FERSKVATN TIL HEILE VERDA FRÅ KVINNHERAD Det verkar opplagt at ferskvatn vil bli ein meir og meir etterpurt ressurs framover. Ein betydeleg befolkningsauke på verdsbasis siste tiåra, i kombinasjon med ein reduksjon i tilgang på reint ferskvatn globalt, underbygger dette. 97% av alt vatn på jorda er saltvatn og det vil tilsynelatande vera naturleg å sjå på dette for å dekka behovet for ferskvatn. Dette finn ein kjapt med ein liten kikk på Wikipedia. I Høylandsbygd, på den vakre øya Halsnøy i Kvinnerad kommune, har ein lange maritime tradisjonar med skipsbygging og rederi-virksomhet, samt ulike tenester- og produkt for maritim- og offshore næring. Eide familien har stått svært sentralt i dette og etablerte blant anna i 1995 selskapet Eide Marine Tech, som ein leverandør av ymse utstyr til denne næringa. Sidan 2013 har ein primært satsa på Norwater omvendt osmose anlegg (system for å omdanna sjøvatn til ferskvatn) og endra då og firmanavn til Norwater AS. Omvendt osmose er ein viden kjent teknologi som såg dagens lys rundt 1950. Enkelt framstilt blir sjøvatnet med trykk på rundt 65 bar ført frå pumpe inn i membranar (finfiltrering). Kombinasjonen av trykk og filtreringsgrad gjer at salt-molekyla i sjøvatnet ikkje kjem gjennom i denne prosessen. Vatnet som kjem gjennom må i neste omgang tilsetjast mineraler for å kunna nyttast som drikkevatn.
60
I
HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 1 2021
Norwater har og merka det auka behovet for ferskvatn. I starten leverte ein mindre anlegg med kapasitet til å produsera mellom 5-100 m3 pr døger. Markedet var skip og oljeplattformar og vatnet som vart produsert vart i hovudsak nytta som drikkevatn. Andre formål kan til dømes vera reingjering av tankar om bord eller reingjering av dekk for å motverka korrosjon. Seinare år har anlegga blitt veldig mykje større, der det største Norwater har levert er på heile 16,800 m3/døger. Det er i hovudsak brønnbåtar som etterspør større anlegg til sjøs. Her brukar ein store mengder ferskvatn for å bekjempa lakselus og gjellesjukdom hos laks. Dette har bidrege sterkt til at Norwater har vakse. Sidan 2013 er omsetnaden tredobla med ei akseptabel lønsemd. Antal ansatte har naturleg auka og er nær dobla over same periode. Framover ser Norwater nye og spanande marked innan ulike prosessar tilknytt landbasert oppdrett (RAS anlegg, smolt
anlegg, etc). Om ein ligg ved sjø og har begrensa tilgang på ferskvatn, så kan omvendt osmose vera eit strålande alternativ for å løysa dette behovet. Vidare vil det vera områder i verden der ferskvatn er ein knapp ressurs. Tilgong på sjøvatn og elektrisitet vil gjera det mogeleg å produsera ferskvatn med eit osmoseanlegg. Gjerne frå Kvinnherad i Norge. Med ambisjon om vidare vekst vil Norwater i framtida trenga påfyll av ressursar og kompetanse. Mest interessant kompetanse i så måte vil vera knytt til automasjon, prosessteknologi, kjemikalier og akvakultur. Norwater hadde 25 års jubileum i 2020 og selskapet passerte 100 millionar i omsetnad for fyrste gong i 2019.
