CONVENTIONES
KSZTAŁTOWANIE OBYWATELSTWA EUROPEJSKIEGO W SPOŁECZEŃSTWACH POSTTOTALITARNYCH Refleksje po 15 latach od rozszerzenia Unii Europejskiej
J
ak obywatele Unii Europejskiej rozumieją jej historię i różnorodność? Jaka jest świadomość Europejczyków na temat wspólnej pamięci, historii i wartości oraz celu Unii, jakim jest promowanie pokoju? Jak odnoszą się oni do głównych historycznych punktów zwrotnych w najnowszej historii Europy po 2004 roku, w kontekście 15 lat od rozszerzenia Unii na Europę Środkową i Wschodnią? Jakie formy przybiera aktywizacja społeczeństwa obywatelskiego w reżimach posttotalitarnych? Czy
realizowanego dzięki wsparciu programu „Europa dla obywateli” w ramach Komponentu 1. Pamięć o przeszłości Europy. „Europa dla obywateli” to program Unii Europejskiej kierowany do jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, instytucji edukacyjnych, kulturalnych i badawczych wspomagający realizację projektów związanych z tematyką obywatelstwa europejskiego, inicjatyw lokalnych, zaangażowania społecznego i demokratycznego oraz pamięci europejskiej. Założeniem projektu „shareEU”, koordynowanego przez dr Elżbietę Mach z Zakładu Polityki i Kultury Krajów Śródziemnomorskich Instytutu Studiów Europejskich Uniwersytetu Jagiellońskiego, było przyczynienie się do lepszego zrozumienia demokratycznych procesów społecznych zachodzących w Unii Europejskiej, zarówno w wymiarze historycznym, jak
Microsoft Teams
i współczesnym. Głównym celem projektu, realizowanego przez UJ wraz z Università degli Studi dell’Aquilla we Włoszech, Univerzita Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy na Słowacji oraz Świętokrzyskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Powiatem Kieleckim, było stworzenie ponadnarodowej debaty i refleksji na temat działań edukacyjnych i społecznych związanych z kształtowaniem obywatelstwa europejznamy ślady pamięci historii europejskiej skiego w społeczeństwach posttotalitarw naszych miastach i regionach? O czym nych, pamięci historycznej, świadomości chcemy pamiętać, a co chcemy zapomnieć? dziedzictwa kulturowego, europejskiej Te i inne pytania dotyczące tożsamości i wspólnych szeroko pojętej zintegrowawartości europejskich oraz nej edukacji obywatelskiej rozumienie różnych podejść związanej z Unią Europejską do wspólnych wydarzeń stanowiły podstawę mięhistorycznych i ich skutków. dzynarodowego projektu Międzynarodowy zespół badawczego „shareEU” zabadawczy, w skład którego tytułowanego Kształtowanie weszli przedstawiciele pięobywatelstwa europejskiego ciu instytucji z trzech krajów w społeczeństwach posteuropejskich, w celu werytotalitarnych. Refleksje po fikacji wstępnych założeń 15 latach od rozszerzenia projektu podjął się przeproUnii Europejskiej (Shaping wadzania wspólnych badań of the European Citizenterenowych pod postacią anship in the Post-totalitarian kiet i wywiadów, a także orSocieties. Reflectionsafter ganizacji seminariów, debat, 15 Years of EU Enlargement; konferencji oraz warsztatów 609162-CITIZ-1-2019-1-PL- Międzynarodowa konferencja naukowa Kształtowanie obywatelstwa europejskiego i szkoleń (także prowadzow społeczeństwach posttotalitarnych. Refleksje po 15 latach od rozszerzenia Unii EuCITIZ-REMEM, strona inter- ropejskiej, która kończyła projekt „shareEU”; w górnym rzędzie od lewej: Paola Rizzi, nych metodą kaskadową), netowa projektu: https://sha- Grzegorz Pożarlik, Andrea Natalini, w dolnym rzędzie od lewej: Ivana Pondelikova, których uczestnikami byli Jana Pecnikova, Elżbieta Mach; 22 stycznia 2021 reeu.europeistyka.uj.edu.pl), nauczyciele, uczniowie, dy-
110
ALMA MATER nr 224
