Przegląd Wielkopolski ● 2020 ● 4(130)
Wacław Strykowski
Wspaniałe lata sześćdziesiąte XX wieku: Klub i Studencki Teatr „Nurt” Wprowadzenie Szósta dekada XX wieku podarowała studentom piękny okres ich życia społeczno-kulturalnego. Po śmierci Stalina (1953) i Październikowym Przełomie i Odwilży (1956) rozkwitała pomysłowością i bogactwem form życia artystycznego i towarzyskiego organizacja Zrzeszenie Studentów Polskich (ZSP). Była to demokratyczna, samorządna i prawie niezależna organizacja młodzieży akademickiej, do której należało około 80% ówczesnych studentów. W jej ramach funkcjonowały „rady”, „komisje”, „zespoły” dające szanse na samodzielne działania we wszystkich dziedzinach życia studenckiego, a więc nie tylko kulturalnego, ale również towarzyskiego, naukowego, ekonomicznego, turystycznego, społecznego itd. W całym kraju następował żywiołowy rozwój kultury studenckiej. Powstawały i działały kabarety oraz teatry studenckie, takie jak „Bim Bom” w Gdańsku, Studencki Teatr Satyryczny (STS) w Warszawie, „Kalambur” we Wrocławiu, „Pstrąg” i „Cytryna” w Łodzi, „Piwnica pod Baranami” i Teatr STU w Krakowie. Również Poznań mógł poszczycić się całą listą kabaretów i teatrów, o których było głośno nie tylko w tym mieście: grupy teatralne „Pegaz” i „Pegazik” (Wyższa Szkoła Ekonomiczna), „Ramzesik” (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza), „Klops” (Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego) – protoplasta słynnego później Teya, Teatr Ósmego Dnia i wreszcie Studencki Teatr „Nurt”, o którym jest ten artykuł. Zjawiskiem szczególnie charakterystycznym dla życia studenckiego lat sześćdziesiątych były również kluby. Poza klubami poszczególnych uczelni w Poznaniu działały także dwa o charakterze środowiskowym – były
to: „Od nowa” i „Nurt”. Ambicją każdego klubu studenckiego było organizowanie spotkań z wybitnymi ludźmi nauki, kultury i sztuki, stworzenie własnego zespołu artystycznego, organizowanie wieczorków tanecznych itp. Okres ten przyniósł także silny i dynamiczny rozwój kół naukowych, powstanie towarzystw, tworzenie się zespołów chóralnych, dyskusyjnych klubów filmowych, a także organizowanie juwenaliów. Wróćmy jednak do kabaretów i teatrów studenckich, gdyż były one swoistym fenomenem kulturalnym i artystycznym. Kreowały zupełnie nowe formy kultury – stając się awangardą teatralną, często alternatywną i konkurencyjną wobec teatrów zawodowych, skupiając nie tylko twórców i wykonawców związanych z uczelniami, ale również z szerszych kręgów. Niektóre z tych teatrów uzyskały później status teatru zawodowego, jednocześnie pozostając nowatorskimi, poszukującymi, otwartymi i niezależnymi. Również w latach sześćdziesiątych pojawiły się nazwiska ciekawych twórców, które stały się na wiele lat ikonami polskiej kultury. W tym gronie należy wymienić Agnieszkę Osiecką, Wojciecha Młynarskiego, Jonasza Koftę i Marka Grechutę. Dla życia artystycznego studentów wydarzeniami szczególnej wagi były festiwale i konkursy piosenki studenckiej. Od 1962 roku pod auspicjami Zrzeszenia Studentów Polskich zaczęto organizować w Krakowie Ogólnopolskie Studenckie Konkursy Piosenkarzy, na których ujawniły się takie talenty piosenkarskie jak: Ewa Demarczyk, Edward Lubaszenko, Bogdana Zagórska, Zdzisława Sośnicka, Piotr Szczepanik, Zygfryd Klaus, Mirosława Kowalak, Urszula Sipińska, Maryla Rodowicz i inni.
39