Magazyn60plus_03-2020

DLA MŁODYCH DUCHEM

nr 3 (66) | marzec 2020

249 zł (w tym 8% VAT)

CIŚNIENIE

JAK MARZENIE Naucz się prawidłowego pomiaru

PODARUJ SOBIE słońce

SPRAWDŹ, CO POPRAWI HUMOR W NIEPOGODĘ

Trening GIBKOŚCI ĆWICZ Z NAMI I CIESZ SIĘ SPRAWNOŚCIĄ

Grażyna

Barszczewska PIĘKNA, RADOSNA, PEŁNA ENERGII JAK ONA TO ROBI?

STOP hemoroidom POZNAJ SPOSOBY, DZIĘKI KTÓRYM UNIKNIESZ BÓLU

Dobranoc PRZECZYTAJ, JAK ZARADZIĆ CHRAPANIU

Wiosna LIGHT

WYPRÓBUJ NASZE RADY I POŻEGNAJ NADWAGĘ

Miło nam poinformować, że Magazyn 60+ zdobył SREBRO w konkursie Power of Content Marketing, w kategorii Zdrowie, za efektywne wykorzystanie potencjału dotarcia do odbiorców.

Nagrodę dedykujemy naszym Czytelnikom!

C

hoć na rozpoczęcie kalendarzowej wiosny musimy jeszcze trochę poczekać, już teraz myślimy o tym, co przyniesie nam ta piękna pora roku.

DLA MŁODYCH DUCHEM

Dystrybucja: Magdalena Ruszkowska tel. 42 200 75 87 magdalena_ruszkowska@bezrecepty.eu Projekt, redakcja, wykonanie: 360 Content Team – Time SA ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa tel. 22 590 54 75 magazyn60plus@grupazpr.pl www.grupazpr.pl www.360contentteam.pl Redaktor Naczelna: Izabela Raduszewska Redaktor Prowadząca: Ewa Dembowska Zespół redakcyjny i korekta: Beata Ciepłowska-Kowalczyk, Aneta Magnuszewska, Magdalena Mojduszka, Marta Tomasiuk, Anna Zacharuk, Małgorzata Żebrowska Opieka graficzna: Joanna Korolewska Projekt okładki: Joanna Wójcicka Zdjęcie na okładce: Gałązka/Akpa Zdjęcia w magazynie: Shutterstock (chyba że zaznaczono inaczej) Reklama: tel. 22 590 54 16 zapytania_custom@grupazpr.pl Druk: Drukarnia Prasowa S.A. al. Piłsudskiego 82, 92-202 Łódź Prawo do błędów w druku zastrzeżone.

BĄDŹ EKOLOGICZNY. Wyrzucając papier, wybierz odpowiedni pojemnik.

W marcu większość z nas z utęsknieniem wypatruje pierwszych zwiastunów wiosny.

Nie możemy się doczekać ciepłych, słonecznych dni, kiedy spacery, przejażdżki rowerowe i wycieczki będą czystą przyjemnością. Na szczęście wiosna jest tuż tuż. W tym numerze zachęcamy do skorzystania z energii, jaką przynosi ta pora roku i zadbania o swoje zdrowie oraz figurę. Podpowiadamy, jak zrzucić nadwagę bez efektu jo-jo. Radzimy, którą dyscyplinę sportu wybrać, by poprawić formę bez ryzyka kontuzji. Piszemy, jak polepszyć sobie nastrój oraz przywrócić cerze piękny koloryt.

Jak zwykle znajdziecie u nas wiele praktycznych rad, które pozwolą Wam lepiej zadbać o zdrowie. Dowiecie się po czym można poznać anemię, jak przeciwdziałać hemoroidom oraz co pomoże na ostrogi piętowe. Przeczytacie rozmowę z lekarzem reumatologiem, który omawia sposoby

leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów. W tym wydaniu magazynu, piszemy również, jak zaradzić chrapaniu.

Znajdziecie u nas porady dietetyczne. Dzięki nim na-

uczycie się łączyć produkty spożywcze tak, aby nie tracić cennych składników odżywczych. Alergików na pewno zainteresuje wiosenny kalendarz pylenia roślin.

Jeśli lubicie zwierzęta, a nie możecie sobie pozwolić na to, by wziąć psa czy kota do domu, mamy dla Was propozycję – wolontariat w schronisku.

Gwiazdą tego numeru jest

Grażyna Barszczewska.

W naszym artykule znajdziecie wiele ciekawostek o życiu tej lubianej aktorki. Dowiecie się też, skąd czerpie taką energię oraz radość życia.

FOTO: ARCHIWUM DOZ

Wydawca: Bez Recepty Sp. z o.o. ul. Kinga C. Gillette 11, 94-406 Łódź tel. 42 200 75 87

Miłej lektury!

Ewa Dembowska Redaktor Prowadząca

MAGAZYN 60+

3

spis treści DLA MŁODYCH DUCHEM

nr 3 (66) | marzec 2020

14 | POMOC DLA STAWÓW Rozmowa z lekarzem reumatologiem 17 | NOWINKI MEDYCZNE Odkrycia naukowe i nowe badania ze świata zdrowia 18 | DOBRE BAKTERIE Prawdy i mity o probiotykach 20 | BY

UCICHŁA NOCNA ORKIESTRA

SPOSOBY NA

HEMOROIDY

temat numeru 6

ŻEGNAJ NADWAGO!

|

Jak można pozbyć się nadmiarowych kilogramów i uniknąć efektu jo-jo

dbam o zdrowie 12

PODARUJ SOBIE TROCHĘ SŁOŃCA

|

Dobre pomysły na poprawę nastroju

LISTY DO REDAKCJI

ardzo dziękuję za artykuł

w szachy i warcaby. Choć minęło

„Trening z głową". Mam już

dopiero cztery tygodnie, mam

ponad 70 lat i zdarza mi się

wrażenie, że to naprawdę pomaga.

zapomnieć np. czyjeś imię.

Wydaje mi się, że rzadziej zdarza

Do tej pory złościło mnie to, ale nie

mi się o czymś zapomnieć. Dodatko-

wiedziałam, co z tym zrobić.

wym atutem jest to, że więcej czasu

Po przeczytaniu artykułu postanowi-

spędzam z wnukami.

łam się zastosować do Waszych rad.

Nauczyłam nawet wnuki gry

4

MAGAZYN 60+

22 | SPOSOBY

NA HEMOROIDY

Trzy rzeczy, które pozwolą uniknąć kłopotów 24 | ŻELAZO

POTRZEBNE OD ZARAZ

Przyczyny, objawy oraz leczenie anemii 26 | UWAGA NA OSTROGI! Jak zaradzić bólowi pięt 28 | SZTUKA ŁĄCZENIA Zdrowe posiłki na talerzu

DROGA REDAKCJO

B

Rady na chrapanie

MAŁGORZATA Z PIONEK

30 | BADANIE CIŚNIENIA ABC prawidłowego pomiaru

wieści z apteki 31 | PORADY ZZA LADY Nowe produkty i ważne informacje dla pacjentów

spis treści

Eksperci DOZ.pl z myślą o zdrowiu Pacjenta

Choć przyroda dopiero budzi się do życia po zimie, alergicy już mogą odczuwać skutki pylenia roślin.

32 | PYTANIA

DO FARMACEUTKI

Nasza Ekspertka odpowiada na pytania Czytelników 33 | KOJĄCE RADY Pierwsza pomoc przy drobnej kontuzji

drogeria 34 | PROMIENNA CERA Pielęgnacja, która przywróci skórze blask

cafesenior 38 | KALENDARZ ALERGIKA Jakie rośliny pylą wczesną wiosną

czas na sport 40 | STRETCHING

DLA KAŻDEGO

złote lata 42 | WEWNĘTRZNY

MŁODOŚCI

ELIKSIR

Joanna Naczyńska

Portret Grażyny Barszczewskiej

MGR FARMACJI

w wolnej chwili Podejmuje tematykę zdrowego stylu życia, a także zdrowia małych dzieci. Zainteresowana recepturą apteczną.

45 | DO JASKINI PO ZDROWIE Zalety seansu w grocie solnej 46 | DO SERCA PRZYTUL PSA Wolontariat w schronisku dla zwierząt

Ernest Niewiadomski MGR FARMACJI

48 | OBEJRZYJ, POSŁUCHAJ,

POCZYTAJ

Dobre filmy, płyty i książki

Specjalista farmacji klinicznej, zainteresowany zagadnieniami z zakresu medycyny i opieki farmaceutycznej.

50 | KRZYŻÓWKA Łamigłówka miesiąca *

*

* suplement diety

Proste ćwiczenia rozciągające

Na Państwa listy czekamy pod adresem redakcji lub: magazyn60plus@grupazpr.pl.

Autora najciekawszego listu nagrodzimy zestawami produktów.

Regulamin nagradzania jest dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy.

Drodzy Czytelnicy, poznajcie Ekspertów DOZ.pl, których misją jest dostarczanie Wam rzetelnych rad. Na łamach Magazynu 60+ znajdziecie ich wskazówki na temat zdrowego trybu życia oraz najczęstszych problemów zdrowotnych.

Program Ekspertów DOZ.pl ma stworzyć Pacjentom szerokie możliwości kontaktu z farmaceutą i zapewnić dostęp do wiarygodnego źródła wiedzy o zdrowiu. Czaty na Facebooku, wideo ze wskazówkami, poradniki na portalu DOZ.pl – wszędzie tam będzie można uzyskać wsparcie Ekspertów DOZ.pl.

Krzysztof Słomiak MGR FARMACJI

Autor artykułów o zdrowiu i farmacji, głównie chorobach neurodegeneracyjnych, cywilizacyjnych, oraz nowych technologiach.

MAGAZYN 60+

5

temat numeru

Żegnaj nadwago

tekst: Dorota Wawer konsultacja: Katarzyna Uścińska, dietetyczka

P

rawidłowa masa ciała sprzyja dobremu samopoczuciu, sprawności oraz zdrowiu. Dlatego warto zrzucić nadmiarowe kilogramy i znowu poczuć się lekko.

W Polsce na nadwagę lub wręcz otyłość cierpi niemal 70 proc. osób po sześćdziesiątce. Wzrost wagi często tłumaczymy wiekiem. To prawda, że zmiany wynikające z procesu starzenia się organizmu wpływają na masę ciała. Zmniejsza się bowiem tempo przemiany materii, zwiększa ilość tkanki tłuszczowej, słabną mięśnie. Ciało staje się mniej sprawne, co zniechęca do sportu. U pań wzrost wagi wynika też z menopauzy.

Zmiany hormonalne sprawiają, że zwalnia metabolizm i w okolicach talii, ramion, brzucha oraz ud zaczyna się gromadzić tłuszcz. W dodatku wahania nastroju sprzyjają podjadaniu słodkości.

Nic dziwnego, że z czasem przybywa nam trochę (albo całkiem sporo) kilogramów.

Ale to nie znaczy, że jesteśmy skazani na nadwagę. Lekarze podkreślają, że kluczem do utrzymania szczupłej sylwetki, jest m.in.

6

MAGAZYN 60+

temat numeru zdrowa, niskokaloryczna dieta i codzienna aktywność fizyczna. Wiek ma tutaj mniejsze znaczenie. Prawidłowa masa ciała po sześćdziesiątce jest więc osiągalna.

Pamiętajmy, że nadwaga to nie tylko problem estetyczny, ale także zdrowotny, który może prowadzić do wielu schorzeń, np. nadciśnienia, miażdżycy, choroby wieńcowej serca, żylaków, cukrzycy typu 2, schorzeń wątroby i dróg żółciowych, problemów ze stawami oraz kręgosłupem.

Dlatego warto zrzucić nadmiarowe kilogramy.

Wskaźnik BMI Warto sprawdzić swoje BMI, czyli wskaźnik masy ciała. Kalkulatory, dzięki którym można je wyliczyć są dostępne w internecie. Wynik od 18,5 do 24,99 oznacza prawidłową masę ciała. Mieszczący się w przedziale 25-29,99 świadczy o nadwadze (warto schudnąć kilka kilogramów). Równy 30 lub wyższy wskazuje na otyłość (trzeba zrzucić co najmniej kilkanaście kilogramów).

Bez pośpiechu i efektu jo-jo Wiele osób szuka ratunku w radykalnych dietach. To błąd. Ubogie w kalorie jadłospisy często nie dostarczają organizmowi wszystkich potrzebnych składników odżywczych. Mogą więc wpłynąć niekorzystnie na zdrowie. Poza tym często są bardzo monotonne, więc trudno

je stosować prze dłuższy czas. Zaś po ich odstawieniu pojawia się efekt jo-jo i kilogramy szybko wracają.

Dietetycy podkreślają, że najlepszym sposobem na osiągnięcie i utrzymanie prawidłowej

temat numeru

masy ciała jest codzienne przestrzeganie zasad zdrowego odżywiania oraz dostosowanie kaloryczności posiłków do potrzeb organizmu.

Pozwoli to na spokojne, systematyczne pozbywanie się nadwagi. Na efekt trzeba będzie wprawdzie poczekać (według specjalistów idealne tempo chudnięcia to pół kilograma tygodniowo), ale za to jest szansa, że będzie on trwały. Bo zdrowe nawyki żywieniowe staną się naszą drugą naturą.

Mniej kalorii

REKLAMA

Po 60. roku życia zapotrzebowanie energetyczne organizmu znacząco spada. Dietetycy szacują, że może ono być mniejsze nawet o 400 kcal.

To znaczy, że nie możemy jeść tyle, co do tej pory, bo będziemy tyć. Zmniejszenie kaloryczności posiłków jest więc konieczne.

Ograniczmy ilość tłuszczu w diecie. Używajmy mniej masła, a śmietanę zastąpmy jogurtem.

Zamiast smażyć, gotujmy na parze lub pieczmy w folii. Wybierajmy chude mięso i wędliny.

Z umiarem jedzmy tłuste żółte i topione sery.

I nie zapominajmy, że tłuszcze roślinne

Dbam o kontrolę masy ciała suplement diety

Zawarte w produkcie: ostrokrzew paragwajski i gorzka pomarańcza wspomagają kontrolę masy ciała, a koper włoski, kminek, mięta i głóg wpływają na komfort trawienia.

10 torebek

8

MAGAZYN 60+

Zrównoważona dieta o mniejszej zawartości kalorii sprzyja prawidłowej masie ciala oraz zdrowiu. są zdrowsze niż zwierzęce. Najbardziej godne polecenia są oliwa z oliwek oraz olej rzepakowy, ale pamiętajmy, by stosować je w niewielkich ilościach.

Ważne też, żeby unikać słodyczy. Są one bardzo kaloryczne, a co za tym idzie tuczące. Jeśli mamy ochotę na coś słodkiego, zjedzmy kostkę gorzkiej czekolady, kawałek domowego biszkopta, a najlepiej owoc. Pamiętajmy, że słodycze to nie tylko ciastka, batoniki, cukierki i lody, ale również słodkie jogurty, twarożki oraz... słodzone napoje.

Pięć razy dziennie Istotne jest też to, jak często jemy. Zdaniem dietetyków, ideał to pięć niewielkich posiłków dziennie. Sycący pierwszy posiłek, lekkie drugie śniadanie, solidny obiad, niewielki podwieczorek i mało kaloryczna kolacja. Przy czym tę ostatnią należy zjeść minimum dwie godziny przed snem.

Warzywa? Koniecznie!

Obowiązkowym punktem w menu powinny być warzywa, które obfitują w ważne dla organizmu witaminy i minerały. Można je jeść nawet pięć razy dziennie. Są bowiem mało kaloryczne i zawierają wspierający pracę przewodu pokarmowego błonnik. Najzdrowsze są surowe lub gotowane krótko, bo pod wpływem wysokiej

temat numeru temperatury tracą część cennych składników.

Często wymieniane w parze z warzywami owoce należy jeść z umiarem. Wprawdzie są równie bogate w witaminy i minerały co warzywa, ale zawierają więcej kalorii. Zatem jeden średni owoc lub mała salaterka drobnych dziennie wystarczy.

Zboża pełne energii Niezwykle ważny składnik diety to także pełnoziarniste produkty zbożowe. Zapewniają one organizmowi solidną dawkę energii, która wystarcza na długo. Ich dodatkową zaletą jest bogactwo cennych składników odżywczych.

Oprócz węglowodanów złożonych (mają tę przewagę nad prostymi, że uwalniają się powoli, a więc na dłużej zaspokajają głód), zawierają one wiele witamin i minerałów oraz dużo błonnika. Do pełnoziarnistych produktów zbożowych należą m.in. pieczywo i makarony z pełnego ziarna, płatki owsiane, brązowy ryż oraz grube kasze: gryczana, pęczak, jaglana.

Nadwaga na skutek choroby Czasem przyczyną nadwagi jest choroba wpływająca na przemianę materii, np. cukrzyca typu 2 lub niedoczynność tarczycy. Przybieranie na wadze może być też skutkiem ubocznym działania leków stosowanych w terapii, np. sterydów lub środków antyhistaminowych. Jeśli więc mimo stosowania zdrowej diety i aktywnego trybu życia, tyjemy, skonsultujmy się z lekarzem.

Białko na miarę potrzeb Do właściwego funkcjonowania organizm potrzebuje także zdrowej porcji białka, które znajdziemy w mięsie, rybach, jajkach oraz mleku i jego przetworach. W przypadku tego pierwszego najlepiej wybierać białe (indyka, kurczaka, królika). Jest ono mniej tłuste niż czerwone (wołowina, wieprzowina), INFORMACJA

temat numeru a więc zdrowsze i mniej kaloryczne. Jeśli chodzi o ryby, to dietetycy polecają… tłuste morskie gatunki. Zawierają one wprawdzie sporą dawkę kalorii, ale są lekkostrawne, a przede wszystkim stanowią bogate źródło niezwykle korzystnych dla organizmu kwasów omega-3.

Mleko oraz produkty mleczne (jogurty, kefiry, twarożki, żółte sery) oprócz białka dostarczają solidnej porcji wapnia, ważnego dla kości oraz zębów. Dlatego należy o nich pamiętać układając codzienny jadłospis. Najlepiej jednak

wybierać wersje zawierające mniej tłuszczu, chude lub półtłuste.

Napoje bez cukru Duże znaczenie ma także to, co pijemy. Warto unikać słodkich napojów, i to zarówno gotowych, sprzedawanych w butelkach czy kartonikach, jak i domowych. Także soki należy pić z umiarem, bo obecny w nich naturalny cukier, zwany fruktozą sprawia, że zawierają one sporą dawkę kalorii.

Sport to zdrowie i sz W powrocie do zgrabnej sylwetki pomoże aktywność fizyczna. Codzienna porcja ćwiczeń przyspieszy utratę tkanki tłuszczowej, wzmocni mięśnie, a także zmniejszy… chęć na słodycze.

Dodatkowym plusem aktywności fizycznej jest jej korzystny wpływ na zdrowie. Regularny ruch pomoże w uregulowaniu ciśnienia krwi i poziomu glukozy, usprawni stawy, wzmocni serce, złagodzi bóle kręgosłupa oraz poprawi odporność.

Dobrze jest ćwiczyć minimum trzy razy w tygodniu przez 30–60 minut. A jeszcze lepiej robić to codziennie. Pamiętajmy tylko, że trening musi być dostosowany do naszego wieku oraz sprawności. Zbyt forsowne ćwiczenia mogą skończyć się kontuzją. Najlepiej zacząć od dyscypliny sportu, która nie wymaga dużej siły, szczególnych umiejętności ani dobrej kondycji, za to pozwala w przyjemny sposób spalić sporo kalorii. Dla osób po sześćdziesiątce szczególnie polecane są: pływanie – ta forma aktywności angażuje najważniejsze grupy mięśni, zwiększa sprawność, wytrzymałość i koordynację ruchów. Trening przeciwdziała bólom kręgosłupa, sztywności stawów, osteoporozie.

Pływając w umiarkowanym tempie przez godzinę spalimy ponad 500 kalorii; aqua aerobic – gimnastyka w wodzie wzmacnia niemal wszystkie mięśnie, poprawia koordynację ruchów, zwiększa gibkość ciała, usprawnia stawy,

REKLAMA

Godna polecenia jest przede wszystkim woda, która doskonale zaspokaja pragnienie, nie dostarczając przy tym organizmowi niepotrzebnych kalorii. Może to być butelkowana woda mineralna czy źródlana albo zwykła kranówka. Tak, tak, woda wodociągowa w Polsce nadaje się do picia.

Z ciepłych napojów najlepsza jest zielona lub ziołowa herbata. Ważne natomiast, by naparu nie słodzić. Jeśli trudno nam odstawić cukier od razu, zmniejszajmy jego ilość stopniowo.

Dbaj o palce z Zmieniaj lancet białym przyciskiem!

Accu-Chek® FastClix to: Higiena Bezpieczeństwo Mniej bolesne nakłucie

czupła sylwetka wpływa korzystnie na krążenie krwi i pracę serca, reguluje ciśnienie. W czasie godziny ćwiczeń w wodzie można spalić ok. 500 kalorii; jazda na rowerze – trening na dwóch kołach wzmacnia mięśnie nóg, a także brzucha i pośladków, poprawia refleks oraz koordynację ruchów, ćwiczy równowagę, przeciwdziała problemom ze stawami i żylakom, usprawnia układ krążenia, wzmacnia serce.

Godzina szybkiej jazdy pozwala spalić ok. 500 kalorii;

nowy

zużyty

(1 bębenek = 6 lancetów)

nordic walking – marsz z kijkami angażuje 90 proc. mięśni. Trening korzystnie wpływa na postawę i koordynację ruchów, wspiera pracę układu oddechowego, poprawia krążenie, łagodzi napięcie mięśni barków, zmniejsza bóle pleców, usprawnia stawy.

Energicznie maszerując w ciągu godziny spalimy ok. 400 kalorii;

System Accu-Chek® Performa

slow jogging – bieganie truchcikiem (w nieśpiesznym tempie 4-5 km na godzinę) wzmacnia mięśnie nóg, pośladków, pleców i brzucha, usprawnia stawy, poprawia koordynację ruchów, reguluje ciśnienie krwi oraz zwiększa wydolność całego organizmu. Godzinny trening pozwala spalić ok. 400 kalorii.

Antypoślizgowa obudowa Duży, czytelny wyświetlacz Wygodne przyciski

Warto pamiętać, że aktywność fizyczna to również tryb życia na co dzień. Zrezygnujmy zatem z samochodu czy komunikacji miejskiej na rzecz roweru.

Zamiast jeździć windą, starajmy się chodzić po schodach. Dużo spacerujmy. Po prostu wykorzystujmy każdą okazję do ruchu.

Zaprojektowany dla osób z cukrzycą po 50 roku życia.

WYRÓB MEDYCZNY Roche Diabetes Care Polska Sp. z.o.o. ul. Wybrzeże Gdyńskie 6b, 01-531 Warszawa.

Infolinia 801 080 104 (opłata zgodna z planem taryfowym danego operatora). accu-chek.polska@roche.com / www.accu-chek.pl

dbam o zdrowie

Podaruj sobie trochę P

o długiej, pochmurnej zimie, humor nie zawsze nam dopisuje. Jak odzyskać dobry nastrój na wiosnę?

W marcu, gdy za oknem wciąż jest szaro i chłodno, często marzymy, by wyjechać do ciepłego kraju i wrócić dopiero w maju.

Niestety nie każdego na to stać. Jak zatem inaczej podarować sobie trochę słońca?

Energetyczny ruch Rzadko zdajemy sobie sprawę, że aktywność fizyczna nie tylko usprawnia i wzmacnia ciało, ale także wpływa kojąco na nerwy i poprawia humor.

Wysiłek pobudza bowiem mózg do wytwarzania endorfin, zwanych hormonami szczęścia, które redukują stres, poprawiają nastrój oraz zmniejszają zmęczenie. Stymuluje również wydzielanie serotoniny odpowiadającej za poczucie zadowolenia i dodającej energii. Warunek – trzeba ruszać się regularnie, przynajmniej trzy razy w tygodniu, a najlepiej codziennie.

Maszeruj zatem z kijkami, ćwicz w siłowni plenerowej, pływaj na basenie. Zamiast jeździć samochodem czy środkami komunikacji miejskiej, poruszaj się rowerem. To naprawdę dużo daje. Badania wykazały, że osoby systematycznie uprawiające sport w mniejszym stopniu odczuwają spadek nastroju, niepokój i skutki stresu.

Dieta na dobry humor Poprawić samopoczucie może odpowiednia dieta. Warto sięgać po produkty zbożowe, 12

MAGAZYN 60+

zwłaszcza pełnoziarniste. Są one źródłem węglowodanów złożonych, które na długo dodają energii oraz pobudzają mózg do produkcji odpowiadającej za dobry nastrój serotoniny. Poza tym dostarczają kojących nerwy witamin z grupy B i magnezu.

W te ostatnie dwa składniki, a także wiele innych poprawiających samopoczucie, obfitują również warzywa oraz owoce.

Dobrze jest włączyć do jadłospisu produkty bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, które mają bardzo dobry wpływ na pracę mózgu oraz samopoczucie.

Należą do nich m.in. tłuste ryby morskie dodatkowo zawierające przeciwdziałający chandrze selen oraz witaminę D, której niedobór może skutkować pogorszeniem nastroju. Doskonałym źródłem omega-3 są też orzechy.

Gdy masz ochotę na coś słodkiego, najlepiej sięgnąć po kostkę gorzkiej czekolady.

Stanowi ona bogactwo dobroczynnego dla nastroju magnezu, działających antydepresyjnie anandamidów, poprawiające humor fenyloetyloaminy oraz pobudzające kofeiny. Tę ostatnią znajdziemy także w kawie.

Ciekawy dzień Korzystny wpływ na nastrój mogą mieć sympatyczne towarzystwo i ciekawe zajęcia. Warto zatem często spotykać się z przyjaciółmi, szukać w swoim otoczeniu

dbam o zdrowie

słońca tekst: Dorota Wawer

optymistów i osób pozytywnie zakręconych. Ich energia oraz radość życia zwykle są bardzo zaraźliwe.

Dobrze jest zadbać o to, by nie mieć czasu na nudę. Wybierz się do kina czy teatru (w wielu instytucjach kultury emeryci mają zniżki), zapisz się na kurs tańca lub warsztaty kulinarne, korzystaj z oferty darmowych zajęć dla seniorów. A może zaangażujesz się w wolontariat? Pomaganie osobom potrzebującym wsparcia nie tylko daje ogromną satysfakcję, ale również poprawia nastrój.

Naturalne wsparcie Dodatkowo samopoczucie mogą poprawić zioła. Szczególnie godne polecenia są napary z melisy, dziurawca, lipy, mięty czy ostropestu. Można także sięgnąć po dostępne bez recepty preparaty, które mają zbawienny wpływ na pracę mózgu oraz podwyższają poziom korzystnej dla nastroju serotoniny, np. tabletki lub nalewkę z dziurawca czy szafranu.

Poza tym energii mogą dodać suplementy diety zawierające witaminę D, kwasy omega-3, lecytynę, wyciągi z miłorzębu japońskiego Ginkgo biloba lub żeń-szenia.

Można je kupić bez recepty. Wybór preparatu oraz jego dawkowanie należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

M A G A Z Y N 6 0 + 13

dbam o zdrowie

POMOC

stawów

dla

rozmawiała: Beata Radomska

N 14

MAGAZYN 60+

a reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) choruje w Polsce blisko 400 tys. osób. Większość z nich to kobiety. Warto wiedzieć, że im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym większe są szanse na zachowanie sprawności – mówi dr Grzegorz Prasałek, reumatolog.

dbam o zdrowie do przewlekłego stanu zapalnego. Wiemy natomiast, że do RZS można mieć predyspozycje genetyczne. Ale, by choroba się rozwinęła, muszą zaistnieć dodatkowe okoliczności. Należą do nich m.in. palenie papierosów, infekcje bakteryjne i wirusowe, przewlekły stres. Inicjują one zaburzenia pracy układu immunologicznego, polegające na pobudzeniu limfocytów T do uwalniania prozapalnych cytokin.

Jakie są objawy RZS? Najczęściej jest to ból oraz obrzęk małych stawów dłoni i stóp. We wczesnej fazie choroby objawy rzadziej dotyczą tzw. dużych stawów: barkowego, łokciowego, biodrowego, kolanowego czy skokowego. Charakterystyczne jest to, że dolegliwości występują symetrycznie – w tych samych stawach po obu stronach ciała. Typowa jest też ich poranna sztywność, trwająca minimum godzinę. Chorobie mogą towarzyszyć uczucie zmęczenia, stany podgorączkowe, brak apetytu, chudnięcie. U każdego przebieg RZS jest nieco inny, ale zwykle okresy zaostrzenia objawów przeplatają się z ich wyciszeniem.

Panie doktorze, czy RZS dotyczy tylko stawów?

Nie. To choroba ogólnoustrojowa tkanki łącznej o podłożu immunologicznym. A więc obejmuje nie tylko stawy, ale to właśnie w nich się zaczyna i czyni największe spustoszenie.

Początkiem jest stan zapalny błony maziowej, która wyścieła staw, prowadzący do jej przerostu i pogrubienia. Potem odcina ona chrząstki od substancji odżywczych, czyli płynu stawowego. Powoduje to ich uszkodzenie, powstanie nadżerek oraz dalszą destrukcję tkanek stawowych i okołostawowych: torebek stawowych, ścięgien oraz ich pochewek, więzadeł. Jeśli choroba jest nieleczona, z czasem dochodzi do zniekształceń stawów i upośledzenia ich funkcji.

Chory stopniowo traci sprawność ruchową.

Czy wiadomo, co jest przyczyną RZS? Niestety nie. Z nieznanego powodu układ immunologiczny atakuje własne tkanki, co prowadzi

W jaki sposób diagnozuje się chorobę?

Według kryteriów klasyfikacji reumatoidalnego zapalenia stawów ACR/EULAR. To punktowa skala, która bierze pod uwagę m.in. liczbę zajętych stawów, wyniki badań serologicznych, oznaczenie wskaźników ostrej fazy zapalnej i czas trwania objawów (powyżej 6 tygodni).

Wynik równy 6 lub więcej potwierdza RZS. Na początku choroby wykonuje się również RTG dłoni oraz stóp. Potem to badanie powtarza się co 2 lata, aby ocenić tempo zmian.

nasz ekspert

dr Grzegorz Prasałek Internista i reumatolog, lekarz z prawie 40-letnim stażem pracy. Związany z Radomskim Szpitalem Specjalistycznym.

M A G A Z Y N 6 0 + 15

dbam o zdrowie Rady dla chorych na RZS • Jedz dużo warzyw i owoców oraz tłustych ryb morskich. Mocno ogranicz spożycie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Unikaj żywności mocno przetworzonej, zawierającej liczne konserwanty.

• Nie rezygnuj z ruchu. Umiarkowane ćwiczenia są bardzo wskazane.

• Dbaj o odporność i chroń się przed infekcjami.

• Wysypiaj się i relaksuj.

• Unikaj zimnych i wilgotnych miejsc.

• Nie wykonuj ciężkiej pracy fizycznej.

• Dbaj o prawidłową masę ciała.

Czy RZS można wyleczyć?

Nie, ale można zahamować postęp choroby. Ważne jest, by leczenie rozpocząć jak najwcześniej, najlepiej w ciągu 3–6 miesięcy od czasu wystąpienia objawów, bo wtedy jest najskuteczniejsze.

Zapobiega to powikłaniom pozastawowym oraz nieodwracalnym zmianom w stawach, które mogą prowadzić do inwalidztwa.

Czym leczy się reumatoidalne zapalenie stawów?

Podstawą terapii są leki modyfikujące przebieg choroby. Hamują one namnażanie się komórek zapalnych. Podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) zaleca się tylko przy zaostrzeniu objawów. W okresach dużego nasilenia RZS lub przy braku efektów terapii stosuje się glikokortykoidy, ale tylko przez krótki czas.

REKLAMA

Podobno przełomem w leczeniu RZS okazały się tzw. leki biologiczne?

Tran na odporność Suplement diety

Tran z dorsza atlantyckiego jest naturalnym źródłem witamin A i D3, które wspierają pracę układu odpornościowego, a także kwasów tłuszczowych omega-3 w tym: EPA i DHA. 60 kapsułek

16

MAGAZYN 60+

To prawda. Zmniejszają one ból, znacząco hamują postęp choroby, a stosowane w pierwszej fazie zapobiegają uszkodzeniom stawów. Zwykle podaje się je łącznie z lekiem modyfikującym przebieg RZS przez 1–2 lata lub dłużej (zależnie od wskazań). Powinno się do nich wracać w okresach zaostrzenia objawów.

Czy każdy chory może skorzystać z leków biologicznych?

Nie. Pacjent musi spełnić określone kryteria.

Podstawowe to brak efektów leczenia dwoma lekami modyfikującymi przebieg choroby po terapii trwającej pół roku.

Co, oprócz leków, może pomóc choremu?

Bardzo ważna jest kinezyterapia, czyli leczenie ruchem. Chore stawy trzeba oszczędzać (nie wolno ich przeciążać), ale nie można pozbawiać ich ruchu, który pomaga utrzymać ich sprawność. Specjalne zestawy ćwiczeń początkowo chory wykonuje pod okiem rehabilitanta, a następnie według jego wskazówek samodzielnie w domu. Leczenie RZS wspomagają też różne zabiegi, np. krioterapia, laseroterapia, masaże oraz zabiegi sanatoryjne, m.in. kąpiele borowinowe lub siarczkowe.

Zalecany jest też wypoczynek…

Tak, ale – jeśli to możliwe – aktywny. Ruch powinien być długotrwały, lecz niezbyt intensywny. Mogą to być np. spacery, chodzenie z kijkami (nordic walking), pływanie.

dbam o zdrowie

Nowinki MEDYCZNE

tekst: Beata Radomska

LEPSZA KOMUNIKACJA Z GŁUCHONIEMYMI W Collegium Medicum Uniwersytetu Medycznego w Zielonej Górze opracowano kartę, dzięki której ratownicy medyczni i pracownicy szpitalnych oddziałów SOR mogą szybciej dowiedzieć się, z jakimi dolegliwościami zgłasza się osoba głuchoniema. To zbiór piktogramów i krótkich komunikatów zawierający opisy najczęstszych chorób, z którymi pacjenci trafiają na SOR albo do ratowników medycznych. Przyśpieszy to diagnostykę i ewentualne przyjęcie na oddział.

Kartę można pobrać bezpłatnie ze strony Szpitala Uniwersyteckiego w Zielonej Górze (szpital.zgora.pl).

RATUNEK DLA AORTY

CEWNIK NA WYSIĘKI W OPŁUCNEJ

Chirurdzy ze Szpitala Klinicznego nr 2 w Szczecinie opracowali nową metodę postępowania przy rozwarstwieniach aorty piersiowej. Dotychczas wszczepiano do niej stent-graft, czyli rurkę będącą rusztowaniem dla chorego naczynia lub petticoat (stent-graft z siatką) na odcinku brzusznym. Pozwalało to leczyć najbardziej zagrożoną część aorty, ale reszta ulegała degradacji. Teraz stosuje się tzw. extended petticoat, dokładając stent-graft do tętnic biodrowych. Pozostawia się między nimi przecieki, dzięki którym krew przepływa do drobnych naczyń krzyżowych, międzyżebrowych i kręgowych. Kanały przepływu gwarantują, że chora aorta nie ulegnie degradacji.

Nowotwory płuc łączą się z wysiękiem, czyli gromadzeniem się płynu w jamie opłucnej. Do niedawna, by temu zapobiec, choremu podawano substancję powodującą jej zarośnięcie. Ostatnio w klinikach w Warszawie oraz na Śląsku przeprowadzono innowacyjne zabiegi wszczepienia do jamy opłucnej tunelowanego cewnika IPC. Może z niego skorzystać niemal każdy chory. Dodatkową zaletą zabiegu jest to, że drenaż płuc może być wykonywany samodzielnie w domu. Zastosowanie tej metody znacznie ogranicza napady duszności związane z obecnością płynu w opłucnej.

M A G A Z Y N 6 0 + 17

dbam o zdrowie

DOBRE

bakterie tekst: Beata Radomska

S

tosowane w odpowiedniej dawce probiotyki korzystnie wpływają na nasze zdrowie lub zmniejszają ryzyko zachorowania. Co jeszcze warto o nich wiedzieć?

porady mgr farmacji Krzysztof Słomiak

Probiotyki i odpowiednia dieta pomogą w regeneracji organizmu po kuracji antybiotykami.

Po doustnej terapii antybiotykowej organizm jest wycieńczony nie tylko chorobą, ale również przeciwbakteryjnym działaniem leku. Dlatego, by naprawić zniszczenia wywołane przez antybiotyki, w trakcie terapii i po niej, należy stosować probiotyki, które korzystnie wpływają na pracę jelit, procesy trawienia, a nawet samopoczucie psychiczne i odporność. Ważne są również odpowiednia dieta oraz nawodnienie organizmu. Warto więcej pić, zwłaszcza wody. Na szybszy powrót do zdrowia pozwoli też zapewnienie w posiłkach optymalnych ilości witamin (zwłaszcza C i E, które są silnymi przeciwutleniaczami) oraz mikro- i makroelementów.

Należy więc zadbać, by w diecie znalazły się dodatkowe porcje warzyw i owoców.

18

MAGAZYN 60+

Bakterie probiotyczne najczęściej należą do rodzajów Lactobacillus i Bifidobacterium.

Ich szczepy mogą być dodawane do żywności, zwłaszcza fermentowanych produktów mlecznych, np. jogurtów czy kefirów. Probiotyki są dostępne także w preparatach aptecznych.

Mają postać tabletek, kapsułek, kropli, proszku lub granulatu. Można je kupić bez recepty.

O pomoc w wyborze odpowiedniego preparatu najlepiej poprosić lekarza albo farmaceutę.

Kiedy najlepiej sięgnąć po te dobroczynne bakterie? Jak należy je stosować? Czy wszystkie szczepy działają tak samo? Na ten temat krąży wiele mitów. Warto wiedzieć, co jest prawdą, a co fałszem.

Probiotyki warto stosować podczas antybiotykoterapii.

Prawda W wyniku kuracji antybiotykowej zmienia się mikroflora przewodu pokarmowego. Dzieje się tak dlatego, że leki te niszczą nie tylko chorobotwórcze drobnoustroje, ale też bakterie ważne dla zdrowia. W rezultacie osłabiają układ odpornościowy sprawiając, że organizm staje się bardziej podatny na kolejne infekcje.

dbam o zdrowie

Pożyteczne bakterie pomagają zapobiegać biegunce.

Prawda Probiotyki są szczególnie zalecane przy tzw. biegunce podróżnych. Ta przypadłość zwykle ma podłoże bakteryjne i wiąże się z zanieczyszczeniem wody pitnej, a także nieodpowiednimi warunkami sanitarnymi oraz higienicznymi.

Probiotyki hamują rozwój chorobotwórczych drobnoustrojów w przewodzie pokarmowym, tym samym przeciwdziałając chorobie.

Wszystkie szczepy działają tak samo. fałsz Jedne szczepy wspierają trawienie, inne skracają czas trwania biegunki, a jeszcze inne – pomagają wzmocnić odporność. Na opakowaniu każdego produktu probiotycznego (także spożywczego) powinny znajdować się informacje nie tylko o gatunku i szczepie obecnych w nim bakterii,

ale także o ich właściwościach. Wybór probiotyku zależy od potrzeb.

Nie ma znaczenia, jak dostarczamy organizmowi probiotyk. fałsz Preparat farmaceutyczny należy zażywać podczas posiłku, bo kęsy jedzenia w dużym stopniu chronią dobroczynne bakterie przed zniszczeniem, zanim te dostaną się do jelit.

W przypadku żywności zawierającej probiotyki – najlepiej sięgać po fermentowane produkty mleczne. Mleko nie tylko jest nośnikiem pożytecznych bakterii, ale także osłania je podczas tranzytu do jelit, zapewniając przeżycie w żołądku i dwunastnicy, chroniąc przed niskim pH soku żołądkowego, enzymami trawiennymi i żółcią. Mleczne produkty gwarantują, że znacznie więcej żywych i aktywnych probiotyków dotrze do jelit.

REKLAMA

Prawidłową mikroflorę jelit można odbudować, przyjmując odpowiednie probiotyki. Pierwszą dawkę najlepiej zażyć już na początku dnia antybiotykoterapii. Warto wiedzieć, że zamiast preparatu aptecznego można codziennie spożywać co najmniej 100-gramową porcję mlecznego produktu probiotycznego. Suplementację należy kontynuować po zakończeniu leczenia (więcej informacji w ramce z poradami farmaceuty). O tym jak długo to robić, powinien zdecydować lekarz.

Probiotyk

Suplement diety Produkt z formułą Vcaps Plus®.

Zawiera dobroczynną mieszankę żywych kultur bakterii oraz naturalny prebiotyk w postaci inuliny. Jest przeznaczony dla dzieci od 3. roku życia i dorosłych.

20 kapsułek

M A G A Z Y N 6 0 + 19

dbam o zdrowie

BY UCICHŁA C

nocna orki

hrapanie nie tylko jest uciążliwe dla otoczenia, ale też może przyczynić się do kłopotów ze zdrowiem.

Przeczytaj, jak możesz mu przeciwdziałać.

tekst: Zofia Krasińska

20

MAGAZYN 60+

Z badań wynika, że chrapanie rozbrzmiewa w niemal co drugim domu w Polsce. Czasem problem dotyczy młodych, ale znacznie częściej dotyka osób po sześćdziesiątce. Lekarze obliczają, że w tym wieku chrapie ok. 60 proc. mężczyzn oraz 40 proc. kobiet.

Niekiedy przyczyną wydawania przez sen głośnych dźwięków jest nieprawidłowa budowa narządów dróg oddechowych. Ale zazwyczaj problem tkwi gdzie indziej. Zaobserwowano, że nocnej orkiestrze sprzyja spanie na plecach.

Wiadomo również, że częściej chrapią osoby z nadwagą, palące papierosy, nie stroniące od alkoholu.

dbam o zdrowie prowadzić do chorób układu krążenia, np. nadciśnienia tętniczego, niedotlenienia mięśnia sercowego, arytmii, a nawet zawału serca.

Dlatego należy ustalić przyczynę chrapania i jej zaradzić.

BADANIE U LARYNGOLOGA Pomoże w tym wizyta u laryngologa, który przeprowadzi badanie. Jeśli wykaże ono, że powodem chrapania jest nieprawidłowa budowa narządów (np. skrzywiona przegroda nosowa, przerośnięty języczek, polipy nosa), konieczna może być interwencja chirurgiczna, polegająca na poszerzeniu kanału przepływu powietrza i przywróceniu prawidłowej drożności górnych dróg oddechowych. Jeżeli przyczyna dolegliwości tkwi gdzie indziej, dokładny wywiad pomoże ją ustalić.

ZDROWY STYL ŻYCIA Ponieważ często źródłem problemów jest niezdrowy tryb życia, warto zadbać o prawidłową dietę oraz odpowiednią dawkę ruchu. To pomoże zrzucić nadmiarowe kilogramy. Osoby palące papierosy powinny rozstać się z nałogiem.

Należy też ograniczyć spożywanie alkoholu.

UWAGA NA BEZDECH

Chrapanie to objaw utrudnionego przepływu powietrza przez gardło. Nie należy go lekceważyć z powodu towarzyszącego mu czasem bezdechu, który może być groźny dla zdrowia.

Zdarza się to, gdy odgłosy narastają, a potem następuje trwająca od kilkunastu do kilkudziesięciu sekund chwila ciszy zakończona nagłym chrapnięciem. Takie przerwy w oddychaniu niekiedy powtarzają się nawet kilkadziesiąt razy w ciągu nocy.

Rano osoby cierpiące na bezdech często budzą się z bólem głowy. Są zmęczone, senne, mają problemy z koncentracją. Dolegliwość może też

Doraźnie mogą pomóc dostępne w aptece środki przeciw chrapaniu. Zawierają one składniki aktywne, które ułatwiają oddychanie, udrożniają drogi oddechowe, nawilżają i regenerują śluzówkę gardła, ułatwiają usunięcie wydzieliny, a także zwiększają napięcie tkanek, w tym podniebienia miękkiego. Mają postać tabletek, kapsułek, aerozoli, listków do stosowania w jamie ustnej lub plastrów na nos. Można je kupić bez recepty.

REKLAMA

iestra

POMOC Z APTEKI

Iriclean

zestaw do płukania nosa i zatok wyrób medyczny Produkt może być stosowany przy zapaleniu zatok, katarze towarzyszącym alergii lub infekcji, a także profilaktycznie. Pomaga usunąć nadmiar wydzieliny z nosa, nawilża śluzówkę i zmniejsza jej obrzęk.

240 ml butelka + 16 saszetek

M A G A Z Y N 6 0 + 21

dbam o zdrowie

sposoby

NA

HEMOROIDY

tekst: Beata Radomska konsultacja: dr Krystyna Knypl, specjalista chorób wewnętrznych

I

ch stan zapalny jest dokuczliwy, dlatego warto zawczasu mu przeciwdziałać.

Na szczęście to całkiem proste.

Hemoroidy, czyli guzki krwawnicze, to sploty naczynek krwionośnych, przypominające małe gąbeczki. Wraz z mięśniami zwieracza uszczelniają one kanał odbytu. Dzięki temu jesteśmy w stanie powstrzymać stolec i gazy. Gdy czujemy parcie, hemoroidy opróżniają się z krwi i możemy się załatwić. Niestety z czasem sprawa przestaje być taka prosta. Wielu osobom po sześćdziesiątce dokuczają bowiem zaparcia, które prowadzą do choroby hemoroidalnej. Sprawę często pogarsza niewłaściwa higiena. Co zapobiegnie problemom?

Po pierwsze zdrowa dieta Właściwe menu zapobiega zaparciom. Dlatego: • jedz dużo warzyw i owoców, pełnoziarniste pieczywo, płatki owsiane oraz kasze – są one bogate we wspomagający trawienie błonnik; • pij kefiry i jogurty – zawierają one kultury bakterii, które korzystnie wpływają na pracę jelit; • unikaj słodyczy, tłustych potraw, kakao i mocnej herbaty – mają one właściwości zapierające; • jedz często, ale małe porcje – właściwy rytm posiłków wspomaga prawidłowe funkcjonowa nie układu pokarmowego; • pij co najmniej 1,5 litra wody dziennie – odpo- wiednie nawodnienie organizmu zapobiegnie problemom.

22

MAGAZYN 60+

REKLAMA

dbam o zdrowie

NASIONA LNU

Spożywanie nasion lnu wpływa korzystnie na funkcjonowanie układu trawiennego, wspomaga prawidłową perystaltykę jelit.

Napar z nasion lnu działa kojąco i osłonowo. Len jest także bogatym źródłem błonnika.

250 g

Leczenie czas zacząć

Po drugie codzienny ruch Regularna aktywność fizyczna pobudza jelita do pracy. Zatem: • każdego ranka ćwicz co najmniej przez 20 minut; • codziennie spaceruj raźnym krokiem, nie krócej niż pół godziny; • minimum trzy razy w tygodniu poruszaj się bardziej intensywnie: wybierz się na basen, przejażdżkę rowerową, poćwicz w siłowni plenerowej.

Zdrowe hemoroidy są niewidoczne i niewyczuwalne. Gdy obejmie je stan zapalny zaczynają boleć, swędzieć, piec. Mogą też wysuwać się na zewnątrz i krwawić. W przypadku takich objawów należy zgłosić się do lekarza, który wykona badanie per rectum (palcem przez odbyt) i rektoskopię (badanie końcowego odcinka jelita grubego przy pomocy wziernika), a potem zaleci odpowiednie leczenie.

Przy łagodnych objawach stosuje się czopki, kremy i maści doodbytnicze oraz nasiadówki w naparze np. z kory. W poważniejszych stanach konieczny może się okazać małoinwazyjny zabieg, w większości wypadków wykonywany w ramach tzw. chirurgii jednego dnia.

Po trzecie właściwa higiena Ważna jest staranna, ale jednocześnie delikatna higiena newralgicznych miejsc. Dlatego: • nie używaj szorstkiego, sztywnego papieru toaletowego – może on podrażniać okolice odbytu; • po wypróżnieniu podmywaj się płynem do higieny intymnej; • jeśli nie możesz się podmyć po skorzystaniu z toalety, użyj chusteczek nasączonych np. wyciągiem z rumianku czy nagietka – nie tylko oczyszczają one miejsca intymne, ale działają na nie również kojąco.

MAGAZYN 60+

23

dbam o zdrowie

Żelazo potrzebne M

od zaraz

asz bladą cerę, sińce pod oczami i ciągle czujesz zmęczenie? To może być anemia. Odpowiedni suplement i dieta bogate w żelazo pomogą Ci wrócić do formy.

tekst: Beata Kucharska

Przyczyną anemii, zazwyczaj jest przewlekły niedobór żelaza. Pierwiastek ten jest niezbędny, by organizm wytwarzał hemoglobinę i produkował czerwone krwinki. Potrzebuje go również mózg.

Objawy niedoboru Gdy w organizmie brakuje żelaza, jesteśmy apatyczni, zmęczeni, senni. Pojawiają się takie objawy jak bladość skóry, sińce pod oczami, łamliwość włosów i paznokci, a niekiedy także zajady w kącikach ust. Mogą wystąpić zawroty głowy, przyspieszone bicie serca, duszność w czasie wysiłku. Objawem niedoboru żelaza jest także większa podatność na infekcje, bo pierwia24

MAGAZYN 60+

stek ten potrzebny jest do sprawnego funkcjonowania układu odpornościowego.

Długotrwała anemia może niekorzystnie wpływać na serce. Zakłóca też prawidłową pracę mózgu. Pojawiają się problemy z koncentracją i pamięcią. Z badań wynika, że u osób z anemią częściej rozwija się demencja. Choroby nie można zatem lekceważyć. Jeśli zauważysz u siebie symptomy, skonsultuj się z lekarzem.

Ferrum

Suplement diety Preparat zawiera żelazo w postaci diglicynianu tego mineralu połączone z kwasem foliowym oraz witaminami: C, B6, B12. Żelazo wspomaga prawidłową produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny. Produkt przeznaczony jest dla osób dorosłych.

Badania i leczenie Specjalista zleci badanie laboratoryjne krwi. Jeśli wynik potwierdzi, że źródłem kłopotów jest niedobór żelaza, lekarz przepisze odpowiedni preparat z tym minerałem. Dodatkowo może zaordynować kwas foliowy, witaminę B12 lub B6.

Spróbuje też dociec, dlaczego w organizmie brakuje żelaza. Najczęściej winna jest dieta uboga w ten pierwiastek. Zdarza się też, że orga-

30 kapsułek

nizm go źle przyswaja, np. w wyniku nieprawidłowej pracy kosmków jelitowych czy niedostatku wspierających funkcjonowanie układu pokarmowego dobrych bakterii. Czasem winne są obfite miesiączki lub krwawienia z przewodu pokarmowego (spowodowane np. wrzodami żołądka albo polipami jelita grubego). Dlatego, by wykluczyć poważniejsze przyczyny anemii, lekarz może skierować Cię na konsultację do ginekologa lub gastrologa albo zalecić kolonoskopię. Jeśli wykryte zostaną nieprawidłowości, należy rozpocząć właściwe leczenie.

Zdrowa dieta Gdy poziom żelaza we krwi wróci do normy, trzeba zadbać, by problem nie wracał. Pomoże w tym odpowiednia dieta. Warto pamiętać, że organizm lepiej przyswaja żelazo znajdujące się w produktach pochodzenia zwierzęcego niż roślinnego. Dobrymi źródłami tego minerału jest zwłaszcza czerwone mięso (wołowina, wieprzowina) oraz pochodzące od niego wędliny i podroby (salami, wątróbka, kaszanka). Niestety są one tłuste i nie należy ich jeść w dużych ilościach. Lepiej często sięgać po ryby, które także zawierają sporo żelaza. Szczególnie godne polecenia są łosoś i tuńczyk.

Wegetarianie powinni jadać fasolę, groch, soczewicę, produkty sojowe, pestki dyni, orzechy, ziarna sezamu, nasiona chia, amarantusa, kaszę gryczaną, pełnoziarniste pieczywo i zielone warzywa liściaste. Przyswajalność zawartego w tych produktach żelaza zwiększy dodanie do posiłku warzywa lub owocu bogatego w witaminę C. Poza tym dietetycy zwracają uwagę, by nie popijać posiłków bogatych w żelazo dużą ilością czarnej czy ziołowej herbaty.

M A G A Z Y N 6 0 + 25

REKLAMA

dbam o zdrowie

dbam o zdrowie

UWAGA NA ostrogi! tekst: Beata Radomska konsultacja: dr Grzegorz Prasałek

P

rzyczyną bólu pięt podczas chodzenia mogą być ostrogi. Przeczytaj, na czym polega to schorzenie i jak można mu zaradzić.

Gdy dużo stoimy, chodzimy, biegamy – zwłaszcza na twardym podłożu – i mamy nadwagę, pięta jest przeciążona. Może wtedy dojść do stanu zapalnego rozcięgna podeszwowego.

Przechodzi ono pod całą stopą i przypomina cięciwę łuku. Tworzą go włókna kolagenowe.

Rozcięgno zaczepione jest z jednej strony o guzek piętowy, a z drugiej o kości palców.

26

MAGAZYN 60+

Ma tak naciągać cały ten odcinek, by stopa się podnosiła i nie dochodziło do płaskostopia podłużnego.

Kieł rekina Gdy dojdzie do stanu zapalnego rozcięgna podeszwowego, pojawia się obrzęk oraz ból.

Po jakimś czasie w okolicy guza piętowego, od spodu, zaczynają się gromadzić złogi wapienne, które łącząc się, mogą utworzyć wyrośl kostną. Do złudzenia przypomina ona kieł rekina, skierowany czubkiem w stronę palców stopy. To właśnie jest tzw. ostroga piętowa.

Aby rozpoznać schorzenie, zazwyczaj wystarczy badanie u ortopedy. Specjalista może dodatkowo zlecić RTG stopy, aby potwierdzić wstępną diagnozę. Niekiedy zleca również USG. Badanie to pozwala bowiem dokładnie obejrzeć rozcięgno.

dbam o zdrowie Skuteczna profilaktyka Nawrotowi choroby pomogą zapobiec: • chodzenie w butach na płaskim obcasie i grubej, elastycznej podeszwie; • utrzymywanie prawidłowej masy ciała; • codzienne masaże stóp; • naprzemienne (ciepło-chłodne) kąpiele stóp.

wykorzystują tzw. falę uderzeniową (ESWT) z ultradźwięków o wysokiej energii. Ogniskują się one w punkcie zmienionym chorobowo.

Niszczą mechanicznie nieprawidłowe struktury (czyli złogi wapniowe) wytworzone w pięcie oraz przyspieszają proces tworzenia się małych naczyń krwionośnych (zwiększa to ukrwienie stopy, co sprzyja cofaniu się stanu zapalnego).

Ulga w blokadzie Jeśli ostroga nie zostanie wyleczona można zastosować blokady. W okolice przyczepu rozcięgna podeszwowego lekarz wstrzykuje steroidy. Takie nastrzykiwania pomagają uporać się z przewlekłym stanem zapalnym.

Poprawa trwa maksymalnie trzy miesiące, przy czym nie wykonuje się więcej niż trzy takie zabiegi rocznie.

Terapia w stylu light Ostrogę piętową leczy się walcząc ze stanem zapalnym rozcięgna. Przede wszystkim trzeba odciążać stopę, czyli nosić buty na grubszej, elastycznej podeszwie. Pod piętę można zastosować wkładkę, której centralna część zrobiona jest z miękkiego żelu. Może ona też mieć kształt obwarzanka, wówczas dziurka musi się znaleźć pod ostrogą. Ze stanem zapalnym oraz bólem pomagają się uporać żele, maści i kremy do miejscowego wcierania w skórę, a także doustne leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Dobre efekty daje też kinezyterapia (ćwiczenia stopy) oraz fizykoterapia (np. laseroterapia, ultradźwięki i fonoforeza).

Grubszy kaliber Jeśli doraźne działania nie pomagają, w cięższych przypadkach ostrogi piętowej lekarze

Operacja? Tylko wyjątkowo!

W przypadku ostrogi piętowej lekarze rzadko decydują się na operację stopy. Po pierwsze dlatego, że ta część ciała jest wyjątkowo mocno ukrwiona, co utrudnia zabieg chirurgiczny, a po drugie nie zawsze przynosi on radykalną poprawę.

Operacja polega na nacięciu i przemieszczeniu przyczepu rozcięgna. Dzięki temu zostaje ono nieco wydłużone, co zmniejsza jego napięcie oraz obciążenie w trakcie chodzenia. Dodatkowo poprawia się ukrwienie stopy, co sprzyja cofaniu się stanu zapalnego.

W trakcie zabiegu nie zawsze usuwana jest wyrośl kostna, bo czasem trudno ją zlokalizować i lekarz nie chce ryzykować rozcinania pięty kawałek po kawałku. Niestety, rekonwalescencja jest dosyć długa, a sama operacja nie gwarantuje, że ostroga znowu kiedyś się nie utworzy.

M A G A Z Y N 6 0 + 27

dbam o zdrowie

SZTUKA

łączenia

tekst: Dorota Malinowska konsultacja: Katarzyna Uścińska, dietetyczka

C

oraz więcej osób rozumie, jak ważna dla zdrowia jest prawidłowa dieta i świadomie układa swój jadłospis. Ale czy na pewno umiemy komponować posiłki?

Woda do śniadania Popijanie posiłku mocną czarną herbatą to powszechny błąd.

Napar ten zawiera garbniki i taninę ograniczające wchłanianie makro- i mikroskładników oraz witamin z produktów spożywczych. Herbatę lepiej więc pić solo, a posiłki popijać wodą lub słabą zieloną herbatą.

Prowadząc zdrową kuchnię zwracamy uwagę na to, żeby dania były urozmaicone. Dbamy o jakość produktów, staramy się nie przesadzać z solą, tworzymy bogate kompozycje, by uzyskać apetyczny efekt. To wszystko bardzo się chwali. Niestety często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że niektórych produktów (także tych zdrowych) nie powinno się łączyć. Każdy z nich bowiem zawiera określoną ilość mikroskładników, witamin czy minerałów, które oddziałują na siebie wzajemnie i przy nieodpowiedniej kombinacji możemy utracić znaczną część zawartych w nich wartości odżywczych. Oto kilka przykładów dobrych oraz nienajlepszych połączeń.

Herbata z cytryną Ciepły napar herbaciany lubi wiele osób. Najlepiej jednak pić jego zdrowszą owocową lub ziołową wersję. Plasterek cytryny, limonki czy pomarańczy należy dodać dopiero, gdy napar nieco ostygnie, ponieważ wysoka temperatura niszczy witaminę C.

dbam o zdrowie Szynka bez sera W kanapkach czy zapiekankach często łączymy szynkę i żółty ser. To błąd dietetyczny. Zawarty w produktach mlecznych wapń utrudnia bowiem wchłanianie żelaza obecnego w mięsie.

Warto tak planować posiłki, aby bogate źródła tych dwóch cennych pierwiastków nie znajdowały się razem na talerzu.

Ryba i warzywa

Twarożek z ziołami

To zestaw pełen wartości odżywczych. Pod warunkiem, że nie jemy ryb z warzywami krzyżowymi. Brokuły, kalafior, kapusta czy brukselka zawierają bowiem substancje utrudniające wchłanianie jodu. Tymczasem ryby są świetnym źródłem tego minerału. Aby wykorzystać ten atut, lepiej łączyć je np. z sałatą czy marchewką.

Chętnie jemy biały ser z pomidorem. Tymczasem tych produktów nie należy łączyć. Pomidory zawierają szczawiany ograniczające przyswajanie wapnia.

Kanapkę z twarożkiem lepiej posypać posiekanym szczypiorkiem, koperkiem, bazylią lub miętą. Te zioła są doskonałym źródłem witamin i minerałów.

Napoje light bez alkoholu W trosce o linię często sięgamy po napoje light. Rzeczywiście zawierają one niewiele kalorii.

W żadnym wypadku nie należy ich jednak łączyć z alkoholem.

Aspartam, którym są słodzone wchodzi z nim bowiem w silną reakcję. W rezultacie taki drink mocniej uderza do głowy.

Dotyczy to zarówno soków, jak i napojów gazowanych.

MAGAZYN 60+

29

dbam o zdrowie

Badanie ciśnienia

M

asz nieprawidłowe ciśnienie krwi i lekarz zalecił Ci codzienne pomiary?

Sprawdź, jak je wykonywać, aby wyniki były wiarygodne.

tekst: Agata Wójcicka Prawidłowe ciśnienie krwi wynosi 120/80 mmHg, u osób starszych może być nieco wyższe, ale nie powinno przekraczać 140/90 mmHg. Jak je dobrze zmierzyć?

NIEZAWODNY APARAT Najlepiej wybrać naramienny aparat elektroniczny, który jest nie tylko dokładny, ale też prosty w obsłudze. Wystarczy włożyć na rękę specjalny mankiet i wcisnąć przycisk, by wypełnić go powietrzem. Po kilkunastu sekundach urządzenie zmierzy ciśnienie skurczowe i rozkurczowe oraz tętno, a następnie pokaże na wyświetlaczu wynik pomiaru.

NAJLEPSZA PORA

REKLAMA

Warto starać się mierzyć ciśnienie zawsze o tej samej porze, najlepiej przed zażyciem przyjmowanych stale leków. Po obfitym posiłku dobrze jest odczekać co najmniej godzinę, a po wypiciu mocnej herbaty, kawy, kieliszka alkoholu lub

Ciśnieniomierz automatyczny premium wyrób medyczny

Aparat jest prosty w użyciu.

Ma duży wyświetlacz, na którym łatwo można odczytać wszystkie informacje oraz wygodne przyciski. Mankiet jest odpowiedni dla większości rozmiarów ramion (22-42 cm). Gwarancja: 3 lata.

30

MAGAZYN 60+

wypaleniu papierosa, minimum pół godziny.

Nie należy dokonywać pomiaru ciśnienia zaraz po większym wysiłku fizycznym (np. gimnastyce czy szybkim wejściu po schodach) albo stresującej sytuacji (sprzeczce, obejrzeniu meczu itp.).

Najlepiej wtedy usiąść spokojnie w fotelu lub wręcz położyć się na kilkanaście minut. I dopiero po takim odpoczynku dokonać pomiaru.

ODPOWIEDNIE MIEJSCE Ważne, żeby mierzyć ciśnienie w cichym i spokojnym pomieszczeniu. Warto wyłączyć radio oraz telewizor. U wielu osób wiadomości, kontrowersyjne komentarze czy głośna muzyka wywołują duże emocje i powodują chwilowy wzrost ciśnienia krwi.

PRAWIDŁOWY POMIAR Usiądź wygodnie opierając rękę na stole. Odsłoń ramię i wsuń na nie mankiet ciśnieniomierza tak, żeby znajdował się 2–3 cm nad zgięciem łokcia i był na tyle luźny, by dało się włożyć pod niego dwa palce. Następnie uruchom aparat.

W trakcie pomiaru nie zmieniaj ułożenia ręki, nie poruszaj dłonią ani nie rozmawiaj. Spróbuj się odprężyć, bo napięcie czy zdenerwowanie mogą wpłynąć na wynik.

wieści z apteki

RUBRYKĘ OPRACOWAŁA: DR N. MED., MGR FARM. JUSTYNA WODOWSKA

Porady zza lady

Mikrowlewka na zaparcia

W aptekach jest wiele środków pomocnych przy zaparciach.

Jeden z nich to mikrowlewka na bazie miodu, która łagodnie aktywuje defekację i jednocześnie chroni błonę śluzową odbytu. Należy tylko pamiętać, że mikrowlewka jest jednorazowego użytku.

kondycją układu immunologicznego a składem mikroflory znajdującej się w jelitach. Prościej rzecz ujmując – pożyteczne bakterie, które są obecne w przewodzie pokarmowym wpływają korzystnie na poziom odporności organizmu.

Warto o tym pamiętać i traktować probiotyki, czyli preparaty oraz produkty spożywcze zawierające tzw. „dobre bakterie” nie tylko jako osłonę do antybiotykoterapii, ale także sięgać po nie profilaktycznie.

Tylko e-recepty? Są wyjątki!

probiotyki a odporność

Badania naukowe potwierdzają, że istnieje związek między

Zioła kontra papierosy

Od stycznia recepty są wystawiane w postaci elektronicznej, ale w określonych przypadkach nadal mogą mieć formę papierową.

Dotyczy to recept w ramach tzw. importu docelowego, transgranicznych, przeznaczonych dla osób o nieustalonej tożsamości, pro auctore i pro familia. Można je wystawić też w przypadku braku dostępu do systemu e-zdrowie.

Często mówi się o szkodliwości palenia, ale odstawienie papierosów niestety nie jest takie proste.

Problem w tym, że nikotyna ma bardzo silne działanie uzależniające. Gdy rezygnujemy z palenia papierosów dochodzi więc do silnego rozdrażnienia i pogorszenia nastroju. Postanowienie o zerwaniu z nałogiem to zatem dopiero połowa sukcesu.

Trzeba jeszcze w nim wytrwać.

Pomóc mogą w tym m.in. napary z ziół, które wpływają kojąco na nerwy. Należą do nich np. melisa oraz kozłek lekarski. Podobne właściwości mają szyszki chmielu. Natomiast, aby wesprzeć funkcjonowanie układu oddechowego warto sięgnąć po dziewannę, podbiał lub miodunkę.

M A G A Z Y N 6 0 + 31

wieści z apteki

Pytania

do farmaceutki W

ątpliwości Czytelników dotyczące domowych sposobów leczenia i preparatów aptecznych rozwiewa redaktorka prowadząca „Magazynu 60+” mgr farmacji Ewa Dembowska.

SPOSÓB NA AFTY Często robią mi się w ustach afty. Jaka może być tego przyczyna?

Jacek z Rzeszowa Afty to stan zapalny pojawiający się na śluzówce wewnątrz jamy ustnej. Towarzyszy im ból i wrażliwość na dotyk. Dyskomfort powoduje jedzenie kwaśnych, słonych czy gorących dań.

Afty najczęściej są skutkiem jedzenia brudnymi sztućcami, spożywania niemytych owoców lub obgryzania paznokci. Przyczyną bywają również próchnica, kamień nazębny, wirus opryszczki, podrażnienia jamy ustnej spowodowane np. źle dobraną protezą, antybiotykoterapia, zaburzenia hormonalne, niedobór w organizmie żelaza, kwasu foliowego lub witaminy B12, stres.

Leczenie polega na miejscowym stosowaniu środków wysuszających i ściągających oraz roztworów antybiotyków. Ulgę przynosi też płukanie ust roztworem szałwii lub sody oczyszczonej. W aptekach są środki gotowe do użycia.

Jeśli afty są duże, bardzo bolesne lub często nawracają, należy skonsultować się z lekarzem.

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do wspólnego tworzenia rubryki „Pytania do farmaceutki”. Wystarczy przesłać pytanie do redakcji:  pocztą tradycyjną,  elektroniczną: ewa_dembowska@grupazpr.pl,  za pośrednictwem naszego Facebooka.

32

MAGAZYN 60+

ULGA DLA ZATOK Od dłuższego czasu męczy mnie katar.

Słyszałam, że dobrym sposobem na udrożnienie nosa jest płukanie zatok.

Czy to prawda?

Magda z Koszalina Płukanie zatok pomoże oczyścić je ze śluzu wytworzonego w wyniku przeziębienia, alergii czy zapalenia zatok i udrożni nos. Zabieg jest polecany osobom, które często stosują leki donosowe, gdyż pomaga odbudować śluzówkę.

Wykonywany profilaktycznie zapobiega gromadzeniu się wydzieliny.

Dostępne w aptekach zestawy irygacyjne składają się z butelki z odpowiednią końcówką oraz saszetek z proszkiem do sporządzenia roztworu soli fizjologicznej. Zabieg jest prosty. Wystarczy wsypać do butelki proszek, dolać do niego odpowiednią ilość przegotowanej, letniej wody, wymieszać, umieścić końcówkę irygatora w dziurce od nosa, pochylić głowę i, oddychając ustami, powoli wlać do kanału nosowego płyn. Przepłynie on przez zatoki i wypłynie przez drugą dziurkę.

Po delikatnym wydmuchaniu wydzieliny, powtarza się zabieg z drugiej strony.

Płukania nie należy wykonywać gdy jedna lub obie dziurki są całkiem zablokowane wydzieliną, bo wtedy płyn nie przedostanie się do drugiego kanału nosowego i zatoki nie zostaną oczyszczone, co więcej może zostać podrażnione ucho środkowe. Irygacji nie powinny też wykonywać osoby, które cierpią na jakąkolwiek chorobę uszu.

kojące rady C

zasem wystarczy chwila nieuwagi, by boleśnie się uderzyć. Jak zapobiec powstaniu siniaka i obrzęku?

tekst: Agata Wójcicka konsultacja: mgr farmacji Ewa Dembowska Przede wszystkim należy szybko schłodzić miejsce urazu.

Najlepiej zrobić to za pomocą zimnego, gotowego, żelowego okładu (warto zawsze mieć go w zamrażarce). Zabieg trzeba powtarzać co dwie godziny.

ULGA W ŻELU Po schłodzeniu stłuczonego miejsca warto dodatkowo posmarować je żelem o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwbólowych i zmniejszających obrzęk. Preparat stosuje

wieści z apteki

się kilka razy dziennie, delikatnie wmasowując go w skórę.

CIEPŁO I ARNIKA W drugiej dobie po urazie pomóc mogą ciepłe okłady.

Poprawiają one krążenie krwi w miejscu stłuczenia i przyspieszają gojenie. Na opuchliznę najlepsze są kompresy nasączone wodą z dodatkiem sody.

Wchłanianie się siniaka przyspieszy posmarowanie miejsca urazu maścią z arniką.

Wspomniane preparaty można kupić w aptece bez recepty.

REKLAMA

M A G A Z Y N 6 0 + 33

drogeria

Promienna

cera

O

tej porze roku skóra często jest szara i pozbawiona blasku. Ale można to zmienić! Oto sposoby, które przywrócą jej witalność oraz piękny, zdrowy wygląd.

tekst: Aleksandra Nowakowska 34

MAGAZYN 60+

Przyczyną szarego kolorytu cery jest nic innego jak niedotlenienie. Zimą na krócej wychodzimy z domu i rzadziej zażywamy ruchu, nie dostarczając organizmowi odpowiednich dawek tlenu. A to od razu widać na twarzy. Dlatego najprostszym sposobem na szarą cerę jest aktywność na świeżym powietrzu. Chociażby codzienne spacery, których efektem będą różowe policzki. Podczas ruchu z organizmu uwalniają się toksyny,

drogeria porady mgr farmacji Joanna Naczyńska

Skóra dojrzała wymaga szczególnej pielęgnacji.

Krem do cery dojrzałej powinien być bogaty w składniki odżywcze.

Ważne też, by łatwo się wchłaniał i pozostawiał delikatny film ochronny zamiast tłustej warstwy na powierzchni.

Dobrym wyborem będą kosmetyki z olejem arganowym, bogatym w nienasycone kwasy tłuszczowe, składnikami stymulującymi produkcję kolagenu oraz witaminą C, która działa antyoksydacyjnie. Inna cenna substancja to ekstrakt z alg pomagający uzyskać efekt wygładzenia skóry. Cera dzięki tym składnikom staje się bardziej odżywiona, napięta, a zmarszczki mniej widoczne.

co przekłada się na ładniejszy wygląd. Nawet krótka gimnastyka w dobrze wywietrzonym pomieszczeniu pobudza krążenie, a co za tym idzie – dotlenia cerę.

Dodatkowo pomożesz jej, wykonując każdego dnia wieczorem kolisty masaż twarzy. Posmaruj palce wskazujący i środkowy olejkiem, np. arganowym, kokosowym, z opuncji figowej, z awokado czy jojoba. Następnie opuszkami gładź skórę, poruszając nim

zgodnie z ruchem wskazówek zegara, zaczynając od czoła i stopniowo przechodząc do okolicy wokół oczu, policzków oraz brody. Po masażu na 20 minut zostaw olejek, który spełni rolę odżywczej maseczki, a potem zmyj go ciepłą wodą.

Codzienna pielęgnacja Niekorzystnie wpływają na cerę także zanieczyszczenie środowiska, stres, choroba czy przyjmowane leki. To wszystko

wraz z wiekiem osłabia skórę, narażając ją na działanie wolnych rodników i przyspiesza proces starzenia komórek. Żeby temu zapobiec, warto w codziennej pielęgnacji przestrzegać kilku zasad.

By nie doprowadzić do przesuszenia cery, nie myj twarzy wodą z mydłem. Unikaj zbyt częstego stosowania peelingów oraz maseczek ściągających. Ale chroń skórę przed zanieczyszczeniami i zimnym powietrzem, nakładając odżywcze kremy ochronne.

Do mycia i demakijażu używaj płynu micelarnego. Do złuszczania cery sprawdzi się delikatny peeling enzymatyczny – ziołowy lub z kwasami AHA. Pamiętaj jednak, że przy wrażliwej, często naczyniowej skórze dojrzałej, ten ostatni M A G A Z Y N 6 0 + 35

drogeria

Odmładzająca maseczka z miodem Dlaczego miód? To bogactwo naturalnych cukrów, kwasów organicznych, a także pierwiastków, takich jak żelazo, cynk i magnez.

Miód działa odmładzająco: ujędrnia, rewitalizuje i nawilża skórę. Żółtko jajka to ampułka witamin A, B i E, a białko ściąga (liftinguje) skórę oraz domyka pory. Olej z pestek winogron nawilża ją i tworzy dla niej naturalną ochronę w postaci płaszcza lipidowego.

REKLAMA

zabieg należy wykonywać nie częściej niż raz w tygodniu.

Stosuj kremy na dzień, na noc

KWAS HIALURONOWY KREM DO TWARZY NA NOC Intensywnie nawilżający krem z kwasem hialuronowym. Ujędrnia skórę i przywraca jej elastyczność.

Działa przeciwstarzeniowo, wspomaga regenerację skóry i pozostawia ją miękką w dotyku.

100 ml

Więcej na www.botame.pl

Do wykonania maseczki potrzebne są: dwie średniej wielkości miski, łyżka, mikser lub trzepaczka do jajek oraz następujące składniki: • 2 łyżki naturalnego miodu pszczelego, • jajko, • łyżka oliwy z oliwek, • łyżka oleju z pestek winogron.

Rozbij jajko, a następnie oddziel żółtko od białka. Do miseczki z żółtkiem dodaj 2 łyżki miodu i energicznie ucieraj do uzyskania jednolitej konsystencji. Dodaj oliwę

i pod oczy. Aby przywrócić cerze zdrowy kolor, wybierz kosmetyk zawierający witaminę C (działa rozjaśniająco) i cynk (neutralizuje wolne rodniki). Dwa razy w tygodniu nałóż na twarz, szyję i dekolt odżywczą maseczkę.

Dieta dla skóry Na koloryt cery wpływa też sposób odżywiania. Skóra potrzebuje witamin, zwłaszcza A, C i E oraz cynku, najlepiej dostarczanych każdego dnia z posiłkiem.

Witaminę A (czyli alfa- i beta-karoten) znajdziesz o tej porze roku w kapuście, czer-

z oliwek oraz olej z pestek winogron. Całość dokładnie wymieszaj.

W drugiej miseczce ubij białko na pianę – mikserem lub trzepaczką. Następnie przełóż ubitą pianę do masy z żółtkiem i delikatnie, nie rozbijając konsystencji piany, wymieszaj je ze sobą. Maseczkę nałóż na oczyszczoną skórę twarzy i pozostaw na 20–30 minut.

Następnie zmyj ją dokładnie chłodną wodą. Po wykonaniu maseczki, nałóż na skórę twarzy odżywczy krem.

wonej papryce, marchewce, brokule, dyni, C – w sokach z aronii i dzikiej róży, cytrusach, żurawinie oraz natce pietruszki, E – w olejach roślinnych tłoczonych na zimno, orzechach, nasionach, roślinach strączkowych, a także jajach.

Cynku dostarczą ryby, owoce morza, mięso i jego podroby, pestki dyni, kakao, tłusty ser ementaler, nasiona fasoli, kasza gryczana, migdały i płatki owsiane.

Pij dużo wody. Dzięki temu poprawisz metabolizm komórek, co przełoży się na ładny koloryt cery.

C

o teraz pyli? To pytanie ważne dla każdego alergika. Gdy rozpoczął się okres kwitnienia roślin staje się ono szczególnie aktualne.

tekst: Alicja Kosmalska redakcja CafeSenior.pl

KALENDARZ

alergika

W zorientowaniu się, jakie drzewa, krzewy i byliny kwitną oraz czego należy unikać, by nie narażać się na wystąpienie dokuczliwych objawów alergii pomoże kalendarz pylenia roślin. Warto się z nim zapoznać.

Zimowe początki Kwitnienie i pylenie roślin większość osób kojarzy z sezonem wiosenno-letnim, kiedy na polach rosną zboża, ogrody upiększają kwiaty, a korony drzew pokryte są liśćmi. Okazuje się jednak, że przyroda aktywna jest właściwie przez cały rok, nawet, gdy z pozoru wydaje się głęboko uśpiona.

Sezon pylenia zaczyna się bowiem już w lutym, a niekiedy nawet pod koniec stycznia. Najwcześ38

MAGAZYN 60+

niej pojawiają się w powietrzu uczulające pyłki leszczyny, później – cisa i olchy. Ich stężenie jest na tyle wysokie, że u alergików mogą pojawić się dolegliwości. W tym okresie katar, kaszel czy problemy z zatokami nie muszą być objawami infekcji, tylko uczulenia.

Uwaga na przedwiośnie Marzec jest miesiącem, w którym część roślin na dobre rozpoczyna swoją alergenną aktywność. W powietrzu unoszą się pyłki wielu drzew.

Należą do nich: • Olcha – silnie pyli od połowy lutego do połowy marca. Potem stężenie jej pyłków w powietrzu zaczyna nieco spadać, ale utrzymuje się aż do pierwszego tygodnia kwietnia. Olcha



ięcej artykułów na temat W zdrowia, pasji i podróży seniorów znajdziecie na cafesenior.pl

rośnie głównie na wiejskich terenach podmokłych oraz w lasach. Jej pyłki mogą jednak wywoływać reakcję alergiczną również u osób mieszkających w dużych miastach, ponieważ zawarte w nich białko wchodzi w reakcję ze spalinami.

•L eszczyna – najwyższe stężenie jej pyłków w powietrzu występuje w drugiej połowie lutego, jednak utrzymuje się do końca marca, a czasem nawet do połowy kwietnia.

•C is – zaczyna kwitnąć w marcu. Wysokie stężenie pyłków w powietrzu utrzymuje się od 10 do 30 dni, w zależności od panujących warunków atmosferycznych. Cis dodatkowo wykazuje właściwości toksyczne. Jest więc podwójnie groźny dla osób skłonnych do alergii wziewnych.

• Topola – w sprzyjających warunkach atmosferycznych zaczyna pylić już w lutym, ale naprawdę wysoki poziom stężenie jej pyłków w powietrzu osiąga pod koniec marca. W tym miesiącu oraz w pierwszej połowie kwietnia pylą odmiany męskie, które wywołują zdecydowanie silniejsze reakcje alergiczne.

• Wierzba – na uczulające działanie pyłków wierzby szczególnie narażeni są alergicy mieszkający w miastach, ponieważ jest ona popularnym drzewem parkowym często spotykanym na miejskich terenach zielonych.

Wiosna w pełni Kwiecień to już sezon uczuleniowy w pełni. Pylą drzewa: brzoza, topola, jesion, dąb, a oprócz nich zaczynają kwitnąć trawy, których pyłki są w naszym klimacie najczęstszą przyczyną alergii wziewnych.

Na przełomie wiosny i lata przestają pylić drzewa, a zaczynają popularne chwasty: pokrzywa, babka lancetowata, komosa, szczaw, bylica zwyczajna.

Powszechne występowanie tych roślin sprawia, że stężenie pyłków w powietrzu jest bardzo wysokie. W rezultacie u osób na nie uczulonych pojawiają się uciążliwe dolegliwości: obfity, wodnisty katar, uczucie zatkania nosa, łzawienie i zaczerwienienie oczu, zapalenie spojówek, podrażnienie błony śluzowej nosa oraz gardła, astma alergiczna.

MAGAZYN 60+

39

czas na sport

Stretching dla każdego

Ć

tekst: Dorota Wawer

wiczenia rozciągające to prosty sposób na sprawność mięśni oraz stawów.

Zacznij trening już dziś.

Pod tą angielską nazwą kryje się trening obejmujący ćwiczenia rozciągające, rozluźniające i oddechowe, niektóre pozycje jogi oraz elementy pilatesu. Można je wykonywać w domu. Podstawowe ćwiczenia nadają się dla każdego, niezależnie od wieku i kondycji. Stretching to także dobra rozgrzewka przed intensywnym treningiem siłowym oraz świetny sposób na jego zakończenie. Pomaga uniknąć kontuzji i zakwasów.

By uzmysłowić sobie, na czym polega ta gimnastyka, najlepiej przeciągnąć się jak kot. Spokojnie, bez pośpiechu. Następnie wykonać kilka głębokich wdechów i wydechów. To jest to! Oczywiście ćwiczeń jest znacznie więcej. Oto kilka przykładów.

REKLAMA

rozciąganie ud Artiflex

Suplement diety Produkt zawiera kolagen typu II, chondroitynę, witaminę C oraz kwas hialuronowy, czyli składniki, które wspomagają m.in. stawy, kondycję chrząstek i funkcjonowanie kości.

Produkt dla osób dorosłych.

120 kapsułek (duopack)

40

MAGAZYN 60+

Stań prosto ze złączonymi nogami. Następnie chwyć lewą ręką lewą stopę i mocno przyciągnij ją do pośladków. Wytrzymaj w tej pozycji 15 sekund i zmień nogę. Wykonaj 5 powtórzeń. Ćwiczenie rozciąga mięśnie ud.

czas na sport Wykrok do przodu Stań prosto z jedną nogą mocno wysuniętą do przodu. Zegnij ją w kolanie, druga powinna pozostać wyprostowana. Wytrzymaj minutę i zmień nogi. Wykonaj 5 powtórzeń. Ćwiczenie rozciąga mięśnie ud.

skłon Stań w lekkim rozkroku.

Następnie wykonaj skłon powoli opuszczając tułów tak, by dotknąć palcami rąk (a w wersji dla zaawansowanych całymi dłońmi) podłogi.

Nie zginaj nóg. Wykonaj 10 powtórzeń. Ćwiczenie rozciąga mięśnie grzbietu, ud i łydek.

Przeciąganie Usiądź na krześle. Wyprostowane ręce unieś na boki i odchyl do tyłu jednocześnie wypychając do przodu klatkę piersiową. Wytrzymaj 15 sekund. Powtórz 5 razy. Ćwiczenie rozciąga mięśnie grzbietu i klatki piersiowej.

Zalety dla zdrowia

Koci grzbiet Uklęknij podpierając się rękami. Weź głęboki wdech, opuść głowę i wygnij grzbiet do góry.

Potem powoli wydychając powietrze unieś głowę i opuść plecy. Wykonaj 10 powtórzeń. Ćwiczenie rozciąga mięśnie brzucha oraz grzbietu.

Regularnie wykonywany stretching: • zwiększa elastyczność mięśni, • wzmacnia stawy oraz zwiększa ich ruchomość, • poprawia koordynację ruchów, • wpływa korzystnie na krążenie krwi, • łagodzi ból pleców, • zmniejsza stres.

M A G A Z Y N 6 0 + 41

złote lata

WEWNĘTRZNY

eliksir mło

G

rażyna Barszczewska nie wstydzi się swojego wieku, nie stosuje diet, nie walczy ze zmarszczkami i rzadko się maluje. A mimo to nadal zachwyca świetną formą i doskonałym wyglądem.

tekst: Artur Krasicki

42

MAGAZYN 60+

radość z chwil spędzonych w gronie najbliższych i cieszy się, gdy może pomagać innym.

Dlatego od lat wraz z mężem wspiera chorych na stwardnienie rozsiane oraz fundację na rzecz Domu Artystów Weteranów w Skolimowie.

Dzień w ruchu Grażyna Barszczewska na co dzień jest aktywna.

Zamiast spędzać czas przed telewizorem czy lustrem, woli pójść na spacer, popływać w basenie lub popracować w przydomowym ogródku.

Tam zawsze jest przecież coś do zrobienia.

– Często, kiedy jestem zmęczona, zrzucam kapelusze i eleganckie stroje, zakładam spodnie, sportowe buty i gnam do lasu.

A później dziubię troszkę w ogrodzie, tu i tam coś posadzę, przytnę – to jest mój relaks

ZDJĘCIE: GAŁĄZKA/AKPA

Znana i lubiana aktorka nigdy nie ukrywała swojej metryki – Oczywiście można przy pomocy chirurgów udawać, że ma się dwadzieścia lat, tylko po co? Ja wolę czuć się dobrze we własnej skórze i ze swoim wiekiem. Ciągle jestem w drodze i mam nadzieję, że jeszcze wiele przede mną – zwierza się.

Skromna, uśmiechnięta, zawsze życzliwa ludziom, jak sama mówi, niespożytą energię czerpie z chęci bycia potrzebną.

Bliskim, ale też widzom i słuchaczom. To ją najbardziej dopinguje.

– Szkoda czasu na zajmowanie się tym, ile mamy lat. Trzeba mieć jakiś cel, być ciągle potrzebną: bliskim, sąsiadom, przyjaciołom, chorym, starszym ludziom, dzieciom, zwierzętom – twierdzi aktorka.

Dojrzały wiek nie przeszkadza jej w byciu aktywną. Czerpie

złote lata

dości oraz chwila wytchnienia.

Uwielbiam pracę przy roślinach, kiedy mam tylko wolny dzień od razu biegnę do swoich kwiatków. Ciągle udoskonalam też dom, bo czułabym się nieswojo we wnętrzach, których nie mogłabym zbudować własnymi pomysłami – mówi dama polskiego kina. Podkreśla, że sama urządzała swoje cztery kąty. Wybierała meble, drzwi i gustowne kafelki, by wszystko wyglądało tak, jak sobie wymarzyła.

– Moje życie jest normalne, a więc mało salonowe.

Na co dzień gotuję, zajmuję się domem, pracuję. Nic nadzwyczajnego. Dużo się też ruszam, nie mam nałogów, nie palę i nie piję. Oczywiście staram się dbać o siebie na co dzień, ale bez przesady. Luksus odnowy biologicznej, czyli ćwiczeń, pływania, maseczek, masaży oraz zdrowego odżywiania wprawdzie nie jest mi obcy, ale prawdę mówiąc zdarza się raz na kilka lat – zwierzała się w jednym z wywiadów Grażyna Barszczewska.

Szkoda czasu na nudę Bezczynność i marazm zawsze były jej obce. Choć kładzie się późno, wstaje wcześnie rano, gdyż szkoda jej czasu na... sen.

złote lata

Rodzinna opoka Rodzina jest dla niej priorytetem. Dlatego, choć ciągle możemy ją oglądać w teatrze, coraz rzadziej pojawia się na ekranie, poświęcając swój czas najbliższym.

– Aktorstwo jest zawodem często stresującym, wyniszczającym. Błogosławieństwem jest więc posiadanie własnego domu, rodziny i normalnego

Rodzina daje Grażynie Barszczewskiej radość i siłę do życia.

44

MAGAZYN 60+

życia. Moi bliscy są zawsze na pierwszym miejscu, choć bywa, że konkurencja mojego zaborczego zawodu jest silna i czasem wygrywa z miejscem przy rodzinnym stole czy wspólnych wakacjach – przyznaje pani Grażyna.

Aktorka podkreśla, że kocha swój zawód, a jednocześnie jest normalną kobietą, zajmującą się sprawami domu i rodziny.

– Te dwie sroki łapię za ogon ze zmiennym szczęściem od lat. Ważne, że jesteśmy zawsze razem, kiedy jesteśmy sobie potrzebni – opowiada.

Wnuki i podróże Grażyna Barszczewska każdą wolną chwilę poświęca ukochanym wnuczkom Emilce i Helence, choć nie ukrywa,

że nie spędza z nimi tyle czasu, ile by chciała. Ciągle bowiem wymyśla sobie nowe zajęcia.

Dużo podróżuje po świecie.

Razem z mężem uwielbiają wyprawy nad Morze Czerwone i nurkowanie na rafie w Ejlacie.

Aktorce daleko więc do typowej babuni piekącej ciasteczka czy dziergającej na drutach swetry.

Ale zapytana, jak czuje się w roli babci, odpowiada bez wahania: „świetnie!”.

– Trudno opowiedzieć, jakie to cudowne uczucie. Dzięki wnuczkom zrozumiałam, że uczyć się trzeba do końca życia. To jest ogromna przyjemność – mówi.

smak życia – Eliksir młodości mamy wewnątrz. Trzeba go tylko umieć wydostać. A kremy i balsamy? Są jedynie dodatkiem dla naskórka! Rzecz jasna od czasu do czasu, w ramach luksusu, spędzam kilka godzin w salonie urody. A po powrocie do domu mąż reaguje niezmiennie od lat: „Znów zrobiłaś sobie operację plastyczną.”

– śmieje się znana z poczucia humoru pani Grażyna. Dlatego fakt, że nie jest na bieżąco z kosmetycznymi nowinkami jej nie martwi.

Mimo siedemdziesiątki nie czuje też, że nadszedł czas na jakiekolwiek podsumowania. Wciąż jest ciekawa świata, pełna energii i gotowa na nowe wyzwania. Interesuje ją życie poza zawodem.

Doskonale wie, jak wiele zawdzięcza najbliższym.

– Gdyby nie akumulator i sens życia, którym jest dla mnie rodzina, moje życie zawodowe też nie smakowałoby mi tak, jak smakuje... - podkreśla.

ZDJĘCIE: GAŁĄZKA/AKPA

– Nie znoszę pozycji poziomej.

Poleżę chwilkę i już mam wyrzuty sumienia, że tracę czas. Okropne! Mąż się śmieje, że przy mnie nie może się nawet chwilę ponudzić – mówi niezapomniana Nina Ponimirska z „Kariery Nikodema Dyzmy”. Mąż aktorki to potwierdza.

– Żona nie rozumie, jak inni mogą nic nie robić. Leżeć i pachnieć to nie dla niej, choć lubi dobre perfumy. Dla mnie, żebym się przypadkiem nie nudził, wypisuje zadania na kartce! – śmieje się Alfred Andrys, który pieszczotliwie nazywa żonę „Tyranią”. Pani Grażyna nie znosi bowiem bałaganu, jest pedantyczna i uporządkowana.

– Jeśli nie przygotowuje się do roli, czyta, gra na pianinie, uczy się angielskiego, przegląda nowe scenariusze. Albo porządkuje rzeczy, bo wszystko musi być na swoim miejscu – zdradza pan Alfred.

w wolnej chwili

Do jaskini po zdrowie I

nhalacje w grocie solnej korzystnie wpływają na zdrowie, poprawiają cerę oraz wspaniale relaksują.

tekst: Monika Smorczewska Niezwykłe właściwości nasyconego solą mikroklimatu odkrył w XIX w. dr Feliks Boczkowski, lekarz opiekujący się górnikami w Wieliczce.

Zauważył, że jego pacjenci mają nadzwyczaj zdrowy układ oddechowy i zaczął badać to zjawisko. Kilkadziesiąt lat później, w Niemczech, powstały pierwsze groty solne dla kuracjuszy.

Ostatnio stały się one popularne w Polsce.

Minerały w powietrzu Groty wyłożone są bryłkami soli, pochodzącymi z Mórz Czarnego, Martwego lub Bałtyckiego, a także z kopalni w Wieliczce i Kłodawie.

Panuje w nich temperatura od 22 do 24°C. Powietrze jest wilgotne i przesycone minerałami. Seanse, trwające ok. 45 minut, dostarczają organizmowi pierwiastków korzystnie wpływającyh na przebieg procesów wewnętrznych: jodu, wapnia, żelaza, magnezu, potasu, bromu, selenu oraz miedzi.

Wskazania i przeciwwskazania Haloterapia jest polecana przy stanach zapalnych górnych dróg oddechowych, alergiach, niedoczynności tarczycy, nadciśnieniu, chorobach układu pokarmowego oraz schorzeniach dermatologicznych. Warto jednak pamiętać, że inhalacje nie zastąpią leczenia, a mogą jedynie wspomóc organizm podczas terapii.

Aby odczuć pozytywne skutki haloterapii, potrzebujemy przynajmniej 10 wizyt.

Seansów powinny unikać osoby: z nadczynnością tarczycy, uczuleniem na jod lub inne minerały w aerozolu, uszkodzeniami skóry, nowotworem, gruźlicą, chorobami płuc i nerek, gorączką oraz klaustrofobią.

PeŁen relaks W grocie można także poprawić samopoczucie i odpocząć. Pomagają w tym nastrojowe światło, stonowane barwy, cicha muzyka oraz wygodne fotele. Dzieciom (tak, tak, na seans w jaskini solnej można zabrać wnuki) umilą czas zabawki.

M A G A Z Y N 6 0 + 45

w wolnej chwili

DO SERCA PRZYTUL

psa

w wolnej chwili

P

stosować się do jego wskazówek – dla bezpierzygarnięcie czworonoga czeństwa własnego oraz zwierzaków. Warto ze schroniska to poważna przynajmniej raz na jakiś czas zdecydować się sprawa. Nie zawsze można na taki spacer – jest on niezbędny dla psa, a dla sobie na to pozwolić, choćby człowieka to doskonała forma aktywności ze względu na warunki z sympatycznym kompanem u boku. mieszkaniowe. Na szczęście są inne sposoby, aby pomóc ZRób zwierzakom zdjęcia To coś dla osób, które lubią fotografować, zwierzętom i zrobić coś niekoniecznie profesjonalnie. Każdy poddobrego również dla siebie. opieczny schroniska musi co jakiś czas wziąć

tekst: Michał Roman Jeśli kochasz zwierzęta i ich los nie jest Ci obojętny, ale adopcja psa lub kota nie wchodzi w grę, skorzystaj z innych możliwości, jakie dają schroniska np. zaangażuj się w wolontariat na rzecz czworonogów.

Wcześniej musisz jednak ocenić, czy masz wystarczająco dużo siły i czasu, aby podjąć takie zobowiązanie. Od wolontariuszy wymaga się bowiem systematycznego bywania w placówce (np. kilka razy w miesiącu, niezależnie od aury), jak również ścisłego wywiązywania się z ustalonych w umowie obowiązków.

Do tych ostatnich należą: spacery, czynności socjalizacyjne, zabiegi pielęgnacyjne, udział w poszukiwaniu czworonogom nowych domów, a także w akcjach organizowanych przez schronisko. Przyda się doświadczenie w opiece nad psem lub kotem, ale najważniejsza jest miłość do zwierząt.

Aby zostać przyjętym w poczet wolontariuszy, najpierw trzeba zgłosić się na pewnego rodzaju rozmowę kwalifikacyjną. Jeśli przejdziesz ją pomyślnie, możesz zacząć pracę pod opieką koordynatora.

chodź na spacery Jeśli nie jesteś w stanie regularnie bywać w schronisku – nic straconego. Możesz „aplikować” na stanowisko osoby asystującej przy spacerach z psami. Ważne tylko, by stan zdrowia pozwalał Ci na dość intensywną aktywność – do placówki przychodzi się bowiem na minimum trzy godziny.

Procedury wymagają też, aby wcześniej umówić się z koordynatorem i podczas całej wizyty

udział w sesji, z której zdjęcia są publikowane na stronie placówki, w serwisach społecznościowych, jak również w materiałach promocyjnych – w celu szerzenia informacji o adopcji zwierząt. Możesz też zaoferować swoje wsparcie w robieniu zdjęć podczas wydarzeń i akcji, których organizatorem jest schronisko. Albo spróbować sił jako osoba asystująca przy fotografowaniu. Decydując się na fotowolontariat, pomagasz czworonogom znaleźć opiekunów i nowy dom.

Wspieraj na odległość A co, jeśli najbliższe schronisko znajduje się zbyt daleko albo nie możesz zaangażować się w wolontariat? I na to jest metoda – adopcja na odległość, polegająca na comiesięcznym wpłacaniu na rzecz wybranego zwierzaka ustalonej kwoty. Wystarczy odwiedzić stronę internetową schroniska, które oferuje taką możliwość, wskazać podopiecznego i wypełnić odpowiedni formularz. Placówka skontaktuje się z Tobą, by omówić szczegóły. Wpłacane kwoty nie muszą być duże, a dobrym pomysłem jest składka na ten cel z koleżanką albo sąsiadem.

Podaruj karmę W każdej chwili możesz wesprzeć czworonogi nawet jednorazową wpłatą. Albo przekazać im podarunki w postaci karmy, legowisk, zabawek itp. Jeśli chcesz w taki sposób okazać swoją pomoc, zajrzyj wcześniej na stronę internetową wybranej placówki i sprawdź, jakie są jej aktualne potrzeby.

Pamiętaj o jednym – każdy gest się liczy.

Zwierzaki w schroniskach nie mają nic, dlatego najdrobniejsza forma wsparcia, a nawet sama obecność przyjaznego człowieka to dla nich bardzo wiele.

M A G A Z Y N 6 0 + 47

w wolnej chwili

FOTO: MATERIAŁY PRASOWE, FREEPIK

Obejrzyj

Po słuchaj

Po czyta

j

KŁamstewko

Ordinary Man

B jak Bejrut

REŻ: LULU WANG

OZZY OSBOURNE

IMAN HUMAYDAN

Prod. USA, Chiny Dystr. M2 Films

Wyd. Sony Music Entertainment

Wyd. Sonia Draga

Obraz Lulu Wang to wzruszająca, a jednocześnie ciepła, pełna humoru opowieść o chińskiej rodzinie emigrantów. Zawsze ciekawe zderzenie kultur, zabawna intryga i znakomite aktorstwo (rewelacyjna jest zwłaszcza Awkwafina w roli Billie) sprawiają, że „Kłamstewko” ogląda się z przyjemnością.

Temat na pierwszy rzut oka wydaje się poważny – u seniorki rodu Nai Nai zostaje zdiagnozowany rak. Rodzina postanawia to przed nią zataić. Aby jednak spędzić z babcią jej, być może już ostatnie dni, organizuje huczne wesele jednego z kuzynów. Nestorka oczywiście nie ma pojęcia, co kryje się za rodzinną imprezą. Kłamstwo, które stanowi oś fabuły, stwarza pretekst do wielu zabawnych sytuacji i sprawia, że całość jest opowiedziana w lekkim tonie.

I bez wyrzutów sumienia śmiejemy się z perypetii starszej pani i jej troskliwej rodziny.

Sam Ozzy Osbourne uważa, że „Ordinary Man” to najważniejszy album, który stworzył od czasu „No More Tears”. Dla fanów twórczości tego artysty to najlepsza rekomendacja. 72-letni brytyjski wokalista, zdobywca nagród Grammy, należy do najciekawszych postaci muzycznego świata. Nowy krążek to jego pierwsza od niemal 10 lat solowa płyta. Tytułowy utwór Ozzy nagrał wspólnie ze swoim przyjacielem Eltonem Johnem.

W lirycznym, spokojnym kawałku Osbourne rozlicza się z własną legendą. „Nie wiem, jakim cudem jeszcze żyję, ale prawda jest taka, że nie chciałbym umrzeć jako zwykły facet" – śpiewa.

Płytę „Ordinary Man” współtworzyli Andrew Watt, Duff McKagan (Guns N' Roses) i Chad Smith (Red Hot Chili Peppers). Wokali, poza Eltonem Johnem, użyczyli Post Malone i Tom Morello (Rage Against The Machine).

Książka libijskiej pisarki Iman Humaydan składa się z czterech przenikających się nawzajem opowieści. Ich bohaterkami są kobiety mieszkające w tym samym budynku w Bejrucie, podczas wojny domowej w latach 1975-1990.

Lilian, mama dwójki dzieci, pragnie za wszelką cenę wyjechać z kraju. Warda nie umie pogodzić się ze stratą córki. Camilia wraca do Bejrutu, żeby nakręcić film o ojczyźnie, ale zostaje porwana przez falę przemocy. Maha nie opuszcza budynku, nawet gdy wszystko wokół niej się rozpada. Śledząc losy bohaterek „B jak Bejrut”, nie tylko z bliska przypatrujemy się ich życiu, ale także widzimy całą niszczącą naturę wojny. Zaczynamy rozumieć, że właściwie nie sposób się przed nią uchronić, wpływa ona na losy każdego człowieka.

A nawet może zmienić oblicze całego miasta.

48

MAGAZYN 60+

w wolnej chwili

M A G A Z Y N 6 0 + 49

w wolnej chwili

Prosimy o nadsyłanie rozwiązania krzyżówki z pomysłem na artykuł do Magazynu 60+.

Autorów najciekawszych propozycji nagrodzimy zestawami produktów.

Termin nadsyłania rozwiązań: 27.03.2020 r.

Adres redakcji: Magazyn 60+, 360 Content Team – Time SA, ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa.

Regulamin nagradzania jest dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy.

50

MAGAZYN 60+

*

* suplement diety

*

M A G A Z Y N 6 0 + 51