#03-2011 GRATIS
opinie en lifestyle magazine voor growers en blowers
Guerilla Als ik dit typ is het rotweer. Het is grijs en nat, niet echt lekker voor een ¿jne wandeling in de Pooie 1ederlandse natXXr. 2n]e kweekPedewerker 3iet *roen wrijIt ]ich daarentegen in de handen. 'it is een Xitgele]en kans voor heP oP nieXwe locaties te scoXten oI al gevonden plekken te Eewerken. 3iet is naPelijk een enthoXsiast gXerillakweker, en volgens heP ]ijn regenachtige dagen als de]e priPa geschikt oP er op Xit te gaan. -e komt immers letterlijk en ¿guurlijk bijna geen
ste tijd krijgen te verduren blijft het mooi om te
hond tegen als je op een natte dag als vandaag de
lezen hoeveel plezier we met zijn allen aan ons
natuur opzoekt. En dat is precies wat Piet en an-
groene kruid beleven. Laten we hopen dat dat
dere guerillakwekers het liefst zien, want zo kun-
ook in de toekomst mogelijk blijft.
nen zij ongestoord werken aan hun vrije tuintje in de natuur. In een uitgebreid artikel geeft Piet in
Want hoe je het ook went of keert, de War on
dit nummer een aantal tips voor het kweken in het
Drugs blijft voor generaal Opstelten en zijn ad-
wild. Waar vind je geschikte locaties, hoe bereid
judant Teeven een favoriet onderwerp. Via hun
je de grond voor, werk je met zaad of stekken,
huisorgaan De Telegraaf bestoken ze het volk bij-
hoe bestrijd je slakken, etcetera. Cannabiskrijger
na dagelijks met nieuws van het front. Dat daar-
Piet zal ook later dit jaar verslag blijven doen van
bij wel eens een loopje met de waarheid wordt
zijn eigen guerillakweek.
genomen is niet verrassend. In tijden van oorlog is de waarheid het eerste slachtoffer, is een be-
Overigens lees je veel meer artikelen over de
kend citaat over oorlogsvoering. Zo meldde Op-
kweek van onze geliefde cannabisplant. We nemen
stelten tijdens een bezoek aan Amsterdam dat de
weer eens het kweken met LEDs onder de loep, kij-
invoering van de wietpas alleen maar goed voor
ken naar bewateringssystemen en de (ideale) pH,
de hoofdstad zou zijn. Onzin natuurlijk, net zoals
en schrijven over een nieuw product, waarmee het
de opmerkingen van de burgemeesters van Roo-
ontkiemen van zaad verbeterd zou worden. En na-
sendaal en Etten-Leur, dat de overlast van wiet-
tuurlijk vind je ook de gebruikelijke bijdragen van
toeristen zo was afgenomen, na de sluiting van
Ed Rosenthal en Jorge Cervantes.
coffeeshops in die gemeenten. Verslaggevers van de regionale krant meldden dat ze al om negen
Over kweken gesproken, zet 25 april in je agen-
uur ’s ochtends de eerste hosselaars op straat
da. Dan zendt de NCRV de ¿lm Nederwiet de
tegenkwamen. Maar ja, als je eerst zo ferm in-
moevie uit. We spraken met een van de makers
grijpt, wil je later natuurlijk niet toegeven dat
van deze teledocumentaire, Maaik Krijgsman, die
het voor niks was.
zelf ook aan het kweken sloeg, om zo een beter inzicht in het onderwerp te krijgen. Naast een
En zo modderen we voorlopig voort. We hebben
verslag over hun eigen kweekactiviteiten komen
een kabinet dat totaal anticannabis is, en onlangs
ook coffeeshopondernemers en kwekers aan het
zelfs al mijmerde over een private gevangenis, zo-
woord. Een van hen is Doede de Jong, die eerder
als in de Verenigde Staten. Want dat snappen ze
al eens in dit blad is geportretteerd. Doede is een
dan weer wel, hun verkrampte antiwiet-beleid zal
kweker uit Friesland die openlijk voor zijn activi-
immers alleen maar resulteren in grotere gevange-
teiten uitkomt. Dat hij daarvoor al enige malen
nissen. Ja, Opstelten ziet het helemaal zitten, ge-
voor de rechter stond maakt hem niet uit. Het
tuige zijn laatste oprispingen; growshops moeten
gaat hem om het principe; het kweken van een
strafbaar worden, en iedereen die de kweek van
plantje zou niet strafbaar moeten zijn. Alleen al
cannabis mogelijk maakt, zou ook een straf tot
om het portret van Doede de Jong zou iedereen
maximaal drie jaar moeten krijgen.
naar deze ¿lm moeten kijken. Haha, dan heb je inderdaad extra gevangenisNaast al deze aandacht voor de growers onder
sen nodig. Ik reserveer vast een plaatsje in het
ons, komen de blowers in dit nummer ook weer
dichtstbijzijnde Huis van Bewaring, want met
aan hun trekken. In vaste rubrieken als portret
onze tips voor de guerillakweek mogen wij later
van een blower en de eerste keer laten we de
vast ook de bak in. Ik zou zeggen, tot ziens daar!
blower aan het woord over zijn of haar ervaringen
Het kon wel eens druk worden.
met wiet en hasj. Wernard Bruining bezocht de prachtige coffeeshop Wiz-Art in Stadskanaal en sprak daar ook een aantal liefhebbers. Ondanks
5oE 7Xinstra
Voorwoord van de uitgever De Nederlandse overheid voert een liberaal beleid t.a.v. cannabis. Het gebruik van cannabis wordt in de Nederlandse Opiumwet niet strafbaar gesteld. Vele gemeenten gedogen coffeeshops van waaruit hasj en wiet worden verhandeld. Met het gedogen van deze coffeeshops heeft de overheid een goede scheiding van de drugsmarkten weten te bereiken. Zo’n één miljoen blowers weten de weg naar de coffeeshop te vinden of voorzien d.m.v. kleinschalige hennepteelt in hun eigen gebruik. De cannabisconsument is de samenleving op geen enkele wijze tot last. Hij wordt in ons land dan ook terecht niet als een crimineel behandeld. Sommige politici en vertegenwoordigers van het openbaar bestuur zijn groot voorstander van het legaliseren van cannabis. Aan legalisatie gaat gewoonlijk een lange periode van normalisatie vooraf. De uitgever hoopt middels het blad ‘Highlife’ het publiek te informeren en hiermee een positieve bijdrage te leveren aan de normalisatie van cannabis. In zijn blad geeft hij zowel voor- als tegenstanders van cannabis de ruimte hun mening te ventileren. Dit betekent niet dat de uitgever het met de inhoud van alle artikelen of advertenties eens is. De uitgever distantieert zich uitdrukkelijk van gepubliceerde uitlatingen of afbeeldingen die de indruk wekken dat er reclame wordt gemaakt voor het gebruik of productie van cannabis. Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook vermenigvuldigd of overgenomen worden zonder voorafgaande toestemming van de uitgever en de andere auteursrechthebbenden. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud en/of de doelstelling van de advertenties. De redactie neemt geen enkele verantwoording voor ongevraagde inzendingen.
alle politieke shit die blowers en growers de laat-
3
03 11
24
29
34
Deze keer staat in de serie Fenomenen in de
De NCRV zendt op 25 april de ¿lm ‘Nederwiet
Aantallen zijn niet te geven, maar dat het le-
Cannabisbranche niet een persoon, maar een
de moevie’ uit. Highlife sprak met ¿lmmaker
gertje van inventieve guerillakwekers groeit is
coffeeshop centraal. Wiz-Art (Stadskanaal)
Maaik Krijgsman en wietkweker Doede de
zeker. Je moet wel over karakter beschikken,
is een kunstige coffeeshop die fraai gedeco-
Jong, die uitgebreid wordt geportretteerd.
want strategie en planning zijn belangrijk. Een
reerd is. Je wordt al high door er alleen maar
De ¿lm volgt twee kwekers en twee coffee-
guerillakweker is een sluwe vos die nooit zo-
naar te kijken! Er is een bar met twee gezich-
shopondernemers. Zij vertellen in de docu-
maar iets doet. Hij ‘leest’ het terrein, neemt
ten. Aan de inloopzijde kun je hasj en wiet
mentaire wat hun beweegt, hoe zij te werk
risico’s en is bereid bij nacht en ontij keihard
kopen, om de hoek kun je aan dezelfde bar
gaan, welke problemen ze tegenkomen en
te werken. Piet Groen, zelf een commando
rustig zitten voor een praatje.
wat het allemaal oplevert.
37
80
88
In 1993 kwam in Barcelona de cannabisbe-
La Palma is een van de steilste eilanden van
In Japan wordt Fugu als een exclusie-
weging op als protest tegen het verbod om
de wereld. Het is een eldorado voor de avon-
ve delicatesse beschouwd. Fugu geniet
wiet in een openbare ruimte te mogen ge-
tuurlijke vakantieganger. Het eiland heeft
een status die vergelijkbaar is met die
bruiken. Uit die beweging ontstond in 2002
veel vulkanen, diepe kloven, dichte bossen
van champagne of oesters bij ons. Fugu
de eerste Cannabis Social Club (CSC). In-
en een ruige zee. Er wachten stoere wan-
schijnt niet alleen hemeltergend lekker te
middels zijn er over heel Spanje verspreid
delingen, onvergetelijke parapente-vluchten,
smaken, maar ook garant te staan voor
meer dan honderd CSC’s. Die clubs bieden
spectaculaire mountainbike-tracks en Àinke
een exquise trip. Dat je daarbij 61% kans
blowers niet alleen de gelegenheid om te
duiken. En laten we de stranden niet verge-
loopt in de trip te blijven nemen liefheb-
blowen, maar zij produceren en verhande-
ten, want zelfs die zijn speciaal.
bers graag voor lief...
Tips voor de guerillakweker
Fenomenen: Wiz-Art
Nederwiet de moevie
van de oude stempel, geeft een aantal tips.
Cannabis Social Clubs
La Palma
Harakiri à la carte
len ook wiet.
Features:
Fenomenen: Stadskanaal
29
“Voor de gezelligheid”
32
Nederwiet de moevie
34
Cannabis Social Clubs
37
Wonderland lichtshow
52
Stoner Films: Super High Me
60
Mediwiet: Mission completed
64
Street art van Faith 47
68
Krach: Gierende adrenaline
70
La Palma
80
Bewateringssystemen, deel 2
42
High Gadgets
48
Alles over pH, deel 2
44
Muziek terwijl u blowt
50
LED: groen alternatief?
46
Film: Smokescreen
66
Jorge Cervantes
57
België
76
Ask Ed
73
De eerste keer
95
Wietposter
94
Film: Grabbelton
96
Rubrieken: Voorwoord
Inhoudsopgave Nicole Maalsté
En verder: 3
Los Bomberos
20
5
De Stelling: Wiethuis te koop
21
6
Portret van 2 blowers
23 62
Lekker, kamelenmelk!
84
Flash
7
Het ruige leven van RB Djan
Fugu: harakiri à la carte
88
André Beckers
8
Robert Therrien: Grote Kunst
77
Pete Postlethwaite
93
Kweek:
C-Man
16
High Weirdness
17
Product Flash
10
Brievenrubriek
22
Tips voor de guerillakweker
24
Suicide girls
40
En nog veel meer...
5
Column
Thé de cannabis Wie zijn vaderlandse geschiedenis kent weet dat Nederland steenrijk is geworden met de import van inheemse kruiden uit Indonesië en andere verre landen. Veel van die kruiden maken inmiddels deel uit van onze keuken. Zo had ik laatst erwtensoep gemaakt voor mijn Waalse vrienden, waarbij ik drie soorten sambal op tafel had neergezet om naar eigen believen toe te voegen.
naam had besteld. Een van hen meende dat het leek of ik een glas uit een aquarium opdronk. “Wat een boeren zijn die Brabanders”, zei ik die avond tegen mijn vriend. “Ze weten niet eens wat munt-
Mijn vrienden bleken nog nooit sambal te
pen bij het organiseren van een hardloop-
thee is”. Ik was ervan overtuigd dat me
hebben geproefd. Op zo’n moment ben ik
wedstrijdje in ons Belgische dorp. Het leek
dit in de Randstad niet zou overkomen.
stiekem toch altijd een beetje trots op mijn
mij een aardig idee om aan het eind van
voorvaderen, die ons toch maar mooi een
de wedstrijd muntthee uit te delen aan de
beetje cultuur hebben bijgebracht. (Hoewel
hardlopers. Ik had twee kilo Marokkaanse
Geen gemeengoed
ik me natuurlijk terdege realiseer dat het
munt meegenomen van een bevriende
Maar, je raadt het natuurlijk al… Ook in de
importeren van die kruiden niet helemaal
horecaleverancier uit Den Haag. Verbaasd
Randstad blijkt muntthee nog lang geen
op een beschaafde wijze is gebeurd.)
keken de dorpelingen naar de munt. Al
gemeengoed. De bevriende horecaleveran-
snel ging het gerucht dat de Hollanders ‘
cier leverde afgelopen week zijn munt bij
thé de cannabis’ hadden meegebracht. Ik
een van de kroegen op het Haagse Plein
kon me ineens een levendige voorstelling
af, dat pal naast het Binnenhof ligt. Aan die
Een paar maanden daarvoor had ik een
maken van de Hollanders die in vroegere
bar stond toevallig onze minister-president
vergelijkbare ervaring, toen we meehiel-
dagen jenever introduceerden bij de Indi-
Rutte. Verbaasd sprak hij mijn vriend aan:
anen, die dat steevast ‘vuurwater’ noem-
“Zo zo, ik wist niet dat dit tegenwoordig
den. Met het grote verschil dan dat munt-
ook al mocht hier.....”.
Argwaan
thee natuurlijk een stuk onschuldiger is. Geduldig legden we uit dat dit munt was.
Oké toegegeven, hij had de munt verpakt
Dat kenden ze natuurlijk wel uit de tuin,
in grote wietzakken en het is een Marok-
maar ze hadden er nog nooit thee van ge-
kaan. Maar munt ziet er toch écht heel an-
zet. Nadat de grootste durfals een slokje
ders uit dan wiet. En het is wel bijzonder
hadden geprobeerd en de anderen ver-
naïef om te denken dat iemand openlijk
zekerden dat het heerlijk was, lieten de
aan de bar van een café wiet komt leveren.
anderen hun argwaan varen en kwamen ze ook een kopje proeven. De muntthee
Nou krijgt mijn vriend wel vaker dit soort
werd een daverend succes.
opmerkingen naar zijn hoofd als hij munt gaat leveren. Maar van de minister-presi-
Glas uit een aquarium
zins op de hoogte is van de regelgeving en
Ik dacht dat dit een typisch verschil tus-
dat hij op zijn minst weet hoe het spul eruit
sen ons Nederlanders en de Walen was.
ziet. Of zou hij net als onze zuiderburen
Dat die Francofone Belgen daar toch een
en mijn collega’s uit het zuiden nog nooit
stuk achterlijker zijn en dat veel Neder-
muntthee hebben gezien? Bij Balkenende
landers toch iets meer van de wereld
zou me dat verder niet hebben verbaasd,
hebben gezien. Dus ik was zeer ver-
maar van Rutte had ik op een of andere
baasd dat ik laatst vergelijkbare reacties
manier toch iets meer verwacht…
kreeg, toen ik in het universiteitcafé in Tilburg muntthee had besteld. Met vertrokken gezichten vroegen verschillende collega’s zich hardop af wat ik in gods-
6
dent mag je toch verwachten dat die enigs-
Comeback van Beavis & Butt-Head Twee van de iconen van de jaren negentig, de MTV-cartoonpubers Beavis & Butt-Head, maken deze zomer een comeback. Mike Judge, de bedenker van het illustere duo, is eindelijk gezwicht voor de vele verzoeken tot een heropstanding van het tweetal. Of Beavis & Butt-Head anno 2011 nog steeds veel ass kunnen kicken, is nog even afwachten. Wat wel nieuwsgierig maakt, is de aankondiging dat de
Zwemmen in wiet
überpubers in ieder geval de MTV-serie Jersey Shore gaan bekijken. Jersey Shore is een soort realitydocumentaire,
Een kweker in Brabant had onlangs wel een heel cre-
waarbij een aantal Amerikaanse jongeren wordt gevolgd
atieve manier gevonden om zijn favoriete hobby uit
die tijdens een vakantie uit hun dak gaan. Inderdaad, de
te oefenen. Hij had een inpandig zwembad afgedekt
oerversie van het Nederlandse Oh Oh Cherso. Beavis &
met een houten vloer, waarna hij via een zwembad-
Butt-Head zullen er ongetwijfeld raad mee weten.
trapje bij zijn min of meer ondergrondse kwekerij kon komen. Helaas voor hem kwam de politie achter deze ingenieuze vondst. Tijdens de ontmanteling van de kwekerij werden geen arrestaties verricht.
Nieuwe Street Art: Wildbreien
Toekomst Christiania onzeker Na zes jaar procederen heeft het Hooggerechtshof in Denemarken besloten dat de vrijstaat Christiania in Kopenhagen
Wildbreien heet het. Ze hebben al een eigen website
ontruimd mag worden. Of dat ook werkelijk zal gebeuren is
(www.wildbreien.nl) en je ziet steeds meer van hun
nog niet bekend, want het hippiedorp dat al in 1971 werd ge-
werk op straat. Wild-
kraakt trekt nog steeds veel toeristen naar de Deense hoofd-
breien
namelijk
stad. Christiania werd vooral zo populair omdat er jarenlang
een soort street art,
openlijk gedeald mocht worden. De laatste jaren ligt het cul-
waarbij allerlei objec-
turele fenomeen steeds meer onder vuur, vooral ook vanwege
ten bekleed worden
een veranderend politiek klimaat in Denemarken.
in
is
vrolijk
breiwerken.
gekleurde In
het
Amsterdamse Westerpark spotten wij deze twee voorbeelden.
7
Een lange adem In mei 2004 liep een cliënt van me tegen de lamp toen de politie in twee door hem verhuurde appartementen hennepkwekerijen aantrof. Hij overhandigde de politie huurovereenkomsten en dacht er hiermee vanaf te zijn. Zijn uit Oost-Europa afkomstige huurders waren nergens te vinden en om die reden geloofde de politie niet dat er sprake was van verhuur.
van een hennepplant per oogst 16,35 liter zou bedragen. Een erg groot verschil. Met de wetenschap dat voeding in vaste verhoudingen aan water wordt toegevoegd, heb je bij een waterverbruik van 16,35 liter
In de strafzaak die volgde werd mijn cli-
dat de uitspraak van het Hof niet uitsloot
per plant het dubbele aan voeding nodig
ent op 4 juli 2006 veroordeeld wegens
dat voordeel uit hennepteelt was ontnomen
dan bij een verbruik van 8 liter. In plaats
het
van
over de periode waar de vrijspraak betrek-
van maximaal acht keer, zou dan maar
hennep(plantages). Hij werd vrijgespro-
king op had. De zaak moest om die reden
maximaal vier keer geoogst kunnen zijn.
ken van de eveneens ten laste gelegde
opnieuw worden behandeld.
Nu voor drie oogsten was vrijgesproken,
opzettelijk
aanwezig
hebben
zou in theorie hooguit één oogst resteren
hennepteelt. Desondanks legde de rechtbank hem de verplichting tot betaling van
waarmee voordeel had kunnen worden be-
voordeel op. Dat bedrag zou hij hebben
Lege jerrycans voedingsmiddelen
verdiend met de teelt van hennep, terwijl
In de ogen van justitie veranderde er weinig.
hij van die teelt was vrijgesproken. In ho-
Er kon nog steeds een aanzienlijk bedrag
Kweekschema
ger beroep had het Gerechtshof met deze
aan illegale winst worden afgepakt. De poli-
In het proces-verbaal van de politie las
redenering geen enkele moeite. Integen-
tie had een groot aantal lege jerrycans, waar
ik dat groeimiddelen van het merk Canna
deel. Het Hof verhoogde op 6 december
voedingsmiddelen in hadden gezeten, in het
en B’cuzz waren aangetroffen.
2007 de betalingsverplichting tot een be-
pand aangetroffen. Op basis daarvan was
Canna en hoeveel B’cuzz was aangetrof-
€ 107.083,84 wederrechtelijk verkregen
De politie had een groot aantal lege jerrycans, waar voedingsmiddelen in hadden gezeten, in het pand aangetroffen.
haald. Ook dat werd betwist.
Hoeveel
fen bleek niet uit de stukken. De politie had het verbruik van de voeding berekend door uitsluitend een kweekschema van B’cuzz te gebruiken. Ik benadrukte dat ter plaatse ook groeimiddelen van het merk Canna waren aangetroffen. De berekening
drag van € 242.566. Tegen dat oordeel van
een berekening gemaakt van het aantal ge-
was
het Hof werd met succes cassatie ingesteld
realiseerde oogsten. Er zou totaal acht keer
Vervolgens wees ik op het bestaan van A
bij de Hoge Raad. De Hoge Raad oordeelde
zijn geoogst. Omdat de vrijspraak zag op
en B voeding, die gelijktijdig dient te wor-
een periode waarin slechts drie keer kon zijn
den gebruikt. De rapporteur van de poli-
geoogst, was de simpele conclusie dat reke-
tie was ervan uitgegaan dat deze voeding
ning houdende met de vrijspraak nog steeds
afzonderlijk toegediend diende te worden.
voldoende aannemelijk was dat mijn cliënt in
De gelijktijdige toepassing van A en B voe-
ieder geval vijf keer zou moeten hebben ge-
ding leidt tot een meerverbruik van onge-
oogst. Daarmee zou hij dan geen € 242.566,
veer 50%. Opnieuw een halvering van het
maar € 163.671,50 hebben verdiend.
aantal veronderstelde oogsten.
Waterverbruik van hennepplant
hierdoor
onvoldoende
Na al deze terechte kritiek op de berekening van de politie oordeelde het Hof
Bij het Hof nam ik de in eerste instantie
op 24 december 2010 dat justitie er niet
onverkort door het Hof overgenomen voor-
in was geslaagd aannemelijk te maken
deelberekening van de politie kritisch on-
dat er vaker dan drie keer was geoogst.
der de loep. Aan de berekening lag een
Mijn cliënt hoefde niets te betalen. Zes
door de politie opgemaakte rapportage en
jaar na de politie-inval kon hij eindelijk
de standaardrapportage van het Bureau
een streep onder deze zaak zetten. In
Ontnemingswetgeving Openbaar Ministerie
dit soort kwesties moet je dus over een
ten grondslag. Ik stelde vast dat in het po-
lange adem beschikken!
litierapport was vermeld dat een hennepplant per oogst gemiddeld 8 liter water zou gebruiken, terwijl volgens de standaardrapportage van justitie het waterverbruik
8
zorgvuldig.
Mr drs. André Beckers Advocaat te Maastricht www.beckersbergmans.nl
B’Cuzz Wortelstimulator Het is bekend dat de kwaliteit van een plant voor 50% onder de grond zit. Dus een groot en gezond wortelstelsel draagt in belangrijke mate bij aan een goed ontwikkelde plant. Om dit mogelijk te maken zorgt deze wortelstimulator voor een explosieve groei van het wortelstelsel en heeft het een remmende werking op bodemziekten zoals Pythium, Fusarium en Wortelluis. Tevens zal deze wortelstimulator ook het bodemleven een Àinke oppepper geven, waardoor de plant meer en gemakkelijker voedingstoffen kan opnemen uit het substraat. De wortels zullen sneller vertakken en ook de omvang van het wortelvolume zal bijzonder toenemen, waardoor de plant meer houvast krijgt en haar omvang ook bovengronds zal uitbreiden. Ook zal de plant met een goed ontwikkeld en verankerd wortelstelsel in het eindstadium meer bloemtrossen kunnen dragen, wat uiteindelijk zal resulteren in een betere oogst! Toepassing: Vanaf de eerste week toevoegen aan het voedingswater. Kan dagelijks worden gebruikt bij het bevloeien van het gewas. Vanaf de tweede week vervangen door B’cuzz Booster. Kwaliteit gewaarborgd: De stimulatoren en vloeibare voedingen van Atami zijn onder de draaidop geseald en lichtdicht verpakt, waardoor de kwaliteit gewaarborgd blijft. www.atami.com
6XSHUVHWMH GLJLWDOH YVD UHÁHFWRU Even voorstellen: de Lucilux digitale vsa 600 W + de Lucilu hamerslag-reÀector. Dit duo koppelt veilige, digitale kwaliteit aan een reÀector met een uniek design voor alle lichtwensen. Apart zijn ze al niet duur, maar als set zijn ze nóg voordeliger in aanschaf. Dit supersetje bestaat uit: A. Lucilux, de perfecte digitale voorschakelaar Softstart-technologie. Langere levensduur voor lamp en voorschakelaar. Geruisloos. Geen storing (ruis) op andere elektronica. Geen extreme warmteontwikkeling. Lage input / hoge output - geen piekspanning. Compleet met aansluitkabels. B. Lucilu reÀector kit Twee keer zoveel kracht en effectiviteit dan andere reÀectoren. 75% groter oppervlakte-bereik per lamp. ReÀecteert 95% van het licht. Inclusief ¿tting. Info: Hy-Supply Tel: 0031-(0)481-452290 www.hysupply.nl
10
Betaalbare bevochtiger Hy-Supply heeft een uiterst aantrekkelijk product aan haar ruime assortiment van kweekproducten toegevoegd. Een luchtbevochtiger van professionele kwaliteit en met vele extra’s voor een wel héél betaalbare prijs: de HERRMIDIFIER 707U. Drie goede redenen om een luchtbevochtiger aan te schaffen 1. Ideaal om tijdens het kweken van stekken de luchtvochtigheid op peil te houden. 2. Planten slaan sneller aan bij juiste luchtvochtigheid in de kweekruimte. 3. Uitstekend geschikt voor het gelijkmatig toevoegen van bladvoeding / bestrijdingsmiddelen aan uw planten. De complete set bestaat uit: Bevochtiger. Professionele hygrostaat. Wanddoorvoer. Wandbevestigingsbeugel. Speciale kraan (kan direct op watertoevoer worden gemonteerd). Info: Hy-Supply Tel: 0031-(0)481-452290 www.hysupply.nl
B’Cuzz Boosters Deze booster heeft een gunstige invloed op belangrijke micro-organismen en bacteriën die het bodemleven een goede stimulans geven, en zo de conditie van de plant helpen te verbeteren. Op die manier zorgt de booster voor extra stabiliteit en een biologisch evenwicht in het substraat, waardoor de ontwikkeling van het wortelstelsel zal toenemen. Naast aquabacteriën bevat deze booster ook essentiële micronutriënten in chelaatvorm. Micronutriënten zijn voedingscomponenten die de plant absoluut nodig heeft om zich goed te kunnen ontwikkelen, maar niet zelf aan kan maken. Deze booster zorgt er dus voor dat tekorten tijdens de groeicyclus zich niet snel zullen voordoen. Ook helpt de Booster de citroenzuurcyclus op gang, zodat alle belangrijke voedingsstoffen direct worden omgezet in energie voor de plant. De Cocos, Hydro en Aarde Boosters zijn beschikbaar voor T44, S.A. en I.D. www.atami.com
11
Xseed geeft zaad een kickstart B.A.C. geniet al jaren een solide reputatie als producent van hoogwaardige plantvoeding en -supplementen. Marketinghypes laten ze graag aan anderen over, in Gouda steken ze hun energie en knowhow liever in innovatie en cutting edge research. Baanbrekende op professionele leest geschoeide producten zijn dan ook het handelsmerk van B.A.C. , en Xseed vormt daarop geen uitzondering. Xseed richt zich op een groeifase waarvan altijd werd gedacht dat daar weinig winst viel te halen: de ontkieming van zaad. B.A.C.'s nieuweling bewijst op spectaculaire manier dat het tegendeel waar is.
laire 300-400% beter ontwikkeld dan onbehandelde! Simpel gezegd, het plantje heeft een voorsprong van één à twee weken. Op een teeltcyclus van een maand of drie is dat nogal wat, en dat geldt nog veel sterker voor autoÀoweringsoorten met hun aanzienlijk kortere levenscyclus. De verklaring voor deze groeiverschillen is het veel omvangrijkere wortelstelsel
Het 100% plantaardige Xseed werd ont-
kiemsnelheid nam sterk toe: afhankelijk van
dat de zaailing dankzij Xseed heeft ont-
wikkeld om in de tuinbouw een hoger ren-
het gewas 2 tot 3 maal sneller. Nu is kiem-
wikkeld; meer wortels, meer opgenomen
dement te halen uit zaaigoed, dat in die
kracht bij cannabiszaad meestal niet zo n
voedingsstoffen, meer groei. Tegelijker-
sector in bulkhoeveelheden wordt gebruikt.
probleem, maar een snellere ontkieming
tijd versterkt Xseed de weerstand tegen
Heel anders dus dan in de cannabiswereld,
zorgt ook bij cannabis voor pure (tijd)winst.
ziekteverwekkers in de wortelzone.
waar elk zaadje als een goudkorrel wordt
Nog een voordeel, zeker als elk zaadje telt,
gekoesterd. Toch heeft Xseed ook de can-
is dat de zaadschil door Xseed zachter en
nabishobbyïst, als die tenminste met zaden
soepeler wordt, en daardoor probleemloos
Superzaadje
werkt, veel te bieden.
loslaat als het kiempje zich opricht.
Xseed is verkrijgbaar in kuipjes van 10 ml en flacons van 100 ml, voor het kickstarten van resp. 100 en 1000 zaadjes.
Kiemsnelheid
Spectaculair
De werkzaamheid van Xseed duurt vanaf
Direct na toediening ontketenen de micro-
de zaden er een uur in weken, waarna
het toedienen tot ruim een week na de ont-
organismes in Xseed allerlei processen,
je ze precies zo kunt behandelen als je
kieming. Dat lijkt weinig, maar het is on-
waardoor het volledige potentieel van het
gewend bent. Drogen is niet nodig, de
gelooÀijk hoeveel winst er in zo n korte tijd
ontluikende zaadje wordt gemobiliseerd.
zaden kunnen gelijk in een vochtige tis-
kan worden gerealiseerd. Proeven bij de
Eenmaal bovengronds begint het kiem-
sue, worden geweekt of in het medium
Landbouwuniversiteit van Boekarest lever-
plantje zo enthousiast te groeien, dat er
gestoken. De micro-organismes in Xs-
den verbluffende resultaten op. Met Xseed
8 dagen later dramatische verschillen te
eed zijn na een uur weken diep in het
behandeld zaad van diverse tuinbouwge-
zien zijn tussen plantjes uit behandeld en
zaadje doorgedrongen. Daar voltrekt
wassen vertoonde tot 20% hogere kiem-
onbehandeld zaad. Gemiddeld zijn plant-
zich, onzichtbaar voor het oog, een
percentages dan onbehandeld zaad. Ook de
jes uit behandelde zaden een spectacu-
klein wonder: een gewoon zaadje ver-
Het product is eenvoudig in gebruik: laat
andert in een superzaadje. Info: BG Products Edisonstraat 16N 2809 PB Gouda Tel: 0031-(0)182- 687530 info@baconline.nl www.baconline.nl
12
shopreview
Pascha, Veenendaal
Office Green, Veenendaal
Sinds 1 juni is Pascha in Dordrecht gevestigd en na een half jaar gaat het tweede filiaal in Veenendaal open. Het voormalige Growland uit Veenendaal, dat al 15 jaar een begrip is, werd overgenomen en volledig verbouwd. Met een totaal nieuw fris imago en beleid is de vernieuwde winkel erg ruim en overzichtelijk opgezet. Binnen 2 minuten sta je vanaf de snelweg A12 bij de winkel met voldoende parkeergelegenheid waar je discreet kunt laden en lossen. Als “eyecatcher” staat binnen een kolossale barokke lantaarn, het handelsmerk van Pascha. Ben je op zoek naar een adres waar ze net iets meer voor je doen en waar je geholpen wordt door deskundig en zeer gemotiveerd personeel kom dan eens langs bij Pascha. Voor goede service en lekkere koffie kom naar:
Sinds December is de growshop aan de Koningsschot veranderd van eigenaar. Dick zwaait vanaf nu de scepter @ Office Green. De grote ruimte met een oppervlakte van 122m2 is helemaal opnieuw ingedeeld en voorzien van een nieuwe grotere voorraad. Zo heeft Dick het winkelgedeelte helemaal vernieuwd, er is een balie ingemaakt waaraan de klanten een lekker bakje koffie kunnen drinken. Alle produkten zijn keurig in de showroom geëtaleerd. Verder kunt u vanaf nu kennis maken met een complete nieuwe voedingslijn, die ten opzichte van de bestaande merken zeker 30% goedkoper is! Dit is het resultaat van ruim 20 jaar ervaring in de tuinbranche waarin Dick actief was. Kom snel zelf een kijkje nemen.
Pascha Veenendaal Storkstraat 1b, 3905 kx Veenendaal, Tel.: 06-31231388 Open: Maandag t/m vrijdag van 10.00 tot 18.00 uur. Zaterdag van 10.00 tot 14.00 uur.
Office Green, Koningsschot 18, 3905 PS Veenendaal. Tel.: 0031-(0)-644468163 Ma. gesloten, Di. t/m Vrij. 11.00 - 18.00, Za. 11.00 - 15.00. www.officegreenveenendaal.nl
Column
Kweekangst Kweken is fun. Natuurlijk, als je een sociopaat bent met een tekort aan dat stofje, hoe heet het, waardoor je angst noch empathie voelt, ja, dan is er weinig in deze wereld dat je angst aanjaagt. Laat staan vier 600 watters die dagelijks om 20.00 uur aanslaan in een slaapkamertje boven een half dove dementerende alcoholiste. Had ik maar niet zo’n stofje in mijn hersens.
gebrom van de megaventilator te horen. Gelukkig hoorde ze het niet. Langzamerhand veranderde de opwinding in zenuwslopende spanning. Zou ik vandaag een rokende ruïne aantreffen als ik langskwam voor
Jaren geleden zat ik in een diep ¿nancieel
was de enige die haar nog wel eens opzocht.
mijn onderhoudsbeurt? Er verscheen een
dal. Net als een vriend van me. Die situatie
Boodschappen doen, eten koken, een glaas-
aankondiging van de glazenwasser in de
duurde niet lang. Met mijn vele contacten
je meedrinken. Boven haar woonkamer be-
bus. Het energiebedrijf had een paar ron-
in de bizz en zijn twee rechterhanden lag
vond zich een ongebruikte slaapkamer. En
des nodig voordat het veel hogere stroom-
de remedie voor de hand. Binnen twee we-
daar hadden wij plannen mee.
gebruik werd geregistreerd. Een enorme nahef¿ng volgde. Het geld van de vorige
ken had ons snel ontkiemde plan al concrete vormen aangenomen.
Wiethok
rondes was allang weer op. Spint deed z’n intrede. De spanningen tussen Mark en mij
Het had verbazend weinig moeite gekost
liepen op. Wie moest er nu weer shops af
haar ervan te overtuigen dat de onge-
om te leuren met onze handel? Ik was niet
De vriend, laten we hem Mark noemen, had
bruikte slaapkamer veel beter af was als
zakelijk en al snel tevreden. Mark bleek een
een alleenstaande tante van een jaar of
wiethok. We beloofden haar pensioentje zo
geobsedeerde geldwolf die de koper ± mijn
tachtig. Ze leefde al sinds haar vervroegde
royaal aan te vullen dat ze geen huur en
contact ± uren aan zijn kop bleef zeuren om
pensionering, dertig jaar geleden, in bed.
stroom meer hoefde te betalen en zelfs nog
10 cent extra, meeldauw of niet.
Niet omdat ze ziek was. Ze had gewoon
wat overhield. Het was maar een heel klein
geen zin meer in het leven. Toch maakte
beetje illegaal, maakten we haar wijs. Wij
Echt, ik heb het geprobeerd. Kweken is
ze geen depressieve indruk. Ze volgde de
zouden er wel voor zorgen dat zij geen ri-
voor mij geen fun meer. Mark zie ik nooit
voetbalcompetitie en de politiek op de voet,
sico’s liep. Ze snapte nauwelijks waar we
meer, geld blijft sneller verdwijnen dan het
en voerde daarover graag felle discussies,
het over hadden. We regelden dat er altijd
verschijnt, en ik heb ook nog steeds dat
al was ze vaak halverwege alweer vergeten
voldoende wijn was, want die bezorger in
spul in mijn hersens.
waar het over ging. Haar bestaan speelde
z’n glimmende parka met bontkraag hadden
zich af op een doorgezakte twijfelaar. Het
we liever niet meer over de vloer. Het was
bestond uit wakker worden, meestal rond
een opwindende tijd. Dankzij mijn contac-
een uur of 11, kranten doorbladeren en
ten konden we voordelig ± met door mij ge-
puzzels invullen, een thrillertje lezen. Soms
leend geld ± de allerbeste materialen op de
werd tussendoor een uurtje tv gekeken,
kop tikken. Ons hok was state-of-the-art,
maar steeds minder, want ‘iedereen praat
het leek wel een laboratorium. We draaiden
tegenwoordig zo idioot snel’.
ploegendiensten en stelden strenge regels
Alleenstaande tante
voor onszelf op. Een gram per watt, dat was Om een uur of drie ging de eerste Àes wijn
het doel. Minstens. Zonder opscheppen, dat
open. Altijd witte, die ze per doos bij de Gall
lukte de eerste keer al: 1,3 gram wonder-
& Gall bestelde. Ze dronk tergend langzaam.
mooie Super Silver Haze per watt.
Over een glas deed ze moeiteloos een half uur, drie kwartier. Zo langzaam, dat het even duurde voor je doorhad dat ze alcoholist was.
Spanning
Steevast stonden er rond vier uur ‘s nachts
De bedrading van het oude huis was niet
twee lege Àessen op het aanrecht. Oxaze-
berekend op het enorme stroomgebruik.
pammetje erin, en dan maar weer eens een
Leidingen werden gloeiend heet. Overal in
poging wagen om in slaap te komen. Mark
huis was voortdurend het onheilspellende
16
Manstoel Om als Mexicaan de VS binnen te komen moet je heel veel geld hebben, heel veel geluk, of heel inventief zijn. Dat laatste was de verstopplaats van deze Mexicaan zeker. Dan is het extra balen als je dan toch gepakt wordt. Urenlang in de
Aanstekelijke transformers
brandende zon zwetend in een hoes van vinyl je ontmaskering afwachten... Respect!
Hangen in een coffeeshop wordt zoveel leuker als je na het inhaleren iets omhanden hebt. Voordeel van zo’n plek is dat er altijd wel aanstekers in de buurt zijn. Eerst sloop je ze, waarna je zonder lijm uit de onderdelen verdomd overtuigende miniatuur motor¿etsen in elkaar kunt knutselen. Wie een onderdeel overheeft begint opnieuw. Verbeter de wereld, recycle je aansteker!
Demonenvelletje
Trouwen is bouwen Trouwen kost klauwen. Dat beseffen de meeste mannen pas als ze na de scheiding de rechtbank verlaten. In verschillende Arabische landen
Lekker lounge, op een dierenvel voor de open haard cham-
weten ze beter waar ze aan
pagne nippen met je vriendin. Helaas hebben al je vrienden
beginnen. Dat een wettelijke
tegenwoordig al zo’n platgereden damhert, rendier of eland
echtgenote je geld gaat kos-
op het parket liggen. Tijd voor iets nieuws. Melita “Miss Mon-
ten, klauwen met geld, zal je
ster” Curphy maakt deze unieke vloerkleden van afgeschoten
niet snel over het hoofd zien
demonen. Tanden, oren, klauwen, hoorns en het geairbrushte
als je de bruid een ring in
vel, werkelijk alles is handgemaakt. Daar is de prijs dan ook
de vorm van haar droomop-
naar. Voor de 2400 euro die zo’n unicum kost kun je een aar-
trekje om de vinger schuift.
dige kudde damherten aanschaffen.
17
Eerlijk, maar niet slim Eerlijk, maar niet slim. Zo kun je het telefoontje van de 21-jarige Robert
Michelson
uit
de Amerikaanse staat Connecticut
noemen.
Hij belde namelijk 911, het alarmnummer van de politie, met de vraag
Waspoeder in opiumwet?
of het okay was of hij één wietplant kon telen. Tsja, dat is vragen om moeilijkhe-
De politie in Amsterdam wil dat versneden waspoeder of
den, vooral in de Verenigde Staten. Nadat de eerlijke aspi-
¿jngestampt pepermunt onder de Opiumwet gaan vallen.
rant wietkweker het gesprek had beëindigd, duurde het niet
De politie heeft de handen vol aan de vervelende dealers
lang voordat de lokale cops aanbelden. Ze namen een kleine
van dergelijke nepdrugs, die vooral op de Amsterdamse
hoeveelheid drugs en kweekapparatuur in beslag. Michelson
Wallen op soms agressieve wijze aan toeristen worden
mocht mee naar het lokale politiebureau. Na het betalen van
aangeboden. De dealers van deze namaakdrugs kunnen
een borgtocht van 5000 dollar kon hij weer gaan.
nauwelijks worden vervolgd, omdat het aanbieden van nepdrugs hooguit een boete oplevert.
Vervolg op Lebowski? De Amerikaanse actrice Tara Reid meldde onlangs dat er mogelijk toch een vervolg op de legendarische stoner¿lm The Big Lebowski komt. Volgens de actrice, die de rol van Bunny Lebowski speelde, zou daarbij de gehele cast terugkomen. Het is niet de eerste keer dat er gespeculeerd wordt over een vervolg, maar tot op heden hebben de broers Ethan en Joel Coen, de makers van The Big Lebowski, daar nog weinig over gezegd. Hoofdrolspeler Jeff Bridges, nu succesvol in de Coen-¿lm True Grit, liet vorig jaar nog weten dat er geen plannen voor een Lebowski 2 zijn. Maar, voegde hij daar aan toe, mocht het zover komen, dan zal hij opnieuw met veel plezier de rol van The Dude spelen. Hoe betrouwbaar de woorden van Tara Reid zijn is vooralsnog niet duidelijk. De laatste tijd is de 35-jarige Reid vooral in het nieuws door haar veelvuldige drank- en drugsgebruik.
Nederlaag voor Big Brother Een meerderheid van de Tweede
Kamer
ziet
de
centrale opslag van vingerafdrukken niet langer zitten. Sinds september 2009 is het verplicht om je
vingerafdruk
achter
te laten in je paspoort, maar de centrale opslag van deze vingerafdrukken stuit op weerstand van juristen en experts. De PvdA, VVD en ChristenUnie sloten zich onlangs aan bij die kritiek. D66, GroenLinks en de Partij voor de Dieren waren al tegen. Hiermee is een nog verdere aantasting van de privacy van de Nederlandse bevolking vooralsnog van de baan.
18
Los Bomberos Tekst: Arjan van Sorge
Koffieshop De Vliegende Hollander was het steeds strenger wordende regeringsbeleid ten opzichte van cannabis helemaal beu, en maakte met latinband Los Bomberos een loflied op het fenomeen coffeeshop.
LSD. Wat betreft de hasj uit Marokko: we hebben voor onze nieuwe single inspiratie
Een paar jaar geleden speelde Los Bombe-
combineren met cannabis, maar in onze
ros (De Brandweermannen) op het 25-ja-
muziek is alles syncopisch. Alle instru-
band Ketama, zij spelen een mix van Àa-
rige jubileumfeest van de Groningse cof-
menten draaien op een bepaalde manier
menco, salsa en Arabische muziek. En Ke-
feeshop De Vliegende Hollander. Gitarist
om de beat heen en moeten als raderen
tama is ook het mekka van de Marokkaan-
en zanger Rob Zwaving: “Als cadeautje
in elkaar grijpen. Als je even niet oplet
se hasjhandel natuurlijk.
hebben we toen het nummer ‘Kof¿eshop’
valt de machine uit elkaar – maar je wilt
single hoor je echo’s uit deze regio.”
geschreven. Een hele tijd daarna werden
natuurlijk niet dat de saus mislukt. Blo-
we plotseling gebeld door Theo Buissink,
wen is trouwens wel goed voor je inspi-
Los Bomberos maakt nu in de studio de
één van de eigenaren van de shop: of ze
ratie en creativiteit! Salsadansen is heel
single ‘Rood Vuur’ af in opdracht van de
1000 stuks van de single konden afnemen,
actief en als man moet je een vrouw lei-
Nederlandse Brandweer. “Verder hebben
ontleend aan de muziek van de Spaanse
Op de nieuwe
we drie maanden uitgetrokken om ons Nederlandse en Spaanstalige repertoire te verdiepen. Ons eerste grote publieke festival is de Sneker Simmer op 24 juli, met de Los Bomberos bigband en een dansshow van Jorge ‘El Son Cubano’. Iedereen is welkom! Verder spelen we veel op privé-feesten en partijen. Op onze nieuwe website staat een eerbetoon aan Choco Ramirez (1967-2010), samen met mij richtte hij in 1998 Los Bomberos op. Choco rookte altijd ‘Smoko Light’ en ‘Groene Mamba’ van eigen teelt.”
om weg te geven aan de vrienden van De
den en helemaal gek maken op de dans-
Vliegende Hollander. Met hun sponsoring
vloer. Of salsa en drugs goed samengaan
hebben we toen de single opgenomen.”
weet ik niet, iedereen maakt een eigen keuze. Wij blijven gewoon swingen!”
Joint Begin jaren tachtig was De Vliegende
Eigen teelt
Hollander een van de eerste coffeeshops
De reacties van het publiek op Kof¿eshop
in Groningen. Verscheidene bandleden
zijn volgens Rob over het algemeen erg
van Los Bomberos hebben er hun eerste
enthousiast. “Zelfs m’n moeder vond ‘m
joints gerookt. “Er werd goede muziek
goed! Twee jaar geleden speelden we het
gedraaid, zoals de reggae van Bob Mar-
nummer tijdens de 4 Parades, en op een
ley, Black Uhuru en Linton Kwesi John-
Koninginnedagfestival zagen we zelfs pun-
son. Tegenwoordig zijn de meeste mu-
kers pogoën - en dat terwijl het een La-
zikanten van Los Bomberos afgekickt...
tijns-Amerikaanse chachacha is! Of we in
De single ‘Kof¿eshop’ is te horen op <ouTu-
Niet iedereen blowt in de band, maar er
veel coffeeshops worden gedraaid weet ik
be en je kunt ‘m downloaden op de website
wordt inderdaad wel eens een joint op-
niet, maar het noordelijke salsacircuit heeft
www.losbomberos.nl.
gestoken. Met wat koude biertjes erbij,
‘m al wel opgepakt. Op salsa party’s knalt
in de oefenruimte of in de studio. Tijdens
het nummer de dansvloer op!”
optredens kan blowen link zijn, omdat je met salsamuziek je kop er goed moet
Rob rookt zelf het liefst goeie maroc, bio-
bijhouden. Reggae en blues spelen is rit-
logisch geteeld natuurlijk: “De wiet is
misch veel makkelijker en valt beter te
tegenwoordig wat te sterk, het lijkt wel
20
Speel je ook in een band/act en wordt er geblowd? Stuur dan even een mailtje naar redactie@highlife.nl.
Te koop Het is al langer een doorn in het oog van menig drugsjager. Betrapte thuiskwekers kunnen in samenwerking met woningcorporaties uit hun huurhuis worden gegooid, maar telers die een koopwoning bezitten niet. Minister Opstelten wil aan deze ongelijkheid nog dit jaar een eind maken. Hij is hierover in gesprek met banken en hypotheekverstrekkers. De nieuwe regeling kan verstrekkende ge-
vriendje B. Vriendje B wordt betrapt, A
volgen hebben voor ouders die niet weten
zet hem eruit want dat staat in zijn huur-
dat hun kind in het geheim hennep kweekt
contract, en vervolgens verhuurt meneer
op een zolderkamertje. Ook dan wordt het
A zijn kweekpand weer aan de volgende.
gezin zonder pardon uit het koophuis gezet.
Zo wordt wietkweek een business voor huisjesmelkers! Pfff...
Wat vind jij, is dit onhaalbare krachtpatse-
Hans van Duijn, voormalig politieambtenaar (www.lesscrime.nl): Wat een rare stelling zeg. Natuurlijk moet je die lui hun eigen huis af kunnen nemen. Als onze Jodokus in Den Haag, Ivo Opstelten, dé liberaal van Nederland en omstreken, dat heeft bedacht, dan moet dat wel goed voor ons allemaal zijn. Heerlijk die man. Als ik hem zie en zijn bronstige timbre hoor aanzwellen, dan voel ik dat het laatste uur van de huizenbezittende kwekers is genaderd.
rij van een zichzelf overschattend gedoog-
Er moet onderscheid gemaakt worden
kabinet? Of zou het toch wel eens echt op-
tussen grote, commerciële kwekers en
Als die huizenbezittende kwekers slim
passen geblazen kunnen worden voor de
hobbykwekers. Kwekers met maximaal
zijn, kweken ze op de zolder van een con-
thuiskwekende huisbezitter?
vijf planten voor eigen gebruik in brand-
current, haha. Kan die concurrent gelijk
veilige kasten, waarvan de stroom netjes
gaan kamperen in de achtertuin van Jo-
Tijd voor de stelling:
Opstelten mag thuiskwekers hun koopwoning niet afpakken. Peter Lunk: Wat is het gevolg van zo’n regel? Meneer A koopt het huis, verhuurt het aan
Opstelten mag thuiskwekers hun koopwoning niet afpakken. is aangelegd door een elektricien (uiter-
dokus. Laten we die kwekers alles afne-
aard niet om de meter heen) met goede
men: kinderen, partner, familie en als het
afzuiging en een koolstof¿lter tegen de
moet ook hun leven. Hoewel Jodokus, let
stank,
brandgevaar
op, voor de banken is het beter dat ze hun
voor hun buren en tasten de waarde van
leven mogen houden als ze verplicht wor-
het huis niet aan.
den er een hypotheek op te nemen. Dat
veroorzaken
geen
compenseert dan weer het verlies aan hy-
Gust de Wit, verslavingstherapeut (www.verslaafd.nl): Het afpakken van een woning is volledig buiten proporties. Er zal ooit een dag komen, dat op dit huidige repressieve beleid voor softdrugs wordt teruggekeken, zoals we nu terugkijken op de heksenverbranding. Helaas heeft het wel 150 jaar geduurd voordat men er achter kwam dat het verbranden niet hielp tegen anorexia of de vrouwenliefde. Daarom: nadat ik aanvankelijk hoopte op een legalisering van softdrugs gedurende mijn leven, vrees ik nu dat dit pas na mijn dood gaat gebeuren… Tien Königs, advertentieverkoopster: Ik denk dat de onderwereld zo langzamerhand steeds vreugdevoller wordt van al die plannen van het kabinet. Zij kunnen nu anoniem alle thuiskwekers aangeven. Opgeruimd staat netjes, monopolie voor de wietmaf¿a!
potheek op het afgenomen huis. Heerlijk die Jodokus, wat heeft het sprekende pak toch geweldige ideeën!
Derrick Bergman, Vereniging voor Ophef¿ng van het Cannabisverbod (www.voc-nederland.nl): Geen krachtpatserij, maar oude wijn in een nieuwe zak. Banken kunnen al lang de hypotheekovereenkomst opzeggen als in een koophuis cannabis wordt geteeld. De reden dat ze dit zelden doen is dat ze vrijwel altijd verlies lijden als het huis wordt verkocht. Maar het staat natuurlijk top in de Telegraaf: ‘Opstelten gaat wiettelers huis afpakken’. En zolang het over wiet en coffeeshops gaat, gaat het niet over de beloofde 3000 extra agenten die er niet komen. Ondertussen zitten we met een justitieminister die het kweken van plantjes ernstiger vindt dan pakweg roofmoord of pedo¿ele verkrachting. Daders van deze delicten mogen hun huis immers houden.
21
HIGHLIFE Postbus 6024, 1005 EA Amsterdam - redactie@highlife.nl
Cannabiszalf Prijsvraag Normaal doe ik niet mee aan dit soort dingen, maar de prijsvraag in het januarinummer (Win een psychedelische lichtshow op dvd) kon ik toch niet voorbij laten schieten. Ik was na een heftige paddotrip op het psychedelische idee gekomen om vloeistofdia’s te gaan projecteren. Ik was de dvd’s Xtravaganza en Innervisions van Universal Colors al tegengekomen na het afstruinen van het internet naar info over vloeistofdia’s, en ik dacht meteen, die moet ik hebben voor de volgende trip. Dat ik vandaag de Highlife haal terwijl ik op zoek was naar een diaprojector, en hem praktisch opensla op de bladzijde van de prijsvraag, kan geen toeval zijn. Ik heb wat foto’s van mijn experiment meegestuurd. Het antwoord op de prijsvraag is trouwens; de up tempo Party dvd heet Xtravaganza en de relaxte Lounge dvd heet Innervisions. Mijn voorkeur gaat uit naar Innervisions. Jorn Gefeliciteerd, je was een van de prijswinnaars. Ook de andere winnaars hebben inmiddels een dvd van Universal Colors (www.universalcolors.nl) gekregen. In dit nummer trouwens een prachtig artikel over de godfathers van de vloeistofdia’s. -----Oorspronkelijk bericht----Van: Jorn Verzonden: zaterdag 5 februari 2011 18:57 Aan: redactie@highlife.nl Onderwerp: Prijsvraag
Leuk Dank voor jullie tip over die tentoonstelling van oude games. Ik was vroeger een fanatieke gamer, en nadat ik jullie stukje over die game-tentoonstelling in Amsterdam zag ben ik wel even wezen kijken. Leuk om al doe ouwe kasten weer eens te zien! T. Graag gedaan.
Grappig recept voor die cannabiszalf zeg. Ik ben er, net als Piet Groen, van overtuigd dat de geneeskundige krachten van cannabis deze zalf prima geschikt maken voor het behandelen van kleine kwetsuren. Bestaat er al zoiets eigenlijk? Thea Ja, er bestaan verschillende crèmes en zalven met cannabisingrediënten. Later dit jaar komen we hier nog op terug.
Buiten kweken Hoera, het is weer zover. Voor mij als buitenkweker begint het in maart altijd weer te kriebelen. Hoe zou het dit jaar met mijn buitenplantjes gaan? Binnen kweken vind ik te gevaarlijk en te lastig. Ik woon in een Àat in een gemiddeld grote stad in het zuiden van Nederland. Naast mij, onder mij, boven mij, overal wonen mensen die ik amper ken, dus ben ik best bang voor gedoe. Ik weet dat koolstof¿lters en gewoon goed opletten het risico Àink beperken, maar toch… Vorig jaar heb ik voor het eerst buiten een soort guerillakweek gedaan. Het resultaat viel jammer genoeg tegen. Mijn eerste lichting werd helemaal door slakken opgegeten, en mijn tweede lichting was daardoor wat laat, waardoor de opbrengst niet heel groot was. Balen, maar aan de andere kant, het is toch wel speciaal als je een joint draait van wiet die je zelf gekweekt hebt! Dus ik ga dit jaar met veel plezier weer aan de slag. Johan Stuur in ieder geval een verslag op van je poging dit jaar, we plaatsen dat graag. In dit nummer geven we een aantal tips voor de guerillakweek, we hopen dat je daar wat aan hebt. Enne, succes! -----Oorspronkelijk bericht----Van: Johan Verzonden: donderdag 10 februari 2011 09:33 Aan: redactie@highlife.nl Onderwerp: Prijsvraag
22
Portret van een blower
“Nederlanders zijn burgerlijk” Door: Michiel Panhuysen
Ik zit in de Mellow Yellow in Amsterdam, nazaat van de roemruchte eerste coffeeshop annex theehuis van Amsterdam. Aan de overkant van de (Vijzel)straat wordt met man en macht geprobeerd enkele wegens metroboorproblemen instortende panden overeind te houden. Tegenover mij zitten Damian en Ramon, beiden net geen twintig jaar oud.
blowers is geen stress. Het zorgt voor een soort saamhorigheid.” De eerste keer dat Damien blowde was op het pleintje waar hij altijd voetbalde met
Damian is gra¿sch vormgever in wording
Nee, dit zijn geen uitspraken van een ge-
jongens uit de buurt. Hij was een jaar of
en zit op school in Hoorn. Zijn maat Ramon
tergde hippie, maar van een betrokken
15. “Ik was heel erg stoned na die eerste
werkt. Hij knapt sinds twee maanden bo-
jongeling. Als ik hem vraag of hij iets posi-
joint, dat kan ik me nog wel herinneren.
ten op voor een vriend van hem, nadat hij
tiefs wil gaan doen met zijn kritische hou-
Als ik blowde kon ik erg creatief voetballen,
daarvoor maandenlang zonder werk had
ding reageert hij afhoudend. “Soms den-
iedere beweging die ik in mijn hoofd had,
gezeten. School is niets voor hem.
ken mensen teveel, dat is niet goed, daar
lukte zonder problemen. Het enige nadeel
los je niets mee op. Ze kunnen beter wat
was dat ik stoned voetballen niet langer
gaan blowen.” Is hij dan toch een hippie?
dan vijf minuten vol hield.”
mian van wal. “We doen te weinig in dit
Ramon zegt heel relaxed: “Ik blow net om
Damian en Ramon zijn beide afwachtend en
land, er is weinig actie, en we laten alles
de boel lekker rustig te houden in mijn
kijken van een afstandje rustig toe wat de
zo maar over ons heenkomen. Eigenlijk
hoofd. Ik denk nergens aan als ik blow. Ik
wereld zal brengen. Tijd zat. Keuzes kun je
zijn we best verwend. Een coffeeshop vin-
heb gewoon mijn werk op de boot. Dat vind
later nog maken, mocht dat nodig zijn. Toch
den we heel normaal, terwijl het toch best
ik prima. Vandaag is het mooi weer, heer-
huist er een opstandige ziel in Damian, die
bijzonder is dat we hier op deze plek ge-
lijk. Ik leef van dag tot dag. Dat vind ik
zelfs door dagelijks blowen niet helemaal
woon naar binnen kunnen lopen om een
eigenlijk al heel wat.” Damian voegt daar-
verdwijnt: “Op school ben ik vaak iemand
jointje te kopen en op te roken. Weinig
aan toe: “Ja die rust is prima, maar ik blow
die initiatief neemt. In mijn klas ben ik een
mensen realiseren dat. Aan de andere
ook als een soort statement. Overal in de
van de oudsten. Al die jongere leerlingen
kant knokken we er ook nauwelijks voor
wereld zie je dat waar twee blowers elkaar
om me heen vinden altijd alles wel best zo
om ze open te houden, nu de overheid het
ontmoeten ze gewoon samen heel ont-
en laten zaken een beetje op hun beloop.
coffeeshops steeds moeilijker maakt. Ne-
spannen een joint kunnen delen. Blowers
Ik kan daar soms niet tegen. Onze leraren
derlanders zijn best burgerlijk.”
zitten altijd op dezelfde golÀengte, onder
zijn slecht . Ze snappen vaak niet waar het
“Ik vind dat veel Nederlanders een passieve levenshouding hebben”, steekt Da-
in de wereld om gaat. Ze luisteren niet naar de leerlingen en ze nemen ons niet serieus.” Hij geeft toe dat blowen geen beste strategie is om goed te kunnen leren op school. “Het doet iets geks met je. Hoewel je concentratievermogen afneemt maakt het je toch leergieriger. Ik zoek wel eens iets op via Wikipedia en als ik dan stoned ben dan kan dat wel uren duren. Dan lees ik echt alles wat met dat onderwerp te maken heeft. Het nadeel dan weer wel is dat je het weer niet kunt onthouden. Je moet er een beetje een balans in zien te vinden”. Om te concluderen: “Leren met een jointje moet je leren.” Ik sta perplex van zoveel inzichten. We verlaten de Mellow <ellow. Amsterdam bakt in een nawinters zonnetje. De jongens lopen richting het centrum. De grote stad trekt...
23
24
In oorlogen is guerilla altijd een effectief wapen gebleken tegen een grotere, beter uitgeruste, maar logge tegenstander. Ook in de War on Drugs heeft de guerillastrategie zijn nut bewezen. Het kweken op geheime plantages in de buitenlucht begon in de jaren zestig in Amerika, toen wiet nog niet indoor kon worden gekweekt. De laatste jaren is het heimelijk kweken van cannabis ook in Nederland sterk toegenomen.
De guerillakweker begint liefst al in de zomer voor de campagne van start gaat met verkennen. 's Zomers krijg je de beste indruk van mogelijke bezoekers; hondenuitlaters, wandelaars, boeren, boswach-
Aantallen zijn niet te geven, maar dat het
omgeving op terrein dat onaantrekkelijk
ters, ¿etsers, motorcrossers, hengelaars,
legertje van inventieve en gemotiveerde
of ontoegankelijk is voor recreatie, vage
schatzoekers, plantsoenendiensten, crui-
guerillakwekers groeit is zeker. Je moet
stukken niemandsland waar geen zinnig
sende homo's, vogelaars, zwervers, er
wel over karakter beschikken om guerilla-
mens iets te zoeken heeft: braakliggende
zijn tientallen redenen waarom mensen
kweker te worden. Guerillakweken is niet
grond op industrieterreinen, met onkruid
stille plekjes opzoeken. Vergeet ook dier-
simpelweg een rustig plekje zoeken, een
overwoekerde stukjes wildernis in de na-
lijke bezoekers niet. De meest algemene
paar zaadjes in de grond prikken en in de
tuur en rond steden, tuinen van langdurig
en gevreesde vijanden zijn slakken en
herfst terugkeren voor de oogst. Bij gue-
leegstaand onroerend goed, waterkanten,
konijnen. De aanwezigheid van konijnen
rillakweken zijn strategie en planning net
onverzorgde groenstroken langs (lande-
herken je aan de keutels, slakken zie je
zo belangrijk als bij de gewapende vari-
lijke) ¿etspaden of – nu de auto's steeds
meestal alleen 's nachts of als het re-
ant. Een guerillakweker is een sluwe vos
schoner worden – zelfs tussen autowegen.
gent. Een ingegraven jampotje met bier
die nooit zomaar iets doet. Hij 'leest' het
In ieder geval is er genoeg CO2! En dan is
kan een indicatie geven. Geen bedreiging
terrein, neemt risico's en is bereid bij nacht
er nog de kweek op akkerland, met name
voor je planten, maar des te meer voor de
en ontij keihard te werken – zonder enige
maïsvelden,
guerillakweker, zijn de vooral in bosrijke
garantie op succes.
vorm van guerillakweken.
de
meest
gemakzuchtige
gebieden steeds algemenere teken. Wie
In landen als Amerika of Australië, met hun overvloed aan woeste grond, is het vinden van discrete kweeklocaties in de open lucht vrij eenvoudig. In het dichtstbevolkte land van de wereld, waar elke vierkante meter in bestemmingsplannen is opgenomen, ligt dat een stuk lastiger. Ons land is voornamelijk vlak, en de schaarse vrije ruimte wordt intensief gebruikt voor recreatie. Wat ook niet meewerkt is dat vrijwel iedereen tegenwoordig weet hoe een wietplant er uitziet en ruikt. De Nederlandse cannabiskrijger staat daarom voor veel grotere uitdagingen dan zijn collega's elders. Stap 1 is het vinden van een geschikte plek, liefst in je eigen omgeving. Niet alleen vanwege de bereikbaarheid, ook omdat je op 'eigen terrein' het beste risico's kunt inschatten. De satellietfunctie van Google Maps is handig voor een eerste oriëntatie. De guerillakweker kijkt op een heel andere manier naar het landschap dan een burger. Zijn blik ¿ltert de
25
zich daar waagt zal moeten zorgen voor
verbetering onvermijdelijk. De uitver-
zelden voldoende voor een mooie oogst.
beschermende kleding.
koren stek twee spades diep uitgraven
Plantvoeding voor de binnenteelt is onge-
geeft een goede indruk van de situatie
schikt, omdat het ondoenlijk is om elke
Ook wind, vooral in combinatie met nabij-
ondergronds. Je kunt nu gelijk een bo-
paar dagen met jerrycans naar je gehei-
gelegen ¿ets- of wandelpaden, moet in de
demmonster nemen zodat je later even-
me stek te sluipen. Het beste is om al
berekening worden meegenomen. Elk jaar
tuele extreme pH waardes kunt corrige-
in de winter te mesten, zodat fermenta-
weer verraden guerillaplantages hun aan-
ren. (Schoon) water in de buurt is handig,
tieprocessen de tijd hebben om de voe-
wezigheid door de geur.
maar niet absoluut noodzakelijk. Als de
dingszouten in opneembare vorm om te
planten de eerste paar weken goed zijn
zetten. In deze tijd wagen maar weinig
doorgekomen
meestal
mensen zich buiten, zeker als het ook nog
geen probleem meer – op veel plaatsen
eens regent. En dat is maar goed ook,
's Zomers is ook goed te zien welke vege-
in Nederland staat het grondwater hoog
want het onopgemerkt verplaatsen van
tatie er op een stek groeit. Wilde planten
en bovendien zijn langdurige hete en
volumineuze zakken mest, maerl of ko-
kunnen voor camouÀage zorgen of be-
droge periodes zeldzaam in Nederland.
kos is een van de meest zenuwslopende
zoekers tegenhouden, maar ook geduchte
Van vitaal belang is de factor licht, want:
taken van de guerillakweker.
concurrenten van je planten worden. Veel
licht=gewicht. Ideaal zou het zijn om in
guerillakwekers beschouwen brandnetels
de herfst te checken of er tegen oogsttijd
Kokosbricks zijn handig te vervoeren en
als bondgenoten omdat ze net als wiet van
nog steeds genoeg zonlicht is op de stek.
heel geschikt om de grondstructuur luchti-
stikstofrijke grond houden en bezoekers –
Een boom die in de zomer niet opviel kan
ger te maken, maar er moet terplekke wel
helaas geen slakken – afschrikken. Nadelig
bij een lagere zonnestand zomaar je da-
water en een emmer o.i.d. zijn om ze te
is hun schrikbarende groeisnelheid en diep
mes in de schaduw zetten.
laten opzwellen. Als voeding zijn kippen-
is
watergebrek
mestkorrels populair vanwege hun ideale
in de grond doordringende wortels. Andere defensieve planten zijn bramenstruiken en
samenstelling voor cannabis.
berenklauwen, hoewel die na de bloei eer-
der afsterven dan wiet rijp is.
Stap 2 is het voorbereiden van de grond.
Een vouwschop uit de dumpwinkel werkt
Soms vraagt de structuur of zuurgraad
niet echt lekker, maar is wel onopvallen-
Om je planten een kans te geven tegen
om maatregelen, zoals bij ingeklonken
der mee te nemen dan een volwaardige
de veel beter aangepaste inheemse ve-
kleibodems of zure veen- of bosgrond.
tuinspade. Wie wel eens een goed verzorg-
getatie is onkruidbestrijding en bodem-
Ook de voedingswaarde van de bodem is
de tuin heeft omgespit, kan zich voorstel-
26
len wat een hel dezelfde job op verwilderde
ook moeten ze worden afgehard voor ze
liter bekers van afbreekbaar maïsplastic.
grond moet zijn. Sommigen maken een
de zon in kunnen. Stekken van buiten-
Slakkenvraat, die vooral de eerste weken
heel akkertje bouwrijp, anderen graven lie-
soorten worden vrijwel niet verkocht, dus
snel fataal is, kan worden tegengegaan
ver verder uit elkaar liggende losse plant-
als je die wilt zul je al 's winters binnen
met Ecostyle korrels, cacaodoppen, ko-
gaten, zodat de planten later onopvallen-
moeten beginnen met een moederplant.
perstrips of maïsplastic bekers. Als de
der in het landschap opgaan.
Eigen stekken geven keuzevrijheid, be-
planten groter worden kun je hun hoogte
sparen geld en maken je onafhankelijk.
beperken door regelmatig toppen, of ze naar de grond te dwingen.
>
Zaad kun je thuis ontkiemen en voor-
Stap 3 is het kiezen van een soort en
groeien, of op locatie zaaien. Binnen voor-
De waakzame guerillagrower wist zorgvul-
beslissen of je stekken of zaad gebruikt.
gegroeide zaailingen eerst afharden en na
dig zijn sporen en benadert zijn stek op
Het beste is een beproefde vroegbloei-
een week of vijf checken op voorbloei. Om
verschillende tijdstippen en steeds vanuit
ende buitensoort met goede schimmel-
overbodige tochten te voorkomen is het
een andere richting. Vaak gebruikt hij sig-
resistentie. De laatste jaren zijn vooral
handig thuis uit dezelfde batch een plantje
naleringstrucjes uit het padvindershand-
Ierdbei en Deense vroegbloeiers als Roy-
achter te houden zodat je weet wanneer de
boek om te controleren of de plek bezocht
al Dane, Danish Gold, Typhoon en Leb27
voorbloei verschijnt.
is. Mocht dat het geval zijn, dan zorgt de cannabiskrijger bij een volgend bezoek
erg populair. Ook autoÀoweringsoorten zijn geschikte kandidaten nu die steeds
voor een alibi: een verrekijker, hengel of
potenter worden. Door hun bescheiden
omvang vallen ze veel minder op en
Stap 4 is het uitzetten van de plantjes
bij zich had. De enige vijanden waartegen
hun vroege bloei vermindert de kans op
of zaden. Vaak gaan guerillakwekers in
weinig te doen valt zijn budrot en rondzwe-
budrot. Bovendien verwachten rippers
het donker op stap. Overdag is regen
vend stuifmeel van medestrijders.
(nog) niet dat wiet al in juli oogstrijp is.
gunstig omdat bijna iedereen dan binnen
Het voordeel van stekken is dat je al-
zit, maar ook omdat de plantjes niet ge-
Het zwaarste werk zit er op. Als alles goed
leen vrouwen hebt. Nadelen: commerci-
lijk het volle zonlicht krijgen. Graaf een
gaat, hoeven we pas later in het jaar weer
ele stekken zijn onbetrouwbaar en duur;
voldoende diep plantgat en maak dat
echt in actie te komen. Hopelijk kunnen we
ze hebben niet de diepe penwortels van
goed nat, liefst met een shot wortelsti-
je tegen die tijd verslag doen van een ge-
zaadplanten, waardoor watergebrek en
mulator. Tegen knagers kan je de plant-
slaagde veldslag in de War on Drugs!
windvastheid eerder problemen worden;
jes beschermen met ¿jn gaas of halve
vogelboek – als hij dat al niet de hele tijd
27
( 6,7 % ( : ( : 8 ,( 1 =( 1 2 (. =2 ( %
1
,(
8
:
st Be duct ! o Pr rd
Fenomenen in de coffeeshopbranche deel 13
Wiz-Art, een kunstige coffeeshop Door: Wernard Bruining
Stadskanaal is niet veel meer dan een langgerekte stad in de provincie Groningen langs een 16 kilometer lang kanaal. Er staan allerlei oudere pandjes naast elkaar in verschillende bouwstijlen. Het oude winkelpand van Wiz-Art is mooi op een hoek gesitueerd, zodat er veel licht binnenvalt. In plaats van sigaren of wijn worden er nu joints verkocht. Bijzonder is dat de mensen die de coffeeshop runnen erin zijn gerold omdat de eigenaresse plotseling overleed.
Flax begon kweekte ik altijd buiten. Maar toen ze hier in Groningen industriële hennep begonnen te telen ging dat niet meer, want de lucht werd vergeven met mannelijk stuifmeel. Toen werd ik wel naar binnen gedwongen. Dat werd Ben Dronkers hier in de regio niet in dank afgenomen, ha, ha! Ik
Deze keer staat in de serie Fenomenen
tot april vorig jaar gedaan, toen ze volko-
vind het allemaal wel heel bedroevend hoor.
in de Cannabisbranche niet een persoon,
men onverwacht en razendsnel stierf. Ze is
Kijk, als je morgen zegt dat boerenkool ver-
maar een coffeeshop centraal. Wiz-Art is
getrouwd geweest met de bekende ex- pro-
boden is, heb je overmorgen een illegale
een kunstige coffeeshop die fraai gedeco-
vo Peter Bronkhorst, ze kwam dus ook uit
markt in boerenkool, want zo werkt het. Dat
reerd is. Je wordt al high door er alleen
Amsterdamse hippiekringen. Mijn zus heeft
criminogene heeft op zich niets met canna-
maar naar te kijken! Er is een bar met twee
nooit gekozen voor het grote geld. Ze dacht
bis te maken, dat komt door dat waanzinni-
gezichten. Aan de inloopzijde kun je hasj
meer, ook blowers hebben recht op hun ei-
ge verbod. Tot aan de jaren tachtig groeide
en wiet kopen en snel even een spelletje
gen plek waar ze met elkaar van gedachten
de wiet bij mij de tuin uit. De politie reed
spelen. Om de hoek kun je aan dezelfde bar
kunnen wisselen en lekker een blowtje kun-
langzaam voorbij om dat te bekijken, maar
rustig zitten voor een praatje. Want, anders
nen roken. En waar ze, als het even kan,
stopte niet. Maar opeens ben je een crimi-
dan in de Randstad, nemen de mensen hier
op het gebied van kunst en muziek ook iets
neel! Dan zie je foto’s van Balkenende met
in het noorden de tijd voor elkaar!
behoorlijks voorgeschoteld krijgen, dat was
zo’n T-shirtje met ‘Fuck drugs’ erop, maar
haar insteek in het geheel.”
hij heeft wel zelf een biertje in zijn handen!”
Renee Slikker (1954) is sinds een jaartje
Waanzinnig verbod
Ideale baan
bedrijfsleider van de Stichting Wiz-Art. “Mijn
“Hiervoor was ik timmerman, Ik ben ook
Evelien Huizing (1977) is assistente bedrijfs-
zusje Yvonne is deze zaak begonnen. Nadat
psychiatrisch
geweest.
leider. “Ik doe een beetje van alles wat. Ik
ze een jaar of zeven als illegale coffeeshop
Vanaf mijn zeventiende had ik al mijn eigen
zorg er samen met Renee voor dat de wiet-
open was werd ze uit dertig kandidaten toch
tuintje, dus daar lag de link. Als je bijna 40
aanvoer goed is. We hebben vaste leveran-
gekozen om het enige gedoogde verkoop-
jaar wiet kweekt, dan heb je al een hele-
ciers, maar er komen ook mensen samples
punt in Stadskanaal te worden. Dat heeft ze
boel soorten voorbij zien komen.Tot Hemp-
aÀeveren en dan handel ik die samen met
Hippiekringen
verpleegkundige
29
30
Later in Stadskanaal, toen ik een jaar of 40 was, vond ik dat het tijd was om weer eens iets lekkers voor mezelf te hebben. Dat werd toen voornamelijk wiet, want dat was makkelijk te krijgen bij de huisdealers. In het begin durfde ik niet bij coffeeshops te komen, omdat ik mezelf te oud vond en omdat ik de mensen niet kende. Maar toen de shop hier in Stadskanaal kwam heb ik me gemeld en gezegd, dit vind ik tof en als ik wat kan doen, zeg het maar. Ik heb heel veel verschillende banen gehad, veel verschillende dingen gedaan, ook lesgegeven op een asielzoekerscentrum en bij vluchtelingenwerk gewerkt. Renee af. Als het niet goed is sturen we ze
Na het overlijden van Yvonne was er veel
Maar de sfeer is hier veel beter, die is veel
weer weg, als er goede wiet tussen zit dan
te doen, die hele reorganisatie en structuur
gemoedelijker. Elke drankgebruiker kan rus-
vragen we ze of er meer van is. Het zijn over
aanbrengen. Aangezien ik het personeel in
tig een pilsje of een wijntje drinken in een
het algemeen mensen die hier vandaan ko-
de loop der jaren goed had leren kennen
beschermde ambiance, maar een blowtje
men. Ach, zo gaan de mensen die in de regio
dacht ik dat ik daarbij wel goed kon helpen.
moet gerookt worden op de hoek van de
wonen er ook wat op vooruit. Ik rook zelf
Het is op het moment nog veel werk, omdat
straat en dan kan je opgepakt worden. Dat
wiet, liefst de zwaardere soorten, al vanaf
we dingen aan het ontwikkelen zijn. We vol-
wilde Yvonne opheffen en dat sprak mij erg
mijn veertiende en ik ben nu 33. Ik rook om-
gen workshops en krijgen erg veel input. We
aan. Dat gaat buiten de cannabis om, dat
dat ik het lekker vind. Vroeger was ik wel
zijn natuurlijk ook een stichting, dus je mag
gaat gewoon om menswaardigheid, daarom
een probleemroker, maar nu heb ik alles on-
geen winst maken. Alles wat er verdiend
ben ik er ook ingestapt. Ik ben er nu als
der controle. Ja, ik functioneer gewoon beter
wordt gaat weer terug. Dat geeft veel mo-
voorzitter iedere maandag mee bezig, met
onder een jointje, als ik geen joint rook dan
gelijkheden, maar ook beperkingen. Je hebt
een uitloop naar dinsdag, maar we hebben
stuiter ik van hot naar her. Mijn eerste joint
veel te verantwoorden. Het blijft heel span-
wel het idee dat dat in de toekomst meer
rook ik ’s morgens, dus voor mij is werken
nend om daarin je weg te vinden.”
wordt. Waar wij naar streven is transparan-
bij een coffeeshop ideaal, ik kan me geen
tie. Daarom ben ik ook blij met een foto en
betere baan indenken. Ik rook tijdens mijn
Stoned van zichzelf
vakantie niet meer dan gewoon en als ik
Rein Hesselink (1943) is voorzitter van de
er moeten eindelijk eens gezichten bij. We
naar het buitenland ga dan rook ik helemaal
stichting Wiz-Art. Van beroep is hij beeldend
zijn per slot van rekening geen criminelen.”
niet, dat is geen enkel probleem, maar dan
kunstenaar, schilder en gra¿cus. “Ik ben
moet ik wel wat te doen hebben!”
door de jaren heen altijd al huisschilder van
een gesprek, want het is precies wat jij zegt,
het pand geweest. In de jaren zestig heb
Huisdealers
ik een tijdje intensief gerookt. In Götenborg rookte ik mijn eerste pijpje, dat was
Froukje Jager (1946): “Ik ben sinds augus-
in 1964, maar op een gegeven moment is
tus secretaresse van de stichting, maar ik
mij duidelijk geworden dat het gewoon mijn
ben al langere tijd bij de zaak betrokken. Ik
spul niet is, het heeft voor mij geen meer-
ben in de jaren zestig jaren met hasj begon-
waarde. Ik heb er niks op tegen, maar het
nen toen ik een jaar of 17 was. Ik woonde
had nooit echt mijn belangstelling. Yvonne
toen in Zuidlaren, daarna in Drenthe, ik ben
zei altijd al. Rein is stoned van zichzelf. Het
dus echt iemand uit het noorden. In de pe-
doel van de stichting is vooral het in stand
riode dat ik kinderen kreeg is het blowen
houden van het gebeuren wat de cannabis
een beetje naar de achtergrond verdwenen.
betreft, en het ontwikkelen daarvan in de maatschappij, dat vind ik het belangrijke. Je moet niet alleen duidelijk maken dat we het moeten aanvaarden, maar dat we er ook gewoon blij mee moeten zijn, zodat dit soort dingen kunnen blijven bestaan.”
Menswaardigheid “Als het je ligt, dan zie ik dat mensen er heel tevreden en heel goed van kunnen opereren. Ik zie mensen die anders niet op die manier in het leven kunnen staan. Ik heb in de tijd dat ik hier kom veel betere ervaringen met de mensen in de coffeeshop dan in het café. Enne, café’s ken ik van binnen en van buiten, want ik lust graag een wijntje.
.DDUW YRRU ÀMQSURHYHUV Wiz-Art heeft een mooie lijst: zes soorten wiet en daarnaast ook vijf soorten hasj. Maroc, PacMan, zeldzame Turkse hasj, Parvati en Khijber Afghaan, echt iets voor de fijnproever dus. Naast de lijst staat een heel fraai en sociaal verantwoord standaardje met 10 goede tips en nuttige informatie over blowen. Zulke voorlichting zul je in een café niet snel vinden over alcohol!
31
“Voor de gezelligheid” Door: Wernard Bruining
Bij zijn bezoek aan Wizz-Art in Stadskanaal sprak Wernard Bruining ook met personeel en bezoekers van deze mooie coffeeshop. Op deze pagina’s komen ze aan het woord: “Ik kom hier voor de gezelligheid, de mensen zijn hier altijd sociaal. Je kunt hier normaal discussiëren zonder dat er gelijk ruzie is.”
Eric (1983)
Eric werkt al tien jaar in Wiz-Art, voornamelijk achter de bar, en hij vindt elke dag nog even leuk. “Hier komen voornamelijk jongeren tot zo’n jaar of 25 en dan ook een groep, eh, ja, hoe noem je dat, de ouderen, de echte diehards, die de rest van hun leven blijven blowen. De jongeren zijn vooral bouwvakkers, die altijd na hun werk komen, de mensen die het wat zwaardere werk doen, zeg maar. Je ziet meestal wel dat ze stoppen met blowen als ze wat ouder worden en serieus gaan werken”. is leuk in de omgang, zeg maar. Het is van alles door elkaar, maar de jongeren vind ik wel het leukste!”
Jaap (1971) Jaap is historicus. “Ik vind sociale geik heb er goede tijden mee gehad! Ik heb in de bouw gezeten als voorman, maar ik wil eigenlijk een eigen zaak beginnen, een meubelzaak. Ik wil tweedehands meubels opkopen, restaureren en dan weer verkopen. Het nut van cannabis, ach, ik ben vrij druk van mezelf, dus het houdt me een beetje rustig. Ritalin wil ik niet gebruiken, dat is gewoon speed, dat kun je daarom ook bij een dealer halen.”
Tracy (1980) Tracy begon met blowen toen ze nog
Dennis (1978)
jong was, ze is net vorig jaar gestopt. “Ik werd er nogal moe van, en toen heb ik
“Deze is er nog niet zolang, ik kwam eer-
gezegd: nu even niet. Dat betekent niet
der al bij de oudere shop. Ik kom hier nor-
dat ik nooit meer ga blowen, het is puur
maal gemiddeld zo’n twee tot drie keer per
effe een stop. Ik werk hier nu bijna vier
week. Even een bakje kof¿e en ik koop hier
jaar, vier dagen per week. Het zijn over
ook weleens voor een geeltje of zo. Ik heb
het algemeen hartstikke leuke mensen
zelf vroeger geteeld. Nu niet meer, maar
die hier komen. Ze praten wel met je, dat
32
schiedenis het leukst, maar ben ook geïn-
Wolf (1970)
teresseerd in muziek. Het coffeeshopvolk vind ik over het algemeen leuk, ze zijn
Wolf rookt sinds hij 21 jaar is. Zijn beroep:
open minded. Maar ik heb er een hard
coffeeshopmedewerker. “Hiervoor heb ik in
hoofd in dat coffeeshops zullen blijven
Amsterdam gewoond, in de Bijlmer. Wat ik
bestaan. Ik zie het langzaam aftakelen.
daar deed? Niks eigenlijk, nou ja, blowen
Als dit kabinet er nog een regeerperiode
in elke shop in Amsterdam, haha! Ik kwam
bij krijgt dan denk ik dat ze dit gaan aan-
toendertijd ook wel bij jouw growshop
pakken, ja. Ik ben bang dat als de coffee-
Positronics over de vloer, plantjes halen
shops verdwijnen, ze dan voor altijd weg
voor op het balkon. De coffeeshops waar
zullen zijn. Maar het blowen gaat door,
ik kwam waren Katsu, Fatal Flower, enne,
in landen waar het verboden is wordt er
hoe heet die ook alweer waar al die be-
meer geblowd dan in Nederland. Ik hoop
kende mensen komen, de Greenhouse. De
wel dat het ooit gereguleerd gaat worden,
leukste vond ik New York, want daar kon ik
dat het idee van de achterdeur geregeld
ook poolen. Tafelvoetballen deed ik in de
gaat worden. De functie van cannabis?
Trinity. Daar staat een heel oude kast, daar
Nou er zijn meerdere functies, ik word er
heb ik toen veel op gespeeld.”
zelf ontspannener van, opener, toleranter, meer relaxt, dat is het voornaamste.”
Marijn (1981) “Ik ben van beroep schilder, huizen schilderen, dat doe ik de hele dag. Iemand anders neemt een potje bier, ik rook mijn jointje. Ik rook al vanaf mijn twaalfde. Ik ben bezig om te stoppen omdat het niet geaccepteerd wordt. Op mijn werk, maar ook in mijn omgeving, wordt het geaccepteerd als iemand een biertje drinkt, maar als iemand een jointje rookt heet dat meteen buitensporig gedrag. Ik heb nooit zelf geteeld, ik koop meestal Sneeuwwitje. Ik kom voor de gezelligheid, de mensen zijn hier altijd sociaal. Je kunt normaal discussiëren zonder dat er gelijk ruzie is. Ik blow nooit onder mijn werk, dat heb ik wel eens geprobeerd, maar dan ga je dingen vergeten, dat werkt niet echt.”
Tafelvoetbal
Bert (1961) “Ik kom hier al zolang de shop er is, ik woon hier in de buurt. Ik ben schoonmaker van beroep en blow al 26 jaar. Het geeft me rust. Ik ben namelijk nogal druk van mezelf, alles ik wat doe moet perfect zijn. Dat uit zich ook in mijn werk: de klant is koning, dan moet ook alles helemaal schoon zijn. Ik ben zelf ondernemer, zzp’r heet dat hè. ‘s Avonds na mijn werk rook ik Haze, Sneeuwwitje. Het is hier gezellig en leuk, de mensen zijn altijd vriendelijk. De vorige eigenaresse kende ik heel goed. Ik weet nog dat ze vroeger gestreden heeft om de boel hier voor elkaar te krijgen, al die peri-
Ik maak snel een einde aan het interview met Wolf. Ik heb een vreselijke trek in een joint en een spelletje tafelvoetbal! De kast in Trinity, waar Wolf over sprak, is een oude Garlando. Die heb ik in 1980 zelf ‘opgevoerd’ en aan High Society verkocht, en die hebben hem weer doorverkocht aan de Trinity. Daar staat de kast nog steeds, en hij heeft ook nu nog zijn eigen schare fans. Tafelvoetbal is naast cannabis mijn grootste passie. Ik rook snel een pure Purple en dan sta ik samen met Wolf achter de kast. We spelen tientallen heftige spelletjes. De ballen vliegen erin, de muntjes ook! Wolf probeert wel te scoren, maar ik geef hem weinig kans. Maar hij vindt het prachtig, van weerstand word je sterker. Na afloop staan we opgewonden te stuiteren, alles tintelt dan aan je lichaam, dan voel je dat je leeft!
oden heb ik meegemaakt.”
33
Nederwiet de moevie Door: Michiel Panhuijsen
De NCRV zendt op 25 april een teledocumentaire uit met de naam ‘Nederwiet de moevie’. Filmmaker Maaik Krijgsman en wietkweker Doede de Jong, die in deze documentaire uitgebreid wordt geportretteerd, vertellen erover.
hij teelt en wat daarbij zoal kan gebeuren, is aardig. Maar het blijft ook iets afstandelijks houden. Krijgsman en Pool
“Ons uitgangspunt was de argeloze me-
gaan, welke problemen ze tegenkomen en
hadden ruim de tijd voor hun project en
ning: Het is toch maar een plantje”, steekt
wat het allemaal oplevert. Daarbij ¿lmden
besloten daarom om zelf de proef op de
Krijgsman van wal. “Maar gaandeweg de
Krijgsman en Pool ook ontruimingsacties
som te nemen. En hoe kun je het beste
periode dat we aan het ¿lmen waren,
van de politie. “Uit de verhalen van alle
in beeld brengen wat wietkweken nou in-
kregen we door dat er meer aan de hand
betrokkenen bleek uiteindelijk toch dat de
houdt? Juist! Door het zelf te gaan doen.
was. Het is allemaal niet meer zo onschul-
‘nederwiedewiedewiet’ die Doe Maar ooit
De bevlogen filmmakers zochten een
dig als we aanvankelijk dachten.” Maaik
bezong niet meer zo onschuldig is als in de
growshop op, kochten hun kweekbeno-
Krijgsman en regisseur Hans Pool, geen
beginjaren tachtig. De wereld van de neder-
digdheden en startten hun eigen wiet-
onbekenden in de Nederlandse ¿lmpro-
wiet is behoorlijk verhard in de afgelopen
filmtuintje. Geen groothandelshoeveel-
ductiewereld, sloegen in 2009 de handen
jaren. Een groot deel van de in ons land ge-
heden natuurlijk, maar toch voldoende
ineen. Ze vonden het Filmfonds en het Co-
kweekte wiet wordt voor veel geld naar het
voor een zeer illegaal hok.
bofonds bereid hun plan om een ¿lm te
buitenland gesluisd. Het is een zeer lucra-
maken over Nederwiet te ¿nancieren. De
tieve handel geworden, met ook negatieve
Het werd geen doorslaand succes. “Er
NCRV wilde de ¿lm wel uitzenden.
uitwassen. Omdat de cannabiswereld zich
ging echt mis wat mis kon gaan”, biecht
nog steeds in het illegale afspeelt, hebben
Krijgsman op. “We bakten er helemaal
“We willen met onze ¿lm laten zien welke
zich naast idealisten ook heel andere men-
niets van. Spint kregen we en het werd
mensen er achter de cannabiswereld zit-
sen op de kweek en handel gestort. Het is
een zootje. Natuurlijk hebben we dat ook
ten. We hebben allemaal onze mening
big bussiness geworden. Daarbij is door de
alllemaal goed met een camera bijgehou-
over dit deel van Nederland, zonder dat
jacht op de wietkweek de afgelopen jaren
den. We werden dus onderdeel van onze
we deze mensen daadwerkelijk kennen.
de prijs gestegen en de kwaliteit gedaald.
eigen ¿lm. Uiteindelijk hadden we na
Met een aantal uitgebreide portretten die-
Het is een kip ei verhaal. Het oprollen van
alle averij en toestanden onderweg toch
pen we dat beeld uit.”
hennepplantages lijkt de boel eerder te ver-
nog een oogst, die we hebben weten te
ergeren dan te verbeteren.”
verkopen. De opbrengst daarvan hebben
Lucratieve handel
we aan een goed doel geschonken. We moesten het natuurlijk wel kunnen ver-
Nederwiet de moevie volgt de verhaallij-
Zelf kweken
nen van twee kwekers en twee coffeeshop-
Met een filmcamera een coffeeshop re-
hebben we aangetoond dat het echt voor
ondernemers. Zij vertellen in de documen-
gistreren en de eigenaar portretteren,
iedereen mogelijk moet zijn om wiet te
taire wat hun beweegt, hoe zij te werk
of een wietkweker uit laten leggen hoe
kweken. Als het ons zelfs lukt....”.
antwoorden. Door zelf te gaan kweken
Doede de Jong De documentaire potretteert ook uitgebreid een bekendere wietkweker. De in het Friese Appelscha woonachtige Doede de Jong
komt al jarenlang openlijk uit voor
het feit dat hij wiet verbouwt. “Ik heb niets te verbergen, ik vind niet dat wietkweken crimineel is. Iedereen hier in de omgeving kent mij als ‘Doede de wietkweker’.” Doede is geen doorsnee wietkweker. Hij is een idealist, een strijder tegen het verbod op hennepteelt: “Waar hebben we het over bij het verbod op cannabis? Dat is onzin.
34
Het verbod op wiet heeft veel schade ver-
Dat was een mooi moment. Rondom die
mand kwaad, maar de wereld eromheen
oorzaakt. Ik ben ervan overtuigd dat je ook
rechtzaak afgelopen najaar waren ze er
heeft zijn onschuld verloren. Ik ben er van
grote spruitjesproblemen zou veroorzaken
weer met de camera. Het begon die och-
overtuigd dat regulering van de hennep-
met een verbod op spruitjes. Cannabis
tend al, bij het scheren voor de spiegel
productie nodig is om de situatie te norma-
moet gewoon uit de Opiumwet!”
met mijn ouderwetse mesjes. Alles wil-
liseren. Of je zou alle shops moeten sluiten
den ze ¿lmen. Dat ik mijn pak aantrok,
en alle hennepkwekerijen met wortel en
alles. Ik vond het prima zo.”
tak moeten uitroeien. Dat eerste is mis-
Doelwit
schien ingewikkeld, maar moet toch moge-
Doede is een groot voorvechter van lega-
“Na de uitspraak van de rechter was ik
lijk zijn. Dat tweede zie ik niet gebeuren.
lisering. Maar omdat hij openlijk over zijn
ontzettend boos. Ik vond mijn veroorde-
Je kunt er gewoonweg veel te veel geld
kweekactiviteiten spreekt is hij een makke-
ling zo onrechtvaardig! Hoe kun je nou ie-
mee verdienen. Mensen zullen altijd ma-
lijk doelwit. Voor criminelen die hem enkele
mand veroordelen voor de kweek van een
nieren vinden om wiet te kweken.
jaren geleden ripten en er met zijn oogst
plant, die gewoon in een coffeeshop mag
vandoor gingen. Maar ook voor de politie
worden verkocht? Dat is zo verschrikkelijk
Met deze ¿lm willen we bij het kijkers-
die in 2008 en 2010 een inval bij hem deed
krom. Maar ik blijf vechten. Ik doe niets
publiek vragen oproepen, geen oplossing
en de oogst in beslag nam. In hoger beroep
verkeerds. Ik wil blijven aantonen dat wij
bieden. De ¿lm maakt duidlijk dat het niet
werd Doede in december veroordeeld tot
wietkwekers in alle openheid moeten laten
meer kan zoals het nu gaat . Er is behoef-
80 uur werkstraf. Maar strijdbaar als hij is,
zien wat we doen, en niets verbergen.”
te aan wiet, en de strijd tegen de wietplant ga je niet winnen. Dat plantje groeit
vechtend tegen het onrecht, gaat Doede in cassatie tegen dit vonnis.
Onschuld verloren
De ¿lmmakers maakten mooie opnamen
De ¿lmmakers hopen dat de documentaire
van de Fries. “Ze hebben echt van alles
veel los zal maken in ons land. Krijgsman:
ge¿lmd: van het stekken tot de oogst, ik
“Ik denk dat we met deze ¿lm aantonen
stond regelmatig voor de camera, soms
dat de situatie zoals die nu is niet moet
met mijn blote poten in de grond. Vorig
doorgaan. We zijn best geschrokken van
jaar in de winter hebben ze fraaie beelden
alle verhalen van de betrokkenen die we
geschoten terwijl ik door het weiland in
spraken. Van de politieverhalen, maar ook
een dik pak sneeuw liep. En later in de
van de dingen die coffeeshopondernemers
zomer ook, toen ik met mijn zoon samen
en kwekers zelf meemaken. Het is een
een jointje rookte bij zonsondergang.
harde wereld. Het plantje zelf doet nie-
overal, en met zoveel gemak...”
25 april ‘Nederwiet de Moevie’ wordt uitgezonden op 25 april om 20.55 uur bij de NCRV op Nederland 2. De NCRV organiseert in samenwerking met De Rode Hoed in Amsterdam op dinsdag 26 april een debat over het controversiële Nederlandse coffeeshopbeleid.
35
De Spaanse coffeeshop
Cannabis Social Club voor blowers Door: Nicole Maalsté
In 1993 kwam in Barcelona de cannabisbeweging op als protest tegen het verbod om wiet in een openbare ruimte te mogen gebruiken. Uit die beweging ontstond in 2002 de eerste Cannabis Social Club (CSC). Inmiddels zijn er over heel Spanje verspreid meer dan honderd CSC’s. Die clubs bieden blowers niet alleen de gelegenheid om te blowen, maar zij produceren en verhandelen ook wiet.
Collectief telen voor eigen gebruik In hun eigen land zijn buitenlandse blowers voornamelijk aangewezen op illegale producenten en handelaren, en het is vaak niet toegestaan om in openbare ruimten een
Dit artikel vertelt hoe de Spaanse canna-
bevrijdingsdag en het Cannabistribunaal,
blowtje op te steken. Natuurlijk wordt er
bisclubs tot stand zijn gekomen, voor wie
en is er tegenwoordig ook een Vereniging
in de praktijk in veel landen wel een oogje
ze bedoeld zijn, hoe ze functioneren en wat
voor Cannabisconsumenten (VVCC), maar
dichtgeknepen bij dat blowen, maar er is
het verschil is met onze coffeeshops. De
als je dat vergelijkt met protestbewegin-
altijd die spanning dat je in principe kunt
informatie komt grotendeels uit het artikel
gen tegen het cannabisverbod in andere
worden opgepakt. Uit ongenoegen met
‘Cannabis Social Clubs in Spain – a nor-
landen dan stelt het weinig voor. De ver-
deze situatie ontstond volgens Alonso in
malizing alternative underway’, dat Martín
klaring daarvoor is simpel: de noodzaak
1993 de Asociación Ramón Santos de Estu-
Barriuso Alonso schreef voor de TNI serie
om te protesteren bestaat hier niet echt.
dios Sobre el Cannabis (ARSEC) in Barcelo-
over Legislative Reform of Drugs Policies.
Nederlandse blowers worden al jarenlang
na. Zij schreven een brief naar de openbare
(Info: www.druglawreform.info)
op hun wenken bediend door coffeeshops,
aanklager tegen drugs met de vraag of het
waar je tegen een redelijke prijs een aardig
verboden was om cannabis voor eigen ge-
product kunt kopen en op een prettige ma-
bruik te verbouwen. Deze antwoordde dat
nier van je jointje kunt genieten. Die cof-
dit in principe niet verboden was. Er wer-
In Nederland zijn cannabis protestbewe-
feeshops zijn inmiddels zo populair, dat ze
den al snel een man of honderd gevonden
gingen nooit echt goed van de grond ge-
jaarlijks ook duizenden toeristen aantrek-
komen. Natuurlijk organiseren we hier ook
ken, voor wie het bezoeken van een cof-
jaarlijkse evenementen zoals de Cannabis-
feeshop een bijzondere ervaring is.
Cannabis protest
Wat zijn Cannabis Social Clubs? Cannabis social clubs (CSC’s) zijn niet-commerciële organisaties van blowers die samen wiet kweken en verhandelen om in hun eigen behoefte te voorzien zonder dat zij gebruik hoeven te maken van de illegale markt. Deze privéclubs maken gebruik van een gat in de Spaanse wet die bepaalt dat de consumptie van cannabis en andere illegale drugs niet als een misdrijf wordt gezien. De CSC’s produceren uitsluitend voor niet-commerciële doeleinden voor een besloten groep van volwassen leden. Sinds 2002 zorgen de CSC’s ervoor dat duizenden blowers op de hoogte zijn van de oorsprong en kwaliteit van de producten die zij roken. De CSC’s zijn een alternatief voor de illegale cannabismarkt. De clubs zorgen voor tientallen banen en leveren een bijdrage aan de belasting. Zij konden ontstaan zonder dat de bestaande internationale drugsverdragen gewijzigd hoefden te worden.
37
Cannabisclubs als oplossing voor de crisis Onlangs heeft de FAC uitgerekend hoeveel het de Spaanse schatkist zou opleveren wanneer er overal voldoende CSC’s voor alle consumenten zouden zijn. Als referentie gebruikten zij het aantal banen en de bijdragen aan de belasting en sociale zekerheid die de teeltactiviteiten van cannabisclub Pannagh genereert. Pannagh heeft ongeveer 200 leden die gemiddeld 0,5 gram per dag consumeren. Als 1 miljoen mensen hun cannabis via CSC´s zouden afnemen die identiek zijn aan Pannagh, dan zou dat 7500 directe banen opleveren en 30.000 indirecte banen. Daarbij is nog niets eens rekening gehouden met de banen van toeleveranciers voor kweekbenodigdheden. De banen leveren een bijdrage van 155 miljoen aan sociale zekerheden op, ongeveer 54 miljoen euro aan inkomstenbelasting en zo´n 100 miljoen aan BTW. Dat is in totaal 367 miljoen euro voor de Spaanse overheid.
gens Alonso veel. In 2003 kwamen de be-
van de club zijn). Zij worden betaald voor
langrijkste 21 pioniersgroepen bij elkaar
de verhuur van hun land en de uren die zij
en vormden samen de Federatie van Can-
in de kwekerij steken. Voor het geval er
nabis Clubs (FAC). De FAC heeft een juri-
een onderzoek komt, worden rekeningen
disch en management model ontwikkeld
zorgvuldig bewaard.
dat nu bekend is als de Cannabis Social Club. Vanwege de enorme vraag naar informatie is dit model inmiddels vastgelegd
Alleen voor ervaren blowers
in een handleiding, die stap-voor-stap be-
Je kunt lid worden van een club op uitno-
schrijft hoe je een Cannabis Social Club
diging van een of twee leden, die ervoor
moet oprichten. Een groeiend aantal clubs
garant staan dat jij een cannabisconsu-
heeft sindsdien gebruik gemaakt van die
ment bent. Of je moet een medisch rap-
handleiding om zijn eigen club vorm te
port kunnen overleggen waarin is vast-
geven. Het is niet duidelijk hoeveel clubs
gelegd dat je een ziekte hebt waarbij de
er nu precies zijn en ze zijn ook niet even-
consumptie van cannabis is voorgeschre-
redig verdeeld over Spanje. Volgens de
ven. De hoogte van het lidmaatschapsgeld
beschikbare informatie van de FAC zijn
wordt bepaald door de hoeveelheid die
het er tussen de honderd en driehonderd.
iemand afneemt. Het geld wordt gebruikt
De meeste clubs bevinden zich in Catalo-
om de kosten voor de productie, de opslag
nië en in Baskenland, omdat cannabis in
en het management te dekken. Aangezien
die regio’s breed geaccepteerd is.
het om non-pro¿t organisaties gaat, wordt alle winst teruggebracht in de organisatie.
Een CSC begint met een registratie als
Daar worden bijvoorbeeld sociale activi-
vereniging. Vervolgens komen de leden
teiten van bekostigd, zoals cursussen en
tot overeenstemming over de teelt. Af-
congressen, juridische en medische ad-
die wilden meedoen met de ARSEC. Kort
hankelijk van de inschatting van de con-
viezen, protesten en politieke lobby’s om
daarna oogstte de ARSEC onder toeziend
sumptie van de leden wordt bepaald hoe-
normalisering van cannabisconsumptie te
oog van de media haar eerste opbrengst
veel er precies moet worden gekweekt.
bevorderen of de Cannabis Cup.
die bedoeld was voor honderd blowers. De
Vervolgens huurt of koopt de club land,
oogst werd in beslag genomen, maar de
panden
betrokkenen werden vrijgesproken.
planten worden verzorgd door vrijwilligers
Maximum hoeveelheid per dag
of door een ingehuurde staf van profes-
De clubs produceren en verhandelen zo-
sionele kwekers (die zelf meestal ook lid
wel binnen als buiten geteelde wiet. Soms
Alonso schrijft in zijn artikel dat de zaak werd
en
kweekbenodigdheden.
De
overgeheveld naar de Hoge Raad. Twee jaar Illegale markt Coffeeshops
later volgde de uitspraak. De oprichters van ARSEC werden veroordeeld tot een minimum gevangenisstraf (die werd geschorst) en boetes. Volgens de Hoge Raad had ARSEC weliswaar niet de intentie om drugs te verhandelen, maar aangezien wietteelt op zichzelf gevaarlijk was werden de oprichters toch bestraft. Hierdoor leken de deuren voor de teeltverenigingen in principe gesloten. Intussen waren er in andere Spaanse steden echter meer groepen blowers collectief cannabis gaan kweken. Zo oogstte de Kalamudio groep in Bilbao 600 planten bedoeld voor 200 consumenten, waaronder gemeenteraadsleden, kunstenaars en artsen. Deze oogst werd niet in beslag genomen en de groepsleden rookten hun opbrengst dus gewoon op. Gesterkt door hun eerste succes oogstte de Kalamudio groep op die manier drie keer zonder dat de autoriteiten ingrepen. Uit deze experimenten ontstonden uiteindelijk de Spaanse coffeeshops, ofwel de Cannabis Social Clubs.
Handleiding Omdat er geen duidelijke wetgeving was, improviseerden de eerste groepen vol-
38
Cannabis Social Clubs
Toegestaan binnen Internationale Verdragen
Nee
Nee
Ja
Consument kan in veilige omgeving cannabis aanschaffen en gebruiken
Nee
Ja
Ja
Consument heeft invloed op de prijs van producten
Nee
Nee
Ja
Consument heeft invloed op kwaliteit en samenstelling producten
Nee
Nee
Ja
Productie en handel levert legale werkgelegenheid op
Nee
Ja
Ja
Productie en handel levert bijdrage aan belasting
Nee
Ja
Ja
Bevordert toegang tot cannabis van minderjarigen
Ja
Nee
Nee
Geeft mogelijkheid om toegang tot cannabis te beperken tot bepaalde groepen/ individuen
Nee
Ja
Ja
Biedt mogelijkheid tot controle van kwaliteit en samenstelling product
Nee
Winst van cannabishandel en -productie voor beperkt aantal ondernemers
Ja
In principe wel
Ja
Ja
Nee
kopen en kunnen zij zelf bepalen welke producten zij verbouwen en hoe ze dat doen. Op het moment dat de cannabismarkt helemaal gelegaliseerd wordt, dan zal een aantal commerciële partijen de productie en handel overnemen. Dit is in feite nu al het geval in de gedoogsituatie in Nederland, waar een beperkt aantal ondernemers veel geld verdient aan het produceren en verhandelen van cannabis. Wanneer cannabis legaal wordt, dan is de kans groot dat het aantal ondernemers dat hieraan gaat verdienen nog kleiner wordt. Dat zien we ook bij de alcohol- en tabaksindustrie. Een klein aantal producenten bepaalt welk bier wij drinken en welke sigaretten wij roken en hoeveel wij daarvoor moeten betalen. Als consument heb je weinig invloed op het product, tenzij je je eigen bier gaat brouwen. Het clubmodel van de CSC’s is daarmee ook wordt er ook hasj gemaakt. Om alterna-
de FAC een aantal voorstellen op papier
tieve manieren voor het roken van canna-
gezet om de activiteiten van CSC’s trans-
bis te bevorderen, zijn er in de clubs vaak
parant te maken zodat zij kunnen worden
ook allerlei andere producten te verkrijgen
gecontroleerd door de overheid. Op die
waarin cannabis is verwerkt, zoals crèmes,
manier hopen zij te voorkomen dat politie
oliën, tincturen en gebak. Soms lenen ze
en justitie ingrijpen.
ook verdampers uit. De verkoop van de wiet vindt meestal plaats in commerciële
Het voordeel van CSC’s is dat zij een le-
gebouwen die uitsluitend toegankelijk zijn
vensvatbaar alternatief vormen voor de
voor clubleden en eventueel voor volwas-
illegale markt die in Spanje en andere
senen introducés. Die kunnen kleine hoe-
landen de cannabismarkt domineert. Een
veelheden aanschaffen, meestal voor con-
alternatief dat bovendien past binnen de
sumptie ter plekke. Vaak kunnen ze ook
internationale verdragen die op dit mo-
een kleine hoeveelheid meenemen voor de
ment onverbreekbaar lijken. Daarnaast
volgende dagen, zodat ze niet iedere dag
geeft het de leden de mogelijkheid om zelf
hoeven te komen. De maximum hoeveel-
toe te zien op de oorsprong, kwaliteit en
heid die een clublid per dag kan aanschaf-
samenstelling van de producten zij consu-
fen is meestal tussen de 2 en 3 gram. Die
meren. Tenslotte genereren de clubs legale
hoeveelheid kan alleen worden overschre-
werkgelegenheid en een bijdrage voor de
den wanneer een clublid kan aantonen dat
belasting. Er zit ook een zwak punt in dit
hij of zij op medische indicatie een hogere
systeem: Het model is een aardige oplos-
dosis per dag nodig heeft.
sing voor legaal blowen voor oudere ervaren blowers. Maar hoe doen die blowers
Transparant systeem Alhoewel de CSC’s zich in een grijs ge-
hun eerste ervaringen op? Juist! Illegaal.
bied bevinden, is de administratieve situ-
Tegen commercie
atie van veel clubs – net als bij de Neder-
Toen de protestbewegingen in Spanje met
landse coffeeshops het geval is – zo goed
de cannabisclubs begonnen, hadden ze
als genormaliseerd. Zo zijn er al heel wat
het idee dat de CSC’s slechts een tussen-
clubs die met contracten voor hun me-
fase waren. Alonso schrijft dat de clubs
dewerkers werken en die zoals elke or-
een brug vormden tussen de illegale si-
ganisatie belasting afdragen over hun
tuatie en hun ideale model. Het uitein-
personeel en in sommige gevallen zelfs
delijke doel was om een legale cannabis-
over hun producten. Desondanks zijn er
markt te creëren die vergelijkbaar is met
net als bij de gedoogde coffeeshops in
de markt voor alcohol of tabak. Inmiddels
ons land nog steeds allerlei onduidelijk-
zijn ze hiervan terug gekomen. In het
heden over wat volgens de wet wel of niet
hart van de consumentenclubs is een dis-
mag, met name als het over het telen en
cussie ontstaan of een legale markt wel
transporteren
cannabisproducten
zo’n gewenste situatie is. Nú kunnen con-
gaat. Om problemen te voorkomen heeft
sumenten tegen kostprijs hun producten
van
een mooi alternatief tegen de commercie.
Cannabis Social Clubs in België In België werd in 2006 de stichting Trekt Uw Plant opgericht. Leden van deze stichting kunnen gezamenlijk één cannabisplant per persoon verbouwen in een afgesloten, niet openbaar toegankelijke ruimte. Een Ministeriële Richtlijn die in januari 2005 in België is uitgevaardigd, stelt dat het bezit door een volwassene van maximaal 3 gram cannabis en/of één cannabisplant niet langer wordt vervolgd, tenzij sprake is van overlast of verzwarende omstandigheden. De bestuursleden van Trekt uw Plant werden in februari 2009 door de rechtbank van Eerste Aanleg veroordeeld omdat dit initiatief zou aanzetten tot gebruik. In februari 2010 werden zij vrijgesproken van deze aanklacht door het Hof van Beroep in Antwerpen. Dit betekent dat Belgische consumenten sindsdien op legale wijze zelf of in groepsverband cannabis voor eigen consumptie kunnen telen. In maart hopen zij de opbrengst van de laatste oogst zonder problemen aan hun leden te overhandigen. Ieder lid kan dan zijn of haar plantje komen ophalen. Om lid te worden moet je kunnen aantonen dat je meerderjarig en cannabisgebruiker bent én dat je in België woont (www.trektuwplant.be).
39
0DLD 40
Skunk#1
White Widow
Blue Mistic
Indoor Mix
Outdoor Mix
Critical
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
E8,-
E20,-
E8,-
E20,-
E8,-
E20,-
E8,-
E20,-
E8,-
E20,-
E9,-
E23,-
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
E30,-
E55,-
E30,-
E55,-
E30,-
E55,-
E30,-
E55,-
E30,-
E55,-
E35,-
E65,-
Ice
Power Flower
Fruit Spirit
Northern Light
3 zaden
Shining Silver Haze Amnesia Haze
Royal Cheese
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
E9,-
E23,-
E9,-
E23,-
E9,-
E23,-
E9,-
E23,-
E9,-
E23,-
E10,-
E27,-
E9,-
E23,-
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
E35,-
E65,-
E35,-
E65,-
E35,-
E65,-
E35,-
E65,-
E35,-
E65,-
E40,-
E75,-
E35,-
E65,-
Special Kush #1
Special Queen #1 Royal Moby
Easy Bud
Quick One
Royal Automatic
3 zaden
Royal Dwarf
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
3 zaden
1 zaad
E3,50
E8,50
E4,-
E8,75
E13,-
E34,-
E7,-
E17,50
E8,-
E20,-
E8,50
E21,50
E6,-
3 zaden
E15,-
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
5 zaden
10 zaden
E13,-
E23,-
E13,50
E25,-
E54,-
E90,-
E27,-
E50,-
E30,-
E55,-
E32,50
E60,-
E25,-
E45,-
GROOTHANDELS
Tel.: 0031-(0)13-5722959
Tel.: 0031-(0)464575800
Tel.: 0031-(0)35-6932266
Royal Queen Seeds +31-73-5479916 info@royalqueenseeds.com
www.royalqueenseeds.com
Tel.: 0031-(0)88-6060700
Verstoppingen in bewateringssystemen, Deel 2
Bewateringssytemen Door: P.T. Klaassen BSc (CANNA Research Laboratories)
Met de aanleg van het watergeefsysteem worden al vaak structurele fouten gemaakt, waardoor de kans op verstoppingen toeneemt. In dit tweede deel gaan we hier op in.
De aanvoerleidingen moeten ook altijd zo laag mogelijk liggen in verband met
Doseer bewateringssystemen Het voedingsvat
de temperatuur en het leeglopen (zie af-
onder-
Voordat we verder gaan met het lei-
beelding 2). Deze moet in ieder geval la-
scheidt zich van andere watergeefsyste-
dingsysteem moet de aanvang ook goed
ger liggen dan de uitgang van de sproeier
men, dat per plant of pot automatisch water
zijn. Het gehele systeem, maar met
of druppelaar.
wordt gegeven.
Deze doseerbewaterings-
name het voedingsvat, dient lichtdicht
systemen worden vaak druppel- of sproei-
te zijn ter voorkoming van algengroei in
systeem genoemd. Eb- en vloedsystemen
het water en een verhogende pH-waar-
De druppelaar of sproeipen
en beregeningssystemen vallen hier buiten.
de nadat het voedingswater reeds is
Neerslagen ontstaan in de nachturen
afgeregeld. Een eventuele beluchtings-
wanneer er geen water wordt gegeven.
Beginnende kwekers maken meestal ge-
systeem moet uitgezet worden na het
Deze neerslag komt uiteindelijk daar te
bruik van een éénrichtingsaanvoerleiding,
afregelen van de pH, om een oplopende
liggen waar de snelheid van het water
die eindigt met een stop/dop aan het eind
pH te voorkomen. Het vat (hoogste wa-
minimaal is. Dit is op de bodem van de
van de leiding. Later wordt dit vervangen of
terniveau) dient altijd lager te staan als
leiding en uiteindelijk aan het eind van de
vergroot door het vorkprincipe, waardoor
de uitgangen van de druppelaars. Hier-
leiding. Maar meestal gaat het mee met
de aanvoerleiding parallel gesplitst wordt in
door kan het vat nooit leeglopen, maar
de Àow van het water en komt in een (te)
meerdere leidingen, maar die nog allemaal
zal het water het liefst na het pompen
smallere leiding terecht waarin het vast
eindigen met een eindstop.
terug willen stromen naar het vat. Om
komt te zitten. Deze uitgang is nu ver-
dit te voorkomen zal een terugslagklep
stopt. Plaats de druppelaar zo dat de aan-
Vaak stappen kwekers over op een Q-
of een drukventiel geplaatst moeten
vang van de slang precies in het midden
systeem om afgifteverschillen of verstop-
worden op de aanvoerleiding. De leidin-
zit van een leiding en niet op de bodem
pingen tegen te gaan. Ze worden wel eens
gen blijven hierdoor altijd vol met water
van de leiding ligt.
ringleidingen genoemd, maar dat zijn het
staan. Lege leidingen drogen op en ge-
niet. Bij een Q-systeem worden de uitein-
ven neerslagen, die zich vast hechten
den van het vorksysteem aan elkaar ver-
aan de leiding. Deze kunnen in de vol-
De ringleiding
bonden. Maar het is nog steeds éénrich-
gende druppelbeurt verplaatst worden
Een ringleiding (O-systeem) is een leiding
tingsverkeer. Een eventuele neerslag moet
of een uitgang verstoppen.
die uiteindelijk weer terugkomt in het voe-
Een
doseer
bewateringssysteem
via een druppelaar of sproeipen het sys-
dingsvat (zie afbeelding 1). Aan het eind
teem verlaten. Een ringleiding (O-syteem)
Lege leidingen die volgepompt worden en
van deze (retour-)leiding plaatsen we een
wijkt hiervan af en is het beste systeem
op druk komen, zullen gaan klappen (be-
extra ¿lter en een kraan (bij het vat).
ter voorkoming van verstoppingen. Hierop
wegen). Ook dit probleem verdwijnt door
gaan we straks verder.
de leidingen vol met water te laten staan.
Theoretisch kun je het water met voeding rond laten pompen langs alle uitgangen (sproeipennen) zonder een watergift te geven aan de plant. Dit gebeurt pas als je de kraan in de retourleiding dicht draait en dus de druk opbouwt in de leiding. Voor iedere 1e watergift van de dag wordt eerst het water met voeding uit het vat even rondgepompt. Eventuele neerslagen komen dan in het filter terecht die in de retourleiding is geplaatst, net voordat het water weer terugkomt in het voedingsvat. De ringleiding begint in je voedingsvat. Na de pomp komt een drukventiel/terugslagklep die het teruglopen (leeglopen) van de leidingen moet voorkomen. De leiding moet altijd vol met water blijven
42
in een emmer. De pennen worden dan zowel aan de binnen- als de buitenkant schoongemaakt. Stap 2. Vervolg de volgende procedures van stap 2 tot stap 5 voor zowel de leidingen als de pennen in de emmer. Spoel de leiding schoon met schoon water, zodat het grof vuil en alle voeding verwijderd wordt. Stap 3. Zet de leidingen vol met een pH 3,0 (met pH min groei of organozuur of azijn). Bouw eventjes druk op, zodat ook de druppelslangen vol zitten met dit water. Dit breekt de minerale neerslagen af. Laat dit water 12 uur staan. Stap 4. Spoel de leiding wederom de volgende dag met overmaat aan schoon leidingwater door. Doorstaan. Droge leidingen geven, zoals reeds
De volgende dag voor het water geven zal
spoelen totdat de juiste pH-waar-
besproken, zoutneerslag in de leiding. Na
dit “vervuilde” water eerst afgevoerd moe-
de (die van het leidingwater!) ge-
de terugslagklep komt er een ¿lter voor
ten worden naar het riool. Draai de kraan
het grove vuil die per ongeluk in het vat
naar de afvoer. Afspuiten (=wegspoelen)
Stap 5. Zet de leidingen vol met Chloor-
is gevallen. Hierna komen alle uitgangen
met voedingswater tot al het “vervuilde”
bleekloog (3%) of waterstofpe-
(hoofdleiding, evt kranen met de semi-lei-
water is weggespoeld.
roxide (0,5%) Laat dit minimaal 24 uur staan. Pas op! Een men-
dingen, druppelaars of sproeiers). De leiding zelf gaat weer terug naar het vat (retourleiding). Vlak voor het vat komt eerst een driehoekskraan die een aftakking naar het riool maakt. De leiding zelf gaat door
meten wordt.
Tip Meet dus eens hoeveel water in de leidingen zit. Dan weet je ook wanneer je de kraan weer terug kan draaien.
ging van chloorbleekloog/waterstofperoxide met zuur kan giftige stoffen afstaan en/of explosief reageren! Sluit de pennen wederom op de leiding aan.
via het ¿lter naar het voedingsvat. Er zit nu weer gewoon voedingswater in
Stap 6. Herhaal stap 4
Schoon spoelen leidingen na de aanleg
de leidingen en alles staat weer klaar om
Stap 7. Herhaal stap 3
Bij het afsnijden/zagen van de leidingen
tuur weer goed is (hetzelfde als in het vat),
wordt vaak het zaagsel niet uit de leidin-
wat de plant krijgt in zijn (eerste) beurt.
water te geven aan de planten. Je weet nu
Eventuele minerale neerslagen die
weer zeker dat de EC, pH en de tempera-
onder de biologische neerslagen
Stap 9. Controleer de afgiftes van de drup-
gen geblazen. Juist op dit zaagsel kunnen heel makkelijk neerslagen ontstaan en het zaagsel zelf kan ook de verstopping veroorzaken. Blaas altijd de leidingen schoon voordat je ze aan elkaar monteert. Ook is het beter om de eerste waterdoorvoer door de leidingen terug te laten komen en af te voeren naar het riool (d.m.v. de
zaten worden nu alsnog verwijderd. Stap 8. Herhaal stap 4
Tip Preventief kan men een “zeep” (CANNA DBlock) met het voedingswater meegeven. Deze zeep zorgt ervoor dat de leidingen glad blijven, zodat de eventuele neerslagen zich niet kunnen hechten aan de leiding. Je weet dan zeker dat al het vuil ook meegevoerd wordt naar het ¿lter.
driehoekskraan op het riool open te zetten).
pelaars op gelijke afgiftes. Het systeem is weer klaar voor gebruik.
Samenvatting Vervuilde leidingen kunnen afgifteverschillen (verstoppingen) in sproei- of druppelsystemen veroorzaken met productiebeperking
Wij adviseren geen waterstofperoxide mee
tot gevolg. Door het waterleidingsysteem
Eenmaal overtuigd van een schone leiding
te geven tijdens de teelt, omdat dit alle mi-
op een goede manier te installeren door
wordt de retourleiding op het ¿lter ge-
croleven dood maakt en afbreekt, ook de
middel van het O-ringleidingsysteem kan
plaatst en teruggeleid naar het voedingsvat
goede. Daarnaast breekt het ook alle orga-
dit geminimaliseerd worden.
(driehoekskraan wordt teruggedraaid).
nische stimulatoren (additieven) af. Door tijdens de teelt preventief de leidingen glad te houden en dagelijks het water,
In de nachturen wordt het water in de
Reinigen van de leiding tussen 2 teelten in
leidingen warm. Hierdoor ontstaat er in
Nadat het gewas geoogst is, dient men de
verstoppingen voorkomen worden.
deze zuurstofarme leiding een “negatief”
leidingen te reinigen. Dit gebeurt in een
microleven dat de pH en zelfs de EC kan
paar stappen.
Reinigen tijdens de teelt
sche herkomst.
en in het vat terug te laten keren, kunnen
Een goede reiniging van het systeem tussen 2 teelten in zorgt voor een gelijke wa-
wijzigen. Het gevolg is dan neerslag van een combinatie van minerale en biologi-
voor de eerste watergift, rond te pompen
Stap 1. Verwijder alle druppel- of sproeipennen van de leiding en leg deze
tergift, wat de teelt ten goede komt en voor de kweker veel frustratie wegneemt.
43
Deel 2
PH, meten is weten Door: P.T. Klaassen BSc (CANNA Research Laboratories)
In dit tweede deel van de tweeluik gaan we meer in op het praktische deel wat er met de pH gebeurt in water en substraat. Maar ook hoe wij de ideale pH waarde kunnen realiseren. De plant kan dan door een ideale opname van de aangereikte voeding het optimale resultaat geven.
gekweekt werd. Deze pioniers schreven ook artikelen, die daarna nog vele malen herdrukt werden. Ondanks dat de markt overstapte naar substraatteelt met alle
De plant
hebben de meeste gronden een hoge pH
voedingsproblemen tot gevolg, duurde het
Op de meest vreemde plekken op aarde
(>7,0). Hoe kunnen planten dan toch opti-
toch nog tot de begin jaren negentig voor-
kunnen planten groeien. Van kalkrijke
maal groeien bij deze “verkeerde” pH?
dat er goede voeding met de juiste advisering op pH-waardes op de markt kwam.
bergen tot aan moerassen met zuur water. Afhankelijk van de omstandigheden
Hiervoor zijn 2 verklaringen:
zijn de planten hierop aangepast. Er zijn
1.Aanbod
dus planten die heel goed kunnen groeien
Zoals in de opneembaarheidsgra¿ek te zien
Substraat
bij een lage pH. Voorbeelden hiervan zijn
is (zie afbeelding 1), zijn sommige voe-
Per vierkante meter kweekoppervlak heb-
planten die in zure gronden leven, zoals
dingsstoffen bij een hoge pH maar voor bv.
ben wij, afhankelijk van het medium, 50-
heideplanten of bijvoorbeeld een Azalea.
10% opneembaar. Dit betekent dat indien
200 liter substraat/m2 liggen. De hoeveel-
Deze planten worden ook wel kalkschuw
wij 10x de gewenste hoeveelheid aan de
heid voeding die wij hierin kwijt kunnen is
genoemd. Bij een lage pH-waarde is het
plant geven, er uiteindelijk toch de juiste
beperkt en moet voor de volle 100% op-
eventueel aanwezige calcium vastgelegd.
hoeveelheid voor de plant opneembaar/be-
neembaar zijn. Het is dus van groot belang
Dit calcium is op deze manier niet op-
schikbaar is (10 x 10% = 100%).
om bij een goede pH te kweken. Bij een pH
neembaar voor de plant.
2.Verzurende meststoffen
van 5,2 tot 6,2 is de voeding in de rhizo-
De plant kan zichzelf verzuren door de op-
sfeer goed opneembaar.
De meeste planten op aarde gedijen ech-
name van speci¿eke voedingselementen
ter het beste bij een neutrale pH-waarde.
(kationen). Hoewel de grond een te hoge
Dit betekent dat de pH-waarde zelf niet
pH-waarde heeft, ontstaat er lokaal bij de
Potgrond (Terra).
van belang is, maar dat de voeding die ze
wortelharen (rhizosfeer) toch een goede
Potgronden worden gemaakt van veen.
nodig hebben wel in de juiste hoeveelheid
pH-waarde waardoor de wortel zijn voe-
Veen zelf heeft een hele lage pH (ca. 3 à 4)
aanwezig en beschikbaar moet zijn. Om
ding kan opnemen.
en hierin kunnen geen pH neutrale planten
zo min mogelijk voeding te geven, maar
groeien. Daarom wordt veen verrijkt met
toch genoeg zodat de plant geen gebreks-
Boeren / landbouwers werken met deze
kalk tot een Terra-potgrond. De kalkbuf-
verschijnselen zal krijgen, dient het 100%
kennis om een goede voedingsopname
fer wordt zo groot gemaakt, dat de pH-
opneembaar te zijn. Bij een pH tussen de
voor hun gewas te beheren. Maar zij heb-
waarde van de potgrond tussen de 6,0 en
5,2 en 6,2 zijn alle voedingselementen op-
ben ook een enorme buffer grond van mi-
6,2 uitkomt. Dit is de bovengrens van de
neembaar (zie afbeelding hieronder).
nimaal 1 meter dik (>1000 l /m2) liggen
pH range, waarin voeding nog steeds voor
om eventuele foutjes mee weg te bufferen
100% opneembaar is.
De ‘koude’ volle grond
of uit te spoelen.
Moeder natuur bestaat uit vele gronden,
In de jaren 60 werd van deze kennis ge-
met ieder zo zijn eigen pH-waarde. Toch
bruik gemaakt, doordat er nog veel buiten
44
Kalk bestaat uit o.a. calcium, magnesium
Water
en de pH buffer bicarbonaat. Zodra de plant
Regen en osmosewater bevat niet tot nau-
zichzelf verzuurt in de bloei, zal dit bicarbo-
welijks bicarbonaat. Hierdoor geeft iedere
naat het vrijgekomen zuur neutraliseren.
verandering in zuurtoevoeging (pH-min)
Wij hebben dus tijdens de bloei deze kalk-
van de kweker een sterke verandering.
buffer hard nodig om de pH-waarde in de
Maar ook zal de zuurafgifte van een bloei-
potgrond goed te houden. Wij moeten als
ende plant al snel de pH-waarde rond de
kweker niet zelf deze kalkbuffer neutralise-
wortel veranderen. Bij gebruik van derge-
ren met zuur (pH min). Daarom maken wij
lijk water wordt een sterke schommeling
ons voedingsvat altijd aan tussen minimaal
van de pH-waarde geconstateerd.
5,8 en maximaal 6,2. Bij voedingswater met een lagere pH, begint de kalk op te lossen.
Dagelijkse controle van de pH is dan ook gewenst.
Meten van pH
Mocht de kalk in de potgrond na verloop van tijd opraken, dit is het geval als de pH-
Leiding- (of bron-)water is hier in het alge-
waarde in de potgrond lager is dan 5,2, dan
meen minder gevoelig voor door de aan-
zal het zure veen direct de pH verder verla-
wezigheid van bicarbonaat. Hard water,
gen. De voeding is dan niet meer opneem-
dat veel bicarbonaat bevat, heeft zelfs de
baar voor de plant.
eigenschap om een afgeregelde pH-waarde toch weer na een dag met enkele tienden
Kokos
te verhogen. Dagelijkse controle en correctie is dan ook gewenst.
Tip Het meten van de pH-waarde in het substraat probeer je zo dicht mogelijk bij de wortel te doen. Gebruik hiervoor de plant maar 1 keer, omdat de plant beïnvloed wordt door het wegnemen van het substraat of water (en wortelbeschadiging bij bemonstering kan veroorzaken).
De kokos kan niet net als potgrond kalk in de vezels binden. Toch kan gebufferde kokos, dat o.a. veel calcium bevat, wel makkelijk het bicarbonaat uit het leidingwater bufferen. Hoewel niet zo sterk als kalk in de potgrond, kan het ook de pH bufferen. Daarom heeft de kweker ook een iets bredere range om zijn voedingswater aan het substraat mee te geven (5,5-6,2).
Tip Indien, bij gebruik van regen-, osmose-, of zacht leidingwater, de pH-waarde in het voedingsvat of in de substraatmonsters vaak naar een lagere pH-waarde neigt (<5,2), valt het bijmengen van 10-20% leidingwater (tot de EC van het gemengde water 0,4 mS/cm wordt) te adviseren.
Tip Neem nooit drainwater (met uitzondering van een recirculerend systeem) om een pH-bepaling te doen. De pH-waarde van water dat in aanraking komt met licht en lucht (=o.a. CO2) verandert. Meestal omhoog, maar bij veel CO2 in de lucht of bacteriën of algen in het water kan dit ook omlaag gaan. Neem dus altijd een monster uit het substraat.
Inerte substraten
PH-verloop tijdens de teelt
Steenwol, kleikorrels, oasis, perlite, pumis-
Een plant kan zichzelf verzuren door de op-
mineraliseerd water
tone etc. worden niet beïnvloed door de
name van voeding en zijn voedingsaanbod.
Coco J knijp monster
pH, binnen de pH range van 5,2 tot 6,2. De
In de onderstaande gra¿ek wordt het al-
Steenwol J zuigmonster
kweker kan dus zijn voedingswater klaar-
gemene pH-verloop weergegeven tijdens
Droge substraten J water uit onderzijde pot
maken binnen de gehele range. Maar iner-
de teelt.
te substraten hebben geen buffer. Hierdoor zijn ze zeer gevoelig voor de voedingsop-
Over het algemeen moeten we na de start en
name van de plant. De pH-waarde kan snel
in de vegetatieve periode op een lagere pH-
veranderen, waarop de kweker dan weer
waarde sturen. Nadat de plant in bloei komt,
snel moet reageren.
zal de pH-waarde steeds hoger gestuurd moeten worden. Toch zal een monster uit het substraat de de¿nitieve pH voor het bewateren moeten bepalen. In de volgende tabel een overzicht tot pH correctie.
Terra J los een deel potgrond op in gede-
Tip Aangezien de aanwezigheid of afwezigheid van bicarbonaat de pH zeer sterk kan beïnvloeden, mogen monsters van verschillende planten nooit bij elkaar gedaan worden, om op die manier een gemiddelde waarde te krijgen. Neem meerdere monsters en bereken het gemiddelde om een goede conclusie te trekken.
pH verloop tijdens de teelt
Recirculerende systemen Bij recirculerende systemen, met een veel groter doorspoelingseffect (>50% drain), meet je in het drainwater eigenlijk de pHwaarde van de rhizosfeer. Op zich moet men de pH zo min mogelijk corrigeren. Zolang de pH binnen de range blijft, maak je het (nieuwe) voedingswater aan met de pH-waarde die ook gemeten werd in de opvangbak (drainwater).
45
Groen alternatief in duistere tijden? Alweer een jaar of vijf wordt de markt overspoeld door LEDkweekverlichting, maar tot een echte doorbraak is het nog niet gekomen. Op de vraag of dat terecht is, kun je zowel ja als nee antwoorden. De verklaring daarvoor is simpel: niet elke LED-armatuur is hetzelfde. Volgens Dutch Green Growlights is er zelfs maar één die de beloftes waarmaakt. Juist ja, hun eigen LED Spectra Units. Natuurlijk prijst elke fabrikant zijn eigen waar aan, maar in dit geval lijkt er meer aan de hand te zijn dan opgeklopte marketingpraatjes.
Aanschafprijs 'Watt!? 900 euro voor 300 watt!?' Het is een logische reactie van iemand die voor het eerst het prijskaartje van een LEDlamp ziet, en vervolgens uitrekent wat hij kwijt zou zijn aan hetzelfde wattage hogedruk natriumlamp (HPS). Toch schuilt
Al dan niet zelfbenoemde lichtexperts ge-
Gelukkig is het helemaal niet nodig om
daar een forse adder onder het gras; de
ven grif toe dat LED-verlichting de toe-
exact te begrijpen hoe en waarom iets
twee lichtbronnen zijn namelijk niet één-
komst is, maar wijzen er vervolgens snel
werkt. Zeker niet als de weegschaal ge-
op-één te vergelijken door de kostprijs
op dat die toekomst nog ver voor ons ligt.
vuld is met compacte, harde en heerlijk
van hetzelfde wattage tegen elkaar af
Als je naar het waarom vraagt vliegen je
geurende resultaten...
te zetten. Voor een reëel kostenplaatje moeten heel wat meer factoren in de be-
al snel termen als PAR, micromol en bichromatische fotoreceptoren om de oren.
rekening worden meegenomen.
Licht, en wat licht voor planten doet, is
Imitatie is erkenning
dan ook geen simpel onderwerp. Om het
Ook het grote aantal inferieure LED-pro-
De HPS mag dan al jaren de meest ef-
werkelijk te begrijpen moet je behoor-
ducten dat uit China onze kant opkomt
¿ciënte lichtbron voor de plantenteelt
lijk thuis zijn in de natuurkunde, biologie
remt de opmars van LED-verlichting. Het
zijn, toch wordt maar een klein deel van
en hogeschool-elektrotechniek. Helaas,
grootste deel daarvan bestaat uit licht-
zijn stroomgebruik omgezet in licht waar
sommige onderwerpen lenen zich nu
bakken met alleen blauwe en rode LEDs,
een plant iets aan heeft. Het rendement
eenmaal niet voor het Jeugdjournaal...
soms aangevuld met geel of oranje. En
van LED Spectra Units, met hun exact op
dan zijn er nog de verraderlijke imitaties
de plant afgestemde kleurenspectrum,
van Dutch Greens LED Spectra Units, die
ligt op ca. 90%. Conclusie: 1 LED-watt
op het oog nauwelijks zijn te onderschei-
is niet hetzelfde als 1 HPS-watt. Onder
den van de originelen. Op zich is imitatie
LED Spectra Units worden volgens ver-
natuurlijk een vorm van erkenning, maar
slagen op kweekforums opbrengsten van
als de nepperd belabberd presteert, doet
1 tot 3 gram/watt gehaald. 1 gram/watt
dat het origineel geen goed. Hoewel de
haalt het merendeel van de HPS-kwekers
behuizing van een LED Spectra armatuur
niet eens; om de productiviteit van LEDs
eenvoudig is te kopiëren, gaat dat niet
te evenaren is dus een tot 3 maal groter
op voor de toegepaste technologie – ook
wattage aan HPS-lampen nodig. Dat gro-
een EU-keurmerk ontbreekt uiteraard.
tere aantal HPS-lampen vraagt om even-
Zomaar een LED Spectra Unit namaken
veel vierkante meters kweekoppervlak,
is nagenoeg onmogelijk, o.a. door het
tegenover de anderhalve vierkante me-
unieke kleurenspectrum van de lampen,
ter die bijvoorbeeld de 1200 watt Spec-
waarvoor LED-kleuren zijn ontwikkeld
tra Unit kan belichten. Dat oppervlak kan
die elders niet verkrijgbaar zijn. Na in-
bovendien worden verdubbeld door in
tensief onderzoek kwam uiteindelijk een
etages te werken.
Onder LED gekweekte top.
optimale combinatie van 16 kleuren uit de bus. Toch concluderen mensen na te-
46
leurstellingen met inferieure producten
Koel
al snel dat 'LEDs dus niet werken'. Ten
Ook het elektragebruik vertoont grote ver-
onrechte, want ondanks alle misverstan-
schillen; de voor het ontbranden van HPS-
den en vooroordelen ervaren honderden
lampen benodigde piekspanningen zijn
gebruikers van LED Spectra units dage-
bij LEDs niet aan de orde, ook zijn de ge-
lijks de ongekende voordelen van deze
bruikte vsa's brandgevoelig. HPS-lampen
nieuwe technologie.
hebben voor de afvoer van warmte zware
afzuigers en dito koolstof¿lters nodig, en
24 uur per dag). Bovendien zijn LEDs niet
de mogelijkheden voor de aardeteelt on-
nog zal de teelt 's zomers vaak worden
waarneembaar met warmte-detectie ap-
derzocht. Daarbij is gebleken dat planten
stilgezet. LED-verlichting blijft koel, waar-
paratuur – in deze tijd misschien nog wel
wat meer tijd nodig hebben voor het af-
door warmte zelden een probleem is en
het zwaarst wegende argument.
bloeien. Als dat al een bezwaar zou zijn, dan weet de vindingrijke Hollandse bin-
fors kan worden bespaard op ventilatie en luchtbevochtigers. Omdat de verdam-
De wereld ziet er voor een kersverse LED-
nentuinder daar ongetwijfeld iets op te
ping afneemt, vermindert ook de water-
kweker opeens heel anders uit, en niet
vinden. We hebben het tenslotte over een
behoefte. Daar staat tegenover dat op
alleen omdat alles wat vroeger groen was
product dat amper drie jaar bestaat. Alle
koude winterdagen bijverwarming nodig
nu in bordeelrode sfeerverlichting baadt.
ruimte voor experimenteren dus. Toch is
kan zijn. Daarnaast moeten HPS-lampen
Ook factoren als lucht, water en voeding
de conclusie nu al onontkoombaar dat
– net als koolstof¿lters – regelmatig wor-
veranderen bij LED-verlichting radicaal.
LED-verlichting uiterst serieus moet wor-
den vervangen. LED-verlichting heeft een
Hoewel er succesvolle kweekschema's
den genomen. En dan niet als een vaag
levensduur van 50.000 uur (6 jaar lang
voor LED Spectra Units liggen, zijn vooral
toekomstvisioen, maar als een reëel alternatief voor het hier en nu.
GeSCROGd veldje dames bij normaal licht...
Info: Dutch Green Growlights www.dutchgreengrowlights.eu
LEDs met de Franse slag Een Frans collectief van zo’n 2300 medicinale kwekers is inmiddels ook overstag. Dutch Green Growlights’ Engelse vertegenwoordiger Grow Grow International doneerde het gezelschap een exemplaar van het Dutch Green Growlights’ vlaggenschip, de Spectra Unit Power 1200 met 1200 watt pure LED-power aan boord. In een dankbrief doen de Fransen verslag van hun ervaringen.
… en bij sfeervol LED-licht.
“We zijn begonnen met 30 Kush en Pocono zaadplantjes in 10 liter potten, die 4 weken werden voorgegroeid met 24 uur licht per dag. Daarna werden ze overgeplant in 20 liter potten, en werd het licht op 13 uur dag/11 uur nacht gezet, waarbij de LED-lamp 60 cm boven de planten hing. Twee zwenkventilators aan het plafond zorgden voor frisse lucht, aangevuld met een lichte afzuiger. De dames reageerden zoals we bij HPS nog niet hadden meegemaakt. Er was totaal geen sprake van stretchen, en de planten bleven mooi compact. Wel was de waterbehoefte veel lager dan onder HPS. De opbrengst is beter dan we ooit met HPS hebben gehaald: 1075 gram droog, nog niet de 1,2 gram per watt die eerder is gerealiseerd, maar wij mikken dan ook op kwaliteit en niet op hoeveelheid. De risico’s zijn klein en het resultaat is geweldig. Inmiddels hangen er verschillende LED Spectra Units, zodat we in onze eigen behoeftes kunnen voorzien.” De (helaas te kleine) foto’s van de Franse medikwekers laten een rommelige set up zien; de zaailingen staan in één grote bak en werden om te verpotten uitgegraven, en aan de drogende toppen is te zien dat er veel te vroeg is geoogst. Het komt niet in de buurt van wat in Nederland de standaard is. Maar als onder dergelijke omstandigheden al zulke resultaten mogelijk zijn, waar ligt dan de bovengrens?
47
OLD SKOOL SIMPEL Wat de mogelijkheden betreft is deze goudkleurige plastic telefoon lekker simpel: bellen en gebeld worden. Meer niet! In de rug van het apparaat zit zelfs een old skool notitieboekje met pen verborgen. Pure eenvoud in goud zogezegd. Deze John’s Phone Gold Limited edition heeft lekkere
grote
toetsen,
telt tien voorkeurtoetsen, een logie,
simlockvrije wereldwijd
technogoede
ontvangst (Quad band) en een standby tijd van bijna een maand. John’s Phone Gold is een gadget van Neerlands fabricaat en is
Door: Mike de Leede // Beeld: MMP
SPY WATCH
10,5 centimeter hoog, 6 cm breed en 1,5 cm dik.
Je kunt tegenwoordig niet voor-
Hij weegt slechts 95 gram
zichtig
en is spatwaterdicht. Een
brengt XMARK uit Laren een
eigenzinnig statement op
uniek gadget op de markt. Een
alle Blackberries en Smart-
persoonlijk alarmsysteem, XMark
phones om je heen. En dat
Bodyguard genaamd. Dit is een
alles voor net geen € 100.
handzaam persoonlijk alarmsys-
genoeg
zijn.
Daarom
teem met GPS locatiebepaling, die
www.johnsphones.com
is uitgebreid met allerlei mobiele telefoonfuncties via het KPN-netwerk. Dat maakt dit apparaatje (slechts 87 x 60 x 29 millimeter groot en 163 gram licht) tot de eenvoudigste GSM ter wereld, jouw personal alarm bodyguard. Hij heeft slechts twee knoppen. Eén voor automatische spraak bij nood. En een ‘zoek & vind’ knop. Eenmaal ingedrukt zendt hij vervolgens gedurende 24 uur een noodsignaal uit en geeft jou positie tot 5 meter nauwkeurig weer. Ook als je je verplaatst of verplaatst wordt. Er is ook een SOS, VIP en Kinder-uitvoering. Het apparaat kost tijdelijk: € 561 (inclusief 2-jarig KPN abonnement).
http://xmark.eu/
MP3 MET UV-BESCHERMING Oakley heeft een opmerkelijke zonnebril op de markt gebracht: eentje die MP3’s kan afspelen! Ja, je leest het echt goed. Deze Oakley Thump bevat naast de befaamde Oakley-lenzen een heftig frame waar een MP3-speler zit ingebouwd. Waar de bril over je oorschelp schuift zitten aan weeskanten hangende oordopjes. Om zo het stereogeluid op je trommelvliezen te krijgen. Naast zeven verschillende kleur/lens combinaties kun je kiezen uit een opslagcapaciteit tot 120 songs. Met een volle batterij kun je zo’n zes uur op je favoriete muziek stuiteren. Je bril uploaden gaat eenvoudig via USB en PC. Zijn prijs: $ 550, met 256 MB boordgeheugen.
www.oakley.com
48
KAMERBREED GENIETEN Apple’s iPod en iPhone doen niet alleen een appèl op de creativiteit van de gebruikers, maar ook op die van elektronicafabrikanten als Bose. Die kwam met een hele lijn zogenaamd SoundDock’s op de markt die de beroemde, MP3-reus en telefoonreus van Apple omtovert tot een draadloos digitaal muzieksysteem dat kamerbreed geluid produceert. Terwijl je mobile automatisch wordt opgeladen. De vormgeving sluit echt naadloos op elkaar aan, net als de infrarode afstandsbediening. En het geluid is werkelijk top! Keihard, levensecht en vol. Echt het beste accessoire dat we ooit voor een Apple product getest hebben. Een geslaagd high-tech huwelijk zogezegd. Prijs: v.a. € 299.
www.sounddock.nl
MULTIMEDIALE CLIMAX
OPWINDENDE CHRONO
David Lewis, het designbrein van Bang & Olufsen, is niet
Het race- en autosportgevoel waart rond in vele stoere
bepaald eenkennig. De meester-ontwerper schiep samen
en opzichtige mannenhorloges. De meeste in het
met computergigant Asus het NX90 multimedia notebook.
duurdere tot vrijwel onbetaalbare segment. Het merk
Een 18,4 inch spiegellaptop van gepolijst aluminium, met
Seiko wilde daarin niet achter blijven en kwam met de
ICEPower zijspeakers van absolute topkwaliteit. De specs
Sportura All Star Chrono Kinetic serie op de markt: een
zijn sowieso om je vingers bij af te likken: dual touchpads,
verlengstuk voor aan je pols, dat er deze keer voor
4 GB geheugen, 1.73Ghz Q820 Core i7 CPU. Wat de ge-
de verandering eens niet vanaf blinkt. De high-tech
luidsvoortbrenging via Sonic Master betreft, claimen Asus
chronograven kennen een fraaie zwarte layout met
en Lewis de allerbeste ¿delity surround systemen te eve-
oranje en witte accenten. Het klokkenspel wordt van
naren. Een laptop dus voor de verwende audio¿el,
voren beschermd door krasvrij en ontspiegeld saf¿er-
die het doorgaans ingeblikte geluid
glas, van achter door een doorzichtige achterklep. Het
niet meer pikt. Het prijskaartje ver-
automatische 7L22-uurwerk ligt open en bloot te schit-
meldt: vanaf € 2.500.
teren. Een bijna magische versmelting tussen mechanische chronograaf en kinetische klok, die zich oplaadt
www.asus.nl
door jouw polsbeweging. Tip: met zwartlederen band kost dit model bij Amazon.com $ 469 in plaats van € 750 bij de juwelier.
www.seiko.nl
49
TERWIJL U BLOWT Door: Arjan van Sorge
AMSTERDAM KLEZMER BAND Katla (Essay Recordings)
DISCODEINE Discodeine
(Dirty / Pschent)
De mannen van de Amsterdam Klezmer
Elke keer als je denkt dat het dit Fran-
Band hebben weer eens een feestje! Met
se duo nu echt niet gaat lukken om
een Àinke slok op, een stevige wiettoeter
uit wat spastisch borrelend elektronisch gereutel nog iets
in de mond, peper in de reet, een vette grijns op hun porem en
luisterbaars te peuren, trekken de geluiden recht, openen
een traan bungelend in de ooghoek spelen ze strak en voort-
zich weidse vergezichten, en word je onweerstaanbaar in
varend 14 nummers ter meerdere eer en glorie van het geluk.
dwingende, wiegende geluidslagen gezogen. En dan begint
Ze weten daarbij niet te kiezen tussen balkanbeats, smartlap,
het pas, want via superhandige trucjes, zoet gezang en oplo-
punk, hiphop, burlesque en slapstick dus mixen het elegant in
pende spanning weten Pilooski en Pentile je op een gegeven
hun eigen, onnavolgbare stijl. De AKB is het levende bewijs dat
moment zover te krijgen dat je op de tafel springt, je kleren
klezmer alive & kicking is, maar ook weer niet hoeft te verzan-
uittrekt en bzztt krakkk uit je dak gaat. En dat ook nog eens
den in tenenkrommende en stompzinnige lol.
met hulp van duimpianootjes en steelpannetjes.
KARL SEGLEM BOUBACAR TRAORE Mali Denhou
Ossicles (Ozella)
(Lusafrica)
Aan koele klanken uit het hoge noorHet beste medicijn tegen alles blijft toch de blues. En dan vooral als die blues ook nog eens teruggaat naar de roots, naar Afrika. Maar helemaal als die afroblues gespeeld wordt door iemand als de uit Mali afkomstige Boubacar Traore oftewel Kar Kar. Je voelt gelijk het zand van de Sahel tussen je tanden knarsen, een lome warmte neerdalen, niets hoeft meer echt, het grote genieten is binnen handbereik, hier en nu. Door de opnametechniek lijkt het net alsof de bluesman genoeglijk in je oor bromt; de gitaar is dichterbij dan ooit, en de mondharmonica van een andere planeet.
den ontbreekt het niet op de rest van de aarde. Muziekliefhebbers wereldwijd weten de ijle, spirituele en bloedmooie geluiden te waarderen, of ze nou elektronisch, akoestisch of een mengvorm daarvan zijn. Uit Noorwegen komt weer zo’n tovenaar in de traditie van Jan Garbarek. Karl Seglem lardeert zijn zweverige trompet- en hoornspel met hypnotiserend multiculti slagwerk en een traditioneel instrument als viool, dat echter geen moment ouderwets klinkt, eerder dance/jazz-achtig. Alles heel relaxed en swingend, zonder dat ergens de nadruk op komt te liggen. IJskoud de beste, om zo te zeggen.
THOSE DANCING DAYS Daydreams And Nightmares
THE DIRTBOMBS
(Wichita/V2 Records)
Party Store
(In The Red Records)
Een all-girl band op rockende eighties Al jaren vormen ze de voorhoede van de
spacediscotoer – daar kun je helemaal
revival van de garagepunk uit Detroit, een
vrolijk van worden. En inderdaad, het vijftal uit een voorstad
stad die met bands als The Sonics, MC5 en
van Stockholm, Zweden is grootleverancier van gelukzalige
The Stooges als Motor City al eerder geschiedenis had geschre-
momenten, vooral als ze weer eens schitterend samenzingen
ven. The Dirtbombs rammen en raggen ook alweer sinds 1995,
en in minder dan geen tijd het aardse gerommel ontstijgen.
en zijn vooral populair als opwindende live-band. Op hun vijfde
Linnea, Rebecka, Cissi, Lisa en Mimmi hebben er een handje
album laten ze nog steeds horen uit welke goot ze te voorschijn
van om sterke, poppy liedjes te schrijven en die ook nog eens
zijn gekrabbeld, maar mengen ze er ook soul, psychedelica, dub,
vol vuur en met gevoel voor details uit te voeren. Van zwe-
electro, house en techno doorheen. Op hun eigen lamme manier
verig tot energiek beukend, maar altijd bijzonder smaakvol,
natuurlijk, maar op een fascinerende en meeslepende manier.
warm, innemend en inspirerend.
50
d t see f i n eo sl l e c t i o n c
seed t s e n f i ollection c
'%&%-).)3%%2$% 2%'5,)%2%% !55 4/ ",, /%)%.$% :!$%.. )..
6%200 !+++ ).. ' $% -%%34 0/4%.44 % ++ 2!## (44 )'' % 33 //22 4%. (( %"" "%% . 7)* ). (( %44 !! 33/244 )- %.44
7)* :/%+%. 7%$%26%2+/0%23 %. '2//4(!.$%,!2%. 6//2 /.:% 7%2%,$"%2/%-$% :!$%. .EEM CONTACCT OP VIA TEL ME ET ,UC OF 0ATTRICK OOF GA N NAAR ONZE WHOLLESALEE VOOR EEN LOGINCODE OM DIRE ECT GEM MAKKELIJJK EN SNEL TEE KUN NNEN B BESTELLEN
(/'% 7).3400 %2#%.. 4!'' % 66 / / 2 !,,, % '' 2/7 7 %.. (%% !$$ 3 (// 03 '' % ' ! 2 !.$$ %%% 2$ 777 0!2 ! $ )3% 3% % $ 3 # / 0ANDORA
*ACKY 7HITE
6ERTIGO
!CID
$UTCH $RAGON -AGIC "UD
/PIUM
3POETNIK
!TOMICAL (AZE 3WEET 0URPLE !LLKUSH
!UTOMARIA ))
7HITE "ERRY
$ELAHAZE
)CE #REAM
"ELLADONNA
7APPA
,UCID "OLT
.EBULA
3ENSI 3TAR
0! 2 ! $ ) 3 % 3 % % $ 3 0 / 3 4 " / 8 ! * ! - 3 4 % 2 $ ! - ( / , , ! . $ 4 % , &! 8 % - ! ) , ) . & /
0! 2 ! $ ) 3 % 3 % % $ 3 # / - 7 7 7 0! 2 ! $ ) 3 % 3 % % $ 3 # / -
e zaadv
redel
sinds 1
aars
994
Door: Peter van Sparrentak
De Zaandammer Peter van an Wijngaarden toerde vooral in de jaren zestig en zeventig rond d met de Wonderland Lichtshow. Het is een van de weinige originele nele vloeistofshows, die nog g steeds actief is. Onlangs gaf hij weer eer een optreden tijdens de Mega Platen & CD Beurs in Utrecht. Het et oude ambach ambacht cht met projectoren en vloeistofdia’s levert verbluffend nd mooie beelden b op.
apparatuur goed onderhouden. Een groot appara aantal aanta van de dia’s voor in de projectoren dateren nog werkelijk uit de jaren zestig. dat da
Bij hem thuis laat hij zien dat je met
Omdat hijj zelf al aardig in de ‘sixties’ ‘sixties is,
Platenspeler Plate nspeler
ouderwetse
verschillende
doet hij het tegenwoordig enwoordig m met optredens
Als tiene tiener ne er knutselde hij thuis al eens ee een
soorten dia’s en inkten en slimme trucs
rustig aan. an. Indertijd toerde hij rond met
amateuristische door amateu euris stische stroboscoop in elkaar, doo
fantastische beelden op de wand tovert.
Frans Room oom uit Wormerveer, de bedenker
platenspeler op een n pla atenspeler een grote schijf te mon-
De projectoren zijn eigenhandig omge-
van de show. Begin jaren tachtig heeft hij
zetten. teren en er e een felle lamp achter te zetten
bouwd, waardoor ze extra mogelijkhe-
de lichtshow show solo voortgezet. Af en toe
manusje-van-alHij is later latter een technisch manusje-van-al anusje-van-al al-
den hebben. Voor een show heeft hij elf
staat hij op een feest van vrienden of via
geweest. les gew weest. Zo werkte we e hij jarenlang in het h
projectoren ter beschikking, waarmee hij
via bij kennissen. nissen. ni issen. Of hij geeft ee een show in
Shaffy Theater heater in Amsterdam. Am “Ik begon on er
met gemak de wand van een grote zaal
een kleine momenne zaal aal in de regio. Hij is s m
timmerman als ti man en technicus, later werkte we ik
vult. Met een mix van technieken zorgt hij
teel niet werven et actief bezig bez met het werve ven van
als lichtman. Dus van spots, a us het verzorgen v
voor een telkens veranderend lichtdecor.
opdrachten. chten. Wel heeft eft hij h alle benodigde beno odigde
kabels en verlichtingsapparatuur.” erlichtingsapparatuur.”
52
projectoren,
53
Frans Room ging indertijd al op pad met
Jaarbeurs in Utrecht, dat de naamgever is
en de podia groter werden, kwamen er
de Wonderland Lichtshow en vroeg hem
voor het tegenwoordige Lowlands-festi-
meer projectoren bij. Gaandeweg hebben
om een keer mee te helpen. Zodoende
val. En ze werden gevraagd voor concer-
ze de show verder ontwikkeld en bedach-
gingen ze vanaf 1967 als jonge twintigers
ten en festivals. Zo verzorgden ze licht-
ten ze nieuwe snufjes om mooie beelden te
de lichtshows samen doen. “We begon-
shows bij binnen- en buitenlandse bands
creëren. Behalve vloeistofdia’s zitten er in
nen met drie projectoren en dat werden
als Focus, The Small Faces, Sandy Coast,
de show nog andere technieken.
er steeds meer. We belden veel naar za-
Supersister en Slade. Maar ook over de
len om te kunnen optreden. Clubzaaltjes
grens in Keulen, waar er tijdens carnaval
Hij geeft een kleine demonstratie van de
of ruimtes met livepodia hadden toen
soulfeestjes voor jongeren waren.
lichtshow met behulp van drie projectoren. Rechts staat er eentje met stilstaan-
nog nauwelijks een lichtinstallatie. Je kon lichtapparatuur ook niet zomaar overal
“Op een gegeven moment kregen sommige
de dia’s. De projector in het midden is
huren. De shows die wij gaven, met vloei-
zalen eigen lichtmensen, maar wij hebben
omgebouwd. Hierin kunnen twee ronde
stofdia’s en andere bewegende beelden,
nooit vast voor een zaal gewerkt. Een rei-
dia’s naast elkaar ronddraaien. Voor de
maakten daarom veel indruk.”
zende lichtshow, zoals wij die hadden, daar
lichtbundels van de projectoren draait
waren er niet veel van. We reden met z’n
een grote cirkel in het rond met verschil-
tweeën in een bestelauto naar de locatie.
lende,
Alle apparatuur konden we achterin kwijt.
“Dat ronddraaiende kleuren¿lter hebben
Ze stonden op Flight To Lowlands Para-
Bijkomend voordeel was dat we gratis op-
we zelf bedacht. Vrijwel alle apparatuur
dise, een muziek- en kunstfestival in de
tredens konden zien, maar van de sfeer
van de show hebben we zelf gemaakt of
backstage kregen we niet veel mee. We
aan onze wensen aangepast.”
Flight To Lowlands Paradise
doorschijnende
kleurenvlakken.
moesten de apparatuur neerzetten, uitproberen en een groot scherm ophangen. We
In de loop der tijd hebben ze een aardige
kwamen als een van de eersten en gingen
collectie met dia’s gemaakt. Soms dia’s
als een van de laatsten weer naar huis.”
van echte foto’s, maar de meeste zijn van
Het tweetal heeft ook een paar keer met
eigen tekeningen, variërend van gra¿sche
hun show in Paradiso gestaan. “Zij hadden
¿guren tot dieren. Ook hebben ze een
hun eigen lichtmensen, maar die waren wel
aantal dia’s met oude Chinese tekenin-
eens werkzaam op een festival in het land.
gen. “Eerst maakten we tekeningen met
Dan werden wij ingehuurd als invallers.”
zwarte Oost-Indische inkt op papier, van een halve meter vierkant groot. Dat foto-
54
De lichtshow is vrij eenvoudig begonnen
grafeerden we dan en daarvan maakten
met drie projectoren. Naarmate de zalen
we een dia. Sommige hebben we ook als
ronde dia’s gemaakt, omdat ze ronddraaiend een mooi effect geven.”
Zeepsop Bij deze beelden komen dan ook nog de vloeistofdia’s. Tussen een glazen diaraampje druppelt hij met een pipet een mix van stempelinkt, inkt op waterbasis en zeepsop. Voor extra effecten gaat er soms nog een gaasje bij of een stukje doorzichtig plastic. Zodra de dia in de projector warm wordt, gaat dit alles op een onvoorspelbare manier door elkaar borrelen. Om een vloeistofdia te maken, heeft hij een grote kist met allerlei pipetÀesjes in verschillende inktsoorten- en kleuren. “Je bent natuurlijk altijd op zoek naar een nieuw soort beeld. Het is een
ger. Oorspronkelijk hebben die geen koe-
Witte kleding
kwestie van experimenteren.”
ling, waardoor alles aan de binnenkant na
Tijdens een show is hij constant bezig.
een tijdje kapot gaat. Als die lamp kapot
“De beelden moeten steeds wisselen. En
De projectoren hebben Àink te lijden ge-
ging, kochten we na korte tijd gewoon
sommige projectoren moeten eventjes
had. Het zijn deels oude projectoren, die
weer een nieuwe, bij de legerdump. Het
uit om af te koelen. Ik wil altijd een be-
vroeger op scholen werden gebruikt. “Ik
wordt steeds moeilijker om aan apparatuur
paalde opbouw in de show hebben. Eerst
heb er hier één staan van het Engelse le-
en materialen te komen.
een tijdje met vloeistofdia’s, dan met draaiende dia’s en dan bijvoorbeeld door elkaar heen.” Een bijzonder optreden was bij een feest op de AKI-kunstacademie in Enschede. Daar hadden ze de apparatuur op het balkon boven de zaal neergezet. In plaats van een lichtshow op een scherm, projecteerden ze de beelden op het publiek, dat voor de gelegenheid speciaal in witte kleding was gekomen. Het vloeistofeffect is gekopieerd door vj’s en ingenieuze lichtapparatuur, maar een live vloeistofshow blijft toch echt iets unieks.
www.wonderlandlichtshow.nl Fotogra¿e: Ron Koffeman, Kevin Hulsebos, Ed Visser, Marion Buis, Peter van Sparrentak
55
Kweken met Jorge Cervantes Over Jorge Jorge Cervantes is een van de meest vooraanstaande kweekexperts in de cannabiswereld. Hij schreef diverse boeken en maakte verschillende dvd’s. Zo maakte hij onder andere Marijhuana Horticulture: the Indoor/Outdoor Medical Grower’s Bible, Jorge Cervantes’ Ultimate Grow DVD (shot in BC) en Jorge Cervantes Grow DVD II (shot in Spain), Indoor Marijhuana Horticulture: The Indoor Bible, Marijhuana Indoors: Five Easy Gardens, Marijhuana Outdoors: Guerilla Growing en Jorge’s Rx. Hij schrijft voor 13 tijdschriften in zes talen. Zijn boeken verschijnen in het Nederlands, Engels, Frans, Duits, Russisch en Spaans. www.marijuanagrowing.com
Indrogen van hars
fossiele resten diatoom, een harde schelpachtige alg. Deze lichtJHZLFKW SRUHX]H VWHHQVRRUW ZRUGW JHEUXLNW LQ ¿ OWHUV DOV LQVHFWL
Op een avond raakten een paar vrienden en ondergetekende
cide, als absorptiemiddel in bijv. kattengrit, als thermische isola-
in een verhitte discussie. Het onderwerp was hars. De vraag
tor en om een springstof als nitroglcyerine in dynamiet stabiel te
die we graag door jou beantwoord willen hebben is: verliest
houden. DE die met zout water behandeld is, kan scherp gerand
hars z’n potentieel aan THC wanneer het gedurende langere
silicium kristal bevatten. Gevaarlijk als je het inademt. Gebruik
tijd wordt gedroogd?
daarom een stofmasker en handschoenen als je het gebruikt.
Lazy Bed Verbranding is niet het punt. Inhaleren van de DE kristallen dus Ja. Hars kan al tijdens het oogsten van de plant gaan desinte-
wel. Dergelijke, met zout behandelde DE wordt vooral gebruikt in
greren. De zorg die je besteed aan het oogst- en droogproces is cruciaal voor de potentie van je product. Bovendien: hars aan de toppen ontbindt sneller onder warme, zonnige omstandigheden. Direct zonlicht is net zo schadelijk als hitte. Bewaar cannabistoppen bij een temperatuur van z’n 15 tot 20 graden. Mogelijk zelfs nog wat koeler. Hogere temperaturen versnellen het ontbindingsproces. Aan Mexicaanse en veel andere buitenwiet wordt weinig aandacht besteed en het wordt geperst in blokken die makkelijk te transporteren zijn. Tijdens het persen beschadigen er nogal wat harsklieren, waardoor de desintegratie versnelt. In feite worden de harsklieren zo verspreid, dat je geen bruikbare hasj uit de blokken kunt maken. Dit is de reden waarom deze wietsoorten minder potent zijn dan die afkomstig zijn uit zorgzame thuiskwekerijen.
Diatomen roken Ik heb onlangs diatomische aarde (voeding afkomstig van eencellige wieren, ook wel kiezelwier genoemd. F.W.) aan mijn voedingsbodem toegevoegd om pest tegen te gaan. Tijdens het starten van de ventilatoren stoof het spul overal naartoe. Dit gebeurde halverwege de bloeifase. Ik maak me zorgen omdat het tegen de toppen blijft kleven. Is het nog wel safe om ze te roken? Ergens las ik dat verhitte diatomen toxische dampen afgeven.
M.G. Diatomische aarde (Diatomic Earth) is een in de natuur voorkomende, krijtachtige, zacht sedimentaire steensoort. Het verkruimelt tot een wit poeder met schurende eigenschappen. Het voelt een beetje aan als puimsteen. Hoog poreus DE bestaat uit
Wanneer alles kurkdroog is, bewaar dan je oogst in kleine hoeveelheden, bij voorkeur in glazen Àessen die je makkelijk kunt openen. Gebruik een vergrootglas om de hars-kwaliteit in de gaten te houden.
57
Verwijder toppen van drooglijnen als ze geknipt en droog zijn. Stengels horen met een hoorbare knak te breken wanneer ze worden gebogen.
GH ¿ OWHUV YDQ ]ZHPEDGHQ 9HUPRHGHOLMN JHEUXLN MLM KHW YULHQGH
+HW ]RX RRN NXQQHQ GDW GH SODQWHQ JHVWUHVVHG UDDNWHQ GRRU HHQ
OLMNHU ELR '( =RODQJ MH GDW JHEUXLNW WRW HQNHOH ZHNHQ YRRU GH
OLFKW UHJLPH GDW WH YHHO À XFWXHHUW XUHQ RI PLQGHU GRQNHU DI
RRJVW HQ MH KHW HUXLW NXQW VSRHOHQ YRRU]LH LN ZHLQLJ SUREOHPHQ
JHZLVVHOG PHW HHQ WHYHHO DDQ OLFKW" +HW SUREOHHP NDQ YHURRU]DDNW
7URXZHQV NOHLQH KRHYHHOKHGHQ ELR '( NXQQHQ GRRU KHW OLFKDDP
]LMQ GRRU ]H HHQ SDDU GDJHQ LQ KHW GXLVWHU WH ODWHQ JURHLHQ HQ ]H
ZRUGHQ RSJHQRPHQ ]RQGHU QHJDWLHYH HIIHFWHQ $OV MH LQ GH WRH
GDDUQD WH ODQJ DDQ OLFKW EORRW WH VWHOOHQ =RQGHU YHUGHUH JHJHYHQV
NRPVW ZHHU '( JHEUXLNW GRH KHW GDQ YLD GH DDUGH HQ ]RUJ GDW KHW
]RDOV ELMYRRUEHHOG KRH MH ]H SUHFLHV YHU]RUJW HQ RP ZHONH ]DGHQ
YRFKWLJ LV ]RGDW KHW JRHGMH QLHW YLD GH YHQWLODWLH YHUVWXLIW
KHW H[DFW JDDW LV KHW RQPRJHOLMN RP HHQ JRHGH GLDJQRVH WH VWHOOHQ
Laatbloeier
=RUJ LQ HON JHYDO YRRU HHQ GDJ ± QDFKWULWPH 'H NOL PDDWEHKHHUVLQJ PRHW LQ RUGH ]LMQ HQ JHHI MH SODQWHQ GH MXLVWH YRHGLQJ 0HHU NDQ LN HU QLHW RYHU ]HJJHQ
Het is nu de vijfde week dat mijn planten in bloei staan, maar er vormen zich nog steeds geen toppen. Kun je uitleggen waarom mijn Bubbledecious planten zo kaal blijven, ontstaan er nog top-
Zwakke klonen
pen, of is het nog te vroeg om daar wat over te zeggen?
R.C.
Ik heb wat klonen geknipt en ze met Rootmax behandeld. Waarom zien ze er zo kwetsbaar uit? Komt het nog goed? Hoe
-H EHQW ZDW YDDJ PHW MH LQIR %XEEOHGHFLRXV YDQ 1LUYDQD 6HHGV
kweek ik ze goed op?
LV HHQ H[FHOOHQWH VRRUW *HPDNNHOLMN RS WH NZHNHQ KRHZHO GH RS
Man met een Plan
EUHQJVW QLHW HFKW VSHFWDFXODLU LV 'DDU VWDDW HFKWHU ZHO HHQ DDQ JHQDPH ERG\ PLQG KLJK WHJHQRYHU 'H PHHVWH YURXZHOLMNH ]DGHQ
'H KRRIGRRU]DDN YDQ GH WUHXULJKHLG LV YRFKWJHEUHN 1D KHW NQLS
RQWNLHPHQ ELQQHQ XXU =H JURHLHQ VQHO HQ YRO RS ZDQQHHU ]H
SHQ KHEEHQ NORQHQ GH HHUVWH GDJHQ HHQ YRFKWLJKHLGVJUDDG QRGLJ
JRHG EHKDQGHOG ZRUGHQ %HQ MH HU ZHO ]HNHU YDQ GDW MH GH HFKWH
YDQ RPGDW ]H QRJ JHHQ ZRUWHOV KHEEHQ RP KHW QRGLJH
YDQ 1LUYDQD 6HHGV KHEW" 6RPV ZRUGHQ ]DGHQ YHUYDOVW ,Q GLW JH
YRFKW RS WH QHPHQ $OOH YRFKW PRHW GXV ZRUGHQ RSJHQRPHQ YLD
YDO GHQN LN GDW MH GDDU KHW VODFKWRIIHU YDQ EHQW JHZRUGHQ
KHW EODG 3ODQWHQ QHPHQ ZDWHU RS YLD GH ZRUWHOV HQ JHYHQ KHW
58
normaliter weer af via het blad. Als de luchtvochtigheid te laag is, transpireren de planten als het ware meer. Een te lage vochtigheidsgraad betekent dus: verwelking! Zorg daarom voor voldoende luchtvochtigheid, ze transpireren dan minder en gebruiken dus minder water. Dit zorgt ervoor dat de plant zich concentreert op de ontwikkeling van wortels. Er bestaan diverse manieren om de luchtvochtigheid toe te laten nemen. Zelf prefereer ik om ze te laten groeien onder een ‘vochtigheidskoepel’. De klonen hebben eveneens behoefte aan dagelijkse luchtcirculatie, door middel van een ventilator of door de (plastic) koepels 2 tot 4 keer per dag te verwijderen. Je kunt ze ook gewoon dagelijks met water bespuiten. Zelf knip ik graag de bladeren af tot de helft. Minder bladoppervlakte betekent minder transpiratie. Er zijn kwekers die een verstuiver gebruiken, maar dat is alleen rendabel als je honderden klonen opkweekt. Cannabisklonen zijn relatief sterk. Als ze juist behandeld worden, vertaalt zich dat terug. Verwelken ze echter langer dan een week, dan schieten ze nauwelijks wortel en gaan ze langzaam groeien. Het is het beste om de sterkste planten uit te selecteren en de zwakke weg te doen. Elke kloon die na twee weken nog geen wortel heeft geschoten, moet je sowieso elimineren.
Gebruik DE om rupsen, buiten tegen te gaan. Denk eraan de mensvriendelijke variant te nemen. En niet wat ze in zwembad ¿lters stoppen!!
Vrouwelijke zaden Ik ben een absolute beginner als kweker! Heb wat zaden die ik wil planten. Er is me gezegd alleen vrouwelijke zaden te
Jorge’s Diamonds #1 is een indica dominante soort, met precies de vleug sativa die nodig is voor een aangename high.
gebruiken. Is dat zo, en hoe zie ik het verschil tussen mannelijk en vrouwelijk zaad?
C.K.V. Als iemand je vertelt alleen ‘vrouwelijke’ zaden te planten, wordt er vermoedelijk gerefereerd aan ‘gefeminiseerde’ zaden. Henk, eigenaar van Dutch Passion Seeds, populariseerde deze zaden in de laatste helft van de negentiger jaren.Gefeminiseerd zaad betekent dat de kans dat er uit 10 zaden vrouwelijke planten voortkomen, groter is dan 98% procent. Dit kan natuurlijk alleen wanneer de plantjes niet worden blootgesteld aan stress, door bijvoorbeeld een inconsistente lichtperiode (relatie tussen donker en licht m.b.t. fotosynthese, onregelmatige temperaturen, etc). Gefeminiseerd zaad kost ongeveer het dubbele van gewoon zaad, dat voor ongeveer 50% vrouwelijke en 50% mannelijke nakomelingen zorgt. Naar mijn weten is er nog geen manier om mannelijk en vrouwelijk zaad te onderscheiden.
Ik maak altijd een beetje lol met droge toppen, voor ik ze oprook....
59
Super High Me
Boodschap in komische verpakking Door: Job Joris Arnold
De uiterst succesvolle documentaire Super Size Me uit 2004 volgt het experiment van ¿lmmaker Morgan Spurlock die dertig dagen lang uitsluitend eet en drinkt bij McDonald's. Om de invloed van fastfoodketens op de Amerikaanse gezondheid te onderzoeken, wil hij weten wat het dieet met zijn lichaam doet. Spurlock won met zijn ¿lm een Directors Award op het befaamde Sundance Film Festival. Het gegeven inspireerde standup comedian
met het voorstel om de grap in praktijk te
Doug Benson tot het maken van een hi-
brengen. Hij wilde vooral een ¿lm maken
larische rip-off. Aan het begin van de ¿lm
over de mediwietcultuur en de medicinale
zien we hem tijdens een optreden aan een
waarde van thc, en zocht een vehikel om
zaal lachkickers vertellen hoe hij op het
die boodschap aan op te hangen. Benson
idee kwam: Ik zag die ¿lm 'Super Size
stemde toe, en zo kreeg de boodschap
Me', ik was high… >gelach@ Hysterisch! Het
een komische verpakking. Er komen heel
was fucked up, weet je… >gelach@ Want het
wat gerenommeerde comedians in de ¿lm
uitgangspunt van die ¿lm is dat het slecht
voorbij, die helaas niet erg veel grappen
is om een heleboel McDonalds te eten, en
maken. Dat doet Benson vooral zelf. En
ik zit daar, helemaal high, >gelach@ en ik
met succes, het Amerikaanse cannabis-
denk, nou ik lust best zo'n warm appelge-
magazine doopte hem Stoner of the Year
bak of zo'n lekkere french fries… >gelach@
na het verschijnen van Super High Me.
It fucked me up, man! Hij zit dat allemaal maar naar binnen te werken en dan weer
De grappen zijn vooral te zien in de frag-
uit te kotsen… >gelach@ Wat een walgelijke
menten zoals de hierboven beschreven
paranormale vermogens testen (die hij
¿lm. >...@ Als dat een ¿lm is en mensen zijn
openingscene. De optredens op comedy-
niet blijkt te hebben). Ook zijn sperma-
bereid om daarvoor te betalen, dan weet
avondjes, waarin Doug zijn publiek de laat-
productie wordt gemeten. Dat valt hem
ik ook nog wel een ¿lm. Ik ga wiet roken…
ste update over zijn experiment voorscho-
nog zwaar, want voorafgaand aan die test
>gelach@. Elke dag, dertig dagen lang... En
telt, vormen de rode draad van de ¿lm.
mag hij drie dagen niet klaarkomen. Dat
dan proberen te onthouden dat ik het moet
betekent drie dagen niet neuken en niet
¿lmen... >harder gelach@. En mijn ¿lm zal
Net als in Super Size Me neemt Doug
–
rukken. Aan zijn publiek vertrouwt hij
heten: Super High Me… >nog harder ge-
omwille van het quasi-wetenschappelijke
toe dat nog moeilijker te vinden dan der-
lach@. Of 'Business as Usual', ik weet het
karakter – voorafgaand aan het experiment
tig dagen niet blowen. Want ja, ik kijk
nog niet >zeer uitbundig gelach en gejoel@.
eerst dertig dagen onthouding in acht. Een
tenslotte niet elke dag naar plaatjes van
maand zonder wiet en trouwens ook geen
wiet op internet."
Stoner of the Year
alcohol. Hij gaat naar de dokter om zich te laten testen. Zijn gewicht, zijn geheugen,
Aan het eind van de nuchtere periode zien
Wat begon als een grap, werd realiteit toen
longinhoud, hersenfuncties, alles wordt
we Doug twijfelen. Hij verheugt zich op
een ¿lmmaker Doug Benson benaderde
binnenstebuiten gekeerd. De dokter vindt
de tweede helft van het experiment, maar
geen enkele schade aan zijn lichaam, hoe-
ziet er ook tegenop, het wordt nasty. Hij
wel hij al zeventien jaar stevig blowt.
rookt dan wel veel, maar nooit eerder een maand lang dag en nacht. Dus is hij wel een beetje bang. Wat gaat er gebeuren als
60
Test op paranormale vermogens
ik dertig dagen van ´s ochtends vroeg tot
Benson doet taaltests, rekentests, gaat
wel aan dood? Dat zou hij wel awesome
bij de psychiater langs, en laat zelfs zijn
vinden. Grizzly man style, yeah!
´s avonds laat wiet rook? Misschien eindig ik wel in het ziekenhuis. Misschien ga ik er
Doug Benson Werkte als figurant voor film en televisie, toen hij en twee vrienden elkaar uitdaagden om op een avond stand-up te proberen. De een kwam niet opdagen, de ander had zich te laat aangemeld. De toen 22-jarige Benson ging desondanks en deed drie minuten zijn best het publiek te vermaken. Tot zijn eigen verbazing werd er gelachen, en zo begon zijn carrière als stand-up komiek. Doug Benson was lid van het team dat The Marijuana-Logues maakte, een offBroadway spektakel, losjes gebaseerd op The Vagina Monologues, maar dan met wiet in plaats van vagina´s. In 2006, na het uitbrengen van Super High Me, onderscheidde het Amerikaanse wietmagazine High Times Benson met de titel Stoner of the Year.
stratie aan toe. Het doet je maag omdraai-
heid zou verbeterd zijn (!). Of het allemaal
en. Bah, wat een bloedhonden.
echt waar is of alleen maar grappig blijft onduidelijk. Zoals Doug in de eerste helft
Gelukkig zijn de Californiërs bloedfanatiek
zelf al aankondigt, het zal waarschijnlijk
als gaat om het behoud van de rechten
allemaal niets bewijzen. Maar daar is het
van de patiënten en de autonomie van hun
deze documentaire ook niet om te doen, de
staat. Het is hartverwarmend om te zien
wetenschappelijke waarde van een onder-
hoe bevlogen Amerikanen zijn als het om
zoek met maar een proefpersoon (n = 1),
dit onderwerp gaat. In no time is er een
is sowieso nihil.
spontane demonstratie compleet met protestborden, bevlogen speeches, en fanatiek gescandeerde leuzen. Kom daar maar
Beeld van de blowerswereld
een om bij het verwende Nederlandse volk
Het gaat er in deze ¿lm vooral om een
van makke schapen, wanneer er weer eens
beeld te schetsen van de blowerswereld en
een coffeeshop wordt dichtgegooid wegens
een hoop lol te trappen. Vooral dat laatste
het in voorraad hebben van een paar gram
lukt uitstekend, met een geroutineerde ko-
meer dan de of¿ciële gedoogvoorraad.
miek als Benson die knetterhigh het podium opgaat en daar vooral gewoon zichzelf
Aangrijpend zijn ook de getuigenissen van
is, op zijn tijd gewoon lekker wat wartaal
Missy Narrance, kankerpatiënt en van de
uitkraamt of zijn eigen grappen verpest
De ¿lm is gemaakt tegen de achtergrond
gedeeltelijke verlamde Darrell Paulsen in
door de clue weg te geven of helemaal
van de opkomst van de dispensaries, de
zijn rolstoel. Het zijn dit soort momenten
kwijt te zijn.
‘wietapotheken’ van Californië, die als pad-
waarop de ¿lm zich van z’n activistische
do’s uit de grond schieten als gevolg van de
kant laat zien.
Los Ganjales
Zo stijgt het aantal dispensaries in LA – Los
Uitschieters zijn de coole jokes die hij maakt over de televisiecampagne tegen
legalisering per referendum van mediwiet.
cannabis die je blijkbaar ’s avonds op de
Ganjales genoemd voor de gelegenheid –
Vaporizer
van een elftal medio 2005, naar ruim 300
Dan is de tweede fase van het experiment
anderhalf jaar later (2010: ± 1100, red.).
aangebroken. Benson rookt aan de lopende
Nog eentje dan. In een van de antiwiet-
band en doet zich tegoed aan de enorme
commercials die hij ¿leert versmelt een
Doug interviewt een aantal sleutel¿gu-
variëteit aan legale thc-houdende produc-
meisje met de bank waar ze op zit. Het
ren uit de mediwiet-beweging. Daaronder
ten op de markt, zoals koekjes, brownies,
meisje naast haar zegt, zij heeft wiet ge-
grondleggers Richard Lee, eigenaar van
coco crispies en thc-pillen. Ook de vapo-
rookt… Dat schrikt Benson niet af, vertelt
The Bulldog in Oakland en uitgever van de
rizer speelt een prominente rol in de ¿lm.
hij. Integendeel. Hij kijkt naar de commer-
Oaksterdam News, en Dennis Perron van
Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat,
cial en denkt, now that is some amazing
The Mothership en de Cannabis Buyer’s
staat Doug ermee op en gaat ermee naar
shit! – hoe kom ik aan dat spul? Ik rook
Club. Zij bereidden de weg voor propositi-
bed. Respect voor Doug. Je vergeeft het
kan-mijn-sleutels-niet-vinden-wiet,
on 215, het wetsvoorstel dat van Californië
hem als hij op een ochtend met een vet-
ergens in de wereld bestaat versmelt-met-
een vrijer land maakte dan Nederland als
te hijs opstaat, rooie ogen, onuitgeslapen
de-bank-shit, wat een ongelooÀijke trip zou
het om telen, verkopen en gebruiken van
kop, en zegt, that’s real nice, that’s real
zijn... Plus, als ik met mijn bank versmelt,
cannabis gaat.
good, en je gewoon aan hem ziet dat hij er
vind ik misschien mijn sleutels terug!
Amerikaanse televisie ziet.
maar
de balen van heeft. Zo van waar ben ik aan Daar stond ten tijde van het maken van
begonnen, en dit is pas dag 6…
Stoner Films
vertoon van de DEA tegenover. De federale
Opnieuw laat Doug zich uitvoerig testen,
politie heeft niets te maken met de staats-
er blijkt niet veel veranderd. Lichamelijk
wetten en rolt op een enkele dag rustig elf
schade zippo, zoals viel te verwachten. Hij
wietwinkeltjes in de stad op. Alles wordt in
rekent wat minder goed, maar zijn sperm
beslag genomen, tot de patiëntenadmini-
count is gestegen en ook zijn helderziend-
Job Joris Arnold schrijft over drugs en film. Hij programmeerde het Amsterdam War on Drugs filmfestival in 2009, en het filmfestival op Cannabisbevrijdingsdag 2010. Dit is deel twee in zijn serie over Stoner Films.
deze ¿lm nog wel het arrogante machts-
61
RB DJAN rapt over zijn ruige leven Door: Arjan van Sorge
Met zijn debuutalbum De Onderbaas treedt Arbi Hakopians oftewel RB DJAN uit de schaduw van de Tuindorp Hustler Click. En dat tegelijkertijd met een carrièremove van hosselaar naar legale werknemer in een coffeeshop.
klik. Dus zijn het de beats van DJ Chief, Lino Brown, Kurdish May¿eld en Mr. Benjamin geworden die op de tracks van De
RB DJAN was altijd die magere gast met
Onderbaas de rap van RB DJAN dragen.
tattoes, pitbull, mooie ladies - en een en al
En niet die van Rocks van THC zoals ge-
straat. Die straat is het hele leventje van
bruikelijk. Wel doet de executive produ-
hosselen en alles wat daarbij komt kijken in
cer de achtergrondzang op De Troon, een
Amsterdam-Noord. Een stoer bestaan aan
van de cruciale nummers op het album.
de zelfkant, in de underground, waar sommigen van dromen omdat het zo geweldig zou zijn. Maar dus wel including geen huis,
Legale dealer
geen verzekering, soms wel en soms niet
Een dag voor het interview heeft RB DJAN
te eten. En dat is nou net waar RB DJAN
een contract getekend voor een baan in
verandering in wou hebben. Hij beweert dat
een coffeeshop, als legale dealer zoge-
het niet door zijn verblijf in de bak komt dat
zegd. Er komen bijna alleen maar toe-
dat uiteindelijk ook echt is gebeurd.
risten en niet zoveel oude bekenden. Het werk betekent ook een kans om alles op
Bijkomen
de rails te krijgen: huis, verzekering, dat soort zaken. En dan ook nog een enthou-
Toeval of niet allemaal? Feit is dat er voor
Vijf maanden heeft hij gezeten, voor iets
siast ontvangen album erbij... Maar als
de Amsterdammer van Armeens/Iraanse
dat met drugshandel te maken had. Eigen-
De Onderbaas niet gaat lopen kapt hij
afkomst heel wat veranderd is in de afge-
lijk is hij helemaal bijgekomen in de bajes,
ermee, en verhuist hij naar familie in de
lopen tijd. Hij zit er tijdens het interview
door veel te sporten en goed te eten – en
States en gaat er studeren. In ieder ge-
ook heel anders bij dan vroeger: opener,
niet op bed te blijven liggen en zich daar
val wordt het dan iets totaal anders. Maar
meer ontspannen. Een van de smaakma-
suf te blowen zoals veel medegevangenen
dat is Plan B. Voorlopig gaat alles lekker
kers van THC oftewel de Tuindorp Hustler
deden. Toen hij vrijkwam was hij tien kilo
en geniet hij van de positieve dingen die
Click uit Amsterdam-Noord is zijn eigen
aangekomen, voelde hij zich in topconditie
gebeuren sinds hij zelf positief ingesteld
weg gegaan en dat is ‘m aan te zien.
en had hij een opleiding afgemaakt waar-
door het leven gaat. En hij steekt zo, na
Niets ten nadele van de groep en de sfeer
mee hij een café kan beginnen. Zijn verblijf
het interview, een lekkere joint op.
waar hij uit voortgekomen is, maar het
daar had hem goed gedaan, ook al bleef
was tijd voor iets anders, voor een om-
het een rare ervaring; zo merkte hij een
mekeer in zijn leven.
keer dat hij aan een eettafel de enige van de acht was die niet iemand had vermoord.
Streep eronder Van het begin af aan luistert De Onder-
Weer in de handel
baas als een boek over zijn ruige leven. RB
Na zijn vrijlating ging RB DJAN gelijk weer
DJAN valt gelijk met de deur in huis zoals
terug in de handel. Hij liep al snel vast en
dat vaker gebeurt in het intro van een hip-
stond op een gegeven moment voor de
hopalbum: Ik ben De Onderbaas, maar zet
keus om of verder te gaan (maar dan zou
er een streep onder. Of een streep erdoor,
alles hetzelfde blijven) of het goed aan te
zoals op de hoes van de cd te zien is. RB
pakken met hiphop. Hogerop in de handel
DJAN is zijn eigen baas geworden en heeft
was sowieso geen optie, want hoe groter
dan ook alles op dit album in eigen hand
de zaken, hoe meer stress en hoe groter
gehouden. Er zijn featurings van o.a. Kem-
de kans om het loodje te leggen. Hiphop
pi, Gers en Jayh, en de beats zijn van het
dus, en laat-ie net in die tijd DJ Chief van
producersteam Soulsearchin’, maar het is
het producersteam Soulsearchin’ in een
verder allemaal RB DJAN wat de klok slaat.
studio tegenkomen – er was gelijk een
62
www.rbdjan.nl www.top-notch.nl www.thcrecordz.nl
www.cellmax.nl/
SHOP X WEB D CELLMIAN NEDERLAN UNIEK
See you on
www.cellmax.nl
GROWING BETTER EVERY DAY
Tinus
Mission completed Door: Wernard Bruining
In haar familie was drank een vaste waarde, vader en grootvader waren zware drinkers. Op familiefeestjes was alcohol vaste prik. Om 11 uur ‘s ochtends was het tijd voor een ‘voor het eten’ eerste drankje, daar werd niet moeilijk over gedaan. Tinus was dan ook al op tienjarige leeftijd aan de drank en regelmatig dronken. Pas veel later kwam ze er achter dat dit niet normaal was, zo heeft de familietraditie haar veertig jaar alcoholisme opgeleverd.
nus dat haar alcoholverslaving een genetische kant heeft, niet een kwestie van wilszwakte is en dat ze er zich dus niet voor hoeft te schamen. Ik vertel dat een niet opgelost familieprobleem door de ouders wordt doorgegeven tot aan de derde generatie aan toe. Het doorgeven stopt
De familie was streng calvinistisch, las de
olie een tijdje, en als het dan weer beter
pas als het probleem wordt aangepakt en
Bijbel aan Àarden, maar zoop als ketters,
gaat stopt ze er weer mee omdat ze zich
opgelost door een van de kinderen. Tinus
om het zo maar eens te zeggen. Als ik
schuldig begint te voelen. Ik leg haar uit
is de derde generatie en heeft het fami-
haar ontmoet staat ze net een jaar droog.
dat cannabis niet lichamelijk, maar wel
lieprobleem opgelost, omdat ze niet wilde
Toen haar zoon 12 jaar oud was, bedacht
licht geestelijk verslavend is, zoals ie-
dat dit aan haar kind werd doorgegeven.
ze dat als zij niet veranderde hij mis-
dere prettige gewoonte. Haar arts raadt
“Jij hebt het familieprobleem opgepakt,
schien ook wel aan de alcohol zou gaan.
het haar af (“het is verslavend en scha-
bent er letterlijk ingedoken, hebt je strijd
Ze besloot met de drank te stoppen. Het
delijk”), en wil haar geen officiële me-
geleverd en gewonnen, gefeliciteerd!”
afkicken was moeilijk, maar lukte uitein-
diwiet uit de apotheek voorschrijven. Ik
delijk, hoewel het haar chronische pijn
reageer door te zeggen dat ze de beste
Ik vertel haar dat een verslaving dus een
opleverde. Artsen konden geen duide-
man moet opvoeden in de wietologie. Ze
genetische kant heeft en dat je een drug
lijke lichamelijke oorzaak vinden en con-
moet op haar gemak zelf de olie uitpro-
verder kunt de¿niëren als lichamelijk of
cludeerden dat het voornamelijk tussen
beren tot ze hem kan uitleggen wat voor
geestelijk verslavend. Die beide aspec-
de oren zat. Medicijnen boden geen uit-
haar de gunstige effecten zijn. Als hij
ten zijn weer onder te verdelen in niet,
komst, want daar heeft Tinus een fobie
dan nog onwillig blijft moet ze direct een
licht of zwaar verslavend. Een drug als
voor, waarop de medische stand haar si-
andere huisarts nemen. Als haar huidige
nicotine is zwaar lichamelijk en zwaar
tuatie als hopeloos kwali¿ceerde.
huisarts vasthoudt aan zijn eigen onwe-
geestelijk verlavend, net als alcohol. Ca-
tendheid en haar niet met een open mind
feïne is lichtelijk geestelijk en lichtelijk
En ja, wat doe je dan? Dan ga je op zoek
kan aanhoren, dan heb je aan een der-
lichamelijk verslavend. Cannabis is niet
naar alternatieve middelen en zo kwam ze
gelijke relatie helemaal niets. Ze moet
lichamelijk, maar wel lichtelijk geestelijk
uiteindelijk bij Stichting Mediwiet terecht.
vooruit in het leven, kunnen groeien en
verslavend. Blowers kunnen op vakan-
Nu had ze wel eens een jointje gerookt,
niet worden tegengehouden door ander-
tie makkelijk een paar weken niet blo-
maar high of stoned zijn was niet bepaald
mans vooroordelen.
wen, maar steken er wel een op zodra ze thuis in de gelegenheid zijn, want high of
haar ding. Maar dat mediwietolie haar van de pijn kon verlossen was wel haar ver-
Ik vertel haar over een proef met rat-
stoned zijn geeft gewoon een prettig ge-
wachting. Ik organiseerde wat olie voor
ten. Onderzoekers plaatsten ratten in
voel. Je kunt dus met een open oog naar
haar om te proberen en stuurde haar wat
een kooitje met een bakje alcohol en een
drugs kijken. Je kunt rekening houden
Double Fun zaadjes, zodat ze haar eigen
bakje water. Wat bleek: 25% van de rat-
met je eigen genetische vatbaarheid en
plantjes kon verbouwen. In de winter ont-
ten werd alcoholist. Het maakte daarbij
drugs schatten voor wat ze waard zijn,
ving ik een foto van haar opstelling waar-
niet uit of de ratten in een kleine of in een
zonder dat je de effecten van die midde-
mee ze thuis olie maakte. De alcohol con-
grote kooi zaten, veel of weinig voedsel
len groter maakt dan ze zijn. Jij gebruikt
denseerde ze in een tweede Àesje dat in
kregen. De conclusie luidde dat 25% van
cannabis niet voor de lol, je vindt blowen
een wijnkoeler stond, gevuld met sneeuw.
een populatie genetisch vatbaar is voor
zelfs helemaal niet interessant, je hoeft
Het zag er schitterend uit en ik maakte een
verslaving. Voor mensen geldt dezelfde
dus ook niet bang te zijn voor verslaving
afspraak voor een interview.
natuurwet, al hebben mensen veel meer
als je wietolie gebruikt.
soorten verslaving om uit te kiezen: gok-
Genetische vatbaarheid
ken, sex, hardlopen, geld verdienen, religie en in haar geval alcohol.
Tinus vertelt zeker baat te hebben gehad bij de olie, maar dat ze mentale pro-
Keuzevrijheid Ik vraag Tinus of ze haar wiet al eens heeft gerookt en of ze al eens heeft ge-
blemen heeft met regelmatig gebruik.
Familieprobleem
Ze is bang dat ze weer zwak is en haar
Tinus bevestigt dat haar vader en groot-
bruiken voor ze high wordt. Ik raad
verslaving aan alcohol inruilt voor een
vader zware drinkers waren en haar hele
mensen altijd aan om uit te vinden waar
verslaving aan cannabis. Ze gebruikt de
familie zwaar religieus was. Ik vertel Ti-
je maximumgrens ligt met de olie. Dan
64
probeerd hoeveel druppels ze kan ge-
weet je dat en kun je de olie bewuster gebruiken. Ze antwoordt dat ze dat niet heeft gedaan. Ik vertel haar dat dit uit angst was om haar zelfbeschikkingsrecht te gebruiken. “Kom op Tinus, gun jezelf die ervaring, het is gewoon een kick als je high wordt van iets dat jezelf gemaakt hebt. Je bent een half jaar bezig geweest met die planten, hebt dagen zitten klooien om die olie te maken en dan zou je daar nooit van mogen genieten? Gun jezelf die lol en die ervaring, kruip lekker met je partner op de bank, ga een mooie film zien, neem een druppel extra, rook wat van je wiet in een pijpje en geef jezelf een schouderklopje voor je prestatie! Je hebt je familieverslaving verslagen opdat je zoon zijn eigen leven kan leiden. Mens durf te leven!” Ze kijkt opgelucht en belooft me beterschap.
Double Fun Haar zoon komt binnen. Hij lijkt als twee druppels water op die van mij. Hoogintelligent, zit op het gymnasium, geeft niets om zijn uiterlijk en gebruikt dat
Ze gebruikt twee babyÀesjes. In de ene verdampt ze de alcohol en in de tweede, die in een ijsemmer staat, condenseert ze de damp weer.
om anderen op afstand te houden. Heeft geen behoefte aan vrienden, kan goed schaken, maar vindt dat totaal niet belangrijk. Gaat volkomen zijn eigen gang, niet gehinderd door wat anderen vinden. “Die jongen van jou gaat het helemaal maken, en daar heb jij voor gezorgd. Mensen zijn geestelijke wezens die ervoor gekozen hebben op deze aarde te komen, in dit land, bij deze familie om iets te leren of een bepaalde daad te verrichten. Dat heb je gedaan, jouw mission is completed, je bent nu vrij om te doen en te laten wat je wilt!” Ze laat me zien hoe ze nu zelf haar olie maakt. Ze heeft deze zomer een aantal Double Fun plantjes geteeld in haar binnentuintje. Daar staat niet de hele dag de volle zon op. De planten werden daarom niet echt groot, de toppen niet echt dik en vol, maar voor wietolie is dat niet zo belangrijk. Wat er aan hars op zit haalt de alcohol eraf. Ze gebruikt twee babyflesjes, in de ene verdampt ze de alcohol en in de tweede, die in een ijsemmer staat, condenseert ze de damp weer. Zo wint ze nog een groot deel van de kostbare alcohol terug. Bij het afscheid vraagt ze me: “Die mooie dingen die je me net allemaal vertelde, wil je die voor mij opschrijven? Door 40 jaar alcohol vergeet ik gewoon een heleboel!”
www.mediwiet.nl
65
Harde klappen, snel thuis Door: Richard Tuinstra
Als er iemand in Hollywood met eetstoornissen rondloopt, dan moet het wel Christian Bale zijn. Het lijkt er op dat hij voor iedere rol tientallen kilo's moet kwijtraken of aankomen. Dat begon allemaal met de psychologische thriller The Machinist. Voor zijn rol als de gestoorde machinist Trevor Reznik moest Bale in een zeer korte periode maar liefst 30 kilo verliezen.
Hollywood Hollywood heeft natuurlijk altijd al een zwak gehad voor boks¿lms. Denk maar eens aan ¿lms als Raging Bull, Rocky en Million Dollar
Zijn dieet bestond bijna volledig uit een
the Sun, is hij zo langzamerhand wel aan de
Baby. The Fighter misstaat zeker niet in dit
combinatie van kof¿e en appels. Dat ge-
beurt. Bale werd genomineerd voor zijn bij-
rijtje. Het is een goede ¿lm die naar een ho-
combineerd met een periode van vrijwillig
rol in The Fighter, een ¿lm over de loopbaan
ger niveau wordt getild door het fantastische
slaapgebrek deed de kilootjes er af vliegen.
van de in de VS populaire bokser Micky
acteren van de hele cast, en dan met name
Maar daarmee was het verhaal nog niet af.
Ward. Bale speelt de rol van Dicky Eklund,
Christian Bale. Regisseur David O. Russell,
de verslaafde halfbroer en trainer van Mic-
vooral bekend van zijn Golfoorlog ¿lm Three
ky. Nadat Brad Pitt en Matt Damon voor die
Kings, was overigens niet de eerste keuze.
rol afgehaakt hadden, ontmoette hoofdrol-
Oorspronkelijk zou de ¿lm geregisseerd wor-
speler Mark Wahlberg toevallig Bale in het
den door Darren Aranofsky. Deze koos echter
kinderdagverblijf waar de jonge dochters
voor Black Swan, ook zeker geen slechte ¿lm.
van het tweetal naar toe gaan, en bood hem
En Christian Bale? Die zit zich waarschijnlijk
meteen de rol aan. Bale moest wederom de
weer vol te proppen in een McDonalds met
nodige kilo’s verliezen, maar dat is voor
allerlei vettigheid. Voor zijn volgende rol moet
hem nu waarschijnlijk routine geworden.
hij namelijk voor de derde keer het kostuum van Batman aantrekken in The Dark Knight
Comeback?
Rises. We smullen al bij het idee.
Micky Ward (Mark Wahkberg) is in het begin van The Fighter een middelmatige bokser. Voor zijn volgende rol, de hoofdrol in Bat-
Hij wordt gemanaged door zijn dominante
man Begins, moest hij zo'n 45 kilo groeien,
moeder Alice (Melissa Leo) en getraind
en dat in slechts zes maanden. Bale was op
door zijn oudere halfbroer Dicky (Christian
dat moment in een beroerde lichamelijke
Bale). Zijn carrière zit in het slop. Hij ver-
conditie, maar wist toch met ogenschijnlijk
liest het merendeel van zijn gevechten en
gemak zijn gewicht op te krikken.
wordt door andere boksers als een makkie gezien. Bovendien raakt trainer Dicky ver-
Nu zou je denken dat Bale het wel had ge-
slaafd aan crack en gedraagt hij zich steeds
zien met alle diëten, maar niets is minder
crimineler. Nadat hij volledig vernederd is
waar. Voor Werner Herzog’s oorlogsdrama
in een gevecht dat live op de tv-zender
Rescue Dawn moest Bale wederom op een
HBO uitgezonden wordt, besluit Micky de
dagelijks menu van kof¿e en appels. Dat
eer aan zichzelf te houden. Hij hangt zijn
leverde Bale overigens wel het compliment
bokshandschoenen aan de wilgen en stopt
van Herzog op, dat Bale "één van de groot-
er mee. Hij begint een relatie met de bar-
ste acteertalenten van zijn generatie is".
keepster Charlene (Amy Adams) en lijkt
En hopla, hierna moest Bale al die kilo's er
voor de eerste keer in zijn leven gelukkig
weer bij eten om opnieuw de rol van Bat-
te zijn. Maar het bloed kruipt waar het niet
man te gaan spelen in The Dark Knight.
gaan kan en Micky mist de boksring. Zijn vader geeft hem het advies om zijn moeder
Bij het verschijnen van deze Highlife zal dui-
en broer Dicky te ontslaan. Micky volgt dat
delijk zijn of Christian Bale dan eindelijk zijn
advies op en begint weer te trainen. Een
langverdiende Oscar mocht gaan ophalen.
nieuw gevecht wordt georganiseerd en ook
Met een carrière die al op 13-jarige leeftijd
dit wordt weer live op HBO uitgezonden.
begon in Steven Spielberg's The Empire of
Wordt dit het begin van een comeback?
66
The Fighter Regisseur: David O. Russell Met: Mark Wahlberg, Christian Bale en Melissa Leo 24 maart in de Nederlandse Bioscopen
Grow Grow International home of the lights that do make it grow & bloom
1 LAMP = 1 KILO
(DRY)
(electricity consumption 873,9 watt) Grow Grow International is an official selling point of the original
led
Spectra
Unit
LED Spectra Unit, the best led grow and flower lights for indoor garden. European registered/EEC no: 008413932 LFG spectrabox, the budget led grow and flower lights for indoor garden. European registered/EEC no: 009171125
FOR THE BEST LED GROW REPORTS
WWW.GROWGROWINTERNATIONAL.COM
Door: Arjan van Sorge
Dat graf¿ti mooi, krachtig, helemaal in stijl en op de juiste plek kan zijn en dan ook nog een politieke lading kan hebben, bewijst de Zuid-Afrikaanse Faith 47.
Hoop en inspiratie
Faith Fourseven is een blonde, wat aristo-
aantrekt in slooppanden, verlaten fabrie-
cratisch ogende en pratende vrouw, waar-
ken en huizen die op de schop gaan. Zo is
zwierig en groot uitgevoerde teksten zo-
van je niet zo gauw zou verwachten dat
het leven nou eenmaal, vindt ze, en door
als The People Shall Share In The Coun-
ze op de ellendigste plekken in een van
het scherpe contrast tussen de schoonheid
try’s Wealth, A Fair Exchange Is Not Blind,
de gevaarlijkste landen ter wereld rauwe,
van een schildering en de afbraakomgeving
Our Word Is Our Weapon – teksten die in
shockerende maar o zo prachtige graf¿ti
maak je mooie momenten mee.
combinatie met de hopeloze omgeving een
aanbrengt. Haar werk doet het ook goed
Dat werk bestaat voor een gedeelte uit
nogal wrange lading krijgen, maar daar-
in sjieke galerieën en op urban art events,
In plaats van dat ze in een studio werkt,
door misschien juist meer inslaan dan Do
maar komt toch het best tot z’n recht op
is ze liever bezig tussen rondrennende kin-
Or Die of Revolution Now. Wellicht geven
vervallen muren en onttakelde fabrieks-
deren en voorbijlopende gangsters die een
ze nog een beetje hoop en inspiratie in
panden in homeland Zuid-Afrika.
praatje maken. En daar zijn er genoeg van
de ellendige en vaak uitzichtloze situaties
in Kaapstad, met zo’n drie miljoen inwo-
waarin ze als aliens geplaatst lijken te zijn.
Gangsters
ners de tweede stad van Zuid-Afrika. Cape
Het gekke is dat ze haar muurschilderingen
rondom aids, met misdaad en rassenhaat,
Grappig effect
dus maakt op steen waarvan ze weet dat
maar met het toerisme en het vastgoed
Faith 47 heeft zelf haar eigen stijl ontwik-
het er niet lang meer zal staan. Maar het
worden goede zaken gedaan. Muren te
keld. Haar graf¿ti heeft elementen uit zo-
is juist dat spelen met vergankelijkheid,
over dus voor Faith 47, die niet bang is om
wel christelijke voorstellingen als manga,
met afbraak en verdwijnen wat haar zo
op welke plek dan ook haar werk te maken.
is vaak haarscherp en uiterst gedetail-
Town heeft veel te stellen met problemen
leerd, vol kleur zoals de felle motieven op traditionele Afrikaanse kleding, of juist van een angstaanjagend grijs in allerlei variaties, dat weer herinneringen oproept aan ¿lms als Alien of werk van H R Giger. Het is in ieder geval met veel elegantie en sierlijk vormgegeven, en altijd zit er wel iets van een grappig effect of een prikkelende gedachtekronkel in.
From Here To Fame Uitgeverij From Here To Fame uit Berlijn brengt mooi uitgevoerde boeken over graffiti en aanverwante zaken in de handel. Zo publiceerden ze eerder Calligraffiti en Muralismo Morte, en de serie On The Run Book over makers van graffiti als Sento en Sabe, over verschillende stijlen en over muurkunst in bepaalde steden. En nu dus een overzicht met het werk van Faith 47. www.faith47.com www.fromheretofame.com
68
69
Krach
Gierende adrenaline Tekst: Arjan van Sorge // foto: Sjoerd Tieleman
Krach is een avontuurlijke band uit Arnhem/Nijmegen die op het grensgebied van rock en dance het vuur uit de sloffen speelt. Altijd in voor een feestje, en op de rustige momenten voor een goede joint.
Lui, die pakken het naadloos over, en dan doen we nog een nummer samen zodat we gewoon door kunnen knallen.”
Van het vijftal spreekt Highlife met zanger/
Uitkristalliseren
gitarist Reinier van den Haak en toetse-
Jan David: “We waren altijd met z’n vie-
De mix van rock en dance is niet zo
nist/elektronicaman Jan David Hoogerhei-
ren en wisselden steeds van instrument,
vreemd, zo speelt Reinier als gitarist in
de. Ze nemen er de tijd voor, want de band
maar op een gegeven moment zijn we
Roosbeef (de band van voormalig klasge-
is bij het publiek (nog) relatief onbekend.
gaan kiezen wie welk instrument zou gaan
noot Roos Rebergen) en had Jan David eer-
Maar toch, Krach heeft net een cd uit bij
spelen. Wisselen is leuk om te doen en
der sporadisch wat gedaan als lid van een
het PIAS label, speelde op het Noorderslag
wel lachen, maar als je je op een instru-
technoduo. Jan David: “Ik vind het leuk om
festival en deed in februari een clubtoer
ment kan concentreren dan speel je be-
te produceren, we zijn bezig met remixes
onder de vlag van 3voor12 Presenteert...
ter.” Reinier: “Het werd steeds duidelijker
voor andere bands, maar dat is een nieuwe
Niet gek voor een band die onder de naam
wie welke rol had en wat het beste bij wie
fase. We zijn een band, dat is onze basis.”
With Ice al tien jaar als schoolband ploe-
paste. Dat is mooi uitgekristalliseerd.” Jan
Reinier: “Daar zit ook de uitdaging in, dat
terde met covers, tot ze besloten dat het
David: “Maar het is nog steeds puzzelen,
je naar dance toetrekt maar wel een band
anders moest. Reinier: “With Ice is het
vooral in het laatste deel van de set dat
blijft. Er valt veel te ontdekken.” Jan Da-
bandje dat ik ooit ben begonnen toen ik 16
toch meer dance-achtig is.” Zo begint de
vid: “We hebben een set maar het kriebelt
jaar was.” Twee jaar geleden was die band
band zowel live als op de plaat met een
toch echt: wat kunnen we hier nog meer
echt compleet, en toen het titelloze album
rockset en wordt het langzaamaan echt
mee? Hoe pakken we het aan als we op
dat nu uit is op de computer stond, werd
een dance-ding. Jan David vervolgt: “En
een dancefeest staan? We zijn ook aan het
de groepsnaam veranderd in Krach.
dan hebben we een clash met dj-duo Die
kijken hoe we zo klein mogelijk kunnen
70
spelen, met drumstelletje en synthesizer-
werd eruit gehaald. Ik ben thuis num-
de auto aanleunen.” Jan David: “Heel leuk,
setupje. Maar het zijn geen liedjes-liedjes,
mers gaan maken en arrangeren met Ga-
maar daar heb je gewoon niks aan.”
het gaat echt om impact en dat is moeilijk
rageband; dan plempte ik alles helemaal
te vertalen naar zo’n pietluttig set-upje.”
vol waardoor nummers vaak een onover-
Verder merkt Jan David op dat het bij hem
zichtelijke bende werden, en dat stuurde
de laatste tijd per ongeluk vaak verkeerd
ik dan weer door.” Jan David: “Bassist
valt. “Dat ik laveloos op de bank lig, daar
Peter, gitarist Rutger en ik hebben mu-
heb ik gewoon niet zoveel trek in.” Reinier:
Anderhalf jaar geleden besloten de man-
ziektechnologie gedaan, dus als we weer
“Ik heb sterk een grens van dat je er wat
nen van Krach om de plaat te maken,
eens wat van Reinier kregen, sloopten we
panisch van kan worden, dan wil ik niet op
want ze geloofden erin dat ze het zouden
er van alles uit, en gingen doorbouwen
een plek zijn waar ik me niet op m’n gemak
kunnen. Jan David: “We hebben het een
en nieuwe versies maken.”
voel. Ik kijk ook uit dat ik niet teveel blow.
Lamballen
Een beetje vind ik leuk.” Jan David: “Ik heb
stuk serieuzer aangepakt, een manager erbij genomen die echt van wanten weet.
liever wiet dan hasj, als ik stoned word dan
Hij heeft ons gepusht: jullie willen een
Toevalstreffers
plaat maken, bedenk hoeveel tijd dat gaat
“Zo ontstond er een workÀow”, vertelt Jan
word ik dat niet echt. Van wiet word ik lek-
kosten, en dan en dan moet je dit en dit
David verder, “Reinier heeft iets, Peter
ker warm en dat vind ik ¿jn.” Reinier: “Ik
afhebben. We hebben strak het schema
gooit alle onnodige dingen eruit en maakt
merk eigenlijk nooit het verschil, een joint
gevolgd, hij heeft ons gecoached. We wa-
er een apart liedje van, ik maak er geÀipte
is voor mij een joint.”
ren daarvoor een stelletje lamballen bij
synthpartijen bij, tot het een affe demo is,
elkaar...! Maar dan merk je dat het lukt,
zo hebben we het hele album gemaakt.
als je er veel meer tijd in steekt.” Reinier:
Toen we de studio ingingen wisten we
Geen hasj maar wiet
“We vallen nogal snel terug in zo’n pa-
dus precies wat het zou gaan worden.”
“De bassist wil gewoon geen hasj maar
troon van relax... en jezelf wijsmaken dat
Reinier: “Het is de combinatie van mijn
wiet,’ merkt Jan David op. “Hasj werkt ge-
het vanzelf wel goed komt. Die manager
onkunde met die programma’s en dat zij
woon niet bij hem, hij maakt een duide-
is heel goed om dat onderuit te schoppen.
wel weten hoe het moet. Daarom zitten
lijke keus. Verder heeft-ie de regel dat hij
Nee, dat is niet zo, het komt niet goed als
er soms heel rare dingen in.” Jan David:
twee uur voor het optreden stopt met blo-
je op deze manier doorgaat.”
“Effecten die je nooit zou gebruiken bij-
wen. Ik heb hem wel eens stoned op het
voorbeeld, maar omdat Reinier toevallig
podium gehad en dan merk je dat-ie echt
Reinier probeerde eerst altijd met zijn gi-
een knopje had ingedrukt zitten ze er in.”
fouten maakt. Dus dat mag hij niet meer
taar erbij liedjes te schrijven. “Die nam
Reinier: “Ik deed maar wat, en daar kwa-
doen.” Reinier reageert verbaasd: “Wat?!”
ik mee naar de oefenruimte, we luister-
men leuke toevalstreffers uit. Het was een
Jan David: “Nooit gemerkt? Ik wel, ik sta
den, probeerden van alles, maar dat le-
ontdekking om veel meer over die muziek
altijd naast hem... Ik heb trouwens het
verde nooit zo heel veel op.” Jan David
na te denken, bezig zijn met hoe je een
idee dat als je twee uur stopt voor een
lacht: “Acht jaar gedaan, maar goed...!”
nummer gaat maken.”
optreden, dat je dan niet helemaal clean
Reinier: “Het werkte wel maar niet alles
wil ik gewoon stoned worden, en van hasj
bent, eigenlijk. Maar het is gewoon zo’n
Dikke joint
deel van zijn leven, dat-ie normaal kan functioneren. Als ik zoiets zou doen kan
Maar uiteraard is er ook tijd voor ontspan-
ik niks meer, maar hij kan er goed mee
ning. Reinier: “Er wordt wel geblowd, maar
omgaan.” Reinier: “Als ik zou gaan blowen
wij zijn toch meer ehm... recreatieve ge-
voor een optreden, dan... Dan word ik zo
bruikers.” Jan David: “Bassist Peter daar-
traag...” Jan David grapt: “En je bent al zo
entegen blowt veel. Dan zijn wij degenen
traag.” Reinier: “Dat zou het hele optreden
die na een optreden, als we echt een keer
onderuit halen. Het gaat bij ons echt om
’s avonds laat op ons kamertje zitten en
energie, en er – paf – bovenop zitten.”
we denken, nou Peter draai maar een dikke joint, lekker even een avondje blowen.”
Hij vervolgt: “We moeten gefocused zijn.
Reinier: “’s Avonds thuis zitten met een
En met blowen erbij is dat niet het ge-
biertje en verder nergens heen hoeven, en
val.” Jan David: “Het is de adrenaline die
er is wiet en er zijn leuke mensen, dan vind
er doorheen giert, ik kan niet anders dan
ik het leuk om een jointje te roken. Maar
het uitschreeuwen op het podium, en te-
daarbuiten is het voor mij niet geschikt, ik
gen dingen aantrappen.” Reinier: “Bij Jan
heb geen zin om de deur uit te gaan of met
David is het non-stop vanaf het begin van
allemaal vreemden te praten.” Jan David:
het optreden zo. Ik heb dan juist een hoop
“Peter kan nog gewoon functioneren als-ie
onzekerheid…De muziek doet een hoop,
blowt, daar merk je niks aan, maar de rest
maar hoe komt het over, wat doet het pu-
van de band ligt schaterlachend op straat.”
bliek ermee? Het is even wennen en dan, tijdens het optreden, laat ik het meer los
Reinier: “We hebben een keer twee uur over
en gaan we een feestje bouwen. Zoek het
het uitladen van de spullen gedaan, nadat
allemaal maar uit. Maar dat is een punt
we een joint hadden gerookt in de band-
dat altijd weer bereikt moet worden.”
bus na een optreden. Lachen gieren brullen, onze geluidsman kon alleen nog maar tegen
www.derkrach.nl
71
Ask Ed — TM
“Ed Rosenthal is the guru of ganja”-- High Times
LED lamps use less than half the electrici ty of HIDs per unit of PAR light produced. At $.10 a kilowatt, LEDs By tailoring will save $215 the diodes’ per light specyear when compare trum to plant requirements, d to the cost LEDs can be of running a more efficient 1000w HID PAR produce twelve rs. HPS lamps hours a day. deliver more total light per watt of input, UÊ LEDs last but LEDs are longer than HID twice as efficient bulbs. UÊ LEDs need in PAR light per watt little to no as HPS lamps. cooling That means equipment, a 200w LED lamp in contrast can be substitu to HIDs ted for a that require 400w HPS lamp, air or water and the 300w cooling, LED lamps ventilation systems can be substitu , or air condited for 600w HPS lamps. tioners. The first generati ons of LED lamps did not emit an intenseenough light LEDs are powered to support either active vegetati by either a transformer or a ve growth or flowering, but digital driver. modern fixtures, Transformers are similar to which use higher-c old-style magneti apacity diodes, c ballasts for HID units; have solved those early problem they use more energy than s. digital controll Higher quality ers and produce DRIPmostly systems use SYSTEM heat that may need to S OUTDOORS light along with red be dissipated. Drip some blue. Just irrigation This is a small is a 90% more consideration compar as with any other product efficient ed to the heat , manufamethod delivering water lamps produce HPS cturers’ of standards differ. A to , which has plants outdoors than other few manufacturers to be vented. LEDs are convenient methods. That LED lamps emit to add the green light NASA virtually no heat, is much highly efficient light use because they are lightweight has shownhigher than so they flooding producers, and emit far can to be effective be placed very an area using with plants, and less HPS lamps. They are close to the garden a hose, or overhead amber is also small, so they are easy heat than spraying. The are not encumb and sometimes Stealth LED™ grow to install. The added. Most result is more ered with tubes light manufacturerswater delivere for air or reduces energy consumptionhas a 50,000 hour lifetime and water include a fewd to the root zone white light emitters than any cooling, heavy ventilation, as compared with HPS other waterin systems by 60-70%. in their or MH or any of the other units. These g system. Drip diodes actually problem irrigation s or inconveniences has other benefits emit a combina of HID tion of red, that make it green, and blue useful. It lamps. easy to install, spectrums,is which easy Light of a 1000w HID to design and combine to appear from LEDs can is inexpensive. system. white. White be combined LEDs emit very little with lights help HPS and MH heat to both supply An advantage lamps, to the plants. The light and can be placed very close useful Drip of so using a combin there is no wavelengths systems use spreads at a 120° angle. reason to scrap tion of HPS for the pressure from plants and soften afrom Maxx Power has your digital and LED lights the the eeriepublic a built in digital driver This LED HID lamp. system, gravity Adding LEDs is that you purplewater tors the power going can that color generate moniensure to or your d by the combina to deliver a pump that you are to other lights increasproviding all adjusts accordingly to the bulbs 100 times a second and tion of red water where it is wsantedes the amount of spectrums that the blue light. Luckily, ensure that maximum light delivere . Spaghetti linesand plants need output is being achieved. the spectrum d to the garden. to thrive. If range tap more HID lamps usually wider is off a main delivery lineFor instance, a garden that is connect than the band rather than using a 400w HPS that is guar- ed to the water LEDs are used, they add anteed for each source. Ancan be increased to the equivale emitter on the PAR light, but emitter. 600 nt of increase most of the other end of For even distribution, using 100 watts 120 | MARIJ the spaghetwatts is in the yellow UANA GROW ti line controls use a water soaker hose, of LEDs. Adding E R ’ S H A N D Bwater spectrum. Addthe rate at which 300 watts which “leaks” O O K through its ing of red LEDs porous material. and creates the equivale blue LEDs instead water flows. nt PAR light, increases but not in the As with other yellow spectrum plumbing systems . eastern U.S., there are all kinds and other areas, of accessories there may be to deal with no need to irrigate problems that MARIJUANA plants at all or GROWER’S H may be encount ANDBOOK | to use it as plants just a supplem 121 ered by or gardens. Some ent to natural sources. of these are garIn areas where dens located there is a summer on different levels, remote drought such gardens and as parts of souther differen t size plants n Europe varying and the North with American west, water needs. The plants can irrigation fertilize is required or be the plants will d using a fertilize die. r siphon placed Outdoor plants in the water line. and gardens can be irrigated using Irrigation systems a hose that fills vary tremend a trough in reservoir, using ously their complex a gravity powered ity resulting from canal they that delivers the tasks are designed water to a group to accomplish. of plants or most efficient Store bought kits ly using a drip are suitable system. for most backOverhead waterin yard gardens . Even simpler g is very inefficie is the pinhole because of loss nt pail or bag to evaporation irrigation. A container is filled and the with shotgun approac water. The water h of deliverin slowly g water in desired areas where there drips to the area through are no crop roots. small holes drilled Once pierced the plants are or flowering, overhea into the reservoi r. It delivers water d water slowly is dangerous thrive under to the plant to the buds so that little those specific conditio ceptible to attack Indica which are susis lost. Thus, in any ns. by moldplants developed in season, no matter when moistur is present. central weather e Asia between what the the 25th and , some plants 35th latitude will do better where the weather s, others. than is changeable. Drought one 292 | MARIJ may Indicas, U A N A G R Oyear be followed including Kush WER’ HAND by cloudy, rainy BOOK varieties, have or sunnySweather broad general . For the populat characteristics: ion to early, continue, the they mature have compac plant group t short branche needed different individu s and wide, short leaves als that survive which and even sometim are dark green, MARIJUANA es tinged purple. GROWER’S Their buds are
INDICAS, SATIVAS, ETC.
HYDROPONICS
LIGHT
MARIJUANA
GROWER’S Handbook
LED fixtures are more expensiv e than HID lights, but they save money in the long run:
UÊ
INDICA
MAZAR: 100% Indica. Afghan weeks, early Nov. outdoors. x Skunk. The Afghani (Mazar-i-Shariff) part is a very short Christmastre Photo: Dutch Passion Seeds e-like plant. High:
GROWER’S H ANDBOOK
MARIJUANA
Best from the Seed Breeders
HANDBOOK
| 293
MANGOLIAN INDICA: Smell/Taste: fresh woodsy,100% Indica, Flowering 55-60 days, High: heavy body mango citrus taste. stone, sleepy, long lasting, 36 | MARIJU ANA
The Big Book of
INDICAS, SATIVAS, ETC.
Your Complete Source for Medical & Personal Marijuana Cultivation
ASK ED® Edition
HYDROPONICS
All New Marijuana Grower’s Handbook: s Over 500 pages of grow info and full color photos s Ed’s methods guarantee better marijuana and bigger yields for experts and beginners alike s Preview book online—
Ed Rosenthal’s
LIGHT
Ed Spent 30 Years Perfecting His Grow Technique: All You Need Is THE BOOK
tems because each diode emits light in an unusually narrow spectrum. The minerals used to make it determine the spectrum the diode emits. HID lamps emit most of their light in spectrums that are not very useful to the plant. With LEDs, fixtures can be designe d to provide the plants with exactly the spectrum that they need for maximum growth.
very "up." Flowering:
GROWER’S H ANDBOOK
8-9
| 37
4
Big Book of Buds is back, and more spectacular than ever! Volume 4 features 86 new varieties. Find exactly what you want to grow and enjoy.
(SZV H]HPSHISL! )\KZ
HD9FL <AK=9K=K
H=KL AFN9KAGFK E=9DQ :M?K 9F< EAL=K
Troubleshoot any problem with expert help, whether it is garden set up, nutrients, pests or disease.
HGO<=JQ EAD<=O
D=9> K=HLGJA9
O@AL=>DA=K
9H@A<K
EGD<Q :M<
JGGL JGL
L@JAHK >MK9JAME OADL
KHA<=J EAL=K
KHA<=J EAL=K FMLJA=FL :MJF
9FLK
=fnajgfe]flYd Klj]kk]k
=FNAJGFE=FL9D KLJ=KK=K
DA?@L :MJF
s Best of Ask Ed s Marijuana Garden Saver
Available through SENSI SEEDS www.sensiseeds.com
<ak]Yk]k
Save Your Garden
;9L=JHADD9JK 9F< KDM?K GN=JO9L=JAF?
D=9> EAF=JK
9F< EM;@ EGJ=
9DKG AF;DM<=K AF>GJE9LAGF GF <==J$ >MF?MK ?F9LK$ ?GH@=JK$ EGD=K 9F< J9LK @=9L :MJF
;GJF :GJ=JK
0UJS\KLZ KPHNUVZ[PJ N\PKL [V [OL TVZ[ JVTTVU NHYKLU WYVISLTZ
GROW IN AG Tel. 49 (0)30 / 34 43 64 2 www.grow-in-berlin.com
All Books Available at AMAZON.COM www.amazon.com/books
Kweken met Ed Rosenthal Over Ed Ed Rosenthal wordt wereldwijd erkend als een van de grootste autoriteiten op het gebied van marihuana. In zijn ruim dertig jaar als ‘ganja goeroe’ heeft hij zeker twaalf boeken geschreven over het kweken van marihuana, waarvan door de jaren heen meer dan een miljoen kopieën zijn verkocht. Zijn eerste boek, Marijuana Grower’s Guide, is het enige boek over het kweken van marihuana dat een review kreeg in The New York Times Book Review. Na bijna twee decennia geeft zijn Ask Ed column nog steeds antwoord op alle brandende vragen die leven bij lezers van over de hele wereld.
TE HEET BUITEN
À LQN ZDW ZDWHU RS GDW ]H HHUGHU LQ GH YRUP YDQ WUDQVSLUDWLH DIJH ven om af te koelen dan opnemen voor het metabolisme of de foto-
Mijn G13 en Bubba Kush kregen echt groeistuipen toen de tem-
synthese. Als er veel voedingsstoffen in het water zitten zullen die
peratuur de vorige week dagelijks tussen de 31-33°C was. Nu
zich in de plant ophopen, waardoor die overbemest raakt. Verdun
zitten we op 35-38°C en de planten staan er lusteloos bij. Wat
daarom de voedingsoplossing.
is er aan de hand? Gaat er door de extreme hitte THC verloren of krijgen de planten er groeistoornissen van? Hoe moet ik de situatie aanpakken? Moet ik ze volpompen met meer water en
HONDEN OM DE TUIN LEIDEN
voeding of kan ik ze beter op het heetste punt van de dag in de schaduw zetten?
Bestaat er een legale chemische stof waardoor een drugshond
Kevin
zich op iets anders dan de wiet concentreert?
Swansea Als er grote hoeveelheden licht beschikbaar zijn kan kooldioxide (CO2), water, voeding of temperatuur de beperkende factor
Zeker. Meestal wordt honden niet geleerd om naar marihuana
worden. Net als bij koudbloedige dieren worden stofwisseling en
te snuffelen, maar naar een van de terpenen die er in zitten:
fotosynthese bij planten beïnvloed door de temperatuur. Als de
B-Caryophylleen, dat ook in kruidnagelen, zwarte peper en hop
temperatuur onder de 15°C zakt vertraagt het metabolisme, de
wordt gevonden.
levensprocessen waaronder celgroei en onderhoud vallen, tot kruipsnelheid. Ook de fotosynthese, het proces waarin de plant
% &DU\RSK\OOHHQ VWDDW GH ODDWVWH WLMG À LQN LQ GH EHODQJVWHOOLQJ
lichtenergie gebruikt om CO2 en water in suikers om te zetten,
vanwege z’n ontstekingsremmende eigenschappen en wordt
komt vrijwel tot stilstand. Zowel het metabolisme als de fotosyn-
veel gebruikt in de voedingsindustrie. Het is volkomen legaal.
these versnellen als het warmer wordt. Het bereikt z’n grootste snelheid als de temperatuur rond het bladoppervlak rond de 3235°C is. Als het ook maar ietsje warmer wordt schakelt de plant
WORMEN IN DE TOPPEN
over op de ‘beschermstand’ en stagneert de fotosynthese abrupt. Om zich te koelen transpireert de plant door water via de sto-
Ik heb mooie toppen, maar terwijl ze aan het afrijpen zijn wor-
mata te laten verdampen.
den ze aangevallen door wormpjes, die webben achterlaten. Dan begint het snel te verrotten. Ik vermoed dat de wormen
Je kunt verschillende dingen doen om planten koel te houden. Een
de toppen besmetten met een ziekte waardoor ze in een dag
schaduwdoek dat 60-70% van het licht doorlaat kan de planten koel
afsterven en bruin worden. Wat kan ik doen om hier een eind
genoeg houden om de fotosyntese niet te verstoren.
aan te maken?
Hodgesme Een ander idee is om vernevelaars te gebruiken. Deze apparaten vernevelen water tot druppeltjes van 5 micron, die snel
De ‘wormen’ zijn eigenlijk rupsen van motten of vlinders. Er
verdampen en zo de lucht met wel 11°C kunnen afkoelen. Om
bestaan verschillende preventieve maatregelen om schade te
deze minuscule waterdeeltjes te maken worden ventilators ge-
voorkomen.
bruikt die water op de ventilatorbladen druppelen en speciale sproeiers met een zware pomp.
Het aanbrengen van een nylon net rond de zich ontwikkelende toppen of zelfs de gehele plant voorkomt dat motten of vlinders
Als het erg heet is gebruiken planten veel water. Pas op dat het
op de plant kunnen landen en hun eitjes op de bladeren of sten-
gietwater niet teveel voedingsstoffen bevat. De planten slurpen
gels leggen. Geen eitjes, geen rupsen.
73
Pyrethrum is een natuurlijk insecticide dat wordt gemaakt van
mannetje van die soort hebt, alleen vrouwtjes. Normaal ge-
bloemen uit de chrysanthemum familie. Het is veilig om bij eet-
sproken moet gefeminiseerd zaad alleen gebruikt worden voor
bare gewassen te gebruiken en behoorlijk effectief. Het breekt
planten, niet om zaad mee te maken. De uitzondering is wan-
snel na het gebruik af, maar is schadelijk voor vissen en andere
neer je een bepaalde genetische zeldzaamheid wilt behouden
koudbloedige dieren, dus enige voorzichtigheid is geboden. In
door een plant met zichzelf te kruisen.
tuincentra zijn vele merken verkrijgbaar. Gefeminiseerd zaad kan op verschillende manieren worden geBT – Bacillus thuringensis is een bacterie die insecten infecteert,
produceerd (in het Big Book of Buds staat op pagina 148 een
maar niet jou of je huisdieren. Zodra een rups in contact komt met
goed artikel erover), maar de meeste kwekers gebruiken een
de bacterie stopt hij met eten en sterft binnen een dag of twee.
chemische stof, natriumthiosulfaat, om mannelijke bloemen op
De bacteriën produceren nieuwe sporen die andere insecten be-
een vrouwelijke plant te krijgen. Aangezien het stuifmeel door
smetten zodra ze er mee in contact komen. BT is extreem effectief
een vrouwelijke plant is geproduceerd zitten er geen manne-
en vernieuwt zichzelf, zodat meerdere toedieningen meestal niet
lijke genen in zodat alle zaden vrouwelijk zijn. Het probleem
nodig zijn. Er bestaan verschillende merken BT spray.
met elk veredelingsprogramma dat afhankelijk is van stuifmeel van vrouwtjes, is dat het proces onbedoeld op hermafroditisme selecteert. Hoogstwaarschijnlijk zullen de planten die het
GEFEMINISEERD ZAAD
meeste stuifmeel produceren meer naar hermafroditisme neigen. Aangezien die planten het meeste stuifmeel produceren
Met welke problemen moet je rekening houden als je gefemini-
zullen ze voor de meeste bevruchting zorgen. Na enkele gene-
seerd zaad gebruikt? Wat is de beste manier om ze te behandelen?
raties wordt de eigenschap meer uitgesproken. Dus nadat de
Keith
planten op de gewone manier worden vermeerderd, kunnen de zaden worden geproduceerd met stuifmeel van de gemanipu-
Gefeminiseerd zaad heeft vele voordelen ten opzichte van nor-
leerde mannelijke bloemen.
maal zaad, dat mannelijke of vrouwelijke planten oplevert. Kwekers kunnen met minder planten beginnen omdat er geen mannetjes zijn om weg te halen.
VOORUIT TELLEN
Gefeminiseerd zaad is helemaal handig voor buitenkwekers
Hoe tel ik het aantal bloeidagen? Begin je te tellen vanaf de eer-
met grotere planten. De planten hebben meer groeikracht dan
ste dag dat je het licht op 12 uur zet, of vanaf de dag dat zich
klonen omdat ze, in tegenstelling tot klonen, lange penwortels
bloemen beginnen te vormen?
produceren die fungeren als een ononderbroken snelweg naar
Bud Kush
de bladeren, waarlangs voedingsstoffen via de stengel naar boven worden getransprteerd en suikers en enzymen naar be-
Als zaadbedrijven het aantal dagen tot de oogst opgeven, tellen
neden. Voordat deze zaden werden gebruikt konden kwekers
ze vanaf het moment dat het licht op een korte dagcyclus wordt
kiezen om of klonen te gebruiken, of twee keer zoveel planten
gezet, 11 of 12 uur ononderbroken donker per dag.
neerzetten en dan de mannetjes weg te halen; per geoogste plant twee keer zoveel werk.
HERMAFRODIETENZAAD Er zijn twee problemen met gefeminiseerd zaad. Het eerste is dat sommige variëteiten en kruisingen een klein percentage herma-
Ik heb een hermafrodiet die zichzelf aan het bestuiven is. Worden
frodieten opleveren. De planten moeten dus goed in de gaten wor-
de planten die uit dit zaad groeien gefeminiseerd?
den gehouden zodat alle herma’s kunnen worden verwijderd.
Rusty
Het tweede probleem is dat als je zaad wilt krijgen, je geen
Misschien. Het hangt er van af of de plant een natuurlijke hermafrodiet is of niet, of dat de mannelijke bloemen zijn ontstaan als gevolg van stress. Sommige soorten produceren regelmatig hermafrodieten. Verwijder de planten zodra ze herkenbaar zijn om toevallige bestuiving te voorkomen. Zaad dat het resultaat is van zelfbestuiving of bestuiving door andere hermafrodieten zal een hoog percentage hermafrodieten opleveren. Gekruist met een niet-hermafrodiete plant zal een kleiner percentage hermafrodiet zijn. Soms maken planten die gewoonlijk volledig vrouwelijk zijn door stress mannelijke bloemen, bijvoorbeeld door een onregelmatige lichtperiode, een droog kweekmedium of andere behoeftes waaraan niet is voldaan. Zaad uit zulke kruisingen is meestal vrouwelijk, met een enkele hermafrodiet er tussendoor. Hoewel
Een spintmijt doet zich tegoed aan een blad. Spintplagen zijn altijd ernstig en moeten serieus worden aangepakt.
74
je bij zulke planten goed op mannelijke bloemen moet letten, zullen je inspanningen worden beloond met een groep vrijwel uitsluitend vrouwelijke planten.
SPINTSCHADE Hoeveel schade kan spint aanrichten aan toppen? Ik ga pas over een maand oogsten. Moet ik me zorgen maken?
Deze hermafrodiete plant was aanvankelijk vrouwelijk, maar door het gebruik van natriumthiosulfaat werd de plant gedwongen om mannelijke bloemen te maken.
Meheidi Spint kan je gewas ruïneren en je moet dan ook direct actie ondernemen. Spint is meer verwant aan spinnen dan aan insecten. Ze voeden zich met plantsappen die ze opzuigen door hun ‘proboscis’, de buisvormige zuigmonden die ze gebruiken om in bladeren te prikken en levenssappen op te slurpen. De snelle levenscyclus van spint en het grote aantal eitjes dat ze leggen zorgen in zeer korte tijd voor een logaritmische vermeerdering van een populatie. Binnen een week kunnen ze geslachtsrijp zijn, waarbij de meerderheid vrouwtjes is, zodat een kleine besmetting heel snel een groot probleem kan worden, Sommige kwekers vinden het genoeg om spint en ander ongedierte onder controle te houden, zonder er ooit helemaal vanaf te komen. Je kunt biologische bestrijdingsmiddelen gebruiken om hun populatie extreem laag te houden, of ze totaal elimineren. Je kunt gebruik maken van zwavelbommen, een hoge concentratie CO2 (hoger dan 5000 PPM) of sprays van kruidenolie, waaronder kaneel- en kruidnagelolie. Meer informatie over het elimineren van dit plaagdier is te vinden in het boek Marijuana Garden Saver.
HOEVEEL VENTILATIE
1000 watt lamp boven 1,5 vierkante meter, kunnen planten tot wel 1200-1300 PPM gebruiken. De combinatie van veel licht, met
Hoe vaak moet de lucht in mijn kweekruimte worden ververst?
CO2 verrijkte lucht en hoge temperaturen zorgt ervoor dat planten
Wanneer is het effect het grootst, als de lampen aan zijn of
sneller groeien, groter worden en eerder rijp zijn.
uit, tijdens de groei of tijdens de bloei?
David B
Wanneer je je ruimte ventileert breng je lucht binnen die het CO2 gehalte van de omringende lucht heeft. Hoe goed je ventilatiesy-
Ventilatie heeft twee doelen: de ruimte koelen en de planten voor-
steem ook is, je kunt nooit op tegen de groei in systemen met CO2
zien van lucht met kooldioxide. Als je luchtgekoelde lampen ge-
verrijking. Planten verbruiken de CO2 in een afgesloten ruimte zo
bruikt komt er maar weinig warmte van de lampen in de ruimte
snel dat er constant nieuwe aanvoer moet zijn willen de planten
en is het relatief eenvoudig de ruimte koel te houden wanneer het
niet stoppen met groeien. Je kunt meten hoeveel CO2 de planten
buiten de ruimte koeler is dan erin.
ter beschikking hebben door met een CO2 PPM meter tussen de bladeren te meten. Zodra de hoeveelheid in de lucht afneemt daalt
Aan de andere kant worden ongeïsoleerde ruimtes soms sterk be-
de fotosynthesesnelheid van de planten. Gebruik om dit te voor-
invloed door het klimaat. In koude gebieden moet de kweekruimte
komen een ventilator die een constante luchtstroom creëert, verse
worden verwarmd. Andersom kan de buitenlucht in warme klima-
lucht tussen de bladeren brengt en de fotosynthese aan de gang
ten te heet zijn om een kweekruimte koelen.
houdt. Zowel ventilatie, het binnenbrengen van verse lucht in de kweekruimte, als circulatie brengen verse lucht tussen de blade-
Met deze factoren in het achterhoofd kun je, als je rekening houdt
ren, en verwijderen gebruikte oude lucht, iets wat noodzakelijk is
met het aantal lampen en de grootte van de ruimte, de parame-
voor het welzijn van de plant.
ters voor de luchtstroom berekenen. Als je geen CO2 verrijking gebruikt is de ideale temperatuur tijdens de lichturen 21-22°C,
Om deze twee redenen raad ik een gesloten systeem aan met
en niet meer dan 5°C lager tijdens donkeruren. Met CO2 verrijking
luchtgekoelde lampen die lucht van buiten de kweekruimte aan-
kan de ruimte 30-32°C aan, wat een snelle groei stimuleert.
zuigen en vervolgens de hete lucht ook naar buiten afvoert. Het zou ideaal zijn als de ruimte wordt gekoeld met een airco en
Tijdens de donkeruren vindt er geen fotosynthese plaats, dus
wordt verwarmd met een CO2 generator, die brandt op aardgas of
wordt er geen CO2 gebruikt. Wel transpireren de planten, en dus
propaangas en CO2 , warmte en vocht produceert.
moet het vocht door een regelmatige luchtstroom worden afgevoerd. Zoals je wellicht hebt opgemerkt, maakt CO2 deel uit van
De lucht wordt verrijkt door een CO2 generator als de ruimte
de ventilatieberekening. CO2 is een van de twee ingrediënten die
warmte nodig heeft, en door CO2 À HVVHQ WLMGHQV ZDUPH SHULR
planten gebruiken om suiker te produceren, waarbij licht dient als
GHV 2S GH À HVVHQ ]LWWHQ HHQ 330 PHWHU HQ DIJLIWH UHJXODWRUV
de brandstof voor dat proces. Lucht bevat zo’n 380 PPM CO2. Als er
De generator is verbonden met een thermostaat en slaat telkens
veel licht is, bijvoorbeeld op een zonnige dag buiten of onder een
aan als er warmte nodig is.
75
Het Heilige Kruid Door: Karel Michiels
De kerk: het is niet allemaal kommer en kwel en jongetjes misbruiken. Er zijn ook christenen die cannabis een rol toebedelen in het bijbelse verhaal. Sommige gelovigen vinden het misschien heiligschennis om Jezus een cannabisgebruiker te noemen, maar de Amerikaanse Christians For Cannabis hebben daar een heel andere mening over. Samen met de Presbyterian Church, de Universalist Association of Congegratíons en de progressieve Jewish Alliance pleit de organisatie voor meer wettelijke en sociale tolerantie voor cannabis.
mirre en half zoveel, dus 250 sikkels geurige kaneel, 250 sikkels geurige kalmus en 500 sikkels laurier. Voeg er een hin olijfolie (6,5 liter) aan toe en bereid daarvan de heilige zalfolie.’
Foutief vertaald De geurige kalmus uit het recept zou
Zelfs
de
aartsconservatieve
Quackers
(Religious Society of Friends) beschou-
sems en kruidenmengsels.’ Chris Bennett,
volgens de Poolse etymologe Sula Benet
de journalist van High Times, suggereert
foutief vertaald zijn uit het Hebreeuws,
dat Jezus sommige mensen helemaal in-
met name in de oudste Griekse vertaling,
smeerde met olie, olie met cannabis als
de Septaguint, in de derde eeuw voor
hoofdbestanddeel.
om
Christus. Zij toonde aan dat de kalmus
precies te zijn, eigenlijk de toppen van de
(een rietplant) allerminst de kwaliteiten
plant. Je kan cannabis roken of drinken
had die traditioneel aan cannabis worden
maar ook absorberen door de huid. Goed
toegeschreven, en dat het oorspronke-
tegen lepra, verlamming en wie weet zelfs
lijke woord kaneh-bosem moet geweest
de dood, want dat zijn de ziekten die Je-
zijn, letterlijk ‘aromatische hennep.’ Met
zus in de bijbel behandelt. Cannabis was
dat mengsel zouden volgens de overle-
in elk geval een populair medicijn in de
vering alle joodse priesters sinds Mozes
oudheid, daar zijn zowat alle onderzoe-
gezalfd zijn en later ook de koningen Saul
kers het over eens. Tot in 1937 (het jaar
en David, beiden ‘bezeten door de geest
waarin cannabis de¿nitief illegaal werd),
van de Heer.’ Na de val van het joodse ko-
bevatten trouwens de meeste likdoorn-
ninkrijk zou de cannabisolie verboden en
pleisters, spierzalven en ¿brosebalsems
verketterd zijn, maar Jezus Christus him-
cannabisextracten.
self voerde het aloude gebruik opnieuw
‘Kaneh-bosem’
in. Sommige fundamentalistische christe-
wen de War on Drugs als een absolute mislukking. ‘Het is misdadig om mensen
nen (dus niet de Quakers en hun vrien-
te vervolgen en op te sluiten omdat ze
Cannnabisolie
deze relatief veilige, door God geschon-
‘De Gezalfde’: dat is de oorspronkelijke
noemen Chris Bennett ‘pharmacologicaliy
ken substantie gebruiken.’
betekenis van het Griekse woord Chris-
impaired’, farmaceutisch gehandicapt, en
tos, en ook van het Hebreeuwse woord
daarom wanhopig op zoek naar redding.
Messias. En wat als die eerste christe-
Maar sinds de vondst van de Dode Zee-
nen, gewoon volgelingen van Jezus toen
rollen zijn er geen zekerheden meer.
Klein mirakel
den) doen de stelling af als absurd en
De Quakers zullen zich alleszins gesterkt
nog, gezalfd werden met cannabisolie?
voelen door de bevindingen van Carl Ruck,
Als de naam zelf van het christendom
professor klassieke mythologie aan the
dus zijn oorsprong zou vinden in een
Kleurrijke rebel
Boston University. Het bericht verscheen
zegening door cannabis? ‘Dan zou het
Uit de gnostische geschriften, zoals die
begin 2003 in The Guardian. In feite be-
vervolgen van cannabisgebruikers an-
tussen 367 en 369 na Christus de¿nitief
vestigde de academicus de conclusies van
tichristelijk zijn,’ concludeert Bennett.
verboden werden en dus ook gebannen
een studie van High Times, het Amerikaan-
Het is een prachtige stelling. Er is ook
uit het of¿ciële Nieuwe Testament, leren
se cannabisblad. Dat het nieuws toen over
nooit deftig onderzoek verricht naar de
we dat Jezus veeleer een kleurrijke rebel
de hele wereld in de kranten stond, mag
rol van hennep en cannabis in de oude
moet geweest zijn dan een onderdanige
een klein mirakel heten. Hígh Times wordt
tijden, door de aanhoudende demonise-
paci¿st, meer Shiva en Dionysos dan god-
zelden of nooit geciteerd, laat staan ernstig
ring van de plant. In de oorspronkelijke
vruchtige asceet. Toen hij door Johannes
genomen. Maar die keer dus wel.
Hebreeuwse versie van het boek Exodus
gedoopt werd zou Jezus trouwens gezien
(3O:22-2]), dus nog voor het deel uit-
hebben hoe de hemelen zich openden en
‘Cannabis speelde een belangrijke rol in
maakte van de bijbel, stond een recept
er een witte duif neerdaalde, de heilige
de joodse religie voor Christus,’ zegt de
voor het heilig oliesel. Een sikkel is on-
geest. De stem van God bevestigde dat
professor, ‘dus ook in de christelijke bal-
geveer 16 gram: ‘500 sikkels vloeibare
hij de Uitverkorene was.
76
Die hemelen, die duif, die stem: zou het
and hígher) spirituele werkelijkheid, met
Het heeft allemaal niet mogen baten. De
kunnen dat Jezus nog nooit cannabis ge-
het ‘Koninkrijk der Hemelen’.
joden banden al in voorchristelijke tijden cannabis uit hun religie. En in 1484 ver-
bruikt had en gewoon begon te hallucineren toen Johannes hem inwijdde? Heeft
oordeeld paus Innocentius VIII het gebruik
in de moderne tijden al ooit iemand ge-
Satanische mis
probeerd om zich in te smeren met can-
En wie dat niet gelooft, moet Jezus maar
In 1550 ‘bevestigde’ de Duitse arts Johan-
nabisolie en te zien wat er dan gebeurt, in
eens vergelijken met Zoroaster, de mys-
nes Weier dat heksen cannabis gebrui-
navolging van middeleeuwse heksen en
tieke profeet-sjamaan uit Perzië. Vele
ken. Lang voor wiet buiten de wet werd
negentiende eeuwse occultisten? Gnos-
eeuwen voor het christelijke tijdperk
gesteld, had de kerk het heilige kruid dus
tische bronnen noemen het doopsel met
consumeerden de zoroastrische magi-
al in de ban gedaan. Toch christelijk dus,
water onvolledig, omdat Jezus zijn leer-
ers al ‘bhanga’, naast vliegenzwam, om
die afkeer van cannabis. Kleine jongetjes
lingen nooit op die manier gezalfd heeft.
nader tot de goden te komen. Volgens
daarentegen, dat mag dan weer wel.
Het heilige oliesel had volgens diezelfde
sommige historici was Jezus gewoon een
gnostici onmiskenbaar psychoactieve ei-
nieuwe, verbeterde versie van Zoroaster,
(Gebaseerd op een hoofdstuk uit Het
genschappen en bracht de gezalfde recht-
en heeft hij zowat al diens eigenschap-
Grote Weedgenietboek, Karel Michiels
streeks in contact met een hogere (higher
pen overgenomen.
– Uitgeverij Houtekiet)
van cannabis tijdens satanische missen.
Grote kunst Nog niet eerder was in Nederland werk te zien van Robert Therrien (Chicago, 1947). Het Tilburgse museum voor hedendaagse kunst De Pont wijdt nu een grote tentoonstelling aan het werk van deze Amerikaanse kunstenaar, die werkzaam is in Los Angeles. Therrien richt zich op het alledaagse. In zijn kunst krijgen heel gewone, vaak huishoudelijke gebruiksvoorwerpen een dimensie die hen letterlijk en ¿guurlijk onontkoombaar maakt. Zijn werk is tot 15 mei te zien. Robert Therrien heeft naam gemaakt met
kan lopen. Sindsdien heeft Therrien ook
zijn monumentale sculpturen en installa-
borden, metalen klaptafels en bijpassende
ties. In 1994 verraste hij de kunstwereld
stoelen, een oliespuitje en een verrijdbaar
met een sculptuur die de gedaante had van
bordenrek aan een dergelijke metamorfose
een tafel met stoelen. In materiaal en vorm
onderworpen. Schaalvergroting is in zijn
volgde Under the Table het voorbeeld tot in
kunst als middel ingezet om de ervaring
van het eigen lichaam op scherp te zetten en een interactie te bewerkstelligen tussen kijker, kunstwerk en omgeving.
De Pont Wilhelminapark 1 5041 EA Tilburg (L) Voor: No Title (Stacked Plates – mint green), 2006-07 plastic, 238,8 x 137,2 x 137,2 cm Achter: No Title (Stacked Plates – three different variations of green), 2010 Plastic en geschilderd metal, 238,8 x 137 cm. (R) No title (Folding table and chairs II, dark brown), 2008, courtesy Gagosian Gallery.
de kleinste details, alleen in schaal week de sculptuur dramatisch af. Het eetkamerstel van donker gelakt hout heeft zulke proporties aangenomen dat een volwassene zonder zijn hoofd te stoten onder de tafel door
77
%PFUJODIFN
"NTUFSEBN 4PFTU
%FO )BBH
"SOIFN
7FOSBZ
(FMFFO
"NTUFSEBN
"NTUFSEBN
"NTUFSEBN
9 A <dkZgi ;a^cX`higVVi ('( &%,)87 6bhiZgYVb
;jc`n Bjc`Zn BVgc^mhigVVi ((( &%&+ I8 6bhiZgYVb
8d[[ZZh]de DXZVc 9jhVgihigVVi *, &%,' =E 6bhiZgYVb
%FO )BBH
4PFTU
%PFUJODIFN
9^oon 9jX` IgdbehigVVi '&% '*&- 7G 9Zc =VV\
@d[[^Zh_de =VXVh @dc^c\^ccZaVVc '* (,+' 96 HdZhi
9^VbdcY 9g# =jWZg CddYihigVVi &+ ,%%& 9L 9dZi^cX]Zb
"SOIFN
7FOSBZ
(FMFFO
JehiV^gh 7ZZ`higVVi &' +-&& 9K 6gc]Zb
=Va^XVgcVh =ZchZc^jhhigVVi ), *-%& 6L KZcgVn
8ajW -G^_`hlZ\ Oj^Y -'V +&+& 7E <ZaZZc
Steile kloven en drakenbomen La Palma
Het Canarische Eiland La Palma is een van de steilste eilanden van de wereld. Het is een eldorado voor de avontuurlijke en sportieve vakantieganger. Het eiland heeft veel vulkanen, diepe kloven, dichte bossen en een ruige zee. Er wachten stoere wandelingen, onvergetelijke parapente-vluchten, spectaculaire mountainbike-tracks en Àinke duiken. En laten we de stranden niet vergeten, want zelfs die zijn speciaal.
Het eiland heeft in het midden een slinger
Maar er komt ook een heel mooi natuurver-
van vulkanen, die van het noorden tot het
schijnsel uit voort; de wolken glijden aan
zuiden loopt en het eiland in tweeën deelt.
de zonkant als een deken over de bergen
In het zuiden liggen de jongste vulkanen
heen en blijven aan de bergen kleven. Dat
van iets meer dan 1000 meter hoogte, in
ziet er fantastisch uit. Highlife bezocht La
het midden ligt de oudste en grootste vul-
Palma in maart. Het was al lekker warm
kaan van meer dan 2400 meter hoog. Die
met temperaturen dik boven de 20 °C.
krater heet de Caldera de Taburiente; hij heeft een gigantische doorsnee van 9 kilometer en is anderhalve kilometer diep!
Zwart strand Ons appartement lag in Puerto Naos, een
Zonneschijn? Go West
klein plaatsje aan de westkust. Hier bevindt zich een van de beste stranden van
De keten van vulkanen zorgt ervoor dat
het eiland, een heerlijk zandstrand met
de wolken meestal aan de oostkant van
palmbomen. En om het nog exotischer te
het eiland blijven hangen, daar waar de
maken: het (vulkanische) zand is zwart!
hoofdstad Santa Cruz en het vliegveld lig-
Dat is misschien even wennen, maar er is
gen. Vandaar ook dat sommige toeristische
echt niets mis mee. Op de boulevard zit
gidsen de rit door een verkeerstunnel een
het parapente-centrum van het eiland, de
van de hoogtepunten van La Palma noe-
Palmaclub. Zij verzorgen tochten naar een
men. Maar dat is begrijpelijk, want een rit
vulkaan van 940 meter hoogte, waarvan-
door die tunnel, die dwars door de vulka-
daan de sprong begint, die eindigt op het
nen gaat van het oosten naar het westen,
strand van Puerto Naos. Onderweg zie je
is ook bijzonder. Het komt heel vaak voor
natuurlijk magni¿eke uitzichten over dit
dat het in het oosten bewolkt is, terwijl te-
deel van het eiland. Er zijn ook tandem-
gelijkertijd in het westen de zon schijnt.
vluchten te boeken. Hierbij vliegt een in-
Dat is dus een verrassing bij het verlaten
structeur mee, zelf hoef je niets anders te
van de tunnel: het eiland baadt in de zon.
doen dan te hangen en te genieten.
80
Drakenboom bij Las Tricias
81
Kloof der Angsten
Rond Puerto Naos liggen allemaal bananen-
open en knieën gaan knikken. Hij is 500
dat in elke boom de ziel van een overlede-
plantages. Dit klinkt heel mooi, maar de
meter diep en aan de overkant doemen
ne zat. De drakenboom was heilig. Het sap
waarheid is een stuk minder romantisch.
hoge, grauwe bergwanden op. Rechts to-
van deze boom is rood en wordt draken-
Om de bananen te beschermen tegen de
rent de hoogste vulkaan van het eiland op,
bloed genoemd. Net buiten Breña Baja (in
wind, liggen de plantages tussen mansho-
de Caldera de Taburiente van 2426 meter.
het oosten van het eiland) ligt een mooie,
ge muren en zijn ze met netten overhan-
Er is een wandelpad naar beneden de kloof
15 meter hoge tweeling-drakenboom, de
gen. Niet echt een idyllische omgeving. Wel
in. Daar loopt een stroompje met verkoe-
Dragos Gemelos.
aardig is een bezoek aan La Bombilla, een
lend water voor vermoeide voeten. Maar
soort hippiedorpje dat bestaat uit minihuis-
pas op: als het in de bergen verderop heeft
En als we dan toch in het oosten zijn, dan
jes die gebouwd lijken met aangespoelde
geregend, kan dit stroompje ineens aan-
is dit het moment om goede sigaren te ko-
materialen uit de zee. Er zit zelfs wat ho-
zwellen tot een woeste rivier. Het is moge-
pen. Ze doen niet onder voor de Cubaanse
reca. Iets verderop ligt een naaktstrand.
lijk om helemaal naar de vulkaan te lopen,
sigaar en worden onder andere in Breña
of eerst naar de overkant van de kloof met
Baja gemaakt. De hoofdstad Santa Cruz
een jeep-taxi te gaan. Ook hier prachtige
is dan niet ver meer, en dat is een leuke
uitzichten en wandelingen, waarvan er een
afwisseling met alle natuur. Hier is de ge-
De grootste stad aan de westkant is Los
voor ervaren wandelaars: in zeven uur naar
schiedenis nog te proeven, want Santa
Llanos de Ariadne. Het centrum is leven-
de bodem van de krater en onderweg na-
Cruz was een belangrijke havenstad in het
dig, met leuke pleinen, vaak met terrasjes
tuurlijk langs diepe afgronden.
Spaanse rijk. Er zijn nog huizen en ker-
Kloof der Angsten
ken uit de zestiende eeuw. Aan de oost-
onder oude bomen waar de locals samenkomen en de oudjes zitten te keuvelen. Een
kant ligt ook het dichte laurierbos van Los
favoriet plein is de Plaza de España met zijn
Drakenbloed
enorme laurierbomen, een kiosk met lekke-
Op veel plaatsen op La Palma zijn dra-
lerlei zeldzame planten. Het wordt ook wel
re café con leche (kof¿e verkeerd) en kleine
kenbomen te bewonderen. Vlakbij het ge-
nevelwoud genoemd en er zijn prachtige
sigarenmagazijnen er omheen. Aan de rand
hucht Las Tricias zijn bewegwijzerde pa-
wandelingen te maken. Vooral de tunnel-
van Los Llanos ligt de Kloof der Angsten,
den over de berghellingen en langs veel
route van 16 kilometer is erg spannend
oftewel de Barranco de las Angustias. Deze
drakenbomen. De oudste is rond de 350
om te doen, maar vergeet dan niet om een
kloof is erg indrukwekkend, monden vallen
jaar oud! Vroeger geloofden de inwoners
zaklamp mee te nemen.
82
Tilos. Hier groeien naast laurierbomen al-
Puerto de Tazacorte
Strand van Puerto Naos
De maag vullen
water nemen. Om lekker in de zee te
lavastromen kan natuurlijk ook. Er zijn
Na al deze inspanningen is het goed toe-
dobberen, raden wij Puerto de Tazacorte
allerlei grotten, bizarre landschappen en
ven op een terrasje aan zee. Ze serveren
aan. In dit dorpje zijn ze slim geweest en
natuurlijk veel prachtige vissen, zoals de
er gekoelde rode wijn, bier en fruitige
hebben ze de zee getemd met betonnen
trompetvis te bewonderen. Of wat dacht je
shakes. Om te eten raden we een Alfon-
golfbrekers. Wie hier zwemt, krijgt er een
van vreemde snuiters als de beerkreeft of
siño aan, een vis waar wij nog nooit van
fantastisch uitzicht landinwaarts bij. Hier
de luipaardslak? Er zijn verschillende duik-
gehoord hadden en die een ober ons voor-
begint namelijk de Kloof der Angsten met
scholen op het eiland. Tot slot is mountain-
zette, terwijl we eigenlijk wat anders had-
aan weerszijden van de kloof twee enor-
biken nog uit te proberen. Je moet wel een
den besteld. Hij vond blijkbaar dat wij die
me rotswanden. Ook bij de grote toeris-
goede conditie hebben om op La Palma te
geproefd moesten hebben en hij had gelijk!
tenplaats Los Cancajos in het oosten zijn
kunnen ¿etsen, want het gaat er vaak steil
Een andere tip: kijk waar de lokale bevol-
golfbrekers aangelegd. Bij Puerto Naos heb
aan toe. Handig is dat er ¿etsverhuurbe-
king eet. Soms zien restaurants er niet erg
je die niet, daardoor kan de zee soms be-
drijven zijn die ¿etsers naar een beginpunt
gezellig uit, maar als er veel locals zitten,
hoorlijk ruig zijn. Dat levert een hele an-
brengen, bijvoorbeeld boven op een vul-
dan weet je dat het daar goed is. Omdat
dere zwempartij op.
kaan. De tocht eindigt dan gewoon beneden, bij het strand. Gemak dient de mens.
er veel Duitsers op La Palma wonen, zijn er ook Duitse bakkers. Die verkopen grote
Echt duiken en zien hoe de
stukken taart zoals we die uit Duitsland
wereld onderwater
kennen en stevige broden. In Puerto Naos
is
is zelfs een Duits restaurant. Echt nodig is
door de
Viva la vakantie.
gevormd
het niet, maar voor de afwisseling is het wel eens leuk om in plaats van inktvis braadworst te eten.
Bizarre onderwaterwereld Daarna kunnen de actievelingen er weer tegenaan en bijvoorbeeld een duik in het
83
Kamelen in Nederland Door: Marian Henderson
Een kamelenmelkerij in Friesland? Nee, dat is geen grapje. Wat doen die 50 kamelen daar in Berlicum? Is er eigenlijk markt voor deze melk in Nederland? Gaan alle Chinezen straks aan de kamelenmelk en hoe smaakt dat goedje nu eigenlijk? Een bezoek aan het imperium van Frank Smits.
daar zijn eerste drie kamelen op. In 2007 wierpen ze de eerste kalfjes. Deze bedrijfsvoering werd door zijn omgeving lacherig gadegeslagen, maar dit was nog maar het
Tussen de weilanden, net buiten het dorp-
Brabant
je Berlicum, ligt de kamelenmelkerij van
Smits raakte als student Hogere Agrari-
een onthef¿ng te krijgen. Kamelen werden
Frank Smits, gewoon tussen de buurboer-
sche School geïnteresseerd in een onder-
in Nederland nog niet gehouden als pro-
derijen met hun koeien en paarden. Hij is
zoek naar de gezondheidsaspecten van
ductiedier en Marianne Thieme (Partij voor
de enige in Nederland die zo'n bedrijf op
kamelenmelk. Die productie moet toch in
de Dieren) vond dat dit ook niet kon.”
touw heeft gezet. Sterker nog... de enige
Nederland ook haalbaar zijn, vond hij. Hij
in Europa. Hoe kom je op het idee? En hoe
huurde in 2006 een braakliggend landje in
Uiteindelijk kreeg Smits de benodigde
krijg je dat vervolgens voor elkaar?
de stad, naast zijn studentenÀat, en pootte
papieren. Hij startte zijn bedrijf in Crom-
begin. “Het was een lange procedure om
voirt in Brabant. “Helaas voor mij werd in dit stukje natuurgebied het pimpernelvlindertje ontdekt. Een of ander onooglijk beestje. Om dat te beschermen, moesten de boeren het veld ruimen.” Smits kocht dus een boerderij in het Friese Berlicum en zette de stal naar eigen inzicht op. Hoog en ruim, met veel licht en verschillende vakken, waar de moeders, de vruchtbare kamelen en de jongen apart worden gehouden. “Nee, ik had niet speciaal iets met kamelen. Wel met veehouderij. Het willen zorgen voor dieren moet wel in je zitten”
Gedomesticeerd Smits laat zijn dieren overkomen vanuit de Canarische Eilanden. Vanuit Arabische landen mogen ze namelijk niet worden ingevoerd. Een kameel kost 7500 euro. Daar komt nog 1500 euro bij voor de reis naar Nederland. Als hij ze koopt zijn ze een jaar of drie. Hij zoekt ze het liefst zelf uit. Alle kamelen zijn gedomesticeerd. De dieren komen dus niet uit de vrije natuur. De kamelen die hij heeft zijn eenbultig, dromedarissen,
dus.
Die
geven
meer
melk dan de tweebultigen. Inmiddels heeft hij er 50, die opvallend inheemse namen hebben, zoals Christa, Isabel, Anna en Carmen. Kamelen zijn vriendeKamelen zijn vriendelijke, nieuwsgierige dieren, die wel bijzonder koppig zijn.
84
lijke, nieuwsgierige dieren, die wel bijzonder koppig zijn. Als je zelf niet aardig bent, wordt dit door de beesten meteen
afgestraft. Sommigen gaan een machts-
de lactatie op gang. De merrie, ook wel
strijd aan. Ze kunnen wel eens schoppen
vaars genoemd, heeft vier spenen. Dertig
of bijten. “Die moet je laten zien wie de
procent van de melk gaat naar het kalf.
baas is. Ze krijgen wel eens een tik op
De rest verdwijnt in een melkmachine die
hun neus. En stemverhef¿ng wil ook wel
Smits zelf heeft ontworpen. “Die van mij
helpen.” Onderling zijn de kamelen tame-
is beter dan die van de sjah in Dubai”. Ik
lijk vriendelijk. Ze kunnen elkaar wel eens
mag mijn vingers in het apparaat steken
tegen de grond drukken, maar veel verder
en voel de pulsaties die de melk naar bui-
gaan de schermutselingen niet. Heeft hij
ten brengen. Bijna een obscene ervaring.
ook een lievelingskameel? Ja, degene die het meeste melk geeft, het is zijn brood-
Voor het melken heeft Smits vijftien uur
winning. Knuffelt hij wel eens met ze?
een melkmeisje in dienst. Zij moet de eni-
“Nee, dat doe ik met mijn vriendin.”
ge kamelenmelkster in Nederland zijn. Het melken van de dieren kost twee uur. Een
Nieuwsgierig
kameel levert gemiddeld zo'n 6 liter melk per dag en op het hoogtepunt 10 liter. De
Wanneer ik de stal binnenkom, hangt
melkopbrengst loopt geleidelijk terug en
daar een prettige mestgeur. Het sonore
stopt. Vervolgens staat de kameel een jaar
gebrul van de kamelen, dat uit hun grote
droog en gaat ze pas weer melk geven als
platte voeten lijkt te komen, komt me te-
het volgende jong is geboren. Er zitten dus
gemoet. De dieren staan door de ruimte
steeds twee onproductieve jaren tussen.
verspreid in schoon stro. Ze hebben naar
“Dan staat ze maar te eten en te schij-
mijn idee voldoende loopruimte en ma-
ten en te spugen en kost ze alleen maar
ken een relaxte indruk. Tot mijn grote
geld.” Meestal heeft Smits zo'n 20 kame-
duceerd, waarvoor hij een afnemer in
blijdschap zijn er vijf jonge kamelen. Een
len die melk geven, want er worden 15 tot
Duitsland heeft. Met de wol, die verras-
klein meisje, er is een kinderfeestje gaan-
20 jongen per jaar geboren. Er is ook een
send zacht aanvoelt, wordt niets gedaan.
de, komt haar pasverworven kennis met
hengst, die beslist een bruin leven moet
Ik mag een pluk meenemen. Laten spin-
me delen. Hoe oud ze zijn (3 en 4 weken)
hebben met zo'n harem voor zich alleen.
nen en een kamelenbreierij beginnen? Ik
en welke het jongste is (die donkere). De
Ook nu weer zijn er vrouwtjes 'tochtig' en
doe maar een suggestie!
jongen hebben de grootte van een kleine
heeft de opgewonden man, die Àink veel
pony, en staan waanzinnig hoog op hun
lawaai en indruk maakt, het schuim op de
poten. Vriendelijke kopjes en een bontjas
lippen staan. Omdat er regelmatig vrou-
Gezond
in verschillende kleuren van lichtbruin tot
wen droog staan, zijn er ook jaren met
Kamelenmelk wordt alleen in Nederland
bijna zwart. Ze laten zich makkelijk aaien
weinig inkomsten. Daarom streeft Smits
al bij vier instituten onderzocht vanwege
en zijn hondsnieuwsgierig. Ze willen mijn
naar 40 kamelen aan de melk.
de gezondheidsaspecten. Het heeft ont-
jas opeten en mijn sjaal. En ook mijn tas. Eentje probeert een hap uit mijn broek te
stekingsremmende werking, waardoor het goed zou zijn voor mensen met maag-
nemen en nu ze toch bezig zijn, willen ze
Allochtonen
ook graag mijn camera. Ze zijn bijna niet
De melk wordt rauw opgevangen en in-
menstelling is gunstig voor diabetici. Ook
op de foto te krijgen, omdat ze allemaal
gevroren. Ook wordt er poedermelk van
is een deel van de mensen met koemelkal-
op de lens afkomen. De moeders staan in
gemaakt. Een halve liter melk in een
lergie ermee geholpen. Deze melk lijkt nog
het naastgelegen vak en roepen af en toe
plastic Àesje kost 3 euro. Regelmatig ko-
het meest op menselijke moedermelk. Er is
naar hun kroost. Deze jongen blijven een
men klanten melk kopen. Meestal zijn dat
meer onderzoek nodig, maar dat het spul
jaar lang in nabijheid van hun moeder en
allochtonen, die kamelenmelk gewend
gezond is, lijkt wel duidelijk. En hoe lek-
worden door haar gezoogd. Daarna wor-
zijn. Ook wordt de melk afgenomen door
ker is het eigenlijk? Het is fris, voller dan
den de stiertjes en een aantal vrouwtjes
Marokkaanse en Somalische winkeltjes.
koemelk, minder uitgesproken dan geiten-
van de hand gedaan aan dierentuinen of
Verder gaat het naar de groothandel,
melk en het ligt inderdaad niet zwaar op de
particulieren. “Nee, niet voor de slacht,
naar natuurvoedingswinkels, die het veel
maag. Jammer dat het niet wat goedkoper
dat past niet bij deze boer.” Een deel
te duur verkopen, en via de webwinkel
is en gewoon in de supermarktschappen
van de vrouwtjes mag blijven om melk-
op internet. Al met al heeft hij zo'n 40
ligt. Ik zou beslist overstappen.
kameel te worden. Daar gaat zeker vier
afzetpunten. Ook is er een Chinees be-
jaar overheen, want dan is een kameel
drijf dat melkpoeder importeert. Het is
Behalve het hele melkgebeuren, komt 50%
pas geslachtsrijp.
absoluut een groeimarkt. Alleen kun je
van zijn inkomsten vanuit de toeristische
het voorlopig nog niet in de supermarkt
hoek. Kinderfeestjes, bedrijfspresentaties,
krijgen. Er worden ook verwante artike-
dagjesmensen, ga zo maar door. Zijn ide-
len verkocht, zoals kamelenchocolaatjes
aal? “Uitbreiden naar 120 dieren, een res-
vrouwtje gedekt is, duurt
(een tientje voor een klein doosje) en ka-
taurant en een winkel en een camping er-
het 13 maanden voor ze haar kalf werpt.
melenzeep. Binnenkort gaat een bakker
bij. Het is hard werken. Dagen van 12 uur
Dat ze zwanger is, is aan de buitenkant
kamelenmelkbrood bakken. De productie
zijn rustige dagen. Je moet er echt lol in
niet te zien, maar moet met een bloed-
van kaas is te duur. Dat zou op 100 euro
hebben, maar dat heb ik.”
proef worden vastgesteld. Na de ge-
per kaas komen. Wel wordt er een soort
boorte, die meestal vlot verloopt, komt
van camembertachtige kaas van gepro-
Harem Wanneer het
darmproblemen. De insuline-achtige sa-
www.kamelenmelk.nl
85
&
8d[[ZZh]de DXZVc 9jhVgihigVVi *, &%,' =E 6bhiZgYVb &Z eg^_h CZYZg]Vh_ HjeZg @g^hiVa (Z eg^_h =VoZ 7^d 6bcZh^V
&
EVgVY^hZ HZZYh lll#eVgVY^hZ"hZZYh#Xdb &Z eg^_h =nYgd HZch^ HiVg
cV
Vc
Ed
L>CC66G =><=A>;: 8JE '%&%
aa^
id g 8d
be
HZ
gV Y
)
g^dj
^hZ HZZ
h HZZ
Yh
X`
[[
9j
8d
ZZ
h]d
e 9^oo
n
*
9
Z
BdaZchigVVi '( )'%& 8K <dg^cX]Zb &Z eg^_h =VoZ =nYgd 6bcZh^V
EV
+
B:I 6BC:H>6
* BZ\Vh]de 9Z kgda^_`Z <VeZg
(
D XZV c
n
'
h
C^ZjlZ =ZgZc\gVX]i '* &%&& GA 6bhiZgYVb 'Z eg^_h CZYZg]Vh_ A6 8dc[^YZci^Va
(
Kg
Zg
' Edaa^cVidg 8dbeVcn
d a ^ _ `Z < V
e
Y
)
HZg^djh HZZYh lll#hZg^djhhZZYh#Xdb 'Z eg^_h 7j^iZc 7^YYn :Vgan
+
8d[[ZZh]de 9^oon 9jX` IgdbehigVVi '&% '*&- 7G 9Zc =VV\ &Z eg^_h 7^d L]^iZ L^Ydl m 7jWWaZ\jb 'Z eg^_h =VoZ 7^d 6bcZh^V
Gd
nV
Yh
,
a Fj
ZZc H
ZZ
,
GdnVa FjZZc HZZYh lll#gdnVafjZZchZZYh#Xdb &Z eg^_h =VoZ 7^d H]^c^c\ H^akZg =VoZ
-
@dhWdg @aZ^cZ <gVX]i ( +'&& 86 BVVhig^X]i (Z eg^_h =VoZ =nYgd 6#B#<# -
@d h W d g
#/&&%%3(/0
'2/73(/0 '2//4(!.$%,
:!$%.
Zombiegif als nieuwe ecodrug?
Harakiri à la carte Door: Jan Sennema
2001 De sushi verovert de wereld. Gelegenheden waar de smakelijke en gezonde snack uit Japan verkrijgbaar is, schieten als shitakes uit de grond. In Amsterdam kun je eten in een Japans lopende-band-restaurant, waar je gezeten aan je tafel de sushi’s zelf van de langsrollende lopende band haalt, terwijl de toenemende schare hoofdstedelijke sushifans zelfs een sushi-koerier ter beschikking staat.
Zij die fugu soep eten zijn dom. Maar zij die geen fugu soep eten zijn ook dom. Of:
Maar het blijft uitkijken met exotische keu-
een geslaagde overeenkomst te vieren
Gisteravond aten hij en ik fugu;
kens. Als verstekeling verstopt tussen de
worden zakenrelaties vaak op een fugu-
Vandaag help ik zijn doodskist dragen
rolletjes met zeewier en rijst kunnen on-
maal onthaald. Dankzij het ook in Japan
verwachte gasten meereizen. Fugu-vis bij-
groeiend aantal nieuwe rijken en het
Fugu bereiden is niet iets voor de goedbe-
voorbeeld, een van Japans best bewaarde
hoge snobgehalte van de fugu-cult is de
doelende amateur. In Japan is het beroep
culinaire geheimen. Fugu schijnt niet alleen
vraag sterk gegroeid. In combinatie met
streng gereguleerd. Een gediplomeerde
hemeltergend lekker te smaken, maar ook
schaarste leidde dat tot ongekende prijs-
fugu-kok heeft een intensieve opleiding
garant te staan voor een exquise trip. Dat
stijgingen. In restaurants wordt tegen-
achter de rug, gevolgd door een langdurige
je daarbij 61% kans loopt in de trip te blij-
woordig voor een portie zo’n 250 euro
stage en schriftelijke examens. Als belang-
ven nemen liefhebbers graag voor lief...
gerekend. Een hoge prijs, zeker wanneer
rijkste onderdeel van het examen moet de
je bedenkt dat fugu de zwemmende vari-
aspirant fugu-chef een zelf-geprepareerde
ant van Russische roulette is...
fugu nuttigen... Slechts 25% van de stu-
Exclusieve delicatesse
denten haalt het diploma. Ondanks deze
In Japan worden sushi’s, sashimi’s of
De fugu-gastronomie heeft zich in de loop
voorzorgsmaatregel sterven jaarlijks vijftig
soepen met fugu-vlees als een exclu-
van de eeuwen tot een ware cult ontwik-
tot honderd Japanners aan het eten van de
sieve delicatesse beschouwd, iets om
keld, vergelijkbaar met de ver¿jnde Japan-
vis, hoewel de cijfers dankzij het stijgende
bij bijzondere gelegenheden te eten.
se theeceremonie. De maaltijd kent een
niveau van de opleidingen de laatste jaren
Fugu geniet een status die vergelijkbaar
streng rituele opbouw, waarin een grote
dalen. Sommigen kan alle rituele poespas
is met die van champagne of oesters
rol voor de hogepriester van deze cult,
gestolen worden. Zij nuttigen voor het be-
bij ons. Zowel bij de intellectuele elite
de fuguchef, is weggelegd. Er zijn talloze
zoek aan een geisha gewoon een theelepel
als bij de top van het zakenleven staat
schilderijen en traditionele gedichten aan
vol gemalen voortplantingsorganen van
een fugu-maaltijd in hoog aanzien. Om
de fugu gewijd, zoals de volgende twee.
de fugu en mengen die met warme saké. Glaasje op, laat je rijden op z’n Japans.
Fugu in staat van opwinding.
Opgeblazen De fugu (of egelvis) is een curieuze verschijning. Als hij zich relaxed voelt ziet hij eruit als aan sullige komkommer met uitpuilende ogen. Als hij gestrest raakt slokt hij zoveel water naar binnen dat hij een bijna ronde kogelvorm aanneemt. Zijn weinig uitnodigende stekels maken hem tot een nog minder smakelijk hapje voor zijn vijanden. Inventieve souvenirfabrikanten in exotische oorden maken dankbaar gebruik van de egelvis z’n opgeblazen gedrag; uitgeholde egelvissen worden in veel tropische gebieden als lamp verkocht. Naast zijn toch redelijk ef¿ciënt lijkende verdedigingsmechanisme is de kogelvis ook toegerust voor chemische oorlogsvoering: in zijn hele lichaam, maar vooral in de lever en voortplantingsorganen,
88
wordt tetrodotoxine gevonden, een dodelijk zenuwgif waartegen geen serum bestaat. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat het gif waarschijnlijk niet door de vis zelf wordt geproduceerd, maar door een bacterie die in een symbiotische relatie met de egelvis leeft. Zelf is de egelvis immuun voor het gif dankzij een chemische mutatie waardoor de gifmolecuul niet wordt geaccepteerd. Tetrodotoxine heeft niet alleen defensieve, euforiserende en culinaire toepassingen: in sterk verdunde vorm wordt het in de medische wereld gebruikt als pijnstiller bij arthritis en reumatiek. De kogelvis die in Japan wordt gegeten heeft in alle tropische en subtropische zeeën vertegenwoordigers. Niet alle soorten bevatten tetrodotoxine, maar daar staat tegenover dat er andere vissoorten, octopussen, krabben en al-
Het grote genieten kan beginnen...
gensoorten bekend zijn waarin het gif ook wordt gevonden. Om tetrodotoxine aan te
stellen of het slachtoffer leeft. Dit heeft
enkele jaren begint de fugu buiten het
maken moeten de dieren met natuurlijk
in Japan al verschillende malen geleid
land van de harakiri de aandacht te trek-
plankton zijn grootgebracht. Exemplaren
tot lugubere situaties. Zoals in het vis-
ken van avontuurlijke culi’s die eens wat
die in een aquarium worden gehouden
sersplaatsje Nakashimamachi, waar drie
anders willen. Sinds 1989 wordt jaarlijks
zijn geheel onschadelijk. Pas wanneer
gokkers na het overvloedig eten van fugu
een ton fugu naar New York geëxpor-
een stuk vlees van een wilde fugu aan
vergiftigingsverschijnselen
vertoonden.
teerd, terwijl in 1995 de eerste zending
een gekweekt exemplaar wordt gevoerd,
Twee van hen overleden vrij snel na de
van 90 kg in Hong Kong arriveerde. In de
ontwikkelt het gevangen dier ook gif.
vergiftiging en werden meteen begraven.
VS zijn de eerste (niet dodelijke) vergif-
Het derde slachtoffer kwam uit een an-
tigingsslachtoffers al gevallen, en de FDA
der district en werd om administratieve
heeft reeds waarschuwingen gestuurd
redenen in een koelcel opgeslagen. Zeven
naar gezondheidsinstanties.
Hel Tetrodotoxine werkt verlammend op het
dagen later kwam de man bij bewustzijn
zenuwstelsel en kan binnen vier tot zes uur
en herstelde tenslotte volledig. Toen hem
Inmiddels is de vraag naar fugu zodanig
tot totale verlamming en mogelijk de dood
naar zijn ervaring werd gevraagd vertelde
toegenomen
leiden. Twee milligram van het spul is voor
hij dat hij zich alles kon herinneren en
voor de Japanse kust is fugu steeds
de mens al fataal. Daarmee is tetrodotoxine
doodsbang was dat ook hij levend begra-
moeilijker te vinden. De meeste fugu die
een van de dodelijkste stoffen die bekend
ven zou worden toen hij hoorde dat zijn
momenteel verhandeld wordt is dan ook
zijn, tot 1250 keer dodelijker dan cyanide.
makkers ter aarde waren besteld. Een
afkomstig van aqua-farms. Maar voor de
Het eerste symptoom van vergiftiging is
ander slachtoffer hoorde zijn familie aan
hardcore fan is natuurlijk alleen wildvang
een tintelende gevoelloosheid van tong en
zijn ziekbed voorbereidingen treffen voor
goed genoeg. De veeleisende Japanse
mond, die zich snel uitbreidt tot het gehele
zijn begrafenis en ontwaakte maar net op
smulpaap verlangt niets minder dan de
gezicht. In dit stadium doen zich tevens
tijd. “Ik wilde mijn familie laten weten dat
gevlekte torafugu op zijn bord, een soort
de begeerde roeseffecten voor, een eufo-
ik nog leefde, maar ik was er niet toe in
die alleen in de kustwateren van Korea te
risch, zweverig gevoel gecombineerd met
staat. Dat was pas de hel op aarde!”, zou
vinden is. Een Àinke knaap van deze soort
versterkte lustgevoelens. Het is uit met
hij later verklaren.
kan twee kilo wegen en levert meer dan
gevolgd
door
ademhalingsmoeilijkheden
overbevissing
dreigt;
honderd euro op bij de visafslag.
de pret wanneer de hoofdpijn, buikpijn, misselijkheid en diarree zich aandienen,
dat
Agressief
en een steeds verder voortschrijdende ver-
In Japan wordt jaarlijks zo’n tien ton fugu
Zombie
lamming die gepaard gaat met een sterke
geconsumeerd. Traditioneel bevist men
In andere culturen is de opvallende schu-
daling van de lichaamstemperatuur. Tege-
de fugu met lijnen en vishaken. Vaak
bloze verschijning van de fugu evenmin
lijkertijd worden de lippen blauw, de ogen
bewaren vissers kuitrijpe vrouwtjes in
onopgemerkt gebleven. Zo is er in het graf
glazig en krijg je het gevoel dat je huid is
drijvende kooien voor de kust om bij tij-
van de Egyptische farao Ti een afbeelding
bedekt met duizenden bijtende mieren.
den van schaarste over een voorraad te
van een egelvis aangetroffen. Ook het
“Het is een gruwelijke dood”, zegt een Ja-
kunnen beschikken. Eenmaal gevangen
volk van Israël was bekend met de fugu,
panse kok. “Hoewel je helder kunt denken,
worden de vissen met de grootst moge-
waarvan familieleden in de Rode Zee voor-
kun je niet spreken of bewegen en al heel
lijke zorg omringd en in leven gehouden
komen. Aangenomen wordt dat de bijbelse
snel ook niet meer ademen.”
totdat ze hun beul ontmoeten. Om te
God het over de fugu heeft wanneer hij zijn
voorkomen dat de agressieve fugu’s el-
volk in het boek Deuteronomium verbiedt
Pikant detail is dat het zelfs voor erva-
kaar tijdens het transport beschadigen
‘vissen zonder schubben’ te eten. En een
ren artsen bijzonder moeilijk is vast te
worden hun bekken dichtgenaaid. Sinds
heel stuk verder naar het oosten, op het
89
eiland Haïti, heeft men een originele toe-
ernstige overtredingen binnen geheime
de poriën van de huid in de bloedbaan
passing gevonden voor het gif dat in Japan
religieuze genootschappen. Om het von-
binnen kan dringen. Het toedienen van
jaarlijks bijna honderd levens eist.
nis te voltrekken wordt een houngan of
de juiste dosering is hierbij van cruciaal
Dat het verschijnsel ‘voodoo’ en ‘zombie’
bokor (een witte en zwarte magiër) inge-
belang. Het is immers niet de bedoeling
veelal ten onrechte als ‘folklore en bij-
schakeld. Zijn taak is om het zombiegif te
dat het slachtoffer sterft.
geloof’ werd afgedaan, kwam pas in de
maken, een cocktail van vers opgegraven
jaren tachtig boven water. In zijn boek
mensenbotten, hagedissen, padden, ver-
Om die reden wordt de behandeling dik-
The Serpent and the Rainbow beschrijft
schillende planten en tenslotte fugu. Dit
wijls enkele malen herhaald totdat het
de Amerikaanse antropoloog Wade Davis
brouwsel wordt verwerkt tot een poeder
slachtoffer voldoende gif heeft opgeno-
zijn speurtocht naar een mysterieus gif
dat ongemerkt in de kleren of schoenen
men en in een toestand van schijndood is
dat zou worden gebruikt om slachtof-
van
gestrooid,
geraakt die door de primitieve medische
fers te zombi¿ceren. Doorgaans wordt
of gewoon in zijn gezicht geblazen. Zo
zorg op het eiland meestal over het hoofd
iemand tot zombie gemaakt als straf voor
krachtig is tetradotoxine dat het zelfs via
wordt gezien. Het slachtoffer wordt of¿ci-
het
slachtoffer
wordt
eel doodverklaard en, terwijl hij verlamd Fugu-restaurant in Tokio.
is maar volledig bij bewustzijn, begraven. Later, wanneer het gif is uitgewerkt, wordt het slachtoffer opgegraven en met behulp van een symbolisch, niet werkzaam tovermiddel ‘tot leven gewekt’. Doorgaans is het slachtoffer door de shock in een dusdanige toestand van mentale verwarring dat hij zich als een willoze zombie ten dienste stelt van zijn meester, de tovenaar die hem uit de ‘dood opwekte’.
Science fiction Een vis die meer dan vijftig jaar geleden in het tijdschrift National Geographic werd behandeld, zou hetzelfde gif bevatten als de fugu. In een in 1960 verschenen artikel beweren bewoners van het Norfolk eiland dat ze een vis kennen die je nachtmerries bezorgt. Niet gehinderd door enige kennis over de fugu at National Geographic fotograaf Joe Roberts om deze claim te controleren van deze droomvis. En dromen deed hij, maar of Klaar voor het delicate werk.
hij het als een nachtmerrie ervaarde valt te betwijfelen. ‘Het was pure science ¿ction’, verklaarde Roberts de volgende ochtend. Hij had een nieuw soort auto gezien en afbeeldingen van monumenten die waren opgericht ter nagedachtenis van de eerste mens op de maan, wat op dat moment inderdaad nog science ¿ction was. Zijn schrijvende collega had een soortgelijke ervaring. De Latijnse naam van de droomvis luidt Kyphosus fuscus. Of tetrodotoxine verantwoordelijk is voor de verschijnselen is vooralsnog onduidelijk. Onderzoekers van de psychedelische ervaring worden natuurlijk geprikkeld door dit soort romantische aanwijzingen. Een beter excuus om naar exotische oorden af te reizen lijkt nauwelijks denkbaar. Inkopers van het beruchte JLF, een Amerikaans postorderbedrijf dat zich specialiseert in buitenissige psychoactieve stoffen, schuimen op dit moment de vismarkten van exotische archipels af op zoek naar specimens van de droomvis.
90
Open: ma t/m vr 10.00 - 18.00 zaterdag 10.00 - 16.00
Tel. 045 - 5211541 Fax. 045 - 5281086
Wijngaardsweg 34 b/c 6412 PJ Heerlen Industrieterrein De Koumen Groothandel in kweekmaterialen
STARTENDE ONDERNEMERS OPGELET!
HIER VINDT U DE GROOTHANDELS/PRODUCENTEN VAN NEDERLAND!
Huisbergenweg 3 5249 JR Rosmalen Tel.: +31(0)73-5212730 Fax: +31(0)73-5211980 www.bimexbv.nl info@bimexbv.nl
De Sjamaan Wholesale B.V. Celsiusweg 24a 6662 PX, Elst (Gld) Tel.: +31-(0)481-712330 Fax: +31-(0)481-712329 Website: www.sjamaanwholesale.nl E-mail: wholesale@sjamaan.com
Ferro Postbus 12 5373 ZG Herpen Tel.: +31(0)486-416959 Fax: +31(0)486-416962 www.ferro.nu info@ferro.nu
Tel.: +31(0)497-644788 Fax: +31(0)497-644786 www.hy-pro.nl info@hy-pro.nl
Koffiemolen 2a 6686 MD Doornenburg Tel.: +31(0)481-422040 Fax: +31(0)481-422043 www.pptrading.eu
Pete Postlethwaite
Markante kop met karakterrollen Door: Rob Tuinstra
We moeten uitkijken dat deze rubriek niet een andere naam gaat krijgen. Iets als Dode Cult¿lmhelden. Want nadat in het vorige nummer Leslie Nielsen als cult¿lmheld werd geportretteerd, eren we nu weer een dode cult¿lmheld. Immers, toen we de prachtige bankrovers-¿lm The Town zagen, namen we ons meteen voor om de rasacteur Pete Postlethwaite in deze rubriek te herdenken.
Leugens “Eigenlijk is acteren niet meer of minder dan het vertellen van leugens. Acteurs zijn professionele leugenaars en het publiek pikt dat. Er is een soort deal; acteurs vertellen het publiek een leugentje en het publiek gelooft dat graag,” zei Postlethwaite eens. En wanneer hem om commentaar werd gevraagd over zijn lastige en ingewikkelde achternaam, iets wat totaal not done is in Hollywoord, antwoordde hij dat hij die ene agent, die hem afraadde om zijn achternaam te gebruiken, juist had ontslagen: “Dit is wie ik ben. Het is mijn vader, mijn moeder, mijn familie, mijn afkomst. Dat verander ik niet.” Verschillende
regisseurs
verklaarden
al
voor de dood van Postlethwaite dat hij een perfecte acteur was om mee te werken. Steven Spielberg noemde hem ooit “de beste acteur ter wereld”. Maar helaas, Pete Postlethwaite is niet meer. Hij overleed op 64-jarige leeftijd aan kanker. We herinneren hem met veel respect. We houden namelijk wel van dit type mar-
status heeft. Zijn loopbaan leed er niet
kante kop, zoals ook Postlethwaite was.
onder; hij speelde in ontelbare ¿lms. On-
Bikkels als Henry Fonda, Danny Trejo of
der zijn laatste rollen waren optredens in
Lance Henriksen. Voor hen geen Botox of
Inception en The Town, beiden top¿lms
Nivea face crème voor mannen. Nee, des
uit het vorige jaar. Een andere topper
te meer rimpels, groeven of putdeksels in
was The Constant Gardener.
Pete Postlethwaite Film Top 5 1 The Usual Suspects 2 Inception 3 The Constant Gardener
de huid, des te beter. Ze zien eruit alsof ze
4 In the Name of the Father
een dag onder de wielen van een trein op
5 The Town
een rangeerterrein hebben gelegen, maar die karakteristieke koppen kunnen vaak prachtig acteren. Postlethwaite
(geboren
1946)
is
een
schoolvoorbeeld van een acteur die begon in het Britse theater, maar langzaam maar zeker steeds verder doordrong in Hollywood. Zijn doorbraak was in 1993, toen hij een Oscar-nominatie kreeg voor zijn rol in het drama In the Name of the Father. Twee jaar later speelde hij in een andere topper uit die tijd; The Usual Suspects, een ¿lm die nu een legendarische
93
Original Berry
Foto: Kannabia Seeds 94
Hersenspinsel Door: Diede Dracht
Deze maand deelt Chantal haar eerste blowervaring met ons. Ze is 22 jaar, woont in het Westland en blowt iedere dag. Chantal heeft een grote passie voor dieren, haar twee hondjes en kat betekenen dan ook veel voor haar. Ze houdt verder van fotograferen, gamen, lezen en internetten. Haar eerste blowervaring is onderhand al een hele tijd geleden.
water. Gelukkig bleef het daarbij en ging ik niet kopje onder. Bij de haven hebben we ons kostelijk ver-
“Toen ik voor het eerst blowde was ik 13
sef dat ik iets vreemds deed was totaal
maakt. Het was al avond en in de zomer,
of 14 jaar, ik weet het niet meer precies.
verdwenen. En ik kan mij vooral de fas-
dus het was nog licht en prachtig weer.
Het was niet gepland en het ging ook niet
cinatie voor voorheen nooit zo opvallende
Het gevoel van stoned zijn was mij goed
echt vrijwillig. In die tijd hing ik vaak rond
voorwerpen herinneren.
bevallen en ik besloot nog wat meer te blowen. Wat mij het meest is bijgeble-
met een groepje al wat oudere jongeren bij mij in de wijk. Eén van de oudste jon-
ven van die avond is een enorm uit de
gens vroeg mij op een zeker moment of
Hangplek
ik wilde blowen, maar dat sloeg ik af. Hij
Een andere favoriete hangplek van ons was
een boot aan met een teken erop. Ie-
bleef een beetje aandringen en ging voor
de haven van Hoek van Holland. We beslo-
mand uit de groep was ervan overtuigd
mij staan. Ineens stak hij die brandende
ten om daarheen te ¿etsen. Wat een tocht
dat dat hét symbool van de douane was.
stinksigaret omgekeerd in zijn mond! Ik
was dat! Het was op de eerste plaats al een
Al gauw waren we verwikkeld in een op-
hand gelopen hersenspinsel. Er meerde
windend gesprek over wat daar allemaal aan boord kon liggen.
Waardevolle spullen? We zagen de bemanning van boord gaan en dachten dat er verder niemand meer op het schip aanwezig was. “Zullen we gaan kijken? Misschien zijn er wel waardevolle spullen aan boord. Misschien ook wel drugs!” We rolden van de ene in de andere theorie en het kwam geen seconde bij ons op dat het misschien wel helemaal geen douaneschip was. We begonnen het plan uit te werken. Wie er aan boord zouden gaan, wie er op de uitkijk zouden gaan staan, wat we met ‘de buit’ zouden gaan doen. “En kan er eigenlijk iemand varen? Want misschien moeten we wel vluchten!” Ja, ik… Zeilen kon ik in ieder geval wel en hoe groot kon het verschil nou zijn? We stonden op het punt om te besluiten of we het echt gingen doen toen er ineens nog meer bemanning van boord ging. En ze kwamen snapte er niks van. Ik dacht dat hij één
hele klus om bij het zwembad vandaan te
onze kant op! Zouden ze het weten? De
of ander trucje ging laten zien. Uit het
komen. Er stonden daar veel paaltjes en
paniek was enorm. Mijn keel kneep dicht
niets gaf hij mij een neusshot. De smaak
ik had de grootste moeite om daar om-
en ik heb mijn hart nooit eerder zo hard
deed me aan zweet denken. Ondanks dat
heen te slalommen. Halverwege de ¿etsrit
voelen kloppen. Toen ze dichterbij kwamen
heb ik er wel een behoorlijke tijd door ge-
raakte ik wat meer gewend aan het gevoel
zagen we datzelfde symbool op hun kleding
zweefd. We zaten op een bankje achter
van stoned zijn. Ik werd daardoor iets te
staan. ‘Sleepwerk’ stond er duidelijk onder.
het zwembad bij ons in de buurt. Ik heb
overmoedig en belandde half in de sloot! Ik
Het was een sleepwerk bedrijf… Een sleep-
op alle mogelijke manieren op en over dat
was de weg uit het oog verloren en stond
boot! God, wat ben ik blij dat we toen die
bankje gelopen en gesprongen. Het be-
ineens met mijn voorwiel en voeten in het
boot niet op zijn gegaan.”
95
Door: Rob Tuinstra
The Town
Centurion
Regisseur: Ben AfÀeck Met: Ben AfÀeck, Rebecca Hall, Jeremy Renner
Regisseur: Neil Marshall Met: Michael Fassbinder, Dominic West, Olga Kurylenko
In
2007
regisseerde
Affleck
zichzelf in de prachtige film
De Romeinen hebben in het
Gone Baby Gone (een verfil-
jaar 117 bijna heel Europa in
ming van een boek van Dennis
handen, maar aan de grenzen
LeHane). Hij herhaalt met The
van het Romeine Rijk is het
Town dit kunstje, met een zelfs
onrustig. In het noorden van
nog beter resultaat. Niet alleen
Groot-Brittannië
zijn
het
de
Affleck is in vorm in deze typische bankovervallersfilm, ook de
Picten, de voorlopers van de Schotten, die met veel succes een
rest van de cast, waaronder rasacteurs zoals de onlangs over-
guerilla-oorlog voeren. Rome wil daaraan een eind maken en
leden Pete Postlethwaite, spelen sterk. Jeremey Renner won
stuurt een legermacht om orde op zaken te stellen. Maar de Pic-
zelfs al diverse prijzen voor zijn rol als de bikkelharde bankro-
ten geven zich niet zomaar gewonnen. Regisseur Neil Marshal
ver Jem. En net als in Gone Baby Gone wordt de Amerikaanse
maakte eerder boeiende ¿lms als The Descent en Doomsday,
stad Boston weer prachtig neergezet. En het verhaal? Dat is
ook Centurion is ondanks enige minpuntjes best onderhoudend.
niet eens zo heel verrassend, een bankoverval loopt verkeerd
Jammer is wel dat de vele gewelddadige gevechtsscènes op een
af, maar de vakkundige manier waarop dat in beeld wordt ge-
gegeven moment een beetje teveel worden, en die clichématige
bracht levert een prima misdaadfilm op.
romance kan me helemaal gestolen worden, maar al met al blijft de ¿lm toch de moeite waard.
Law Abiding Citizen Regisseur: F. Gary Gray Met: Gerard Butler, Jamie Foxx en Lesslie Bibb Wraak¿lms
blijven
het
goed
De Eenzaamheid van de Priemgetallen Regisseur: Saverio Costanzo Met: Alba Rohrbacher, Luca Marinelli, Isabella Rossellini
doen. Net nadat de ‘kleine’, maar zeer heftige Australische
De Italiaanse schrijver Paolo
wraak¿lm The Horseman uit-
Giordano
kwam, lag de volgende alweer
prijzen voor zijn bestseller La
klaar. Deze Law Abiding Citizen
Solitudine dei Numeri Primi uit
won
verschillende
kreeg echter veel meer aan-
2008. Het werd in ruim twintig
dacht, waarschijnlijk omdat de hoofdrollen door meer bekende
talen vertaald en is nu verfilmd door zijn landgenoot Saverio
¿lmsterren als Butler en Foxx werden gespeeld. Dat is deels
Constanzo. De film vertelt het verhaal van Alice en Mattia, die
terecht, want Law Abiding Citizen voldoet prima. Butler wil de
beiden een zware jeugd hebben en zich moeilijk kunnen uiten.
dood van zijn vrouw en kind wreken, die door criminelen werden
Ze weten wel precies hoe de ander zich voelt, maar kunnen
gedood. Een doelwit is Foxx, die als aanklager verantwoordelijk
hun liefde voor elkaar nooit uiten. In het kort: ze zijn twee
is voor de vrijlating van de daders. Dat resulteert in een aardige
priemgetallen. En priemgetallen zijn alleen deelbaar door 1 en
thriller. Desondanks gaat mijn voorkeur toch naar The Horse-
zichzelf. Hoewel de film eerst lastig te bevatten is, word je als
man uit, die is toch wat rauwer en minder Hollywood.
kijker gaandeweg steeds meer meegesleept. Dat levert een mooi drama op, waarvoor je wel open moet staan.
96
Wietpas blijft problematisch Volgens de Groningse hoogleraar algemene rechtswetenschap Jan Brouwer kan de gemeente Amsterdam de invoering van een wietpas negeren. ''De basis van een verkoopverbod van softdrugs aan buitenlanders moet in de plaatselijke verordening worden vastgelegd. Als de gemeenteraad het niet wil, kan het rijk hoog en laag springen, maar dan gebeurt het niet.''
Tilburg, het andere door het COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement in Leiden. Het COT ondervraagt omwonenden en bezoekers van coffeeshops in Zuid-Limburg. Fijnaut brengt de drugsgerelateerde
Amsterdam is net als Breda, Eindhoven
neemt. ''Er is een reële kans dat de han-
overlast in wijken en gemeenten zonder
en Den Bosch een verklaard tegenstan-
del dan ondergronds gaat.''
coffeeshops in Zuid-Limburg en de Belgische grensstreek in kaart.
der van de wietpas, waarmee het kabinet drugstoerisme wil bestrijden. Ook Jan
De gemeente Maastricht laat twee onder-
Brouwer
meent
zoeken uitvoeren naar de effecten van de
Het kabinet Rutte blijft ondanks de toene-
dat
crimi-
wietpas. Voor eind juni moet er duidelijk-
mende kritiek en het verzet van de ver-
naliteit door de
heid komen of de wietpas inderdaad tot
schillende gemeenten de wietpas verde-
invoering
van
meer criminaliteit en overlast leidt. Het ene
digen. VVD-bewindslieden Opstelten en
een wietpas eer-
onderzoek wordt uitgevoerd door profes-
Teeven blijven vasthouden aan een invoe-
der toe- dan af-
sor Cyrille Fijnaut van de Universiteit van
ring van de pas voor het einde van dit jaar.
de
97
CANNA HYDRO De kracht van de klassieker
CANNA HYDRO Dit is de voeding waar het begin jaren negentig allemaal mee begon. Revolutionair binnen de branche. De eerste voeding in een hoge concentratie, 1:250 in plaats van de traditionele 1:100 verdunning. CANNA Vega en Flores voeding is authentiek, vertrouwd, menigmaal gekopieerd, maar nog nooit geëvenaard. De kwekers van het eerste uur zullen dit bevestigen. CANNA is met recht trots op dit product!
www.canna.nl