Przegląd Wielkopolski ● 2020 ● 2(128)
Od redakcji Do rąk naszych Czytelników kierujemy numer poświęcony tym razem problematyce młodzieży w kulturze i życiu społecznym Wielkopolski. W trzydziestolecie przełomu politycznego w Polsce chcemy zwrócić uwagę na sposób obecności w wielkopolskim ruchu społeczno-kulturalnym osób urodzonych po roku 1989. Pierwsze pokolenie, które nie zna czasów PRL-u, słabo pamięta przemiany gospodarcze z lat dziewięćdziesiątych, a członkostwo Polski w Unii Europejskiej, otwarte granice i dostęp do Internetu traktuje jako coś oczywistego. Jest przedmiotem żywego zainteresowania naukowców, publicystów, mediów, samorządów i organizacji pozarządowych, w tym regionalnych stowarzyszeń kultury. Do tej pory było nieomal anonimowe, ale teraz zaczyna coraz głośniej mówić o tym, co trzeba w Polsce zmienić – pisze o tym w swojej książce Pokolenie ’89. Młodzi o polskiej transformacji Jakub Sawulski, rocznik ’89, absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Na wyłaniającym się z kart tej książki portrecie generacji obecnych 18-24-latków widnieją cechy: ponowocześni, zglobalizowani, (nie)zaangażowani, obywatelsko uświadomieni, politycznie poszukujący, światopoglądowo umiarkowani. Prawie połowa z nich deklaruje aktywne zaangażowanie w organizacjach obywatelskich, przy czym popularność organizacji młodzieżowych, takich jak harcerstwo, kluby młodzieżowe czy stowarzyszenia studenckie, spada na rzecz ruchów parapolitycznych, kontrkulturowych. W innym miejscu, na swoim blogu, Jakub Sawulski odnotowuje, że frekwencja 18-29-latków w wyborach, jakie odbywały się w Polsce w ostatnich trzech latach, wykazuje wyraźną tendencję wzrostową. Profesor Włodzimierz Kaczocha w otwierającym ten numer eseju przedstawia kryzys etosu pracy wśród wielkopolskiej młodzieży w latach 90. ubiegłego wieku, wskazuje na dominację wśród menedżerów, przedsiębiorców i studentów założeń neoliberalizmu, przypomina ukształtowany w naszym regionie etos pracy organicznej i stawia hipotezę o jego odradzaniu się w XXI wieku.
Maciej Kokociński z Instytutu Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza pisze – na podstawie wyników przeprowadzonych badań – o wielkopolskich nastolatkach, ich planach życiowych, aspiracjach i wartościach, które mają bezpośredni wpływ na rozwój życiowy każdego człowieka, w tym zwłaszcza współczesnej młodzieży. Katarzyna Zagłoba ukazuje interesujący przykład uczestnictwa młodzieży szkolnej w realizacji projektu „Wielkopolskie Słowniki Regionalne” realizowanego w Pracowni Dialektologicznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W jaki sposób młodzi uczestniczą w życiu społecznym i kulturalnym? Jakie tradycyjne oraz nowe formy uczestnictwa preferują? Czy i w jaki sposób młodzi są widoczni w życiu kulturalnym miast i wsi, gmin i powiatów? Czy i w jaki sposób są obecni w działalności regionalnych stowarzyszeń kultury? Jakie projekty społeczno-kulturalne adresowane do młodych są realizowane przez instytucje kultury, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia kulturalne, a jakie młodzi realizują z własnej inicjatywy? Na takie między innymi pytania odpowiadają teksty, które powstały na zaproszenie redakcji skierowane do instytucji kultury oraz liderów stowarzyszeń regionalnych w województwie wielkopolskim i wypełniają znaczną część tego numeru naszego kwartalnika. Pomieściliśmy je w dwóch działach: „Młodzież dla regionu” oraz „Region dla młodzieży”. Podziału tego nie traktujemy w sposób rozłączny, uznając, że w obu grupach tekstów znajdujemy różnorodne przykłady form i metod pracy, które pozwalają dotrzeć do młodego pokolenia skutecznie. Umożliwiają określenie, jakie są oczekiwania młodych, czego szukają, co jest dla nich istotne. Dzięki przestrzeganiu zasady partnerstwa unikają sytuacji, gdy oferta dla młodych ludzi jest atrakcyjna według organizatorów, a nie spotyka się z zainteresowaniem adresatów. Stanisław Słopień
3
