Primeur 6 | 2022

Onafhankelijk vakblad voor de agf-handel 36ste jaargang 6 In dit nummer : Zomerfruit Transport & Logistiek juni 2022 +32 11 69 34 11 bfv@bfv.bewww.bfv.beProfessionele hydrokoeling Elektronische sortering Zomertijd,TRUVALpresenteerthetBelgischeKersenseizoen 2022 Samba | Korvic | Kordia | Regina | Lapins | kersentijd!Sweetheart

The world population is growing and the demand for food plus the way we consume it is more diverse than ever. We want our food fresh and we want it now. Port of Rotterdam is always the fastest route to freshness.

PORT OF ROTTERDAM THE FASTEST ROUTE TO FRESHNESS portofrotterdam.com/agrofood

IN TE RNAT IONAL REFRIGERATION AND FREEZE R T RANSPORT STOR AG E C OLD - FREEZ ER - IN DUSTR IAL GOODS Smederijstraat 2 NL-4814 DB Breda T +31 (0)883 97 70 00 rob@frigorexpress.nl Rue du Champ Lionne 8 B-7601 Peruwelz T +32 (0)69 67 22 frigorexpress@orange.frinfo@frigorexpress.be70WWW.FRIGOREXPRESS.BE255,AvG.CaustierF-66000PerpignanT+33(0)468210433557,AvenuedesVergersF-13750Pland’OrgonT+33(0)0967083031sebastien@frigorexpress.fr ZI St. Michel, Rue des Cerises F-82000 Moissac T +33 (0)5 63 04 92 jeanluc@frigorexpress.fr85 Hipokrata iela 21-38 LV-1079 RIGA T +37 (0)127 71 76 baltic.office@frigorexpress.lv49

toekomstbestendige faciliteiten voor mijn zoons realiseren” Guy De Meyer 50 Blauwe bessenmarkt: nog steeds veel groei24Thema:Zomerfruit6Visie 96Special:Transport&Logistiek “Met supermarkten vallen prima afspraken te maken” Peter van Dijck, Fossa Eugenia 66 Markt overzees citrus traag op gang door hoge logistieke kosten 68 Veel Zuid-Afrikaanse citrusplantages houden het niet onder de huidige omstandigheden 70 Chileense citrussector zet verder in op consu mentenfocus 72 Argentijnse citrussector werkt hard om markt aandeel terug te winnen in de VS en Europa 73 Mandarijn leidt Peruaanse citrusexport66ExtraCitruszuidelijkhalfrond

96 In vijf jaar tijd naar zeventig koel- en vrieshui zen in Europa Harld Peters , Lineage Logistics 100 “Zonder dat transportondernemers het weten, ligt het gevaar van drugs in hun zending op de loer” Ray van der Stadt, Politie 106 “Ondanks alle uitdagingen denken we dit jaar 20 procent groei te realiseren” Rob de Feiter, Frigorexpress 110 Efficiëntieslag dankzij bundeling logistieke activiteiten 115 “We zien kansen in het vervoer van AGF” Tom Steenmeijer, Farm Trans 119 Hoe Havenbedrijf Rotterdam ondanks alles de snelste blijft 126 Naast uitdagingen in de transportsector ook kansen in de logistieke afhandeling Jochen Borremans, Bingo Trans 24 Eerste Charentais van eigen bodem 29 Goed te pruimen seizoen op komst 31 Spaans steenfruit van start met hoge prijzen 34 Traditionele meloen in een verbeterd jasje 38 Harde techniek laat zich van zachtste kant zien 43 Teelt aardbei-uit-zaad in opmars 49 “We wilden

87 Hobby van Dylan van Raaij 93 Column: Rob Baan De toekomst heeft nog steeds haast 133 Agf-er buitenland: Gerard van Loon 135 Geswitcht: Stefan Duyf 136 Dick Pijpers: Australische Fingerlime 137 Inventaris: Ary van der Waal 138 Apps en gadgets

Inhoudsopgave

Vaste rubrieken 4 Vooral AGF-specialisten werken met verse bonen 10 De toegevoegde waarde van puur gem bersap 12 Maaltijdbox biedt inzicht in milieu-impact en gezondheidseffect 14 AGF-categorie verliesgevend voor kleine supermarkten 19 “Vier concurrenten die samen de kar trekken voor één product, dat is mooi om te zien” 20 “Rond de oogst van de eerste Opper doezer Rondes zien we de vraag naar aardappelen stijgen” Geert Kruize van Willem Dijk 21 Cranberryconsumptie verbetert geheu gen en neurologische functie 62 De laatste loodjes 63 Een cocktail is op zijn best met vers fruit 65 Spaghetti 100% van gele erwten gemaakt 65 NZ-consumenten schakelen uit kostenbe sparing over op diepgevroren AGF 74 Peru blijft grootste druivenexporteur 76 Finland wordt steeds meer zelfvoorzie nend 86 Telen we binnen 10 jaar dubbel zoveel aardappelen op aarde? 88 Nieuwe werkwijze The Greenery in 8 vragen en antwoorden 90 “We zijn een traditioneel bedrijf, maar willen ook telkens innoveren” Hennie Vroegop, Bananenboxer 91 Ananasverbinding zou mogelijk anti-co ronamiddel kunnen zijn 94 Zin in avocadowijn? 94 Marokkaanse blauwe bessensector streeft naar 100.000 ton export in 2030

3AGF Primeur 6 • 2022 36ste jaargang • juni 2022

EnPietPraatineenszijnwe alweer halverwege het jaar. De zomer dient zich aan en daarbij hoort zomerfruit. PRIMEUR duikt in de meloenen, pruimen, aardbeien, steen- en zachtfruit en blauwe bessen. Je zou er zin in Eenkrijgen!rondje langs logistieke dienstverleners leert ons dat de uitdagingen van hoge brandstofprijzen, personeelstekort en CO2-uitstoot, nog onverminderd een rol spelen in de sector. Maar ook zien we dat er desondanks gestreefd wordt naar groei en ontzorgen steeds belangrijker wordt, is er advies van de Politie voor bedrijven om zich te wapenen tegen drugscriminaliteit tijdens het transport en licht Lineage Logistics de razendsnelle ontwikkeling van het bedrijf Daarnaasttoe.

staan we stil bij het 25-jarig bestaan van Fossa Eugenia en vertelt nieuwe voorzitter Peter van Dijck over het direct leveren aan PieterNeemontdekkenuitprivateMaarverhoudingenproductbeschikbaarheidsupermarkten,endebinnendecoöperatie.ookiseraandachtvoorgembersap,equityindetuinbouw,kastelersFinlandenvalternogveelmeerteindezejuni-editievanPRIMEUR.dussneleenkijkje!Boekhout

16 Column Ruud van Vliet: Private equity kan de Nederlandse (glas)tuinbouw een extra impuls geven 61 Column Juglen Zwaan: De ananas nader bekeken 75 AGF-ster: Joëlla Steenbergen, Europe Retail Packing 85 Column Mark Koppenol : Wat te doen bij schade tijdens zeevervoer?

Na het witte goud komen heel kort de verse peultjes en vervolgens verse doperwten in het seizoen. Hoewel asperges volop als typisch seizoensproduct verkrijgbaar zijn in supermarkten blijven verse peulvruchten echt product voor de specialist. Verse doperwten worden onrijp geoogst en daardoor smaken ze lekker zoet. De suiker in de erwt is dan nog niet omgezet in zetmeel. Verse peulvruchten zijn een vergeten product onder de jongere generatie, social media zijn een belangrijk medium om het product onder de aandacht te brengen bij deze doelgroep. De looks hebben deze producten alvast mee, de verschillende bonen bij elkaar zorgt voor een kleurrijke presentatie. Ook is er een mooi verhaal te vertellen. Peul vruchten zijn de enige groenten die plant aardig eiwit bevatten en vol nutriënten zitten die goed zijn voor de (darm)gezond heid. De maagleverdarmstichting heeft er zelfs een heel boekje over geschreven, inclusief een receptenboekje.

4 AGF Primeur 6 •

Hemmy van Haaren kiest er bewust voor de doperwten als seizoensproduct onder de aandacht te brengen. “Je kunt deze het hele jaar door krijgen, maar wij hebben ze alleen als de Nederlandse er zijn. Dan zijn ze ook het lekkerste en zoeter dan de doperwten die je jaarrond uit Zuid-Europa kunt krijgen, dat zijn ook andere kwalitei

Peulerwten heb je in verscheidene soorten en maten, zelfs als ze gewoon doperwt in plaats van tuinerwt, groene erwt of krom bek worden genoemd. Vaak staan er dan aanduidingen bij. In volgorde van oplopende grootte: extra fijn, zeer fijn, fijn en middel fijn. Deze groottematen zeggen overigens (vrijwel) niets over de rijpheid, noch over de smaak.

Vooral AGF-specialisten werken met verse bonen

Krombekken Sluimererwtjes of peultjes

Peulvruchten2022

“Als we stoppen met laten groeien van de welvaart en weer tevreden gaan zijn met wat we hebben, is er dan nog een klimaatprobleem?”

Davithaja staat elke dag op markten met verse producten rond om Antwerpen. In het seizoen verkoopt hij twee soorten doperwten: de gewone groene peulerwten en krombekken. “Dat is een oude soort die nog altijd heel popu lair is. Ze zijn wat lichter van kleur en zoe ter dan gewone doperwten en erg geliefd. Beschikbaarheid is wel een probleem, ze zijn moeilijk te verkrijgen,” vertelt hij. De krombekken hebben een nog korter sei zoen dan de doperwten van Belgische bodem. Krombekken zijn er krap een maand, de doperwten een maand of twee. Verse kapucijners worden nauwelijks ver kocht op de Belgische markt. Rudie heeft deze niet in het assortiment, alleen op bestelling neemt hij ze mee. Tuin- of labbo nen worden niet veel verkocht. Rudi ver koopt de Italiaanse, die gedopt en vervol gens gepeld moeten worden. “Dat is zoveel werk dat doen alleen de echte koks. Het is wel een trend dat mensen liefst alles voor bereid willen kopen, ze hebben geen tijd om het klaar te maken of geen zin, zeker de jongere generatie,” aldus Rudi.

Een heel ander boontje dat gedopt wordt aangeboden is de edamame, de boontjes/ erwtjes in jonge, nog niet rijpe peulen van de sojaplant. Deze worden tegenwoordig ook wel als hippe snack gegeten. Mensen kennen het product vanuit sushi bars waar het vaak als bijgerecht wordt aangeboden. Hemmy van Haren gebruikt het in poke bowls. “Daarvoor is het een perfect pro duct. Je krijgt deze boontjes kant-en-klaar nog bevroren aangeleverd en na ontdooi en blijven ze zeker 4 à 5 dagen heel mooi en Rudiknapperig.”vanHalvan

Van de peulvruchten die je niet hoeft te doppen neemt Rudi meer volumes mee naar de markt. “Boterbonen, sperziebo nen en snijbonen zijn nu allemaal popu lair,″ vertelt hij. Het seizoen van de jonge peultjes of sluimererwten is al gedaan.

Vraagt Jolanda Nooijen van Compliment zich af “De CO2-uitstoot per kilo product is met zeevracht miniem in vergelijking met het transport van de supermarkt naar huis toe”

Q U O T E S

“Met de huidige contractprijzen wordt het praktisch onmogelijk aardappelen te blijven telen”

Stelt Bart Nemegheer, De Aardappelhoeve: Peulvruchten zijn eetbare gewassen waarvan de zaden of de zaden met hun omhulsel worden gege ten. De meeste peulvruchten worden gedroogd en vallen daardoor niet onder de noemer groente. Erwten hebben, net als bijvoorbeeld maïs, de wat onhandige eigenschap dat de suikers in de groente vrijwel direct na het oogsten worden omgezet in zetmeel. Verse doperwten worden daarom al heel snel minder zoet en vervolgens melig. Om die reden wordt het overgrote merendeel van de dop erwten na de oogst geconserveerd, ingevroren of in glazen potten gedaan. Presentatie peulvruchten bij Hemmy van Haren

“Die zijn ook heel populair, maar daarvan is altijd weinig beschikbaar. Het is een duur product, 8 euro de kilo inkoopprijs, maar toch wordt het aan mijn clientè le ruim verkocht. Peultjes uit Kenia heb ik ook en deze zijn goedkoper, maar veel mensen zijn daar argwanend over. Je voelt dat in de verkoop.” (ML) info@hemmyvanhaaren.nlrudivanhal@hotmail.com

5AGF Primeur 6 • 2022 ten. Hetzelfde geldt eigenlijk voor kapucij ners en tuinbonen. Het is een product dat niet groot is, maar waar wel vraag naar is wanneer het seizoen daar is.” Het is vooral de wat oudere consument die deze producten nog kent en koopt, sommi gen kijken echt uit naar de start van het seizoen. De jongere komt er pas op af als er een mooie productfoto verschijnt op Face book en Instagram. Dan komen er vragen in de winkel, merkt Hemmy. “Ze willen er dan wat meer informatie over, hoe je het klaarmaakt en wat er lekker bij is. Jonge ren zijn wel geïnteresseerd in peulvruch ten vanwege de gezondheidswaarde, maar ze verwachten eigenlijk niet dat ze zo in de peul worden verkocht. Ze hebben liever groenten die panklaar of schoongemaakt zijn. Voor tuinbonen doen we dat ook altijd, die hebben we altijd gepeld in de winkel liggen, maar gepelde doperwten, die zullen ze vooraf moeten bestellen.”

Fred van Heyningen, Nature’s Pride in gesprek met het tv-programma de Nieuwe Wereld

Dit jaar bestaat Fossa Eugenia 25 jaar. Het is ook een gedenkwaardig jaar, omdat het boegbeeld van de vereniging Ton Holthuijsen een stapje terug heeft gedaan als bestuurder. Zijn opvolger Peter van Dijck vertelt in dit interview over het direct leveren aan de supermarkten, het issue bedrijfsgrootte.”bijproductbeschikbaarheidvanendeverhoudingenbinnendecoöperatie.“Elklidheeftonséénstem,ongeacht

Voorzitter Peter van Dijck (Fossa Eugenia): “Met supermarkten vallen prima afspraken te maken”

6 AGF Primeur 6 • 2022 Visie

Peter van Dijck en Ton Hulthuijsen

Daar zijn in het verleden wel gesprekken over geweest, maar we zijn als coöperatie dankzij onze focus op de retail wel heel uniek in zijn soort. Veel andere coöpera ties zetten hun producten nog grotendeels af via handelsbedrijven en dat is toch een heel ander model, wat moeilijk te vereni gen is. Wij zien onszelf niet als verkoopap paraat, maar hebben vooral accountmana gers actief en hebben daarnaast een klein beetje daghandel nodig om de volumes te finetunen. En waar nodig, kopen we pro duct bij. Soms is de vraag wat groter, of valt het aanbod tegen, omdat de oogst niet heeft opgebracht wat we hadden gehoopt. Dan bewijzen handelshuizen hun waarde.

Wat zijn je speerpunten voor de komende jaren? Die liggen met name op commercieel gebied. Vanouds zijn we sterk retail geo riënteerd en die klanten vragen om meer dere producten. Van de 165 miljoen euro productomzet die we vertegenwoordigen, gaat 60%, dus 100 miljoen, rechtstreeks naar de retail. We willen de lijnen die we hebben lopen naar de supermarkten ver der uitbreiden. Dat betekent dat we telers zoeken die binnen onze groep passen om de vraag in te vullen. Die telers proberen we bij onze groep te krijgen om de produc ten in te vullen. Groei is daarbij geen doel op zich, maar een middel om het product bij de retail te krijgen.

7AGF Primeur 6 • 2022

Zou dat niet sneller gaan door te bundelen met een andere vereniging?

zie het vandaag of morgen nog niet gebeu ren. Daarvoor is er met andere telersver enigingen toch te weinig synergie.

Dit initiatief leidt een slapend bestaan. Ik moet zeggen, het was een prima con cept, opgezet door telers en handel, maar uiteindelijk zijn de verwachtingen toch niet waargemaakt. De landsgrens bleek voor de Duitse klanten een te grote psy chologische barrière. Het merk werd niet als een regiomerk gezien, maar als een buitenlands product. Zo’n merk vergt de nodige investeringen en je ziet dan toch snel dat met name de handel meer met de dag van vandaag dan morgen bezig is. Dan bloeden zulke initiatieven snel dood als het niet direct lukt. Samenwerken is ook niet zo eenvoudig, want vaak gunt de een de ander het verlies nog niet eens. Per soonlijk geloof ik ook meer in één-op-één afspraken met de klant. Samen kun je wat opbouwen en directe afspraken maken.

Was het je ambitie om Ton op te volgen als voorzitter? Nee, dat was absoluut niet mijn ambitie. Ik word dit jaar zestig jaar en had mijn han den vol aan mijn eigen bedrijf, Van Dijck Groenteproducties. In de zoektocht naar een externe opvolger kwamen we echter niet veel verder en toen zijn we binnen de eigen geledingen van onze telersgroep gaan kijken. Zo kwam men uiteindelijk bij mij uit. Ton was initiator, kartrekker, directeur en voorzitter van onze coöpe ratie ineen. Die ruimte heb ik niet, maar door de taken op mijn eigen bedrijf meer te verdelen en op voorwaarde dat de bestuurstaken beter werden verdeeld, ben ik de functie aangegaan. Dat is onder meer gebeurd door de aanstelling van een financieel en commercieel directeur bij Fossa Eugenia. Ik zat al een poosje in het bestuur, dus wist wel een beetje wat ik kon verwachten.

Eerder lanceerden jullie als zuidelijke clubs het merk ‘Die Frischen’ om de korte afstand tot de Duitse grens te ‘verzilveren’. Hoe staat het daarmee?

Daarbij moet je ook reëel zijn. Je bent als groenten- en fruitcoöperatie nu eenmaal geen Coca Cola.

Dat kan geld kosten, maar hiermee bewijst Fossa Eugenia zich wel als betrouwbare leverancier. Misschien zou krachtenbun deling in de toekomst wel nodig zijn. Er zitten genoeg partijen in de buurt, maar ik

Voor de traditionele investeringen wordt GMO niet meer ingezet. Het is ook geen telerssubsidie, maar een coöperatiesubsi die. Zeker op het gebied van duurzaamheid is er nog veel mogelijk met deze subsidie, alleen vraagt het heel veel inspanningen van de organisatie om dit allemaal voor elkaar te krijgen. Er moeten, overigens terecht, aan strenge voorwaarden worden voldaan en dit wordt zwaar gecontroleerd.

In welke straal bevinden jullie telers zich? We hebben een groep witloftelers in IJs selmuiden, verder hebben we een aantal leden rond Bleiswijk, maar het gros zit allemaal rond Limburg. Maar de afstand is voor mij niet zo’n punt. Daarom doet het me ook plezier dat we dit jaar ook een Duitse collega, Bonnacker Spargel und Erbeerhof uit Nettetal, als lid hebben mogen begroeten. Hiermee is Fossa Euge nia echt euregionaal geworden! Om de markt nog beter en completer te bedienen, willen we als vereniging nog verder groei en en daarin zien we ook veel potentie voor de Duitse markt, we zitten tenslotte toch in het grensgebied. Hoe zijn jullie de coronatijd doorgekomen? Zeker bij de eerste coronamaatregelen zagen we naar een aantal producten een explosieve groei in de vraag ontstaan. Iedereen was thuis aan het koken en dat zagen we bij producten als courgettes en prei goed terug in de verkoop. Het leek wel of iedereen prei aan het invriezen was, maar ook de afzet van gesneden kruiden nam bijvoorbeeld een vlucht. In die zin hebben we er met de ver koop vooral voordelen van gezien. Inmiddels is die extra verkoop wel weer afgevlakt.

GMO is en blijft belangrijk. Wel zie je dat er ook hier verschuivingen zijn opgetreden.

Wat zijn jullie afzetmarkten?belangrijkste

Die uitdaging is hier echt groot in het gebied. In de Peelstreek – goed voor dui zenden hectares waar veel telers geves tigd zijn - hebben we te maken met de nitraatrichtlijnen in het grondwater. Dat is een flinke claim die hier in het zuidoosten van het land om onze nek hangt. Het leek lange tijd niet zo’n vaart te lopen, maar nu lijkt het dat er toch wel doorgepakt wordt

De Nederlandse markt is nog altijd een grote afnemer van ons, zowel voor de retail als de verwerkende indus trie. Ook met partijen als HelloFresh en Picnic hebben we contacten. Duitsland is ook nog steeds een goede afzetmarkt voor ons, maar dat aandeel is niet meer zo groot als voorheen. Verder is Frankrijk een gro te markt voor ons en leveren we bijvoor beeld veel ijssla via exporteurs naar de Italiaanse markt. Voeren jullie ook biologisch product? We hebben één teler met een breed bio-as sortiment, variërend van pompoenen tot aardbeien, courgettes, spinazie, boe renkool en prei. We zien de vraag naar biologisch product van onze klanten wel toenemen. Ook heeft die markt een profes sionaliseringsslag doorgemaakt. Van het geitenwollensokkenimago dat de sector vroeger had, is het een volwassen markt geworden. Hoe belangrijk is GMO voor jullie bedrijfsvoering?

De land- en tuinbouw heeft het zwaar te verduren, onder meer met de nieuwe stikstofmaatregelen. Hoe groot is die impact voor jullie?

8 AGF Primeur 6 • 2022 Visie Vaak wijzen handelaren met een beschuldigende vinger naar de macht van de supermarkten. Sta jij er ook zo in? Absoluut niet, ik ken de retail ook vanuit mijn eigen bedrijf als een club waarmee je prima afspra ken kunt maken. Zo doe ik zelf via Fossa al 22 jaar zaken met ver schillende supermarkten. Ik houd persoonlijk wel van de directheid waarmee de discounters werken, daar kun je wat mee. Ze zijn dui delijk wat ze willen, komen hun afspraken over de gemaakte volu mes na, betalen op tijd. Daar kun je afspraken mee maken. We zijn al lang niet meer de onderliggende partij als er wordt gesproken met supermarktketens. We denken mee over nieuwe producten of verpakkingen. Maar leveren aan super markten vereist een speciale aanpak. Zij willen een totaalpakket, een constante kwaliteit en geen lege schappen. Je moet leveren wat de klant vraagt. Maar daar moet je wel je bedrijfsvoering op instellen, zo zijn we dag en nacht gaan oogsten om maar zo vers mogelijk te kunnen leveren. De kracht van Fossa is ook wel dat we de telers aan de klant gekoppeld hebben. Wil len supermarkten in een bepaalde periode een actie voeren, dan horen ze gelijk of dat mogelijk is. Ook worden er steeds vaker acties met meerdere groenten of fruit gecombineerd. Dankzij ons brede assor timent kunnen we hierin snel schakelen. Voorafgaand aan het seizoen spreken we precies af aan welke specificaties de pro ducten moeten voldoen. Wensen ze prei met een korte schacht of een donkergroen blad, dan zorgen wij aan de voorkant voor contacten met veredelaars voor de rassen die aan deze eigenschappen voldoen. De vergrijzing en een toename van eenper soonshuishoudens bracht ons er bijvoor beeld toe om ook kleinere bloemkolen te telen. Als je laat zien dat je meedenkt, flexibel bent en grote volumes kunt leve ren, dan kun je echt verregaand samen werken en hoef je ook niet bang te zijn dat je van de ene op de andere dag wordt inge wisseld voor een andere leverancier. Ver geet ook niet dat productbeschikbaarheid voor de supermarkten steeds meer een issue aan het worden is. Er komen steeds minder telers en weersextremen zijn aan de orde van de dag. Jullie gingen in 1998 van start met achttien telers van tomaten en aubergines. Hoe ziet het productassortiment van Fossa Eugenia er vandaag de dag uit? We stonden in eerste instantie bekend als de ‘tomatenclub’, maar in de loop der jaren zijn juist veel tomatentuinders afgeval len, vaak omdat ze geen opvolging hadden. Vandaag de dag vormen onder andere de vollegrondsgroenten en kruiden de hoof moot. Veel van die tuinders vielen bij de veiling tussen wal en schip en zochten hun heil elders. Wij hebben ons met ons eigen bedrijf in 2002 aangesloten bij Fossa Euge nia. Als groenteteler waren we in 1989 al vertrokken bij de veiling. We hadden al goede contacten met supermarkten en waren groot genoeg om zelf direct zaken met hen te doen. Die contacten hebben we als bedrijf ook ingebracht bij Fossa Eugenia. We zijn in een korte tijd sterk gegroeid, wat bedrijfsmatig nodig was, maar vrij uitzonderlijk is in Noord-Lim burg. Tuinders waren hier lange tijd tevre den met kleinschalige bedrijven waarmee ze de kost konden verdienen. Die tijd ligt inmiddels achter ons. Inmiddels telt Fossa Eugenia 42 leden en 4 gastleden met een areaal van ruim 90 hectare onder glas en 3000 hectare vollegrond. Kruiden vormen een grote tak, maar we hebben bijvoor beeld ook 28 hectare aardbeien onder glas en teelt van paksoi en sla op water.

Maar in de sla-oogst hebben we ook al van alles geprobeerd, maar zijn we uiteinde lijk nog niet echt verder gekomen. Derge lijke investeringen kosten veel geld, want een machinefabriek gaat hier vaak niet in investeren, dus dat moet je allemaal zelf doen. Alternatief is de teelt op water, maar je kunt niet het volledige areaal hierin onderbrengen. Is het moeilijk om alle telers van groot tot klein op één lijn te krijgen? Ik was in eerste instantie een beetje bang dat leden tegen onze bedrijfsgrootte aan zouden hikken, maar dat valt gelukkig erg mee. Samen met Especia, de verse kruidentak van Gipmans, behoren we tot de grotere leden van de groep, maar dat betekent geenszins dat we meer te zeggen hebben. Binnen onze coöperatie heeft elke teler één stem, of hij nou 1 of 50 miljoen euro omzet vertegenwoordigt. Dat wordt wel gewaardeerd. Iedereen heeft zijn eigen aanpak. Binnen de vereniging is er ruimte voor telers die volop mee willen denken, maar ook voor telers die geen behoefte hebben aan gedoe en vooral ontzorgd wil len worden. We zijn echt het verlengstuk van de teler. Zij krijgen volop support van de coöperatie op het gebied van financiën, ICT en certificeringen. Verder is onze uit betaling zo eerlijk en helder als het maar zijn kan. Beurt de teler een euro voor zijn product, dan beurt hij ook euro. Daar gaat de provisie vanaf en dat krijgt hij uitbe taald. Dat is allemaal open en transpa rant. En aan het einde van het jaar kijken we of de vereniging goed heeft gedraaid, dan krijgen ze nog wat terug. Was het een slecht jaar, dan krijgen ze minder terug en is het een heel goed jaar geweest, dan krijgen ze wat meer uitbetaald. De coöpe ratie mag een fatsoenlijke winst maken en de rest gaat terug naar de telers. Dat wil ik graag zo overeind houden. (IH) peter.vandijck@fossaeugenia.com

Ik houd persoonlijk wel van de directheid waarmee de discounters werken, daar kun je wat mee.

9AGF Primeur 6 • 2022 op dit dossier, waardoor de toekomst in één keer een stuk onzekerder is gewor den. Het is dus afwachten of de overheid met een fatsoenlijke vergoeding komt. Ook het middelenpakket is door de loop der jaren alleen maar verder uitgeknepen. Maar in die zin is er een eerlijk speelveld, het geldt voor iedereen, dus we zullen er allemaal mee om moeten gaan. Vaak leidt dat ook wel weer tot nieuwe innovaties, al wil je die alternatieven op het eerste gezicht vaak niet zien. Tegelijkertijd is het weleens zuur als al die extra inspan ningen niet tot een meerprijs leiden. Zo zijn bij ons alle producten al jaren Planet Proof-gecertificeerd, maar van een extra vergoeding hiervoor is geen sprake. Het is gemeengoed geworden, anders hoef je niet te leveren. Hebben de robots al hun intrede gedaan in de oogst? Dit speelt volop door alle arbeidstekorten. In onze vollegrondsteelten heb je stof en te maken met alle weersomstandigheden en dat maakt het er niet eenvoudiger op. Maar bijvoorbeeld met onze broccoliteelt zijn we nu bezig om met robots te gaan oogsten en dat lijkt toch door te zetten.

10 AGF Primeur 6 • 2022

Gembersap werd speciaal gepromoot voor Vaderdag

“Van Lapland tot Kroatië en via lucht vracht naar Nieuw-Zeeland, uit de hele wereld krijgen wij aanvragen. Vanuit onze opslag in Nederland zijn wij in staat onze klanten wereldwijd te bedienen. Met zowel verse gember om zelf te persen, diepgevroren gesneden blokjes, als puree of als sap,” vertelt Hans. Daarnaast ver markt Now Organic hun producten online aan zowel consumenten, foodservice en horeca onder het eigen merk Go Now. Dit zijn consumentenverpakkingen van gem ber- en kurkumasap in flessen van 200 ml of 750 ml.

READY TO MIX & READY TO DRINK Sommige consumenten besteden jaarlijks wel 800 euro online bij Go Now. Voor die markt ontwikkelde zij een lijn met Ready to Mix en Ready to Drink. Respectievelijk sappen en shots die ook in de foodservice gemakkelijk kunnen worden gebruikt. De toegevoegde waarde van puur gembersap www.go-now.eu • info@go-now.eu • T. +316-43257062

Werd gember vroeger vooral in de Chinese keuken gebruikt, tegenwoordig vind je gember terug in vele dranken, zoals thee, blends, shots, bier. Door de pittige kick is gember nu zelfs geëvalueerd tot een alternatief voor alcoholische dranken. In prachtig vormgegeven flessen en vergelijkbaar geprijsd als gedestilleerd staat het in de schappen van de slijterij. Die ‘toegevoegde waarde’ vindt Now Organic niet het belangrijkste van de producten. Ze houden het liever puur. De scherpte van gember kan gemeten worden via de Scovilleschaal (SHU). Volgens Wikipedia scoort de pittige ver binding gingerol ongeveer 60 SHU. Het wordt omgezet in zingerone (ongeveer 37,5 SHU) wanneer het wordt gekookt en verandert in de veel sterkere shogaol (ongeveer 160 SHU) wanneer het wordt gedroogd. “De pittige smaak van gember wordt vaak verzacht door er suiker of kruiden aan toe te voegen. Wij doen dat bewust niet. De klant kan zelf kiezen wat die verder met ons product doet,” vertelt Hans Versteegh. “Puur gembersap is de gebruiksvriendelijke vervanger van verse gember en op vele manieren toe te pas sen: een scheutje gembersap in de thee, of gemixt met koud (bruisend) water, vruch tensappen, smoothies en multivitaminen dranken of puur als shot.”

Bewerkte AGF

Voor al hun producten heeft Now Organic de gehele keten in eigen beheer. Rob van Baal is verantwoordelijk voor de teelt in China en Hans Versteegh voor het persen en bottelen in Nederland. Hans: “Met dit concept zijn wij uniek in de markt. Tracea bility, biokwaliteit en verzekerde beschik baarheid zijn zaken die belangrijk zijn in de biomarkt en voor klanten die een vast programma willen.” (ML) hans@noworganic.com

Een derde product dat Go Now aanbiedt is kurkumasap. Hans: “Kurkuma is enorm in opkomst. Het werd natuurlijk al langer gebruikt als smaakmaker in gerechten zoals curry’s, maar we zien een steeds gro tere vraag naar kurkuma. Niet veel men sen kennen kurkuma als sap. Het is beken der in poedervorm of in een capsule als voedingssupplement. Kurkumasap kun je net als gembersap overal mee mixen. Het geeft een verrassende, licht bittere smaak. Ook worden er nogal wat voordelen voor je gezondheid aan toegeschreven.”

11AGF Primeur 6 • 2022

Klanten die Ready to Mix kopen voegen er zelf smaken aan toe. De Ready to Drinklijn is gemixt met biologisch mandarij nensap. De mandarijnen zijn ook geheel in eigen beheer geteeld en geperst.

Kurkumasap vinden consumenten minder lekker dan gembersapLars en Hans Versteegh brengen grotere bestellingen naar afnemers met de elektrische bus

Het ginger-project van Now Organic begon in 2006 in Dalian waar ze eigen biologisch gecer tificeerde gembertelers in dienst hebben. Er wordt samengewerkt met een coöperatie van telers in de omgeving. De werknemers van Now Organic komen bij de aangesloten telers wekelijks over de vloer. Het oogsten van gember is handwerk om deze niet te beschadigen. Na verwijdering van het lof worden de gemberwortels opgeslagen in kartonnen dozen. De fabriek in China is ander half voetbalveld groot en beschikt over drie grote koelhuizen met een totale opslagcapa citeit van ca. 6.500 m3. Na een opslagperiode van ruim een maand is de gemberschil genoeg uitgehard om deze klaar te maken voor export. De mooiste exemplaren zijn bestemd voor de versmarkt in pallet- of volle containerladingen. Het overige deel wordt gewassen, gesneden, gedroogd en verpakt voor verdere verwerking tot sap in Nederland. De waslijn heeft een capaciteit van twee ton per uur. Het wassen van gember verbruikt veel water. Derhalve heeft Now Organic veel geïnvesteerd in water zuivering waardoor een reductie van 50% in watergebruik is. Na het selecteren en snijden gaat de gember naar de drogerij om vervol gens te worden verpakt.

KURKUMASAP

ALLES IN EIGEN BEHEER

12 AGF Primeur 6 • 2022 Horeca

IMPACT OP HET MILIEU Om al die scores te berekenen heeft Eko menu een tool ontwikkeld: Environment True price & Nutrition Assessment, kort weg ETNA, dat de scores berekent op basis van data uit wetenschappelijk onderzoek. Jack legt uit dat ze hierbij de CO2-uitstoot en het waterverbruik berekenen op basis van de zogenaamde life-cycle assessment, een rekenmethode waarbij de impact van producten gedurende de hele levenscyclus wordt berekend. De gemiddelde CO2-uitstoot per maaltijd is in Nederland 1690 gram, zo werd bere kend op basis van de voedselconsumptie peiling van het RIVM. Deze gemiddelde maaltijd werd door hetzelfde rekenmodel gehaald om een goede vergelijking te kun nen maken met de maaltijden van Eko menu. “We vergelijken onze CO2-uitstoot met de supply chain van de boer tot aan de supermarkt,” verduidelijkt Jack. De resultaten van de berekeningen leve ren soms verrassende inzichten op.

Maaltijdbox biedt inzicht in milieu-impact en gezondheidseffect

De biologische maaltijdboxen van Ekomenu zijn sinds kort voorzien van een berekening van de foodprint. Naast de voedingswaarden zoals vezels en eiwitten vinden klanten nu ook informatie over de CO2-foodprint, het waterverbruik en krijgen maaltijden een aantal vitaliteitspunten per maaltijd. Ekomenu streeft naar een andere invul ling van de voedselketen. Volgens oprichter Jack Stroeken is de maaltijdbox de ideale springplank naar een gezonde leefstijl en een gezond voedselsysteem. “Wij kunnen met de maaltijdboxen veel impact realiseren en schade aan milieu verminderen.” Nu kunnen klanten ont dekken hoeveel CO2-uitstoot en water verbruik er bij de productie van de maal tijden komt kijken, hoeveel groenten erin zitten en hoe de maaltijd scoort op het gebied van vitaliteit. Een volgende stap zou zijn om de kosten van de impact op milieu en gezondheid in beeld te brengen. “In de voedselketen worden meer kosten gemaakt dan wat je bij de kassa afrekent. Eigenlijk zou dat bedrag drie keer zo hoog moeten zijn. Bij elke euro zou er een euro aan milieukosten en een euro aan gezond heidskosten bij moeten worden berekend.

“Opvallend is bijvoorbeeld dat de hoe veelheid CO2 bij kalfsvlees hoger is dan bij rundvlees.” Hoewel de CO2-score van vleesgerechten altijd hoger uitvalt dan bij vegetarische gerechten, betekent dit niet automatisch dat Ekomenu het gebruik van vlees gaat verminderen. “Natuurlijk is het goed om zoveel mogelijk vegetarisch te eten, maar we willen mensen vooral bewust maken van de impact. We geven hiermee een handvat waarmee de klant zijn keuzes kan bepalen. Het verschilt per klant wat er met deze informatie wordt gedaan. De een is er niet mee bezig en wil vooral lekkere en gemakkelijke gerechten. De ander is geïnteresseerd in het verhaal achter de producten.” Jack vergelijkt het met de voedingswaarden die al worden vermeld. “Dat is een wettelijke verplich ting waar ook niet iedereen om heeft

Wij willen de helft van die verborgen kos ten besparen,” vertelt Jack.

Ekomenu koos ervoor om de foodprint berekening breder te trekken door niet alleen transparant te zijn over de impact op het milieu, maar ook inzichtelijk te maken wat de impact van de voeding is op de persoonlijke gezondheid. Daarom vin den klanten op hun digitale kassabon ook een groenteteller en een aantal vitaliteits punten per maaltijd. De gemiddelde Nederlander eet volgens het RIVM 131 gram groenten per dag, terwijl geadviseerd wordt om dagelijks 250 gram te eten. De gemiddelde Ekome nu-maaltijd bevat 300 gram groenten per persoon en de groenteteller maakt dat per maaltijd en maaltijdbox inzichtelijk.

13 gevraagd. Je kunt ernaar kijken, maar dat hoeft niet.”

IMPACT BIOLOGISCHE WERKWIJZE KOMT NIET VOLLEDIG UIT DE VERF Jack vertelt dat de berekeningen nog volop verder kunnen worden ontwikkeld. “Dat je de eerste bent wil niet zeggen dat je dan ook klaar bent. We hebben het hier over een andere manier van nadenken over de voedselketen en over de manier waarop je de impact op het milieu en de gezond heid berekent.” Want die berekening, hoe uitgebreid die nu ook is, zou beter kun nen. Biologische ingrediënten komen bijvoorbeeld niet altijd beter uit de bus. “Het probleem is dat de impact op biodi versiteit en bodemgezondheid normaliter niet worden meegenomen in de life-cycle assessment en andere standaard reken methodes over CO2-uitstoot en waterge bruik. Terwijl die twee elementen voor de biologische landbouw heel belangrijk zijn. Niet voor niks kiest de EU voor 25% bio logische landbouw in de Green Deal. Een gezonde bodem bevat veel CO2 en het is maar de vraag of biologische landbouw grond minder productief is, aangezien een gezonde bodem veel langer inzetbaar is voor voedselproductie. Dat alles wordt niet meegenomen in de berekening, dus er is nog een beperkte positieve invloed van het biologische karakter. Daar zou nog aan gewerkt kunnen worden.” Ondertussen blijft Ekomenu bij de keuze voor biologi sche ingrediënten. “Dat is onze formule en daar geloven we in, net als dat we gelo ven in veel groenten eten en lokale teelt”, besluit Jack. (JH) jstroeken@ekomenu.nl aram-troost@live.nl (0)166

GEBR.www.troostpallethandel.nlTROOST Het thema volgende maand : Aardappelen Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter T. +31

baseert zich op ‘The Global Bur den of Diseases, Injuries and Risk Fac tors’, kortweg GDB. Een studie uit 2016 die onderscheid maakt tussen producten met een positieve en negatieve impact op gezondheid. “We weten bijvoorbeeld dat rood vlees minder gezond is dan een vegetarisch gerecht met veel groenten. Die gegevens gebruiken we om te berekenen wat het risico is op chronische aandoenin Diegen.”risicobepaling gebeurt aan de hand van DALY’s, wat staat voor ‘Disability

69 82 32 - andries@agfprimeur.nl

“Al deze data gebruiken wij om een bere kening te maken. Het lagere risico wordt omgezet in positieve punten. Wij streven naar 20 procent risicovermindering, wat 100 vitaliteitspunten oplevert.”

ABC Westland 622, 2685 DH Poeldijk | M. 06 - 43 00 03 15 ∙ E.

Adjusted Life Year’. DALY’s gaan over de hoeveelheid gezondheidsverlies in een populatie die veroorzaakt wordt door ziekte en sterfte. Het is opgebouwd uit de jaren geleefd met ziekte en de jaren ver loren door vroegtijdige sterfte. De acht voedingsgroepen die samen de Vitaliteits score bepalen, hebben allemaal een ander effect op de DALY’s. Zo gaat een te lage consumptie van groenten gepaard met 88 DALY’s per 100.000 inwonende en een te hoge consumptie van zout met 46 DALYs. Er wordt gerekend met de DALY’s die gel den voor de bevolking van het land waar de maaltijd geconsumeerd wordt.

PUNTEN VOOR VERMINDERDE RISICO’S OP AANDOENINGENCHRONISCHE

Het aantal grammen groenten betreft ver se groenten, maïs, doperwten, sperziebo nen, zoete aardappel en paddenstoelen. Officieel mogen tomaten in blik hier ook bij opgeteld worden, maar die worden niet meegeteld, omdat Ekomenu klanten wil stimuleren om zoveel mogelijk voedings stoffen uit verse ingrediënten te halen. De berekening achter de vitaliteitspunten is een stukje ingewikkelder. Jack legt uit: “Er zijn wetenschappelijke studies bekend over de effecten van bepaalde voedings patronen op de gezondheid. We laten zien hoeveel lager het risico op chronische aan doeningen wordt door een gezond menu te Ekomenukiezen.”

hen is het advies: bouw aan een lokaal netwerk om de keten nog korter te krijgen. Dit creëert de mogelijkheid om de omloopsnelheid verder te verhogen. Ech ter, voor dit type ondernemers ligt zeker in combinatie met de personeelstekor ten de werkdruk zeer hoog, waardoor dit doorgaans een lastig karwei kan zijn.”

Macro-economische ontwikkeligen ten opzichte van 2004

Het lukte deze winkels echter niet om de gerealiseerde brutowinstmarge te verho gen (index=98,8). Dat zit met name in de goederenderving die ook opliep (index = 123,8). Duidelijk is te constateren dat de winst op AGF in winkels in de categorie A vooral wordt gedrukt door de goeder enderving (5,09% in 2021). Patrick: “De omloopsnelheid in deze winkels ligt veel lager, ze zullen dus meer weg moeten gooi en. Too Good to Go zou voor deze winkels een goede oplossing zijn tegen verspilling en kunnen ze toch nog enige marge op deze producten maken.” Of de local for local een trend is waar met name deze kleine winkels op in kunnen spelen, is de “Voorvraag.

14 AGF Primeur 6 • 2022 Retail AGF is een categorie die vooral voor kleine supermarkten lastig is om te managen. Winkels met een omzet van wekelijks meer dan 175.000 euro laten vergeleken met het jaar ervoor een lichte positieve ontwikkeling van de brutowinstindex zien in 2021, kleinere supermarkten ontwikkelen zich negatief. Dat blijk uit Benchmark Supermarkten 2021 die Marshoek deze maand uitbracht. Marshoek vergeleek 332 franchisene mers van AH, Jumbo, Plus, Coop, Spar en MDC en hebben deze onderverdeeld in 4 omzetcategorieën (zie tabel) met elk hun eigen dynamiek en margemix. “Hoe groter de supermarkt, hoe groter en belangrij ker het omzetaandeel AGF is en hoe meer deze winkels AGF ‘in the picture’ kunnen zetten,” zo vertelt Patrick Wesselo van Marshoek. “In kleinere winkels doen de meeste mensen geen weekboodschappen. Daar ligt een basisassortiment AGF en is er minder speelruimte om uit te pakken met deze afdeling.” Wat voor 2021 opvalt is dat alleen voor winkels in de categorie B het omzetaandeel is toegenomen voor AGF (index=100,8).

AGF-categorie verliesgevend voor kleine supermarkten

Het personeelstekort wordt ook bij super markten gevoeld. “Niet alleen op de win kelvloer nemen de personeelstekorten verder toe, de tekorten nemen ook verder toe binnen de supply chain. Dit raakt direct en indirect de supermarkten. Immers, het hele logistieke proces vergt aanzienlijke aantallen mensen om de orders te verza melen en de vrachtwagens te bemannen. Dit geldt zowel in de winkellogistiek als de online Kijkendketen.”naar het totaalplaatje bleven de consumentenbestedingen in 2021 op peil. Ze lagen weliswaar lager dan in het uit zonderlijke coronajaar 2020, maar ten opzichte van pre-corona (2019) lagen deze in 2021 daar iets boven (zie grafiek macro-economische ontwikkelingen). Vol gens de Benchmark steeg de weekomzet per winkel met 0,8 procent naar gemid deld €234.282. Hoewel de klantenaan tallen met 1,2 procent afnamen, steeg de gemiddelde besteding met 2 procent. De winstmarges zijn echter flinterdun, ana lyseert Marshoek. Ondernemers doen er goed aan om zich voor te bereiden op een onvoorspelbare toekomst, want na de impact van corona is deze branche niet in rustiger vaarwater terechtgekomen. De oorlog in Oekraïne, hogere energie- en huurprijzen, de energietransitie, inflatie, terugvallende koopkracht, stagnering van de economie en beschikbaarheid van pro ducten zullen forse impact hebben op het koopgedrag (meer huismerken en kleinere mandjes) en dus de exploitatie. Binnen al deze dynamische ontwikkelin gen adviseert Marshoek ondernemers om in elk geval te blijven vernieuwen. Telkens blijkt dat winkels met een hoger investe ringsniveau hogere omzetindexen laten zien. Wanneer een winkel ‘ouder’ wordt, dan daalt de omzetgroei ten opzichte van ‘nieuwere’ supermarkten en wordt meer marktconform. “Voor de langere termijn is het up-to-date houden van de winkel altijd de juiste strategie.” (ML)

Bron: Benchmark supermarkten 2021, Marshoek Omzetaandeel Brutowinst Prijsderving

Categorie D: >€300.000 15,7% 15,6%

Goederenderving Niet-zichtbare lekkage

Ook om ontwikkelingen als flitsbezorging kunnen supermarktondernemers niet heen. Marshoek denkt dat er best moge lijkheden zijn om vanuit de eigen super markt op redelijk rendabele wijze een propositie neer te zetten, met externe par tijen lijkt dat lastiger, zeggen ze. “Daarbij zien we dat naast de ‘traditionele’ flitsers nu ook wordt ingestapt door externe par tijen als Thuisbezorgd en Deliveroo. Deze partijen hebben echter zelf een verdien model nodig en komen vanuit de horeca (met hogere marges). Het werken met de omzetten van supermarkten legt daarom de nodige druk op de verdiencapaciteit. Daarnaast wordt er nog flink gesleuteld aan de propositie. Dient flitsen in tien minuten te gebeuren of is een half uur ook prima? En welke vergoeding is de consu ment bereid hiervoor te betalen?”

Patrick.wesselo@marshoek.nl

2020 2021 Index 2020 2021 Index 2020 2021 Index 2020 2021 Index 2020 2021 Index

De prijsderving, goederenderving en niet-zichtbare lekkage zijn uitgedrukt in een percentage ten opzichte van de consumentenomzet Brutowinst is het omzetaandeel minus de totale derving Mopal draagkrachtstapelt Nederland +31 (0)168 32 45 26 België +31 (0)14 31 78 43 Contact info@mopal.nl Online www.mopal.nl

15AGF Primeur 6 • 2022 Breder kijkend naar vers, speelt de strijd om het maagaandeel met horeca. Hierop spelen supermark ten al langer in redelijkblijvenDefoodserviceconcepten.metresultatenhiervanvolgensMarshoekbeperkt.Invergelijking met horeca wringt het namelijk tussen prijs en verwachting van de consument. Echt goede producten mogen geld kosten, maar horeca kan daar toch andere prijzen voor vragen dan de supermarkt. Dat heeft impact op de marge en dus op het verdien model. “Jarenlang hebben supermarkten gestreefd naar een zo groot mogelijke effi ciency. Door te starten met foodservice gaat er weer meer aandacht het product in. Het rond rekenen van foodserviceconcep ten met supermarkt cao en lagere marges is een forse uitdaging.”

Categorie A: < €50.000 8,6% 8,3% 96,2 25,0% 23,4% 93,7 0,61% 0,60% 98,2 4,66% 5,09% 109,2 2,66% 2,50% 93,9 Categorie B: €50.000€175.000 11,8% 11,9% 100,8 28,8% 28,5% 98,8 0,79% 0,81% 102,2 1,45% 1,79% 123,8 0,90% 0,12% 13,4 Categorie C: €175.000€300.000 14,7% 14,4% 97,6 27,1% 27,2% 100,4 0,43% 0,44% 101,8 1,48% 1,56% 105,4 0,37% 0,19% 51 99,0 27,8% 28,0% 100,8 0,47% 0,50% 106,1 1,10% 1,12% 102,4 0,28% 0,17% 61,1

RISICODRAGEND KAPITAAL

We hebben wereldwijd een toenemend voedselvraagstuk en met hightech kassen kunnen we een bijdrage leveren om dat vraagstuk te verkleinen. Om die reden wordt de komende 8-10 jaar wereld wijd een expansie verwacht van het high tech kassenareaal van minimaal 25.000 tot 40.000 ha. Er is momenteel onvoldoen de capaciteit om deze expansie te verwe zenlijken. Schaalvergroting, professio nalisering en internationalisering zijn in de (glas)tuinbouw keihard nodig. Deze noodzaak wordt (h)erkend door overhe den en investeerders. Ook de bedrijven in de sector zelf zien dat steeds meer, getui ge ook de adaptatie van private equity, clustering en samengaan van bedrijven. Private equity heeft al jaren verhoogde aandacht voor bedrijven in deze sector. Dat geldt niet alleen voor kassenbouwers, maar ook voor zaadbedrijven, opkwekers, installateurs, automatiseerders, robotica bedrijven, succesvolle telers, verpakkers en verwerkers.

Hightech kassen kunnen een bijdrage leveren aan het vraagstuk, mits overge stapt wordt op duurzame energiebron nen als geothermie en restwarmte, met datagestuurd telen het gebrek aan telers kan worden opgevangen en meer teelt- en oogstwerkzaamheden kunnen worden geautomatiseerd en gerobotiseerd.

De Nederlandse tomatenteler Agro Care heeft haar ambitie om binnen 10 jaar in 1.000 ha hightech kassen te telen niet onder stoelen of banken gestoken. Het Noord-Amerikaanse Mastronardi is met 200 ha ‘eigen’ kassen en ruim 1.600 ha contractteelt een ander mooi voorbeeld. De noodzakelijk schaalvergroting en ketenverkorting zal naar verwachting het rendement van de telers verhogen.

De verwachting is dat meer grote bouw clusters voor hightech kassen gaan ont staan en daarnaast opschaling van grote telers, die direct aan de retail gaan leve ren. Bouwclusters als Arvesta en Atrium Agri zijn voorbeelden. Investeerders en overheden hebben andere behoeften en eisen bij de bouw van hightech kassen dan telers. Investeerders en overheden vragen om productiebegeleiding, -garantie en steeds vaker om een rendementsgarantie.

Private equity kan de Nederlandse (glas)tuinbouw een extra impuls geven

In de mei-editie van Primeur heb ik een artikel mogen schrijven waarin ik heb geschetst dat private equity niet meer weg te denken is uit de glastuinbouw. De aandelen van steeds meer bedrijven in de (glas)tuinbouwketen worden door private equity geheel of gedeeltelijk verworven. In dit artikel ga ik een stap verder en wil ik laten zien dat private equity in de (glas)tuinbouw ook heel hard erg nodig is.

16 AGF Primeur 6 • 2022 Financieel

De term private equity wordt te pas en te onpas gebruikt en is daarmee vaak omstreden. Private equity is kort gezegd risicodragend kapitaal ingebracht door investerings- en/of participatiemaat schappij in een niet beursgenoteerde onderneming. Bij de start van bijna elke onderneming wordt risicodragend kapi taal ingebracht door familie, bekenden en vrienden en in een later stadium door meer professionele partijen. Een bank kan aanvullend, onder strikte voorwaarden en normen, werkkapitaal verschaffen en/ of bedrijfsinvesteringen faciliteren. Het eigendom door private equity is altijd tijdelijk: de vervreemding van het aande lenbelang ligt gemiddeld tussen de 5 en 10 jaar. Na die periode worden de aandelen van de onderneming vaak verkocht aan bijvoorbeeld een ander bedrijf, een ander investeringsfonds, aan het management of gaat de onderneming naar de beurs. De meerwaarde bij verkoop van het aande lenbelang inclusief eventuele dividenduit keringen zijn voor de investerings- en/of

OPMARS VAN PRIVATE EQUITY

Private equity zal dan de komende jaren in belang toenemen. Zeker ook in de (glas) tuinbouw; schaalvergroting, professio nalisering, internationalisering en clus tering vragen immers om extra risico dragend kapitaal en ondersteuning. Het aantal beursgenoteerde bedrijven zal altijd zeer beperkt blijven en de behoef te aan risicodragend kapitaal is groot. Ondernemingen worden de afgelopen jaren geconfronteerd met een enorme dynamiek. Ze moeten steeds slagvaardi ger opereren. In deze tijd passen betrok ken aandeelhouders als investerings- of participatiemaatschappijen.

17AGF Primeur 6 • 2022 Ruud van der Vliet is oud-directeur Bedrijven Rabobank Westland en huidig directeur bij Van der Vliet & Van der Oost BV. Gespecialiseerd in het verbeteren en herstructureren van bedrijven in m.n. Food & Agri en specifiek (glas)tuinbouw. Gericht op tactische en strategische vraagstukken, visie ontwikkeling en optimaliseren van de waarde van ondernemingen. Ruud maakt voor Primeur regelmatig een financiële analyse van een bedrijf in de AGF- en tuinbouwsector. ruud@rvdvliet.nl participatiemaatschappij het uiteindelijk Derendement.tweebelangrijkste vormen van priva te equity zijn buy-outs en venture capi tal. Een buy-out is een overname van een volwassen onderneming, waarbij private equity eigen vermogen inbrengt en daar voor meestal een meerderheidsbelang verkrijgt. Deze transacties gaan vaak gepaard met de inbreng van bancaire financiering. Er wordt door middel van een bancaire financiering een leverage/ hefboom ingebouwd. Bij venture capital spreken we van inbreng van risicodra gend kapitaal in niet volwassen bedrijven als start-ups of opkomende bedrijven.

TOEGEVOEGDE WAARDE Hoe genereert private equity rendement op zijn investering? Het rendement van de onderneming wordt met hulp van private equity verhoogd door een combinatie van o.a. operationele verbeteringen, strate gische heroriëntatie, versterking van de governance, financiële herstructurering en investeringsselectie en focus op inte ressante (deel)markten.

Het ministerie van Financiën gaf aan Arn oud Boot, hoogleraar aan de UvA, in 2017 opdracht voor een onderzoek naar de toe gevoegde waarde van private equity. Dit resulteerde in het rapport Private Equity in Nederland: Een stakeholder-perspec tief. De conclusies van dat onderzoek zijn min of meer hetzelfde als die van een eerdere studie die Boot in 2007 uitvoer de: private equity heeft gemiddeld een positief effect op de groei en winstge vendheid van ondernemingen waar pri vate equity is betrokken. Bovendien is het faillissementsrisico, ondanks de vaak hogere leverage/hefboom, niet of nauwe lijks groter. Private equity levert volgens Boot dan ook een bijdrage aan de econo mische waardecreatie. Investerings- en/ of participatiemaatschappijen zijn geen beleggers, maar investeerders. Ze zijn zeer betrokken bij de onderneming en houden zich intensief bezig met de vraag wat er met hun kapitaal binnen de onderneming gebeurt. Ze kijken naar mogelijkheden om met de onderneming waarde te creëren. Beleggers daarentegen hebben vaak een kortetermijnfocus en voegen geen waarde toe.Ondernemingen met investerings- en/of participatiemaatschappijen halen ook in andere studies gemiddeld een hogere ebit da-marge, hogere groei dan vergelijkbare ondernemingen die niet ondersteund wor den door private equity. De reden is dat private equity vaak een meer objectieve kijk biedt op de onderneming en financi ele ondersteuning, relevante (sector)ken nis, expertise en netwerk inbrengt. Het is van essentieel belang dat er een goede click is tussen de directie van het bedrijf en de investerings- en/of participatie maatschappij. Private equity is namelijk geen wondermiddel; we kennen binnen én buiten de (glas)tuinbouw voorbeelden waar de click met private equity niet goed genoeg was. Recent hebben we kennisge nomen van het uiteenvallen van Codema.

Private equity haalt de buitenwereld en andere inzichten naar binnen. Bij familie bedrijven kunnen noodzakelijke veran deringen jarenlang worden tegengehou den door emoties en/of familiebelangen.

BELANGRIJKE ONTWIKKELINGEN

In de (glas)tuinbouw zien we een aantal belangrijke ontwikkelingen die de opmars van private equity heeft versneld. We zien de wereldbevolking vooral in Azië en Afrika groeien, de behoefte aan lokaal en duurzaam geteeld voedsel toenemen, landbouwgrond afnemen en urbanisa

In de praktijk wordt dan ook wel van ‘slim’ en ‘dom’ geld gesproken; kapitaal inge bracht door private equity valt dan onder de noemer ‘slim’ geld en een reguliere bankfinanciering onder ‘dom’ geld. Inves terings- en/of participatiemaatschappijen stellen zich veel actiever op dan een bank en willen korter op de bal (kunnen) spelen.

Investerings- en participatiemaatschap pijen hebben een objectievere blik en hoe ven minder rekening te houden met inter ne gevoeligheden. Private equity stopt tijdens een crisis vaak als enige nog geld in de onderneming en zorgt daarmee voor continuïteit in zware tijden.

Een plek in de RvC is daarbij een eerste stap, maar steeds vaker worden maand rapportages gedeeld, vinden tweeweke lijkse boardmeetings plaats en worden gezamenlijk meerjarenplannen ontwik keld. Je ziet steeds meer ‘one-tier-boards’ ontstaan waar sectorexperts vanuit de investerings- en/of participatiemaat schappij plaatsnemen. Niet om op de stoel van de directie te gaan zitten, maar om in een vroegtijdig stadium te klankborden, te ondersteunen en te anticiperen. Een bank daarentegen wordt vaak achteraf door de onderneming geïnformeerd. Pas als er betalingsproblemen ontstaan zal een bank mee willen sturen, maar dan is het vaak al (te) laat.

Datzelfde geldt voor telers; om de retailers jaarrond, duurzaam van verse product te kunnen voorzien is een bepaalde schaal vereist. Anders blijf je als teler inwissel baar en heb je geen positie in de keten. Zelfs de grootste telersverenigingen zijn feitelijk nauwelijks partij voor de retail. De retail is voorlopig nog de machtigste partij in de keten. Dat is ontstaan door de snelle schaalvergroting en internationali sering en professionalisering van super markten. De retail dicteert momenteel de rest van de keten. Dat is in economische en mededing technische zin ongewenst. Een bedrijf als Mastronardi laat zien dat het ook anders kan. Hightech kassen zijn daarbij zeer kapitaalintensief en vereisen een bepaald minimum rendement. Schaal vergroting, lokale, duurzame teelt met een directe relatie met de retail is dan ook een logische ontwikkeling. Mijn verwachting is dat er een verdere opschaling komt van grote telers en/of samengaan van telers verenigingen. Kleinere telers van groen ten en fruit zullen als contracttelers van grote telers gaan functioneren of hun bedrijf verkopen. Dit proces is al gaande en zal versneld (moeten) worden. Overi gens zal de sierteelt op de komende 10 jaar eenzelfde ontwikkeling doormaken. Ook in navolging wat in Noord-Amerika aan het gebeuren is. Private equity kan bij al deze ontwikkelin gen een positieve bijdrage leveren, mits de goede partijen aan elkaar worden gekop peld. ruud@rvdvliet.nl

18 AGF Primeur 6 • 2022 Financieel tie versnellen. Voedselvoorziening wordt door deze ontwikkelingen een nog inge wikkelder vraagstuk. Met Nederlandse kennis, ervaring en net werk in de (glas)tuinbouw zijn we in staat om een bijdrage te leveren aan de invul ling van dit vraagstuk. Nederland heeft met haar Triple Helix (van samenwerken de ondernemingen, onderwijsinstituten en overheden) namelijk een ongekende voorsprong opgebouwd op het gebied van land- en tuinbouw. Die voorsprong staat onder druk, omdat andere landen ons suc ces hebben gekopieerd of andere metho den hebben ontwikkeld. Het succes van hightech kassen staat niet ter discussie. Onderzoek uit 2020 door de WUR, onder leiding van hoogleraar Leo Marcelis, heeft bijvoorbeeld bevestigd dat momen teel de teelt van verse groenten en fruit in hightech kassen de meest duurzame vorm is. Nederlandse kassenbouwers en installateurs zijn toonaangevend in de wereld. Nederland heeft ook nog eens de meest vooraanstaande zaadbedrijven in de wereld. Ook op het gebied van toele verende bedrijven in de (glas)tuinbouw voor klimaatbeheersing, automatisering en robotisering en energievoorziening loopt Nederland voorop. Aan de andere kant zien we dat de bedrijven die in de (glas)tuinbouwketen opereren over het algemeen relatief klein zijn. De grootste kassenbouwers in Nederland hebben een omzet van ongeveer EUR 200 mln, goed voor ‘slechts’ enkele projecten per jaar. Een compleet uitgeruste hightech kas voor groenteteelt kost namelijk al snel EUR 150-250/m2. Clustering van bouwbedrij ven in de hightech kassenbouw is volgens mij dan ook pure noodzaak.

Distributed by: BEL’EXPORT www.belexport.comTB-3840NeremstraatNV2Borgloon+3212440550 DEVOS GROUP BV Eugeen Coolsstraat 66 B-3460 Bekkevoort T +32 16 77 97 www.devosgroup.com58 VERGRO NV I.Z. Schurhovenveld 3056 B-3800 Sint-Truiden T +32 11 48 55 www.vergro.com76 KOEN VANHERCK BV Tongersesteenweg 3030 B-3800 Sint-Truiden T +32 493 36 76 40

“De pluk van de Corina zal dit jaar einde juli-begin augustus van start gaan,” gaat Willy verder. “Dit is wel iets vroeger dan verleden jaar, waardoor het hopen is dat het laatste deel van de oude oogst Conference-peren al opgeruimd zal zijn. We verwachten echter weer een mooi sei zoen.” De 35 telers van de Corina-peer zijn verenigd in een Vereniging zonder win stoogmerk (VZW) en worden begeleid in de teelt door Pcfruit, die alle 78 percelen naloopt en bekijkt. “Zij zijn uiterst positief. Het behang ziet er, volgens hen, goed uit en over de kwaliteit hoeven we zeker niet te klagen,” vervolgt Willy. “Zeker na de hagel was er nog wel wat angst voor de gevolgen, maar de schade is eigenlijk heel erg mee gevallen. Alleen is er nog een lang traject af te leggen voor er aan de pluk zal worden begonnen. Klimatologisch kan er nog veel gebeuren. Als er echter geen uitzonder lijkheden zijn, zullen we weer werken met een kwalitatief mooie oogst van rond de 2,3 miljoen kilo peren.”

19AGF Primeur 6 • 2022 De Corina®-peer is een exclusieve peer, die traditiegetrouw tussen de oude en de nieuwe oogst van de Conference-peren op de markt verschijnt. Het product wordt exclusief gedistribueerd in België door vier handelaren. “Voor het nieuwe seizoen heeft Devos Groep zich aangesloten bij het trio, Bel’Export, Koen Vanherck en Vergro, voor de vermarkting van de Corina-peer,” vertelt Willy Dillen van de Vereniging van Corina Producenten.

Dit jaar is er dus een vierde distributeur aan boord gekomen voor de exclusieve vermarkting in België van de Corina-peer. “Naast Bel’Export, Koen Vanherck en Ver gro, zal Devos Group zich bij het trio voe gen. Met deze vier hebben we een mooie actieradius voor de Belgische markt, waar door we alles prima kunnen vermarkten. Bovendien vullen de handelaren elkaar mooi aan.” Ambitie om dit aantal verder uit te breiden heeft de vereniging dan ook niet. “De distributeurs moeten natuurlijk allemaal dezelfde ambitie en ‘mindset’ hebben voor het product. Met tien distri buteurs is dit erg lastig, dus ik denk dat vier een heel mooi aantal is. De handelaren zijn, normaal gesproken, natuurlijk alle maal concurrenten van elkaar, maar het is prachtig om te zien dat ze voor dit product samen aan de kar trekken. Een model dat, mijns inziens, navolging verdient.” (JF) Willy.dillen@acutifolius.be

Dit aanbod ligt al bewust een aantal jaar tussen de 2 en 2,5 miljoen kilo. “We zit ten rond de 80 hectare aan areaal en dat willen we de komende tijd nog wel even zo houden. Op het moment vullen deze volu mes de vraag eigenlijk perfect aan, zodat er een prettig tekort op de markt is. Op deze manier kunnen we een overaanbod vermijden en kunnen we de telers elk jaar mooie prijzen uitbetalen.” De plantstop wordt echter elk jaar weer opnieuw geë valueerd in samenspraak met de distribu teurs, die zicht hebben op de markt. “Als zij aangeven dat er duurzaam ruimte is op de markt om gedurende meerdere jaren een hogere productie te verkopen, zullen we overwegen bij te planten. Dit is op het moment nog niet het geval. Wel is er wat hectare weggevallen door telers die stop ten. Deze hectare vullen we altijd terug aan bij andere telers, zodat het areaal con stant blijft.” De bekendheid van de Corina-peer is, vol gens Willy, de laatste jaren meer en meer toegenomen. “Mensen herkennen het als een mooie en vers geplukte peer, die de voorkeur geniet boven de lang bewaarde of vroeg geplukte Conference-peren. De laatste jaren hebben we er, samen met de distributeurs, dan ook hard aan gewerkt om de Corina-peer in alle Belgische super markten in de schappen te krijgen. Dit is ons de laatste twee jaar goed gelukt. Hier bij blijft het wel een belangrijk gegeven dat de almaar groeiende vraag naar lokale producten zorgt voor zekerheid in onzeke re tijden. Vanwege de lokale teelt wordt hij steeds meer gewaardeerd.” De grootste afzetmarkt ligt voor de Cori na-peer nog altijd in het Verenigd Konink rijk. “De kleinere peren die wij in ons aanbod hebben worden daar uitermate gewaardeerd, waardoor ze makkelijk af te zetten zijn. Voor de wat grotere maten kij ken we echter voornamelijk naar de Belgi sche thuismarkt. Verder blijven we gecon centreerd in Scandinavië aanwezig. Dit is historisch gezien zo gegroeid en dat blijft voorlopig ook nog zo.” Naast deze mark ten kijkt de vereniging ook naar Duitsland en Frankrijk. “De Franse markt is nog wel wat lastiger. Richting Duitsland beweegt daarentegen wel steeds meer. We merken dat de Conference in Duitsland ook steeds meer gewaardeerd wordt, waardoor er ook mogelijkheden liggen voor de Corina.”

“Vier concurrenten die samen de kar trekken voor één product, dat is mooi om te zien” Zonder ongeziene problemen wordt een prima seizoen verwacht van de Corina-peer

“De oogst van de Opperdoezers heeft vanwege de flinke regenval van anderhalve week geleden wel even stil gelegen, maar inmiddels is handrooi van de aardappelen in volle gang. De kwa liteit ziet er echter zeker goed uit,” vult Marion Klaver namens de Opperdoezer Ronde telersvereniging aan. “Omdat het een vroege aardappel is, is de kans dat de schil eraf gaat bij het rooien aanzienlijk. Dit zorgt ervoor dat het noodzakelijk is om de aardappel met de hand te rooien.”

20 AGF Primeur 6 • 2022

Aardappelen

VERFRISSING Een promotie, die volgens Marion, steeds meer nodig is. “We zien dat de doelgroep voor de vroege aardappelen tegenwoordig wel steeds meer de oudere generatie is. De vraag is de afgelopen jaren licht afge nomen, waardoor er ook op minder areaal geteeld wordt. Zo blijf je natuurlijk een exclusief product, maar door middel van een verfrissing van het marketingverhaal willen we toch ook meer de jongere gene ratie aanspreken om met het product te gaan Binnenwerken.”dezetrend van dalende consump tie van aardappelen ziet Marion daaren tegen wel een stijgende vraag naar lokale seizoensproducten. “Een trend waar de Opperdoezer Ronde natuurlijk wel goed op aansluit. Dit zijn trends die we voorzien hebben, maar ook versterkt worden door de coronapandemie en wereldse ontwik kelingen op het gebied van brandstof- en productieprijzen. Om (jonge) consumen ten goed te bedienen, is het pure Opper doezer Ronde verhaal belangrijk om te vertellen. Bovendien heeft de aardappel sinds 1996 een Beschermde Oorsprong Benaming (BOB). De BOB-status is een de oogst van de eerste Opperdoezer Rondes zien we de vraag naar aardappelen stijgen” Geert Kruize van Willem Dijk:

Foto: Opperdoezeronde.nl

De Opperdoezer Ronde, die al meer dan 155 jaar geteeld wordt rond de kerk van Opperdoes, is echter uitermate gevoelig voor licht. “De 15 tuinders, die aangeslo ten zijn bij de telersvereniging, hebben mede daarom de eerste 5000 kisten afge dekt met krat- en presentatiekaarten. Dit zorgt ervoor dat de kwaliteit beter beschermd kan worden en bovendien kunnen de kaarten door groentespeciaal zaken en versdetaillisten bij de aardap pelen geplaatst worden ter promotie van de Opperdoezers. Een mogelijkheid waar weer gretig gebruik van wordt gemaakt. De echte Opperdoezer Ronde herkent men aan zijn robuuste uiterlijk en aan het por trode logo”

Het seizoen van de vroege Nederlandse aardappelen uit vollegrond is sinds mei weer in volle gang en de detaillisten pakken het product weer gretig op. “Net zoals de eerste ‘Hollandse nieuwe’ (haring), is de verkoop van de eerste Opperdoezer Ronde aardappelen echt iets waarmee uitgepakt wordt,” vertelt Geert Kruize van Willem Dijk.

“Rond

Het onderzoek, Chronic con sumption of Cranberries (Vac cinium macrocarpon), wees uit dat het consumeren van cranberry's gedurende 12 weken het episodisch geheu gen en de hersendoorbloeding bij gezonde ouderen verbeter de. Tijdens een gerandomi seerde, placebogecontroleerde studie werd de vooruitgang van 60 gezonde ouderen tus sen de 50 en 80 jaar 12 weken lang gevolgd, waarbij zij dage lijks ofwel teren,vasculaireargumentbevindingmetdat('slechte')-cholesterolgehalte,eencranberry's),(hetdedeelnemersplacebocranberrypoedergevriesdroogddanweleenconsumeerden.Bijdediegevriesdroogcranberry'sconsumeerdenequivalentvan100gversewassprakevanforsedalingvanhetLDLinverbandwordtgebrachtaderverkalking.Dezeondersteunthetdatcranberry'sdegezondheidverbewatdeelsbijdraagtaan

Foto: Opperdoezeronde.nl

Cranberryconsumptie verbetert geheugen en neurologische functie Een nieuw, in Frontiers in Nutrition gepubliceerd onderzoek benadrukt de neuroprotectieve eigenschap pen van cranberry's. Onder zoekers van de Universiteit van East Anglia hebben aange toond dat de consumptie van cranberry's gedurende een periode van 12 weken de door bloeding van de hersenen, het episodisch visuele geheugen en de werking van het zenuw stelsel aanzienlijk verbetert.

In Duitsland bijvoorbeeld ligt de voorkeur bij vastkokende rassen. Zo verkopen we in Duitsland voornamelijk ook een Duitse aardappel. Wij hebben echter een jaar rond aanbod. Zo importeren we ook aard appelen uit Cyprus, waar in tegenstelling tot hier twee keer per jaar geoogst wordt. Hier is dat in de winter natuurlijk niet Demogelijk.”nieuwe oogst blijft in Nederland toch elke keer weer een momentje, ziet Geert. “Rond de eerste Opperdoezer Rondes stijgt de vraag ook automatisch. Detaillisten pakken ermee uit, maar na de schoolva kanties zie je ook dat de vraag automa tisch weer een beetje terugloopt.” Een belangrijke verschuiving ziet hij wel in het feit dat de bewerkte aardappelen in popu lariteit toenemen. “We zien dat er minder aardappelen geconsumeerd worden, maar het aantal kant-en-klare aardappelen die wij in Nederland wegzetten, is echt aanzienlijk. Vroeger kocht men een kilo aardappelen en voegde er zelf wat groen ten bij, maar bij de detaillist kan iedereen tegenwoordig zo de kant-en-klare maal tijden kopen. Dat heeft, ondanks de ver minderde koopkracht, wel echt een vlucht genomen. Rond de eerste Opperdoezer Rondes nemen consumenten wel sneller een kilootje geschrapte aardappelen mee, maar in de winter zie je toch weer dat de vraag naar de maaltijden en stamppotjes groeit. Convenience viert hoogtij,” besluit Geert. (JF) marion@conceptfactory.eugeert@willemdijk.nl

Cranberry's bevatten veel polyfenolen, waaronder anthocyanen en proanthocya nidinen, die bekend staan om hun antioxidantwerking en ontstekingsremmende eigen schappen. Deze studie is één van de eerste die de langeter mijnwerking van cranberry's op de hersengezondheid van mensen onderzoekt. Europees keurmerk dat garandeert dat een product geteeld, verwerkt en bereid wordt binnen een bepaald gebied volgens een erkende en gecontroleerde werkwij ze.”

CONVENIENCE VIERT HOOGTIJ “Wij scoren eigenlijk altijd heel goed met de eerste Opperdoezers,” gaat Geert van Willem Dijk AGF verder. Het bedrijf werkt op dit moment, naast de Opperdoezers, met Frieslanders, Bildstars, Doré’s en Eigenheimers, en ziet ook een steeds gro tere vraag naar lokaal product. “De voor keur in Nederland ligt vaak toch bij iets meer bloemige Nederlandse aardappelen.

21AGF Primeur 6 • 2022

een verbetering van de door bloeding van de hersenen en een betere geheugenfunctie. Naar verwachting zullen er in 2050 zo'n 152 mln mensen wereldwijd aan dementie lij den. Het is daarom essenti eel dat er gezocht wordt naar aanpassingen in levensstijl, zoals voeding, om de inciden tie terug te dringen. Eerdere onderzoeken hebben uitge wezen dat een hogere inname van flavonoïden cognitieve achteruitgang en het ontstaan van dementie kan vertragen. Het is eveneens bewezen dat voedingsmiddelen die rijk zijn aan anthocyanen en proantho cyanidinen, zoals zachtfruit, de cognitie verbeteren.

De eerste Belgische Charentais meloenen zullen naar verwachting eind juni, begin juli beschikbaar zijn. Het warme voorjaar is volgens de teler gunstig geweest voor de teelt. “De meloenen worden onder plastic tunnels geteeld. Na de bloei is de bescher ming eraf gegaan. Momenteel zijn de vruchten ongeveer zo groot als een vuist, als ze op de markt verschijnen hebben ze een gewicht van ongeveer 1 kilogram per stuk.” Ook Jurgen De Braekeleer kijkt vol verwachting uit naar de start van het sei zoen. “Zeker gezien de huidige marktom standigheden is het best spannend. Het is voorlopig een kwestie van afwachten hoe het loopt. Maar zeker weten is wel dat de productie snel kan uitbreiden als de

Eerste Charentais van eigen bodem AD HOLLANDSTIMMERMANSENBELGISCHFRUIT Maasdijk 369 4264 AP NederlandVeen Bel: 06-53412853

Momenteel worden de variëteiten Anaste, Suzanne en Bakkara geteeld. “Dit zijn ech te smaakrassen,” aldus Jurgen.

Zachtfruit maatwerkis

Het zomerfruitseizoen is in volle gang op de REO Veiling. Haar aardbeien en houtig kleinfruit worden in de markt gezet onder het kwaliteitsmerk Fine Fleur. Dit jaar wordt er een bijzonder product toegevoegd aan het brede zomerfruitassortiment van de REO Veiling, namelijk: Belgische Charentais meloenen. Charentais meloenen worden normaal gesproken veelal uit het midden en zui den van Frankrijk geïmporteerd. Van af dit jaar zijn de eerste commerciële volumes Charentais meloenen van eigen bodem verkrijgbaar. Een primeur voor de REO Veiling. Haar klanten kunnen naast de meloenen van Franse origine nu ook kiezen voor lokaal product. “Belgische Charentais meloenen moeten zeker niét onderdoen voor de buitenlandse. Na een periode van uitgebreid testen is de conclu sie dat bepaalde rassen ook in België goed geteeld kunnen worden, zowel op kwa liteit alsook op smaak. We verwachten dit jaar zo’n 30.000 stuks Belgische Cha rentais meloenen beschikbaar te hebben,” vertelt Jurgen De Braekeleer, product manager zachtfruit REO Veiling. De meloenen worden op de REO Veiling aangevoerd door een teler die zich met ziel en zaligheid heeft toegelegd op de teelt van de Charentais. Jurgen De Braekeleer: “Hij heeft een jarenlange ervaring met de teelt van onder andere pompoenen en is inderdaad al lange tijd bezig met testen. Hierbij is ook het Proefcentrum Kruishou tem betrokken. Bijzonder is dat de teler werkelijk ruimschoots de tijd heeft geno men om zeker te zijn van de productkwali teit vooraleer zijn meloenen aan te bieden. De teler gaat niet alleen voor productie, maar ook echt voor smaak én kwaliteit. Zijn meloenen smaken alvast zeer zoet.”

Thema Zomerfruit 24 AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022

FLINKE UITBREIDING ZODRA PRODUCT AANSLAAT

25AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 meloenen dit jaar vlot hun weg vinden naar de afzetmarkten. Het zou zomaar kunnen dat we volgend seizoen tien keer zoveel Charentais meloenen van eigen bodem beschikbaar Dehebben.”REO Veiling vermarkt een groot deel van haar fruit onder het kwaliteitslabel Fine Fleur en via groothandelaars rich ting diverse markten in binnenen buitenland. Vooral Frank rijk en het Verenigd Koninkrijk zijn belangrijke bestemmin gen buiten de Belgische lands grenzen. Fine Fleur staat voor lokaal geteeld en seizoensge bonden product van betrouw bare kwaliteit. De Charentais meloenen beantwoorden opti maal aan deze productkarak teristieken en sluiten vanuit dit opzicht mooi aan bij het Fine Fleur assortiment. “De teler is gevestigd vlakbij de veiling, waardoor het product slechts een kleine afstand hoeft af te leggen. Dit levert niet alleen tijdwinst en min der transportkosten op, maar zorgt er ook voor dat de meloe nen later dus rijper en smaak voller geoogst kunnen worden. Onze Charentais meloenen vol doen dus niet alleen aan duur zame teeltprincipes maar ook aan de consumentenslogan ‘Lekker van bij ons’, zoals we dat hier noemen. We richten ons voor nu vooral op vaste klanten die ook zachtfruit van Fine Fleur bij ons afnemen. De beschikbare volumes van Cha rentais meloenen van bij ons zijn vandaag beperkt en moe ten daarom echt nog gezien Kies lokaal, vers en gezond! +32 (0)51 231 211 | info@reo.be www.reo.be | B-8800 Roeselare

Op de REO Veiling ging het zachtfruit seizoen van Fine Fleur halfweg april van start met de eerste grondaardbeien. Eind april volgden de frambozen, half mei de braambessen en tot slot zijn sinds eind mei ook de rode en blauwe bessen weer verkrijgbaar. Vanwege het warme voor jaar was het zachtfruit dit jaar ongeveer twee weken eerder dan normaal beschik baar. Dit heeft volgens Jurgen De Braeke leer geen gevolgen voor de beschikbare volumes: “De kilo’s blijven hetzelfde, er is alleen wat meer spreiding.”

FINE FLEUR ZACHTFRUIT VROEGER EN DUS LANGER OP DE MARKT

“Het zit trouwens goed met de populari teit van het Fine Fleur zachtfruit,” besluit Jurgen. “Er zijn vandaag een tiental Fine

vraagt continu een grote flexibiliteit van onze telers om marktgericht te produce ren. De teelt van houtig kleinfruit is inder daad niet voor iedereen weggelegd. Maar onze telers hebben het goed onder de knie. Hun vakkennis en passie vertalen zich automatisch in een goede productkwali teit en heerlijke smaak. Daarom is er voor onze telers zeker plaats in de markt. Maar we verwachten niet direct een sterke toe name van hun productie. Onder andere de concurrentie van ‘goedkoper’ zachtfruit uit Oost-Europa is daar niet vreemd aan.” (CH) Jurgen.DeBraekeleer@reo.be

ALWAYS CONTROLIN OF PRECOOLING.YOUR

verlooptFleur-zachtfruittelersbijdeREOVeilingaangesloten.Zezettentweetotdriekeerperdaghunversproductafopdeveiling.Deteeltdelaatstejarenoverhetalgemeenstabiel.Naeenstevigegroei,zo’n5tot7jaargeleden,zienwedatdepieknuwelbereiktisindeaanvoervanhoutigkleinfruitopdeREOVeiling.Vergeetooknietdatdeteeltvanframbozen,braambessen,rodeenblauwebessenbehoorlijkuitdagendis.Hetzijnmooiemaarfrêleproducten.Ookiserveelvariatieinproductpresentatieenverpakkingen.Het

Thema Zomerfruit 26 AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 worden als een aanvulling op het grote aanbod vanuit Frankrijk. Als de Charen tais meloenen van Belgische bodem straks aanslaan – en dat verwachten we wel – zal de productie fors toenemen en hopen we natuurlijk dat de afnemers uiteindelijk zullen overschakelen op Belgisch product in plaats van Franse meloenen,” argumen teert Jurgen De Braekeleer.

BRINGING SPACES UNDER CONTROL. Speciaal voor het snel terugkoelen, rijpen en bewaren van (zacht) fruit leveren wij zowel mobiele als vaste oplossingen. Onze afdekzeilen, afdichtingsbu ers en hand of elektrisch bedienbare gordijnen voor zuigwanden in snelkoelsystemen staan garant voor een optimale luchtbeweging over de producten, ook bij verschillende doos- en palletmaten. Naast het snel terugkoelen zijn de units ook geschikt voor het drogen van gember en knoflook. Searching for control? Neem contact met ons op voor een helder advies. +31 (0)88-0285300 | info@bgdoor.com | www.bgdoor.com

Meijnen Internationaal Transport BV Edisonstraat 52 | 6902 PK Zevenaar T. +31(0)651833399 | T. +31 314 747000 info@meijnentransport.nl MEIJNEN INTERNATIONAL TRANSPORT BV Nu volop aardbeien leverbaar bij Meijnen Bestel direct lijn: +31 (0)6-51 83 33 99 www.meijnentransport.nl•Geconditioneerd groupagevervoer AGF • Logistieke afhandeling AGF • Direct aan de A12 (Zevenbergen) gesitueerd • 3800 m2 gekoelde opslag aan de Duitse grens • 6 docks voor laden en lossen. • Lossen van containers • Keuringslocatie

28 AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 Nijken 18 6088 NR Roggel The Netherlands +31(0)475www.berrybrothers.nlinfo@berrybrothers.nl496214 FRAMBOZENBRAMENBLAUWE BESSENRODE BESSEN Specialist in Nederlands zachtfruit Trots teler, verpakker en leverancier van rode bessen, blauwe bessen, bramen en frambozen.Nijken 18 6088 NR Roggel The Netherlands  info@berrybrothers.nl  +31(0)475 49 6214  +31(0)475 49 1368 Hal 3.2Stand B-14 Het thema volgende maand : Sorteertechniek Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 32 andries@agfprimeur.nl-

Thema Zomerfruit

29AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022

KLEINERE OOGST DAN ANDERS

Marinus vertelt het Poolse teeltbedrijf samen met Frederik ooit te zijn begonnen om er goedkoper te kunnen telen voor de Nederlandse markt. Inmiddels blijft het overgrote deel van de Poolse oogst in eigen land. “De gestegen teelt- en transportkos ten maken het niet aantrekkelijk om de pruimen deze kant op te halen. Bovendien verloopt de afzet op de Poolse markt goed.” B&B Fruit zet de pruimen voornamelijk af naar Nederlandse supermarkten en gros siers. Ongeveer tien procent gaat de grens over.

MARKT IS VOORZICHTIG De pruimenmeester verwacht een prima seizoen. Wel merkt hij voorzichtigheid. “Consumenten kunnen hun geld maar een keer uitgeven. Dat valt wel op dit jaar. Het is hoe dan ook afwachten. Als we een mooie zomer tegemoet gaan, kan alles weer anders zijn. Onze pruimen zijn ove rigens niet te vergelijken met importprui men. We telen de traditionele rassen zoals Opal, wijnpruimen en Reine Victoria en de blauwe rassen zoals Jubileum, Vandor

B&B Fruit teelt pruimen op een areaal van 40 hectare in Nederland en nog eens twintig hectare in Polen Volgende maand start het Hollandse pruimenseizoen. De oogst valt dit jaar iets kleiner uit. Marinus Bunt van B&B Fruit verwacht een prima seizoen. Het familiebedrijf teelt en verhandelt pruimen vanuit het Gelderse Herveld. B&B fruit wordt gerund door Frederik en Marinus Bunt, de derde generatie actief in het familiebedrijf. Ze noemen zich de pruimenmeesters van Nederland. En dat is niet gelogen. B&B Fruit is name lijk de enige speler in Nederland die alle schakels in de pruimenketen verenigt. Van teelt, sorteren en verpakken tot aan verkoop en verwerking van pruimen sap pen, sauzen en diverse andere producten. “Je kunt gerust zeggen dat we een passie voor pruimen hebben,” zegt Marinus Bunt. “Wij leveren onze producten supervers af bij onze klanten en willen dat iedereen in Nederland die aan pruimen denkt aan ons denkt.”

Het pruimenareaal van B&B Fruit in Nederland telt veertig hectare. Ook run nen de neven een pruimenteeltbedrijf in Polen van nog eens twintig hectare. Op het moment van schrijven, half juni, is het aftellen begonnen. “Over drie weken start het nieuwe pruimenseizoen. Dit jaar ver wachten we een iets kleinere oogst dan normaal. Naar verwachting is er ongeveer 80 procent beschikbaar van de gebruike lijke volumes, wat neerkomt op ongeveer anderhalf miljoen kilogram. Hoe dit komt?

We hebben een klein beetje vorstschade gehad en de vele regen van vorig jaar heeft ook gevolgen. Er zaten dit jaar wat minder knopen in de bomen. Dit geldt zowel voor de teelt in Nederland als in Polen.”

Goed te pruimen seizoen op komst

Thema Zomerfruit 30 AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 en Victory. Onze Victory pruimen leveren vruchten van wel 50 tot 80 gram op. Dat zijn behoorlijk flinke pruimen, waar er niet zoveel van zijn. Vooral Scandinavië en Zwitserland zijn belangrijke exportmark ten voor de grote maten.”

PRUIMEN EN GEZONDHEID De pruim wint volgens Marinus steeds meer terrein. “De vrucht staat van ouds her bekend als een natuurlijk laxeermid del, maar de pruim is nog zoveel meer. Consumenten zijn steeds bewuster bezig met gezondheid, wat gunstig is voor ons product. Buiten dat het een vezel- en cal ciumrijke fruitsoort is, bevat de pruim veel vitaminen en antioxidanten. Regel matig pruimen eten is ook goed voor de botopbouw en het bloedsuikerniveau en de vrucht helpt bij het opnemen van ijzer in het bloed. De pruim is als het ware een katalysator om meer energie uit voed sel te halen. Ideaal voor tijdens of na het sporten. In het ziekenhuis krijgen patiën ten bijvoorbeeld na een operatie vaak iets met pruimen. We leveren onze pruimen bijvoorbeeld aan Sportcentrum Papendal, het grootste topsporttrainingscentrum van Nederland en onze pruimensappen gaan vaak naar zorginstellingen, zoals ziekenhuizen. Over het algemeen merken we dat de consumptie toeneemt. Mensen met een migratieachtergrond eten traditi oneel veel pruimen. We zien daarnaast dat ook de jongere generatie, die bewust bezig is met gezondheid en het milieu, vaker naar pruimen grijpt.”

Marinusinfo@benbfruit.nlenFrederikBunt

PUUR NATUUR Want een milieuvriendelijk product is de pruim zeker. Marinus merkt op dat er bij de teelt amper gewasbeschermingsmid delen nodig zijn. “Het is een enorm sterk product, puur natuur. We leveren bijna MRL-vrij. Daarnaast zijn onze pruimen GlobalGAP, Planet Proof en GRAPS-ge certificeerd en we zijn een van de weini ge fruittelers die telen volgens de Mili eukeur-normen. Los hiervan willen we gewoon een goed, betrouwbaar een eerlijk product bieden. Onze korte lijnen en werk wijze dragen daar zeker aan bij.″ (CH)

Spaans steenfruit van start met hoge prijzen Dit seizoen beduidend minder abrikozen beschikbaar Paraguayo heeft de positie van de perzik ingenomen Goudstraat 26 | 2718 RC Zoetermeer T +31 www.tapmachinebouw.nlinfo@tapmachinebouw.nl(0)79-34166464-voudige schaalontnester 3-voudige dekselsluiter VerpakkingslijnenDekselsluitersVulmachinesOntnestersDraaitafels

Het seizoen voor Spaans steenfruit kende dit jaar een goede start. De aanvoer was in de eerste weken niet al te groot, wat resulteerde in gunstige prijzen. Halverwege juni is er een rustige periode aangebroken. Marni Fruit is op dat moment in afwachting van de eerste aanvoer uit het noordelijke deel van Spanje.

“Afgelopen week was de markt wat min der. Waarschijnlijk vanwege de hoge temperaturen en de aankomende feestda gen in Scandinavië, waar het midzomer feest wordt gevierd. Onze klanten den ken dan eerder in aardbeien en bessen in plaats van perziken en nectarines,” verdui delijk Erik-Jan Thur van Marni Fruit. Toch is hij over het algemeen positief gestemd over de afzet van de perziken, nectarines, abrikozen en kersen. “Het steenfruit loopt eigenlijk al het hele seizoen prima. Zeker de start van het seizoen was goed. Vanwe ge de kleinere volumes waren de prijzen aan de hoge kant. Je merkt ook dat men na een lange periode van overwegend cit rus en druiven, echt weer zit te wachten op zomerfruit. En dat de bereidheid er is om hiervoor te betalen.” Naast Scandina vië zijn ook het Verenigd Koninkrijk en Ierland belangrijke exportmarkten voor Marni Fruit. KLEINERE OPBRENGST Op het moment van schrijven is het Spaan se steenfruit in een overgangsfase van Murcia naar het noordelijke deel van Span je, vlak boven Madrid. “Het is daardoor wat rustiger op de markt. Eind juni/begin

31AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022

Ook heeft de Barendrechtse importeur de eerste Spaanse kersen weer binnen. Van wege de mindere weersomstandigheden in het voorjaar is het seizoen dit jaar later van start gegaan. “Normaal ontvangen we al kersen vanaf half mei. We zijn eigenlijk nog maar net begonnen,” vertelt hij half juni. “De echte goede variëteiten, zoals Brooks en Santina, moeten nog komen. De eerste kersen zijn wat zachter en lichter van kleur en daardoor minder populair. Als we eenmaal de lekkere en stevige don kere kersen hebben, komt de vraag pas echt op gang. Zowel voor de kersen als het overige steenfruit voorzien we een gun stig verloop voor de rest van het seizoen. De kleinere volumes zullen waarschijnlijk positief uitpakken voor de marktsituatie.” (CH)

Thema Zomerfruit 32 AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022

Marni Fruit importeert het steenfruit al jaren bij een aantal vaste producenten. Het merendeel geeft aan dit seizoen min der fruit beschikbaar te hebben. Dit als gevolg van slechte weersomstandigheden in het voorjaar. Erik-Jan: “Sommigen heb ben het over 50 tot 60 procent minder en een van onze abrikozentelers zegt zelfs dat de oogst 70 tot 80 procent kleiner zal zijn. De daadwerkelijke opbrengst weten we pas over enkele weken. Deze telers zijn nog niet in productie, maar duidelijk is wel dat er veel minder abrikozen beschikbaar

juli verwachten we dat er weer volop fruit wordt aangevoerd. Omdat we toch willen blijven verkopen sturen we erop aan om iets te zakken met de prijzen. Sowieso merken we wel dat iedereen in de markt wat voorzichtiger is.”

Abrikozen, nog altijd een groeiproduct, zijn dit seizoen veel minder beschikbaar Spaanse kersen zijn verlaat dit seizoen

zullen zijn. In combinatie met een nog altijd groeiende vraag naar abrikozen zal dit waarschijnlijk resulteren in goede prij zen.” Wat areaal betreft is de teelt de laat ste jaren redelijk gelijk gebleven in Spanje. Wel is er volgens hem een forse verschui ving van de perzikteelt naar paraguayo’s merkbaar, die inmiddels tot stabiliteit lijkt te zijn gekomen.

Erik-Jan@marnifruit.nl

WACHTEN OP GOEDE KERSEN

33AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 WWW.BEEKENKAMP.NL POTTEN, TRAYS & SUBSTRAATBAKKEN VOOR JARENLANG GEBRUIK, PERFECT VOOR ZACHTFRUITTEELT EN PLANTENOPKWEEK! Teeltpotten voor blauwe bessen, frambozen & aardbeien Aardbeientrays voor plantenopkweek Substraatbakken voor aardbeien- & frambozenteelt 45 LITER 25 LITER 10-GAATS TRAY MET HOGE POTEN CALIFORNIA SUBSTRAATBAK MET EN ZONDER TROSONDERSTEUNING Unleashing plant potential De allrounder voor alle teeltsystemen Limalexia Goede smaak Grote vruchten Hoge Sterkeopbrengstplanten Uitmuntende smaak Hoog aandeel klasse 1 Mooie Behoudtglansrode kleur en smaak bij donker weer Sterke planten Limadela Het smaakras voor herfsten geforceerde winterteelt De combinatie van smaak en houdbaarheid Limvalnera Helder rood aan de buitenkant Inwendige vruchtkleur is medium rood De vrucht heeft geen holte Een gemiddelde productie Stevige vrucht Veld Oostenrijk 13 • 5961 NV Horst (NL) T +31 77 397 99 00 W limgroup.eu Knollendammerstraat 159, 1531 BD Wormer | T + 31 (0) 75 681 1666 contact@remmertdekker.nl | www.remmertdekker.nl Het thema volgende maand : Aardappelen Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 32 andries@agfprimeur.nl-

Thema Zomerfruit 34 AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022

Wat Galkia onderscheidt van gewone Galia-meloenen? “De meeste variëteiten van Galia die nu voornamelijk beschik baar zijn, worden 'long shelf life' meloenen genoemd. Het natuurlijke rijpingsproces is geëlimineerd om de houdbaarheid van de meloenen te verlengen,” legt hij uit. “Dit is van invloed op de kwaliteit. Stabi liteit hierin garanderen is lastig. Vooral omdat er geen duidelijke oogstindicator is. Bovendien hebben de meloenen weinig smaak, wat bij consumenten ook zeker meespeelt in het vertrouwen van het pro duct.”

Galia blijft een populaire meloen. Vooral in Noord-Europa wordt deze meloen nog altijd veel geconsumeerd. Toch is het lastig om deze meloen jaarrond van goede kwaliteit aan te kunnen bieden.

De komende jaren zal de groei in de teelt zeker verder doorzetten.”

De nieuwe Galia-meloenen, vermarkt onder merknaam Galkia™, zijn stabiel in kwaliteit en smaak én langer houdbaar.

MELOEN MET RIJPHEIDSINDICATOR Galkia is ontwikkeld door veredelaar BASF en heeft een aantal unieke eigen schappen. José legt uit wat dit type meloen zo bijzonder maakt: “Galkia heeft een natuurlijke rijpheidsindicator. De schil kleur geeft de mate van rijpheid aan. Het oogstmoment wordt duidelijk aan de hand van de veranderende schilkleur, van groen naar geel. Een groot voordeel voor de teler, die precies weet wanneer te oogsten. Het zorgt voor consistentie in kwaliteit en een betere houdbaarheid voor de hele Euro pese markt. En het belangrijkste is toch wel de smaak, een combinatie van aroma, smaak en textuur, wat volledig past bij wat consumenten verwachten bij het eten van een Galia.”

Het gebrek aan stabiliteit in kwaliteit is voor de meloensector momenteel toch wel een van de grootste uitdagingen. Vol gens de Galkia Group heeft dit veel impact op de acceptatie van het product door de consument. En dat is nadelig voor alle partijen in de keten en de telers in het bij zonder. Het ontwikkelen van rassen met smaak heeft dan ook een hoge priotiteit. “Galkia™ is daar een goed voorbeeld van. De meloen moet het vertrouwen van de consument terugwinnen en kan daarmee de categorie weer laten groeien,” vertelt José Cánovas Ruíz van Fruca Marketing. Hij spreekt namens de Spaanse telers van Galkia-meloenen, die allen hoge verwach tingen hebben van de nieuwe product lijn. “Dit jaar neemt Galkia al meer dan 25 procent in van de totale Galia-markt.

Traditionele meloen in een verbeterd jasje

Consumenten en retailers verwachten dit wel. Veredelaar BASF is een samenwerking aangegaan met een groep meloenentelers in Spanje.

Mondipal BV brengt in nauwe samenwerking met Inka Pallets Ltd uit Engeland een nieuw type fruitkrat op de Nederlandse markt. In de UK is deze soft fruit krat inmiddels een groot succes en wij zijn er van overtuigd dat deze innovatieve fruitbak ook in Nederland haar weg naar de fruitsector zal vinden. De fruitbak is speciaal ontwikkeld voor de soft fruit sector en heeft een aantal verbeteringen ten opzichte van andere kratten die momenteel verkrijgbaar zijn. Deze soft fruit krat heeft een afmeting van 600x400x123 mm en is nestbaar te stapelen met een nestwaarde van maar liefst 50%. Dit is uniek ten opzichte van andere traditionele fruitkratten en levert een grote besparing op bij transport. Ook is gekeken naar mogelijkheden om de airflow van deze krat zo optimaal mogelijk te maken. Doordat de wanden en bodem van deze krat volledig zijn geperforeerd heeft de soft fruit krat de beste luchtstroom in zijn klasse en zorgt voor een optimale koeling van uw aardbeien, frambozen of bessen. Hierdoor blijven de producten beduidend langer vers dan in andere kratten. Ook is gekeken om de handzaamheid van de krat te verbeteren. Het eindresultaat is een krat die niet alleen comfortabel in de hand ligt, maar die ook licht van gewicht is. Ondanks dat de krat slechts 1.15 kg weegt is de bak toch robuust en zeer geschikt voor veeleisend gebruik in het veld. Bovendien is de soft fruit bak in elke combicolor te krijgen en bestaat de mogelijkheid voor het plaatsen van uw logo. Zo kunt u deze bak perfect laten aansluiten op de huisstijl van uw bedrijf.

NIEUWE SOFT FRUIT KRAT VAN MONDIPAL Voor meer informatie kunt u ons tijdens kantoortijden bellen op T. 0341-375074. Alle informatie is ook terug te vinden op onze website www.mondipal.nl MEER INFORMATIE? BEL 0341-375074 NA SUCCESGROOTINDE UK OOK HIER VERKRIJGBAAR! DE FRUITZACHTBAK WWW. MONDIPAL.NL OF BEZOEK ONZE WEBSITE DE ZACHT FRUIT BAK IS EEN REVOLUTIONAIRE COMBICOLOR NESTBARE STAPELBAK MET EEN NESTWAARDE VAN 50% EN SPECIAAL OP MAAT GEMAAKT VOOR DE SOFT FRUIT TEELT. SPECIFICATIES • afmeting extern: 600x400x123 mm • afmeting intern: 568x368x106 mm • gewicht: 1150 gram • inhoud: 24 liter • materiaal: HDPE (food grade) • aantal per pallet: 200 stuks • per volle vrachtwagen: 5200 stuks VERBETERDE LUCHTSTROOM DUSKOELINGOPTIMALE VOOR NESTBAAR50% ROBUUST

35AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 Advertorial

BASF heeft voor het veredelingsprogram ma van Galkia-meloenen volgens hem echt geluisterd naar de input en ideeën van alle partners. “De nieuwe rassen voldoen daardoor aan de wensen en behoeften van de gehele keten. Zo is het voor de telers bijvoorbeeld belangrijk dat er rekening wordt gehouden met veranderende weersen bodemomstandigheden, restentie tegen bepaalde ziekten en minder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Ter wijl het maximale productieniveau en minimale afvalniveau wel gegarandeerd moeten blijven. Ook is er bij de ontwikke ling van de rassen rekening gehouden met teelt in verschillende regio’s, om jaarrond levering veilig te kunnen stellen. Voor de keten en de consument heeft de houdbaar heid van het product na de oogst, gecombi neerd met het hoogste niveau van wat we de ‘eetervaring’ noemen, prioriteit.”

VERTROUWEN VAN CONSUMENT TERUGWINNEN José merkt op dat Galkia veel meer is dan een merk. “Dit project richt zich op de totale Europese meloenenmarkt. We wil len een duidelijke verschuiving in gang zetten. Galia is nog altijd de meest gegeten meloen in Europa, maar de laatste tien jaar is er een duidelijke negatieve trend zicht baar. Er is in de afgelopen periode veel vuldig ingezet op de lange houdbaarheid, ten koste van kwaliteit en smaak. Het con sumentenvertrouwen is daardoor sterk gedaald.” De Galkia Group, bestaande uit Gregal, Jimbofresh, Fruca en BASF, heeft de handen ineen geslagen en doet er nu alles aan om het tij te keren.

Europa - met name Noord-Europa - is van nature de belangrijkste markt voor Galia-meloenen, en daarmee ook voor Galkia. Toch voorziet de Galkia Group ook goede kansen voor andere markten, zoals Spanje. “Piel de Sapo is voor de Spaanse markt traditioneel dé meloen. Toch zien we dat Galkia hier al goed van de grond komt en steeds meer wordt gevraagd.” De teelt van Galkia-meloenen is momenteel vooral geconcentreerd in de gebieden Murcia en La Manche. Om een jaarrond aanbod te kunnen garanderen gaat BASF ook samenwerkingen aan met partners in andere Europese landen, evenals in Noord-Afrika en Zuid-Amerika.

Thema Zomerfruit 36 AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 GALKIA KRIJGT OOK IN SPANJE VOET AAN DE GROND

Mathieu Claesen sr. Claesen+32/475.41.97.46Mathieu jr. +32/470.02.22.34Dries+32/479.91.28.93Vanrysselberghe Hoevenzavellaan 69-71 | 3600 Genk contact@clafru.be

Het doel van de Galkia Group is om het ver trouwen van de consument terug te win nen en daarmee de categorie weer te laten groeien. Hoe? “Door nieuwe rassen te ont wikkelen en aan te bieden die de traditi onele meloensmaak hebben én die stabili teit in kwaliteit bieden. De eerste variëteit van Galkia, Kirene F1, was meteen een succes. Dit is wat de markt voor meloen nodig heeft.” (CH) elvira.vitores@vegetableseeds.basf.comjose.canovasruiz@fruca.es

FruitMasters heeft er sinds kort vijf nieuwe arbeidskrachten bij op de verpakkingsafdeling. Ze zeggen geen gedag en hebben geen gevoel voor humor. Wel zijn ze erg goed in hun werk. Dankzij de caseloaders van Robertpack is het nu mogelijk om tot wel 75 verpakkingen per minuut in een krat te leggen, met behoud van kwaliteit. “Bij FruitMasters houden we altijd onze ogen open voor nieuwe ontwik kelingen. Vooral het automatiseren van arbeidsintensieve werkzaamheden heeft onze aandacht,” vertelt Manager Operati ons Freek Versteeg. “Het verpakken van zachtfruit is zo’n arbeidsintensief proces met een redelijk hoge capaciteit. Het kan belastend werken en is minder in trek. Er heerst sowieso krapte op de arbeidsmarkt. Innovatieve oplossingen zijn dan ook meer dan welkom.” Met het oog op het toenemende gebruik van robotsystemen, ontstond bij de afzet coöperatie de vraag of robotisering ook mogelijk is voor zachtfruit. “Zachtfruit is natuurlijk enorm gevoelig,” vult Techni cal en Development manager Jeffrey Ver schoor hem aan. “Daar moet voorzichtig mee worden omgegaan, wil je beschadi gingen voorkomen. Toch kan met behulp van robotisering efficiëntie behouden blij ven en ook op het vlak van kwaliteit een continuïteit worden bereikt. De techniek had zich alleen nog niet eerder in de zacht fruitsector bewezen. Robertpack ging de uitdaging vol vertrouwen aan. Toegege ven, er waren binnen FruitMasters best wat mensen sceptisch. Een robotsysteem kan toch nooit zo zachthandig omgaan laat

EtikettenEtikon,uwetikettenleverancierbestaat30jaar!etiketten•wijnglaslabels•kratkaarten• laservellen carbonlinten • etikettenprinters • inprintservice AGF@etikon.nl • www.etikon.nl • 0345 577 201 Harde techniek

zich van zachtste kant zien

38 AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022

De verpakking wordt door de robot als het ware opgezogen met behulp van zuignappen

Thema Zomerfruit

39AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 met het product als mensenhanden? Het tegendeel is bewezen. De caseloader behan delt het product zelfs vriendelijker dan Demensenhanden.”bewegingvan de robot voor het oppak ken en neerleggen van schalen is namelijk zo geprogrammeerd, dat beschadigingen aan het product worden vermeden. “Door dat er geen abrupte bewegingen gemaakt worden, is het mogelijk de verpakkingen zo zacht en soepel mogelijk in een krat of doos te plaatsen. Dat krijg je met mensenhanden eigenlijk nooit helemaal voor elkaar.”

VERPAKKINGSLIJN OPTIMALISEREN Robertpack is al 45 jaar actief in het ont wikkelen en integreren van robotsystemen voor toepassingen als pakken, verpakken en palletiseren. Het bedrijf leverde Fruit Masters vijf robot caseloaders. Deze werden aangesloten op de bestaande verpakkings lijnen van topsealschalen voor zachtfruit. “FruitMasters was voor hun zachtfruitaf deling op zoek naar mogelijkheden om het laatste onderdeel van de verpakkingslijn te automatiseren. Tot dat moment pakten de medewerkers de kratten en dozen zelf van af een stapel, vulden deze handmatig met finish top.net

restyling en schadeherstel dak- en gevelbeplating E: info@topfinish.net • T: +31(0)78 6130134 Van Weerden Poelmanweg 2 te Rotterdam • W: topfinish.net ... IN ALLE MATEN RESTYLING VAN UW VASTGOED De caseloaders hebben een capaciteit van 75 verpakkingen per minuut Architronlaan 1, Hedel - The Netherlands - info&abbreeding.nl - www.abbreeding.nl Breeding soft fruit varieties for the future Attractive fruit for the 21st century

len op welke positie deze in een krat of doos wordt geplaatst. Ook is in te stellen hoeveel schalen en lagen er in een krat of doos gaan. Specifiek voor FruitMasters is er bovendien een module toegevoegd die het mogelijk maakt om vellen tussen de lagen toe te passen. Het wisselen en aansturen van de programma’s en bela dingspatronen gebeurt via een makkelijk te bedienen touchscreen. En mocht er een storing optreden, dan kunnen we snel en op afstand support verlenen.”

Het overtuigen van FruitMasters dat de caseloaders zo’n delicaat product als zachtfruit kunnen verwerken was voor Robertpack toch wel de grootste uitdaging. Eddy: “Hier voor hebben wij in het voortraject een realistische test met het pro duct van de klant gedraaid in onze vestiging in Zwolle. Dit project combineert Robertpack’s techniek en de wensen van de klant volle dig.” Freek beaamt dit: “We zijn het project echt samen aangegaan, wat tot dit succes heeft geleid. Het levert ons een ware efficiëntieslag van het verpakkingsproces op met behoud van kwaliteit. Verdere stappen in het volledig automatiseren van het productieproces zijn gezet. Tot slot is deze innovatie uniek voor de zachtfruitsector. Daar zijn we maar wat trots op.” (CH) j.verschoor@fruitmasters.nlf.versteeg@fruitmasters.nle.oldeman@robertpack.nl

De caseloaders worden bij FruitMasters gebruikt voor het oppakken van zowel kleine als grote schalen

“Het levert ons een efficiëntieslag van het verpakkingsproces op met behoud van FruitMasterskwaliteit”

UNIEK IN DE ZACHTFRUITSECTOR

De verpakking wordt door de robot als het ware opgezogen met behulp van zuig nappen. Omdat het zachtfruit van Fruit Masters in verschillende topseals wordt aangeboden, is gekozen voor twee for maten grijpers. De caseloaders worden inmiddels gebruikt voor het oppakken van zowel kleine als grote schalen. Denk aan schalen van 125 gram voor het verpakken van blauwe bessen, frambozen of bramen tot een grotere aardbeienverpakkingen van 400 of 500 gram. “De caseloaders wer ken boven verwachting,” merkt Freek op. “Sinds mei zijn we operationeel. Dat was

soms best even schakelen zo midden in het aardbeienseizoen, maar het is gelukt. Zelfs boven verwachting. We hebben ingezet op 65 verpakkingen per minuut en zitten nu op een capaciteit van 75 verpakkingen per minuut. Het mooie is ook dat de medewer kers die in het begin moesten wennen aan het idee, nu juist vol trots naast de case loaders staan. Onze nieuwe krachten zijn volledig geaccepteerd.”

Voor het oppakken en neerleggen van de verpakkingen is gekozen voor een del tarobot van Fanuc. Deze grijpers zijn door Robertpack in eigen huis ontwikkeld en afgestemd op de eigenschappen en vele verpakkingsformaten van FruitMasters.

DIVERSE PROGRAMMA’S BELADINGSPROGRAMMA’SEN

Thema Zomerfruit 40 AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 de gevulde topsealschalen en plaatsten de volle kratten en dozen vervolgens weer op een pallet. Aan ons de vraag om dit proces te optimaliseren en efficiënter te maken,” legt Eddy Oldeman van Robertpack uit. De accountmanager leidde het project en is net als FruitMasters trots op het eind resultaat. “Een medewerker plaatst lege kratten of dozen in stapels op de invoer baan. Daarna zorgt een automatische ont stapelaar ervoor dat er telkens één doos of krat per keer in de baansectie van de caseloader wordt geplaatst. In de caseloader worden de kratten of dozen door een robot gevuld,” zo omschrijft Eddy het proces. “Maar niet voordat het etiket van de schaal is gecontroleerd. Hiervoor hebben we op vraag van Fruit Masters de caseloaders uitgerust met camerascanners. Na het vul len, sluiten, wegen, controleren en labelen worden de etiketten op de schalen gecontroleerd. Klopt het etiket niet, dan wordt de schaal automatisch uit de lijn genomen. Heeft de schaal het juiste etiket, dan gaat deze verder richting het oppakpunt van de robot.”

Eddy: “Het is bijvoorbeeld mogelijk om bij de signalering van elke schaal al te bepa

41AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 Vroegmarkt Mabru, Hal E T. stefanbosmans@michelnv.be0474/33.95.70 Gespecialiseerd in: afzet van: appels, peren en kersen. ook voor verkoop van uw fruit uit de cel. Thijs Timmermans 06 - 5347 4921 Dies Timmermans 06 - 5363 6750 Witboomstraat 10 • 4264 RW Veen (Holland) Postbus 24 • 4264 ZG Veen Tel. 0416 691237 • Fax 0416 693145 • www.timmermansfruit.nlinfo@timmermansfruit.nl The advanced way of packaging voor zachtfruit Verstappen advanced packaging • Broekveldweg 2 • 5961 NP Horst (NL) +31 (0)77 398 47 76 info@verstappenpackaging.nl www.verstappenpackaging.nl Verstappen advanced packaging is gespecialiseerd in het ontwikkelen van kwalitatieve verpakkingen vanuit gerecyclede materialen. Onze zacht fruit-verpakkingen staan volledig in dienst van uw kwetsbare product. Wij denken en bewegen mee en creëren toekomstgerichte oplossingen met meerwaarde voor u, de omgeving en de maatschappij. Duurzaamheid staat aan de basis van onze activiteiten waarbij we niet alleen kijken naar het verpakkingsmateriaal, maar ook naar het borgen van de kwaliteit en houdbaarheid van uw product Dinkel 29 2491 CK Den Haag T. 070 317 8415 www.devriesagf.nl

Het Nederlandse zachtfruitseizoen is al enkele weken in vollegang bij The Greenery. Het mooie weer zorgt ervoor dat deproducten onder goede omstan digheden groeien waardoorde smaak en kwaliteit optimaal is. En de vraag vanuit deconsument neemt onder invloed van een toenemendebewustwor ding van een gezonde levensstijl steeds verder toe.Door de verwachting van de consument iedere dag waar temaken en het aantal eetmomenten uit te breiden is een verdere groei mogelijk. Met eigen rassenprogramma’s brengt The Greenery de kwaliteitvan het zacht fruit continu naar een hoger niveau. Door middelvan onze eigen agronomist en een zeer hechte concept.passendeeldonzeconsumentenonderzoekframbozentelenopsmaakgeselecteerdgemaaktveredelingsbedrijvensamenwerkingmetwordthetverschilinhetschap.Derassenwordenopteelteigenschappen,enshelflife.VanuitdieselectieswenuInspireaardbeien,LagoraienVonbramen.OnafhankelijklaatdanziendatnieuwerassenzeergoedbeoorwordendoordeconsumentenzeprimainhetSweetandSunny

Naast de keuze van de juiste rassen is ook de kwaliteit eenhele belang rijke verkoopfactor. Samen met onze telers leveren wij prachtige en vooral heerlijke producten waarmee de verkoop gestimuleerd wordt.The Greenery Gro wers werkt direct samen met de beste zachtfruittelers uitNederland zodat we vanuit de bron een korte gekoelde keten hebben met onze afnemers.Met passie, vakmanschap en oog voor innovatie wordt iedere dag gewerkt om het zacht fruit van de allerbeste kwaliteit te telen en te oogsten. Onze telers zijn Planet Proof gecertificeerd, hierdoor verzekeren we dat onze producten duurzaam zijn geteeld met oog voor het milieu.Met het premium merk Sweet and Sunny hebben zowel onze klanten als consumenten de garantie onze beste en lekkerste rassen in handen te hebben. Neem voor meer informatie contact op: Rob van der Weele T. r.vanderweele@thegreeney.com0622482293

Thema Zomerfruit

- AdvertorialCMYCYMYCMYMCK

Uw vers fruitspecialist in Zaltbommel TeunFruithandelPeters&Commissie

Waar in 2011 in Nederland 110 hecta re werd benut voor de teelt van aard beien onder glas, geeft het CBS aan dat dit in 2021 was opgelopen tot 440 hectare.

|

|

“Er zijn nog veel groeimogelijkheden voor aardbeien,” zegt Gé Bentvelsen, directeur van ABZ Seeds, dat zich al meer dan 25 jaar richt op de zaadvermeerdering van doordragende F1-hybride aardbeienrassen voor teelt onder glas.

Juist in die glasteelt ziet Gé kansen voor de handel. “Het geeft veel meer zekerheid; je komt niet voor onaangename verassin gen te staan, maar je kunt rekenen op een kwaliteitsproduct en je kunt beter sturen in de distributieketen. Niet voor niets is de aardbei inmiddels het derde glasge was in Nederland. Dat hadden we tien jaar geleden niet gedacht.” Hij geeft aan dat het aardbei-uit-zaad concept aansluit bij andere warme glasteelten zoals bijvoor beeld tomaten, komkommer of paprika, die ook uit zaad worden opgekweekt. “Ik denk dat wij daarin met ons unieke con cept van zaadvermeerdering nog hele gro te stappen kunnen maken.”

43AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 Thema Zomerfruit

Maar ook nu al ziet Gé groei in de markt voor het aardbei-uit-zaad concept. “Er is nog een extra zetje nodig om het omslag punt te bereiken.” Aan dat zetje werkt ABZ Seeds door een demoproef te starten in het Westland. “De telers kunnen dan van okto ber tot maart zelf de aardbei-uit-zaad teelt op steenwol en onder assimilatie belich ting in een licht gestookte kas volgen. Zien doet geloven, je moet dat echt laten zien.” De keuze voor steenwol is gemaakt zodat de teelt aansluit bij andere kasteelten die veelal op steenwol plaatsvinden en niet op het voor aardbeien meer traditionele veen of kokossubstraat. “Op deze manier hoe 085-2083027 baggerman@kliksafe.nl www.baggerman-fruit.nl

OP WEG NAAR OMSLAGPUNT

Teelt aardbei-uit-zaad in opmars T.

Molenstraat 19, 4053 HD IJzendoorn M. 06 51 06 41 51 info@tpfruit.nl

|

|

F1inSpecialistaardbeihybridenVleetweg12,1619 PR Andijk | +31 (0) 228 515 280

Waarom zou je liever met zaad vermeerderen dan met stekken?

WILT U EFFICIËNTER VERPAKKEN MET LAGERE KOSTEN? Robertpack robot installaties voor Picking, Packing, Palletising en Handling; Daar plukt ú de vruchten van! Wilt u weten wat wij voor ú kunnen betekenen in de verbetering van uw verpakkingsproces? Neem dan contact op voor advies: 038 20 55 100 of via info@robertpack.nl Kijk op www.robertpack.nl voor meer informatie over onze mogelijkheden • Lagere kosten • Hogere productie • Hogere en constantere kwaliteit • Betere controle en inzicht • Verhoging flexibiliteit productie • Verbeterde continuïteit • Meer rendement • Lagere personeelskosten • Meer uitdagend werk • Lager ziekteverzuim Robertpack robot installaties; Flexibel , innovatief én betrouwbaar! • Meer dan 45 jaar praktische ervaring • Een team van experts op ons vakgebied • Eigen mechanische en software engineering • Maatwerk en hoogwaardige kwaliteit • Zeer goede service • Een solide en betrouwbare partner • Oplossingen van enkelvoudige cellen tot complete end of line oplossingen Uw voordelen door het inzetten van Robertpack Watverpakkingsrobots:biedtRobertpack u als klant?

LAGERE

“Zeker ook in deze tijd, waarbij natuurlijk heel veel vraagtekens gezet worden bij het hoge energiegebruik van de warme kas groenten. Dat is een discussie die nu vol op aan de gang is: moeten we niet kijken naar alternatieve gewassen voor onder glas? Dan komt de aardbei – de energiebe hoefte van een aardbei is beduidend min der dan van een tomaat of een komkom mer – heel nadrukkelijk in beeld. En als je als teler gewend bent om met planten te werken die uit zaad worden opgekweekt, dan is de overstap veel gemakkelijker. En dat is interessant, want die kas die staat daar toch, de verwarming staat daar ook. Maar hoe krijg je die installatie rendabel als de energieprijzen zo hoog zijn? Nu zijn de marktomstandigheden zodanig veran derd dat dit voor kasgroententelers een kans biedt om in de aardbeienteelt in te stappen.”

Gé geeft aan dat één van de redenen is dat het werken met zaad voorkomt dat er ziekten en pla gen via het plantmateriaal worden overgedragen. “Dat is bij zaad uitgesloten. Daarmee kun je echt schoon starten.” Een andere reden is gelegen in de logistiek. “Zaad verstuur je veel makkelijker over grote afstanden dan stekken.” En waar een stek een traject van zo’n anderhalf tot twee jaar aflegt voordat de eerste oogst kan worden geplukt, kan dat bij een uit zaad gekweekte aardbeienplant al na een maand of vier. “Met dit systeem hoeven de telers minder lang vooruit te plannen en zijn zij veel felxibeler.” Al deze voor delen zijn aanleiding geweest voor ABZ Seeds om zo’n 30 jaar geleden te beginnen met de zaadver meerdering van aardbeienrassen. “We hebben in die tijd een assortiment opgebouwd zowel voor de versmarkt als voor de tuinplantenmarkt en kleinverpakkingen en hebben laten zien dat zaad vermeerdering echt werkt.”

CONSUMENT ENTHOUSIAST ABZ Seeds merkt dat er zeker interesse is, maar dat er ook nog veel vragen zijn over het aardbei-uit-zaad concept. Gé wijt het onder meer aan de bekendheid met de ras sen die op de traditionele manier vermeer derd worden. “De handel vaart op bepaal de rassen en kan lezen en schrijven met Elsanta en gaat niet zomaar op een ander aardbeiras over.” Dat houdt overigens niet in dat de op zaadvermeerdering gebaseer de rassen niet in de smaak vallen. “We hebben regelmatig contact met afzetor ganisaties en zij zijn enthousiast over de

Want Gé is ervan overtuigd dat de aard bei-uit-zaad teelt in de kas kansen biedt.

ENERGIEBEHOEFTE

45AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022

ven de telers niet te wisselen, we proberen de drempel zo laag mogelijk te maken.”

ABZ Seeds geeft aan dat aarbei uit zaad een schone start van de teelt biedt ABZ Seeds F1 Hybride aardbeien in glasteelt, onder duurzame LED-belichting ABZ Seeds ziet dat aantrekkelijke aardbeien de consument overtuigen

Thema Zomerfruit 46 AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 BESTAGF Dinkel 27 | 2491 CK DEN HAAG T. 06 - 237 280 28 | michelvdberg1@live.nl rassen die we nu aanbieden voor de kas teelt.” Uitgangspunt daarbij is de beleving van de consument. “Heeft de consument echt plezier aan het product? De aard beien moeten gewoon echt goed smaken, want dat leidt uiteindelijk tot herhalings aankopen.” Gé ziet dat de consument een goede presentatie belangrijk vindt, omdat je een aardbei nu eenmaal niet vooraf kunt proeven. “De consument gaat ervan uit dat een aardbei er mooi en aantrekkelijk uit ziet. Dat houdt in geen witte bovenkanten, maar een mooi doorkleurde en glanzende aardbei die goed is afgerijpt.”

KANSEN IN DE WINTER En als het dan met de kwaliteit in orde is, verwacht Gé dat er in de markt nog volop ruimte is voor Nederlandse kasaardbei en. “Met name in de winter, waar het aan bod van kwalitatief goede en smaakvolle aardbeien beperkt is. De kwaliteit van de importaardbeien is vaak de reden dat con sumenten in de winter aardbeien mijden en dat is heel zonde, want ze kunnen hier in Nederland echt een kwaliteitsproduct maken onder glas.” Smaak bepaalt voor ABZ Seeds in een belangrijke mate de kwa liteit en is dan ook een belangrijke focus in het veredelingsproces. “Smaak heeft bij ons altijd op nummer één gestaan.” (MW) ilona.smith@abz-strawberry.nl

47AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 Groothandel in fruit & groenten Tongersesteenweg 3050 - B-3800 Sint-Truiden, België info@cuvelierfruit.be¬ Yves Cuvelier -  +32 472 20 24 00 www.cuvelierfruit.be al jaren een begrip BOUQUET BOUQUET al jaren een begripBOUQUET al jaren een begrip Handelsweg 30 2988 DB Ridderkerk Tel. : +31 (0)180-641900 Fax. : +31 (0)180-641909 E-mail : info@4fruitcompany.nl BOUQUET al jaren een begrip Handelsweg 30 2988 DB Ridderkerk Tel. : +31 (0)180-641900 Fax. : +31 (0)180-641909 E-mail : Websiteinfo@4fruitcompany.nl:www.4fruitcompany.nl BOUQUET al jaren een begrip Handelsweg 30 2988 DB Ridderkerk Tel. : +31 (0)180-641900 Fax. : +31 (0)180-641909 E-mail : Websiteinfo@4fruitcompany.nl:www.4fruitcompany.nl BOUQUET al jaren een begrip Handelsweg 30 2988 DB Ridderkerk Tel. : +31 (0)180-641900 Fax. : +31 (0)180-641909 Fortsesteenweg 56 2860 Sint Katelijne Waver T. +32 (0)15 55 78 00 customer service + 32 470 04 24 41 @fruitvandepoel

T. +32 WWW.DEMARGRO.BE51747075 Specialist in aardbeienBelgische&kersen

Thema Zomerfruit

Zo is het volledig zelfvoorzienend, dankzij de 1.000 zonnepanelen op het dak. “Deze produceren 137.000 kWh, waarmee we zelfs een overvloed aan energie hebben. Bovendien zijn de frigo’s voorzien van de nieuwste technieken, waardoor ze op een duurzame manier gekoeld worden met VanCO2.”de update van de verpakkingslijnen, die eigenlijk op de planning stond, is ech ter wel afgezien. “Een deel van de verpak kingslijnen hebben we wel meeverhuisd, maar we proberen meer en meer te laten doen door de producenten of de veilingen zelf. Ook hier in West-Vlaanderen is het gewoon heel moeilijk om goede arbeids krachten te vinden, waardoor we besloten hebben om minder zelf te gaan verpak ken. We hebben al jarenlang een goed en betrouwbaar team, maar nieuwe mensen vinden, blijft een gigantische uitdaging.”

“We

Sinds 1 juni

“BELGISCHE AARDBEIEN, EEN VAN DE BETERE OP DE MARKT” Met de betrekking van de nieuwe locatie is Demargro ook klaar voor het nieuwe Belgi sche zachtfruitseizoen. Een seizoen waar ze, volgens Guy, tot nu toe tevreden over kunnen zijn. “We hebben op het moment al 15 procent meer gedaan dan rond deze tijd vorig jaar. Het is bij de aardbeien wel wat traag op gang gekomen, omdat telers toch wat minder hebben gestookt vanwege de energieprijzen. Daardoor zijn de kas- en tunnelteelt op hetzelfde moment op de markt gekomen, wat in de maand mei tot goedkopere prijzen leidde dan we gewend “Eindwaren.”mei/begin

op de export naar Frankrijk, Spanje, Scan dinavië en eigenlijk ook een groot deel van de rest van Europa. “Hier kunnen we onze aardbeien prima aan de man bren gen. Kwalitatief gezien zijn de Belgische aardbeien nog altijd een van de betere op de markt. We kunnen ook rekenen op de jarenlange ervaring van onze medewer kers die elke dag ter plaatse zijn op de verschillende veilingen om de allerbeste loten en kwaliteiten te selecteren. Dat zorgt ervoor dat we door onze goede kwa liteit en kennis van de medewerkers goed kunnen concurreren met de aardbeien uit Frankrijk of Spanje. Bovendien is ons voordeel dat we, vanwege onze grootte, aan elke wens van alle soorten klanten, of het nu retail of groothandels zijn, kunnen voldoen.”Naastdeaardbeien beginnen ook de mark ten van de Belgische frambozen, bramen en kersen weer te lopen. “Dit is nog in een beginstadium, maar we kijken uit naar een mooi seizoen. De kersen krijgen we vanaf komende week en als het weer geen gekke dingen gaat doen, komt er een kwalitatief goede oogst aan.” (JF) info@demargro.be is verhuisd naar haar nieuwe pand wilden toekomstbestendige faciliteiten voor mijn zoons realiseren”

Demargro

juni zijn de prijzen echter weer naar een beter niveau getrokken en inmiddels liggen ze weer op een normaal niveau voor de tijd van het jaar. Het goede weer van de laatste tijd doet bovendien de vraag erg goed, waardoor we over de ver koop ook zeker niet hoeven te klagen,” legt Guy uit. Het bedrijf richt zich voornamelijk

EEN APARTE FRIGO VOOR ELKE PRODUCTGROEP Het magazijn, de laad- en losdocks en de verpakkingslocaties zijn al sinds 1 maart in gebruik op de nieuwe locatie, maar nu zijn de bijliggende kantoren vanaf 1 juni dus ook in gebruik genomen. “Om al het transport vlot te laten verlopen hebben we negen los- en laaddocks, in tegenstelling tot de vier die we hiervoor hadden. Boven dien is er een expeditieruimte van 4.500 m² en 17 frigo’s, gelijk aan 2.000 m². Zo kunnen we elke aparte productgroep, die we verwerken, in een aparte frigo bewa ren. De producten kunnen op deze manier van elkaar gescheiden blijven en op de optimale temperatuur bewaard worden. Voor aardbeien hebben we bijvoorbeeld twee aparte frigo’s en een wachtfrigo voor als het geladen wordt, zodat de koude keten nooit onderbroken hoeft te worden.” Ook met duurzaamheid is bij de ontwerp van het nieuwe pand rekening gehouden.

49AGF Primeur 6 • Zomerfruit • 2022 Demargro is sinds 1 juni in haar gloednieuwe pand in het Belgische Ardooie getrokken. Vanwege corona was de bouw van het pand enigszins vertraagd, maar inmiddels is de exporteur helemaal verhuisd naar de nieuwe locatie. “We zijn blij dat we eindelijk volledig verhuisd zijn. Nu kunnen we vooruit kijken en zijn we klaar voor de toekomst,” vertelt Guy De Meyer van Demargro. Toekomstbestendigheid is het sleutel woord bij de keuze voor de bouw van het nieuwe pand van de groenten- en frui texporteur. “In het pand waar we hiervoor zaten, zijn we meer dan 45 jaar geleden opgestart,” gaat Guy verder. “We begon nen met zo’n 1.000 m² aan oppervlakte en in de loop der jaren, door bijbouw, was het pand uitgegroeid naar 4.000 m². Alleen groeiden we op den duur ook hier weer uit ons jasje, waardoor werd besloten om het dan gelijk goed aan te pakken en een vol ledig nieuwe bouw te starten van in totaal 12.000 m² oppervlakte.” De twee oudste zonen van Guy zijn inmiddels ook actief in het bedrijf, waardoor de ondernemer uiteindelijk de faciliteiten voor hen wil achterlaten waarmee ze de toekomst tege moet kunnen gaan. “Mijn oudste zoon zit al vier jaar in de zaak en mijn tweede zoon is vorig jaar september bij ons begonnen, dus de opvolging is verzekerd. Nu zijn ze uitgerust, waarmee ze uitgerust moeten zijn.”

50 AGF Primeur 6 • Wereldhandel2022

3

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 TONNEN Blauwe bessen:

Peru Chile Ov. ex NL en HK 120.000100.00080.00060.00040.00020.0002012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 TONNEN Nederland: Import blauwe bessen PeruChiliSpanjeZuidOverigeAfrika Factsheet BLAUWE BESSEN; juni 2022 80.00070.00060.00050.00040.00030.00020.00010.000jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec TONNEN Wereldwijd: Export blauwe bessen in 2021 PeruChiliSpanjeVerMarokkoPolenZuidArgentinëAfrikaStaten 20.00018.00016.00014.000 Nederland: Import blauwe bessen in 2021 Overige Blauwe bessenmarkt: nog steeds veel groei Exportwaarde 4 miljard euro, aandeel Peru een kwart

De markt voor blauwe bessen blijft met dubbele cijfers groeien. In 2021 is er excl. re-export ca 0,7 miljoen ton aan blauwe bessen internationaal verhandeld. Dat was 20% meer dan de 0,59 miljoen ton van 2020. In 2015 was dat nog 290.000 ton in 2012 net iets meer dan 200.000 ton. De waarde van de totale wereld wijde export incl. re-export kwam uit op 4 miljard euro. Peru alleen was goed voor een export aan blauwe bessen van 1 miljard euro. Nederland importeerde voor een waarde van 0,55 miljard euro aan blauwe bessen. Daarmee was blauwe bessen naar waarde gezien na avocado’s, druiven en bananen het vierde importproduct bij ver se groenten en fruit. De (vnl. re-) export van Nederland had in 2021 een waarde van 0,5 miljard euro. De toegevoegde waarde van de export van blauwe bessen komt uit op ruim 14 miljoen euro. Blauwe bessen zijn inmiddels heel populair bij de Nederlandse consu ment. Inmiddels gaat het om 25 à 30 miljoen kilo. Met andere woorden gemiddeld meer dan een kilo per inwoner. Markt Verenigde Staten is goed 40% wereldwijde teelt voor verse markt De teelt van blauwe bessen wordt wereldwijd gezien geschat op ruim 1,5 miljoen. Hiervan wordt ca. 575.000 ton verwerkt en een kleine miljoen ton is bestemd voor de ver smarkt. Dit zijn cijfers over 2020. In het afgelopen jaar zal dit, gezien de groei van het areaal, weer meer geweest zijn. In 2020 werd er wereldwijd gezien excl. re-export een kleine 600.000 ton blauwe bessen internationaal verhandeld. Dat komt erop neer dat ruim 60% van de oogst bestemd is voor de versmarkt. Alleen de Ver enigde Staten is goed voor ruim 40% van de totale hoeveelheid blauwe bessen voor de versmarkt inclusief in het land zelf geteelde. BLAUWE BESSEN; juni 2022 fruitvegfacts@gmail.com 350.000300.000250.000200.000150.000100.00050.000Export wereldwijd

Factsheet

Zuid-Afrika 1.496 1.506 1.558

Argentinië 15.050

Canada 29.669 30.134 35.109 41.757

Letland

PeruChiliSpanjeVerMarokkoPolenZuidArgentinëAfrikaStaten 20.00018.00016.00014.00012.00010.0008.0006.0004.0002.000-

Factsheet BLAUWE BESSEN; juni 2022 80.00070.00060.00050.00040.00030.00020.00010.000-

TONNEN Nederland: Import blauwe bessen in 2021

Chili 69.118 81.480 83.828 108.026 140.577 109.329 141.303

Mexico

PeruChiliSpanjeZuidDuitslandOverigeAfrika

Ver

Polen

180.360 364.470 Mexico/Centr. Am. 3.980 4.756 5.530 6.735 7.440 62.640 670 63.310 Azie/Pacific 27.838 42.024 56.204 61.912 67.740 173.620 156.180 330.100 Azië 25.632 39.646 53.653 59.103 64.553 146.710 15.540 302.250 Pacific 2.141 2.196 2.251 2.458 2.787 24.550 700 25.250 Centr. Azië/India cont. 65 182 300 350 400 2.360 240 2.600 Europa/Mid Oost./Afrika 18.505 23.572 28.809 35.580 42.526 221.160 21.710 242.870 Oost Europa 6.795 9.596 12.562 17.488 22.728 117.130 12.170 129.300 Zuid/Noord Europa 5.741 7.001 8.273 8.847 9.419 55.230 4.500 59.730 West/Centraal Europa 4.639 4.974 5.305 5.753 5.881 27.110 4.370 31.480 Afrika 1.040 1.646 2.253 3.131 4.008 19.580 470 20.050 Midden Oosten 290 354 416 361 490 2.110 200 2.310 1) waarvan Canada 81.000 ton Wereldwijd: Export blauwe bessen (in tonnen) Bron: Diverse 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 World 210.923 236.703 253.341 305.394 381.185 388.077 485.980 621.111 690.791

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Oekraïne

Hong Kong 292 387 3.201

Nederland 9.387 8.772 12.288

Marokko 2.711 4.695 6.750

Duitsland

Nieuw-Zeeland

Peru 48 1.513 2.902 10.210 27.240 43.039 72.583 122.449 162.174

Spanje

EU-IMPORT VAN BUITEN GEMEENSCHAP: GROEI VLAKT AF In de EU-landen werd in het afgelopen jaar 130.000 ton blauwe bessen van buiten de Gemeenschap ingevoerd. Dat was een procent of tien meer dan in 2020. Daarvoor groei de de import van buiten de EU Perustormachtig.ismet bijna 50.000 ton de belangrijkste. Inmiddels is Marokko de tweede leveran cier met in 2021 een hoeveel heid van ruim 30.000 ton. Uit Chili werd in het afgelopen jaar een kleine 30.000 ton blauwe bessen in de EU ingevoerd. Van al deze drie belangrijkste leve ranciers was de groei in het afgelopen jaar minder sterk dan daarvoor en bleef ‘beperkt’ tot 7 à 8%. De import van blauwe bessen uit Zuid-Afrika groeide wel Wereldwijd: Areaal en productie blauwe bessen Bron: IBO 2016 2017 2018 2019 2020 2020 Productie (ton) AREAAL (in ha) VERS VERWERKT TOTAAL Gekweekte 132.562 156.634 180.849 196.622 205.670 962.050 425.650 1.387.700 Wilde1) 2.520 149.920 122.620 Samen 964.570 575.570 1.510.320 Amerika 86.219 91.038 95.836 99.130 95.404 567.270 247.460 814.730 Noord 59.093 61.181 63.265 62.104 52.570 350.520 66.430 386.950 Zuid 23.146 25.101 27.041 30.291 35.394 184.110 810.073 543.957 589.997 695.120 205.831 138.372 129.879 136.292 16.936 25.845 31.827 41.682 64.841 85.407 91.879 3.571 4.683 8.509 11.377 15.781 24.167 32.403 41.237 51.335 63.546 Staten 44.879 48.292 42.753 35.550 39.132 36.107 32.686 51.706 43.569 59.736 6.328 7.242 10.716 14.804 19.918 27.254 34.727 45.987 41.273 55.228 8.394 11.199 15.561 18.234 25.229 33.508 42.812 37.092 32.365 31.655 36.574 26.965 25.597 2.320 4.779 6.771 9.227 12.312 15.387 23.075 1.858 2.569 4.622 8.083 13.064 18.072 21.890 2.686 3.629 5.667 7.791 6.162 8.306 10.125 13.620 18.296 21.063 12.249 16.307 14.780 16.936 15.631 14.799 12.435 9.981 7.864 1.572 1.840 2.268 3.042 1.953 4.439 6.256 6.140 5.398 6.046 België 1.912 1.947 2.158 1.893 2.201 2.378 3.364 5.456 6.411 5.797 Portugal 192 127 294 530 1.114 1.981 3.606 4.175 5.473 5.673 Frankrijk 2.656 1.994 2.050 2.320 2.556 2.620 3.030 4.642 5.383 5.576 Servië 214 614 621 198 340 575 743 1.647 3.189 4.365 Zweden 7.561 12.042 1.184 5.755 5.108 4.862 1.849 3.244 3.383 3.513 Roemenië 609 595 569 298 995 1.030 1.152 2.014 4.505 2.811 Italië 869 685 914 1.121 1.570 1.507 1.353 2.117 2.361 2.809 Zimbabwe - - - - - - 429 205 1.030 2.375 936 1.115 1.137 1.436 2.013 1.813 1.631 2.145 2.483 2.148 754 775 624 1.438 2.235 571 1.432 985 3.504 1.840 890 402 358 876 2.902 2.510 2.190 2.433 1.196 1.817 Wit-Rusland 594 666 715 1.221 1.302 808 1.865 1.237 2.346 1.779 Oostenrijk 346 186 259 382 441 1.171 591 646 656 1.203 Ver Kon 910 779 1.276 2.529 1.965 1.767 2.683 1.687 1.325 1.085 Overige 5.672 8.354 9.325 8.551 7.259 5.064 6.298 4.513 6.303 6.425

id. ex NL en HK 201.244 227.544 237.852 286.137 350.561 349.479 435.071

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec TONNEN Wereldwijd: Export blauwe bessen in 2021

De Verenigde Staten en China zijn wereldwijd de grootste telers met elk een hoeveelheid van 280.000 ton. Peru en Chili zijn goed voor elk 180.000 ton. Dan volgt Canada met 160.000 ton waarvan de helft wilde rassen die vooral bestemd voor verwerking. Dan volgt Mexico met 65.000 ton, Polen met ruim 40.000 ton, Marokko met een kleine 40.000 ton en Portugal en Australië met bei de ca. 20.000 ton en Zuid-Ko rea met 14.000 ton. Duitsland en Nederland zijn beide goed voor ruim 10.000 ton. Verder zijn er diverse landen waar tegenwoordig blauwe bessen geteeld worden, maar voor alsnog gaat het om beschei den hoeveelheden. In België zou tussen de 500 en 1000 ton geteeld worden.

51AGF Primeur 6 • 2022 Factsheet BLAUWE BESSEN; juni fruitvegfacts@gmail.com2022 350.000300.000250.000200.000150.000100.00050.0002012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 TONNEN Blauwe bessen: Export wereldwijd Peru Chile Ov. ex NL en HK 120.000 Nederland: Import blauwe bessen

Bronnen: Diverse 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Totaal 180.223 208.607 233.008 267.316 325.677 359.254 436.196 573.442 626.357 730.200

1.917

Wereldwijd: Import blauwe bessen (in tonnen)

Spanje 1.409 2.865 5.227 6.649 8.758 12.700 16.597 19.277 29.875 33.327 Hong Kong 2.729 3.061 4.238 3.917 7.230 8.359 13.090 15.417 18.541 27.413 China 852 2.482 5.169 6.459 8.734 12.217 15.372 22.045 25.149 23.548 Canada 13.619 19.217 17.084 14.322 15.647 10.208 3.566 18.842 8.011 19.500 Polen 853 924 780 1.729 2.913 3.232 5.715 8.162 9.909 14.255 Frankrijk 3.604 2.873 3.304 4.831 6.890 8.934 9.920 12.569 11.509 13.634 Rusland 1.217 1.834 1.932 1.445 2.283 2.531 4.588 7.252 8.827 10.720 Italië 1.961 2.267 3.259 2.654 3.146 4.336 5.817 6.104 6.224 9.185 België 2.093 2.520 3.582 3.468 4.337 5.131 5.894 7.020 9.117 8.753 Oostenrijk 1.282 3.904 2.967 3.865 2.594 3.918 4.678 6.417 7.139 7.549 Zwitserland 1.437 1.931 2.726 3.685 4.674 5.149 5.337 6.292 7.093 7.511 Noorwegen 2.528 4.853 4.564 3.964 4.169 4.945 4.351 4.515 4.894 4.543 Tsjechië 217 179 594 643 802 1.565 1.860 2.759 3.184 4.129 Korea 195 707 1.477 1.880 1.968 1.972 2.107 2.386 2.801 3.606 Zweden 856 854 1.794 1.462 1.588 1.351 1.545 2.011 2.937 3.029 Estland 66 25 55 117 899 188 1.974 1.612 4.178 2.695

4.038 4.110 Frankrijk 728 855 833 778

44.995 48.301 Marokko 2.028

136

Zimbabwe 1 10 120 458

261.033 291.223 EU27 landen 19.463 25.391 34.077 44.666 54.208 75.905

37.198 54.640 47.192 55.898 Nederland 3.541 5.350 7.611 9.540 11.123 15.481 25.463 35.608 45.100 50.447 Duitsland 2.173 3.465 4.164 3.795 4.520 8.202 10.910 12.455 15.342 18.432 Polen 1.723 1.692 2.727 4.003 3.981 6.167 8.636 12.128 13.476 16.191 Portugal 247 306 440 709 818 1.941

Servië 204 257 366 125 160

Oostenrijk

Ver Kon 17.653 18.954 20.593 25.011 32.781 36.962 42.939 51.279 50.155 60.300

608

1.103

Slowakije

28.671 Zuid-Afrika 117 90 214

1.489

NEDERLAND IS TWEEDE IMPORTEUR EN DERDE EXPORTEUR Wereldwijd is de vraag naar blauwe bessen vooral groot in de Verenigde Staten. Naast de grote eigen teelt importeert dit land ook steeds meer; in het afgelopen jaar zelfs 260.000 ton. De meeste blauwe bessen worden uit Peru ingevoerd. Daarnaast importeert de Ver enigde Staten ook steeds meer uit Mexico. In het aflopen jaar ging het al om 63.000 ton. Chili was de andere grote leveran ciers van de Verenigde Staten. Na de Verenigde Staten is Nederland wereldwijd gezien de tweede importeur. In 2021 importeerde Nederland 115.000 ton blauwe bessen. Peru is de belangrijkste leve rancier, na de enorme groei in 2020 was de groei in het afge lopen jaar wat minder specta

Ver Staten 98.774 105.575 106.789 122.575 149.155 145.230 179.015 214.248 219.037 259.276 Nederland 9.895 10.697 17.768 22.495 26.968 38.209 45.294 76.732 101.228 115.619 Duitsland 8.356 9.930 13.144 17.704 20.926 30.252 39.774 57.815 61.488 62.810

EU27

6.834 10.836 14.334

1.066 1.665 2.056 Zweden 901

52 AGF Primeur 6 • Wereldhandel2022stormachtig met meer dan 50% naar een kleine 12.000 ton. Uit Argentinië kwam vorig jaar 3.300 ton blauwe bessen de EU in. Dat was wel meer dan het jaar ervoor, maar voor heen was het weleens meer. Servië komt ook op als leve rancier van blauwe bessen. In het afgelopen jaar ging het om 3.000 ton tegen nog 2.000 ton in 2020. De import in de EU uit Zimbabwe bleef onder de 1000 ton.

5.017 6.566 7.717 11.670 14.324

28.406 30.786 Chili 6.636 7.380 11.794 12.345

Letland

16.006

Argentinië 2.173 1.752

Canada 279

414

142

141.634 161.595 Spanje 7.689

Ver Staten 579

121

Uruguay 625

416

3.401 4.432 4.938 België 718 911 911 1.521

736 722

1.125

1.229

EU27: Import blauwe bessen (in tonnen) Bron: Eurostat 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Totaal 33.883 41.630 58.174 72.337 87.251 118.558 150.722

1.180 1.179

2.778 2.819 Roemenië 280 426 729 425 474

161 Ver Kon 243 680 353 282

Oekraïne 738 336 125 780

Denemarken 850 720 1.131 1.967 1.559 1.939 2.276 2.105 2.261 2.635 Singapore 666 920 1.318 1.323 1.607 1.777 1.987 2.376 2.839 2.564 Japan 2.271 1.919 1.834 1.730 1.918 1.795 1.832 1.992 1.996 2.238 Finland 701 1.280 523 341 463 675 1.648 1.661 1.671 2.068 Roemenië 13 24 60 70 324 863 1.963 1.246 1.536 2.060 Taiwan 608 630 930 837 1.083 1.279 1.082 1.207 1.592 2.053 Ver Arab Em 270 531 1.202 1.766 1.185 886 1.894 1.289 1.976 1.955 Portugal 150 322 250 279 451 521 995 1.345 1.351 1.493 Litouwen 1.184 1.735 2.112 2.369 2.383 1.610 1.322 1.398 2.136 1.379 Ireland 149 176 799 731 681 929 968 912 864 1.363 19 22 416 166 293 363 616 978 1.273 1.105 67 95 93 119 334 462 492 824 788 938 3.678 4.581 5.294 6.743 6.934 8.766 9.688 13.355 14.777 16.945 212.945 96.548 129.009 10.091 13.780 20.097 24.432 36.884 2.450 3.058 3.144 3.463 664 2.911 2.331 559 815 987 611 524 1.801 431 219 134 248 344 800 983 1.014 1.093 1.629 Italië 332 282 269 585 654 602 450 665 967 1.131 Ov. EU 699 806 1.743 2.244 3.529 1.047 2.408 1.715 4.061 2.145 extra 14.420 16.239 24.097 27.671 33.043 42.653 54.174 83.936 119.400 129.628 24 368 806 2.715 27.048 2.892 20.102 10.226 11.306 20.816 26.564 564 1.815 2.531 4.943 7.705 11.798 2.662 2.234 2.799 2.920 3.001 4.062 2.880 3.269 226 279 992 1.923 3.015 1.519 1.251 1.113 1.435 646 1.108 796 883 731 669 812 568 486 766 663 575 431 270 224 102 199 496 574 531 385 445 298 260 456 982 779 1.565 3.201 828 765 618 460 634 1.349 1.225 715

147 Ov. Niet-EU 773

RE-EXPORT VAN NEDERLAND, SPANJE EN DUITSLAND Binnen de EU is er veel spra ke van re-export van blauwe bessen. De export van Neder land, in 2021 92.000 ton groot, bestaat voor het overgrote deel uit re-export. Ook de Spaanse export van blauwe bessen, in het afgelopen jaar 55.000 ton, bestaat voor een deel uit re-export van vooral Marokkaans product. In 2021 importeerde Spanje 26.600 ton blauwe bessen uit Marok ko. Hiervan ging zeker 6.000 ton naar Duitsland en ook naar Nederland en Frankrijk is best wat Marokkaans product gere-exporteerd. Ook de Duit se export betreft voor een deel re-export.

Peru

Overige

53AGF Primeur 6 • 2022 Agrovision Europe B.V. Utrechtseweg 341 3818 EL Amersfoort Phone: +31655813336 Duitsland: Import blauwe bessen (in tonnen) 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 IMPORT VOLGENS DUITSE CBS (zoveel mogelijk land van oorsprong) Totaal 9.930 13.144 17.704 20.927 30.252 39.774 57.815 61.488 62.810 Spanje 3.308 5.354 6.643 8.754 15.055 13.883 20.828 17.869 17.853 Peru 15 149 838 2.479 3.092 5.826 7.592 11.534 10.060 Marokko 518 679 1.655 1.466 1.917 3.132 5.189 8.073 8.992 Polen 644 942 2.314 2.388 3.322 4.610 7.387 8.114 8.453 Nederland 1.672 1.699 1.553 1.563 1.731 3.947 6.506 6.269 6.161 Chili 1.609 1.771 2.189 1.839 2.596 4.746 5.087 4.304 4.005 Argentinië 585 1.079 785 946 963 1.203 1.722 883 1.776 Roemenië 211 264 286 311 262 381 381 1.209 1.733 Servië 103 75 75 1 2 148 870 1.047 Zuid-Afrika 10 18 101 143 221 342 1.156 986 916 Portugal 60 15 57 104 448 918 764 360 837 Italië 145 160 174 203 148 75 266 203 413 Frankrijk 512 549 576 162 69 72 76 251 61 België 9 44 76 72 149 229 284 46 59 Overige 528 347 383 498 278 409 428 519 444 IMPORT VOLGENS EUROSTAT (land van herkomst) Totaal 9.930 13.144 17.704 20.926 30.252 39.774 57.815 61.488 62.810 Nederland 2.770 3.248 3.718 5.604 7.425 15.196 22.121 27.228 25.835 Spanje 4.122 6.205 8.532 10.353 16.525 15.086 23.024 21.466 22.728 Polen 674 782 2.053 2.000 3.037 4.259 6.887 7.366 8.049 Chili 454 824 744 514 764 1.905 1.199 597 331 Peru 8 6 34 111 54 309 111 2 5 Overige 1.903 2.078 2.623 2.345 2.447 3.020 4.473 4.830 5.863

www.het-packhuys.com +31 (0) 166 70 02 15 Voor het nauwkeurig en delicaat afwegen van blauwe bessen VanafverkoophedenenservicevoorAzcavalindeBenelux

MEER AANBIEDERS:

MEER OVERLAP SEIZOENEN De seizoenen van de diverse grote export landen zijn redelijk gespreid maar naar mate er meer landen op de markt komen neemt de overlap wel toe. Het zwaarte punt van de export van Peru valt in de maanden september-november maar ook daarvoor en daarna zijn de Peruaanse blauwe bessen op de markt. In die tijd zijn ook de blauwe bessen uit Zuid-Afrika en Argentinië op de markt. Het zwaartepunt van het Chileense sei zoen loopt van december tot en met febru ari. Van februari tot en met april komen dan de blauwe bessen uit Marokko. Spanje is vooral aan de markt van april tot en met juni. Dan komen de blauwe bessen uit de diverse West en Midden Europese landen op de Mexicomarkt.exporteert vooralsnog vrijwel uitsluitend naar de Verenigde Staten. Het Mexicaanse seizoen loopt globaal van oktober tot en met mei met een zwaarte punt in maart en april. De oogstpiek in de Verenigde Staten zelf valt in de maanden Permei-juli.saldo zijn op de wereldmarkt (excl. de Verenigde Staten) de meeste blauwe bes sen beschikbaar van september tot en met februari. Het zwaartepunt van import in Nederland valt in de maanden oktober tot en met februari.

54 AGF Primeur 6 • Wereldhandel2022culair. Chili is de tweede leverancier maar de groei van de import uit dit land vlakt duidelijk af. Dat geldt ook voor de Neder landse import uit/via Spanje. In 2021 werd er 11.000 ton uit Spanje ingevoerd. Wel meer dan in het jaar er voor maar niet zoveel als in 2019. Voor een deel gaat het om re-export van Marokkaanse blauwe Nederlandbessen. is in de EU de aanvoerha ven voor import van blauwe bessen uit Zuid-Afrika. De import uit dit land groeit snel, in 2021 naar 10.600 ton. Verder importeert Nederland redelijke hoeveel heden uit diverse andere landen zoals Duitsland, Polen, België, Servië, Portugal, Argentinië, rechtstreeks uit Marokko en uit Zimbabwe.

GROTE IMPORTLANDEN Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zijn beide goed voor een import van rond de 60.000 ton. Nederland is voor Duitsland de grootste leverancier. Dit gaat vooral om re-export. Spanje is de nummer twee met voor een deel re-export van Marokkaans product. Verder importeert Duitsland redelijk veel blauwe bessen uit Polen. De import van blauwe bessen uit EU lan den in het Verenigd Koninkrijk stagneert duidelijk. De afgelopen drie jaar ging het steeds om ca. 23.000 ton. De import van buiten de EU nam ook in het afgelopen jaar weer fors toe, nl. van 26.000 naar 36.500 ton. Opvallend was dat Chili in 2021 net weer de grootste was nadat Peru in 2020 de grootste was. Verder valt de enorme groei van de import van blauwe bessen uit Marokko op. In het afgelopen jaar ging het om 8.000 ton. Jan Kees Boon Fruit and Vegetable www.fruitandvegetablefacts.comFacts

55AGF Primeur 6 • 2022 EU27: Import blauwe bessen in 2021 (in tonnen) Bron: Eurostat EU27 Nederland Duitsland Spanje Polen Frankrijk België Overige Wereld 291.223 115.619 62.810 33.327 14.255 13.634 8.753 42.826 EU27 landen 161.595 25.259 60.662 3.128 13.111 10.831 6.590 42.015 EU27 extra 129.628 90.361 2.149 30.199 1.143 2.802 2.163 811 Spanje 55.898 11.152 22.728 5.187 6.499 1.645 8.687 Nederland 50.447 25.835 1.204 5.319 1.812 3.943 12.333 Peru 48.301 45.266 5 1.633 4 1.246 147 Marokko 30.786 1.052 594 26.610 16 2.509 5Chili 28.671 26.773 331 566 44 725 232 Duitsland 18.432 5.031 445 1.741 921 529 9.765 Polen 16.191 2.897 8.049 191 188 86 4.779 Zuid-Afrika 11.798 10.679 179 584 83 189 83Portugal 4.938 2.189 348 1.074 50 1.027 212 39 België 4.110 2.849 339 17 170 198 538 Argentinië 3.269 2.015 457 725 20 47 4 Servië 3.015 2.194 470 182 169 Overige 15.368 3.521 3.477 277 1.508 223 231 6.131 Export blauwe bessen naar belangrijkste exporteurs in 2021 (in tonnen) Bron: TM jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Peru 4.788 2.539 1.344 673 535 604 4.266 22.613 56.961 50.662 32.677 13.092 Chili 50.563 45.418 17.863 2.135 0 1 42 2 136 678 1.741 17.713 Spanje 900 2.576 9.734 18.947 28.755 22.175 2.735 524 682 794 1.030 827 Ver Staten 2.487 2.624 2.875 2.676 6.196 6.837 6.215 19.086 3.175 3.834 4.195 3.044 Marokko 4.281 9.008 13.372 13.347 1.521 798 34 51 36 - -Polen 270 440 275 409 552 631 5.495 11.297 3.938 720 428 426 Zuid-Afrika 210 14 2 6 6 62 510 1.027 2.857 5.260 8.669 3.267 Argentinië - - - - - - 40 279 1.127 4.364 1.771 9 Canada 59 28 19 22 38 62 9.643 12.715 2.045 319 526 121 België: Import en export blauwe bessen (in tonnen) Bron: Eurostat 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Saldo imp-exp 181 574 1.424 1.575 2.135 2.752 2.530 1.564 2.706 2.956 WereldIMPORT 2.093 2.520 3.582 3.468 4.337 5.131 5.894 7.020 9.117 8.753 EU27 landen 1.135 1.495 1.905 2.211 3.120 4.402 4.655 4.888 5.581 6.590 EU27 extra 958 1.025 1.677 1.258 1.217 728 1.240 2.131 3.535 2.163 Nederland 477 636 940 1.107 1.890 2.599 2.755 3.186 3.330 3.943 Spanje 484 579 651 824 848 1.272 1.359 1.188 1.313 1.645 Peru 8 82 301 483 569 270 601 1.126 2.131 1.246 Chili 416 576 910 567 510 257 390 598 1.198 725 Duitsland 136 203 127 78 97 108 164 213 352 529 Portugal 9 27 101 90 65 161 326 191 360 212 Frankrijk 19 32 48 62 30 114 39 48 79 142 Polen 3 7 38 20 76 89 61 110 86 Zuid-Afrika 86 1 41 40 83 Argentinië 208 66 238 15 4 25 61 41 47 Overige 455 378 467 236 252 260 260 368 203 141 WereldEXPORT 1.912 1.947 2.158 1.893 2.201 2.378 3.364 5.456 6.411 5.797 EU27 landen 657 1.014 1.388 1.303 1.602 1.495 2.145 3.005 3.861 3.674 EU27 extra 1.255 933 770 590 600 883 1.219 2.450 2.550 2.123 Nederland 104 132 425 290 559 585 899 1.468 1.873 2.190 Rusland 176 116 118 4 51 508 781 1.984 1.536 1.905 Finland 75 112 247 243 282 283 434 508 601 438 Frankrijk 50 70 80 123 61 42 30 100 76 245 Luxemburg 17 21 24 43 32 41 72 81 121 161 Noorwegen 852 656 409 265 135 186 197 154 126 147 Litouwen 6 17 26 33 34 39 81 83 109 144 Letland 2 6 9 58 64 35 79 125 131 108 Ierland 6 12 12 14 2 1 10 18 61 103 Duitsland 21 136 161 174 162 103 136 69 76 93 Zweden 175 248 272 215 330 251 211 99 62 79 Denemarken 153 198 75 46 10 58 62 158 140 53 IJsland 14 10 18 81 94 72 37 0 52 Estland 0 0 0 10 15 2 5 5 19 Spanje 5 11 13 5 3 7 55 162 550 19 Ver Kon 206 145 203 222 312 111 200 302 886 17 Overige 51 57 66 77 60 41 78 139 59 24

56 AGF Primeur 6 • Wereldhandel2022Nederland: Import blauwe bessen in 2021 (in tonnen) Bron: Eurostat jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Wereld 15.631 13.984 5.632 3.716 3.942 3.739 4.008 3.639 9.219 16.451 19.022 16.636 EU27 extra 14.365 12.448 3.104 514 299 877 2.010 1.120 7.538 14.915 17.833 15.336 EU27 landen 1.266 1.536 2.528 3.202 3.643 2.862 1.998 2.519 1.681 1.535 1.189 1.301 Peru 2.360 1.058 332 161 127 213 156 768 6.624 12.017 13.216 8.232 Chili 11.765 11.334 2.276 13 47 20 1.320 Spanje 191 548 1.758 2.464 2.690 1.703 644 157 498 184 93 222 Zuid-Afrika 228 15 37 106 421 1.746 3.344 4.783 Duitsland 582 589 466 331 384 299 363 382 363 400 485 386 Polen 53 27 31 29 42 27 296 1.476 425 303 79 108 België 406 356 160 85 77 140 105 198 228 429 383 282 Servië 636 1.540 19 Portugal 1 1 83 210 404 571 405 164 122 100 81 46 Argentinië 11 192 534 717 561 Marokko 0 57 495 325 171 4 Zimbabwe 0 0 1 23 41 110 386 247 2 Overige 33 16 29 82 47 145 439 328 237 303 359 694 Nederland: Import en export blauwe bessen (in tonnen) Bron: Eurostat 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Saldo imp min exp 508 1.925 5.480 5.558 1.123 6.382 3.612 11.891 15.821 23.741 WereldIMPORT 9.895 10.697 17.768 22.495 26.968 38.209 45.294 76.732 101.228 115.619 EU27 extra 7.693 9.156 13.452 16.047 18.220 24.962 30.145 55.157 81.539 90.361 EU27 landen 2.202 1.540 4.316 6.448 8.748 13.247 15.149 21.575 19.689 25.259 Peru 16 236 463 2.139 5.850 9.920 11.136 24.721 41.680 45.266 Chili 5.422 6.227 9.867 10.836 8.795 9.725 13.160 18.545 24.134 26.773 Spanje 1.225 1.135 3.157 4.931 5.042 8.563 8.131 13.299 8.929 11.152 Zuid-Afrika 25 59 160 331 968 1.350 1.841 3.740 6.812 10.679 Duitsland 275 123 237 122 801 1.289 1.074 1.855 2.582 5.031 Polen 303 0 671 681 411 1.181 1.843 2.028 2.152 2.897 België 48 59 67 225 1.744 1.059 1.939 2.244 2.722 2.849 Servië 1 29 18 24 24 205 257 761 1.359 2.194 Portugal 128 121 89 360 488 879 1.529 1.347 2.168 2.189 Argentinië 1.056 1.106 1.391 820 1.202 1.160 1.038 2.207 2.019 2.015 Marokko 14 49 303 717 113 692 980 1.496 1.382 1.052 Zimbabwe 1 10 116 448 775 810 Ver Staten 392 555 551 501 582 450 414 724 576 556 Uruguay 403 330 287 236 232 228 266 219 174 82 Ver Kon 97 267 31 66 198 316 369 803 1.876 77 Overige 490 402 477 506 519 1.181 1.201 2.295 1.888 1.996 WereldEXPORT 9.387 8.772 12.288 16.936 25.845 31.827 41.682 64.841 85.407 91.879 EU27 landen 5.252 4.512 7.476 10.435 18.403 23.883 33.294 53.656 70.440 80.209 EU27 extra 4.135 4.260 4.812 6.501 7.442 7.943 8.388 11.185 14.967 11.670 Duitsland 3.175 2.792 4.057 4.927 8.881 12.273 17.886 31.121 39.742 41.273 België 570 420 764 805 3.509 3.178 3.898 4.857 5.579 7.022 Polen 30 119 181 402 417 920 1.469 2.803 5.027 5.864 Spanje 5 49 189 186 595 1.331 1.601 2.417 3.837 5.248 Ver Kon 2.629 2.384 2.263 3.480 3.750 3.459 3.776 5.415 9.029 3.873 Ierland 835 351 795 875 1.065 1.225 1.698 1.778 2.456 2.813 Denemarken 82 147 308 1.194 1.308 1.494 1.704 2.132 2.638 2.796 Frankrijk 113 98 142 209 360 594 1.386 1.645 1.540 2.114 Oostenrijk 26 39 36 151 330 442 725 1.272 1.439 2.011 Rusland 23 7 78 228 424 302 247 792 602 1.995 Italië 125 73 168 293 342 500 647 1.335 1.705 1.986 Noorwegen 1.148 1.331 1.691 1.411 1.782 2.203 2.161 2.251 2.394 1.896 Zwitserland 244 350 524 735 689 884 664 707 1.060 1.810 Finland 46 53 15 107 202 260 463 1.079 1.261 1.427 Tsjechië 24 21 15 128 150 261 256 520 1.066 1.336 Zweden 137 224 208 585 678 691 651 888 1.292 1.304 Overige 177 317 854 1.219 1.363 1.808 2.450 3.830 4.741 7.113

57AGF Primeur 6 • 2022 Duitsland: Import blauwe bessen in 2021 (in tonnen) Bron: SBA jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec JAAR Totaal 3.424 4.180 3.528 6.553 9.981 7.232 5.050 4.527 5.252 4.811 4.042 4.230 62.809 Spanje 108 153 648 3.818 5.371 5.267 1.990 254 70 40 98 36 17.853 Peru 892 623 228 2 14 6 6 26 772 2.169 2.742 2.582 10.060 Marokko 4 33 1.579 2.413 4.109 763 80 0 0 1 0 9 8.993 Polen 8 4 13 5 49 101 886 2.748 3.482 971 101 84 8.453 Nederland 1.252 1.113 319 255 332 272 172 404 439 543 466 596 6.161 Chili 905 2.169 727 47 10 20 8 2 0 1 48 68 4.005 Argentinië 124 3 0 - 0 0 0 27 869 402 351 1.776 Roemenië 0 0 0 0 0 98 873 493 207 34 21 6 1.733 Servië 153 598 278 17 - - 1.047 Zuid-Afrika 93 57 4 0 0 1 3 79 134 107 438 916 Portugal 1 1 0 11 74 434 234 57 18 7 - 0 837 Overige 37 23 9 2 21 118 203 262 142 43 56 61 976 Peru: Export blauwe bessen (in tonnen) Bron: TM 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Totaal 48 1.513 2.902 10.210 27.240 43.039 72.583 122.449 162.174 205.831 Ver Staten 4 607 1.325 5.515 14.975 19.113 38.821 69.198 86.440 113.416 Rest 44 906 1.577 4.695 12.265 23.926 33.762 53.251 75.734 92.415 Nederland 19 337 694 2.890 6.634 11.334 15.253 27.507 43.406 48.301 Hong Kong 299 485 152 461 1.713 1.694 2.802 6.059 16.263 Ver Kon 15 171 297 1.398 3.389 4.703 7.127 9.612 10.702 11.058 China 1 3 4.077 4.606 10.212 10.482 9.902 Canada 22 537 837 1.943 1.129 1.396 2.610 Spanje 32 41 54 339 581 2.268 1.073 1.143 1.607 Overige 10 66 60 179 902 681 871 916 2.546 2.674 Verenigd Koninkrijk: Import blauwe bessen (in tonnen) Bron: HMRC 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Totaal 17.653 18.954 20.593 25.011 32.781 36.962 42.939 51.279 50.155 60.300 EU 6.670 7.440 7.453 8.122 10.999 13.524 17.709 22.797 23.844 23.753 Spanje 1.356 1.042 1.669 1.505 2.670 4.604 8.135 10.713 11.562 12.421 Nederland 1.861 2.904 761 640 1.687 1.851 1.651 2.609 3.564 4.303 Polen 1.944 2.390 3.498 3.180 3.279 3.388 3.421 3.341 2.822 3.537 Roemenië 30 56 123 242 248 376 641 914 Italië 89 116 90 160 175 296 389 819 755 853 Frankrijk 440 159 296 676 610 331 431 297 580 811 Portugal 305 183 471 494 637 180 506 België 155 165 232 327 261 92 104 102 69 149 Duitsland 815 646 865 1.249 1.994 2.220 2.740 3.848 3.562 96 Ov EU 9 18 12 24 17 29 96 57 108 163 NON-EU 10.983 11.513 13.140 16.889 21.781 23.438 25.230 28.482 26.311 36.547 Chili 5.109 5.555 6.655 8.469 9.875 10.603 9.217 9.243 7.142 10.257 Peru 92 139 175 1.398 3.202 3.750 6.455 9.136 9.754 10.114 Marokko 900 524 661 1.120 1.438 1.860 1.750 2.545 1.638 7.999 Zuid-Afrika 1.062 1.287 1.457 1.506 2.548 3.544 4.393 5.725 6.276 6.531 Ver Staten 377 724 399 914 1.351 852 739 468 744 491 Servië 11 76 128 296 Zimbabwe 1 1 37 226 105 24 277 Mexico 74 32 37 41 87 32 49 101 86 69 Argentinië 2.265 2.156 2.793 2.130 2.328 1.887 1.705 360 247 32 Ov. niet-EU 1.102 1.097 963 1.310 941 873 695 724 273 482

58 AGF Primeur 6 • Wereldhandel2022Spanje: Import en export blauwe bessen (in tonnen) Bron: Eurostat 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Saldo imp min exp -4.919 -4.377 -5.490 -8.155 -11.160 -14.554 -18.130 -26.709 -11.398 -21.902 WereldIMPORT 1.409 2.865 5.227 6.649 8.758 12.700 16.597 19.277 29.875 33.327 EU27 extra 1.369 2.845 4.927 6.251 8.571 12.297 16.059 17.705 26.579 30.199 EU27 landen 41 20 300 398 187 403 538 1.573 3.296 3.128 Marokko 1.047 2.738 4.656 5.800 7.592 10.769 12.450 15.126 23.472 26.610 Peru 33 34 47 277 524 2.267 1.069 1.173 1.633 Nederland 3 1 146 324 119 91 122 605 849 1.204 Portugal 1 8 59 39 41 263 153 535 601 1.074 Argentinië 153 26 186 314 546 703 600 878 524 725 Zuid-Afrika 7 9 25 158 157 516 584 Chili 129 15 28 29 81 250 485 378 572 566 België 2 1 0 3 5 39 51 17 Overige 76 43 118 89 93 73 358 489 2.116 913 WereldEXPORT 6.328 7.242 10.716 14.804 19.918 27.254 34.727 45.987 41.273 55.228 EU27 landen 4.185 5.161 7.418 9.709 13.782 20.239 25.745 36.687 31.951 49.939 EU27 extra 2.144 2.081 3.299 5.095 6.136 7.014 8.982 9.299 9.322 5.290 Duitsland 2.276 2.844 4.666 5.904 8.428 12.309 15.204 22.133 19.117 30.603 Nederland 612 607 498 862 1.617 2.450 3.283 6.186 4.649 6.178 Ver Kon 2.101 1.961 3.239 4.632 5.429 6.035 7.726 8.604 8.688 4.720 Italië 112 150 111 296 339 406 519 1.011 1.277 2.595 Polen 26 136 78 201 231 718 1.217 2.022 1.588 2.210 Frankrijk 322 363 701 589 938 1.478 1.424 1.305 1.117 1.761 België 486 365 499 645 997 1.113 1.334 961 1.380 1.528 Portugal 148 140 249 178 168 56 371 338 317 1.064 Ierland 127 284 178 403 498 748 565 344 193 709 Overige 118 392 498 1.094 1.273 1.941 3.085 3.084 2.947 3.860 Chili: Export blauwe bessen (in tonnen) Bron: TM 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Totaal 69.118 81.480 83.828 108.026 140.577 109.329 141.303 138.372 129.879 136.292 Ver Staten 53.446 61.479 53.224 67.401 89.355 68.215 84.610 73.678 63.791 69.715 Rest 15.672 20.001 30.604 40.625 51.222 41.114 56.693 64.694 66.088 66.577 Nederland 6.401 6.780 10.878 12.357 14.309 11.797 15.160 21.446 24.105 26.393 Ver Kon 4.626 6.314 7.224 11.199 13.995 11.647 11.781 12.343 11.218 10.880 China 551 1.592 4.047 7.847 11.097 8.144 13.169 15.492 14.004 8.331 Duitsland 231 982 1.105 960 748 1.324 2.671 4.471 4.638 6.746 Korea 113 532 1.022 1.566 2.312 1.734 2.424 2.372 3.042 3.799 Canada 837 1.051 3.092 3.488 4.734 2.649 4.112 3.510 3.064 3.093 Taiwan 128 225 327 329 688 771 687 783 979 1.341 Spanje 111 19 26 39 87 495 3.241 786 787 1.248 België 8 1 60 21 90 35 326 512 931 968 Israël 3 77 20 212 562 Overige 2.666 2.505 2.823 2.819 3.162 2.515 3.045 2.959 3.108 3.216 Servië: Export blauwe bessen (in tonnen) Bron: TM 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Totaal 214 614 621 198 340 575 743 1.647 3.189 4.365 Nederland 1 29 18 27 129 210 247 918 1.491 2.422 Rusland 20 8 43 50 51 275 440 565 974 619 Duitsland 126 202 173 76 88 8 4 6 305 537 Ver Kon 11 - 76 126 302 Polen 147 1 5 207 276 Overige 67 228 387 45 61 81 52 77 86 209

59AGF Primeur 6 • 2022 Polen: Import en export blauwe bessen (in tonnen) Bron: Eurostat 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Saldo imp min exp -1.833 -2.705 -4.887 -6.062 -3.249 -5.074 -4.410 -5.458 -8.387 -6.808 WereldIMPORT 853 924 780 1.729 2.913 3.232 5.715 8.162 9.909 14.255 EU27 landen 90 340 692 1.088 1.447 2.577 4.842 7.253 9.109 13.111 EU27 extra 764 584 88 642 1.466 656 873 909 800 1.143 Nederland 10 71 131 179 289 379 659 1.045 2.896 5.319 Spanje 42 134 193 346 835 970 1.468 3.177 2.949 5.187 Duitsland 33 114 308 327 323 826 1.195 1.718 1.563 1.741 Oekraïne 652 335 37 447 1.317 524 738 734 444 749 Slowakije 0 93 315 Servië 4 175 182 Portugal 41 56 59 399 693 50 Frankrijk 3 1 0 142 1.440 869 751 32 Wit-Rusland 112 101 41 178 149 39 82 119 133 Overige 1 165 28 252 1 297 75 101 213 681 WereldEXPORT 2.686 3.629 5.667 7.791 6.162 8.306 10.125 13.620 18.296 21.063 EU27 landen 851 1.143 2.127 4.464 3.288 4.969 6.306 8.962 13.607 14.215 EU27 extra 1.835 2.486 3.540 3.327 2.874 3.337 3.819 4.658 4.689 6.848 Duitsland 209 385 491 2.291 1.777 2.813 3.567 5.443 8.364 7.616 Ver Kon 1.466 1.904 2.648 2.873 2.511 2.854 3.459 3.865 3.011 4.412 Nederland 364 346 791 1.175 714 682 792 736 1.484 1.643 Zweden 0 53 64 25 15 151 529 927 1.186 1.251 Wit-Rusland 7 243 397 94 174 166 42 256 341 1.037 Letland 42 4 11 122 155 431 642 Noorwegen 3 7 258 149 4 15 109 10 781 641 Denemarken 30 190 16 1 154 396 619 681 613 Tsjechië 9 39 54 44 68 139 194 240 547 Litouwen 1 32 16 19 21 66 32 122 511 Oekraïne 7 23 15 7 18 26 51 139 287 507 Overige 599 658 742 1.049 881 1.345 854 1.244 1.368 1.643 Marokko: Export blauwe bessen (in tonnen) Bron: TM 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Totaal 2.711 4.695 6.750 8.394 11.199 15.561 18.234 25.229 33.508 42.812 Spanje 299 3.781 5.732 7.147 10.629 14.362 14.450 17.630 19.356 23.470 Nederland 82 222 1.141 158 533 1.599 3.909 6.384 7.455 Ver Kon 410 455 667 30 531 36 380 4.323 Duitsland 11 - 376 114 2.750 Frankrijk 1.981 14 41 61 80 422 1.366 1.824 2.186 2.411 Rusland 2 7 59 19 34 101 1.272 1.206 Singapore 1 54 31 3 112 121 193 398 331 479 Ver Arab Em 42 5 1 26 47 47 213 Hong Kong 1 11 8 32 27 10 66 201 143 Ver Staten 55 1 45 132 Saoedi Arabië 18 64 Noorwegen 252 24 808 3.129 Overige 19 2 14 35 39 75 25 34 45 166

Topseal verpakkingen De topsealverpakkingen zijn inmiddels niet meer weg te denken uit de schap pen van de supermarkten. Dit is ook niet verwonderlijk als je kijkt naar de vele voordelen van dit type verpakking. De topsealverpakking is namelijk milieuvriendelijker (minder plastic), eenvoudig te bedrukken, efficiënter in de logistieke keten en zorgt uiteindelijk voor een betere presentatie in de Doorwinkel.de mogelijkheid tot verlenging van de houdbaarheid van het product werkt het ook nog eens omzet verho gend en wordt verspilling tegen gegaan. Onderzoek wijst uit dat 30 procent van het geproduceerde voedsel niet wordt geconsumeerd en ergens verloren gaat tussen de boer en de consument. Een juiste keuze voor de verpakking kan helpen om deze voedselverspilling deels tegen te gaan. Proseal Traysealers De Proseal traysealers bieden de oplossing om verpakkingen profes sioneel te topsealen en zijn in staat om 30 (semi-automatisch) tot 240 (volau tomatisch) verpakkingen per minuut te sealen. Eenvoudige integratie in complete verpakkingslijnen is daarbij geen probleem.

Twentepoort Oost 8 7609 RG NederlandAlmelo T + 31 (0)546 87 41 11 info@sismatec.nl www.sismatec.nl process & packaging solutions Enkele referenties: BEREIDEN VULLEN DOSEREN SERVICEPORTIONEREN VERPAKKEN

Traysealing & Casepacking Solutions

Innovatie - Case Packer Proseal heeft zijn productportfolio uitgebreid met een zeer snel volauto–matisch verpakkingssysteem voor kratten en dozen. De nieuwe Proseal CP3 vormt de ideale aanvulling op Proseal’s uitgebreide assortiment traysealmachines om klanten een complete verpakkingsoplossing te bieden tot wel 120 verpakkingen per minuut. De Case Packer kan een breed scala verpakkingsformaten verwerken, waaronder trays, emmertjes en sand wichverpakkingen, van verschillende materialen. Tevreden klanten Fruitmasters, ASF Holland, Beekers Berries, RedStar, ABB Trading en The Greenery zijn een aantal voorbeelden van tevreden klanten welke inmiddels beschikken over meerdere moderne traysealers van Proseal. De goede relatie en wisselwerking met onze klanten willen we graag behouden en verder uitbouwen. Dit dwingt ons om flexibel en innovatief te zijn en waar nodig mee te denken met de klant om zijn proces te optimaliseren.

De ananas nader bekeken

De ananas is lid van de bromeliafamilie en komt oorspron kelijk uit Brazilië en omstreken. Het vruchtvlees bestaat eigenlijk uit aan elkaar gegroeide bes sen, wat te zien is aan de vele ‘schubben’ aan de buitenkant. Het is een tropische vrucht die groeit op de kruin van een speciaal soort Erpalmboom.isietsgeks aan de hand met het woord voor een “ananas”. In vrijwel alle talen heet deze vrucht name lijk ananas, maar in het Engels noemen ze hem heel eigenwijs ‘pineapple’. Dat is toch opmerkelijk! Toen Columbus terugkeerde van één van zijn reizen naar Zuid-Amerika, vond hij de vrucht lijken op een dennenap pel en noemde hem daarom ‘Piña’. De Engelsen hebben hier toen pineapple van gemaakt. Het woord ananas zelf blijkt af te stammen van het woord ‘Nanas’, dat de Tupi’s gebruikten voor deze vrucht. De Tupi was een inheems volk in Brazilië. Een gemiddelde portiegrootte ligt rond de 125 gram. Dit levert minder dan 70 kcal, maar wel bijna de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid aan vitamine C! Daarnaast is ananas een goede bron van verschillende B-vitamines en bevat het kleine beetjes van de meeste mineralen. De ananas is voor al interessant vanwege allerlei unieke plantenstoffen. Zo zit de ananas bomvol met vele carotenen, zoals beta-caroteen, cryptoxanthine, luteïne en zeaxanthine. Een ander zeer bekend stofje in ananas is bromelaïne. Bromelaïne is een eiwitsplitsend enzym dat van nature voorkomt in de vruch ten en stam van ananasplanten. Bromelaïne staat bekend om z’n vermogen om eiwitten te splitsen en kan daarom bijdra gen aan de eiwitvertering. Onderzoekers noemen verder dat bromelaïne in de belangstelling staat vanwege de mogelijke werking tegen cardiovasculaire ziekten, infecties, ontstekin gen en vele vormen van kanker. Volgens een studie onder kinderen kan het eten van ana nas je immuunsysteem versterken, waardoor je weerbaar der wordt tegen virale en bacteriële infecties. Een ander onderzoek ontdekte dat je door 3 maanden lang, dagelijks 3 schijven ananas te eten, je floaters met bijna 75% kan terug brengen. Floaters zijn rondzwevende eiwitfragmenten in het oogvocht die het zicht kunnen hinderen. In een onderzoek bij ratten kwam naar voren dat zij door het eten van ananas veel minder ontstekingen en een lager cholesterol hadden.

Volgens een studie blijft de voedingswaarde van een ana nas ook na bewerking potent. Je kunt dus gerust een ananas toevoegen aan je smoothie. Veel mensen eten een ananas graag los in partjes of in combinatie met yoghurt. Je zou deze vrucht ook kunnen toevoegen aan een salade. Of verwerken in een dessert met kokosmelk en toefje slagroom. De kokos melk komt ook terug in de alcoholische cocktail Pina cola da, samen met rum en ananas. Sommige mensen eten een ana nas het liefst koud, maar andere vinden het in warme gerech ten weer helemaal het einde. Denk bijvoor beeld aan de klassie ke kip-kerrie of een pizza Hawaï.

De kleur van de buitenkant zegt niets over hoe rijp een ana nas is: zowel bruine, gele als groene ananassen kunnen rijp zijn. In het verleden moesten ananassen na aanschaf nog een tijdje in de fruitmand narijpen om eetbaar te worden. Je kon het rijpen in die tijd versnellen door een ananas samen met een rijpe banaan in een plastic zak te bewaren. Dit is inmid dels niet meer nodig, want vandaag de dag wachten telers met het oogsten van ananas tot ze aan de plant zijn gerijpt. Dit komt de voedingswaarde en smaak sterk ten goede. De ananassen die je in de supermarkt koopt zijn dan ook readyMetto-eat!ons gezin doen we twee dagen met een ananas, wat het erg voordelig maakt ten opzichte van andere soorten fruit. Het leuke is ook nog dat uit onderzoek blijkt dat een ananas die van de schil is ontdaan, nauwelijks bestrijdingsmiddelen bevat. Alleen het snijden is nog best een klus, maar daarvoor hebben we inmiddels een ananassnijder ontdekt. En om af te sluiten nog een leuk weetje: als je de bovenkant van een ananas voorzichtig afsnijdt, een paar dagen in een kom water zet en hierna in de grond stopt, kan hier weer een nieuwe ananasplant met vrucht uit groeien!

Juglen Ahealthylife.nlZwaan

Column 61AGF Primeur 2 • 2022 Sinds een aantal maanden hebben wij de ananas heront dekt. Na het avondmaal smult ons hele gezin steevast van deze zoetzure vrucht. Omdat ik toch wel nieuwsgierig was naar de achtergrond en gezondheidswaarde ervan, ben ik op onderzoek uitgegaan. Het leuke is dat deze vrucht duizen den jaren geleden al door onze voorouders werd ingezet als medicijn, maar ook moderne onderzoekers zijn heel enthou siast over ananas.

62 AGF Primeur 6 • Uienmarkt202216 juni. Zal de grens van 1,3 miljoen ton export gehaald worden of zal de uitvoer blijven steken op 1.270.000 ton? Er lijken nog voldoende uien bij de teler te zijn om de magische grens te halen en daaruit blijkt ook gelijk dat de oogst uiteindelijk iets hoger is geweest dan verwacht bij de gepubliceerde oogstramingen in oktober en januari. Tot en met week 20 werd 1.201.000 ton uien uitgevoerd en met nog zes weken te gaan van gemiddeld 12.000 ton zou de export dus uitkomen op 1.273.000 ton. Opvallend is dat de export naar Afrika structureel vrij hoog blijft met gemid deld ruim 5.000 ton per week, oftewel zo’n derde van de totale export in de laatste weken. Het continent blijkt een robuus te pijler onder de afzet van de Hollandse ui, juist ook in de tweede helft van het seizoen. Weliswaar haakt Senegal rond februari af vanwege lokale teelt, maar landen als Ivoorkust, Mauritanië, Gambia en Guinee blijven afnemers van formaat. Als deze ontwikkeling doorzet, biedt dat perspectief voor Nederland, want de uienhandel moet naarstig op zoek naar robuuste afzet in de tweede helft van het seizoen. Ivoorkust zal dit seizoen voor het eerst nummer één worden qua afna me. Jarenlang stond Senegal aan de top. Ivoorkust staat in week 20 met 170.000 ton iets achter op Senegal (175.000 ton), maar deze bestemming neemt geen uien meer af tot het nieuwe seizoen en Ivoor kust wel. Gezien de toenemende behoefte aan uien in West-Afrika vanwege de groei ende bevolking is het de verwachting dat deze bestemmingen flink aan de markt zullen blijven de komende jaren. Het is dus zaak hierop in te spelen op een duurzame manier voor de Nederlandse exporteurs. Duurzaam betekent ook gebalanceerd inspelen op de vraag en de markten niet overvoeren. Ook Groot-Brittannië is een afnemer die meetelt met 130.000 ton uitvoer. Tezamen met de top twee Afrikaanse landen zijn deze drie bestemmingen goed voor 40 procent van de totale export. Opvallend zijn de goede afzet naar Malei sië en ook Israël blijkt een vaste afnemer te zijn. Brazilië heeft ook zo’n 4.000 ton uien afgenomen, maar lijkt niet echt gro te volumes nodig te hebben. Bovendien zijn de transportkosten hoog en blijft het verkrijgen van containers een uitdaging. Richting Oekraïne zijn zo’n 5.000 ton uien gegaan, met name vanaf het voorjaar na het uitbreken van de oorlog.

De prijs bij de teler blijft verrassend hoog en dat heeft te maken met de beperkte voorraden bij de handel. De prijs blijft tus sen de 13 en 15 cent schommelen, afhan kelijk van sortering en kwaliteit. In de baal wordt rond de 20 cent gemaakt. De mar ge voor de sorteerders lijkt daarmee iets ruimer dan in het verleden. Echter, trans port, nadrogen en sorteren zijn vanwege de hoge energieprijzen ook fors duurder geworden. Waar vroeger een centje trans port gerekend werd om uien vanuit de IJs selmeerpolders, Groningen en Friesland naar Zeeland te brengen, zijn die kosten het laatste jaar over de kop gegaan. Inmiddels staat de oogst van de plantuien voor de deur. Vanwege de regenachtige periode wordt verwacht dat de oogst zal meevallen. Wel is de druk van valse meel dauw opnieuw erg hoog in de tweedejaars plantuien. Een heel aantal telers maakt zich dan ook nu al zorgen hoe die ziekte druk zal uitwerken op de zaaiuien die nog een groeiseizoen van enkele maanden te gaan hebben.

De laatste loodjes

Net als een chef-kok zoekt Wesley naar het juiste recept om de lekkerste smaakbele ving te geven. Voor iedereen is er wel een cocktail die hij of zijn lekker vindt, is zijn motto. “Ik vraag altijd eerst naar welke smaken iemand lekker vindt en daarmee probeer ik de juiste cocktail te maken. Op feestjes zijn het vaak mannen die het in eerste instantie niets vinden, maar aan het einde van de avond lopen ze toch alle maal met een cocktail in de hand.”

Dan laat je de smaak oplossen. Thee is bijvoorbeeld een bekende infusion. Voor het maken van een cocktail kun je bijvoor beeld een aantal dagen een ananas, liefst zo’n rijp mogelijk, in rum leggen. De sma ken van de ananas trekken dan helemaal in de rum en daarmee krijg je een unieke smaakbeleving. Ook kun je kleur toevoe gen door een pink gin te maken met een infusion van aardbeien of frambozen, die geven naast smaak ook kleur aan de gin af.”

Het drinken van cocktails is volgens Wesley een blijvende trend en zeker geen hype. “Je hebt nu een trend dat mensen minder drinken, maar wel beter. Ze zijn bereid om meer uit te geven als ze één of twee drankjes drinken in plaats van heel veel bier of wijntjes en dat sluit perfect aan op zijn best met vers fruit

Een cocktail is

Cocktail creator Wesley Willemsen, foto Louise Voogd AGF

Zoet, zuur, sterk, kruidig, spicey: longdrinks, martini’s, margarita’s, mojito’s, sours, gin tonics, er bestaan talloze varianten cocktails. De uitbundige drankjes kennen een groeiende populariteit, wat leuk nieuws is voor exoten.

Het drinken van cocktails is echt booming business geworden, merkt de Westlandse Wesley Willemsen. Sinds drie jaar heeft hij een eigen bedrijfje waarbij cocktails cen traal staan. Hij verhuurt bartenders die alle skills in huis hebben om live cocktails te maken op feestjes. Wesley geeft ook workshops waarbij hij zijn eigen perso neel opleidt, maar ook mensen die het leuk vinden om zelf met cocktails aan de slag te “Opgaan.een feestje gaan er standaard twee dozen limes, twee ananassen en een halve kilo munt doorheen,” vertelt hij. Een gang naar de groothandel om daar allerlei (exo tisch) fruit en kruiden mee te nemen is voor hem een must en een lust. “Wanneer cocktails gemaakt worden met verse pro ducten, zijn ze op hun best. Ik ga daarbij altijd op zoek naar de beste kwaliteit. De smaken moeten optimaal zijn, je wilt dus een zo hoog mogelijke brix op je ananas of aardbeien en wanneer je limes koopt, wil je natuurlijk dat die veel sap bevatten. Ik pers liever een halve lime uit dan twee voor dezelfde hoeveelheid sap. Daarnaast vind ik het heerlijk om bij de groothandel rond te neuzen en te kijken wat er aan fruit voor handen is om mee te kunnen combi neren in een cocktail.”

63AGF Primeur 6 • 2022

Aangezien een cocktail een exotisch drankje is, is tropisch fruit één van de meest gebruikte ingrediënten. “Een popu laire cocktail van dit moment is Pornstar martini, daar gaat bijvoorbeeld verse passievrucht in, maar eigenlijk kun je alle soorten tropisch fruit gebruiken, mango’s, ananas, pitahaya, physalis, etc. Ook veel citrussoorten, limes is het meest gebruikt, maar ook heel specifieke smaken als die van Yuzu, een Japanse citrussoort, is een van de smaken van dit jaar. Deze heeft een bijzondere zoet-, zuur- en bitterach tige smaak. Een ander populair product is gember, ook een exoot, als gemberthee heel bekend, maar het komt ook voor in Decocktails.”smaak van fruit maar niet het water wil je overbrengen in een cocktail. Dit kan door het maken van siroop of door infusi on. “Het beste resultaat krijg je door vers rijp fruit te gebruiken. Ik maak al mijn fruitsiropen zelf door het fruit in de koken met suiker. Je kunt ook infusions maken.

Bewerkte

64 AGF Primeur 6 • 2022 bewerkte AGF Sinds jaar en dag worden er vier bereidingswijzen voor cocktails onderscheiden, in het Engels build, stir, shake en blend Bij builden (schenken) wordt de cocktail direct in het drinkglas bereid, omdat mengen niet noodzakelijk is, of juist voor een bepaald (kleur) effect, bijvoorbeeld bij een Pousse-café. Een variant hierop is het gebruik (of de noodzaak) dat de consument er zelf nog iets mee doet alvorens het op te drinken: Zie Tequila Slammer. Voor het stirren (roeren) worden de ingrediën ten in een mengglas met een barlepel geroerd en daarna overgegoten in het glas. Hierbij is het noodzakelijk dat de dranken zich makkelijk vermengen. Bij shaken (schudden) worden de dranken in een cocktailshaker met ijsblokjes geschud en daarna door een (ingebouwde) zeef in het glas geschonken. Door het schudden wordt de inhoud goed gemengd en bovendien snel gekoeld zonder al te zeer verdund te raken. Door te blenden (mengen) in een blender of keukenmachine worden ijs en/of stukjes fruit vermalen en door de overige ingrediënten gemengd. Gebruik van een zeef is daarbij niet wenselijk. bij de cocktails. Steeds meer mensen zijn het gaan ontdek ken en vinden het leuk om te Overdrinken.”de ontstaansgeschie denis van de cocktail heerst een zweem van mystiek. Er doen verschillende verhalen de ronde over het ontstaan en de etymologie van het woord cocktail. Eén van de meest gedeelde is dat het woord cocktail afkomt van het Franse ‘coq’s tail’. Dit refereert naar de kleurrijke veren van de haan (coq). Het verhaal gaat dat tij dens de Amerikaanse burger oorlog (rond 1779) de bar van de Ierse Betsy Flanagan vol met Amerikaanse en Franse soldaten zat die samen stre den tegen de Engelsen. Betsy maakte een alcoholische drank en decoreerde deze met hanen veren. Een Franse officier was zo onder de indruk dat hij het glas hief om een toast uit te brengen: ‘Vive le coq tail!’ Dit verhaal wordt niet alleen het meest aangehaald, daarnaast wordt er ook een duidelijke link gemaakt naar het decoreren van kleurrijke cock tails. Geen onbelangrijk detail, want nog altijd steken bartenders veel moeite in het garneren en presenteren van cocktails. Ook de cocktailbar zelf is vaak een lust voor het oog. Voor Wesley is vers voor de garnering geen must. “Ik pro beer ook duurzaam om te gaan met het fruit dat ik koop. Als ik een event heb, moet ik best wel veel inkopen en dan heb je ook weleens producten over. Die kun je dan in een droogappa raat leggen. Op die manier kun je producten die je over hebt, langer bewaren zodat je dat de keer daarna kunt gebrui ken als garnering. Sinaasappel kun je helemaal in laten drogen als schijfjes, dat gaat ook heel goed met ananas.” De cocktailtrend zorgt niet alleen voor een leuke nieuwe afzetmarkt voor exoten. Aller lei soorten gedestilleerd zijn niet alleen te combineren met fruit, maar ook met groenten en kruiden. “Een hele bekende is natuurlijk de Bloody Mary met tomatensap, maar je hebt ook cocktails met bietensap, wortelsap en dan hebben we het nog niet gehad over de kruiden en specerijen. Je kunt met alles gaan werken, de sma ken waarmee je kunt combine ren, zijn eindeloos,” besluit Wesley. (ML)

Schrootbus transformeert in AGF-kraam

Cheers@cocktailcreators.nl

Cocktail creator Wesley Willemsen, foto Louise Voogd

Oude en verlaten bussen van de Indiase Kerala State Road Transport Corporation (KSRTC) krijgen een nieuw leven als groente- en fruitverkooppunten. De bussen die anders de bestemming schroothoop zouden krijgen worden opgelapt voor ongeveer 75.000 roepies (ruim 900 euro) en kunnen dan in de buurt van bushaltes fungeren als AGFkraampjes van Horticorp, een fairtrade franchiseorganisatie die korte verkoopketens opzet voor groente en fruit rechtstreeks van telers. De omgebouwde bussen zijn zo een voordelig verkooppunt. De maandelijkse huur van een kraampje in een versmarkt bedraagt 30.000 roepies (ruim 360 euro).

Spaghetti 100% van gele erwten gemaakt ZENB, een direct-to-con sumer voedingsmerk op plantaardige basis, breidt zijn pasta-aanbod uit met de lan cering van spaghetti gemaakt van 100% gele erwten, inclu sief de vliesjes. Deze innovatie ve pasta op basis van één enkel ingrediënt behoudt de klassie ke dunne spaghettitextuur die pastaliefhebbers verwachten, met een subtiele smaak, een heerlijk aroma en voedzame voordelen. ZENB Spaghetti is de eerste spaghetti gemaakt van 100% gele erwten. Het is de nieuwste toevoeging aan het groeiende pastaportfolio van het merk, dat zich sterk maakt voor dit hoofdingredi ent dat beter is voor de planeet en beter voor de gezondheid. Deze opkomende ster in de peulvruchtensector heeft min der water nodig om te groeien en voegt voedingsstoffen toe aan de grond waarin het groeit, terwijl het tegelijkertijd plant aardige voedingsvoordelen biedt met een klassieke al den te pastaconsistentie die con sumenten verwachten. Terwijl andere glutenvrije pasta's hun doel missen, is er bij ZENB geen sprake van compromis sen op het gebied van smaak of textuur.

NZ-consumenten schakelen uit kostenbesparing over op diepgevroren AGF

Diepgevroren groenten en fruit zijn daarentegen het hele jaar door verkrijgbaar en zijn niet onderhevig aan dezelfde seizoensgebonden schomme lingen.

In Nieuw-Zeeland zijn de groenten- en fruitprijzen de afgelopen maanden snel geste gen. In februari stegen ze met 17% ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder, vooral door de prijzen van tomaten, broccoli en ijsbergsla. De infla tie van groenten en fruit steeg in maart tot 18% op jaarbasis en daalde in april tot 9,4%.

65AGF Primeur 6 • 2022 MetalenWWW.STAPELBED.COMWWW.STAPELBED.COMstapelbarebedden,alsenkelofalsdubbelbed Kwaliteit: Hufter- en Hooligan proof!! Prijs op aanvraag lockerkastenMetalennieuwe Kantinetafels&StoelenMatrassen&Kussens Een-deurs Twee-deurs45x50x185kastkast60x50x185 Industrieweg 30B 2382 info@stapelbed.comTel:ZoeterwoudeNW071-5230184 •SNF•hang-legnorm á E 169,á E 199,Stapelbed com pr4 NL VS2 geel.indd 1 20-4-2020 12:51:08 Stapelbed.indd 1 28/05/2020 10:45

Het thema volgende maand : Sorteertechniek Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 32 andries@agfprimeur.nlDiversen

Uit de Food Price Index van Stats NZ blijkt dat de prijs van een kilo diepgevroren groenten de afgelopen 20 jaar tussen de € 1,80-2,40 is geble ven.

STIJGENDE KOSTEN Gijsbert ziet diverse uitdagingen en kan sen wat betreft het citrus van het zuide lijk halfrond. Hij noemt onder andere de stijgende kosten – die met name uit de logistiek voortkomen – een van de groot ste stoorzenders. “Gemiddeld is er per doos citrus uit Zuid-Afrika anderhalf tot

Aan het aanbod zal het niet liggen, ver wacht Gijsbert: “Er hangt genoeg cit rus aan de bomen.” Hij verwacht dat het exportvolume van citrus van het zuidelijk halfrond plus minus hetzelfde zal zijn als de afgelopen jaren. In maart heeft Gijsbert met eigen ogen kunnen zien hoe de stand van zaken was in Zuid-Afrika.

Markt overzees citrus traag op gang door hoge logistieke kosten

Actueel: Citrus zuidelijk halfrond

“Door de gestegen kosten is het voor de partners momenteel bijna niet rendabel om hun citrus naar Europa te sturen. Onze telers kijken meer naar de lange termijn, waardoor het voor hen wel interessant is, om een deel van de kosten te dekken. Het fruit hangt er immers toch.”

66 AGF Primeur 6 • 2022

Anders dan voorgaande jaren zal niet al het geteelde product worden geëxpor teerd. Door de ontstane marktsituatie zal er een keuze gemaakt gaan worden in de exportvolumes. Gijsbert geeft aan dat de verwachting is dat er sowieso minder klasse 2 en buitenmaten worden geëx porteerd. “Tevens is er een noodzaak om verpakt citrus wel te exporteren, omdat hier reeds kosten voor gemaakt zijn. Door een nauwe samenwerking met onze partners, weten wij hier op een zinvolle manier invulling aan te geven. Het leidt er op dit moment toe dat er minder grape fruit, mandarijnen en sinaasappelen uit het zuidelijk halfrond komen, maar meer citroenen doordat het aanbod uit Spanje tegenviel.” Gijsbert denkt overigens niet dat gedurende het hele seizoen de volumes drastisch afnemen ten opzichte van voor gaande jaren.

VERLIEZEN BEPERKEN

Olympic Fruit laat weten dat er genoeg citrus aan de bomen hangt “Over het algemeen kunnen we zeggen dat er vol doende aanbod is in de markt,” zegt Gijsbert van Leeuwen - verantwoordelijk voor sourcing bij Olympic Fruit - half juni over de markt voor overzees citrus. Enerzijds ziet hij dat er nog volop aan bod is uit Spanje, Marokko en zelfs Egypte en Turkije. Anderzijds observeert hij dat door de hoge logistieke kosten het overzeese citrus duurder is geworden. “Dus de afweging wordt eerder gemaakt om wat langer met Europees fruit door te gaan. Gelukkig weten wij hier als bedrijf goede keuzes in te maken om onze klan ten optimaal te kunnen bedienen in hun citrusbehoefte.”

twee euro aan kosten bijgekomen. De zee vrachttarieven uit Zuid-Amerika zijn ver Dedubbeld.”impact van de oorlog op de handel van Olympic Fruit noemt Gijsbert redelijk beperkt. “Het is niet zo dat wij veel meer fruit in de markt tegenkomen wat normaal gesproken voor Rusland bestemd zou zijn. Sommige doorvoer is wat lastiger, maar voor ons is de impact niet negatief. Dit toont des te meer aan dat de supply chain van fruit enorm dynamisch en complex is. Olympic Fruit probeert hier als verbinden de schakel in de keten optimaal invulling aan te geven en alle kansen die voorbij komen te benutten.”

“De consument zal moeten accepteren dat het biologisch en chemfree citrus door de koudeschade er minder fraai uit zal zien en duurder gaat worden door extra uitval. Ook conventioneel citrus zal de dans niet ontspringen wat betreft deze maatregel.”

AFZET TERUG NAAR PRÉ-COVIDNIVEAU Olympic Fruit ziet dat de consumentenbe stedingen wat betreft citrus ten opzichte van afgelopen jaren wat aan het afnemen zijn. Daarbij maakt hij de kanttekening dat de afgelopen Covid-jaren de citrusomzet bovengemiddeld is geweest. “Het is niet onlogisch dat de verkopen wat afnemen, het is een wat normaler jaar, vergelijkbaar met 2019, dus voor corona. Je ziet dat de consument in het huidige economische klimaat prijsbewuster is. Bij de super markten wil men toch graag de prijzen gelijk houden en niet laten stijgen. Al met al ziet Olympic Fruit de toekomst met veel vertrouwen tegemoet wanneer het aan komt op de positieve ontwikkeling bin nen de citrus supply chain en de rol die ze daarin kan vervullen.” (MW) g.vanleeuwen@olympicfruit.com

Olympic Fruit geeft aan dat de consumentenbestedingen voor citrus weer ongeveer op het niveau van 2019 zijn Olympic Fruit ziet dat er voldoende aanbod van citrus uit het zuidelijk halfrond in de markt is

ONGELEGEN Een andere factor die kostprijsverhogend zal werken voor het overzeese citrus is de koudebehandeling voor citrus uit Zuid-Afrika. Dit moet worden gedaan, na een besluit van de Europese commissie, om het risico van geïmporteerde plagen in Europees citrus tegen te gaan.

67AGF Primeur 6 • 2022

Hoewel de maatregel nog omgeven is met onduidelijkheden, is het Gijsbert wel hel der dat voor biologisch citrus en chemfree citrus (dat geen naoogstbehandeling met beschermende wax heeft gehad) de tol het grootst zal zijn.

Er is een routewijziging gaande voor al het fruit dat bestemd is voor het Midden-Oos ten en het Verre Oosten, weg van Kaapstad en Port Elizabeth richting Durban. Het fruit wordt eerst per vrachtwagen naar die haven vervoerd. In Kaapstad is een tekort aan vracht en dus aan uitrusting voor de oostelijke routes ontstaan.

Het Zuid-Afrikaanse citrusseizoen is stormachtig van start gegaan met torenhoge kosten voor logistiek, meststoffen, brandstof en elektriciteit. De export kwam traag uit de startblokken, voornamelijk als gevolg van late regenval.

TECHNISCHE DETAILS VAN NIEUW SINAASAPPELPROTOCOL NOG NIET BEKENDGEMAAKT

Zuid-Afrikaanse citrusplantages houden het niet onder de huidige omstandigheden Actueel: Citrus zuidelijk halfrond

“Maten en soorten met lagere winstmar ges zullen niet worden geëxporteerd. De exportvolumes zullen dus afnemen. Maar dat betekent anderzijds dat het geëxpor teerde fruit meer geld moet opbrengen om het voor de teeltbedrijven rendabel te houden,” legt een citrushandelaar uit.

“Op een Zuid-Afrikaanse citrusplan tage liggen de verzendkosten nu 2,5 keer zo hoog als de teeltkosten,” vertelt Hannes de Waal, voorzitter van de Citrus Growers’ Association en CEO van Sundays River Citrus Company in de Oost-Kaap. Hij schat dat 40 tot 60 procent van de Zuid-Afrikaanse citrusbedrijven onder de huidige omstandigheden verlies maakt. Begin juni was er weer een brandstof verhoging (benzine en diesel). “De cit russector gaat een heel moeilijk seizoen tegemoet, gezien de grote uitdagingen waarmee ze wordt geconfronteerd,” zegt een citrusexporteur uit de provincie Lim popo. “De marktvraag komt traag op gang, terwijl de prijzen op de markt al onder druk staan en de enorme stijging van de vrachtkosten zeker niet compenseren.” De toename van de vrachtkosten wordt geflankeerd door een forse volumestij ging: de Zuid-Afrikaanse citrusoogst is de afgelopen vijf jaar met ongeveer 50 mil joen kartons van 15 kg gegroeid. De afzet wordt dit jaar op 169 miljoen kartons geraamd, met een sterke toename van bijvoorbeeld Valencia's en Navels uit Lim popo en mandarijnen uit Boland (WestKaap).Ofde logistieke infrastructuur gelijke tred kan houden met de stijging van de export blijft altijd een onbekende factor. De schade vanwege de overstromingen in Durban lijkt grotendeels te zijn verholpen (spoorweginfrastructuur had het meest geleden), maar scheepvaartmaatschappij en laten de havens van Kaapstad en Port Elizabeth nog altijd links liggen om geen onnodige vertragingen op te lopen.

68 AGF Primeur 6 • 2022

Andere fruitsoorten - zoals de grote kali bers grapefruit – waren alleen in Rusland gewild en zullen dit jaar thuis blijven.

“Sommige telers zullen misschien het risi co nemen en alles exporteren, maar dat kan leiden tot lagere prijzen en meer ver liezen. Het is een uitdagende situatie.”

Daarbovenop komt de recente aankondi ging van een wijziging van het protocol voor koudebehandeling dat van toepas sing is op sinaasappelen uit derde landen naar de Europese Unie. De wijziging zal voornamelijk gevolgen hebben voor de export uit Zuid-Afrika en Zimbabwe. De Citrus Growers’ Association is terughou dend geweest om publiekelijk commen taar te geven op de aankondiging. De verordening wordt drie dagen na de offici ele publicatie ervan wet en twintig dagen daarna wordt de regeling van kracht. Het

Het is nu zo duur om fruit te exporteren dat het product met de laagste winst marges dit jaar niet verladen zal worden.

Veel

De sector wacht met spanning af op de kleine lettertjes van deze verordening.

GROTERE REGIONALE INTEGRATIE Binnen de Citrus Growers’ Association is er een initiatief om meer leden uit de regio aan te trekken, met name uit Eswatini (voorheen Swaziland), Botswana, Nami bië en Zimbabwe. De citrussector in Zim babwe is volwassen, maar de plaats van de teelt is als gevolg van landhervormings

bepalen en hoe we deze gewijzigde eisen het best kunnen aanpakken,” zegt de Cit rus Growers’ Association. Koelhuizen moeten mogelijk honderden miljoenen uitgeven aan aanpassingen van hun faciliteiten om te voldoen aan de eisen voor de nieuwe behandeling van de grote hoeveelheden citrus die naar de EU gaan.

69AGF Primeur 6 • 2022 zal dus waarschijnlijk tegen het einde van juni in Zuid-Afrika worden toegepast. Koudebehandeling die een pulptempera tuur van minder dan 0 graden vereist, zou, zo stelt een bron uit de sector, “50% van onze sinaasappelexport kunnen stopzet ten”. Maar is dat de vereiste van het nieu we protocol? Of is het een luchttempera tuur van 2 graden en een pulptemperatuur rond de 5 graden (wat minder impact zou hebben tijdens het laden)? Op het moment van schrijven van dit artikel kende de sector de technische details van het nieuwe protocol nog niet. “We bestuderen momenteel de tekst, in afwachting van de officiële publicatie door de EU, om de algehele impact van deze nieuwe wetgeving op lokale telers te

programma's verschoven van Mashona land West naar Mashonaland Central. De Zimbabwaanse oogst loopt iets voor op Zuid-Afrika.Degrapefruitoogst is begin juni al afge lopen. Er zijn 170.000 kartons van 15 kg geëxporteerd (voornamelijk naar de EU), terwijl de oogst van citroenen en man darijnen nog tot eind juni doorgaat. Zim babwe exporteert citrus naar Hong Kong, Singapore, het Midden-Oosten, de Euro pese Unie en Rusland, voornamelijk via Zuid-Afrikaanse havens. Een belangrijke recente ontwikkeling is het fytosanitaire protocol voor citrus dat vorig jaar werd ondertekend tussen Zimbabwe en China. (CJ)

“Omdat het nu herfst is, is er nog steeds kans op regen. Er zijn best schommelin gen mogelijk in de jaarlijkse regenval. Als we dit jaar genoeg regen krijgen en de waterreservoirs kunnen herstellen tot een normaal peil, dan kunnen de telers door gaan met nieuwe aanplantprojecten,” zegt VolgensOrtuzar. Karen Brux, directeur van de Chileense Vereniging voor Vers Fruit, bedroeg de consumptie van vers citrus per hoofd van de bevolking in de VS 26,9 pond in 2020, een stijging van 18% ten opzich

bestemming voor Chi leens citrus is de Verenigde Staten. Het

Het Chileens Citrus Comité zorgt ervoor dat deze uitdagingen worden over wonnen door te investeren in een robuuste jaarlijkse marketingcampagne, uitgebreid onderzoek en toepassing van degelijke teeltpraktijken. Juan Enrique Ortuzar, voorzitter van het Chileens Citrus Comité, blijft optimistisch over de toekomst van de sector. “De citrussector staat wereldwijd voor een uitdagend seizoen. In Chili komt daar nog bij dat de droogte, die ons land de afgelopen tien jaar heeft geteisterd, de fruitteelt bemoeilijkt. Desondanks is de Chileense citrussector uitgegroeid tot een ongelooflijk sterke branche die jaarrond aanwezig is en de afgelopen vijf jaar met 25% is gegroeid. Ook in de toekomst zijn er zeker nog groeimogelijkheden. De daling van 12% in 2021 is een gevolg van droog te, logistieke problemen en stijging van de vrachtkosten.”Debelangrijkste

Noord-Amerikaanse land ontvangt maar liefst 88% van de Chileense citruszendin gen, gevolgd door het Verre Oosten met 9% en Europa met 3%.

Zuid-Amerikaanse citrusleveranciers Chili, Argentinië en Peru blijven product leveren ondanks wereldwijde uitdagingen: Chileense citrussector zet verder in op consumentenfocus Actueel: Citrus zuidelijk halfrond

70 AGF Primeur 6 • 2022 Om de afzet verder te stimuleren, blijft de Chileense citrussector focussen op de consument in haar belangrijkste markt, de Verenigde Staten, ondanks een droogte die al tien jaar aanhoudt, forse kostenstijgingen en vertragingen bij de export als gevolg van wereldwijde lockdowns.

71AGF Primeur 6 • 2022 te van de 22,75 pond in 2015. “Dat is echt indrukwekkend, aangezien de gemiddelde consumptie van vers fruit tussen 2015 en 2020 zelfs is gedaald. Citrus is niet langer een seizoensproduct.

Chili stelt de Ame rikaanse consument in staat om de hele zomer en in de herfst te genieten van de goede smaak en gezondheidsvoordelen van citrus.” De citrusoogst in Chili (inclusief clemen tines, mandarijnen, Navels en citroe nen) steeg van 333.382 ton in 2019 naar 392.718 ton in 2021, een stijging van 18%.

Het volume Navelsinaasappelen blijft nagenoeg gelijk, maar er is een enorme groei in de categorie easy peelers. De opbrengst van clementines en manda rijnen samen groeide van 143.168 ton in 2019 naar 191.132 ton in 2021, een stij ging van 34%. De overgrote meerderheid van de Chileense easy peelers (97%) gaat naar Noord-Amerika.

MARKETINGCAMPAGNE LEVERT

“De export zal dit jaar iets lager uitvallen, maar de VS zullen het merendeel van het Chileense citrus blijven ontvangen. Tij dens het huidige seizoen zijn onze pro motiecampagnes in de VS gericht op alle citruscategorieën, terwijl we ons in China en Japan focussen op citroen,” zegt Brux.

De Amerikaanse marketingcampagne van het Chileens Citrus Comité loopt van juni tot begin november. (CS) kbrux@fruitsfromchile.com

BELANG VAN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING

RESULTATEN OP Brux stopt veel energie in een groot aan tal promotie- en marketingactiviteiten op zowel consumenten- als retailniveau. “We gebruiken een mix van marketingkanalen, waaronder online en offline advertenties in een aantal winkelketens in de VS. Vorig jaar werkten we met de populaire app Shopkick en we zullen deze samenwerking in 2022 voortzetten. Deze app beloont shoppers tijdens het hele winkeltraject, van ontdekkingen online tot aankopen in de winkel. Het is zeer effectief gebleken in het stimuleren van zowel de bekendheid van het product als de aankoop ervan. Met de enorme stijging van de inflatie weten we dat de consument op zoek is naar waar de. Ik geloof dat als we consistent heerlijk smakend, gezond fruit kunnen leveren, we die waarde bieden.”

Onderzoek is altijd essentieel geweest voor de Chileense citrussector. Het is een noodzakelijk hulpmiddel voor telers en exporteurs. “Het Chileens Citrus Comité stimuleert een goed boomgaardbeheer en is bezig met onderzoek naar na-oogst behandeling om het concurrentievermo gen en de duurzaamheid van onze sector te waarborgen. Dit omvat onderwerpen als innovatie op het gebied van plaag- en ziektebestrijding, snoeien, bemesting, de gevolgen van de klimaatverandering, irrigatiesystemen en nog veel meer,” zegt Brux.

De Argentijnse citrusexport begon in mei met citroen, de meest populaire citrussoort uit dit Zuid-Amerikaanse land. Er werd in die maand al iets meer dan 12.000 ton citroen geëxporteerd. “Spanje kwam al vroeg aan de markt, maar de hoeveelheid export naar Europa werd zorgvuldig berekend om overlapping met het Spaanse seizoen te voorkomen”, zegt José Carbonell, voorzitter van Federcitrus, de Argentijnse Citrusfederatie.

72 AGF Primeur 6 • 2022 Actueel: Citrus zuidelijk halfrond

“De vraag van de consument is een belang rijke factor, aangezien we stilaan een spe ciale periode achter de rug laten, die van de pandemie, waarin er veranderingen merkbaar waren in de vraag naar sommi ge soorten fruit, waaronder ook citrus”, zegt José Carbonell. "Het is moeilijk om voorspellingen te doen, voorlopig kunnen we alleen praten over hoe het gaat met citroenen. De prijzen waartegen ze wor den verladen zijn niet echt goed te noemen, maar de situatie kan van maand tot maand veranderen en we hebben er vertrouwen in dat ze beter zullen worden naarmate de vraag toeneemt met het begin van de zomer op het noordelijk halfrond. Al hangt alles ook af van hoe verantwoordelijk exporteurs omgaan met de hoeveelheden fruit die ze verzenden”, zegt de voorzitter van Federcitrus. “We zijn ook begonnen met de export van citroenen naar de Verenigde Staten. Dit jaar heeft Californië een grote citroenen oogst gehad en om concurrentie die tot afkeuringen zou kunnen leiden te voor komen, is de eerste export met ongeveer een maand uitgesteld. Vorig seizoen was de Amerikaanse markt erg belangrijk voor Argentijnse citroenen. Er werd toen 70.000 ton geëxporteerd, maar de huidige vertraging en het grotere lokale aanbod zullen dit seizoen waarschijnlijk leiden tot een daling van de export.”

NIEUWE BESTEMMINGEN MET INTERESSANTE PROGNOSES

Argentijnse citrussector werkt hard om marktaandeel terug te winnen in de VS en Europa

“Argentinië is een grote exporteur van citroenen, maar we proberen ook onze historische exportniveaus in zoet citrus te herstellen. Dit jaar verwachten we dan ook een stijging van de export van zowel sinaasappelen als mandarijnen. Een paar jaar geleden vond er een scher pe daling van de uitvoer plaats en daarna was er ook de sluiting van de Europese markt in 2020. We hebben er vertrouwen in dat er voldoende hoeveelheden van goe de kwaliteit zullen zijn en we hopen dat de vraag in lijn zal zijn met deze toename.”

Naast de reeds geconsolideerde bestem mingen (Europa, Verenigde Staten, Cana da, Verenigde Arabische Emiraten of Chi na), zijn er voor citroen ook interessante vooruitzichten voor nieuwe bestemmin gen, stelt Carbonell.

“Onze citroenexport naar Brazilië gaat de goede kant op, mede door het voordeel van de mogelijkheid tot transport over de weg. We zijn ook begonnen met het verladen van citroenen naar Mexico en waarschijn lijk zullen we dit jaar ook starten met de export naar India, dat een verleidelijke optie wordt na de verlaging van de invoer rechten op een aantal voedingsproduc ten. We zijn nog maar net begonnen, maar we hopen dat dit op middellange termijn belangrijke markten worden.” (CS) info@federcitrus.org

73AGF Primeur 6 • 2022

Exportstatistieken voor mandarijn van Fluctuante, een start-up van Peruaanse datawetenschappers, tonen dat Peru vorig jaar 17 teeltregio's telde met een totale opbrengst van 588.126 ton. De belangrijk ste regio's zijn Lima, Ica, Junín, Arequipa en La PeruaanseLibertad.teeltregio’s voor mandarijn (2021). Met een aandeel van 52% is Lima de belangrijkste teeltregio (op de kaart: hoe donkerder de oranje kleur, hoe meer teelt). In 2021 was de mandarijnenoogst met 11,8% gestegen tegenover het jaar Dedaarvoor.citrusexport van Peru wordt door meerdere factoren beïnvloed. Er is het effect van de oorlog, maar ook de klimaat verandering, stijgende logistieke kosten en een tekort aan kunstmest.

Bovendien zal er zeker veel fruit niet wor den geëxporteerd vanwege de zeevracht tarieven”, vertelt hij.

“Over het algemeen zitten we qua geaccumuleerd citrusvolume boven week 14 van vorig jaar (weet niet goed wat hiermee bedoeld wordt, Peter). Qua volume schat ik dat we het Peruaanse cit russeizoen zullen afsluiten met een groei van tussen de 8% en 10%”, zegt Sergio del VanCastillo.mandarijn, het belangrijkste Peruaan se citrus dat naar het buitenland wordt verscheept, werd vorig jaar 215.000 ton geëxporteerd en voor 2022 zal dit cijfer naar verwachting op ongeveer 230.000 ton uitkomen.

Peru rekent erop dat zijn mandarijnen de Peruaanse citrussector vooruit kan stuwen op de wereldmarkt. De toename van de citrusoogst in Peru wordt op 8% à 10% geraamd, van 266.000 ton vorig seizoen naar ongeveer 300.000 ton dit jaar. Sergio del Castillo, algemeen directeur van Procitrus, maakt zich echter grote zorgen over de gestegen teeltkosten.

In 2022 is 28% van de Peruaanse manda rijnenexport tot nu naar Nederland ver scheept. Nederlanders betaalden gemid deld $ 0,96 per kilo, wat 10% lager is dan het gemiddelde van alle bestemmingen waar het Peruaanse fruit naartoe wordt gezonden en het is ook de laagste prijs van alle exportmarkten.

De Verenigde Staten waren tot nu toe goed voor 24% van de verzendingen en betaal den $ 1,20 per kilo (+13%). Japan was de markt die de beste prijzen betaalde, name lijk $ 1,37 per kilo. Het einde van de Peruaanse citrusoogst is nog ver weg, zodat het land nog veel tijd heeft om de volumes in te halen en de vooropgestelde cijfers te halen. Er zou zelfs nog een drastische verandering in de marktverdeling kunnen komen, die kan leiden tot een hogere vraag en prijzen voor Peruaans citrus. (CS) sdelcastello@procitrus.org

Mandarijn leidt Peruaanse citrusexport

“De prijs van meststoffen is gestegen en telers zijn hiervoor in staking gegaan. De prijs van olie is toegenomen en arbeid is duurder geworden, onder meer door een nieuwe wet. Alle grondstoffen zijn geste gen in prijs, zoals bijvoorbeeld ook plas tic en karton voor verpakkingen, om nog maar te zwijgen van de vrachtkosten en diensten”, merkt hij op. Daarnaast zal de oorlog in Oekraïne leiden tot een verandering in de bestemmingen van het Peruaanse citrus. “Er gaat geen fruit meer naar Rusland, dat onze zeven de belangrijkste bestemming was, voor al voor mandarijnen. Al dat fruit zal een plaatsje moeten vinden op andere mark ten in Europa, Noord-Amerika en Azië.

Volgens informatie van Fresh Fruit expor teerde Peru in de eerste twee maanden van het seizoen, maart en april, 11.218 ton mandarijnen voor $ 12 miljoen, d.w.z. 21% minder in volume en 18% minder in waar de dan in 2021. De gemiddelde prijs van het fruit was $ 1,07 per kilo (+4%).

"De Peruaanse druivenex port in 2021/22, met zendingen van september tot en met maart, heeft heel mooie resultaten opgeleverd", zegt Luis Corvera, algemeen direc teur van FreshFruit Perú. De export klokte af op 531.069 ton druiven voor € 1,31 mil jard; een stijging van 13% in volume en 22% in waarde in vergelijking met 2020/21. Druiven zijn het belangrijk ste AGF-exportproduct voor Peru. Het heeft een aandeel van 15%. Daarna volgen blau we bessen met 14% en avo cado's met 13%. Peru is ook de grootste druivenexporteur ter wereld met een aandeel van 11% van de globale zendingen. Daarna volgen China en Chi li. Dynamiek van het seizoen Ondanks de hoge opbrengst, kwam de export traag op gang. In september 2021 werd er 4.521 ton voor € 9,5 mil joen verzonden, ongeveer net zoveel als in september 2020. De Peruaanse bedrijven kozen ervoor om hun export naar Europa en de Verenigde Staten te controleren. Zo werd over lapping met de laatste volumes van het noordelijk halfrond (Californië, Italië en Spanje) en dalende marktprijzen tijdens de eerste maanden van het sei zoen Tussenvermeden.oktober en november groeide de Peruaanse export met 19% in volume en 23% in waarde, tot 151.601 ton voor € 373 miljoen. Tijdens deze maanden kon Peru een grote re hoeveelheid fruit plaatsen zonder dat dit gevolgen had voor de prijzen. De vraag van de belangrijkste bestemmin gen nam in die periode toe als gevolg van de economische heropleving en kon onmogelijk volledig worden beantwoord door de andere belangrijke leveranciers van het zuidelijk halfrond: Chili, Zuid-Afrika en Australië. Van december tot en met maart bedroeg de export 374.947 ton voor € 922 miljoen, 11% meer in volume en 21% meer in waar de ten opzichte van dezelfde periode in 2020/21. Het waren de beste exportmaanden voor de Peruaanse bedrijven, aan gezien er in die periode een aanzienlijke toename van de Chinese en Amerikaan se vraag was (belangrijkste bestemmingen), waaraan Chili (de belangrijkste concurrent gedurende deze maanden) niet kon Belangrijkstevoldoen. bestemmingen De Verenigde Staten namen 42% van de Peruaanse export druiven af. Het kocht 224.303 ton (+14%) voor € 567 mil joen (+22%). Daarna volgden Nederland met 79.136 ton (+6%) voor € 165 miljoen (+14%), goed voor een aandeel van 15%, en China met 66.977 ton (+23%) voor € 73 miljoen (+25%), goed voor een aandeel van 13%.

74 AGF Primeur 6 • 2022 Druiven Peru blijft grootste druivenexporteur

Joella@europeretailpacking.nl

dat wil je

gebruiken, zodat ik weet dat ze het juiste product krijgen.

Althans voor Joëlla en ERP, want Pluk kruidje is tot Joëlla ’s spijt nog niet tot bloei gekomen. Corona zorgde er vlak na de lancering voor dat het concept voorlopig terug in de koelkast is gezet om daar pas na het komende winterseizoen weer mee aan de slag te gaan. “Het is een concept dat sterk afhankelijk is van de toeleveringske ten en stabiliteit in productie is nodig om de kwaliteit optimaal te houden en dit tot een succes te maken. Het zijn kruiden die je niet elke dag ziet en op verschillende plekken en hoogtes groeien. Plukkruidje is een heel mooi concept met verse krui den, per portie verpakt, om thee van te zetten. Het is een ideaal product voor in de horeca, voor de supermarkt is het helaas nog te vroeg. De thee is per portie verpakt, waardoor iedereen er makkelijk mee kan werken. Plukkruidje is twee weken houd baar in de koelkast, kan zelf uit de verpak king gehaald worden door de klant (hygië nisch) en is direct in juiste verhouding, wat zorgt voor een perfecte smaakbeleving. Dit gemak is voor de horeca zeer belang rijk, weet ik uit ervaring. Ik heb jarenlang evenementen georganiseerd en weet hoe belangrijk gebruiksgemak van een pro duct is. Extra handelingen, ingewikkelde toepassingen of verkeerd gebruik zorgen alleen maar voor extra kosten en derving,

De AGF-sector wordt gedomineerd door mannen. Met name op de commerciële afdeling zijn vrouwen sterk in de minderheid. Reden genoeg om AGF-vrouwen eens te vragen hoe zij zich staande houden in deze mannenwereld. Deze maand Joëlla Steenbergen van Europe Retail Packing (ERP).

Zo was er bijvoorbeeld een klant die al jarenlang een basilicumsoort bij ons bestelde voor het maken van pesto en ik kwam erachter dat we daar een veel geschiktere soort voor in het assortiment hebben. Nu zijn ze daarop overgestapt en is de kwaliteit van de pesto verbeterd, heb ben ze minder personele handelingen en minder restafval. Ook zijn er bijvoorbeeld klanten die bijvoorbeeld geboste produc ten in een doos bestellen, maar voor het uiteindelijke gebruik van het product veel beter met los product uit een krat kunnen werken. Dat scheelt weer karton, elastiek jes én handelingen.” In de AGF-sector worden dingen meestal ad hoc en snel geregeld, voor veranderin gen is echter een lange adem nodig, merkt Joëlla. “Ik moest daar heel erg aan wennen. In de AGF is weinig innovatie en is er veel meer mogelijk. De processen hebben enkel een lange aanloop. Je moet echt geduld Dehebben.”AGF-sector ervaart Joëlla nog als een echte mannenwereld, zeker in sales komt ze weinig andere vrouwen tegen en dat is een gemis. “Meer diversiteit op de werk vloer zal de AGF-sector goed doen, omdat dat kan leiden tot meer innovatie, verhoog de flexibiliteit, en uiteindelijk verbeterde prestaties.” Het werken in de dynamische AGF-wereld met een 24/7-mentaliteit is lastig als parttimer te doen wordt vaak gedacht. De meeste vrouwen willen juist graag, net als Joëlla, werk en gezin combi neren. “Gelukkig is het bij ERP wel moge lijk. We werken als team samen en hebben bijvoorbeeld per klant een WhatsAppgroep waardoor iedereen op de hoogte is en kan antwoorden op klantvragen. Ik kan daardoor mijn werk ook goed part time invullen. Ook klanten hebben er best begrip voor, ze weten op welke dagen ik minder snel kan reageren en zijn bereid daar rekening mee te houden, merk ik. Het is dus ook een kwestie van goed communi ceren.” (ML)

Joëlla Steenbergen, Retail Packing:

Europe

“Meer diversiteit zou de AGF-sector goed doen”

75AGF Primeur 6 • 2022 AGF-ster

Joëlla kwam drie jaar geleden als buiten staande bij ERP in dienst. Ze paste hele maal niet in het gevraagde functieprofiel, maar zelf vond ze dat de aanboden vaca ture, het uitbouwen van het theeconcept Plukkruidje, heel goed bij haar zou passen. Na een telefoontje kon ze ook ERP daar van overtuigen. “Mijn achtergrond met het organiseren van evenementen en de ban kensector op mijn cv, sloot ik totaal niet aan op de functie-eisen. Door te vertellen wie ik ben en hoe ik naar producten kijk, kon ik toch op gesprek komen en dat pakte gelukkig goed uit.”

verpaktvraagtvoorkomen.”natuurlijkHetisookdaaromdatJoëllahaarklantenhethemdvanhetlijfwanneerzeietsbijhaarbestellen.“Demeestenbellenmeteenopdrachtomproductendiezenodighebbenteleveren,maarikwildanwetenwaarhetnaartoegaat,hoehetmoetwordenenwaarzehetvoorgaan

Dat zijn soms best lastige vragen voor klanten, merk ik, lang niet altijd weten ze het antwoord. In het begin vinden ze dat misschien niet zo leuk, maar als je ze uit eindelijk een passend product kunt bieden, maak je ze wel heel blij.

76 AGF Primeur 6 • 2022 Finland Met een gemiddelde van 10,2 kilo per persoon per jaar, doet de Finse consumptie van komkommers niet onder voor die van Duitsland en scoort Finland veel beter dan de andere Scandinavische landen.

KLEINSCHALIGE TEELT Finland telt 838 kasteeltbedrijven, waar van ongeveer de ene helft zich toelegt op groenten-, kruiden- en zachtfruitteelt en de andere helft op sierteelt. Van de circa 375 hectare is meer dan twee der de bestemd voor AGF. Er zijn slechts een handvol grote bedrijven. Het kleinste bedrijf beschikt over 300 m2, het groot ste over circa 12 hectare. Het gemiddelde areaal per bedrijf beslaat nog geen halve hectare en in de sierteelt beperkt het zich tot gemiddeld 1.000 m2.

EU-SUBSIDIES “Een en ander heeft te maken met het feit dat er voor tomaten, komkommers, sla en kruiden EU-subsidies zijn, terwijl dat voor paprika’s, aubergines en courgettes niet het geval is,” zegt Niina. “Maar in de toekomst, naarmate de subsidies verder zullen slinken, verwachten we dat telers ook ruimte zullen vrijhouden voor de ove rige kasgroenten.” Sla beslaat in de kas een areaal van 21 hectare, peterselie 12 en dille 8. Verder worden er nog wat wor telen, uien, aardappelen en kool geteeld in de kassen, al haalt het areaal in geen van die gevallen een totale oppervlakte van boven de 5 hectare. Zachtfruit is dan weer in opkomst, met al meer dan 6 hectare voor aardbeien en 1,5 hectare voor ander zachtfruit, voornamelijk frambozen. De sierteelt vindt in Finland plaats op onge veer 100 hectare.

Toch is de trend er een naar steeds minder bedrijven, gezien het feit dat er in 2016 nog bijna 1.200 kastelers actief waren. “En die trend zal zich in de toekomst alleen nog maar doorzetten. Want wie geen opvolger klaar heeft staan binnen de fami lie, heeft het vaak moeilijk om een overne mer te vinden, gezien de meestal oudere structuren van de kassen,” zegt Niina. Het Finland wordt steeds meer zelfvoorzienend

Finnen zijn groot liefhebbers van tomaten. Die nemen dan ook een grote ruimte in beslag in de supermarkt met heel veel specialties Een gesprek met de Finse Vereniging van Kastelers, twee groenteteeltbedrijven en een bloemenkwekerij

Dat slechts 7% van de komkommers wordt geïmporteerd, wijst op twee zaken: Finnen hebben een bloeiende glastuinbouwsector en houden van lokaal geteeld voedsel. We brachten een bezoek aan de Finse Vereniging van Kastelers, twee sla- en kruidentelers en een potplantenkwekerij.

De Finse Vereniging van Kastelers, een organisatie die ruim honderd jaar bestaat, ondersteunt haar 300 leden met advies, lobbyt bij de beleidsmakers, zet marketingcampagnes op touw voor groenten, zachtfruit, kruiden en sierplan ten uit de kas, publiceert een vakblad en organiseert jaarlijks een vakbeurs waar aan zo’n 200 exposanten deelnemen. We horen er van Niina Kangas, CEO van de brancheorganisatie, dat ook 60% van de in Finland geconsumeerde tomaten in eigen kassen worden geteeld. De Finse teelt is verder nagenoeg zelfvoorzienend in krui den en sla voor een bevolkingsaantal van 5,5 miljoen. Maar terwijl tomaten geteeld worden op een areaal van ongeveer 126 hectare en komkommers op 53 hectare, moet paprika het stellen met 9 hectare en vind je in de kassen geen spoor terug, althans niet in de commerciële teelt, van aubergines of courgettes.

Hoeveelheid uitgestote CO2 die nodig was voor de teelt van deze tomaten vermeld op verpakking Nieuwe Finse aardappelen zijn heel populair en daar wordt flink voor betaald: € 16,49 kg

IMPORT VAN SPECIALTIES

totale Finse areaal is evenwel al jaren sta biel, zodat er zich dus bij een aantal bedrij ven schaalvergroting voordoet, maar wel altijd binnen de perken, want er is weinig ruimte tot uitbreiding van de teelt omwil le van het huidige marktaandeel van tomaten en komkommers en het feit dat Finland z’n groenten niet exporteert. De waarde van de gehele glastuinbouw bedroeg vorig jaar €410 miljoen, waar van groenten en kruiden €306 miljoen voor hun rekening namen, zachtfruit €4 miljoen en de sierteelt €100 miljoen. Er werden vorig jaar 37,59 miljoen kilo klas sieke tomaten geteeld in de Finse kassen, 7,4 miljoen kilo tomatenspecialties, 53,1 miljoen kilo komkommers en 10,7 miljoen kilo sla en kruiden.

De Finse consument verkiest lokale pro ducten. “Er is natuurlijk nog ruimte voor importproduct, vooral bij tomaten, want ook de prijs speelt een rol,” stelt de CEO van de Vereniging van Kastelers. “In de herfst kunnen onze tomaten niet concurreren met goedkoper product uit Polen. Spaan se en Nederlandse tomaten zijn jaarrond beschikbaar. Vooral de Finse teelt van spe cialties is nog niet volledig ontwikkeld, al komt daar gestaag verandering in. Zo is de daling van de gemiddelde opbrengst van tomaten van 44 kg/m2 in 2019 naar 38 kg/ m2 in 2021 niet een gevolg van slechtere teeltpraktijken, maar van een uitbreiding van het areaal van de specialties.”

Klassieke ronde tomaten kunnen opbreng sten halen tot 80 à 100 kilo/m2, het gemid delde voor komkommers ligt op 102 kg/ m2. “Maar de beste telers oogsten tot 200 kg komkommers per vierkante meter,” weet Lassi Remes, teelttechnicus bij de branchevereniging, die ook vermeldt dat Finland zelf geen veredelaars telt. Alle zaden worden geïmporteerd en de teelt bedrijven doen zelf testen welke rassen het best presteren in hun kas. De Neder landse veredelingsbedrijven Rijk Zwaan, Enza, Syngenta en De Ruiter Seeds worden genoemd als de grootste zaadleveranciers voor het tomatensegment.

ROBBE’S LITTLE GARDEN In Lindkoski, in het zuiden van Finland, halverwege Helsinki en de grens met Rus land, in een gebied waar geen andere kas sen terug te vinden zijn en vooral akker bouw plaatsvindt, heeft Robert Jordas een kas van 1,4 hectare en een vertical farm van 0,5 hectare waar hij microgroenten, sla en kruiden in pot teelt. Vandaag de dag is zijn bedrijf, Robbe’s Little Garden, een van de meest innovatieve kasteeltbe Over het algemeen zijn de agf-prijzen iets hoger dan in West-Europa. Deze hete pepers spannen wel de kroon met € 35,- kg

77AGF Primeur 6 • 2022

Veel minder gesneden sla maar losse kroppen in folie verpakt

Groot assortiment kruiden zelfs in de buurtsuperkleine

DELIVERDE Ook DeliVerde teelt sla en kruiden. Het bedrijf ligt in de buurt van Turku, de op twee na grootste stad van het land met ongeveer 175.000 inwoners. In de onmid dellijke omgeving van deze stad in het zuidwesten van Finland zijn meerdere glastuinbouwbedrijven gehuisvest. Deli Verde begon eind vorige eeuw als rozen kwekerij. “Mijn echtgenoot Hannu was een goede rozenkweker, maar hij was ontgoocheld dat hij niet het geld had of vond om te investeren in een grote kweke rij,” vertelt sales manager Liisa Lindroth. “Gelukkig maar, want behoorlijk wat Fin se rozenkwekers zijn door de moordende concurrentie van onder meer het Neder landse product uiteindelijk failliet gegaan. We schakelden eerst over op sla en eind de jaren 90 ook op kruiden. Ons kasareaal beslaat momenteel 2 hectare en we telen ook seizoensgroenten in de buitenteelt op een areaal van 3 hectare.”

ANSARI Ansari, een plotplantenkwekerij uit Uro, een dorp in het zuidoosten van Finland, heeft ook jarenlang rozen gekweekt. “In 2003 hebben we onze rozenteelt stopge zet,” zegt manager Anselmi Hakkarainen. “Rond het jaar 2000 zijn er veel rozenkwe kerijen failliet gegaan, de Finse bedrijven waren op een bepaald moment niet con currerend meer door de hoge teeltkos ten, met name van verwarming. Voordat Finland toetrad tot de EU, was het areaal ongeveer 30 hectare groot, maar sinds dien is het bergaf gegaan. Er is hier nog maar één rozenkwekerij met een areaal van 1 hectare. Mocht verwarming goed koper zijn, zou de teelt van snijbloemen rendabel kunnen zijn in Finland. Nu wor den er nagenoeg alleen maar potplanten Degekweekt.”top5potplanten

LOCAL FOR LOCAL De toekomst voor de Finse glastuinbouw in z’n geheel ziet er rooskleurig uit, niet in het minst door de keuze van de Finse con sument voor producten van lokale teelt.

Finland is nagenoeg zelfvoorzienend bij komkommers

niet bij, we rooien het zelf. Zo zijn we onder andere actief op social media en vind je onze advertenties ook in de geschreven pers. 90% van de Finnen herkent ons logo.” De voorkeur voor lokale producten zorgt er ook voor dat de biologische teelt en consumptie al jarenlang ter plaatse blijft trappelen. “Waarom duurdere biologi sche groenten uit binnen- of buitenland se teelt kopen als er lokale kasproducten voorhanden zijn waarvan de teelt ook heel milieuvriendelijk en voedselveilig is?”, zo luidt de redenering van vele Finse consu menten. “Met de nieuwe EU-normen voor biologische teelt kijkt iedereen ook de kat uit de boom. Niemand wil op dit moment investeren in een dergelijke teeltmethode. De situatie is nog te onzeker. We hebben jarenlang met eenzelfde paradigma en protocollen gewerkt voor de biologische teelt, het zal tijd vergen om ons als sector aan te passen aan de nieuwe regelgeving,” legt Lassi Remes uit.

78 AGF Primeur 6 • 2022 Finalnd drijven in Noord-Europa. In 2001 begon Robert erwtenscheuten te telen. “Ik wist er eigenlijk bitter weinig over. Ik deed wat opzoekwerk en werd vooral geïnspireerd door de vernieuwende en verrassende aanpak van Rob Baan. Omdat de kas waar over ik toen beschikte klein was, ging ik telen in lagen. En zo deed ik als het ware meteen ervaring op met vertical farming,” vertelt Robert. Robert is momenteel bezig met de bouw van een nieuwe teeltfaciliteit voor baby leaf in Helsinki, op ongeveer een kwartier rijden van de distributiecentra van elk van de drie grote retailers in Finland. Er wordt gekozen voor een hybride oplossing van 1 hectare groot: een hightegh Venlo kascon structie met een 2-laags systeem en zon neschermen.

zijn volgens Ansel mi geranium (ruim 600.000 exemplaren per jaar), potchrysant, begonia, poin settia en tuinchrysant. Van begonia’s en potchrysanten voor binnen in huis heeft het bedrijf 10 maanden per jaar product beschikbaar, van petunia’s en geraniums loopt het seizoen momenteel op z’n einde en in augustus-september zullen er onge veer 250.000 planten de kas uitgaan.

“En daar spelen wij gretig op in,” zeggen ze bij de brancheorganisatie. “Als vereni ging zetten wij volop in op de marketing van alle Finse kasproducten, en bij uit breiding ook andere AGF-producten zoals aardappelen. Daarvoor hebben we een eigen keurmerk en logo. We mogen zelfs stellen dat we een grote bijdrage hebben geleverd aan die goede vraag naar lokale producten, want we promoten al sinds de jaren tachtig 100% Finse producten. Het zijn trouwens de telers zelf die via een gel delijke bijdrage de marketingcampagne ondersteunen. De overheid helpt ons hier

rijk assortiment aan sla, waaronder ijssla, krulandijvie, Lollo Rosso, eikenbladsla en Romaine sla. “IJssla is het populairst in Finland, al heel lang eigenlijk. Maar de rassen zijn in de loop van de tijd wel enigszins veranderd. We maken ook slamixen klaar – niet alleen voor de retail, maar ook voor restaurants – en ijs sla is steevast het belangrijkste ingrediënt in die kant-en-klare producten. Het houdt de mix vers en knapperig.” Het gros van de kruiden zet het bedrijf uit Turku in pot af, maar aan de horeca levert het ook voor gesneden product. “We hebben koriander, munt, dille, peterselie, tijm, rozemarijn en basilicum. Vooral tijdens de vele feestda gen in de lente doen kruiden het bijzonder goed. Maar vroeger liep de afzet vlotter. Tegenwoordig zien we veel concurrenten en de markt raakt verzadigd.”

niet groot, maar samenwerken met res taurants met een of meerdere Michelin sterren geeft ons natuurlijk prestige en ook frisse ideeën. We willen qua omzet niet de grootste zijn, we zetten in op kwaliteit en willen mee zijn met en zelfs Deliverde verwarmt de kassen met resthout van de meubelindustrie en de zemelen van haver, hoe vriendelijker kan het nog? Sla wordt zonder kluit in hersluitbare zak aangeboden

voor lokale teelt is volgens Liisa mede ingegeven door sociale motie ven en milieukwesties. “Import van sla uit Spanje werkt hier niet,” legt Liisa uit. “Mensen zien de beelden op TV over de omstandigheden waarin Afrikaanse sei zoensarbeiders er werken en wonen. En wat gebeurt er met al dat plastic van de kassen? Deze aspecten beïnvloeden de aankoopbeslissing van de Finnen, die weten dat retailers hier niet in zee gaan met bedrijven die het niet nauw nemen met de sociale en milieuwetgeving. Als leverancier moet je kunnen documenteren dat je je werknemers minstens het mini mumloon betaalt en de wet respecteert op het vlak van werkuren, ziektedagen en vakantieregeling.”DeliVerdeteelteen

Liisa Lindroth van het sla- en kruidenteelt bedrijf weet dat de binnenlandse markt, ook al is die niet erg groot met een bevol king van nauwelijks 5,5 miljoen mensen, een zeer ontvankelijke afzetmarkt is. “Dat verklaart ook deels waarom we bijna geen export doen. En in de tegenovergestelde richting importeren wij als bedrijf nooit kruiden. Het zou onze onderneming scha den. Finnen zouden niet begrijpen dat we importproduct onder ons merk afzetten. Hebben we eens een iets mindere oogst, dan is dat zo. Onze klanten weten dat tuinbouw, ook al controleren we heel veel omstandigheden in de kas, geen activiteit is waarin alles altijd perfect verloopt zoals Degepland.”voorkeur

79AGF Primeur 6 • 2022

Het bedrijf uit Turku levert aan sterren restaurants, de retail en de horeca. “De volumes voor de topchefs zijn natuurlijk

ONTVANKELIJKE MARKT

De teelt van bloemen in Finland is zelden jaarrond en de verkoop richt zich voor namelijk op plaatselijke supermarkten en bloemisten. “Ook al zijn de kwekerijen door de band genomen kleinschalig, ze houden het hoofd goed boven water. Ze kennen de lokale markt door en door,” ver telt Anselmi Hakkarainen van Ansari.

HEVIGE CONCURRENTIE IN SLA EN KRUIDEN De concurrentie is fors in sla en kruiden, stelt Robert Jordas van Robbe’s Little Garden. “Er zijn zo’n 20 à 30 bedrijven die deze producten jaarrond leveren en de zelfvoorzieningsgraad van het land is nagenoeg 100%. Het grote en constan te aanbod leidt tot krappe winstmarges, waar je als bedrijf op tweeërlei manier een antwoord kan op bieden: efficiënter proberen te produceren en een product bedenken waarvoor de concurrentie min der groot is. Ik probeer nog steeds beide wegen te bewandelen.” Een voorbeeld van de eerste weg is de toe voeging van 20% mos aan het groeimedi um turf. Mos is een plant die snel groeit en ook goede eigenschappen heeft als groei medium, terwijl turf jaarlijks slechts 1 mm groeit in de moerassige veengebieden. Een voorbeeld van productinnovatie is dan weer de hybride hightech kas die Robert in Helsinki aan het bouwen is. Robert gaat er straks aan de slag met rucola en baby spinazie, twee producten die nauwelijks in Finland worden geteeld en vooralsnog worden geïmporteerd uit Italië, Spanje en ook Zweden in de zomer. “We willen lokaal product aanbieden, dat is de hoofdge dachte. De consument kiest resoluut voor lokale producten, omdat hij de Finse teler blindelings vertrouwt, ook omdat hij weet dat die onderworpen is aan een strenge reglementering van overheidswege en een strikte controle op het teeltproces vanuit de supermarkten zelf.” Na de uitbraak van het coronavirus zag Robert de structuur van zijn klantenbe stand veranderen van overwegend food serviceklanten naar retailers. “En dat is zeker boeiend. Want nu kan ik inzetten op merkbekendheid en meer en beter in con tact komen met de eindklant, die steeds meer geïnteresseerd is in de herkomst van een product, hoe het wordt geteeld en wat je ermee kan doen in de keuken. We zijn actief op social media waar we info geven over de technologie, de gebruikte grond stoffen en de energie-efficiëntie in het teeltproces, maar ook over investeringen en samenwerkingen. In de toekomst wil len we vertellen hoe je aan de slag kunt met een bepaald product. Iedereen weet wel dat basilicum past in Italiaanse gerechten en dille lekker is bij zalm, maar van vele andere kruiden of slasoorten is die kennis niet zo groot. Dan laat de consument het product links liggen en benutten we niet het volledige afzetpotentieel.”

“Wij zijn een van de grotere potplan tenkwekers in Finland. We leveren aan supermarkten, groothandelaren en doehet-zelf-zaken. 90% van onze omzet van € 8 miljoen realiseren we bij vijf grote klanten. Ook ons bedrijf is momenteel ren dabel met een brutowinst van € 1,5 mil joen. Maar we weten natuurlijk niet wat de toekomst brengt, want er schuilen heel wat uitdagingen om de hoek,” vertelt de Aanmanager.deafzetkant zit alles voorlopig nog wel snor volgens Anselmi. “Finnen houden van lokale producten en bovendien zijn jonge planten van bijvoorbeeld bacopa’s en geraniums heel gevoelig, zodat bin nenlandse teelt een voorsprong heeft op importproduct uit onder meer Nederland, Duitsland of Denemarken, waarvoor je toch op een transport van 3 dagen moet rekenen. Ook bij ons prijkt het Finse vlag getje op verpakkingen, als een teken van kwaliteitsvolle, lokale teelt.”

HOUTSNIPPERS EN TURF Finse kassen worden vooral verwarmd met houtsnippers en houtpellets. Een deel van de kastelers heeft een verbran dingsoven voor turf staan. “Finland heeft natuurlijk een enorme houtindustrie. En bijna een derde van het land is moerassig veengebied. De kasteelt profiteert daar van. We gebruiken nauwelijks gas. Hout en turf zijn goedkoper. Voor de belichting zijn de telers aangewezen op elektriciteit van het net. Ze genieten daarvoor een Anselmi keurt Chrysanten

OOK DE BLOEMEN ZIJN VOOR DE LOKALE MARKT

80 AGF Primeur 6 • 2022 Finland vooroplopen op de nieuwste trends. We leveren rechtstreeks, vooral in Turku en omgeving, maar ook via groothandela ren. Levering aan de drie grote retailers in Finland, namelijk S-groep, K-groep en Lidl, gebeurt vaak via tussenhandelaren, wat enige druk op de prijzen zet voor de Finse telers.”

De belangrijkste kruiden in Finland zijn volgens Robert basilicum, dille, peterse lie en koriander. “Wij zetten de kruiden enkel in pot af. Dat is een prachtig pro duct met tal van voordelen voor teler en retailer: het is gemakkelijk met de hand te verpakken, het genereert in tegenstelling tot het gesneden product geen compost die je moet verwerken en het geeft een frisse kleur aan het schap. Wat sla betreft, was tien jaar geleden kluitsla de norm. Maar met de populariteit van knapperige sla gingen we de wortel eraf snijden en het product flowpacken, want het is een type sla die beter bewaart in een gesloten omgeving.”

Ansari brengt de bloemen niet naar de veiling. “We zetten nooit een teelt op als we op voorhand geen verkoopakkoord hebben. We exporteren ook niet, onze vijf grote klanten bevinden zich in Finland. In de coronaperiode zagen we een opflak kering van de afzet, want mensen gingen natuurlijk meer aandacht besteden aan het opfleuren van hun tuintjes toen ze niet het vliegtuig konden nemen naar Spanje, maar je ziet nu toch dat die hausse alweer voorbij is.”

Net zoals in andere landen, bezorgt de toename van de teeltkosten de Finse kas telers hoofdbrekens. “Op de korte termijn is de teeltkost de grootste issue, op de lan ge termijn zie ik de beschikbaarheid van arbeid een probleem worden, alsook de opvolging binnen de teeltbedrijven. Maar vooralsnog is het arbeidsprobleem niet van dien aard dat de telers volop inzet ten op automatisering. Investeringen in robots in de kas zijn bijvoorbeeld veel te duur voor onze kleinschalige bedrijven. In de pakstations zie je wel een automatise

OOG VOOR HET MILIEU De CO2-voetafdruk van de Finse kassector is tussen 2004 en 2017 met 56% gedaald, zo berekende de vereniging. “Voor toma ten bedroeg de voetafdruk vijf jaar gele den 2,6 kg CO2 per kilo product, voor kom kommer 2,0 kg en voor sla 2,7 kg. Dat is nog altijd hoger dan in Spanje, maar onze beste telers duiken al onder het Spaanse gemiddelde,” vertelt teelttechnicus Lassi

TURF, BRON VAN ENERGIE ÉN GROEIMEDIUM Turf is naast een bron van energie ook de meest gebruikte grondstof voor groeime dia in Finland. Ook hier schuilt een bedrei ging om de hoek. “Twee jaar geleden ant woordde bij een rondvraag onder onze leden 90% van de telers dat ze de deuren van hun kas zouden sluiten mocht er een verbod komen op turf als groeimedium,” vertelt de CEO van de Finse Vereniging van Kastelers. “Het is op dit moment het belangrijkste groeimedium in Finland. Hier gebruiken we nauwelijks kokossub straat. Maar de toekomst van turf hangt aan een zijden draadje door een mogelijk verbod vanuit Europa op turfsteken en de classificatie van turf als een product dat bedrijven, bij gebruik ervan, geen toegang meer verleent tot subsidies. We hopen dat de beleidsmakers inzien dat het voor Fin land en Europa, in tegenstelling tot kokos, een lokaal product is en dat het voor de gehele Europese teeltsector een belang rijk groeimedium is.”

HANDENTEKORT AUTOMATISERINGEN

Ansari levert wekelijks grote hoeveelheden perkplanten af bij een grote retailer Proef met een volledig milieuvriendelijke vertical farm op het terrein van Natural Resources Institute Finland

81AGF Primeur 6 • 2022 belastingvoordeel. De elektriciteit komt vooral van kerncentrales en windmolens. Maar vijftien jaar geleden was de situatie nog helemaal anders. Toen waren de ver warming en belichting nog voor de helft afhankelijk van aardolie, aardgas en kolen. Nu is het aandeel van die fossiele brand stoffen nog geen 10%,” vertelt de CEO van de brancheorganisatie, die weet heeft van één enkele teler die deze winter besloot z’n kas niet aan te planten wegens de hoge elektriciteitsprijzen. “De meeste telers hebben langetermijncontracten voor elek triciteit en zijn dus niet onderhevig aan de volatiele DeliVerdiprijzen.”uithetzuidwestelijke

Turku ver warmt de kas met houtsnippers, bloem kwekerij Ansari uit het zuidoosten met turf. “Ik heb even de rekensom gemaakt en we betalen slechts 25 euro per mega wattuur voor verwarming op basis van turfverbranding. Omdat de verbrandings oven in de zomer onderhoud nodig heeft, wordt indien nodig overgeschakeld op gas, dat ons 110 €/Mwh kost. We hebben in Finland natuurlijk wel veel verwarming nodig in de kassen. En het zou per mega wattuur misschien nog goedkoper kun nen, maar in de streek waar ons bedrijf staat, een beschermd grondwaterbekken, mogen we niet eens de geothermische optie onderzoeken. We zijn dus, althans op de korte termijn, afhankelijk van ver Maarbrandingsenergie.”aanturfverbranding

“WijRemes.werken heel milieubewust,” vult Liisa van sla- en kruidenbedrijf DeliVerde aan. “Al het water dat we in de kassen gebrui ken, wordt 100% gerecycled, en de plan ten groeien zo veel mogelijk met natuurlijk licht. Het turf en plantaardig afval uit de kassen worden gecomposteerd en vervol gens in de grond verwerkt in de buiten teelt. De Finse consument vindt de milieu component heel belangrijk. En wij komen hem daar graag in tegemoet.”

lijkt een einde te komen met het plan van de Finse rege ring om tegen 2030 de capaciteit voor het hele land te verlagen tot de helft van het gebruik in 2020. “Veel machines voor turf winning zijn omwille van die maatregel al verkocht aan bedrijven in onder meer Zweden en Ierland. Al bleek dat dan weer voorbarig, want met de oorlog in Oekraïne wordt de deur dichtgegooid voor de import van houtsnippers uit Rusland. De verbran ding van het zaagsel, een restproduct uit de houtindustrie dat in tegenstelling tot turf beschouwd wordt als een hernieuw bare energiebron, moest volgens de plan nen van de overheid op termijn voorzien in de energie van het land. Ook al heeft Finland zelf een bloeiende houtindustrie, het is niet zelfvoorzienend in biomassa uit hout. Dus nu mag er weer aan de slag wor den gegaan op de turflanden. Maar voor hoe lang nog?”, vraagt Anselmi zich af. Aan een eventuele investering in een ver brandingsoven voor houtsnippers voor de kassen van Ansari hangt een prijskaartje van € 3 miljoen. “En de kost per megawat tuur ligt rond de € 50, wat dubbel zo duur is als turfverbranding. En toch kan het dat we in de toekomst zullen moeten over schakelen op houtsnippers. Ik heb het dan niet over de maatregelen van de overheid, maar over de wens van de consument. Want wat als nu eens twee van onze vijf grote klanten eisen dat we gebruik maken van hernieuwbare energiebronnen? Ik denk dat dat moment er zeker komt. Er is steeds meer aandacht voor maatschap pelijk verantwoord ondernemen, wat op zich goed is natuurlijk. Maar het betekent een meerkost. Vijf jaar geleden gingen we samenwerken met Lidl. Die keten vraagt een berg aan certificaten. Misschien vra gen ze in de toekomst een certificaat wat betreft de herkomst van de energie.”

In het proefstation bij Turku is een proefopstelling gemaakt voor horizontaal geteelde komkommers. Inmiddels heeft het proefstation patent aangevraagd op deze wijze van telen. De is ontworpen om in de toekomst gemakkelijk met robots komkommers te kunnen plukken.

De oude kassen zijn goed voor 60% van onze arbeidskost en de helft van de ener giekost. Daar moeten we dus op de een of andere manier vanaf. We moeten moder niseren en automatiseren, ook al omdat het steeds moeilijker wordt geschoolde tuinders te vinden die verantwoordelijk heid op zich willen nemen. En onze hoofd tuinders worden ook al een jaartje ouder, binnenkort gaan er enkele met pensioen. Maar met de onzekere situatie op velerlei gebied, wachten we liever nog wat af om actie te ondernemen,” besluit Anselmi. (PB/PDC)

DeliVerde nuanceert het arbeids probleem: “Omdat we een goede naam hebben op het vlak van arbeidsvoorwaar den, hebben wij vooralsnog geen enkel probleem om werkkrachten te vinden. We hebben een 50-tal werknemers met vast contract en daarnaast ook seizoensar beiders. Een deel van ons personeel zijn Oekraïners, al sinds meerdere jaren. We hebben hen verteld dat ze hun families mochten laten overkomen. Zo hebben we sinds het begin van de oorlog een twintig tal vrouwen en kinderen verwelkomd.” Met de nieuwe hybride kas in Helsinki hoopt Robert van Robbe’s Little Garden meerdere vliegen in één klap te slaan. “We zullen natuurlijk volop inzetten op auto matisering en daarmee denken we het in de 1 hectare grote kas te kunnen rooien met één teeltmanager. De teeltfaciliteit in opbouw wordt een Venlo kasconstructie met sandwichpanelen. De kas van 7 meter hoog en 260 meter lang komt naast een nieuwe woonwijk te staan waar het de bijkomende functie van geluidsbarrière zal vervullen. Als hybride oplossing wordt er gebruik gemaakt van schermen en een 2-laags systeem waarbij het ontkiemen van de planten met LED-belichting op de eerste laag plaatsvindt en de verdere groeifase op de bovenste laag gebeurt met zowel zonlicht als LED-belichting. De teel faciliteit op luttele kilometers van de ver deelmagazijnen van de drie grote retailers in de hoofdstad zal ons toelaten tot drie of vier keer per dag baby leaf aan te voeren.

PALLETISING SOLUTIONS The Complete Portfolio Clever design based on the latest technologies In-house manufacturing Seamless project management & install 50+ years of experience Looking for advice on how to Automate? Get in touch with us! +32 (0) 55 33 57 57 www.scottinfo@scottautomation.beautomation.be

Lassi.remes@kauppapuutarhaliitto.fiRobert.jordas@robbes.fiJuha.nakkila@luke.filiisa.lindroth@lindrothinpuutarha.fianselmi.hakkarainen@schetelig.com

Ik denk dat dit een groot voordeel is.”

84 AGF Primeur 6 • 2022 Finland ringsslag,” horen we bij de brancheorga Liisanisatie.van

Ook Anselmi van potplantenkwekerij Ansari zou graag een nieuwe hightech kas bouwen. “Ons areaal telt 5,1 hectares. Op 3,4 hectares hebben we een moderne kas waar 4 teeltverantwoordelijken aan de slag zijn, op de resterende anderhalve hec tare moeten 7 tuinders de teelt in goede banen leiden, want de kassen zijn er al 45 jaar oud en veel minder geautomatiseerd.

Tegelijkertijd moet er een bericht naar de zeevervoerder worden gestuurd dat er sprake is van schade en nodig je de zeever voerder uit om ook expertise te verrichten. Let er hierbij wel op dat je de juiste partij bericht. Het moet gaan om de zeevervoer der die als zodanig staat vermeld op het vervoersdocument (bijvoorbeeld bill of lading of seawaybill). Als je dat niet doet, dan kan dat namelijk nadelige gevolgen hebben voor je vordering.

Daarvoor is het van belang om de feiten en omstandigheden van het fruit vooraf gaand aan de belading op papier te hebben. Gegevens van wanneer het fruit is geoogst en wanneer het fruit is ingepakt kunnen daarbij helpen. Maar ook het bewijs dat het fruit voorafgaand aan het vervoer bij de juiste temperatuur is bewaard. Ver der zijn documenten waaruit de kwaliteit van het fruit blijkt nodig. Bij mango’s kan hierbij bijvoorbeeld gedacht worden aan metingen met een Effegi penetrometer. Tevens kunnen kleurenfoto’s van het fruit voorafgaand aan de belading behulpzaam Eenzijn. veel gemaakte denkfout hierbij is overigens dat het fyto certificaat sluitend bewijs oplevert. Dit levert echter geen vol ledig bewijs op dat het fruit in goede staat is geladen in de container. Een fyto cer tificaat geeft enkel aan dat het fruit geen bepaalde ziektes bevat, maar zegt niets over bijvoorbeeld de rijpheid van of even tuele rot of andere schade aan het fruit.

Wat te doen bij schade tijdens zeevervoer?

VERHAAL OP DE ZEEVERVOERDER

Daarnaast hanteren de zeevervoerders ieder hun eigen voorwaarden. Deze staan op de achterkant van het vervoersdocu ment. Naar deze voorwaarden zal ook goed gekeken moeten worden voordat een aansprakelijkstelling wordt gestuurd. Er staan namelijk diverse uitsluitingen van aansprakelijkheid in of er worden nog nadere voorwaarden gesteld voor een Zekeraansprakelijkheid.tenaanzien van reefer containers zijn er speciale bepa lingen opgenomen in de voorwaarden van de zeevervoerders. De meeste zeevervoerders hebben bijvoorbeeld opgenomen dat het aan de afzender is om te con troleren of de juiste tem peratuur en ventilatie is ingesteld op de reefer. Ook hier ligt dus weer een bewijsplicht voor jou als eiser. Om de aansprakelijk heid van een zeever voerder juridisch in te kleden, is documentatie dus erg belangrijk. En wat op het eerste gezicht eenvoudig lijkt, is toch gecompliceerder. Ga hier dus zorgvuldig mee aan de slag of laat je bijstaan door iemand met ervaring en ken Marknis. Koppenol is gespecialiseerd in pri vaatrecht en maritiem- en transportrecht. Sinds 2012 is hij werkzaam als advocaat op het gebied van transport, logistiek en handel bij Deck Advocaten. koppenol@deckadvocaten.nl

VERWITTIG DE JUISTE MENSEN Als er kwaliteitsproblemen zijn geconsta teerd, dan is het verstandig om gelijk een expertisebureau in te schakelen om de schade en situatie vast te laten stellen. Idealiter is de reefer container waar mee het fruit is vervoerd dan ook nog aanwezig en staat het fruit daar zelfs ook nog in. Het is namelijk niet alleen van belang om de schade aan het fruit vast te stellen, maar onder meer ook of het fruit op een juiste wijze is geladen vanwe ge de koeling en of de ventilatie en tempera tuur van de reefer juist zijn afgesteld. Dit heeft te maken met mogelijke verweren van de zeever voerder in dat verband.

Ook de verkoper bericht je zo spoedig mogelijk van de mogelijke schade. Bedenk daarbij wel gelijk of jij wel degene bent die het verhaal naar de vervoerder op zich moet nemen. Daarvoor is het van belang om te kijken welke afspraken er zijn gemaakt met de verkoper. Welke Incoterm is er afgesproken? Als er bijvoorbeeld ‘FOB Salvador’ is afgesproken, dan is het risico van het vervoer inderdaad voor jou als Alskoper.jede schade onder de verzekering wilt claimen, dan moet je natuurlijk ook de ver zekering op de hoogte brengen. Doe ook dit dan zo spoedig mogelijk.

In beginsel geldt dat bij goed erin en slecht eruit de zeevervoerder aansprakelijk is. Als het fruit bij aankomst slecht uit de container komt, dan is de zeevervoerder echter niet automatisch aansprakelijk. Je zult eerst moeten bewijzen dat het fruit in goede conditie in de container is geladen.

Column 85AGF Primeur 2 • 2022

Als advocaat gespecialiseerd in transport en handel kom ik regelmatig zaken tegen waarin sprake is van zeevervoer van bij voorbeeld Zuid-Amerika naar Rotterdam van een reefer container met fruit en dat bij aankomst is geconstateerd dat er kwa liteitsproblemen zijn met het fruit. Op het eerste gezicht zou je denken dat het duide lijk is dat de zeevervoerder aansprakelijk is voor de ontstane schade. Hij heeft het fruit toch in slechte staat afgeleverd? Maar zo makkelijk is dat niet. Hieronder zal ik schetsen wat je in zo’n geval het beste kunt doen en waar je aan moet denken.

86 AGF Primeur 6 • 2022 Diversen

→ HARDWARE ENGINEER → SOFTWARE ENGINEER → ERVAREN INDUSTRIËLE ELEKTROMONTEUR → TEKENAAR / WERKVOORBEREIDER WELKOM IN ONS TEAM, OOK SCHOOLVERLATERS! KIJK OP ONZE WEBSITE VOOR DE VOLLEDIGE FUNCTIEOMSCHRIJVINGEN

Volgens Qu Dongyu, direc teur-generaal van de FAO, zit die verdubbeling eraan te komen. Dat stelde hij in zijn inleidende toespraak op het 11e World Potato Congress, dat van 30 mei tot en met 2 juni plaatsvond in Dublin, de hoofd stad van Ierland. Aardappel is het op twee na belangrijkste voedselgewas ter wereld en wordt regelmatig door miljar den mensen geconsumeerd. De teelt genereert ook inkom sten voor kleinschali ge telers en produceert min der broeikasgasemissies dan andere belangrijke gewassen. Aardappelen zijn vetarm, maar een bron van gezonde vezelrij ke koolhydraten, antioxidan ten en voedingsstoffen. De aardappel, waarvan de geneti sche oorsprong in Zuid-Ameri ka ligt, wordt tegenwoordig op meer dan 20 miljoen hectare in 150 landen geteeld. In 2020 bedroeg de totale wereld oogst 359 miljoen ton. De directeur-generaal merkte op dat als de nadruk zou worden gelegd op het verbeteren van de gemiddelde opbrengsten en het volledig benutten van historische aardappelteelt gebieden, de wereldwijde opbrengst zou kunnen toe nemen tot 500 miljoen ton in 2025 en 750 miljoen ton in 2030. Nadat hij de vindingrijkheid van de volkeren van Bolivia en Peru had geprezen die de aard appel hebben gedomesticeerd, wees de directeur-generaal erop dat Afrika en Azië tegen woordig de regio's zijn met de snelst groeiende aardappel teelt, terwijl in Noord-Amerika en Europa de teelt terugliep."

Telen we binnen 10 jaar dubbel zoveel aardappelen op aarde?

Maxi heeft daar wel een maatje bij nodig die hem helpt. Via via kwam Dylan als hardloopmaatje in contact en hoewel het vanwege de autisme het lastig maakt om met Maxi te communiceren, is er een goe de klik ontstaan. “Maxi kan niet zo goed praten, maar als ik kom, dan hoor ik hem al enthousiast steeds ‘Dylan Dylan Dylan’ roepen. Daardoor weet ik wel dat hij het leuk vindt dat ik er ben.”

vrije tijd trok hij al regelmatig de hardloopschoenen aan. Sinds anderhalf jaar loopt hij daarnaast ook nog eens twee keer per week samen met Maxi gemiddeld zo’n 30 km hard. Op dinsdag een rondje van 13 kilometer en op zaterdagochtend zo’n 15 tot 20 km. “Tegen de verwachting in is hardlopen een groot en belangrijk onderdeel van het leven van Maxi gewor den. Het heeft hem doelen gegeven om naartoe te werken en een kans om trots te zijn op wat hij heeft bereikt. Hij vindt het geweldig en vindt het heerlijk om er steeds beter in te worden.” Dylan zelf is een echte sportfanaat. Als hij niet aan het hardlopen is dan bevindt hij zich in de sportschool. De ambitie om indi vidueel snelle tijden neer te zetten heeft hij niet, maar samen met Maxi wel. “We leren elkaar steeds beter kennen en rennen al zo’n 1,5 minuut sneller dan in het begin.” De mannen liepen samen al een aantal hal ve marathonwedstrijden. Na Napoli was er een wedstrijd in Rotterdam en de volgen de wedstrijd op het programma is de hal ve marathon van Lissabon. Ze werken zo langzamerhand toe naar het ultieme doel van dit jaar: de hele marathon in New York lopen. “Ik heb er het volste vertrouwen in dat Maxi dat kan, en ik ook,” vertelt Dylan.

Buddy’s Maxi en Dylan gaan samen de marathon van New York lopen

Dylan is een echte Westlander en werkt al van jongs af aan in de kassen. Na zijn opleiding begon hij bij Growers United als junior verkoper van paprika’s. Afgelopen september startte hij bij Yex als Product Manager van verschillende exoten. “Bei de producten vallen in de categorie AGF, maar de werelden waarmee je te maken hebt in de sector zijn totaal verschillend. In exoten heb je met veel meer soorten producten, herkomstlanden en mensen uit andere culturen te maken. Dat vind ik erg leuk aan deze nieuwe functie,” vertelt InDylan.zijn

87AGF Primeur 6 • 2022 Hobby van Sporten kan een enorme bijdrage leveren aan het welzijn en functioneren. Zeker wanneer je autisme hebt, zoals Maxi. Op verzoek van zijn familie loopt Dylan van Raaij, Product Manager bij Yex, twee keer per week met hem hard: “Eigenlijk zou iedereen zoiets moeten doen.”

Dat Maxi graag hardloopt is ook te merken aan zijn fladderen, zoals Dylan dat noemt.

Overdag is er voor Maxi een dagbeste dingsprogramma waar hij zijn ei kwijt kan. In de avonduren kijkt hij graag teken films op z’n iMac. Daarnaast is sporten een belangrijke uitlaatklep en goed voor het algehele fysieke en mentale welzijn voor Maxi. Maxi komt oorspronkelijk uit New York en startte daar met hardlo pen en trainen en de wens om daar ooit de marathon uit te kunnen lopen. Door corona en een verhuizing naar Nederland, waar zijn moeder oorspronkelijk vandaan komt, werden die plannen steeds uitge steld, maar hardlopen als hobby bleef.

Hardlopen heeft zowel een positief effect op Maxi als op Dylan. Het team work leidde een aantal maanden geleden tot het samen uitlopen van de halve mara thon in Napoli. “We hebben daar allebei van genoten. De organisatie gaf iedereen een shirt met de tekst ‘runners are beauti ful’ erop, maar lopers met autisme vind ik nog mooier!” vertelt Dylan.

“Mensen die ons zien, vragen weleens of het allemaal goed gaat. Dan leg ik uit dat hoe meer Maxi fladdert en joelt, hoe leuker hij het vindt.” Zitten er een aantal kilome ters in de benen, dan wil het weleens zijn dat Maxi geen zin meer heeft. “Soms moet ik hem dan flink op de huid zitten en hem streng toeschreeuwen dat hij door moet lopen. Dat was wel even wennen, maar meestal kan ik hem met een normaal stem geluid stimuleren.” Dat Maxi achterelkaar een halve marathon kan lopen heeft hij wel bewezen en Dylan heeft er het volste ver trouwen in dat een hele marathon ook tot de mogelijkheden behoort. “Het kan best zijn dat we af en toe even moeten stop pen en wat eten tussendoor, maar ik weet zeker dat hij die hele marathon kan lopen. Desnoods wel 100 km,” besluit Dylan. (ML) d.vanraaij@yex.nl

88 AGF Primeur 6 • Kasgroenten2022

Eerder werd er al meer focus aangebracht in de activiteiten. The Greenery bestaat uit deze onderdelen: The Greenery Growers, The Greenery Logistics en The Greenery International. Ieder onderdeel heeft een eigen focus. The Greenery Growers ver zorgt hierbij de afzet van het product van de leden van Coöperatie The Greenery U.A. (voorheen Coöperatie Coforta). The Greenery Logistics biedt logistieke oplos singen voor versproducten. The Greenery International levert toegevoegde waarde in haar dienstverlening met een breed assortiment Nederlands- en importpro duct aan retail- en onlineklanten in Euro Metpa.

Dit voorjaar kreeg paprika- en aubergineteler Jan van der Harg senior als gevolg van de nieuwe werkwijze bij The Greenery al diverse klanten over de vloer. De teler is aangesloten bij The Greenery en zag, zoals meer telers, concreet resultaat van een wijziging in de organisatiestructuur bij de telersvereniging en afzetorganisatie begin dit jaar. “Als teler sta je veel directer in contact met de klanten,” zegt hij. Mark-Jan Terwindt, directeur The Greenery Growers, en Brent de Haan, commercieel manager Vruchtgroente, geven tekst en uitleg. Voordat we hen aan het woord laten nog even de technische details. The Greenery heeft begin 2022 de stap naar een nieuwe RVC+ besturingsmodel gezet waardoor de hoofddirectie van The Greenery, bestaande uit Steven Martina (CEO) en Arthur Swijter (CFO), nu ook het bestuur van Coöperatie The Greenery U.A. vormen. Tijdens de Algemene Ledenverga dering in januari dit jaar sprak aftredend bestuursvoorzitter Gerard Pronk van ‘een historisch moment’. “Onze leden hebben de wens uitgesproken eigenaar te zijn van het bedrijf met toegang tot de markt en te ondernemen samen met gelijkgestemde telers. Het nieuwe besturingsmodel zorgt voor duidelijke, korte lijnen wat past bij de huidige tijd waarin een meer directe, transparante en slagvaardige marktbena dering gewenst is.”

de start van het kasgroenteseizoen dit voorjaar waren de glastelers (één) van de eersten die verschil konden merken.

Nieuwe werkwijze The Greenery Mark-Jan

Geldt de nieuwe werkwijze alleen voor de kasgroenten? Mark-Jan (MJ): Nee, het is een algemene trend dat de bron en winkel nauwer met elkaar samen willen werken. Dat is niet beperkt tot één productgroep, we zien dit in alle groepen. Hoe past deze nieuwe werkwijze in de splitsing die organisatorisch is aangebracht? Was die splitsing nodig voor deze nieuwe werkwijze? MJ: Ja, binnen The Greenery Growers ver kopen wij de producten vanuit onze leden. Omdat we dit ook zonder winstoogmerk doen, was een organisatorische aanpas sing nodig. We werken zo veel mogelijk transparant met onze leden, wat ook mogelijk is door deze inrichting. Terwindt

Wat gaf de doorslag voor deze nieuwe werkwijze? Een verzoek van telers, marktontwikkelingen (corona/ schaalvergroting) of eigen visie?

Direct contact tussen teler en klant was 25 jaar terug ook al het doel van The Greenery, toch? Wat is er nu anders? Is het eerder niet gelukt?

Brent de Haan

in 8 vragen en antwoorden

Brent de Haan (BdH): De klant gaat samen met teler en The Greenery Growers aan tafel, vaak op een teeltlocatie. Hier wor den allerlei zaken besproken om te bekij ken wat er slimmer en efficiënter kan. Hier komt, naast de dagelijkse operationele zaken, ook de visie voor de langere termijn ter sprake. Bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid. Maakt deze nieuwe werkwijze het makkelijker om in tijden van oplopende kosten, kosten door te berekenen? (BdH): Nee, door de transparantie die wij geven, laten we zien wat de echte kosten zijn die we maken. En die moeten nu een maal gewoon betaald worden. Telers vin den het belangrijk dat we een maximale prijs realiseren tegen zo min mogelijk kos ten. Zo behalen we zoveel mogelijk rende ment dat terugvloeit naar de telers.

Zitten alle telers erop te wachten om met de handel om tafel te zitten? Wat is de werkwijze voor telers die liever niet direct zakendoen met klanten? (BdH): Voor telers die niet met de klanten om tafel willen zitten, verzorgen wij van uit The Greenery Growers de handel, in overleg met de teler.

Steven Martina gaf in het februarinummer van vakblad Primeur aan dat The Greenery bij alle e-commerce-partijen aan tafel zit. Kan The Greenery zich daarbij met bijvoorbeeld specialties nog meer onderscheiden dan met de bulk? En hoe past deze werkwijze daarbij? (BdH): De kracht van The Greenery is onder andere het totaalassortiment en daar zijn specialties een belangrijk onder deel van. De e-commerce partijen maar ook onze webshop zijn goede afzetge bieden om consumenten kennis te laten maken met de specialties. (TT)

MJ: Een aantal factoren heeft de doorslag gegeven, maar de belangrijkste is de vraag uit de markt. Daarbij gaat het zowel om de vraag bij telers als bij retailers. We zien ook dat we tegenwoordig invulling kun nen geven aan de wens dat teler en klant echt intensief samenwerken. De techno logische voortgang, lees digitalisering, maakt dit ook steeds beter mogelijk.

MJ: Jawel. In die tijd was het overbruggen van de kennis over de winkelafzet en de werkelijkheden uit de teelt nodig. Van daag de dag komen retailers bij onze leden over de vloer en bezoeken we klanten ook samen met onze leden. Tel daarbij op dat samenwerkingen tegenwoordig steeds vaker op programma’s berusten die lange re periodes tussen dezelfde teler en klant lopen. Hierdoor is het mogelijk de samen werking in de kortst mogelijke keten op te bouwen. Dat kan nu wel en 25 jaar geleden nog niet. Hoe krijgt de samenwerking gestalte bij de teler?

89AGF Primeur 6 • 2022

Opa Harie Vroegop maakte daar in 1942 furore door te boxen, Limburgs voor stunten, met bananen. Die naam is gebleven, als ook het stunten met AGF waar ze een heel schouwspel van maken.

Die traditie behouden ze, maar dat betekent niet dat ze ouderwets zijn, integendeel. “We zijn een traditioneel bedrijf, maar willen ook telkens innoveren en daar een leuke mix mee maken,” vertelt Hennie Vroegop, 3e generatie.

Hennie reist de hele wereld om te onder zoeken wat die te bieden heeft. “Ik was de eerste fruitwinkel waar je een ana nas in bitcoin kon kopen. Toen verklaar den alle mensen me voor gek. Het was iets voor criminelen. Als ik alles had gehouden, dan had ik nu wel 20 versmarkten kunnen openen.” Maar de passie zit niet in het geld verdienen, de missie van Bananenboxer is “uw gezondheid”. Liefst willen ze dat zo vroeg mogelijk tussen de oren krijgen. “Daarom gaan we regelmatig kinderen op scholen inspireren. Dan bouwen we daar de hele bananenboxertent op, nemen we 1000 kilo fruit mee die we in stukjes snijden, en zetten we smoothie-fietsen en proefeilanden met een rad van fortuin neer. Kinderen mogen dan heel veel komen kijken, proeven en ruiken. Dingen die ze kennen en dingen die ze nog niet kennen, dingen die zelfs de juffrouwen nog nooit gegeten hebben. Ik leg dan uit wat fruit voor je gezondheid kan betekenen en dat heeft heel veel impact.” Hennie gaat zowel op Belgische als Nederlandse scho len langs. “Er is heel veel animo voor. Het is echt nodig dat mensen gezonder gaan leven en als je net als ik veel fruit eet, dan word je gezonder en krijg je meer energie en krijg je meer tijd. Net als ik, daardoor kan ik ook meer bedrijven aan.”

BananenboxerDetailvan

90 AGF Primeur 6 • 2022

Tegenwoordig gooit ook zijn zoon Kevin veel energie in het familiebedrijf. “Fantas tisch doet hij het, alsof hij al 20 jaar met die grote opleggers rijdt. Ook dankzij hem kan ik nu zoveel aan.” Bananenboxer is een begrip in Maastricht en Roermond waar ze traditioneel met markten staan. ‘s Zomers komen gemiddeld 3000 klanten op het verstheater af maar ook ’s winters weten ze klanten te lokken. Als het sneeuwt of vriest, dan komen er nog 2000 klanten. In 2020 startten ze met iets spectaculairs en openden ze de grootste versmarkt van Nederland in winkelcentrum De Brusselse Poort in Maastricht. Klanten konden er op fruitsafari en waar Bananenboxer klan ten verbaasde met wat gezonder eten doet met je lichaam. In covid-lockdown kwam er nog een locatie bij Rebelle, een voorma lige kerk die omgebouwd was tot evene mentenlocatie. “Doordat mijn zoon erbij is gekomen kunnen we dit soort dingen aan, maar we willen niet te snel groeien. Dan verlies je de controle. Twee grote ver smarkten, de traditionele weekmarkten en ook nog boxen bij mensen thuisbezor gen, dan ga je fouten maken. We blijven wel op zoek naar grote locaties voor popup versmarkten. Inmiddels hebben we wel een soort draaiboek en alle materialen om desnoods binnen een paar dagen dat op te Bananenboxerzetten.”

de familie Vroegop staat al 80 jaar op de markt.

Henne en zijn zoon Kevin in een pop-up versmarkt Hennie Vroegop, Bananenboxer:

werkt op het scherpst van de snede. “Groeten en fruit verkopen is een heel moeilijk vak. Daar moet je bij zijn “We zijn een traditioneel bedrijf, maar willen ook telkens innoveren”

Ananasverbinding zou mogelijk anti-coronamiddel kunnen zijn

In een recente studie hebben weten schappers aangetoond dat de van ana nas afgeleide jacalin-gerelateerde lectine (AcmJRL/AnLec) een middel zou kunnen zijn tegen het ernstige acute respiratoire syndroom coronavirus 2 (SARS-CoV-2). De AcmJRL wordt in aanzienlijke hoeveel heden aangetroffen in het geneesmiddel bromelaïne en staat erom bekend man nosiden te binden. Verder is bromelaïne, een extract van de stam van de Ananas comosus (ananas), een erkend fibrinoly tisch, ontstekingsremmend en bloed stelpend middel dat wordt gebruikt om door trauma veroorzaakte zwellingen te behandelen.

“Vuurwerkverkoop aan consumenten mag er wel plaatsvinden maar gezonde pro ducten niet.” Bananenboxer blijft echter positief. Een oproep op Facebook leid de al tot nieuwe ideeën en locaties, maar eerst organiseerden ze een andersoortige pop-up markt. Half juni organiseerden ze in Lanaken de Ibiza-Markt en boden Maastricht en omstreken twee dagen lang kunst, fashion, home-deco, sieraden en lifestyle en uitgebreid entertainment waarbij elk half uur iets bijzonders te bele ven was. “Dit was een mega succes: we hadden 15.000 mensen en 3.500 kinderen een mooie dag bezorgd met muziek, markt, spiritualiteit, entertainment én fruit,” besluit Hennie. (ML) bananenboxer@live.nl Hennie houdt van papayaBananenboxer staat al ruim 80 jaar op markten in Limburg, in Maastricht bouwen ze de grootste stand op

91AGF Primeur 6 • 2022 en weten waar de grens ligt. We willen geen dumphandel verkopen die klanten na twee dagen weg moeten gooien.” Ze ver dienen geld door ‘ongelukken’ in de keten op te kopen: een pallet met ingezakte dozen, bakjes aardbeien die net een aantal gram te weinig bevat als aangegeven, een bakje druiven waar de sticker verkeerd om op is geplakt. “Dat is het leuke van inkoop. Elke week is dat anders en omdat ik zoveel klanten heb, kan ik dat aan.” De producten worden tegen flink lagere prijzen verkocht dan in de supermarkt. “Er was een tijd dat ik té goedkoop was. Ik wil de alles voor 1 euro aanbieden, maar dat werkte niet goed, dan wordt het te druk en blijven de wat luxere klanten weg. Nu heb ben we een mooie balans gevonden. We hebben altijd 20 artikelen waar we heel weinig aan verdienen, maar wel een extra vrachtwagen mee leeg verkopen.” Om veel klanten te trekken wordt volop exposure gezocht via social media. Wan neer Hennie een vlog maakt over pas siefruit krijgt hij heel Maastricht aan het passiefruit eten. Met filmpjes en veel foto materiaal bieden ze op de socials al bijna net zoveel beleving als op de markten zelf en hebben ze veel fans: ruim 29.000 vol gers, 19.000 in Nederland en 10.000 in België en met een post bereiken ze gemak kelijk 50.000 mensen. “Je ziet dat het werkt. Klanten komen dan met de foto van de pitahaya. ‘Dit moet ik kopen van mijn vrouw,’ zeggen ze dan.” Bananenboxer opereert in de grensstreek en heeft veel verschillende klanten. “Ik ben hierin echt gespecialiseerd en weet het verschil tussen een Belgische en Nederlandse klant, ook wat ze qua produc ten willen. Belgen geven gemiddeld 3 keer zoveel geld uit als een Maastrichtenaar. Ook studenten geven meer uit, gemid deld 2 keer zoveel. Dat is een trend van de laatste jaren. Studenten zijn heel prijs- en milieubewust, hebben hun eigen zakjes bij zich. Fantastische klandizie, vroeger kochten ze een mandarijntje en een appel en gingen ze bij de McDonalds eten, maar nu letten ze op hun gezondheid. Een hele mooie ontwikkeling.”

Vlak daarvoor bleek dat de pop-up ver koop vanuit hun eigen pand in Maasme chelen, niet langer gedoogd zou worden.

Bij het 70- en 75-jarig bestaan vierde Bananenboxer twee dagen lang feest in Maastricht, maar het 80-jarig jubileum afgelopen mei ging geruisloos voorbij.

92 AGF Primeur 6 • 2022 Handelsweg 40 • 2988 DB Ridderkerk • T. +31 (0)180 447 250 • E. info@broomfrio.nl Koopliedenweg 28 • 2991 • LN Barendrecht • T.+31 (0)180 820 880 • E. in@blfl.nl • www.blfl.nl Handelsweg 40 • 2988 DB Ridderkerk • T. +31 (0)180 460 770 • E. nl@lclog.com • www.lclog.com Uw vervoerder voor groupage en complete vrachten naar DuitslandT.+3126 325 2407 E. www.koeltrans.nlSales@koeltrans.nl TRANSPORTBEDRIJF P. VERBOON DE LIER B.V. WWW.PVERBOON.NL Hoogweg 30 • 2678 KW de Lier • Tel: +31(0)174 513484 • info@pverboon.nl Transportbedrijf P. Verboon De Lier B.V. is een internationaal transportbedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in het vervoer van (poot) aardappelen, biologische groenten, uien, wortelen en andere agrarische producten, zowel los gestort als verpakt/per pallet. Wij beschikken over een modern wagenpark waaronder: • onderlossers • compartiment onderlossers • • huiftrailers • walking floors en koeltrailers • Het thema volgende maand: Aardappelen Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 andries@agfprimeur.nl32

Column 93AGF Primeur 2 • 2022

U kent vast ook wel die irritatie als er een plan gepresenteerd wordt waarin staat dat Nederland in 2050 zus en zo bereikt moet hebben. Ik denk dan altijd, 2050? Je wil het voor je uitschuiven!

Zo las ik vandaag dat patiënten in het ziekenhuis bij mij in de regio slecht te drinken krijgen. De kop: ‘Het lijkt wel een strafkamp’. Ik schrok, u kent mijn mening over ziekenhuisvoer. Maar het was eigenlijk een heel positief bericht, alleen had de journalist er een erg eigen invulling aan gegeven.

Rob Baan De toekomst heeft nog steeds haast ARMOEDESTRAAT 49 - 8800 RUMBEKE (ROESELARE) - T +32 (0)51 252 256 • Geconditioneerd vervoer • Frankrijk (daGelijks runGis, normandië en BretaGne) • nederland en BelGië ARMOEDESTRAAT 49 - 8800 RUMBEKE (ROESELARE) - www.transportredline.be • GECONDITIONEERD VERVOER FRANKRIJK (DAGELIJKS RUNGIS, • NORMANDIË EN BRETAGNE) • NEDERLAND EN BELGIË

Het ziekenhuis was gestopt met sui kerdrankjes, maar had het vervan gen door water met verse munt of vers fruit. En ja suikerdrankjes, dat zijn ook de appelsappen en pakken sinaasappelsap. Want teveel suiker (in sommige gevallen de achterliggende oorzaak van de ziekenhuisopname) belemmert de genezing. En, stond erbij, in 2030 moet elk ziekenhuis gezonde voeding verstrekken. 2030! Hoeveel mensen moeten er nog tot 2030 de meest belangrijke basis geneeskunde, GEZONDE VOEDING, ont beren? Hoe simpel is het om vanaf morgen geen pakjes en zakjes en geregenereerd voedsel aan zieke mensen te ser veren? In dezelfde krant stond een artikel ‘geen rommel in de broodtrommel’, om kinderen op het schoolplein beter te laten eten. In China is een gezegde: “alleen paarden eten staand”. Het enige Europese land met een tropenrooster (zelfs in de winter), met daardoor geen tijd voor de lunch, leert zijn kinderen staand op het schoolplein, uit een meege bracht plastic bak, in 15 minuten buiten spelen en de lunch opeten. En we zijn verbaasd dat de schooljeugd dichtgroeit en de komen de 80 jaar gewend is aan snacks van buitenlandse voedingsconcerns. Groenten en fruit exportland Neder land valt zelfs buiten de top 10 van Europese landen waar de meeste groenten gegeten wordt. Onder ande re doordat we elkaar van jongs af aan de tijd niet gunnen om tussen de mid dag knap te eten. (Ik ben overigens vorige week weer voor de rechter geweest vanwege mijn gratis lunch voor de medewerkers, uitslag volgt). En dan nog eentje: slechts 20% van de schoolkinderen heeft de kans op een schooltuintje. Dus die 80% gaat de komende 80 jaar ook niet weten hoe een wortel of een ui groeit. Gezond eten in ziekenhuizen, bedrijfslunches, schoollunches, schooltuinen is niet lange termijn! Dat is een kwestie van prioriteit zien. De toekomst heeft haast, want onze gezondheidskosten lopen compleet uit de klauwen.

Ook 2040 wekt bij mij zo’n irritatiegevoel op. Maar het meest kwaad word ik over 2030. Want wat je weet, wat in 2030 zou moeten kunnen, dat weet je vandaag ook en kun je dus vandaag doen. Maak er dan 2023 van. Je moet dan wel hard werken, maar daar pluk je op korte termijn de vruch ten van. En je geniet dubbel tot 2030. Je weet dan ook dat iedereen zit te wachten tot 2029 om vervolgens te beslui ten dat we het niet gaan halen, waar na er weer uitstel wordt gevraagd en meestal verleend.

Jouw profiel • Je beschikt over een MBO werk- en denkniveau • Bij voorkeur heb je relevante ervaring in een vergelijkbare functie in de verse kruiden- of bloemensector • Je hebt een sterke affiniteit met biologische verse kruiden en/of bloemen

Ben jij een getalenteerde, hands-on junior productspecialist en heb je een sterke affiniteit met verse kruiden en/of bloemen? Heb je ambitie om jezelf te ontwikkelen in het vakgebied van verse biologische kruiden binnen een snelgroeiende, innovatieve, internationale organisatie? Dan zijn we op zoek naar jou.

Wie zijn wij? Fresh Organic Choice (FORC) is een Organto Group company. Wij zijn een gespecialiseerd handelsbedrijf met 100% focus op vers gesneden biologische kruiden.

Junior productspecialist biologische kruiden (40 uur per week)

94 AGF Primeur 6 • 2022 Diversen

Je maakt onderdeel uit van ons kleine, biologische kruidenteam en rapporteert rechtstreeks aan de directeur. De standplaats van deze functie is ons Fresh Organic Choice kantoor in Poeldijk, waar je nauw samenwerkt met het team. Daarnaast zul je waar nodig ook contact hebben met de collega’s en het management van het Organto kantoor in Breda.

Jouw rol • Actieve ondersteuning bieden aan de dagelijkse operatie van A tot Z • Inkoop- en verkoopondersteuning • Het voorbereiden en afhandelen van orders

Wij streven ernaar om jaarrond biologische kwaliteitskruiden te leveren. Hierbij werken wij met diverse kwekers in diverse teeltgebieden over de hele wereld, maar het liefst en wanneer mogelijk, zo dicht mogelijk bij ‘huis’.

Zin in avocadowijn?

Jouw uitdaging In deze functie leer je het verse biologische kruidenvak in de dagelijkse praktijk. Samen met het team zorg je ervoor dat onze supply chain van biologische verse kruiden van A tot Z soepel verloopt. In deze veelzijdige en dynamische functie, ben je zowel gericht op de ondersteuning van onze dagelijkse operatie als op inkoop- en Jeverkoopondersteuning.hebteenactieverol in het afhandelen van orders en klantcontact. Daarnaast houd je je bezig met kwaliteitscontrole en -rapportage. Je kunt uitstekend plannen en organiseren en hebt een proactieve en ondernemende instelling. Ook ben je positief en energiek en steek je graag je handen uit de mouwen voor een optimaal resultaat.

Marokkaanse blauwe bessensector streeft naar 100.000 ton export in 2030 Het Marokkaanse seizoen loopt van oktober tot juni, hoewel het zich al snel over het hele jaar spreidt. De opbrengst bereik te 47.000 ton in het afgelopen seizoen, wat neerkomt op een stijging van 29% ten opzichte van het vorige seizoen. Vorige week werd in het Hyatt Regen cy Casablanca de bijeenkomst van de Marokkaanse zacht fruitsector gehouden, in het kader van het XXI Internati onal Blueberry Seminar dat op 9 juni werd gehouden. De presentatie van de voorzitter van de Marokkaanse telers van rood fruit, Amine Bennani, was een van de hoogtepunten. Amine Bennani, voorzitter van de Marokkaanse telers van rood fruit, bevestigt de aanhoudende groei van blau we bessen in het land, die een jaarlijks groeicijfer tussen 300 en 400 ha behield, met vorig jaar een stijging tot 900 ha beplant met nieuwe projecten. Marokko beschikt momenteel over 11.500 ha voor de teelt van zachtfruit, waarvan 3.900 ha bestemd is voor de teelt van blauwe bessen, wat neerkomt op 34% van de beplante are aal, hoofdzakelijk in het noor den, met een aanwezigheid in Loukkos Gharb, in het Atlas berggebied, in Agadir en in de zuidelijke regio van Dakhla. De zelfopgelegde strategische doelstellingen van de Marok kaanse blauwe bessensector voor 2030 zijn het bereiken van een beplant areaal tussen 5000 en 6000 ha en een export van 100.000 ton fruit.

• Bezoeken van kwekerijen in zowel Nederland als Duitsland • Ondersteunen bij de implementatie en inrichting van nieuwe systemen

• Je hebt een positieve, recht-door-zee instelling • Je hebt geen 9-tot-5 mentaliteit en bent bereid op flexibele tijden te werken, afhankelijk van de hoeveelheid werk dat gedaan moet worden.

• Actieve relaties onderhouden met klanten en andere stakeholders in onze supply chain

• Je spreekt vloeiend Nederlands. Kennis van de Engelse en Duitse taal is een pré • Je beschikt over goede communicatieve vaardigheden (in woord en geschrift)

Dit zodat klanten dagelijks of meerdere keren per week een vers assortiment biologische kruiden kunnen inkopen, zonder zich druk te maken over de voorraad en derving. Ons doel is om blijvend onderscheidend te zijn in de markt en goed in te spelen op de behoefte van klanten en consumenten. We werken samen met lokale en internationale platforms van groente en fruit en onderzoeken voortdurend de mogelijkheden in nieuwe markten en teeltgebieden.

Heb je interesse? Mail je brief en CV naar Wilco Heemskerk via Ookwilcoheemskerk@forc.eu.metinhoudelijkevragen over de functie kun je terecht bij Wilco. We kijken uit naar je sollicitatie.

Met meer dan 500 beken de avocadorassen in de wereld, waarvan er verschil lende in Noord-Amerika groei en, hebben wijnliefhebbers zich al eerder gewaagd aan het denken over avocadowijn, maar nog niet aan het effec tief produceren ervan. Het is een onconventionele keuze en tot voor kort had nog nie mand eraan gedacht om wijn te maken van deze populaire vrucht. Maar intussen bestaan er wel avocadowijnen. Er is een wijn in Florida, twee in feite, die is gemaakt van avo cado's. Bekend om hun exo tische fruitwijnen, gemaakt van o.a. mango, carambola, guave, en kokosnoot, heeft Schnebly zich nu ook gewaagd aan avocadowijn. De toepas selijke naam Sweet Avocado wijn is een lichte wijn met een citroengeur. De tweede wijn, AvoVino genaamd, neigt naar citrus-peer met notities van grapefruit.

• Je hebt affiniteit met systemen en processen

+ 31 113 322 352 - Kruiningen | + 31 113 322 311 - Vlissingen | info@zzcoldstore.nl www.zzcoldstores.com With us your fruit is in good hands. From arrival at the port to collection from our storage; we offer your product the best possible treatment. In our storage locations in Vlissingen and Kruiningen, the products are subjected to a quality check, after which they are stored and kept at the desired temperature until you want to transport the products further. Storage, checking and handling climatecontrolledof fruit Kruiningen Cold Store Vlissingen Fruit Terminal

Harld Peters over de razendsnelle ontwikkeling van Lineage Logistics

Als je tien jaar geleden iemand vroeg naar Lineage Logistics, werd je waarschijnlijk vreemd aangekeken. Niet zo raar, want toen had het bedrijf nog maar één warehouse, in het Noord-Amerikaanse Seattle. Vijf jaar geleden betrad de koelgigant voor het eerst de Europese markt met de overname van Partner Logistics. Gesteund door miljarden aan investeringsgeld volgden vele overnames, waaronder die van Kloosterboer in 2021, snel gevolgd door H&S Coldstores, Frigocare Rotterdam, Van Tuyl Logistics en Veldboer. Inmiddels omvat het netwerk van Lineage Logistics in Europa meer dan 4.000 teamleden in meer dan 70 vestigingen in 11 landen. Primeur had een exclusief interview met Harld Peters, President van Lineage Logistics Europe.

“We hebben een acquisitiegedreven groeimodel. Dat heeft in vijf jaar tijd geresulteerd in zeventig koel- en vrieshuizen in elf landen in Europa. Ook voor de komende jaren is groei een doelstelling voor ons, zij het misschien niet zo onstui mig als de afgelopen vijf jaar. Wanneer bedrijven complementair zijn aan onze strategie hebben we daar zeker interes se in. Niet om de groei an sich, maar wel om de markt zo professioneel mogelijk te bedienen”, vertelt Harld. Hij voorziet daar bij geen problemen op mededingingsge bied. “De markt van koel- en vrieshuizen is enorm gefragmenteerd. Als je alle grotere spelers met ons wegstreept, is nog altijd 80% van de markt verdeeld onder middel grote en kleinere spelers. Al hebben we dan een behoorlijk imperium opgebouwd, als onderdeel van de totale markt zijn we nog altijd een beperkte speler. Binnen Europa zijn we inmiddels erg goed vertegenwoor digd in de Benelux, Scandinavië, Polen, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Ook in de zuidelijke landen zoals Italië en Span je zijn we door overnames hard gegroeid. In landen als Duitsland, Oostenrijk, Hon garije zien we nog veel groeipotentie. We streven uiteindelijk naar een dekkend net werk door heel Europa.”

96 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek

In vijf jaar tijd naar zeventig koelinvrieshuizenenEuropa

Onlangs luidde Nekovri, de vereniging van Nederlandse Koel- en Vrieshuizen de noodklok vanwege de hoge energiekosten.

Op de vraag hoe het bedrijf erin slaagt om al die bedrijven binnen de groep te integreren, antwoordt Harld: “De par tij die dedicated voor ons de acquisities uitvoert, ziet nauw toe of de cultuur van het bedrijf complementair is aan de onze. Daar gaat een uitgebreid voortraject aan vooraf, waarbij gekeken wordt naar de manier waarop ze met klanten werken en hoe het leiderschap in de organisatie func tioneert. Overigens geldt dat wederzijds. Wij moeten namelijk ook het verkooppro ces gegund krijgen. Het is niet niks als je iemand de verkoop van je bedrijf gunt. Hamvraag is of mensen zich gewaardeerd voelen. Dat begint niet op dag één na de overname, maar de zes, twaalf of achttien maanden ervoor. Je zult dan ook zien dat de bedrijven die we hebben overgenomen in waarden erg gelijkgestemd zijn met Lineage Logistics. De culturele integratie is veel lastiger dan een technische inte gratie. Wij streven ook niet naar een 100% integratie, waarbij elke werkstroom iden tiek moet worden. Bepaalde componen ten, zoals HR- en financiële systemen zijn noodzakelijk om te integreren, de rest van de integratie hoeft niet binnen een jaar afgerond te zijn.”

COOL PORT 1 EN 2

“We zijn druk met het uitbouwen van onze nieuwe en bestaande panden. Zo bouwen we nu enkele jaren na de reali satie van Cool Port 1 - een ultra moderne fruitterminal met combinatie van koel-/ en vriescapaciteit - nu met Cool Port 2 een state-of-the-art volledig automatisch hoogbouwvrieshuis op City Terminal Rot terdam. Pallets worden aangevoerd door zelflossende of conventionele vrachtwa gens en gaan vanuit de expeditiehal via rollenbanen, draaitafels en sluizen auto matisch naar het vrieshuis, waarin kra nen automatisch de pallets op hun plaats zetten. Hij is er van overtuigd dat ook de AGF-sector met de conventionele koel- en vrieshuizen hier profijt uit zal trekken. “Uiteindelijk zal de trend van automatise ring ook deze sector bereiken. Dat kan nu al in het klein met automatische heftrucks in een conventioneel magazijn, maar zal uiteindelijk steeds meer naar een volau tomatisch magazijn gaan. Dat vereist wel wat van een klant, want die moet daar voor een complementair systeem gebrui ken. Alleen als dat perfect aansluit, kan het voorraadbeheersysteem zo worden ingericht dat de klant altijd de juiste infor matie terugkrijgt. Bovendien moeten de producten in een geautomatiseerde omge ving wel aan bepaalde zaken voldoen. Als een pallet veertig hoog staat, is het wel de bedoeling dat die strak staat.”

“Wat wij als Lineage Logistics extra mee brengen is een oplossing die we wereld wijd kunnen automatiseren. Zeker voor klanten die wereldwijd actief zijn, is dat een groot voordeel. Een ander verschil is dat we in een relatief traditionele sector anders omgaan met automatisering. Wij beschouwen de hele supply chain als een bron van data en daarmee als een kans om onze business te blijven optimaliseren. In de Verenigde Staten hebben we hier een heus Data Science Center voor ingericht. Fijnmazigheid is niet meer weg te den ken uit onze sector. Er zullen steeds vaker volle pallets naar binnen worden gereden, maar niet meer vol de deur uitgaan. Daar willen we op ingericht zijn.”

CULTURELE INTEGRATIE LASTIGER DAN TECHNISCHE INTEGRATIE

“Ook voor de oorlog in Oekraïne waren die kosten al aardig omhoog gejaagd”, consta teert Harld. “Je kunt daar op twee verschil lende manieren op reageren. Je kunt het puur als kostenpost zien, maar je kunt ook kijken hoe je als bedrijf op energie kunt besparen en daarmee een rol kunt spelen in de duurzaamheidstransitie. Bij ons leeft die gedachte breed binnen de organisatie en vaak op een ander niveau dan de bedrij ven die we overnemen. De bedrijfspanden uitrusten met zonnepanelen is een gigan tische investering die niet binnen een jaar is terugverdiend. Dan helpt het zeker als je een kapitaalkrachtige partner achter je hebt staan. Aansluitend kijken we naar de mogelijkheden met betrekking tot groene energie. In Vlissingen hebben we vier gro te windturbines neergezet, maar elders in Nederland zijn die mogelijkheden beperkt. Daarnaast helpen nieuwe technieken om ons energieverbruik terug te dringen. Met dank aan sensoren kunnen we slim data inlezen, waardoor we bijvoorbeeld exact weten wat het juiste moment is om te koe len.”

“Andere aanbieders in de koellogistiek doen ook zeker een goede job”, benadrukt Harld als hem gevraagd wordt naar het onderscheidend vermogen van het koelen vriesopslagbedrijf in de AGF-sector.

97AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022

98 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 End-to-End Cargo Tracking Real-Time Cold Chain and Logistics Visibility Cat-M1 for 4G/5G networks Multimodal support – including air Non-lithium battery options Tracking temperature, location, humidity, light Orders fulfilled within 48 hours globally sensitech.com A Carrier Company De specialist voor geconditioneerd transpor t van fruit en groenten “G ro u pa g e s p e ci a li st voor Duitsland”

CONTAINERTARIEVEN DALEN WEER

99AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022

Dit leidt ook tot meer e-commerceachtige oplossingen voor voedsel, waarbij tradi tionele distributieketens worden overge slagen. Ons voordeel is dat we lokaal actief zijn in de markt. De hele stikstofdiscussie die momenteel speelt, maakt ons ook wel bewust om onze rol in de samenleving te vervullen. We willen weten wie onze klan ten zijn, maar ook wie er rond onze facili teiten wonen. Dat vergt heel veel overleg. Zo kijken we nadrukkelijk hoe we onze overtollige warmte lokaal kunnen afvoe “Inren.”eerste instantie waren we erg gericht op coldstorage en warehousing. In de loop der jaren zijn daar zaken bijgekomen, zoals het aanbieden van freight forwar ding en wegtransport, omdat we zagen dat deze dingen niet geheel ontkoppeld konden worden. In Vlissingen doen we nu al proeven met autonome trucks in een operationele omgeving. Dit gaat nog over relatief eenvoudig transport van locatie A naar B, maar uiteindelijk wordt dat de toekomst”, vertelt Harld. Ook kijkt Line age Logistics nadrukkelijk naar andere modaliteiten. “Zo onderzoeken we hoe we de barge kunnen gebruiken om goederen naar havens of overslagpunten te krij gen. Ook vergroening van het transport is een hot topic. Zo hebben we recent in de Verenigde Staten een grote overname gedaan met betrekking tot railtransport. Daar hebben we eigen wagons, specifiek voor het transport voor koel- en vrieshui zen ontwikkeld. In Europa is dat door de infrastructuur complexer, maar met name vanuit het Verre Oosten zijn er ontwikke lingen gaande om meer transport via de rail naar Europa te krijgen. Dit wordt met name door de Chinese overheid gestimu leerd.”

De intrede op de Europese markt gebeur de voor Lineage Logistics in een zeer uit dagende tijd, waarin Covid de logistiek beheerste en de kostenstijgingen aan de orde van de dag zijn. “Voor ons heeft dit enorme consequenties. Wereldwij de handelsstromen veranderen door de hele kostenstructuur. Bovendien heeft de onbalans in de handelsstromen veel pijn gedaan in de markt. Vaak waren con tainers wel beschikbaar, maar niet op de juiste plaats. Ik ben dan ook trots dat we ondanks een wereldwijde pandemie en ongekende uitdagingen in de supply chain ons toch zijn blijven focussen op het leve ren van een uitmuntende service aan onze klanten, dag in dag uit, om er voor te zor gen dat onze gemeenschap toegang bleef houden tot veilig voedsel van hoge kwa liteit. Gelukkig zien we de markt nu wel enigszins normaliseren en zijn de tarieven aan het dalen. Wat de afgelopen periode wel duidelijk heeft gemaakt is dat je niet afhankelijk moet zijn van één component in de hele supply chain, maar de hele keten moet beheren. Wanneer er elementen mis sen, moet je terug naar de tekentafel”, con stateert Harld, nuchter. De toenemende aandacht voor lokaal geproduceerd voedsel is ook een ontwik keling die de president van Lineage Logis tics Europa volgt. “Een aantal jaar terug was het mantra nog vooral globalisatie, maar Covid heeft ons ook wel geleerd dat dit niet het unieke bedrijfsmodel is. In onze optiek zullen er drie, vier modellen naast elkaar blijven lopen. Mensen zijn zich bewuster waar het eten vandaan komt en passen daar hun gedrag op aan. Dit is een trend die eerder al heeft plaats gevonden in de Verenigde Staten. Nu is dit in Europa nog vrij klein, maar het zijn wel ontwikkelingen die groot kunnen worden.

DRIVE IN AZIË Peters werkte vanaf juni 2017 zelf twee enhalf jaar in Shanghai als president van UPS China. “Wat je daar vooral van mee neemt, is dat Europa weliswaar belangrijk is, maar ook onderdeel is van een wereld wijd netwerk. Verder besef je des te meer dat we in een continent leven, waarin we het bijzonder goed hebben. Dat leidt in China, maar ook in andere Aziatische lan den zoals Vietnam en Zuid-Korea, wel tot een bepaalde drive om dingen beter te doen dan hun ouders. Dat is echt van een andere orde dan het niveau wat je hier in Europa en ook in de Verenigde Staten ziet. In feite hetzelfde net als wij hier bij de generatie van mijn ouders hebben gezien tijdens de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. De politieke vraag is of de manier waarop altijd goed is, maar de snelheid waarop men in Azië dingen voor elkaar krijgt is echt fenomenaal”, vertelt de logistieke ondernemer, die tot slot ver telt bijzonder trots te zijn op de reis die al de collega’s van Lineage de afgelopen vijf jaar hebben afgelegd. “We hebben het veel over gebouwen en investeringen gehad, maar we doen niks zonder onze mensen. Daar investeren we dan ook net zo hard in. En het mooie bij een bedrijf met de omvang van Lineage Logistics is dat the sky the limit is. Hebben mensen ambitie en potentie, dan zijn de groeimogelijkhe den in feite onbeperkt. Dan kun je letter lijk vanuit Bergen op Zoom naar ons Data Science Center in Californië worden gevlo gen.” (IH) www.lineagelogistics.com

Wie het nieuws een beetje volgt, kent de urgentie van het problemen. Er gaat geen week voorbij of het OM meldt een drugsvangst in de bananen, ananas of mango’s. En dat aantal lijkt vooralsnog niet af te nemen. “Criminelen buigen mee met de regelgeving en daar hebben we alle maal last van. Alleen al op de Maasvlakte komen er 30 miljoen containers per jaar binnen. Nederland heeft de beste drugs infrastructuur ter wereld en daarmee zijn we slachtoffer van ons eigen succes gewor den. Alles wat binnenkomt controleren is vooralsnog een utopie,” constateert Ray. “Met ons nieuwe programma doen we er alles aan om ondernemers en hun mede werkers te beschermen. Dat vertrouwen proberen we door middel van persoonlijk contact op te bouwen.”

“Kom je iets tegen dat niet klopt, meld het!” Ray van der Stadt kan het logistieke ondernemers niet vaak genoeg zeggen. En dat doet hij dan ook. Sinds 2019 heeft de Landelijke Eenheid van de politie het programma Transport Facilitated Organized Crime (TFOC) opgericht naar aanleiding van de explosieve groei van de drugscriminaliteit. Ray is met een collega verantwoordelijk voor de uitrol van het programma in de regio Zuidoost-Nederland. “Het zijn niet altijd de louche ondernemingen die gevaar lopen. Juist ook de gerenommeerde bedrijven die hun operatie als een geoliede machine hebben draaien, zijn vaak net zo kwetsbaar.”

BAKJE KOFFIE Voor de agent reden om met tal van onder nemers in het transport en op- en over slag in gesprek te gaan. “We werken nauw samen met de tientallen containertermi nals in het land, maar draaien bijvoorbeeld 077-3743625

100 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek

“Zonder dat transportondernemers het weten, ligt het gevaar van drugs in hun zending op de loer” Ray van der Stadt (Politie) over programma Strong Logistics: Venrayseweg 132 C Industrie nr. 3823, 5928 RH Venlo Op- en overslag, verlading en orderpicking van AGF producten T.

www. ha nsenlogistiek.com

101AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Meld verdachte situaties op het werk als ... • je een opening ziet in een hek of voorwer pen (tassen, dozen) langs een hek; • je een (geopende) container op een vreem de plek ziet staan; • je een beschadigde container aantreft (kapotte vloer, wand, plafond); • de verzegeling op een container ontbreekt of niet klopt; • je merkt dat er iets niet klopt aan de lading, bijvoorbeeld erg rijp fruit, ongekoeld vis/ vlees etc.; • er iets opvallends is aan de verpakking van de goederen die vervoerd moeten worden; • een vreemde je vraagt om een container op een andere plek te zetten; • je voertuigen ziet die niet thuishoren bij het bedrijf; • er op ongebruikelijke tijdstippen voertuigen geladen of gelost worden; • een personenauto zeer dicht naast een vrachtwagen geparkeerd staat; • een vreemde je vraagt naar los- of laadloca tie of nummer van een container; • je in het algemeen verdachte, niet bekende situaties bij een bedrijf ziet (onderbuikge voel); • je in de vrachtwagen onderweg merkt dat je gevolgd wordt. Oosteinde 5 2991 LG Barendrecht T. 0180 61 47 00 E. info@aflbarendrecht.nl Medio 2023: De toekomst! • beschikken we over 12500 palletplaatsen (gekoeld) • verhuren we een gedeelte van onze kantoorruimte op Dutch Fresh Port. Informeer naar de mogelijk heden! www.aflbarendrecht.nl Op en DagelijksoverslagBeNeLux,FrankrijkenDuitsland.  geconditioneerd(Inter)nationaal vervoer  Containertransport  30 combinaties  Gekoelde op- en overslag (3500 pallets + 750 pallets ongekoeld)  PD-keurlocatie  ifs gecertificeerd IN BELGIË EN NEDERLAND Oostnieuwkerksesteenweg 101 8800 Roeselare, Belgium T. +32 475 31 50 03 E. johan@rejofresh.be WWW.REJOFRESH.BE

• Meld verdachte situaties op kantoor als • er weinig bedrijfsgegevens van een nieuwe klant te vinden zijn; • een klant slecht en/of weinig professioneel (hotmailadres, vage website) bereikbaar is; • onduidelijk is wie nu eigenlijk de opdracht gever is; • je via google-maps ziet dat er geladen/ gelost moet worden op onlogische locaties; • een klant betaalt vanaf een betaalrekening op naam van iemand anders; • een klant moeilijk doet over zich identifi ceren; • een klant (erg) weinig verstand heeft van de zaken die hij importeert; • een klant opeens zijn operatie verandert (type goederen, land van herkomst);

KOTRA beschikt over zowel een koelhuis, een vrieshuis en sinds kort ook over een drycrossdock en biedt de mogelijkheid om de producten met verschillende temperaturen te combineren in één transport. Dagelijks distribueren zij met zo’n 200 vrachtwagens voor verschillende opdrachtgevers uit Europa en ver daar buiten.

• een collega opeens heel ruim in zijn geld lijkt te zitten (dure auto).

102 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek Meld verdachte situaties rond de vrachtwagen als er ... • gereden wordt met dubbele bestuurders kaarten, of de vraag om met een andere kaart te rijden; • een dubbele tachograaf aanwezig is; • wordt verzocht om te rijden zonder kaart; • gerommeld is/wordt met de tachograaf; • transporten plaatsvinden door zzp’ers zon der NIWO vergunning; • continu in Nederland gereden wordt voor een bedrijf wat officieel alleen in het bui tenland gevestigd is. • Meld verdachte zendingen als: • een (nieuwe) klant onbekend is, bijvoor beeld niet vindbaar op internet; • de klant op een onprofessionele manier communiceert bijvoorbeeld via hotmail / gmailaccounts, (06-nummers); • een klant alleen contant wil betalen; • er een vreemde of geen goederenomschrij ving is; • de locaties voor laden/lossen ongebruike lijk zijn; • het laden/lossen bij city-box-achtige loca ties gebeurt; • er bij laden/lossen geen bedrijfsnaam op het pand staat; • er bij laad- en loslocaties vreemde omge vingsfactoren zijn zoals bijvoorbeeld een anijs- of hennepgeur; • de combinatie goederen/bedrijf afwijkend is (een bouwbedrijf dat fruit gaat importe ren is bijzonder); • de kwaliteit van de goederen afwijkend is; • adressen afwijkend zijn; • afspraken m.b.t. laden/lossen vreemd zijn; • het gaat om een oud pand in combinatie met dure voertuigen en dubieuze perso nen; • de waarde van de zending niet in verhou ding is met de vrachtkosten; • de zendingen niet voorzien zijn van docu mentatie; • goederen worden gebracht/gehaald (bv met huurauto); • goederen worden gebracht uit accijnsrisico landen (Oost-Europa, België en Luxem burg); • goederen bestemd zijn voor accijnsrisi colanden (Verenigd Koninkrijk, Ierland en Scandinavië); • accijnsgoederen niet voorzien zijn van de vereiste documentatie; • je combinaties ziet van bovenstaande fac toren. • Meld verdachte situaties buiten het werk als • onbekenden via social media, sportschool of tijdens het uitgaan (gedetailleerd) naar je werk vragen; • je benaderd wordt om ‘even snel geld te verdienen’ of dit hoort van collega’s; • je gevraagd wordt om even je bedrijfs-/ ID-pasje af te geven in ruil voor geld; • je gevraagd wordt om even wat extra lading mee te nemen;

• een vreemde/collega je vraagt naar los- of laadlocatie of nummer van een container; • een collega verdacht zoekgedrag vertoont in het systeem; • een collega onlogische planningen maakt; • een collega wél op zijn werk komt, maar niet is ingeroosterd.

KOTRA LOGISTICS , met vestigingen in Nederland, Frankrijk en Duitsland is niet alleen gespecialiseerd in het vervoer en opslag van verse en diepgevroren vis, levende schaal- en schelpdieren, maar ook in opslag en vervoer van lekvrij verpakte producten ( MAP ), zoals vlees, pastry, aardappelen, groente en fruit.

Want die bewustwording is er niet auto matisch, merkt Ray. “Veel ondernemers die ik spreek hebben het volledige ver trouwen in hun zending en maken zich geen enkele zorg over criminele inmen ging. Dat is opmerkelijk, omdat er zo vaak gebruik wordt gemaakt van de legale vervoersstromen. De hele transportsec tor is hier slachtoffer van, maar groenten

www. kotra.nl ook actieweken waarbij we koffiemokken aan chauffeurs uitdelen op drukke stops om hen bewust te maken van de gevaren. Dit is vooral preventief werk en het zijn geen activiteiten waarmee je meteen con crete resultaten kunt overleggen, maar als het ertoe leidt dat ondernemers verdachte situaties herkennen en melden, dan heeft het zeker resultaat en zorgt het dat we vroegtijdig kunnen inbreken en de veilig heid van ondernemers en chauffeurs ver beteren. Daarmee wordt het doen van een bakje koffie bij ondernemers een belang rijk moment. Op het moment dat er een keer een incident plaatsvindt, weten ze ons ook sneller te vinden.”

Meer informatie: jungheinrich.nl/heftruck/elektrische-heftruck De elektrische heftrucks van Jungheinrich zijn de meest energiezuinige, duurzame en productieve elektrische heftrucks op de markt. De nieuwste AC-motoren garanderen maximale prestaties tegen een laag energieverbruik. Alle trucks worden geproduceerd in Duitsland en bijna alle modellen zijn leverbaar met innovatieve lithium-ion accu. Heftrucks die doorgaan tot het werk erop zit.

NIET DE HELD UITHANGEN “Belangrijk vind ik het ook om te melden dat we er ook zijn voor ondernemers die een keer een verkeerde beslissing hebben gemaakt en zijn ingegaan op een verzoek van drugscriminelen. Als ze eenmaal A hebben gezegd, volgt er namelijk ook een B, C en een D. Dat maakt dergelijke onder nemers bijzonder kwetsbaar en daar maken criminelen gretig gebruik van. Maar gezamenlijk zijn er wegen om hieruit te komen,” benadrukt Ray. “Samenwer king is hierin cruciaal. We werken als poli tie nauw samen met bedrijven, beveiliging, douane, gemeenten en marechaussee om de pakkans van criminelen te vergroten. Ook hebben we goede contacten met onze buurlanden, al hebben we daarin wel te maken met elkaars wetgeving en opspo ringsbevoegdheden. Getroffen onder nemers moeten vooral niet zelf de held uithangen, maar scherp opletten, zo veel mogelijk informatie verzamelen en zo snel mogelijk contact met ons opnemen.” Politie-agent Ray is erg enthousiast over het programma. “Dit programma heeft inmiddels een structureel karakter gekre gen. Het biedt ons een mooie kans om ondernemers een luisterend oor te bieden door niet alleen zwart-wit naar de situa tie te kijken, maar vooral het gesprek aan te gaan. Transporteurs en handelsbedrij ven die hierover in gesprek willen gaan, roep ik graag op om contact met me op te nemen.” (IH)

Ray.van.der.stadt@politie.nl Getru Logistics B.V. Klappolder 225 2665 MR Bleiswijk T. +31 (0)10 44 01 400 W. www.getru.nl E. info@getru.com YourslogisticsYolution ourslogistics olution Voorbeeld vangst in fruitverhulling pallet

Voor TFOC reden om de campagne #stron glogistics te starten. Inmiddels is de lichtblauwe flyer met tips en tricks om verdachte situaties te herkennen en mel den breed verspreid. Tevens is de serious game ‘Operatie Zelos’ beschikbaar, waar bij deelnemers worden getest of ze ver dachte situaties herkennen en vervolgens de juiste beslissing nemen. “Feitelijk moe ten chauffeurs en ondernemers scherp zijn op alles wat buiten het normale valt. Het belangrijkste is misschien wel dat men weet wat men vervoert. Dat klinkt mis schien logisch, maar juist op het moment dat op papier een pallet mist of er digitaal uit het niets een extra stop gepland wordt, dan moeten de alarmbellen gaan rinkelen.”

104 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek

AWARENESS KWEKEN Veel angst komt Ray in zijn bezoeken bij de AGF- en logistieke bedrijven die hij bezoekt niet tegen. “Dat geldt wel voor ondernemers die slachtoffer zijn gewor den van drugscriminaliteit, omdat zij vaak daadwerkelijk hebben meegemaakt wat het doet binnen de onderneming. Ove rigens zijn we niet bezig met een schrik bewind, maar we zijn wel van aanpakken en willen graag awareness kweken door actief bedrijven te bezoeken en actief in te zetten op meldingen. We hebben tenslotte ook een preventieve rol en die proberen we met dit programma meer naar voren te brengen.”

en fruit zijn bij uitstek producten die snel vervoerd moeten worden en daar maken criminelen maar al te graag gebruik van, vaak zonder enige weet van onderne mers, planners, loodsmedewerkers en chauffeurs. Zonder dat je het weet ligt het gevaar van drugs in je zending op de loer. En in deze tijd waarin iedereen schreeuwt om personeel blijft een goede screening van mensen, ook bij uitzendbureaus, vaak achterwege.”

105AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 SPECIALIST IN HET VERVOEREN VAN AGRARISCHEPRODUCTENbinnenEuropa Wildemanshoekseweg 7A, 4436 RT Oudelande, Tel. 0113 - 54 82 02, T info@traveo.nl, E www.traveo.nl Wildemanshoekseweg 7a, 4436 RT Oudelande T +31(0)113 54 82 02 E info@traveo.nl VANHETSPECIALISTVERVOERENAGRARISCHEPRODUCTEN binnen Aardappelhandel Van der Windt Benelux,veevoeder,gespecialiseerdisindehandelinaardappelengeschiktvoorindustrieenindeDuitslandenFrankrijk. Fouragehandel Voor in- en verkoop uvoeraardappelenvanofandereveevoeder-productenbentbijonsaanhetjuisteadres. Transport Van der Windt Transport fourageaardappelen,vervoertenandere(agrarische)producteninbinnen-enbuitenland. Pallethandel Wipal Bij Wipal bent u aan het juiste adres voor de inen verkoop van gebruikte houten enemballage.palletskunststofen joost@vanderwindtagri.nlJoostHANDELGehrels planning@vanderwindtagri.nlEdwinTRANSPORTdenHeld HuubPALLETSvanVeldeninfo@wipal.nlTelefoon: www.vanderwindtagri.nl+31(0)174-512435 OCCASSION vanaf € 2.750,incl. nieuweactiesBekijkbatterijalleop acties2.750,-op motrac.nl/summerdeals MOT-22-4052 Summer Deals ADV 185x65.indd 1 16-06-2022 17:27

Door de oorlog tussen Rusland en Oekra ine zijn de energieprijzen wereldwijd in een opwaartse spiraal geraakt, wat zich heeft vertaald naar fors hogere dieselprij zen. De laatste 10 jaar bewoog de literprijs voor diesel zich steeds in een bandbreedte tussen 92 cent (januari 2016) en 1,30 euro (september 2021). Na een sterke daling bij het uitbreken van de coronacrisis begon nen de prijzen vanaf november 2020 flink te stijgen. Sinds de Russische invasie in Oekraïne op 24 februari lijkt de dieselprijs op weg naar twee euro per liter diesel. Het grootste probleem voor vervoerders is volgens Transport en Logistiek Nederland (TLN) niet zozeer de hoogte van de die selprijs, maar vooral de snelle wijzingen, met grote stijgingen. De laatste keer dat deze situatie zich in deze mate voordeed was in het jaar 2000, toen wegen en olie depots werden geblokkeerd. Sinds die tijd zijn steeds meer vervoerders een ‘brand stofclausule’ gaan gebruiken richting opdrachtgevers. TLN schat dat inmiddels 80% van de vervoerders een brandstof clausule toepast.

Rob ziet voorlopig nog geen einde aan de stijging van de dieselprijzen: “Het is een enorme kost voor de sector, maar daarin willen we zo transparant mogelijk zijn.

De auto’s zijn in bestelling, maar de levering daarvan heeft flinke vertra ging opgelopen doordat bepaalde auto-on derdelen niet beschikbaar zijn. Dat heeft allemaal te maken met de oorlog in Oek raïne en de lockdowns in China waardoor de wereldwijde economie ontregeld is geraakt. Vertraagde leveranties zijn niet eens de grootste zorg.

Rob de Feiter, Frigorexpress: De brandstofkosten zijn, op de lonen na, de grootste kostenpost in de transportsector. Beide staan onder druk door personeelsgebrek en de alsmaar oplopende dieselprijzen. Tel daarbij op dat leveringen van materieel forse vertragingen oplopen, dan liggen er heel wat uitdagingen op het bord van de logistieke sector. “In deze woelige tijden streeft Frigorexpress naar 20 procent groei,” vertelt Rob de Feiter van Frigorexpress. “Op dit moment hebben we een wagenpark van 160 auto’s en aan het einde van het jaar zouden we er 185 moeten hebben.”

106 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek

“Ondanks alle uitdagingen denken we dit jaar 20 procent groei te realiseren”

107AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022

Rob: “Al onze wagens zijn uitgerust met Euro6 motoren en zijn daarin up-to-date. Duurzaamheid is een vereiste van de kant van onze klanten. Onze klant verwacht dus van ons dat wij duurzaam werken. We beschikken sinds een jaar of twee over innovatieve Bi-Temptrailers waarbij één trailer meerdere temperaturen kan aan houden en er geen aparte koelmotoren in de trailer geplaatst hoeven worden, wat dus ruimtebesparend werkt. Ook probe ren we onze ritten zo efficiënt mogelijk te maken door auto’s op bepaalde routes te houden. Daarom doen we ook een stuk je general cargo. Door zo veel mogelijk auto’s in Perpignan te krijgen kunnen we langs die kant in het Spaans/Marokkaan se seizoen import terug naar de Benelux en Duitsland brengen, en cargo vanuit de natuurlijk het ‘kunstje’ van de transports Inector.”september 2021 zijn FrigorExpress en Fresh Connection een intensieve samen werking gestart. De expertise van Fresh Connection op het vlak van expeditie, koe lopslag en douane-afhandeling sluit prima aan bij de specialiteit van Frigorexpress: koeltransport. De samenwerking heeft de mogelijkheden voor beide bedrijven verruimd. Fresh Connection kan makkelij ker een beroep doen op het eigen rollend materiaal van FrigorExpress, en anders om staan de Fresh Connection-opslag plaatsen in Meer – vlak bij de Nederlandse grens – ter beschikking van FrigorExpress. “Onze beide expertises versterken elkaar en door deze samenwerking kunnen we Uptodate wagenpark met Euro6 motoren en innovatieve Bitemptrailers Frigorexpress zorgt voor de bevoorrading van cruiseschepen Gewenten 49 4704 RE Roosendaal Tel: (0165) 55 14 40 Exclusief voor Nederland Exclusief invoerder voor België

Waar collega-vervoerders al zijn over gegaan op een wekelijkse brandstoftoe slag, hanteren wij op dit moment nog een maandelijkse dieseltoeslag.” Daarnaast kampt de hele sector al langere tijd met een tekort aan chauffeurs, voor al in het internationaal transport waar voornamelijk Oost-Europese chauffeurs op ingezet worden uit de Baltische sta ten, Wit-Rusland en Oekraïne. Rob: “Aan internationale chauffeurs is heel moeilijk te komen. Onze auto’s zijn dubbelbemand, daarbij rekenen we drie chauffeurs per auto waarvan er één thuis zit en twee rij dende zijn. Bij ons werkt maar een klein aantal Oekraïense chauffeurs, dus daar is voor ons geen acuut probleem ontstaan.”

invoerder

Kijk op www.abclogistics.nl of bekijk onze socials. gewoon hun hele logistieke keten bij ons neerleggen en wij organiseren het voor hen vanaf de aankomst van de boot in Ant werpen of Rotterdam totdat de pallets zijn geleverd in bijvoorbeeld Perpignan. Dat zorgt ook weer dat je een klant aan je kunt binden. Het mes snijdt aan meerdere kan Robten.”merkt dat klanten steeds meer op zoek zijn naar een partner in plaats van een ritje van A naar B. Het is ook hierdoor dat Fri gorexpress blijft groeien. “Onze klanten verwachten dat we met hen meegroeien. Je ziet echter dat het wagenpark in de trans portsector over het algeheel genomen niet meegroeit. Ik denk dat prijsvechters het nu echt heel moeilijk gaan krijgen. We zitten op een kantelpunt. Klanten zullen steeds meer voor zekerheid kiezen in plaats van de allergoedkoopste oplossing, want als dit zo doorzet dan grijpen ze er op een gegeven moment toch naast. Je ziet dat al in de maritieme sector gebeuren,” besluit Rob. (ML) rob@frigorexpress.nl

Uw eenisvraagstuklogistiekevooronsABC’tje!

• Warehousing – Onze locatie in Poeldijk biedt u de mogelijkheid tot op- en overslag, crossdocking, orderpick en voorraadbeheer • Handing/ (Re)pack – Hoe wenst u uw product te ontvangen? Wij regelen het!

• Quality Control – Onze keurmeesters beoordelen de kwaliteit van uw product en voorzien u van gedegen advies.

Meer weten?

• Transport – met ons complete distributienetwerk kunnen wij de gehele Europese afzetmarkt bedienen.

108 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek

ABC Logistics is de specialist op het gebied van logistieke dienstverlening. Met een totaalpakket aan diensten zorgen wij ervoor dat u als klant volledig wordt ontzien.

• Douane faciliteiten (Import en Export) – Het inklaren van zendingen, het opmaken van transitdocumenten, optreden als uw fiscale vertegenwoordiger en met betrekking tot de AGF-sector, het aanvragen van KCB-keuringen.

WAT DOEN WIJ?

109AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 GROUPAGE | TRANSPORT | DOUANE | OP EN OVERSLAG NOORWEGEN ANGVIK AUTO HOLLAND BV Transportweg 28, 2676 LL MAASDIJK T. +31 (0)174 510 050 8 • E. info@angvikauto.nl i. www.angvikauto.nl 0297www.dexion.nl239400 BETERE MAGAZIJN INDELING? HOGERE EFFICIËNTIE? MEER VOLUME? Uw AGF producten snel en goed per schip van A naar B? Bestemming West-Afrika Logistieke dienstverlening Snelle en directe VertrouwenServicecommunicatie Neem contact op: Charles Meeus | +32 (0)470 135 035 HIMILCO BV | Maurice Leytensstraat 4 | B-2610 Wilrijk | België | info@himilco.be

|

TRANSPORT BUNDELEN Volgens Peter werpt de nieuwe werk wijze haar vruchten al af. TGL breidt de logistieke activiteiten voor zowel eigen als externe klanten flink uit. “En we zien ook nieuwe modellen ontstaan. Zo is de afhandeling van overzeese ladingen bij voorbeeld volop in ontwikkeling. Groot

Biezenstraat

Efficiëntieslag dankzij bundeling logistieke activiteiten

■

The Greenery Logistics (TGL) omvat de logistieke diensten van Hollander, zacht fruit DC Breda, import & retail DC Barend recht, Dijco en The Greenery Fust & ver pakkingen. “Deze bedrijven richten zich elk op een eigen specifieke markt en klant groep. Voorheen opereerden ze allemaal apart van elkaar. Nu doen we dit onder één naam. Dankzij het bundelen van de activi teiten beheren we nu efficiënt de volledige logistieke keten,” aldus Peter. “Als flexi bele logistieke dienstverlener ontzorgen we onze klanten met oplossingen op maat. Er zijn klanten waarvoor we bijvoorbeeld alleen warehousing of containerafhande ling doen, maar we kunnen ook het volle dige logistieke traject overnemen.”

110 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek

Als voorbeeld noemt hij een bekende supermarktketen, waarvoor TGL het vol ledige logistieke traject verzorgt, van inkoop tot orderpicking. “Voor het Duit se EDEKA doen we de importafhandeling vanaf het moment van aankomst in de Rot terdamse haven. En vorig jaar zijn we nog een mooie samenwerking aangegaan met Organto. Voor deze leverancier van biolo gische AGF verzorgen we de afhandeling van vracht, kwaliteitscontrole en opslag en leveren we verpakkingsoplossingen. Organto wil meer voet aan de grond te krijgen in diverse Europese afzetlanden. Het doet ons goed daar aan bij te kunnen dragen. Deze nieuwe samenwerking past ook helemaal binnen onze ambitie om onze logistieke diensten op een meer effi ciënte en commerciële wijze aan te bieden.”

■

|

FLEXIBELE DIENSTVERLENERLOGISTIEKE

Even geleden bracht The Greenery een nieuwe focus aan in haar activiteiten. Om nog klantgerichter te kunnen werken, zijn de bedrijfsonderdelen opgesplitst in The Greenery Growers, The Greenery International en The Greenery Logistics. Peter van der Schoot is Commercieel Directeur bij The Greenery Logistics: “Alle logistieke diensten zijn nu gebundeld en ook derden kunnen hier gebruik van maken.” De duidelijke scheiding werd door de afzetcoöperatie doorgevoerd om klanten nog beter en gerichter te bedie nen. “Continu anticiperen op de wensen en behoeften van klanten en daar ook daad werkelijk naar handelen,” verduidelijkt Peter. “Op logistiek vlak werd gesignaleerd dat er vanuit externe partijen interesse is om gebruik te maken van onze logistie ke diensten. We hebben zoveel kennis en expertise in huis. Waarom zouden we dit niet ook voor anderen mogelijk maken? Zo kunnen we er samen nog beter voor zor gen dat consumenten elke dag van de bes te groenten en fruit worden voorzien.”

Peter van der Schoot, Commercieel Directeur bij The Greenery Logistics “Dankzij het bundelen van de activiteiten beheren we nu efficiënt de volledige logistieke keten” In- en verkoop landbouwproducten Agrarisch logistieke dienstverlening 4 4756 TA Kruisland M. 06 54 67 41 04

RobotiseringEuropeestransport

Bekijk de dynamiek van onze waardeketen op thegreenery.com

The Greenery Logistics biedt logistieke dienstverlening voor versketens, vanaf de teler tot aan de klant. Met een eigen logistiek platform van ruim 125.000 m2 gekoelde warehousing, meer dan 150 vrachtwagens, een fijnmazig Europees logistiek netwerk, meer dan 750 medewerkers en ruim 60 jaar ervaring binnen agf hebben wij voor ieder vraagstuk een flexibele oplossing. Met onze gespecialiseerde dienstverlening voor agf én toegang tot alle Europese retail is The Greenery Logistics de ideale partij om importstromen binnen Europa te distribueren. Hierbij focussen we ons continu op kwaliteit, data, robotisering, automatisering en verduurzaming van de keten. Heeft u een logistieke uitdaging? Neem dan contact op met Peter van der Schoot, +31 6 51 80 58 73.

afhandelingContainer- Kwaliteitscontrole Verpakken

Warehousing Robotisering

The Greenery bv, Postbus 79, 2290 AB Barendrecht, Telefoon (0180) 65 59 11, info@thegreenery.com

111AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022

We care for productsyour

112 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek voordeel is ook dat we nu veel beter kunnen plannen, voor cross-docking en warehousing bijvoorbeeld en het bundelen van transport verloopt zo al goed. Producten die worden opgehaald bij The Greenery-te lers vullen we gerust aan met producten van andere telers in de buurt. Daardoor kunnen we veel efficiëntere routes maken.” TGL richt zich veelal op retail en groothandels die de retail direct beleveren. “Bedrijven waarvoor het lastig is om zelf sourcing te doen en die een betrouwbare en flexibele part ner in het logistieke traject zoeken.” De meeste klanten zijn gevestigd in Nederland, Duitsland, Frankrijk en Ver enigd Koninkrijk. (CH) p.vanderschoot@thegreenery.com Transportweg 20, 2676 LL Maasdijk T 0174-525140 | F 0174-517981 E in f o@ t rans t ol k. nl | www. tra n st ol k.nl Internationaal transportbedrijf | Koel- en verwarmd transport | Groenten- en fruitvervoer GROUPAGE-DIENSTEN | OP- EN OVERSLAG Transportweg 20, 2676 LL Maasdijk T 0174-525140 | T 0174-514171 E info@transtolk.nl | www.transtolk.nl Medewerkers binnenhalen en behouden Het tekort aan arbeidskrachten vormt ook bij The Greenery een grote uitdaging. Hoe gaan ze hiermee om? “We hebben momenteel een programma om nieuwe medewerkers binnen te halen en om onze mensen binnen te hou den. Zo bieden we nieuwe medewerkers veel groei- en opleidingsmogelijkheden en hebben we een loyaliteitsprogramma ontwikkeld. Medewerkers kunnen punten sparen om producten te kopen of voor een leuk dagje uit. Hoe langer je bij ons werkt, hoe meer punten. The Greenery wil een aantrekkelijke werkgever zijn, maar ook de werkzaamheden aantrekkelijk houden. Zo heeft automatise ring van repeterende werkzaamheden onze aandacht. Denk aan een robot voor op- en afstapelen van pallets bijvoorbeeld. Ook zijn we bezig om overige processen slimmer te maken of verder te automatiseren, zoals de transportplanning.” Zachtfruit in oceaanplastic Ook duurzaamheid is een belangrijk the ma. “We proberen de CO2 waar mogelijk te verminderen. De distributiecentra zijn inmiddels allemaal voorzien van zonnepana len. Daarnaast loopt er een pilotproject om alternatieve brandstoffen te onderzoeken en al ons zachtfruit wordt tegenwoordig verpakt in Prevented Ocean Plastic. Dit is gerecycled plastic dat is verzameld in kustgebieden. Duurzaamheid gaat overigens niet om milieu vriendelijk, maar ook mensvriendelijk. Ervoor zorgen dat medewerkers zich goed voelen en gemotiveerd zijn.” Carrosserie- en Wagenbouw BV Koopliedenweg 21 2991 LN Barendrecht www.bunk.nl N. Aarnoudse 2992BoerhaavelaanBV21KBBarendrecht tel. info@aarnoudse.nl0180-616000www.aarnoudse.nl óók maatwerk in keurwagens, eventueel met LED-lamp! AGF transportmaterialen ook in RVS of VERZINKT Het thema volgende maand: Aardappelen Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 32 - andries@agfprimeur.nl

113AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 We are a full-service logistics company providing safe, reliable and sustainable door-to-door multimodal transportation to Europe. Email: www.containerships.euTelephone:rtm.sales@containerships.eu+31104283156 E nlinfo@coolcontrol T (0031) 174 52 63 60 Honderdland 90 2676 LS Maasdijk www.coolcontrol.nl  Cold storage  Customs formalities  Quality control  Value Added logistics (ripening, repackaging and packaging, labelling)  Container transport  Daily groupage shipments E nlinfo@coolcontrol T (0031) 174 52 63 60 Honderdland 90 • 2676 LS Maasdijk • www.coolcontrol.nl  Gekoelde opslag  Douaneformaliteiten  Kwaliteitsbeheersing  Value added logistics (rijpen,om- en verpak , labeling)  Containertransport  Dagelijks groupagetransport E nlinfo@coolcontrol T (0031) 174 52 63 60 Honderdland 90 • 2676 LS Maasdijk • www.coolcontrol.nl  Gekoelde opslag  Douaneformaliteiten  Kwaliteitsbeheersing  Value added logistics (rijpen,om- en verpak , labeling)  Containertransport  Dagelijks groupagetransport E nlinfo@coolcontrol T (0031) 174 52 63 60 Honderdland 90 • 2676 LS Maasdijk • www.coolcontrol.nl  Gekoelde opslag  Douaneformaliteiten  Kwaliteitsbeheersing  Value added logistics (rijpen,om- en verpak , labeling)  Containertransport  Dagelijks groupagetransport

114 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 +31 (0) 172 579 info@vanderpeet.nl318 www.vanderpeet.nl ■■■■ KN FreshChain Fresh structures for your cold chain success. Tel. +31 (0)88-4055044 knspl.businessdevelopment@kuehne-nagel.com www.kuehne-nagel.com KUEHNE+NAGEL ©

Ten opzichte van een jaar geleden, transporteert Farm Trans een drievoud van het aantal trailers per dag naar het VK

STROOMLIJNEN Eén van de markten die Farm Trans bedient is het Verenigd Koninkrijk, een markt met zijn eigen uitdagingen die het transport bedrijf vooral trotseert met oplossingen in de ICT. Tom stelt vast dat Brexit daardoor ook nieuwe kansen heeft gebracht. “We hebben altijd veel geïnvesteerd in onze ICT-infrastructuur. Zo ook toen Brexit om de hoek kwam kijken. Samen met onze

“We zien kansen in het vervoer van AGF”

Tom Steenmeijer, Farm Trans:

Waar Farm Trans in de jaren 80 van de vorige eeuw zich volledig focuste op het transport van aardappelen, vervoert het bedrijf hedendaags een grote varië teit aan organische goederen met de bulk divisie, maar ook al jarenlang diepgevro ren en gekoelde AGF-producten met de Fresh & Frozen divisie. Daarbij is de blik steeds vaker gericht op vervoersstromen van buiten Europa. “Tegenwoordig halen we verschillende AGF-soorten binnen van buiten Europa, bijvoorbeeld kiwi’s vanuit Zuid-Afrika, die we dan verder transpor teren naar onder andere het VK. We zijn op dit moment met verschillende projec ten bezig waarbij de producten van buiten Europa ingevoerd worden.” Ook voor deze vervoersstromen voorziet Fram Trans een goede toekomst. “Omdat we de capaciteit hebben, bekender worden op dit gebied en het gehele traject van A tot Z kunnen verzorgen voor de klant zien we een groei in dit type vervoer. De verwachting is dan ook dat we hier nog verder in kunnen groeien.” Om die groei te kunnen facilite ren investeert Farm Trans niet alleen in de fleet, maar ook in de opschaling van ware housing, laat Tom weten. “Op die manier kunnen we in de behoeften van onze klan ten blijven voorzien en groei bewerkstel ligen.”

PERSONEEL Hoewel het vervoersbedrijf de toekomst positief beziet, geeft Tom aan dat de uit dagingen waar de sector mee te kampen heeft, ook aan Farm Trans niet voor bij gaan. Eén van de uitdagingen die hij benoemt is het personeelstekort. “Per soneelstekorten zijn een uitdaging in de gehele sector, dus ook voor ons. Tot nu toe hebben we gelukkig nog steeds een goede instroom aan nieuwe chauffeurs voor de vacatures die we hebben. Door het rijden met het beste en veiligste materieel, goede werkomstandigheden, training en bege leiding via de Farm Trans Academy willen we een aantrekkelijke werkgever blijven waar men graag wil komen werken.” De stijgende brandstofkosten en discussie over uitstoot nopen Farm Trans ertoe de ontwikkelingen met betrekking tot alter natieve brandstoffen op de voet te volgen, meldt Tom. “We investeren continu in het verkleinen van onze ecologische footprint door in te zetten op de vermindering van CO2-uitstoot van ons materieel en te wer ken met onze geavanceerde ICT-systemen voor het maken van efficiënte planningen.”

115AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022

“Farm Trans is groeiende en is bezig met uitbreiding ook buiten de landen waar we nu een vestiging hebben,” zegt Tom Steenmeijer, Sales Manager bij het op food transport gerichte bedrijf. “Deze schaalgrootte en onze groeiende capaciteit werkt in ons voordeel en in het voordeel van onze klanten. We zien in het vervoer van AGF dus nog steeds kansen om uit te breiden en dit ook in de toekomst vol te houden.”

116 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek

douane-agent en ICT-partners hebben we een in-house applicatie ontwikkeld om het exportproces naar het VK te stroomlijnen. Het systeem verwerkt alle gegevens van orderbeheer, tot transport, tot de ont vangst van goederen. We blijven dit ont wikkelen om de constant veranderende regels en verplichtingen ook het hoofd te kunnen bieden en onze klanten te ontzor gen. Ten opzichte van iets meer dan een jaar geleden transporteren we nu bijna een drievoud van het aantal trailers per dag naar het VK. Met een eigen vestiging in het VK en omdat we blijven investeren in onze capaciteit (aanschaf van nieuwe trailers) kunnen we de vraag vanuit de markt goed aan en verwachten we te blij ven groeien op dit traject.”

Brengt inAGF-sectordebeweging Voor al uw gekoelde opslag! • 11.500 m2 koelruimte • Te huur per cel of per palletplaats • Gevestigd regio Venlo T. 077 3977071 • info@cuppenlogistics.nl

ONTZORGEN Waar Tom in het vervoer naar het VK merkt dat het ontzorgen van de klant een belangrijke factor is, ziet hij dat dit aspect in het hele AGF-transport een steeds gro tere rol speelt. Hij geeft aan dat daardoor de focus van Farm Trans verschoven is van een traditioneel transportbedrijf naar een complete logistieke dienstverlener. “Bij onze afdeling Connected Services kun nen klanten een compleet pakket bij ons neerleggen. Farm Trans Connected Servi ces kan optreden als control tower voor de klant om te zorgen dat met het juiste transport, het inzetten van crossdocking en met de juiste services het volledige logistieke proces gestroomlijnd wordt. We kunnen de klant geheel ontzorgen door hun complete logistieke pakket te regelen. Met eigen vestigingen in verschillende lan den en een groot netwerk daarbuiten zijn wij in staat bestaande en nieuwe klanten capaciteit te garanderen, goede rapporta ges aan te leveren en hoogwaardige ser vices te bieden met onze data gedreven logistieke diensten.” (MW) sales@farmtrans.com Farm Trans merkt dat het ontzorgen van klanten een steeds grotere rol speelt

117AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 TRANSPORT & www.wolterkoops.comSUPPLYWAREHOUSINGDISTRIBUTION&CROSSDOCKINGCHAINMANAGEMENT TRANSPORTINVAKMANSCHAPLOGISTIEKEN H.Z. Logistics is in meer dan 35 jaar uitgegroeid tot specialist in logistiek. Internationaal en intermodaal AGF groupagetransport (temperatuur gereguleerd), distributie, scheepsbevoorrading en warehousing; dagelijks nemen wij klanten in geheel Europa en Groot Brittanie alle mogelijke logistieke zorgen uit handen. Of dat nu vanuit onze vestiging in Nederland, Polen, Groot-Brittannië, Roemenië of Oostenrijk is: we lossen uw vraagstuk met zorg op. Snel en efficiënt, met aandacht voor de kleinste details. Al twee generaties lang werken we hard, met hart voor de zaak en voor onze klanten. vanBurgemeesterDoornlaan 16-18 2678 KB De Lier T. +31 147 525 www.hzlogistics.euinfo@hzlogistics.nl555

118 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 ABC Westland 444 • 2685 DE Poeldijk/Westland + 31(0)174 412 790 Willem Nowee: +31 (0)6 22 416 727 John Duijnisveld: +31 (0)6 55 131 072 Your ‘cool-est’ partner Zuidweg 13-15 | 4413 NL Krabbendij info@gebrweststrate.nl gebrweststrate.nl Uw specialist in Intern-transpor t- en reinigingsmachinesGESP EC I AL IS EER D I N VERH U U R ! einigingsmachinesen abbendijke | T 0113-50 26 10 Flexibiliteit en kwaliteit staat voorop Gespecialiseerd in transport naar Engeland België • Frankrijk Noorwegen • Zweden • Binnenland ABC Westland 628, 2685 DB Poeldijk - T. 0174 - 243 108 - info@zwantrans.nl planning@zwantrans.nl - Robert van der Zwan +31 (0)6 31 77 72 89 Leen van der Zwan +31 (0)6 51 61 54 54 - Johan van der Zwan +31 (0)6 51 61 54 52 www.zwantrans.nl

Rotterdam is de grootste import- en exporthaven in West-Europa op het gebied van agrofood. Van de totale container overslag is momenteel 13 tot 15 procent agrofood. Bijna de helft daarvan bestaat uit geïmporteerde AGF. Er wordt vooral veel fruit vanuit overzeese bestemmingen aangevoerd. De grootste importproduc

ten zijn citrus, bananen en druiven. Ook komen er veel sappen via Rotterdam de Europese markt binnen. De meeste agro foodproducten komen uit Zuid-Afrika, Brazilië en Costa Rica. Wat export betreft staan diverse groenten, uien en aardappe len in de top 3. “De im- en export van AGF is belangrijk voor de Rotterdamse haven,” zegt Anne Saris, Business manager Agro food bij Havenbedrijf Rotterdam. “Het segment agrofood, waar bloemen, vis en vlees ook onder vallen, laat een duidelijke stijging zien. We voorzien voor de komen de jaren een groei van zeker 5 procent in Havenbedrijfreefertransport.”Rotterdam beheert en exploiteert de Rotterdamse haven. “Ons doel is om ervoor te zorgen dat Rotterdam

Hoe Havenbedrijf Rotterdam ondanks alles de snelste blijft Overslagrecord, containertekort, onzekerheid en sancties zorgen voor uitdagingen J.J.J. de GROOT & Zn.de GROOT Zn.de GROOT & Zn.b.v.b.v.b.v. IN T. TRANSPO RTB EDRIJF J. de Groot & Zn. BV • Berrie 1, 1724 BB Oudkarspel T. +31 (0)72 5039569 • F. +31 (0)72 5039471 info@degroottransport.nl • www.degroottransport.nl

Het is druk in de Rotterdamse haven. Erg druk. Ook de handel in agrofood groeit. Havenbedrijf Rotterdam doet er dan ook alles aan om de logistieke afhandelingen toch zo vlot mogelijk te laten verlopen. Hoe? Met de ontwikkeling van Rotterdam Food Hub bijvoorbeeld. Dit terrein van zestig hectare is speciaal ingericht om bedrijven zo goed mogelijk te bedienen.

STEEDS MEER AGROFOOD VIA ROTTERDAMSE HAVEN

119AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022

Eind vorig jaar kwam de 15 miljoenste TEU container aan in de Rotterdamse haven. Een record dat dit jaar zomaar weer verbroken kan worden. Na een tijdelijke dip als gevolg van de coronapandemie, groeit de overslag in containers sinds het najaar van 2020 meer dan ooit. Het aantal containerschepen en de huidige terminal capaciteit groeien niet hard genoeg om aan de grote vraag te voldoen.

www.smitslogistiek.nl

Om de haven en de handelsstromen nog efficiënter te maken focust Havenbedrijf Rotterdam zich vooral op duurzaamheid, digitalisering en innovatie. En dat is van daag de dag best een behoorlijke uitda ging. “De snelste route blijven is ons stre ven. Het vraagt zeker nu met de drukte in de havens en in de containerwereld in het algemeen om oplossingen. We werken bijvoorbeeld samen met de douane en de NVWA om de afhandeling soepeler te laten verlopen. Containertekorten en krapte op de arbeidsmarkt zorgen voor uitda gingen. Daarbij komt dat er best nog veel handmatige handelingen zijn, zoals het invullen van formulieren en communica tie per email. Dit willen we zoveel moge lijk automatiseren. Iedereen is afhankelijk van elkaar. Het is ook voor iedereen van belang dat een container zo snel mogelijk terug Daarnaastis.”

Simpelweg de juiste condities

120 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek

BELEMMERINGEN OPVANGEN, NU ÉN IN DE TOEKOMST De aankomstbetrouwbaarheid door de hele containersecor is volgens haar his torisch laag op het moment. “De lage havencapaciteit in China, schepen die groter worden, terminals die grotere call sizes moeten afhandelen. Er is een alge heel tekort aan containers en capaciteit. De onbalans wordt alsmaar groter. Hoe we deze onbalans tegengaan? Met goede samenwerkingen zoals eerder genoemd,

de snelste route is voor het verladen en de op- en overslag van goederen. Dit doen we bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat er voldoende gespecialiseerde agro foodbedrijven en faciliteiten zijn in de haven, zoals coldstore operators, inspec tiemogelijkheden en nautische infrastruc tuur. Doordat we de eerste aanloophaven in Europa zijn vanuit de belangrijkste sourcinggebieden en een uitgebreid short sea netwerk hebben, is Rotterdam de snel ste route naar de eindklant in Europa. Daarnaast zetten we ons in om de haven goed bereikbaar, veilig, duurzaam, gezond en aantrekkelijk te houden.”

VERTRAGINGEN DOOR ONZEKERHEID EN SANCTIES

hebben de huidige politieke ontwikkelingen flinke gevolgen voor de Rotterdamse haven. “We kunnen daar geen invloed op uitoefenen, maar kunnen het wel zo goed mogelijk organiseren,” verklaart Anne. Ze doelt daarmee op de oorlog in Oekraïne, dat leidt tot een aan tal sancties van onder andere de Europese

Unie tegen Rusland. De export en overslag van containers ondervindt hinder van de onzekerheid als gevolg van de oorlog en de sancties. Zo worden containerladingen bestemd voor Rusland extra gecontro leerd door de Douane, wat voor vertragin gen zorgt. Cijfers van het CBS laten zien dat 62 miljoen ton van de bijna 470 mil joen ton overslag in de Rotterdamse haven Rusland-georiënteerd is. Dit komt neer op 13 procent van het totaal.

“We voorzien voor de komende jaren een groei van zeker 5 procent in reefertransport”

121AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 13 tot 15 procent van de totale containeroverslag in de Rotterdamse haven is agrofood

Rivierweg 1 | 3161 GM Rhoon | T +31(0)10 201 07 00 VANDONGEDEROO.COM 260 Overseaspartners 40 100 TEU trains per week 340 Colleagues 2 Terminals in Rotterdam and Antwerp, total capacity of 344.500 sqm specialistsCustom 2 tailor-madesystem Miles ahead in shipping

Rotterdam Food Hub is speciaal ingericht om bedrijven in de agrofood zo goed mogelijk te bedienen

GEZAMENLIJK GEBRUIK VAN FACILITEITEN Groot voordeel is dat van de faciliteiten op het terrein gemeenschappelijk gebruik gemaakt kan worden. “Denk aan kades en allerlei voorzieningen op het gebied van transport, opslag, toegangscontrole en douane. Het vormt een mooie aanvul ling op de bestaande agrofood hubs in de Rotterdamse haven, zoals Cool Port en de grote opslaglocaties op de Maasvlakte en in de Eemhaven. Daarnaast zijn de green ports van Barendrecht, Ridderkerk en het Westland dichtbij, wat natuurlijk gunstig is voor zowel aanvoer als transport naar het achterland. “Partijen die dicht bij hun logistieke stromen willen zitten, raden wij deze food hub dan ook zeker aan. Deze locatie scheelt enorm in logistieke kos ten en zorgt ervoor dat producten zo vers mogelijk in de winkels komen te liggen.”

Zowel aan de noord- als de zuidzijde is er de beschikking over meerdere ligplaatsen die speciaal zijn ingericht om koelschepen te ontvangen. Er komen ook ligplaatsen voor binnenvaartschepen en de warehou ses worden direct aan de kades gebouwd, zodat gekoelde en bevroren ladingen snel opgeslagen, bewerkt of getransporteerd kunnen worden. We mikken met name op kleinere gespecialiseerde reeferschepen, die nog meer dan droge containers snel en efficiënt afgehandeld moeten worden. Conventionele reeferschepen kunnen hier overigens ook prima terecht.”

digitalisering en datadeling. Neem ons platform Portbase. Hierop delen diverse partijen in de keten informatie en data. Er lopen allerlei andere projecten en ini tiatieven om de afhandeling efficiënter te laten verlopen en belemmeringen nu en in de toekomst beter op te vangen. We bouwen bijvoorbeeld al kades op de Maasvlakte voor containerterminals die willen uitbreiden. Ook zijn we bezig met het plaatsen van reeferhubs bij grote warehouses, zodat daar 24/7 gelost kan worden. Zeker ’s nachts is het veel minder druk in de haven en op de weg.”

Het eerste bedrijf heeft inmiddels haar intrek genomen op Rotterdam Food Hub. Sapproducent Innocent heeft op het ter rein een nieuwe CO2-neutrale smoothieen sapfabriek gebouwd. Daarmee is van de zestig hectare momenteel 15 hectare in gebruik. Er lopen verschillende gesprek ken voor de verdere inrichting van Rot terdam Food Hub. Anne schat dat er nog ruimte is voor zo’n drie tot vijf bedrijven. (CH) ae.saris@portofrotterdam.com

De ontwikkeling van Rotterdam Food Hub is natuurlijk ook een goed voorbeeld van hoe om te gaan met de alsmaar groeiende goederenstromen. Rotterdam Food Hub bij de ingang van de Maasvlakte beslaat een terrein van zestig hectare. Het ter rein is speciaal ingericht om bedrijven in de agrofood zo goed mogelijk te bedie nen. “Meer dan welkom gezien de groei in agrofood en de toenemende behoefte aan reefer gespecialiseerde afhandeling in de Rotterdamse haven,” laat Anne weten.

ImperatorBenthuizenTransporten TRANSPORT VAN AGRARISCHE

“De locatie aan het Calandkanaal is ideaal.

123AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022

Daarnaast is Havenbedrijf Rotterdam betrokken bij Flying Swans, een consorti um in samenwerking met Boskalis, Merca tor Novus en GroentenFruit Huis als ken nispartner. Flying Swans is opgezet voor het ontwikkelen van rendabele infrastruc tuurprojecten in koellogistiek waarin havens, koelhuizen en consolidatiecentra samenwerken. “Vooral om interessante economische kansen voor opkomende landen zoals in Afrika of Zuid-Amerika te creëren, en tegelijkertijd een bijdrage te leveren aan de Nederlandse economie.”

www.imperatortransporten.nl06-512731HogeveensewegPRODUCTEN27-ALABenthuizen430699

vooruitstrevende ondernemers in de agri- en foodbranche letterlijk én figuurlijk de ruimte: met een kwalitatief goede bedrijfsruimte, een snelle bereikbaarheid op een duurzaam bedrijventerrein en een 24/7 service. Venrayseweg 134 B 5928 RH Venlo freshparkvenlo.nl ABC Westland 200 2685 DC Poeldijk abcwestland.nl

125AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 TRANS P O RT E N - VEN L O Tel: +31(0)77-3961100-1 Kees Vuijk Direct nr: +49(0)21571380117 Mob.: +31(0)681282134 Email: kees@ag-transporten.com www.ag-transporten.com Wij verzorgen uw AGF ladingen tussen kwekerijen en handelscentra in Nederland en België, ook regelen wij uw planten en AGF ladingen vanuit Nederland en België naar Duitsland Oostenrijk en Zwitserland . Wij halen uw pallets op en zorgen ervoor dat uw handel op de juiste tijd op de juiste plek wordt bezorgd! Dat is pas Transport+ontzorgen! dat is AGF zondertransportzorgen! Mediterranee Expeditie B.V. Transportdiensten Zuid-Europa Tel. 0252 - 629191 | E-mail: info@medi-expeditie.nl | WWW.MEDI-EXPEDITIE.NL

KOSTENPLAATJE LASTIG ROND TE KRIJGEN Toch is het geen business as usual laat de zaakvoerder weten. Hij geeft aan dat de kosten nu dusdanig fluctueren dat zelfs met wekelijks aangepaste tarieven niet altijd een sluitend kostenplaatje te maken is. “De oplopende brandstofprijzen wor den voor een deel gedekt met een toeslag, maar op bepaalde momenten gaan de prij zen zo snel omhoog en omlaag dat je met een toeslag op weekbasis er soms niet komt, omdat de verschillen te groot zijn.”

Jochen

Bingo Trans heeft ervoor gekozen om de prijzen op een wekelijkse basis aan te passen, omdat een dagelijkse aanpassing Borremans, Bingo Trans, ziet:

Naast uitdagingen in de transportsector ook kansen in de logistieke afhandeling

126 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek

Bingo Trans richt zich naast het vervoer van AGF ook op logistieke afhandeling Ondanks alle uitdagingen in de logistieke sector, ziet zaakvoerder Jochen Borremans van Bingo Trans, gevestigd in Sint-Katelijne-Waver en gericht op de logistieke afhandeling en het vervoer van groenten en fruit vanuit veiling BelOrta, ook kansen. Hij merkt op dat er vooral vraag is naar dienstverlening die de klanten ontzorgt. Een service waar Bingo Trans zich steeds meer op richt. Flexibiliteit speelt daarbij een grote rol, geeft de zaakvoerder aan. “Het is belangrijk dat je snel en flexibel kunt inspelen op de vraag van dat moment. Wij zitten hier ter plaatste op de veiling, dus wij kunnen daar vrij snel op schakelen, terwijl het veel tijd kost als een bedrijf een personeelslid naar hier moet sturen.”

TRANSPORT LOOPT DOOR Op vraag van de klant kan Bingo Trans alle logistieke afhandeling verzorgen. “Dat kan inhouden orderpicking, het gereed maken van pallets voor export of het uit voeren van de controles op de veilingaan kopen van de klanten. Voor buitenlandse handelaren kunnen wij de verlading doen en maken we zo nodig de CMR’s.” Jochen merkt dat vooral bij de export richting het zuiden van Europa, nog meer dan voorheen, prijs een rol speelt. “Nu worden tekorten voor bijvoorbeeld tomaten in die landen alleen ingevuld als het product goedkoop is, terwijl voorheen vooral het tekort lei dend was.” Naast logistieke afhandeling richt Bingo Trans zich op het binnenlands groupage transport van groenten en fruit vanuit de veiling in Sint-Katelijne-Waver. “Ook in deze tak blijft het werk doorlopen,” geeft Jochen aan. “Buiten de kostenstijgin gen merken we op de binnenlandse markt weinig van de geopolitieke spanningen.”

Ongeacht uw stedelijke of regionale transportactiviteiten, wij kunnen u helpen uw vloot te elektrificeren. Lees meer over ons programma elektrische voertuigen op scania.nl/elektrificatie. maak uw wagenpark klaar voor een duurzame toekomst met elektrificatie TAKE CHARGE OF YOUR FLEET

128 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 orlds esh fruit & vegetables forwa WW W. L B P .NET Services:SeafreightAirfreightCustomsClearance RipeningFruit Do you need professionals to care for your shipment? Tel. +31-174-530550 • afi@lbp.net • www.lbp.netHandling + Cool Storage Customs Clearance Fruit Ripening *** Fruit WebFlowTopsealPackagingPackOperationsPortalAcces24/7 **** LBP is always committed to the highest level of quality. NOT THE AVARAGE FREIGHT FORWARDER THINKING THE WAY FORWARD IN PEOPLE - PARTNERSHIP - PERFORMANCE Zomerdijk 36-A 3143 CT MAASSLUIS The Netherlands Telefoon: +31 (0) 85 77 31 910 Telefax: +31 (0) 85 77 31 911 E-mail: info@ftf-ibavi.eu Internet: www.ftf-ibavi.eu De snelste en beste levering voor voedingsproductenuw 24 uur op 24, week én weekend Durmakker 25 B- 9940 Evergem +32 9 235 40 info@dsrlogistics.be50 www. dsrlogistics.be

129AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 administratief niet haalbaar is. “Sinds de Oekraïne-oorlog zijn er periodes geweest dat de dieselprijzen drie keer per week wijzigden. Dan merk je toch dat het soms te weinig is, wat wordt doorberekend.” Daarnaast noemt Jochen de prijzen van alle toebehoren, die ook fors stijgen. Zo geeft hij aan dat sinds de prijsverhoging van 12 procent die Bingo Trans in janua ri doorvoerde op basis van de toenmalige kostenstructuur, bijvoorbeeld de ban denprijzen al drie maal zijn verhoogd. Hij spreekt van grote uitdagingen voor de sector en vraagt zich af of de situatie terug gaat stabiliseren of dat het nog erger zal Al bijna 50 gespecialiseerdjaar in AGF transport van kwekers naar handel en retail. Koploper en specialist in groupage palletritten in geheel Nederland.West Poeldijk - Westland | www.koosvangaalen.nl Volle ladingen van België naar Zuid Frankrijk en Spanje met dubbele bemanning Ballingstraat 1, 3078 Kortenberg T. +32 2 759 51 61 E. info@vanroeytransport.be Bingo Trans legt zich steeds meer toe op de logistieke afhandeling Bingo Trans stelt vast dat het luchttransport van AGF door corona en oorlog is teruggelopen

“We weten niet wat we mogen verwachten.”

KOSTPRIJS EN CAPACITEIT Binnen de Bingo Trans-tak die is gefo cust op de logistieke afhandeling, is één van de aandachtspunten luchtvracht. Een activiteit die er volgens Jochen een aantal jaren geleden veelbelovend uitzag. “Daar in was – hoewel niet snel – zeker groei. Maar met corona is het luchtvervoer van AGF helemaal in elkaar gestort. Juist toen het herstel wat begon in te zetten, is met het Rusland/Oekraïne-verhaal de opstart weer helemaal teruggevallen.” Jochen wijt het aan de oplopende kostprijs van lucht vracht, maar ook aan de nog altijd niet op het pré-corona teruggekeerde aanbod van luchtvrachtvolume. “Met enerzijds prijzen die de pan uit rijzen omwille van kostprij zen, toeslagen en kerosine en anderzijds een gebrek aan capaciteit, moeten klan ten een afweging maken. Bij vertragingen in het luchttransport wordt er gevraagd naar extra stockage van verse groenten en fruit, wat niet evident is. In combina tie met de hoge prijzen is het dan nog de vraag of er aan het product verdiend kan worden.” Jochen stelt vast dat de situatie rondom luchtvracht steeds moeilijker is, omdat het onder meer al niet mogelijk is om de klant correcte informatie te bie den over wanneer vluchten plaatsvinden. “Als een klant bijvoorbeeld alles voorziet voor vertrek zaterdag en de vracht vliegt uiteindelijk dinsdag, dan is dat product al drie dagen oud en tegen dat het op de bestemming aankomt is het meer dan een week oud. Dat gaat qua houdbaarheid niet met groenten en fruit.” De zaakvoerder geeft aan dat sommige eindklanten door deze onzekerheid de handdoek in de ring gooien en producten van een andere oor sprong zoeken. Anderen passen dan weer het verschil bij om hun klanten te hou den. Hoe dan ook, Bingo Trans kan niet anders dan vaststellen dat het luchtver voer van AGF – en daarmee ook de afhan deling ervan – terugloopt. Daarom prijst Bingo Trans zich gelukkig met meerdere activiteiten binnen het bedrijf. “Voor een bepaald deel richten we ons op de logis tiek en voor een ander deel op het trans port. Daardoor kunnen we naar behoefte schuiven met mensen en capaciteit van de ene tak naar de andere, wat de flexibiliteit ten goede komt.” (MW) Jbo@bingotrans.be vertegenwoordiging, voor uw bedrijf verrichten. Uw #1 specialist voor het opmaken van uw douanedocumentatie! 1 Container trucking van en naar de havens naar bestemmingen in Nederland, België, Frankrijk, Engeland en Duitsland (met of zonder gen set); 2 Geconditioneerd vervoer van AGF door Europa; 3 Douaneafhandeling voor import- en exportzendingen; 4 Implementatie douanevereenvoudigingenvan en andere kostenbesparende regelingen (bijv. douanewaarde). Dit zal leiden tot een aanzienlijke verlaging van douanerechten voor u en voor uw opdrachtgevers; 5 Douaneadvies in zowel het land van oorsprong als in de Europese Unie (diverse schakels in de supply chain); 6 Control tower voor aankomsten (vrijstellingen regelen, inleveren B/L’s, contact met rederijen, capaciteitsplanning en, indien gewenst, betaling van de zeevracht). Multimodaal vervoer (barge/ trein); 7 Ontwikkelen van nieuwe en innovatieve supply chainconcepten voor verladers en importeurs; 8 Vraagbaak en denktank voor klanten in de AGF, Food- en Agrosector; 9 Voeren van gesprekken met overheidsinstanties (douane en KCB) om de wensen van onze opdrachtgevers te bespreken. Voor meer informatie: CSI-Fresh B.V. I Oslo 7 I 2993 LD Barendrecht I tel: +31 180 64 11 11

130 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Transport & Logistiek worden?

• Logistieke dienstverlening op BelOrta-site • Transport op maat van de klant • AGF Vervoer België • (LogistiekLuchtvrachtbehandeling&Administratief) • Groupagedienst • Familiebedrijf tot jouw dienst! UW LOGISTIEK DIENSTVERLENER IN BELGIË T +32 15 85 89 71 • info@bingotrans.be • www.bingotrans.be Buiten de kostenstijgingen merkt Bingo Trans op de binnenlandse markt weinig van de spanningen.geopolitieke CSI-Fresh B.V. is 365 dagen de specialist in de afhandeling van bederfelijke zendingen in Nederland en is uw “one stop shop” voor al uw douaneaangiften: import, export en Doordoorvoer.onzeAEO Douane status (Authorized Economic Operator) in combinatie met een team van bekwame en behulpzame collega’s kunnen wij uw bedrijf volledig ontzorgen bij de in-, uit-, en doorvoer van uw goederen. Wij kunnen alle voorkomende ‘douane’ werkzaamheden, inclusief fiscale

Share Logistics beschikt over een in house Douane afdeling voor al uw Douane werkzaamheden en Fytosanitaire keuringen.

de laatste status van uw zending. Zeevracht E pricing.ocean@sharelogistics.com T +31105033800 Luchtvracht E fresh@sharelogistics.com T +31207630082 www.sharelogistics.com 21022 SHA AGF-PRIMEUR Adv 185x132 V2.indd 1 09-06-2022 14:49 ON TH E LE FT BANK WIT H EXCELLEN T CONNE C TION S TO H IN T ERL AN D DEST INATI ON S VIA MAIN ROADS AN D SUFFICI EN T BA RGE CO NNE C TION S TO TH E IM PO RTANT EU R OPEA N PORTS. wimsuy EFP being specialized in handling fruit and perishables (mainly bananas) situated at a multi purpose water related terminal containing: • 13600 sqm coldstore • 8100 sqm dry warehouse for export • Container hub & repair site of 17500 sqm and 500 reefer plugs STRENGTH S: • Expertise in stevedoring • Liable in Warehouse Management • Excellent Warehouse Management system with barcode scanning for track and trace • FAVV approved • Experienced and skilled employees to • For further info do not hesitate to contact EFP directly on info@eurofruitports.com · www.eurofruitports.com

WEGTRANSPORT

LUCHTVRACHT Voor uw luchtvrachtzendingen staat ons team op Schiphol 24/7 klaar om de goederen zo snel mogelijk op de plaats van bestemming te krijgen. Wij beschikken op Schiphol over twee koel locaties waar we uw goederen kunnen opslaan in afwachting van verder transport of een douane inklaring.

ZEEVRACHT Op onze locatie in Rotterdam beschikken we over een speciaal team van reefer specialisten zowel op het gebied van import als export.

Een goede relatie met de rederijen en kennis van de markt, zorgt ervoor dat u beschikt over reefer equipment en een voorspoedig transport naar de juiste bestemming.

DOUANE & KEURING

Share Logistics is een belangrijke speler op het gebied van geconditioneerd vervoer en greenhouse building logistics. Ons team van specialisten is opgeleid om uw goederen zo snel mogelijk door de douane en keuringen te begeleiden. Of het nu gaat om import of export van goederen ons team staat klaar om u van dienst te zijn en houdt u continue op de hoogte aangaande

Share Logistics beschikt over een vloot van temperatuur gecontroleerde auto’s in diverse maten en soorten.

131AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Uw dienstverlener voor de AGF sector

132 AGF Primeur 6 • Transport & Logistiek 2022 Snelloop Spiraaldeur Snelloop Turbodeur Snelloop Turboroldeur Snelloop Roldeur Snelloop Vouwdeur Koel & vriesdeuren De specialist in snelloopdeuren. 45+ jaar technologische voorsprong Wilt u ook bij de snelste horen? Neem dan nu contact op! verkoop@efaflex.nl 0346 557111 of Met een snelloopdeur van EFAFLEX kiest u voor wereldwijd toonaangevende technologie en profiteert u exclusief van onze technische voorsprong. We are one of the leading companies in temperature-controlled worldwide logistics to offer fruit and vegetable producers a one-stop service: from pick-up in the country of origin to ocean freight, phytosanitary check, customs clearance and warehousing to distribution in Europe. Strong activities in import, export and cross trades. Thermotraffic is the specialist for the worldwide transportation of food. Please contact us. ONE-STOP SERVICE FROM DOOR TO DOOR FRESH FRUIT AND VEGETABLE AT THE DESTINATION - THAT’S THE THERMOTRAFFIC EFFECT The Netherlands + 31 (0) 85 04 01 760 sales@thermotraffic.com I www.thermotraffic.com expert network in Central and South America cross qualityportsfacilitiesdockingatoforiginsurveys close all-inclusiveshippingwithcooperationleadinglinescontainerequipmentreeferplugsrates importclearancecustomshandling own cold qualityphytosanitarystoresinspectionscheckspickandpack alldistributionoverEuropewithowntruckfleet

Van de overstap naar het leven in Italië hebben Gerard en zijn vrouw nog geen moment spijt. “Het leven is hier goed. We hebben de juiste mensen getroffen. Inmid dels is ons Italiaans ook goed genoeg en hebben we hier een leuk netwerk op kun nen bouwen.” Het was natuurlijk wel wen nen. “Italianen zijn minder georganiseerd dan Nederlanders en je moet ook niet de illusie hebben dat je daar dingen kunt ver anderen, maar als je ze kunt laten zien dat het werkt, dan nemen ze wel dingen van je over.”

“Het

Toen hij 55 jaar was keek Gerard van Loon nog eens goed in de spiegel en besloot dat er iets moest veranderen in zijn leven. Het werd geen motor of een wereldreis, maar samen met zijn vrouw een nieuwe start in Puglia, Italië. Daar runt hij samen met zijn vrouw Bed & Breakfast Masseria Cesarina, werkt hij voor Greenery Italia, startte onlangs, samen met zijn zoon, een tweede familiebedrijf op “Tesori di Puglia” en is naast olijfboer inmiddels ook een beetje wijnboer aan het worden.

Gerard

Ook al werd er geen motor gekocht in de ‘midlifecrisis’, inmiddels is er toch iets gelijkaardigs aangeschaft. “In onze vrije tijd genieten we van het landschap en gaan er regelmatig met onze scooters op uit,” besluit Gerard. (ML)

Naast deze werkzaamheden zijn we ook begonnen met onze eigen wijngaard waar we de afgelopen twee jaar Primitivo en Susumaniello druivenstokken hebben aangeplant. Hier moeten over een aan tal jaren onze eerste eigen flessen van gemaakt gaan worden. We hebben overi gens al eigen olijfolie uit de boomgaard.”

tussen een kom kommer en een meloen en ziet eruit als een nog onrijpe meloen met een heel frisse en zoete smaak. Zo zijn er veel meer “ver geten” of “onbekende” groenten- en fruit soorten hier die hier nog geteeld worden.”

G.vanLoon@thegreenery.comwww.masseriacesarina.comwww.tesoridipuglia.com van Loon, Italië: leven hier in Puglia is perfect”

The Greenery

### 133AGF Primeur 6 • 2022 AGF-er buitenland

Er zijn meer schatten te ontginnen in Pug lia. Samen met zijn zoon Cas zette hij Teso ri di Puglia (Schatten uit Puglia) op. “We werken op exclusieve basis samen met een aantal goede en betrouwbare leve ranciers van wijn, pasta’s en olijfoliën. Ik source deze hier bij de bron en mijn zoon verkoopt die in Nederland aan restaurants, traiteurs, wijnwinkels, speciaalzaken, etc.”

Gerard werkt van jongs af in de AGF-sec tor. In 1982 begon hij als lijnbaas bij Jonker Fris in de productie van groenten en fruit in conserven. Later werkte hij op de veiling in Drunen - destijds bekend van de prei - en kwam door fusies uitein delijk bij The Greenery terecht. Vervol gens maakte hij weer een uitstapje naar de industriemarkt bij Kerry Ingredients en Ploegmakers Food Ingredients. Rond 2002 keerde hij terug naar The Greenery, die toen wilde starten met het professio naliseren van de productunit zachtfruit in Breda. “Dat hebben we kunnen uitbouwen tot een succesvolle zachtfruitpoot inclu sief rabarber en asperges. Het liep fantas tisch leuk, maar ik kwam zelf op een punt in het leven waarbij ik me afvroeg of ik over 10 jaar dit werk, in deze snel verande rende wereld, nog leuk zou vinden,” blikt Gerard terug. De sprong in het onbekende, nu alweer vier en een half jaar geleden, pakte heel goed uit. Ze kochten een oude boerderij, in het Italiaans een masseria genaamd, van een Italiaanse broer en zus en verbouwden dat tot een luxe Bed & Breakfast met 7 kamers.

Gerard werkt twee dagen per week voor Greenery Italia. “Er worden in deze regio veel granaat appels, druiven vollegrondsgroentenengeteeldvoordeItaliaanseenNoord-Europesemarkt.DaarnaastprobeerikooktypischItaliaanseproductenopdekaarttezetten.Metdecumeloisdatinmiddelsgelukt.DezeligtindemaandenjunitotenmetseptemberbijJumbo,SligroenEdeka.Hetiseenkruising

Puglia bleek een populaire regio in Italië voor toeristen te worden en inmiddels is Masseria Cesarina ook een beetje een trekpleister voor AGF-ers. Coronatijd was natuurlijk lastig, maar nu loopt Masseria Cesarina geweldig.

Daarnaast is Gerard ook bezig om de inter ne markt van zachtfruit te ontwikkelen.

“Ze importeren veel aardbeien uit Spanje, maar lokale zachtfruittelers kunnen dat ook invullen door een professionalisering door te voeren. Vanuit mijn eerdere erva ring kan ik hierbij goed ondersteunen in het zoeken naar de juiste rassen, teeltme thoden en het verbeteren van de logistiek, zodat telers supermarkten kunnen gaan beleveren via Greenery Italia. Dat is overi gens wel een zoektocht. Vaak zijn het drie stappen vooruit en weer twee terug, maar uiteindelijk gaan we vooruit.”

Flitscamera

Wie meiwaarwerktsinds2022? Maandelijks vermelden we de AGF-switchers die de hebben gemaakt naar een ander AGF-bedrijf. Heb je een switch van namens bedrijf melden? Geef keerenmarjet@agfprimeur.nlaanhijstaaterdevolgendebij.

Hamza el Azzouti Van Oers United Apeel

ze door

je

doelwit van sinaasappels Geswitcht Van Naar Denise van Vliet GroentenFruit Huis Transport en Logistiek Nederland Menno Moerdijk Levarht Redstar Vittoria Roitero Gebrs van Aarle RBT de Langstraat Stefan Dullemond Bakker Barendrecht Euro West Ralph Bogers BerryWorld Wethouder Zundert Jarno van Leeuwen Rungis P. Solleveld Export Marc de Bruijn Cultivar Origin Fruit Direct Patrick Walter Jaguar TFC Carl Gottmann's Handelmaatschappij Marco de Jong Harting Holland Sales Oxin Growers Teun van Roosmalen HillFresh Postuma AGF Diederick Knijnenburg Renovatie specialist The Greenery Jeroen Altona Glopaca International Jaguar TFC Gerben Paauwe Lineage Northfreeze Group Michiel van Zijp TFC Holland Discrolls Jan Oostdijk Cool Packing Rotterdam Calvijn College

Het plaatsen van flitscamera’s op Cyprus leidt tot boze reacties van eilandbewoners. De overheid aldaar heeft flink geinvesteerd. Het 34 miljoen euro kostende systeem bestaat uit 90 vaste eenheden, 30 locaties en 20 mobiele camera’s die de politie mobiel inzet. Sommigen bewoners zijn hier zo boos over dat ze personeel van het installatiebedrijf voor de camera’s aanvielen. Anderen houden het bij het gooien van sinaasappels naar de camera’s. Net als stenen, materialen die volop voorhanden zijn langs de Cypriotische wegen.

overstap

134 AGF Primeur 6 • 2022 Diversen

jezelf of

te

Stefan: “Aartsen heeft een team van bijna 240 werknemers, ver deeld over verschillende filialen met alle maal eigen taken en afdelingen. Ik voel me geroepen om al die werknemers nog beter met elkaar te verbinden en verder te bouwen aan het succes. Om afdelingen let terlijk in contact te brengen en te houden en de informatie tussen al die personen te bundelen. Ik ben vanuit mijn achter grond geen doorsnee hr-manager, maar vanuit mijn coaching skills hoop ik hierin een faciliterende rol te kunnen spelen. De kansen voor mij bij Aartsen zijn zo groot.

135AGF Primeur 3 • 2022 Geswitcht Hoewel zijn vader, een voetbalfanaat, hem op jonge leeftijd probeerde te enthousiasmeren voor die sport, koos Stefan Duyf intuïtief voor hockey. Daar kon hij 32 jaar zijn ‘ei’ kwijt. Hij ontwikkelde zich eerst als talentvolle speler en later als trainer/coach op topniveau. Twee maanden geleden switchte hij naar een andere topsport, werken bij Aartsen.

In overleg met Aartsen kon Stefan zijn werkzaamheden voor de hockeybond nog blijven combineren, maar toch zet hij aan het einde van dit seizoen daar een punt achter. “Deels vind ik dat heel jammer en bloedt mijn hart als sportman, maar wil je privé en werk in balans houden, dan kun je niet ook nog mee op trainingskampen en de tactieken van de komende wedstrijden helemaal doordenken.” De overstap van de hockeysport naar Aartsen bevalt overigens heel goed en heeft iets herkenbaars. “Bij Aartsen doen we ook aan topsport. Niet in conditie training of wedstrijden, maar in werk- en prestatiedruk zeker wel. De sportwereld en het bedrijfsleven hebben meer over eenkomsten. Een belangrijke is bijvoor beeld dat het er in beide gevallen om gaat het maximale uit een team te halen. In sport gebeurt dat vooral door veel tijd te besteden aan training om vervolgens in een wedstrijd te pieken. In de zakelijke wereld gaat het om een constante presta tie en om een constante wedstrijd in het winnen van klanten.”

In beide gevallen is communicatie echter essentieel. Om goed te kunnen presteren, moet ieder poppetje in de organisatie of het team weten wat zijn specifieke rol is in het team en welke taken daarbij horen. Door goede communicatie kun je een hechte eenheid binnen een groep creëren. Als het juiste poppetje op de juiste plek op de juiste manier wordt aangesproken en aangestuurd, vallen de puzzelstukken op zijn plaats.

Ik ben vastberaden daar een succes van te maken,” besluit Stefan. (ML)

Stefan besloot begin dit jaar echter te switchen naar een baan in de burgermaat schappij en werd aangenomen als People manager bij Aartsen. “Hockeycoach zijn vraagt veel, maar biedt weinig zekerheden. Je krijgt bijvoorbeeld geen vast contract, geen pensioen, geen vakantiedagen, etc. Ik heb het werk altijd gedaan puur omdat ik gek ben op het spel, maar inmiddels ben ik vader van een tweeling van 2,5 jaar oud, mijn vriendin en ik hebben een koop huis en dat maakte dat ik toch graag meer zekerheden wilde inbouwen in ons leven.”

Stefan.duyf@aartsen.com

Stefan Duyf switchte van topsport hockey naar topsport in AGF

Stefan voelde al heel jong aan bij welke sport zijn passie ligt. “Soms weet je gewoon: dit voelt goed! Toen ik een sport mocht uitkiezen, heeft mijn vader me eerst naar allerlei sportclubs meegenomen. Pas toen ik op de hockeyclub ging kijken, leek dat me wel iets. Het is me dus niet met de paplepel ingegoten, maar iets waar ik zelf blijkbaar voor heb gekozen,” blikt Stefan terug op zijn 7-jarige zelf. Die jeugdige klik leidde tot een 32-jarige carrière in hockey.

Hij schopte het rond zijn 21ste tot het Nederlands jeugdelftal, maar had onder tussen ook gemerkt dat hij niet alleen veel plezier had in het spelen zelf, maar ook in het begeleiden van mensen en teams. Ste fan: “Toen ik 25 werd heb ik ervoor geko zen om in de overgangsklasse, toen het een-na-hoogste niveau, te gaan spelen en dit te combineren met trainen/coachen om me daarin verder te ontwikkelen. Ik ben 13 seizoenen betrokken geweest bij BHV Push in Breda, heb daar diverse jeugdteams gecoacht en was uiteindelijk 3 seizoenen eindverantwoordelijk bij Heren 1. Daarna werd ik aangesteld als hoofd trainer/coach bij Dames 1 van HC Oran je-Rood in Eindhoven. Momenteel werk ik nog als bondscoach bij de KNHB voor het Nederlands jongens U18 team.”

Dick

136 AGF Primeur 6 • 2022

Australische Fingerlime NL: Fingerlime, caviar lime FR: Citron caviar, citron digité, finger lime DE: Fingerlime, Lime Caviar, Limepearls EN: Fingerlime, Dooja lime, Gympie lime ES: Caviar citrico IT: Caviale di limone, fingerlime

Australië heeft zes soorten inheem se citrusrassen, waarvan de meest bekende en inmiddels gecultiveerde soort de fingerlime is. De fingerlime is een lid van de citrusfamilie en wordt gevonden in de vochtige en subtropische wouden van Australië. In het wild is de fingerlime genetisch zeer divers. Het vermogen om op verschillende grondsoorten te groei en samen met de tolerantie voor extreme droogte, ziekteresistentie en zoutgehalte maakt de boom zeer geschikt als onder stam. Ook voor de veredeling is de finger lime een vaste partner in de citruscultuur. De fingerlime is voor het eerst geïdentifi ceerd en gecatalogiseerd als een ‘potenti eel’ commerciële vrucht in 1895. De vrucht heeft een enorme verscheiden heid aan schil en pulpkleuren: van groen, geel, roze, lichtrood tot diep donkerrood en in formaat van 3 tot 14 cm lang. Afzon derlijke bolronde cellen zitten samen gepakt in de schil, die, wanneer de schil wordt opengebroken, eruit barsten zonder kapot te gaan. Pas als men er op bijt dan barsten ze open in een overweldigde frui tige en frisse limesmaak. Vanaf ca. het jaar 1995 is er voorzichtig export vanuit Australië naar Europa op gang gekomen. Het mag duidelijk zijn dat andere citrustelende landen zich inmid dels op deze lucratieve markt begeven. Landen als: Israël, Nicaragua, Guatemala, Florida, Californië, Italië en Spanje zorgen samen met Zuid-Afrika voor een jaarron de Enkeleaanvoer.variëteiten die zijn ontstaan in Australië: ‘Alstonville’ is een selectie uit 1989. De vrucht is 4 tot 8 cm lang. De schil is donkergroen tot zwart met lichtgroen vruchtvlees. Oogst augustus en septem ber. ‘Blunobia Pink Crystal’ De 4 tot 8 cm lange vrucht is groen-bruin van kleur met dieproze vruchtvlees. Oogst in augustus en september. Als cultivar in 1988 geïn troduceerd. ‘Byron Sunrise’ heeft een groen- bruine tot zwart gekleurde schil bij volledige rijpheid. Het vruchtvlees is oran je/rood van kleur en wordt donkerder naarmate het is blootgesteld aan de bui tenlucht. 4 tot 8 cm lang met een diame ter van 15 tot 25 mm. Sinds 2010 geregis treerd. ‘Durhams Emerald’ Afkomstig uit het noordelijke rivierendistrict en werd in 1994 in cultuur gebracht. De vruchten zijn 4 tot 8 cm lang, zwart van kleur met sma ragdgroen vruchtvlees. Durhams Emerald is een zware drager tijdens de zomer tot de late herfst, met het hele jaar door een continue lichte oogst. ‘Jali Red’ Sinds 2010 is deze variëteit geregistreerd. Met een donkergroene schil en een cilindri sche bes van 40-80 mm lang, 15-25 mm in diameter. Het vruchtvlees/blaasjes is rood/roze, 2-3 mm in diameter. Het vlees/ de blaasjes worden donkerder bij bloot stelling aan lucht gedurende enkele uren. ‘Judy’s Everbearing’ een selectie uit 1993. Deze cultivar draagt het hele jaar door met een piek tussen zomer en herfst. ‘Pink Ice’ is ontstaan in Alstonville aan de uiterste noordkust van NSW en werd geselecteerd in 1989. De vrucht is een cilindrische bes, 4-8 cm lang, 15-25 mm in diameter. Varia tie van schilkleur groen tot bruin en roze, blaasjes van helder tot verschillende tin ten Enkeleroze.commerciële partijen brengen de fingerlime onder eigen merk op de markt zoals: Limeburst®, OZLIME Brand® en Daleysfruit®. Bewaren: Afhankelijk van de variëteit, verse vruchten 4 tot 5 weken bij 5°C en 2 tot 3 weken bij 10°C. Onder de 4°C ont staat LTB. Vers ingevroren bij – 18°C 3 tot 6 maanden. Het is voornamelijk de horeca die de fin gerlime verwerkt, o.a. als garnering bij zeebanket. Fingerlime wordt ook ver werkt in smoothies met yoghurt en ijs. Wodka en bier met fingerlime is inmiddels ook op de Voedingswaardemarkt. per 100 vers gram pro Energieduct: 91 kcal Water 74 g Eiwit 2,2 g Koolhydraten 15,5 g Calcium 46 mg Magnesium 24 mg Kalium 270 mg Natrium 4 mg Vitamine C 48 mg Vitamine B ...................... 0,37 mg ©Dick Pijpers www. allesovergroentenenfruit.nl Pijpers (Citrus australasica syn. Microcitrus australasica) Rutaceae

LinkedIn Ary; https://www.linkedin.com/in/ary-van-der-waal-431b0921/

AUTORITEIT HEBBEN ÉN TOCH

Ary van der Waal werkt al 55 jaar met een ander inventarisstuk: de veilingklok. “Veilingmeester zijn bij The Greenery is gewoon fantastisch, elke morgen zeg ik: “Fijn dat ik hier mag zitten.’ De klok is voor mij nummer 1.”

MET WILDE HAREN RONDRIJDEN OP EEN PUCH

AARDIG ZIJN Veilingmeester of afslager zijn, is niet voor iedereen weggelegd, zeker in de tijd vóór de digitalisering. “Je werkt met veel men sen en geld en daarbij is er altijd spanning. Ik heb vroeger heel wat afslagers opge leid. De grootste kerels zijn soms na een paar weken huilend bij de klok weggelo pen. Op de veiling zijn allerlei ongeschre ven wetten en regels. Als veilingmeester moet je een bepaalde autoriteit hebben en toch ook aardig zijn, dus soms ben je heel streng en een andere keer meegaand. Fou ten kan iedereen maken, ik ook, maar con flicten daarover wil je vermij den, want het doel is producten zo snel mogelijk en tegen een zo hoog mogelijke prijs verkopen. De klanten willen na hun aan koop ook zo snel mogelijk hun gekochte product naar hun afne mers brengen.”

Wanneer iemand lang in dienst is bij dezelfde werkgever mag deze bij wijze van spreken tot de inventaris van het bedrijf gerekend worden.

Als veilingmeester bepaalt Ary de startprijs. Een span nend moment waarbij hij geen inschattings- en typfout mag maken. “Ik ga puur op mijn gevoel af én ben een control freak. Door scherp te zijn en jezelf telkens te controleren lukt het me meestal nog om iedereen voor te zijn als ik een verkeerde prijs intyp. Zo niet, dan moet het over, want uiteindelijk is het geld van de tuinder en ik wil altijd dat die telers het maximale krijgen dat eruit te halen is. Het kan echter heel raar lopen. Kassperziebonen kunnen bij voorbeeld op maandag voor 3 euro per kilo op de klok gaan en op vrijdag doen ze 12 of 13 euro per kilo.”

In die 55 jaar is Ary ook weleens plichts getrouw achter de klok gekropen. “Soms voelde ik me helemaal niet lekker en heb ik toch achter die klok gezeten. Omdat je tij dens het veilen helemaal niet aan ziek zijn kunt denken was het daarna altijd nage noeg weer over,” vertelt hij. Ary spreekt nog altijd vol vuur over de klok en denkt nog niet aan stoppen. Op zijn jubileum gaf hij tijdens de feestelijke onthulling van zijn ‘Waalkamer’ aan nog wel 5 jaar door te willen gaan.

Ary is op zijn 15e al aan de klok verknocht geraakt. Hij had geen zin in de school banken, maar vond het wel leuk om op de veiling aan de slag te gaan en startte daar als administratief medewerker op veiling Zwijndrecht. “Ik reed liever met mijn wilde haren rond op mijn Puch en speelde gitaar. Mijn haar is wel korter nu en ik speel nu heerlijk golf,” lacht Ary. In de avonduren leerde hij door totdat hij het vwo-diploma ook op zak had. En, onder tussen maakte hij ook carrière binnen de veiling en de sales en is blij met The Greenery als werkgever. Ary: “Die bestaat uit een fantastische directie, ICT, sales team en natuurlijk onze telers, ze hebben mij altijd ondersteund en gedragen.”

VOOR TELERS HET MAXIMALE ERUIT HALEN

### 137AGF Primeur 6 • 2022 Inventaris

ALLES IS ONTSTAAN VANUIT DE KLOK Ook al zijn de klok en Ary inventaris, ze zijn zeker niet stoffig. “Recent hebben we een webshop toegevoegd. Digitalise ren is de toekomst. Als The Greenery zijn we hierin voorloper van de vernieuwing geweest met veilen op afstand. Stel je voor met corona dat iedereen nog naar de afmijnzaal had moeten komen, dan waren we verloren geweest.” Ondanks alle veran deringen heeft de klok zijn waarde weten te behouden. “Alles is ontstaan vanuit de klok. Tegenwoordig speelt de klokprijs nog een belangrijke rol in verkooponder steuning,” sluit Ary zijn verhaal enthousi ast af. (ML)

Ary van der Waal is met passie verknocht aan de klok

Zoals het woord al zegt, gaat het slowjuicen erg langzaam. De nieuw ontworpen, extra grote en bre de vultrechter van 88 mm maakt het slowjuicen een tikkie sneller, want dit maakt het mogelijk om hele groenten en fruit te persen zonder ze eerst in stuk ken te snijden. Een geluidsreducerende knop op het apparaat maakt het persen van sap ook een stuk stil ler: het mechanische geluid wordt met 40% vermin derd. Ook het schoonmaken kost minder tijd. Door het roestvrije staal en plastic is alles makkelijk af te spoe len en droog te maken. Ook komt de juicer met een speci ale borstel waarmee je het filter schoon kunt maken. Het eni ge nadeel zou kunnen zijn dat de juicer erg groot is en dus veel ruimte in de keuken in beslag neemt.

Lenna Omrani Wanneer je fotograaf, receptontwik kelaar, vegetarisch bent en liefheb ber van groenten en fruit dan kun je wel voor mooie plaatjes zorgen op Instagram. Check maar eens de pagi na van Lenna Omrani.

Sneller slowjuicen

138 AGF Primeur 6 • 2022 Chips van voedselafval Als je geen kippen of varkens houdt is er een nieuwe manier om van voedselafval af te komen. Sage ontwikkelde de FoodCy cler waarmee voedselresten worden omgezet naar EcoChips™. De FoodCycler werkt met een geautomatiseerd programma dat voedselresten droogt, vermaalt en koelt tot geurloze Eco Chips. Voedselresten gaan in slechts een paar uur van bak vol tot handvol. De maalemmer heeft een inhoud van 2 liter die tot 0,34 liter EcoChips kan worden teruggebracht. In ongeveer 4 uur wordt uw huishoudelijke voedselafval tot minder dan 80% van het oorspronkelijke volume teruggebracht. Een systeem voor koolstoffiltratie zorgt dat er geen vieze geurtjes ontstaan. Of de chips lekker zijn om op te eten, staat niet in de beschrij ving….

Weeg je BMI Fitbit is bekend van de fitnesstrac kers, maar het bedrijf heeft ook enke le slimme weegschalen op de markt gebracht. Daarmee meet je onder andere je BMI en het apparaat is te koppelen met je wearable. Door de Fitbit app te verbinden met de weeg schaal, krijg je een overzicht van al jouw voorgaande metingen. Zo zie je precies hoe je gewicht de afgelopen weken vooruit is gegaan. Duurdere versies van deze slimme weegschalen kunnen onder andere je vetpercenta ge meten en hebben een geheugen voor meerdere personen. Kwestie van koppelen met de Fitbit-applicatie en het hele gezin kan gebruikmaken van één en dezelfde weegschaal. Zodra je op de Aria Air stapt, herkent de weeg schaal wie je bent en stuurt het appa raat de meting door naar de app. Het enige wat je nodig hebt is bluetooth en een wifiverbinding.

139AGF Primeur 6 • 2022 HootSuite Social media worden, zoals elke ondernemer weet, steeds belang rijker. Het gaat niet zozeer om het lukraak posten van de laatste aan biedingen, maar om het aangaan van een conversatie met je doel groep. De bekende social media zoals Facebook en Twitter zijn daar bij uitstek voor geschikt. HootSui te is er om het aangaan van deze conversaties makkelijker te maken. Met andere woorden: je kunt de diverse social mediakanalen beheren via HootSuite. Als mkb’er richt je je bijvoorbeeld op een specifieke niche, via HootSuite kun je dan in de gaten houden wat er over je niche wordt gezegd. Zo kun je snel op vragen vanuit de doelgroep rea geren en je zelf profileren als specialist binnen je niche. Daar naast kun je ook bijvoorbeeld tweets inplannen, om makkelijker een planning of contentkalendar voor social media na te leven.

Weetje: Tomatensap smaakt beter in de lucht

Nog een manier om voedselverspilling te vermin deren. Gewoon alles opeten wat je in huis hebt. De Plant Jammer app helpt daarbij. Het is niet zomaar een gewone recepten-app, want deze app werkt met kunstmatige intelligentie om gerechten te maken met alle restjes die je nog in je koelkast hebt. De recepten-app is gemaakt door een samenwerking tussen professionele chef-koks en datawetenschap pers. Met eenvoudige symbolen om je eten te kiezen en variaties voor elk gerecht helpt Plant Jammer je om zo min mogelijk voedsel te verspillen. Daarnaast wordt het volgen van een gezond vegetarisch dieet gemakkelijk gemaakt met een receptenboek waarin je maaltijden kunt opnemen op basis van de keuken, smaken en ingrediënten die je tot je beschikking hebt.

NALscribe NALscribe zet spraak nauwkeurig in realtime om in tekst terwijl een per soon spreekt. Ontworpen voor zakelijk gebruik met iPad (bijv. klantenservice, gezondheidsafspraken) en iPhone/iPad voor persoonlijk gebruik om mensen met gehoorproblemen te ondersteu nen, biedt NALscribe continue spraak ondertiteling zonder time-out en onbe perkte minuten. Het is altijd klaar voor gebruik en zal niet onverwachts halver wege een zin wegvallen, wat betekent dat u minder tijd hoeft te besteden aan bedieningselementen en meer tijd kunt besteden aan het concentreren op klanten en uw kernactiviteiten. NALs cribe is ontworpen om on- of offline te worden gebruikt. Hoewel online een iets hogere herkenningsnauwkeurig heid beschikbaar is, biedt de offline modus verbeterde spraakgegevensbe veiliging/privacy of waar geen betrouw bare internetverbinding beschikbaar is.

In een vliegtuig neemt je smaakvermogen al heel snel af. Hoe dat komt? Door de droge lucht, lage druk en lage vochtigheidsgraad duurt het langer voordat je geur- en smaakreceptoren in je hersenen geprikkeld worden. Hierdoor smaakt alles in de lucht minder lekker dan op de grond. Bovendien is een lawaaierige omgeving ook niet bevorderlijk voor je eetlust. Bij de samenstelling van de maaltijden voor in de lucht wordt vaak gebruik gemaakt van umami-kruiden. “Als mens heb je verschillende smaken in je mond: zoet, zout, zuur, pittig, bitter en de kenmerkende umami-smaak,″ zegt Ad Visbeen, food specialist van KLM. “Een goed voorbeeld van deze smaak is tomatensap. Als de tomaat in de lucht is, heeft het een andere smaak. We zien dan ook dat het aan boord van onze toestellen veel meer wordt gedronken dan op de grond.″

€Jaarabonnement75,-inNederland en België € 90,- in andere landen automatisch doorlopend tot schriftelijke opzegging tot 2 maanden voor de HetCopyrightvervaldatumisniettoegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van AGF-Primeur, door AGF-Pri meur gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen.

AlleDisclaimer(redactionele) informatie, waaronder begrepen adviezen, ideeën en meningen, is op zorgvuldige wijze en naar beste weten samengesteld. De inhoud en inkleding van advertenties is bepaald door of namens adverteerders en wordt door AGF-Primeur niet beoordeeld op de juistheid, volledigheid en rechtmatigheid daarvan. AGF-Primeur en auteurs zijn niet aan sprakelijk voor schade in verband met gebruik van (redactionele) informatie en de inhoud en vormgeving van advertenties.

25 jaar geleden ... juni 1997 (Primeur • elfde jaargang)

Ondanks de vele zorg die aan deze uitgave is besteed, kunnen er fouten voorkomen. Onze excuses hiervoor. Wij willen allen hartelijk danken die aan het tot stand komen van deze uitga ve heeft meegewerkt. In het bijzonder danken wij God die kracht en wijsheid geeft.

140AGF Primeur 6 • 2022 AGF-PRIMEURColofon bv Stevinweg 2, 4691 SM Tholen Tel +31 (0)166 - 69 82 00 info@agfprimeur.nl • www.agfprimeur.nl Uitgever en hoofdredacteur: Pieter MarjetRedactie:BoekhoutLubbers-Bruijnse, Martine van der Wekken, Izak Heijboer, Thijmen Tiersma, Liesbeth Stikkelman, Carolize Jansen, Clayton Swart Colinda van Hemert, Peter De Craemer, Jannick Flach AdvertentiesSandorIllustrator:Paulus& abonnementen: Andries Gunter, T. +31 (0)166 698232 - andries@agfprimeur.nl ViolaVormgeving:vanden Hoven, Martijn van Nijnatten VeldhuisDrukkerij:Media BV, Meppel

AGF-PrimeurPrivacy legt uw klantgegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeen komst, of wanneer u in het kader van dienstverlening contact heeft met AGF-Primeur. De gege vens worden tevens gebruikt om u te informeren over producten en diensten van AGF-Primeur en zorgvuldig geselecteerde derden.

Zo goed kan gezond zijn

Het nieuwe label van Van Oers United

Gepassioneerd, van het zaadje in de grond tot de groenten op het bord. Vers, puur en vooral heel lekker. Met twee benen op het land waar onze groenten groeien en met ons hart in de keukens van miljoenen mensen. www.primealeunited.com

We proudly present