110|FOTOQRAFİKA
STUDİYADAN KƏNARDA QURULAN NATÜRMORT Təsviri sənətin çoxəsrlik tarixinə fransızcadan tərcümədə “cansız əşya və ölü təbiət” tutumu kimi daxil olan natürmort fotoqrafiyada da bu sahənin önəmli janrı kimi tanınmaqdadır. Ancaq indiki halda onun sənət taleyinin təsviri sənətdə oldugunu təsdiqləməkdən demək olar ki, uzagıq. Başqa sözlə desək, natürmortu təşkil edən detal və atributlar XV-XVI əsrlərdə təsviri sənətin süjetli tablo və tarixi janrlarında ümumi kompozisiyaya onu tamamlayacaq element kimi daxil edilməsinə baxmayaraq, yalnız XVII əsrdən başlayaraq hollandlar və flamandlar tərəfindən müstəqil janr kimi təqdim edilməsinə başlanmışdır. Bu da heç şübhəsiz o vaxta kimi “cansız əşya və ölü təbiət”, eləcə də “sakit həyat”ın daşıyıcısı kimi qəbul olunan natürmortu hollandların
və flamandların bir qədər fərqli dəyərləndirmələri ilə əlaqədardır. Belə ki, Azərbaycan rəssamı Səttar Bəhlulzadənin də çəkdiyi natürmortlarda kompozisiyaya daxil etdiyi əşyaları mənalandırmaq istedadı heç şübhəsiz müəyyən qədər Qərbi Avropalıların XVII əsrdə gerçəkləşdirdikləri bədii ənənədən qaynaqlanır. Etiraf edək ki, əsasən XX əsrdə davamlı və intensiv inkişafını yaşayan Azərbaycan təsviri sənətində, xüsusilə də dəzgah rəngkarlıgında həmin yüzilliyin başlangıcından əsasən Bəhruz Kəngərlinin yaradıcılıgında yer almaga başlayan natürmort janrı, özünün əsl bədii yüksəlişini məhz Səttar Bəhlulzadənin yaradıcılıgında tapdı. Bu da o vaxta kimi yerli ideoloqlar tərəfindən sıradan qəbul olunan natürmorta ümumi münasibəti demək olar ki, kökündən dəyişdi. Başqa sözlə desək, XVII əsr natürmortlarında alleqorik, bir qədər də fəlsəfi məna tutumu ifadə edən meyvələr və gül-çiçəklər
