Przegląd Wielkopolski ● 2020 ● 2(128)
Katarzyna Zagłoba
Słów kilka o współpracy dialektologów z młodzieżą w wieku szkolnym Angażowanie do badań dialektologicznych młodzieży nie jest zjawiskiem nowym. Duża w tym zasługa wybitnego językoznawcy – Witolda Doroszewskiego. To on bowiem organizował różnorodne wyjazdy terenowe na Warmię, Mazury i do Ostródzkiego, na które zabierał studentów z sekcji dialektologicznej Koła Naukowego. Podczas tych wypraw grupa prowadziła intensywne badania nad językiem mieszkańców wsi1. Jedną z osób, które brały udział w tych gwarowych obozach, była Barbara Falińska – inicjatorka i pomysłodawczyni projektu „Dialog Pokoleń” realizowanego przez Towarzystwo Kultury Języka w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych”. W związku z tym przedsięwzięciem nawiązano współpracę z wieloma szkołami, a badania terenowe oddano już nie tylko w ręce studentów, ale też młodszych osób – uczniów z różnych etapów edukacji2. Potencjał, który drzemie we współpracy naukowców z uczniami, wykorzystują także badacze z Pracowni Dialektologicznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu3. To w dużym stopniu dzięki współpracy ze szkołami powstało jak dotąd sześć słowników z serii „Wielkopolskie Słowniki Regionalne”. Wymieńmy więc te publikacje oraz placówki, których uczniowie zaangażowani byli w prowadzenie badań: • Gospodarz. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego, pod red. Błażeja Osowskiego (Poznań 2018) – Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Wielkiego w Kole, Zespół Szkół Ekonomiczno-Ad-
• •
•
ministracyjnych im. St. i Wł. Grabskich w Kole, Zespół Szkół Rolniczego Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Kościelcu i Zespół Szkół Technicznych w Kole; Gospodyni. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego, pod red. B. Osowskiego (Poznań 2018) – jak wyżej; Słownik języka mieszkańców okolic Czerniejewa. Praca na roli i w gospodarstwie, pod red. Justyny Kobus i Magdaleny Stępień (Poznań 2018) – Uczniowskie Koło Dialektologiczne działające przy Gimnazjum im. ks. Onufrego Kopczyńskiego w Czerniejewie; Słownik języka mieszkańców okolic Gniezna. Święta, wierzenia i przesądy, pod red. J. Kobus i Tomasza Gniazdowskiego (Poznań 2018) – Szkoła Podstawowa im. ks. Leona Formanowicza w Modliszewku, Zespół Szkół im. ks. Jana Twardowskiego w Szczytnikach Duchownych i Szkoła
1 S. Skorupka, Witold Doroszewski – uczony i człowiek, „Poradnik Językowy” 1976, nr 3, s. 112; B. Falińska, Witold Doroszewski (1899-1976), „Rocznik Mazowiecki” 2008, t. 20, s. 68-69. 2 E. Wierzbicka-Piotrowska, Ocalić resztki gwary to znaczy wygrać z czasem [w:] Dialog pokoleń, https://dialogpokolen.uw.edu.pl/linguist/49 [dostęp: 4.09.2020]. 3 J. Sierociuk, Dynamika przeobrażeń języka mieszkańców wsi i możliwości jej badania, „Gwary Dziś” 2016, t. 8, s. 74.
25
