Þjónusta slökkviliða úti á landi vanmetin
,,Maður þarf að hugsa svo vel um hverja krónu” Vilhelm Anton Hallgrímsson slökkviliðsstjóri á Dalvík sagði erfitt að fá afleysingu svo hann geti tekið sér sumarfrí. Hann hefur aðeins einu sinni náð að taka sumarfrí í mánuð samfellt frá því hann tók við starfinu fyrir 10 árum. ,,. . . undanfarin ár hef ég í raun þurft að taka mín sumarfrí þegar ég er hvort sem er í bakvaktafríi”. Hann er með viðveru á stöðinni þrjá daga í viku en afganginn af vinnuskyldunni sinnir hann með bakvöktum, sem þrír aðrir ganga með honum. Á þeim tíma er Vilhelm tók við stöðu slökkviliðsstjóra var ætlast til að ynni fulla vinnu og tæki bakvaktir þess utan, launalaust. Hann gaf þeim kost á að fara þennan milliveg. ,,Annars væri ég andskoti dýr”. Einar Þór Strand er nýtekinn við sem slökkviliðsstjóri á Stykkishólmi, eða í mars á árinu. Hann er í fullu starfi hjá bænum og 20% af því er á slökkvistöðinni. Nú vinnur hann að endurskipulagningu starfseminnar og meðal annars því að fá afleysingu fyrir sig. ,,Það er ekki fyrr en í næsta mánuði sem ég get um frjálst höfuð strokið.”
Hjá Borgþóri Freysteinssyni
slökkviliðsstjóra á Hornafirði horfir öðruvísi við en þar eru fastar vaktir yfir sumartímann og hann hefur bæði varaslökkviliðsstjóra og varðstjóra til að leysa sig af. Hann sér um allar bakvaktir sjálfur en sagði sveitarfélögin horfa á það sem mikla byrði að hafa slökkviliðsstjóra á bakvöktum. Aftur á móti þykir sjálfsagt að hafa bakvaktir á sjúkrabílum. ,,Það virðist ótrúlega erfitt að setja slökkviliðsstjórann á bakvaktir og það er eitthvað sem þarf að taka á . . . Landssambandið þarf bara að taka á þessu.” Vilhelm og Einar tóku undir með Borgþóri. ,,Það er klárt brot á kjarasamningum að ætlast til þess að maður sé tiltækur án þess að borga honum fyrir það” sagði Vilhelm. Einar telur jafnframt nauðsynlegt að Landssambandið grípi inn í þegar staða hlutastarfandi slökkviliðsmanns
14
Á vakt fyrir Ísland
einhvers staðar í Austurlöndum nær eða langt suður í Afríku, við erum eftir sem áður ábyrgir fyrir starfinu . . . maður þarf alltaf að vera klár með svör á reiðum höndum.” Hann sinnir um 40 reglubundnum skoðunum á ári en þær eru ekki eins margar og hvíla á herðum Borgþórs, sem eru 209 talsins. ,,. . . þá er það mun minna álag þannig heldur en Borgþór er að glíma við sem er með alla þessa gististaði”.
Þorbjörg Eva Magnúsdóttir
fellur úr kjarasamningum. ,,Það er ekki hægt að leggja það á okkur að standa í strögglinu bæði útaf mannskapnum og tækjunum”.
Upplifa mikið álag
Borgþór sagði rekstur slökkviliða á hans svæði felast einna helst í forvörnum, úttektum og útgáfu byggingarleyfa. Mikil samvinna ríkir milli slökkviliða og byggingarfulltrúa en ekkert byggingarleyfi er gefið út nema með umsögn slökkviliðsstjóra. Því fylgir mikil vinna og ábyrgð. ,, . . . fyrir utan allar æfingar og vaktaskyldur sem við setjum á liðið þá bætist [þetta] við þannig að það er mjög mikið álag á okkur myndi ég segja”. Borgþór telur forvörnina skila tilsettum árangri en flest útköll vegna eldsvoða eða annarra atvika eru í mannvirkjum sem hafa ekki verið undir þeirra eftirliti. Vilhelm sagði álagið að mestu vera andlegt. ,,Ég byrjaði í þessu ‘93 og er búinn að vera á bakvakt með hausinn síðan. Þannig að ég er orðin svolítið þreyttur í kálfunum að standa á tám allan þennan tíma”. Það fylgir starfinu að fá símhringingar á ótrúlegustu tímum og af þeim sökum upplifir hann sig í raun aldrei í fríi. ,,Það skiptir engu máli þó maður sé staddur í fríi
Einar sagði ekkert eldvarnareftirlit hafa farið fram í nærri fjögur ár hjá Brunavörnum Stykkishólms og nágrennis. ,,. . . ég er í raun bara á byrjunarreit”. Forveri Einars veiktist og í kjölfarið fór eftirlitið úr skorðum. Hann horfir fram á annríkt tímabil en hans hlutverk er að koma starfseminni aftur í réttan farveg. Markmiðið er að næsti slökkviliðsstjóri þurfi ekki að byrja frá grunni. Hann sagði sig ekki enn hafa upplifað álagið sem fylgir stöðunni þar sem svo stutt er síðan hann tók við. Hann þekkir álagið engu að síður vel. ,,það er alltaf áreiti að vera svona á bakvöktum”.
Kappsfullur mannskapur en ófullnægjandi tæki og búnaður
,,Þeir henda frá sér veikum ömmum og ungum börnum til þess að komast í útkallið”. Vilhelm sagði mætingu í útköll vera með besta móti og oftar en ekki mæta fleiri en verkefnin krefjast. Hann er með 19 karlmenn í sínu liði og sagðist hafa reynt að fjölga konum. ,,Það hefur verið vandamál hér að fá konur til að sækjast eftir þessu”. Einar þarf að ráða átta slökkviliðsmenn þar sem þeim hefur fækkað og hvetur konur jafnt sem karla til að sækja um. ,,. . . ég vil bara fá gott fólk. Við erum ekki konur og karlar, við erum bara fólk þegar við erum í þessu”. Borgþór sagði stoltur frá konunum í hans slökkviliði en þær eru tvær. Hann hefur umsjón með tveimur slökkvistöðvum og á þeim starfa 38 slökkviliðsmenn sem
