KITAP & SINEMA
► TENKID
film tenkitleri
ELIF EBRAR KESKIN
AMADEUS MOZART MILOS FORMAN ►
yıl bin dokuz yüz seksen dört, uzak tarih. yıl bin yedi yüz doksan bir, yakın geçmiş. amadeus mozart. yoğun gerilimi hissettiren sayısız insani hâli sanat ve sanatçı kişiliği üzerinden kısa bir hayat öyküsü eşliğinde anlatan uzunca bir film. her ne kadar tarihi bağlamına uyuşmayan ögeler taşıdığı için eleştirilmiş olsa da bu bizim için önemli değil. çünkü meselemiz mozart’ı anlamak ya da tanımak değil. öyleyse filmi kısaca özetleyelim. bir itirafla başlayan film akıl hastalarının kaldığı bir mekanda mozart’ın ölümünden otuz iki yıl sonra hala hayatta olan salieri’nin diliyle geçmişe dönen sahneler üzerinden gösterilmektedir. hırçın ve hırslı bir adam
103
olan salieri sanatla ilgisi olmayan bir ailenin çocuğudur. ancak müziğe olan (ya da başka bir şeye) tutkusu, tüm hayatını ünlü bir besteci olmak amacıyla tüketmesine sebep olur. çabaları sonucunda, o dönem müziğin başkenti olan viyana şehrinde saray bestecisi olarak çalışmaya başlar. müzikten anlamaz bir imparatorun övgüleriyle yıllarca avunur. ta ki mozart hayatına girene kadar. dillere destan bir yeteneğe sahip olan mozart, babası vasıtasıyla küçük yaşlardan itibaren müzik eğitimi almış saygın bir kişilik olarak yetiştirilmeye çalışılmıştır. ancak onun ritüellere sığmayan karakteri, sınırları önceden çizilmiş bu hayatı kabul etmek istemez. kuralsız ve hesapsız kişiliğiyle saray halkının hiyerarşik kurallarını rahatsız eden mozart,
