BOEKENREVUE
hij beelden dissecteert en analyseert is bijzonder leerrijk. Verrassende wetenswaardigheden doen je perceptie kantelen en ontsluiten zo nieuwe interpretaties. Hij attendeert ons op het feit dat we maar al te vaak geneigd zijn om ‘te kijken zonder te zien’. De dominante historische bagage kleurt onze blik op dwingende wijze in een bepaalde richting, wat het soms verdomd moeilijk maakt om daarvan los te komen. Het boek is niet zozeer een chronologisch verhaal waarbij hij de evolutie van de groet op een logische
manier brengt. Het is veeleer een caleidoscopisch aanbod van korte excursies, waarvan sommigen naar mijn aanvoelen wat te lang uitwaaieren en waar je bij anderen dan weer wat op je honger blijft zitten. In het begin vertrekt hij van een postkaart uit 1935, springt over naar beelden van Barack Obama in 2009, betrekt de tabloid The Sun die in 2015 beelden van de koninklijke familie uit 1933 publiceerde, om al gauw te belanden bij het schilderij De eed van de Horatii van Jean Louis David uit 1785. De keuze voor deze
aanpak maakt het af en toe wel wat verwarrend of minder overzichtelijk. Maar aangezien hij raakt aan de film, het theater, katholieke stoeten, jeugdbewegingen, de schilderkunst, Amerikaanse vaderlandslievendheid en de actualiteit blijft het verhaal rond het theatraal gebaar dat evolueerde tot fascistisch symbool immer fascineren. Gie van den Berghe, Sieg Heil! Van mythische groet tot verderfelijke ideologie, Epo: 2020, 192 p.
Richard Wagner, de man die opera voor het volk maakte In het najaar van 1997 leerde ik Freddy Mortier kennen, toen hij een voordracht had gegeven over Pierre Bourdieu. Hierin bracht hij Richard Wagner ter sprake, wiens muziekuniversum zich op dat ogenblik bezig was voor mij te ontsluiten. Een reden te meer om de spreker achteraf even aan te klampen en te praten over deze gemeenschappelijke passie. Opnieuw zou het de Duitse Meester zijn die ons nader tot elkaar bracht, en wel in 2014, toen ik de auteur op de allereerste dag van de lente – kan een datum symbolischer gekozen zijn? – kaarten wist te bezorgen voor Bayreuth. Een heiligdom opende zijn poorten, de Grote Tempel, waarmee Mortiers decennialang gekoesterde droom in vervulling ging. Zes jaar hierna valt zijn boek over Richard Wagner in mijn brievenbus. Rudy Van Giel
Een inleiding tot de muziek van Wagner is deze doorwrochte pil beslist niet. Het werk verwacht namelijk gedegen voorkennis, niet het minst van de verschillende Leitmotiven en van de instrumentatie waarop die berusten. Tegelijk is enige basiskennis van notenleer en toonaarden aangewezen
DEGEUS
voor het begrijpen van een reeks alinea’s. Desondanks levert de auteur op het einde van zijn boek een toegangspoort tot Wagners muziek, en dit aan luisteraars die absoluut niet vertrouwd zijn met het klankenwalhalla van deze kunstenaar: hoe bereid je je voor wanneer je kennis wil maken
met deze composities, waar moet je precies op letten, welke muziekexcerpten beluister je best even van tevoren, waar kan je ze bijvoorbeeld online vinden … Kortom, een vademecum om toegang te verschaffen tot Wagners heelal. En gewapend met deze kennis kan je je naar de schouwburg
april 2021 > 39
