3.14. Co leży u podstaw kształcenia matematycznego? Odpowiedź jest prosta: • To przede wszystkim uwaga! Najważniejsze i zarazem najtrudniejsze jest skupienie dziecięcej uwagi, zwłaszcza w klasach I–III13. To, że dziecko słucha, nie zawsze oznacza, że słyszy, ponieważ potrafi doskonale kamuflować swoje „wyłączenia” myślowe. Patrzy na nauczyciela i sprawia wrażenie zdumionego słuchacza. Przekaz słowny odbierze wtedy, kiedy będzie tego chciało i gdy poczuje zaciekawienie. Jeśli nauczyciel zaskoczy uczniów formami i metodami pracy, które nie kojarzą się ze szkołą, wówczas odpłacą się uważnością i będą uczyli się niejako przy okazji. Stąd pomysł na stworzenie wyimaginowanego miasteczka i Królowej Matematyki, która jest postacią pozytywną, otwartą na dziecięce potrzeby i problemy. Jej zadaniem jest sprawienie, żeby uczniowie: • skupiali uwagę na tym, co robią, i ją utrzymali; • kończyli rozpoczęte zadania; • zapamiętywali więcej; • umieli przechodzić z jednej aktywności do drugiej; • wykonywali kilka czynności jednocześnie. Należy zwrócić szczególną uwagę na kreowanie przestrzeni edukacyjnej. Nauczyciel powinien zadbać, aby wnętrze, w którym pracuje dziecko, nie było przesycone dystraktorami w postaci kolorowych ilustracji, zbyt wielu pomocy dydaktycznych, rażącego koloru ścian, jaskrawego oświetlenia itp. •
Jeśli nie zostaną włączone emocje, wyczerpujące treningi pamięciowe okażą się mało skuteczne. To właśnie ich rola w nauce ortografii i matematyki jest niezwykle ważna. Powszechnie wiadomo, że nauka poprawnego pisania to przede wszystkim zauważanie, zapamiętywanie i kojarzenie. Ma ona wiele wspólnego z prawidłowościami zachodzącymi w nauczaniu matematyki. Naukowcy dowodzą, że ośrodek pamięci jest silnie powiązany z emocjami. Dzieje się tak dlatego, że znajdujące się w nim jądro migdałowate, ciało odpowiedzialne za emocje, jest połączone z hipokampem – miejscem, które zarządza pamięcią. Gdy oba te ośrodki działają prawidłowo, możliwa jest skuteczna nauka nowych rzeczy. Dlatego mózg znacznie więcej zapamiętuje, gdy oprócz suchych faktów, jak pisze M. Spitzer14, w grę wchodzą również emocje. Pozytywne nastawienie emocjonalne podsyca aktywność dziecięcą, a dobry nastrój decyduje o efektach i jakości pracy uczniów.
Pasymowska R., (2017), Moi przyjaciele z Literkowa. Program nauczania ortografii w klasach I–III, Kraków: Impuls. 14 Spitzer M., (2017), Jak uczy się mózg, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. 13
20
