In 2020 maakt het coronavirus wereldwijd meer dan 1,6 miljoen slachtoffers. Mondmaskers, quarantaine en lockdown worden dagelijkse kost. Grafieken van het aantal besmettingen en overlijdens beheersen het journaal. Beelden van COVID-19afdelingen in ziekenhuizen confronteren ons met de harde realiteit van ziekte en dood. Dat zijn we in het Westen niet meer gewend, maar eeuwenlang lag ook bij ons de dood altijd en overal op de loer. Ze maakt deel uit van het dagelijkse leven. De schrik zat er vooral in tijdens en na de pestepidemie van het midden van de 14e eeuw: de Zwarte Dood.
©
aa r
Wat weten we over die pandemie? Hoe verklaren de tijdgenoten die pandemie? Hoe proberen ze zich te beschermen?
VA
N
IN
C2
De Zwarte Dood, een middeleeuwse pandemie
4
5
0
VROEGMODERNE MODERNE TIJD TIJD
19 ±
17 ±
14
5
ZWARTE DOOD
±
em pl
50 ±
MIDDELEEUWEN
HEDENDAAGSE TIJD
6
51
4
13
13
Welke begrippen ken je al? Noteer bij elke beschrijving het passende begrip. Kies uit: bacterie – corona – epidemie – grafiek – immuniteit – pandemie – quarantaine – vaccin – virus.
ex
DOE DE TEST!
5
0
0
Kaartnr(s).
in
lijk
Begrip
Beschrijving Dieren of mensen afzonderen zodat ze anderen niet kunnen besmetten Een microscopisch klein organisme waarvan er op en in ons lichaam miljarden voorkomen. 99 % ervan is noodzakelijk om gezond te blijven. Als een bacterie op een plaats terechtkomt waar ze niet thuishoort, bijvoorbeeld in de darmen, een wond en/of in het bloed, veroorzaakt ze ziekten. Vandaag kan men die behandelen met antibiotica. Een middel dat men toedient om dieren of mensen te beschermen tegen een ziekte Een manier om de evolutie van aantallen (stijging, daling) visueel voor te stellen
70
LES C2
De Zwarte Dood, een middeleeuwse pandemie