Niepowta Zeszłoroczna literacka Nagroda Nobla została przyznana amerykańskiej poetce, Louise Glück. Według członków Akademii Szwedzkiej wyróżnia ją „niepowtarzalny, poetycki głos, który z surowym pięknem czyni ludzką egzystencję uniwersalną”. Trudno się z tym nie zgodzić, gdyż nie tylko jej twórczość, lecz także sama autorka emanuje urzekającą osobowością.
L
24
ouise Glück urodziła się w 1934 roku w Nowym Jorku i wychowywała się na Long Island. Od dzieciństwa uwielbiała mitologię grecką, pierwszą poezję zaczęła tworzyć już jako nastolatka. Życie młodej poetki nie należało jednak do najszczęśliwszych. Bardzo doskwierał jej brak starszej siostry, mimo że zmarła jeszcze przed jej narodzinami. Louise, mając kilkanaście lat, zachorowała na anoreksję, która towarzyszyła jej i komplikowała życie, nawet jako osobie dorosłej. W jednym z esejów opisała zmagania z chorobą, a za jedną z głównych przyczyn pojawienia się jej wymieniała właśnie śmierć siostry. Późniejsza siedmioletnia terapia niemal uniemożliwiła jej kształcenie. Mimo przeciwności postanowiła jednak choć częściowo kontynuować edukację. Zaczęła kurs poezji w Sarah Lawrence College, lecz to warsztaty poetyckie na Uniwersytecie Columbia najbardziej wpłynęły na jej późniejszą twórczość. To właśnie profesorowie z tej uczelni zaszczepili jej profesjonalne podejście to twórczości. Jeszcze podczas warsztatów jej pierwsze utwory zaczęły ukazywać się w najbardziej prestiżowych amerykańskich czasopismach. W późniejszych latach była wykładowczynią na kilku uniwersytetach, w międzyczasie ukazywały się jej tomiki poezji oraz zbiory esejów. Obecnie nadal naucza na Uniwersytecie Yale oraz jest okrzyknięta jedną z najwybitniejszych amerykańskich poetek współczesnych. Co jednak czyni jej poezję tak niezwykłą? Utwory autorki cechują się intelektem oraz głębią uczuć. Dodatkowo podejmują różnorodną tematykę. Większa część twórczości Glück skupia się jednak wokół jej własnych doświadczeń. Co ciekawe, choć może się wydawać, że są to utwory bardzo osobiste, mają uniwersalny przekaz. Poetka w sposób znakomity operuje językiem, by oddać charakter osobistego zwierzenia. Lakoniczny język tej liryki jednocze-
śnie nie ogranicza pola interpretacji. To, co pociąga Louise to „to co niedopowiedziane, a tylko zasugerowane” oraz „wymowna, elokwentna cisza”. Ta niemal prowokująca oszczędność słów sprawia, że jej poezja pozostaje uniwersalna. Twórczość Louise jest często nasycona mrocznymi motywami. Jej poezja, szczególnie ta nawiązująca do wątków biograficznych,, jest przepełniona melancholijnymi i posępnymi emocjami. Pozbawiona ozdobników, niemal bezlitosna, antyromantyczna forma podkreśla gorzką prawdę o życiu. W jej poezji nie znajdziemy „prostych” emocji, na świat patrzy chłodno, z dozą dystansu charakterystyczną dla obserwatora z zewnątrz. Autorka opisuje najtragiczniejszą część swojego życia,. Wydarzenia związane z chorobą, śmiercią bliskich czy problemy rodzinne. W utworach intensywnie zgłębia towarzyszące jej uczucia, jednak robi to bardzo subtelnie. Jej styl pisania jest prosty, przypominający tok swobodnego myślenia. Jest nienachalny, dyskretny. Ponadto charakteryzuje się szczególnym tonem, pozbawionym sztuczności, niezwykle naturalnym. Pozostaje jednak niemal oderwany od rzeczywistości, co czyni każdą sentencję podobną do proroctwa, inkantacji. Noblistka do wielu sfer życia podchodzi bardzo ambiwalentnie, co również widoczne jest w jej twórczości. Poruszane przez nią motywy cielesności i duchowości są traktowane nadzwyczaj obojętnie. Utwory poruszające ten temat są zbudowane na zasadzie kontrastu, odwzorowując takież samo podejście autorki do życia. Źródłem jej inspiracji są osobiste, wręcz dramatyczne przeżycia skupione wokół walki z anoreksją. Louise w swoich utworach mierzy się z naturą ludzką i tak im-
