E5
De Guldensporenslag
IN
Op 11 juli viert Vlaanderen zijn nationale feestdag. Op die dag, in 1302, vechten het Franse en het Vlaamse leger, samen met hun bondgenoten, tegen elkaar. In de 19e eeuw groeit er opnieuw belangstelling voor die historische veldslag.
VA
N
Wat zijn de oorzaken van die veldslag en wat zijn de gevolgen? Hoe kijken mensen in de moderne en de hedendaagse tijd terug naar de Guldensporenslag? Welk beeld hebben zij van die veldslag?
PREHISTORIE
OUDE NABIJE OOSTEN
KLASSIEKE OUDHEID
MIDDELEEUWEN
em pl
1302 Guldens porenslag
1
4
5
0 17
±
±
19
5
0 5 14 ±
±
50
0
©
aa r
±
±
8
35
0
0
0
0
v.
v.
C
C
.
.
Kaartnr(s).
HEDENDAAGSE TIJD MODERNE TIJD VROEGMODERNE TIJD
De Vlaamse graaf strijdt tegen de Franse koning
ex
De graaf van Vlaanderen is een leenman van de Franse koning, maar toch stelt hij zich op als een bijna onafhankelijke vorst. Na 1000 vergroot de Franse monarchie haar macht. Verschillende lenen (zie les E1) komen opnieuw onder rechtstreekse controle van de Franse koning als deel van het kroondomein (zie les E3). In de 13e eeuw wil de Franse koning meer controle krijgen over het rijke graafschap Vlaanderen. Dat leidt tot conflicten.
in
lijk
De Vlamingen kiezen bij conflicten tussen Frankrijk en Engeland vaak de kant van de Engelsen. Die leveren immers de wol die nodig is voor de lakennijverheid. De Franse koning Filips IV de Schone wil altijd nieuwe inkomsten en zet de Vlaamse graaf Gwij van Dampierre onder druk. Wanneer Gwij (Guy) van Dampierre in 1297 zijn eed van trouw opzegt en steun zoekt in Engeland, breekt er oorlog uit. De Vlaamse graaf verliest en wordt gevangengenomen.
188
LES E5
Vlaanderen wordt bezet. Het verscherpt de tegenstellingen tussen het gewone volk en de rijke stedelingen (patriciërs en een deel van de adel). Die laatsten zoeken steun bij de Franse koning. Filips IV steunt hen omdat hij in hen nuttige bondgenoten tegen de Vlaamse graaf ziet. De aanhangers van de Franse koning worden leliaards genoemd (naar de lelie op het koninklijke wapenschild). Het volk, de stedelijke ambachten voorop, kiest de zijde van graaf Gwij. Zijn aanhangers gaan de geschiedenis in als klauwaards (naar de klauwende leeuw in het wapenschild van de graaf ).
De Guldensporenslag
