4
EDITORIALA
L
errotzen lag sistema pol sozial eta k Lehenengo h ekainaren 1 deigarria ger askatasuna eta bisexua zuen poliziak
GTBI mugimenduaren historia ez zen Stonewallen hasi. Historia askoren historia da, emakume eta gizon asko protagonista dituena, gehienak ezezagunak. Horiek guztiek beren duintasunaren alde egin zuten borroka, hau da, beraien izateko eta nahi izateko moduaren, bai eta maitatzeko moduaren alde. Beren duintasuna eta askatasuna defenditzeko kontsekuenteak izan ziren pertsona horiek bazekiten erailak edo espetxeratuak izateko arriskua zutela, edo gizartean baztertuak edo estigmatizatuak izateko. Munduko herrialde gehienetan hori oraindik horrela da. Giza eskubideen errespetua beren baloreen eta sistema politikoaren oinarria den herrialdeetan, berriz, LGTBI pertsonen egoera hobetzen ari da berdintasunaren helburuari jarraituz, bai legearekiko berdintasunari dagokionez, bai eta gizarte mailako benetako berdintasunaren inguruan. Hori posible izan da milaka aktibista lesbiana, gay, bisex, trans eta intersexualek borroka egin dutelako, adimentsuki eta bikain.
Armand de ziren geraez lehenengo errenteriarra bat. Horren bozeramaile Mikel Martí Azpimarratu feminista ta
LGTBI Memoria eraikitzea dugu aurrera begira zeregin inportanteenetako bat. Ez bakarrik aipatutako aktibistekiko justizia egiteko eta haien memoriari ohore egiteko. Historiak, batez ere gizatalde desberdinek pairatu dituzten giza eskubideen urraketa jasotzen duen parteak –emakumeak, afroondorengoak, LGTBI pertsonak eta gainerako gutxiengoak aipatu beharko genituzke zentzu horretan- gizarte demokratikoen oinarri nagusienetakoa izan beharko Karl Heinrich Ulrichs (1825-1895) luke, basakeria horiek errepikatu ez daitezen eta giza eskubideen defentsa aktiboak kontuan izan dezan etengabe ze bortxaketa gertatu ziren iraganean eta zein gizatalde diren, horregatik, zaurgarrienak.
Espainiar Estatuan, diktadura frankista bortitzaren osteko lehenengo askatasun haizeek zenbait LGTBI talde eta erreferente plazaratu zituzten, oso LGTBIfobikoa, baita ezkerreko alderdiko partaideen artean, zen testuinguru sozial batean. Horrenbestez, talde eta erreferente horiek gorpuztu zituztenak benetako heroiak izan ziren, eta errekonozimendua merezi dute demokrazia
Euskal Herriko lesbiana, gay, bisexual, trans e intersexualen elkartea. Asociación de lesbianas, gais, bisexuales, trans e intersexuales del País Vasco.
El Gobierno Vasco reconoció a Gehitu como asociación de utilidad pública en el año 2006 (Decreto 88/2006 del 2 de mayo) Eusko Jaurlaritza Gehitu onura publikoko elkartea dela deklaratu zuen 2006an (Maiatzaren 2ko 88/2006ko Dekretua)
GEHITU 112 Versión 2.indd 4
26/6/22 12:49
ISSN 2444-4367 Gehitu magazine (Edición impresa) ISSN 2444-4375 Gehitu magazine (Edición digital)
Pertsona batzuk (gehien-gehienak gizonak, errazagoa zutelako gizarte patriarkaletan beren burua nabarmentzea) LGTBI mugimenduaren eta giza eskubideen bilakaeraren erreferente historiko bilakatu dira. Ulrichs, Hirschfeld edo Harvey Milk LGTBI Memorian eta Historian daude. Hor dute beren lekua, halaber, literatura edo artean –borroka politikoa bezain inportanteak direnak- diztira berezia izan zuten Virginia Wolf, Oscar Wilde, García Lorca edo Frida Kahlok.
90 hamarka sortzen dira lanean urte borroka osa (Elena Olao (Amando Pa Txaro Góme Olga Alarcó Teresa Cas Joseba Erre eta Ares P mailan FEL barneratzen hamarkadare Beatriz Gim
Gehitu no se h
