78
Gesignaleerd
door Tonny Peters, Overijsselse Bibliotheekdienst.
Ineke Baan, Henk Hengeveld, Martien Knigge en Henk van der Velde [teksten] ; Michiel Pothoff [foto’s]. De landschappen van Overijssel. WBOOKS Zwolle, 2012. 192 pp. € 24,95.
Henk Boom. Onze man in Constantinopel: Frederik Gijsbert baron van Dedem, 1743-1820. Walburg Pers Zutphen, 2012. 272 pp. € 24,95.
Overijssel kent een grote variatie aan landschappen en Landschap Overijssel bestaat tachtig jaar. Aanleiding om de acht karakteristieke landschappen van Overijssel – ijstijdlandschap, oud zandlandschap, jong ontginningslandschap, beekdallandschap, rivierenlandschap, zeekleilandschap, laag- en hoogveenlandschap - in een boek zichtbaar te maken. Er zijn, verdeeld over de verschillende landschapstypen, 34 plekken geselecteerd, gefotografeerd en beschreven. Historische (van rond 1900) en recente kaarten laten zien waar de locaties zich bevinden, maar tonen ook de ontwikkeling in de laatste honderd jaar. GPS- en X- en Y-coördinaten zijn toegevoegd om ter plekke het beschreven gebied te kunnen bekijken. Een bijzonder fraai uitgegeven boek.
Henk Boom schetst een beeld van de omstandigheden waaronder de Overijsselse baron Frederik Gijsbert van Dedem zijn functie van ambassadeur van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden tussen 1785 en 1808 met grote volharding verrichtte. Zijn standplaats was de hoofdstad van het Osmaanse Rijk, in de jaren dat de Turkse suprematie tanende was. Frederik Gijsbert van Dedem, eigenaar en bewoner van Huis De Gelder bij Wijhe, koesterde de wens om ambassadeur te worden in de Verenigde Staten van Amerika, die nog maar net hun onafhankelijkheid hadden bevochten. Als Overijssels edelman zat hij echter niet dicht genoeg bij het vuur voor een benoeming. Wel kon hij terecht in Constantinopel, waar hij uiteindelijk Nederlands langst zittende ambassadeur zou worden. Van Dedem, levend in de turbulente tijd van patriotten en orangisten, moest laveren om niet te botsen met een van de partijen. Uiteindelijk, in 1808 definitief teruggekeerd uit Constantinopel, raakte hij uitgerangeerd. Het werd hem niet toegestaan zijn plek in de Overijsselse Staten en de Staten Generaal weer in te nemen. De Oranjegezinden vonden blijkbaar dat hij zich toch teveel had ingelaten met de patriotten. Hij stierf eenzaam en werd snel vergeten. In het jaar waarin 400 jaar diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Turkije herdacht worden, betekent dit boek een eerherstel voor een in de geschiedschrijving onderbelichte, maar opmerkelijke Overijsselse baron.
Tilly Hesselink-Van der Riet, Wilhelm Kohl, Caspar van Heel [et al.]. Oldenzaal in Twente: Merovingisch Karolingisch Koningsgoed: overgedragen aan St. Maarten en Hanzestad ca. 55 v Chr.-ca. 1800. Stichting de Twentse Krans Albergen, 2012. - 808 pp. € 35. Oldenzaal heeft een geschiedenis die bijzonder ver teruggaat en was al rond 800 een voorpost in het rijk van Karel de Grote. In deze roerige tijd, waarin de Saksen zich niet zonder slag of stoot lieten kerstenen, legde graaf Balduinus van Kleef op verzoek van Karel versterkingen aan. Oldenzaal werd geschonken aan het klooster Prüm en kwam in 917 in handen van de bisschoppen van Utrecht. In het boek wordt aan de hand van vele feiten en mede op grond van nieuw onderzoek de belangrijke positie van Oldenzaal, dat ooit een bisschopshof kende, als religieus en bestuurlijk centrum voor Oost-Nederland in met name de Middeleeuwen, onderstreept. Het boek leest niet als een spannend verhaal, daarvoor is het ook meer een bronnenboek, een naslagwerk. Maar de historisch geïnteresseerde vindt er wel vele interessante feiten. Het boek bevat een uitgebreid register, alsmede afbeeldingen en kaarten. Hans van Dijk. Carel Jacobs: zijn leven, zijn werk, zijn vrienden, zijn vijanden. Soest: Boekscout, 2012. 340 pp. € 23,95. Op het eerste oog een biografie van dirigent, organist, bestuurder en directeur van het Twents Muzieklyceum Carel Jacobs, maar eigenlijk een geschiedenis van het muziekleven in Twente in de periode 1930-1980. Orkesten, dirigenten, componisten en musici uit die tijd en tal van onderwerpen passeren de revue.
120482_MSMD_Dubbelnummer.indd.indd 78
Marcel R. van Winsen, Hugo J. van Velzen. Binnen de poorten: ontstaan en ruimtelijke ontwikkeling van de binnenstad van Kampen. IJsselacademie Kampen, 2012. 208 pp. € 24,95. Het dagelijks werk van beide auteurs bestaat uit het adviseren over de waarden van historische omgevingen en hoe deze te beschermen en verder te ontwikkelen. De Gemeente Kampen verleende hen de opdracht om de cultuurhistorische waarden van de binnenstad te onderzoeken, te beschrijven en met beelden en kaarten aanschouwelijk te maken. De rapportage werd omgevormd tot dit boek, dat zowel interessant is voor een breed publiek als voor de specialist op het gebied van stadsgeschiedenis, bouwhistorie, architectuur etc. De vele foto’s, plattegronden en andere afbeeldingen maken de uitgave tot een prachtig lees- en kijkboek. Gert Banis, Peter Kooij en Zeno Kolks ; met medewerking van Mark Kuipers [et al.]. H.W. van der Worp (1849-1941): met fotografisch oog geschilderd: een biografie en een oeuvrecatalogus van schilderijen en werken op papier. Stichting Cultureel Erfgoed Hof van Twente, 2012. - 237 pp. € 25. Herman van der Worp was – net als zijn vader – fotograaf en schilder in Zutphen. Hij
was al 57 toen hij in 1904 in Delden kwam wonen. Toch werd hij een bekende Deldenaar. Dit had hij mede te danken aan het feit dat hij 92 jaar oud is geworden. Maar het kwam ook door zijn uiterlijk (lange witte baard) en zijn levenswijze. Hij ‘logeerde’ tientallen jaren bij Hotel Carelshaven, waar hij zijn eigen kamer had, en zwierf door de omgeving op zoek naar plekken om ‘met een fotografisch oog’ zijn landschappen en stillevens te schilderen. Het op fraaie wijze uitgegeven boek bestaat uit een uitgebreide levensbeschrijving en een oeuvrecatalogus, met alle tot nu toe bekende werken. Dirk Otten ; [red.: Sybrand Buve]. Hoe God verscheen in Saksenland: Widukinds knieval voor Karel de Grote: met een korte geschiedenis van de Saksen en een gedeeltelijke vertaling van de ‘Annales Regni Francorum’ (Frankische Rijksannalen 753-804). Universitaire Pers Deventer, 2012. 175 pp. € 18,50. Het Saksenland (OostNederland en NoordwestDuitsland) was nog niet gekerstend, toen de Franken begonnen met het uitbreiden van hun rijk. De eerste zendelingen die onder de Saksen werkten, zoals Lebuïnus, lukte het niet om het evangelie te verbreiden. Men gaf de voorkeur aan de eigen Germaanse godsdienst. Ook Karel de Grote maakte een misrekening, toen hij dacht de Saksen zonder veel problemen met geweld te kunnen onderwerpen en kerstenen. Het kostte hem 32 jaar, voordat de Saksen in 804 hun verzet staakten, ook al had hun aanvoerder Widukind zich in 785 laten dopen. De oorlogvoering was uiterst wreed: de leer van Gods liefde werd met terreur verbreid. Ook na hun capitulatie lieten de Saksen zich niet door prediking alleen bekeren: het was de relikwieëncultus die hen vooral aansprak. Achterin is een gedeeltelijke vertaling van de ‘Annales Regni Francorum’ (Frankische Rijksannalen) opgenomen. Op een heldere manier wordt deze in onze hedendaagse ogen verbijsterende geschiedenis, die voor Nederland van grote betekenis is geweest, uit de doeken gedaan. Geslaagde popularisering van wetenschappelijk onderzoek. Christine Sinninghe Damsté-Hopperus Buma. Jonker in de 19e eeuw: George van Heeckeren van Wassenaer, de kleine heer van Twickel. -Sinninghe Damsté Beheer, 2012. 112 pp. € 19,50. De schrijfster deed gedurende een lange periode archiefonderzoek naar de jeugd van Marie (1855), George (1856) en Rodolphe (1858) van Heeckeren van Wassenaer. Zo heeft zij onder meer al hun speelgoed geïnventariseerd. Ze deed dit vooral vanuit haar interesse voor historische pedagogiek. Ze las hun kinderboeken en bestudeerde kasboeken, agenda’s, schriften en briefwisselingen in het huisarchief van Twickel. Dit resulteerde in ‘Jonker in de 19e eeuw, George van Heeckeren van Wassenaer, de kleine heer van Twickel’. Zijn opstellen en brieven zijn de basis voor dit boek. Deze geven niet alleen een beeld van het leven op een buitenplaats, maar ook inzicht in de opvoeding en educatie van kinderen uit adellijke families in de 19e eeuw.
14-12-12 08:29
