6
CULTUUR
culturele toe-eigening of culturele waardering waar ligt de grens? TEKST Jolien Pollet & Hanne Bral
De woorden ‘culturele toe-eigening’ of ‘cultural appropriation’ horen we de laatste jaren steeds meer en meer. Een element overnemen uit een cultuur die niet de jouwe is, kan veel controverse met zich meebrengen. Kijk maar naar de bantu-knots van Adele of de K3’tjes die zich als farao’s verkleden. Maar wat is culturele toe-eigening precies? En wanneer stap je nét de grens over tussen het appreciëren of het toe-eigenen van een cultuur?
foto: Sharon Mccutcheon
EEN MOTIEF UIT DE MASAICULTUUR OVERGENOMEN, ZONDER ENIGE
tab
ERKENNING’
Af
‘Wanneer je aan culturele toe-eigening doet, ga je elementen van een cultuur aan jezelf toe-eigenen. Dit doe je zonder enige verwijzing of waardering. Je neemt als het ware die elementen over. Je kan het vergelijken met platte plagiaat’, zegt Aftab. ‘Een voorbeeld is Louis Vuitton die de Masai-cultuur toe-eigent. Louis Vuitton
‘LOUIS VUITTON HEEFT
i re
en
De algemene definitie van culturele toe-eigening is het gebruik van elementen uit een bepaalde cultuur door een andere cultuur. Denk bijvoorbeeld aan een wit persoon die box braids draagt op het werkveld of een Afrikaans persoon die een traditionele Aziatische jurk aantrekt naar een galabal. Volgens expert owning & belonging Shaireen Aftab kun je het vergelijken met plagiaat.
©S
ha
heeft een bepaald motief uit die cultuur overgenomen en in hun collectie gestoken zonder enige erkenning naar de Masai cultuur. Je betaalt duizenden euro’s voor het merk en geen enkele cent gaat naar die stam in Afrika.’
HET LOCKS-VERHAAL Het probleem bij culturele toe-eigening zit niet alleen bij het respect. Het is meestal de dominante cultuur die iets overneemt, waarvoor de andere cultuur gediscrimineerd zou worden. Aftab geeft ons een voorbeeld. ‘Iemand die zwart is, heeft een bepaalde haardracht, zoals bantu-knots. Dat is zeer stereotyperend. Je wordt daar als zwart persoon op afgerekend bij sollicitatiegesprekken. Stel je voor dat een wit
