CONGO 60 JAAR ONAFHANKELIJK
MEERSTEMMIG EN BEWUST
CONGO IN VLAANDEREN Op 30 juni 1960 werd Congo onafhankelijk. De geschiedenis die op die dag start, is min of meer bekend en lijkt vooral uit tragische orgelpunten te bestaan. Zo roemde koning Boudewijn tijdens de ceremonie van de onafhankelijksverklaring niet alleen “het genie van Leopold II”, maar ook “het beschavingswerk” van de Belgen. Waarop de pas verkozen premier Patrice Lumumba de vorst vlijmscherp van antwoord diende – tegen het stijfdeftige protocol in. Kort daarna provoceerde een hoge Belgische officier zijn Congolese soldaten met de uitdagende, betekenisvolle woorden “Avant indépendance = après indépendance”. Geopolitieke intriges volgden, net als opstanden, talloze slachtoffers – waaronder Patrice Lumumba, die door Katangese opstandelingen werd vermoord met zwijgende instemming van de Belgische regering – de dictatuur van Mobutu, ellende voor de bevolking en de economische plundering van het land. Wat valt er te vieren? Alexander Vander Stichele
O
nbegrip, stereotypering en achterhaalde raciaal geïnspireerde denk- en handelingswijzen bleven al die tijd hardnekkig voortbestaan. Zestig jaar na de onafhankelijkheid zijn we nog lang niet klaar met het Belgische koloniale verleden en de manier waarop dat vandaag nog doorwerkt. Toch blijken de tijden stilaan te veranderen: denk maar aan de herinrichting van het AfricaMuseum, het (internationale) debat dat erop volgde en aan het geprezen VRT-programma Kinderen van de ko-
22
lonie. Er wordt ook nagedacht over de toekomst van koloniale collecties in erfgoed- en universitaire instellingen. Restitutie is geen taboe meer. Het spreekt voor zich dat in deze veranderde context ‘het koloniale verhaal’ een andere lezing en aanpak verdient. Bij wijze van staalkaart volgen hier de geplande activiteiten rond de 60e verjaardag van de onafhankelijkheid in het MAS, de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience en het Hasseltse Stadsmus.1
