Film
tekst :
Radek Tomasik / z wykształcenia filmoznawca, z wyboru przedsiębiorca, edukator filmowy, marketingowiec. Współwłaściciel Ferment Kolektiv – firmy specjalizującej się w działaniach na styku kultury filmowej, biznesu i edukacji oraz Kina Ferment. Autor wielu programów dotyczących wykorzystania filmu w komunikacji marketingowej realizowanych dla takich marek jak: Orange, Mastercard, Multikino, Renault, ING, Disney, Santander Bank, British Council i in.
WBREW REGUŁOM Wybitnych filmów nie da się łatwo zaszufladkować. Gatunkowo, tematycznie, światopoglądowo. Zmuszają nas do konfrontacji z własnymi przekonaniami i własnym poczuciem komfortu.
Szarlatan reż. Agnieszka Holland Czechy / Irlandia / Polska / Słowacja 2020 dystrybucja w Polsce: Gutek Film fot. materiały prasowe
B
ohaterem najnowszej produkcji Agnieszki Holland jest
oceniającymi oczami są nie tylko aparat ówczesnego totalitar-
Jan Mikolášek, znany niegdyś w całej Czechosłowacji
nego państwa, ale i sami widzowie. Rozpoczynamy oglądanie
jako specjalista od medycyny naturalnej. Wśród
od przekonania, że mamy do czynienia z oszustem, który dia-
jego klientów było 5 mln ludzi, w tym głowy państw
gnozowanie traktuje jak wróżenie z kart, a brunatnożółte próbki
i ówcześni „celebryci”. Narracja toczy się na tle procesu sądo-
moczu pacjentów jak bursztynek z piosenki dla dzieci, przez który
wego, w którym tytułowy szarlatan jest oskarżony o zabójstwo,
patrzy się w słońce. Wspiera nas w tym przekonaniu odpychająca
a prokurator żąda dla niego kary śmierci. W cyklu retrospek-
fizjonomia szarlatana: zgorzkniałego, zeschniętego gryzipiórka
cji obserwujemy odkrywanie przez Mikoláška swojego powoła-
(znakomity Ivan Trojan) oraz jego status materialny – guślarz cał-
nia, które ma wymiar stricte metafizyczny, choć swą siłę czerpie
kiem nieźle się urządził. Dopiero kolejne sekwencje filmu otwie-
z tego, co namacalne, bo wyrasta dosłownie pod nogami – z roślin
rają nas na motywacje głównego bohatera, na genezę jego misji,
jako cudów natury i Boga, z którym uzdrowiciel czuje silną więź.
na jego staranne (choć nie w myśl kanonu) wykształcenie, na pasję
Film Holland nie wszystkim przypadnie do gustu. Długo się
i na głębię przekonań, na siłę tłamszonej i zakazanej miłości.
rozkręca, epatuje turpizmem sal szpitalnych i gnijących ran,
Holland tworzy tym samym przenikliwy obraz pół kon-
ostentacyjnie odstaje od białego uśmiechu Georga Clooneya
formisty wiernego jednak swojej Prawdzie. Ponieważ nie jest
z „Ostrego dyżuru”. Jednak, gdy już złapie nas w swoje klesz-
w stanie jej obronić, musi ją ukrywać. Za cenę życia. Bo ludzkość
cze – trzyma mocno.
prawdy nie lubi, nie akceptuje, prawda ludzi uwiera. Ludzkość
Historia uzdrowiciela posłużyła reżyserce do kolejnego roz-
wyżej ceni sobie dobre samopoczucie i samozadowolenie.
liczenia z historią XX wieku, której powidoki powracają dziś.
Zaś bronią ludzkości jest totalitaryzm i przemoc. Nawet dziś,
Holland osadza bohatera w sytuacji Kaf kowskiej, w której
dosłownie teraz.
FERMENT FILMOWY
60
