კარლო როველი: რისი გვჯერა დარწმუნებულობის შესახებ ჩვენი ყველაზე სანდო რწმენა ისაა, რომელიც მუდმივ შეკითხვებს უძლებს
Carlo Rovelli: What We Believe About Certainty Our most reliable beliefs are those that survive constant questioning
CARLO ROVELLI is a theoretical physicist. His latest book is “Helgoland: Making Sense of the Quantum Revolution.”
მ
მაგრამ სრულად არ ვარ მათში დარწმუნებული. არასოდეს გვაქვს სრულად დარწმუნებულობის საფუძველი, მაგრამ არც გვჭირდება - არც გვინდა. სრულ უცოდინარობასა და სრულ დარწმუნებულობას შორის უზარმაზარი შუალედური სივრცეა, სადაც ჩვენ ჩვენს ცხოვრებას ვატარებთ. ჩვენ ვვითარდებით და ჩვენი რწმენის ეჭვქვეშ დაყენებისადმი ღიაობით, ვაგროვებთ მეტ სანდო ცოდნას. ეს მეცნიერული აზროვნების ერთ-ერთი ფუნდამენტია. ყველაზე სანდო რწმენა ისაა, რომელიც მუდმივ შეკითხვებს უძლებს. თუკი გვჯერა, რომ დედამიწა მრგვალია, ხოლო პენიცილინი კი ფილტვების ანთებას კურნავს, ეს მხოლოდ იმიტომ რომ მეცნიერებმა ჩვენი წინაპრების რწმენა-წარმოდგენები, მაგალითად, რომ შეგვეძლო დედამიწის კიდეში გემით გაცურვა ან ჯადოქრობა რომ მედიცინის ერთ-ერთი კანონიერი ფორმა იყო, ეჭვქვეშ დააყენეს. ალბერტ აინშტაინმა ნიუტონის მეცნიერება დააყენა ეჭვქვეშ,
I
believe in justice. I believe that the Earth is round. I believe that my name is Carlo and that my father’s name was Franco. I believe that life is worth living. My beliefs are rooted in me. They define me. I hold them dear and I strenuously defend them against any challenge. But I am not certain about them. We never have total certainty, nor do we need it — or want it. Between full ignorance and total certainty there is a vast intermediate space where we conduct our lives. We grow, and we gather more reliable knowledge, by being genuinely open to the questioning of our beliefs. This is the core teaching of scientific thinking. The most reliable beliefs are those that survive questioning. If we believe that the Earth is round and that penicillin cures pneumonia, for example, it is because scientists doubted the proclamations of our ancestors that you could sail a ship off the edge of the Earth, or that incantations were a legitimate form of medicine. Albert Einstein questioned Newtonian science, and quantum theory questions the picture of the world of classical mechanics. There was a time when we thought that reality was
© 2022 The New York Times Company and Carlo Rovelli
ჯერა სამართლიანობის. მჯერა რომ დედამიწა მრგვალია. მჯერა რომ ჩემი სახელია კარლო და მამაჩემს ფრანკო ერქვა. მჯერა, რომ სიცოცხლე ღირს. ჩემი რწმენა-წარმოდგენები ჩემშია გამჯდარი. ისინი განმსაზღვრავენ. ისინი ძვირფასად მიმაჩნია და ნებისმიერი გამოწვევისგან მტკიცედ ვიცავ მათ.
45
