoor op de website van IVN.

Herfst, het vergeten tuinseizoen Het najaar wordt ook wel het vergeten tuinseizoen genoemd.

De bladeren b ­ eginnen te vallen en de dagen worden korter en kouder.

Waarom zou je nu in de tuin aan de slag gaan? Wie denkt dat het tuinseizoen over is, heeft het mis. Dit is juist dé tijd om nieuwe planten in de grond te zetten, je gazon te bemesten of bloembollen te planten.

‘Wat je in het najaar plant gaat groeien, wat je in het voorjaar plant kan gaan groeien’, is een geliefde uitspraak van Erik Stuurbrink, eigenaar van boomkwekerij en groencentrum de Batterijen in Ochten. “Als je iets wilt veranderen in je tuin, is dit het ideale m ­ oment”, zegt Erik. “De sap­ stroom in de plant staat stil, daardoor is de kans op b ­ eschadigingen kleiner. De bodem is nog lekker warm en dat is ­heerlijk voor verhuizende wortels.”

Wat kun je allemaal nog meer doen om je tuin winterklaar te maken?

Erik geeft graag nog meer tips. Veel tuinplezier!

Erik Stuurbrink

TUINIEREN MET ERIK

Een goed begin is het halve werk Voordat je de tuin omtovert in een herfstparadijs, is het goed om eerst orde op zaken te stellen. Welke planten mogen blijven staan en welke moeten plaats maken voor iets nieuws? Nadat de tuin is opgeruimd, is het tijd voor een bezoekje aan de plantenkwekerij.

Het is natuurlijk mooi als je tuin in de winter ook wat kleur heeft. De skimmia, heuchera, verschillen­ de p ­ ierissoorten en natuurlijk herfst- en winterheide ­zorgen voor warme kleuren in het koude seizoen.

Herfsttuinieren is vooruit zien Planten die in oktober de grond in gaan, krijgen dankzij

Wordt e r ver wach nachtvorst t?

Dan is h verstand et ig ‘s avond om de kippen Zo word s op te hokken. t vo hun kam orkomen dat en kin bevrieze lellen n.

de warme en vochtige bodem goed de kans om te worte­ len op hun nieuwe plek voordat ze in winterslaap gaan.

Als ze dan in de lente weer ontwaken hoeven ze alleen nog maar lekker te groeien en te bloeien. Zo geniet je al vroeg in het seizoen van een weelderige tuin.

Het hele jaar kleur Met bloembollen kun je het hele jaar bloeiende bloemen in je tuin hebben. Maar dan moet je ze nu wel in de grond stoppen. Plant sneeuwklokjes voor januari, krokussen en irissen voor februari, narcissen en blauwe druifjes voor maart en tulpen voor de maanden april en mei. Het is nu ook het ideale moment om zomerbollen zoals dahlia’s, gladiolen, begonia’s en ranonkels uit de grond te halen.

Bewaar ze in droog turfstrooisel en donker en vorstvrij.

Dan heb je er volgend seizoen weer plezier van.

Snoeien: niet te kort In de herfst grijpen veel mensen naar hun snoeischaar.

Toch is het niet verstandig om alles rigoureus kort te snoeien. Bij rozen bijvoorbeeld kun je beter alleen de lange takken afknippen. Als je alles kort snoeit, heb je kans dat uitlopers bevriezen. Wil je de insecten een plezier doen?

Snoei dan niet alles kort, zo help je ze de winter door te komen. In het voorjaar kun je ook nog snoeien.

66 | PLUK

Egels houden een winterslaap.

Ze overwinteren niet in een een hol, maar onder ken. hoop bladeren en tak oi go bt he Als je de ruimte op d bla en ut dan snoeiho een hoop. Je helpt er ar zeker de egels mee ma . ren die re ook veel ande

Laat die bladblazer maar uit

Meer tips?

Wil je de borders in de tuin anders inrichten, maar weet je niet ­precies hoe? Volg dan bij tuincentrum De Batterijen een workshop borders ­inrichten. Je krijgt advies, voorbeeldtuinen te zien en leert welke planten mooi te combineren zijn. Opgeven kan via batterijen.nl

De bladblazer is herfstergernis nummer 1. Niet alleen voor je buren, maar ook voor beesten en insecten in je tuin. Laat die gevallen blaadjes gewoon liggen. Je hebt minder werk, maar meer leven in je tuin. Verwilderde hoekjes zijn namelijk een paradijs voor allerlei soorten planten en dieren. Egels kruipen graag weg onder het gevallen blad. Laat de natuur gewoon haar gang gaan en je zult zien dat het bruist van leven.

Vitaal en sterk Iets wat vaak wordt vergeten, maar erg belangrijk is: ­bemesten. Wie nu zijn gazon of borders bemest, heeft daar in de lente profijt van. De planten zijn vitaler en bloeien eerder en mooier. Ook is de kans op ziektes ­kleiner. Je gazon blijft in de winter groener en je hebt minder kans op mos en onkruid.

Overwinteren Sommige planten kunnen minder goed tegen de kou, zoals palm- en olijfbomen. Toch is het beter om ze niet ­direct helemaal in te pakken tegen de vorst. Ze kunnen best tegen een stootje en wennen ook aan het klimaat.

Tot min vijf graden levert vaak geen probleem op. Let wel

vogels niet.

Vergeet de illende Strooi versch op de n e d za soorten han g voerplek en jn ook . Er zi vetbollen op insecten. t e vetbollen m

op je potten als het gaat vriezen, anders gaan ze kapot.

PLUK | 67

PLUK IN GESPREK MET GERARD TOMEY

DE LIEFDE VOOR EEN GOED VERHAAL ‘Wat is nu een echt goed boek?’ Deze vraag wordt talloze keren aan Gerard Tomey gesteld.

Logisch ook, als je een boekhandel hebt. Gerard geeft graag tips, niet alleen in zijn boekhandel in Culemborg, maar ook in Pluk. De hoogste tijd voor een nadere kennismaking.

Het mooiste boek dat hij ooit gelezen heeft? Gerard Tomey hoeft er niet lang over na te denken. “Moesasji van Eiji Yoshikawa, een boek van 1400 pagina’s over Japanse ­samoerai en eergevoel.” Hij las het tientallen jaren geleden toen hij net zijn boekhandel had. “Ik was er verslaafd aan, las elke vrije minuut een paar bladzijden. Toen ik het uit had, gaapte daar een grote leegte. Dat is wat een goed boek met je kan doen.”

Gerard is dol op goede verhalen, mooie zinnen en originele invalshoeken. “Er zijn zoveel mooie boeken geschreven waar mensen nog niet vanaf weten. Ik houd bijvoorbeeld van het werk van Dimitri Verhulst, hij schrijft prachtige zinnen. En ‘Ik ben Pelgrim’ van Terry Hayes is een fantastische thriller.

Zo kan ik nog wel even doorgaan. Daarom vind ik het ook zo leuk dat ik tips mag geven in Pluk.”

Gerard is boekhandelaar sinds 1984. Boekhandel Tomey opende in 1996 de deuren in Culemborg en is onlangs ­verhuisd van de ene naar de andere kant van de Markt.

Nu heeft Gerard meer ruimte in zijn winkel voor de enorme leestafel, maar ook voor kantoorartikelen, wenskaarten, ­tijdschriften en kunstschildersmaterialen. “Dat laatste ­verkopen we sinds we in de nieuwe winkel zitten”, zegt Gerard. “In Culemborg is er bijna geen winkel meer waar deze materialen verkocht worden. Er worden ook regel­ matig workshops in de winkel gegeven door verschillende kunstdocenten. Cursisten kunnen met korting materialen ­kopen in onze winkel.”

Tomey is meer dan een boekhandel alleen. Het is een plek waar mensen samenkomen. Om op zondag de krant te ­lezen aan de grote leestafel als de dag lang duurt.

Of om een ­bekende auteur te ontmoeten die over zijn werk vertelt. Regelmatig worden er lezingen, signeer­ sessies of een p ­ oëziemarathon gehouden. “Pas was Philip Huff hier nog om te signeren en eens in de maand hebben we op zondag een brunch. Dan pers ik vers ­sinaasappelsap en vertelt een auteur over zijn werk.

Freek de Jonge en kinderboekenillustrator Loes Riphagen hebben hieraan mee­gewerkt.

En op vrijdagavond hebben we een spelletjesavond, die verkopen we ook. Iedereen mag aanschuiven aan de grote leestafel.

Hartstikke leuk is dat.”

Want volgens Gerard Tomey draait het niet om veel­­boeken verkopen en geld verdienen.

Het gaat vooral om plezier ­hebben in wat je doet. “En ik word hier ontzettend gelukkig van. Een boekwinkel is ook een plek om elkaar te ontmoeten, een plek waar mooie verhalen samenkomen. En dat ik daar ­onderdeel van mag zijn, voelt nog elke dag als een groot ­cadeau.”

Boekhandel Tomey www.boekhandeltomey.nl

68 | PLUK

PLUK LEKKER LEZEN

Lekker lezen De moeders van Mahipar Forugh Karimi Een prachtig boek voor de herfst; De radioloog Ramín Sam Manzel treft zijn vrouw Saráh op een avond aan in een plas bloed bij hun appartement. Ze is neergestoken, de verdachte is voortvluchtig. Ramín is op zijn derde samen met zijn moeder Lolo als vluchteling naar Nederland gekomen en Lolo houdt zijn afkomst angstvallig voor hem verborgen.

Mondjesmaat komt Ramín echter te weten wie hij is en vanwaar hij komt. Pas als Saráh Lolo’s dagboeken voor hem vertaalt, valt alles op zijn plek en wordt duidelijk wie de dader is van de aanslag op Saráh.

De laatste man Elizabeth Gilbert Het verhaal over het leven van Conway, die als zeventienjarige jongen zijn huiselijk comfort verruilt voor een tipi in de Appalachen, waar hij zelfvoorzienend probeert te leven. Naarmate hij ouder wordt, jaagt hij grotere dromen na: hij vaart de Mississippi af in een zelfgemaakte kano, loopt de Appalachian Trail, en doorkruist Amerika te paard.

Twintig jaar later woont Conway nog steeds in de bergen, waar hij lesgeeft in overlevingstechnieken. Gaandeweg komt hij erachter dat ook hij zijn dromen zal moeten aanpassen aan de realiteit van het moderne leven.

Het is een boek vol energie en humor, over de man als visionair, als narcist, als een briljante maar ook gemankeerde held van deze tijd.

Soms als ik een vlinder zie Boudewijn de Groot & Jaco van der Steen Een groot formaat kinderboek met de fantastische illustraties van Mark Janssen, bekend van “dromer” en “eiland”.

Hier word ik erg vrolijk van. De gedichten zijn heerlijk om samen te lezen of voor te lezen. Dat doe ik af en toe in de winkel als iemand het boek koopt. De gedichten zijn ook liedjes (daar waag ik me nog even niet aan!). In het boek zit een QR code waarmee je de liedjes kan beluisteren. Er is ook een versie met een CD. Heerlijk voor ouders of grootouders om samen met hun kinderen of kleinkinderen Boudewijn de Groot opnieuw te ontdekken!

Het lied van de spreeuw Octavie Wolkers Een erg bijzonder en tijdloos prentenboek met prachtige linosneden.

De spreeuw in dit prentenboek wil een lofzang houden op wat hij allemaal ziet tijdens zijn vluchten over het land. Om zeker te zijn dat hij niets vergeet, vraagt hij alle vogels die hij kent om raad: wat moet ik in elk geval niet vergeten te vertellen?

Dit boek is een ode aan de natuur voor jong en oud, een uitnodiging om stil te staan en om je heen te kijken, te luisteren, te voelen. Gewoonweg prachtig!

Boekhandelaar Gerard Tomey heeft voor ons boeken gelezen en in deze rubriek deelt hij zijn favorieten.

Boekhandel Tomey | Markt 8, 4101 BX Culemborg | T. 0345 522 544 | E. info@boekhandeltomey.nl | www.boekhandeltomey.nl PLUK | 69

PLUK DE DAG IN BEESD

PLUK de dag in

Beesd

Beesd, een mooi en historisch dorp aan de Linge. Al in 1265 kregen inwoners toestemming voor het realiseren van de Steenstraat, de huidige Voorstraat, waar je nu nog veel bedrijvigheid vindt. Deze prachtige straat, omzoomd door fraaie leilinden, is maar liefst zo’n 900 meter lang. De meeste winkels zijn gelegen aan de Voorstraat of rond het Dorpsplein. Aan het einde van de Voorstraat is rechts de Molendijk; hier staat ­korenmolen De Vrijheid, waar je allerlei meelproducten kunt kopen.

Twee imposante kerken verwijzen naar een rijk geloofs­leven. De Protestantse Pieterskerk waarin ooit nog dr. Abraham Kuyper als b ­ eginnend predikant op de kansel stond en de Rooms Katholieke kerk.

Oude boerderijen en hooibergen getuigen van een a ­ grarisch v­ erleden.

En natuurlijk het mooie landgoed Mariënwaerdt. Vanwege het b ­ ijzondere ­karakter, prachtige natuur én vele aantrekkelijke ­evenementen een ­toeristische trekpleister.

Slijterij Beesd Wijn, bier, sterk en meer, maar waar staat “MEER” voor? Niet alleen wijn, bier en sterke dranken verkopen, maar vooral voor de beleving.

Wij hebben de mooiste producten voor de mooiste momenten... en zijn volledig toegerust om van jouw event of feest een groot ­succes te ­maken. Met gebruikmaking van vooral lokale specialisten, zorgen we ervoor dat jouw evenement er een wordt om te onthouden.

Onze producten en diensten hebben vaak een verhaal of dragen daaraan bij. Een bijeenkomst, receptie, proeverij of feestdag.

Of een (relatie)geschenk of cadeau. We stellen het graag met je ­samen. Ontdek wat we nog “MEER” voor je kunnen doen. www.slijterijbeesd.nl 70 | PLUK

Bij de Bolle “Bij de Bolle” is een B&B appartement gelegen in de oude dorpskern van Beesd. “Bij de Bolle” is een gelijkvloers , sfeervol en comfortabel ­appartement. Het appartement is van alle gemakken voorzien en heeft een eigen ingang, (senioren)badkamer, keuken, slaapkamer en terras. Het ­appartement “Bij de Bolle” is gedurende het gehele jaar beschikbaar en uitermate geschikt voor een langer verblijf. Rolstoel/rollator vriendelijk.

Verder is er een wasmachine, afwasmachine en diepvries aanwezig. Het appartement is te huur met en zonder ontbijt per week/maand en langer. www.bedenbreakfastbeesd.nl

PLUK DE DAG IN BEESD

Bakkerij Gerard van Keulen Al meer dan 25 jaar runnen wij, Gerard en Janny van Keulen onze bakkerij in Beesd. Een modern bedrijf, waar kwaliteitsproducten op ambachtelijke en op traditionele wijze worden vervaardigd. Alles gemaakt van zorgvuldig geselecteerde grondstoffen.

In onze winkel, gelegen aan de mooiste straat van Beesd, vind je dagelijks een groot assortiment broden, broodjes, koek en banket.

Onze appelrondjes zijn befaamd in de wijde omgeving en ook onze saucijzenbroodjes vinden gretig aftrek in en rond Beesd.

Alles vers en met liefde voor het vak bereid door onze bakkers. In de winkel zijn wij je graag van dienst, zodat je met een tevreden gevoel de winkel verlaat en ook graag weer terugkomt.

Alles voor een (kinder)feestje!

Vergeet niet om tijdens jouw tochtje door Beesd een bezoekje te ­brengen aan onze zaak. www.bakkerijvankeulenbeesd.nl

Kindercrea Midden in Beesd aan de Voorstraat vind je Kindercrea, de plek voor alles wat met een (kinder)feestje te m ­ aken heeft. Je vindt hier een ruim assortiment aan feestartikelen en knutselspullen. Op onze webshop hebben we ons complete assortiment. We hebben een leuke ruimte om allerlei kinderfeestjes te vieren in alle v­ ormen en maten, bijvoorbeeld een Harry Potter feest.

Alle feestjes ­kunnen naar wens worden gemaakt of bedacht. Bij Kindercrea kun je ook terecht voor het huren van een ballonartiest of g ­ rimeur. Verder ­beschikken we over een mooie feesttruck van waaruit geschminkt en ­tijdelijke t­attoos gezet kunnen worden, maar waar ook een silent disco gehouden kan ­worden. www.kindercrea.net

Schoonheidssalon My Beauty!

Wanneer je bij schoonheidssalon My Beauty! komt ervaar je een ­bijzonder gevoel van rust en ontspanning. In de salon kun je ­terecht voor (medisch) pedicure, manicure, gellak en diverse ­gezichtsbehandelingen. Róbin van Wonderen (27) heeft de salon al sinds 2016. In oktober 2021 is er een gloednieuwe salon ­gebouwd in de achtertuin van haar woonhuis aan de Huize­ kamplaan. Een toegankelijke salon met uitzicht op een groene omgeving. Het geeft voldoening om mensen met pijnlijke voeten of andere ongemakken te helpen. In de salon is even alle aandacht voor ­jezelf! www.mybeauty.nu PLUK | 71

PLUK DE DAG IN BEESD

Keurslager Arisse Vleesch Klanten komen graag bij Keurslager Arisse Vleesch voor lekkere vleeswaren, gourmet- en BBQ vlees en smakelijke hapjes.

Elke middag bereiden wij tot sluitingstijd verse maaltijden.

Onze trots is Arisse Rund, het rundvlees van de boerderij van de ouders van Cees uit Kapel-Avezaath. Zomers lopen daar de kalveren in de wei, eten mals gras en drinken bij hun moeder.

Als het later in het jaar te koud en te nat wordt gaan de koeien op stal. Daar bestaat de voeding van de koeien uit hooi, tarwe en maïs. In de zomer wordt dit op de boerderij verbouwd en geoogst. Cees zegt: “Door zo dicht bij de bron in te kopen ­weten we altijd wat voor vlees we in de kuip hebben”. www.arisse.keurslager.nl

Tip Uilen- en dierenpark de Paay

Met blokhutboot langs boomgaarden en forten Tussen Gorinchem en Geldermalsen meandert de Linge langs uiterwaarden, historische plaatjes en forten. Overal vind je fruitboomgaarden die in het voorjaar prachtig bloeien. De voorbij varende blokhutboot is voor velen al een bekend gezicht. De blokhutboot is volledig uitgerust voor 4-6 personen. Er mee varen is eenvoudig en mag ­zonder vaarbewijs. Met een blokhutboot kom je op plaatsen waar je anders niet komt: in de stille natuur, maar ook in een stadshaven als Leerdam. Al varend tussen het ­natuurschoon en cultuurgoed kom je lekker tot jezelf. www.blokhutboot.nl 72 | PLUK

In 2000 opende de Paay de deuren voor het p ­ ubliek.

De eigenaar kreeg de liefde voor dieren met de pap­ lepel ingegoten, ook zijn vader was namelijk een ­verwoed dierenliefhebber. Zijn voorkeur gaat uit naar uilen, waarbij de Europese Oehoe veruit de meest ­favoriet is. Naast het uilenbos zijn er nog veel meer ­bijzondere dieren in het park te vinden, allemaal door de eigenaar, uit interesse en hobby, bijeengebracht.

Zo kwamen er steeds meer ­dieren in het park wonen en voor ieder dier werd een plek gevonden. Gelukkig was er ruim voldoende plaats beschikbaar voor de dieren.

Familie en vrienden drongen erop aan om het park open te stellen voor publiek zodat ook anderen van deze g ­ eweldige verscheidenheid aan dieren zouden kunnen genieten. Rondlopen tussen al deze dieren is een unieke ervaring. De teksten op de infoborden voor zien je van extra informatie.

Wij hopen dat je ons park met veel plezier zult bezoeken. www.depaay.nl Uilen- en dierenpark de Paay

XXXXX

Filippine

Prijs!

Vul de goede antwoorden in.

Gelijke getallen zijn gelijke letters.

Bij de juiste invulling lees je in de gearceerde kolom de oplossing.

Puzzel mee en maak kans op € 25,00 korting bij de Pannekoekenbakker in Buren of het gesigneerde boek De moeders van Mahipar geschreven door Forugh Karimi. Geef de oplossing voor 31 december door via: ­ jelly@emjee.com Oplossing Filippine pluk 2: pluk de dag Inmiddels hebben de prijswinnaars persoonlijk bericht ontvangen. Één inzending per mailadres. Prijswinnaars krijgen persoonlijk bericht.

Druk- en spelfouten voorbehouden.

1

1 2

2

4

4

2 3

1

P UZ Z EL & W IN

4 5

1

1

1 1

6

2 1

3

3

3

1

2

1

7 4

1

3 3

9

3

4

1

2

1

4

10 11

3

1

3

8

2

2

1 3

4

1 2

1 Bloeiende winterplant 2 Eetbare paddenstoel 3 Herfstdraad 4 Dit dier verstopt zaden 5 Stekelvarken 6 Plaats in de Betuwe 7 Herfstvrucht 8 Schoeisel 9 Amerikaans feest in oktober 10 Regenscherm 11 Zeer harde wind

De Pannekoekenbakker Buren In de herfst- en wintermaanden is het na een lange ­wandeling in en rondom Buren tijd om even op te ­warmen bij De Pannekoekenbakker.

Met warme chocomel en huisgemaakte apfelstrudel of met een erwtensoep met spek en roggenbrood.

Voor ­iedereen is er op de menukaart wel iets te vinden om even bij te komen.

Keuze uit 250 pannenkoeken op de vaste kaart of een van de specialiteiten van het huis zoals pannenkoek met zuurkool, spek en rookworst of een pannenkoek met stoofpeer, appel en kaneelsuiker. Naast het eten van piratenof prinsessenpannenkoeken is er voor de kinderen ook een binnenspeeltuin met ballenbak en klim en klauter gedeelte geopend.

Voor kinderfeestjes, met het gezin of een gezelschap, voor iedereen is het altijd een feest bij De Pannekoekenbakker. www.pannekoekenbakker.nl/vestigingen/buren

Colofon Copyright © 2022, emjee | uitgevers, Varik

“pluk” is een uitgave van emjee | uitgevers Grotestraat 24 4064 EC Varik 0344 65 21 82 www.emjee-uitgevers

Met wie maakten we deze ?

Li

es

be

th

Q

W at

tim

Uitgever: Marie-Jan Ousen

f

de artikelen “ pluk in gesprek met….” en kunnen derhalve niet aansprakelijk gesteld worden voor onvoorziene gevolgen. Druk-en redactiefouten zijn voorbehouden.

uu

t

se

rb

secretares

rin

k

tie

isi

ey

/

u cq

To m

r ke we n k m oe oo gr tb ur i fru vise ad

a

rd

St

hu

ra

ik

Sc

Ge

Er

aille Michel Laf m it le S

en

boek

bo

ke Ho

Janne

tuin- en landschapsarchitect

historicus

He

M

nr

an

iët

te

va

n

on

Ve s

Kr

oe

journalist

ze

n

se

r

m

A

i Em

e nn

a -Ev

van Blijde ste ijn

Niets uit deze uitgave mag openbaar gemaakt worden door middel van druk, microfilm of welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Bij het samenstellen van dit magazine is de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht. Uitgever en redactie dragen echter geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van

ontwerper dy

Ontwerp en vormgeving: Quinty van der Burg en Marie-Jan Ousen, emjee | vormgevers

Voor meer informatie en adverteren: emjee | uitgevers, Varik marie-jan@emjee-uitgevers.com 0344 65 21 82

f

Li

Fotografie: Liesbeth Wattimury, Ronald Hoogendoorn/Nevobo p 17-23, Ria Boomstra p 24-25, VANL-TCW p 48-49, Chris van Koeverden p 60-61, Wandelnet p 50-51, Shutterstock en anderen

Drukwerk: Veldhuis Media b.v.

Hoofd

aa

gr

g

y

an het

o ot

van der Bur

ur

Jelly v

Teksten en redactie: Hobo tekst & communicatie, Emile Smit, Michel Lafaille, Joyce van Sterkenburg p 60-61, Marie-Jan Ousen

nty ui

a ela

b

k

ma

ca

mode

re

tiè

e ar

Kwaliteit uit de Betuwe

Havee/Cloak behoort tot de beste zitmeubelfabrikanten van Nederland. De familie Velthuizen produceert alles zelf, de rompen, de stoffeertekeningen, alle facetten vinden plaats in Culemborg.

Juist in deze tijd hechten wij veel waarde aan produceren in eigen regio. Van der Wal werkt al 65(!) jaar samen met Havee; een goed moment voor een mooie aanbieding!

SINDS 1860

Techniekweg 8 | 4143 HV Leerdam | www.vanderwalinterieurs.nl |

Genieten in goed gezelschap.

DO- T/M ZO ND OOK OPEN V AG O EEN HEERL OR IJK DINER.