DE GEUS JULI 2020

Page 41

BOEKENREVUE

Het cultuurproduct mens We zijn meer dan slimme apen. Mensen hebben complexe tuigen, talen en gemeenschappen, geloofssystemen en ideologieĂŤn, landschappen en industrie, ziektes en geneeskunde, oorlogen en vrede voortgebracht. Dat terwijl andere mensapen nog steeds leven als miljoenen jaren geleden. Hoe zijn we aan de trage biologische evolutie ontkomen? Hoe zijn we uitgegroeid tot een kracht die de natuur naar haar hand zette en ondertussen ernstig bedreigt? Gie van den Berghe

Volgens de uitstekend gedocumenteerde Britse wetenschapsjournaliste Gaia Vince konden mensachtigen het evolutionair-biologische pad geleidelijk verlaten door wisselwerking en terugkoppeling tussen de evolutie van genen, omgevingen en vooral culturen. Mensachtigen konden dankzij hun culturen hun biologische beperkingen en vermogens overstijgen, transcenderen. Homo sapiens stelt eigen doelen, verandert en programmeert de wereld en zichzelf. En zo trad de planeet die ons baarde een nieuw geologisch tijdperk binnen: het Antropoceen, het tijdperk van de mens, een geofysische kracht vergelijkbaar met vernietigende asteroĂŻden en tektonische aardverschuivingen uit lang vervlogen tijden.

Vuur was de eerste stap op weg naar een planetaire kracht Cultuur is het allerbelangrijkste aanpassingsmechanisme aan de omgeving, met als krachtig glijmiddel het sociale vermogen om van elkaar te leren, het geleerde toe te passen, aan te vullen en als kennis door te geven. Ook enkele andere diersoorten ontwikkelen een cultuur, maar die van ons is cumulatief, oneindig veel complexer, flexibeler en veranderlijker.

DEGEUS


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.