Pomorska Droga św. Jakuba (Szlak Santiago de Compostela) Santiago de Compostela w średniowieczu było jednym z trzech świętych miast, do których udawali się pielgrzymi, dwa inne to Jerozolima i Rzym. Wielu uważało, że pielgrzymka do Santiago de Compostela była najważniejszą gdyż Rzym był siedzibą papiestwa i w owych czasach panowało tam zawsze napięcie polityczne, zaś podróż do Jerozolimy była zbyt daleka i niebezpieczna. Do sanktuarium w Santiago de Compostela prowadziło wiele szlaków pielgrzymkowych, którymi wędrowali głównie pątnicy z Francji, Niemiec, Włoch, Holandii i Anglii. Wędrówki do Santiago de Compostela rozpoczęły się już w IX w., kiedy to odkryty został grób jednego z 12 apostołów Chrystusa – Jakuba13, zwanego również Większym. W całej Europie rozpowszechnił się wówczas jego kult, dając początek wielkiemu pielgrzymowaniu z najodleglejszych nawet krańców kontynentu. Powstały w średniowieczu Szlak Świętego Jakuba (Droga św. Jakuba) przetrwał w zasadzie bez większych zmian do dnia dzisiejszego. Jest to najstarszy szlak pielgrzymkowy. Przebiega on niemal przez cała Europę, kończąc się w Santiago de Compostela, miejscowości położonej w hiszpańskiej Galicji. Dante Alighieri14 w książce Vita nuova (Życie nowe) napisał, że jego zdaniem prawdziwymi pielgrzymami są tylko ci, którzy udali się do Santiago de Compostela. W okresie największej popularności jako cel pielgrzymek miasto przyjmowało 500 000 ludzi rocznie. Droga św. Jakuba w języku hiszpańskim to El Camino de Santiago, co oznacza również Drogę Mleczną – prawdopodobnie dlatego, że pielgrzymów było tylu, ile gwiazd na niebie. Przybywający do grobu św. Jakuba, spodziewali się całkowitego odpuszczenia grzechów. Wzdłuż trasy pielgrzymek powstawały szpitale, mosty i zajazdy. Droga św. Jakuba to szlak pod każdym względem wyjątkowy, określany mianami „Najpiękniejszej drogi świata” i „Głównego traktu Europy”, „Drogi życia”, „Drogi wiary” oraz „Drogi nawrócenia i pokory”. Droga św. Jakuba to szlak, na którym jak pisał Johann Wolfgang von Goethe – narodziła się świadomość Europy. Głównym obiektem sakralnym jest katedra, stanowiąca jeden z czołowych zabytków architektury romańskiej w Europie. W ołtarzu znajduje się duża rzeźba św. Jakuba (XIII w.), pod ołtarzem sarkofag z jego szczątkami. W średniowieczu większość pielgrzymek do Composteli miała charakter pokutny. Sądy cywilne i kościelne często nakazywały skazanym udanie się do grobu św. Jakuba. Były wśród nich zarówno osoby odpowiadające za naruszenie porządku publicznego, jak i pospolici złodzieje czy zabójcy. Równocześnie coraz popularniejszy stawał się zwyczaj wynajmowania żebraków czyli zawodowych pielgrzymów odbywających pielgrzymkę w zastępstwie danej osoby [Szlaki pielgrzymkowe… 2000, s.127]. 13 Św. Jakub Większy (Starszy) był jednym z uczniów Jezusa. Dzieje Apostolskie głoszą, że był pierwszym apostołem, który zginął śmiercią męczennika. W IX w. na terenie hiszpańskiej prowincji Galicja odkryto jego grób. Apostoł miał prowadzić ewangelizację Półwyspu Iberyjskiego. Po zakończeniu misji wrócił do Jerozolimy, gdzie pomiędzy rokiem 42 a 44 został zamordowany z rozkazu króla Judei Heroda Agrypy. Był pierwszym spośród apostołów męczennikiem. Po śmierci uczniowie przewieźli ciało na teren Hiszpanii i pochowali na rzymskim cmentarzu w miejscowości Iria Flavia niedaleko galicyjskiego miasteczka Padron. Te wydarzenia, jak i późniejsze, owiane są wieloma legendami [Orzechowska-Kowalska 2013, s. 37]. 14 Dante Alighieri (1265-1321) – włoski poeta, filozof i polityk. Jego najważniejsze dzieło, pisane przez całe życie i ukończone tuż przed śmiercią, to Boska komedia –monumentalny poemat, będący ukoronowaniem twórczości poety i summą średniowiecznej wiedzy (http://www.polskina5.pl/dante_alighieri).
100
VADEMECUM KOCIEWSKIE
