W ŚWIECIE SKARBÓW Z EPOKI BRĄZU
Prof. Wojciech Blajer
do autoironii i „angielskiego” poczucia humoru adresata – metafora wydaje się wręcz szyta na miarę. Po takim wprowadzeniu nie można mieć wątpliwości, że adresatem anonsowanej księgi jest prof. Wojciech Blajer, badacz kierujący Zakładem Archeologii Epoki Brązu w Instytucie Archeologii UJ. To właśnie dziedzina skarbów brązowych zaprząta naukową uwagę Profesora od początków kariery, której czterdziestolecie społeczność UJ uczciła latem 2020 roku. Jubileusz Profesora przyszło nam świętować tuż po chwilach najsurowszego lockdownu spowodowanego pandemią, 25 czerwca 2020. Koleżanki i koledzy z Instytutu przygotowali skromną uroczystość w okrytym zielenią Ogrodzie Profesorskim przy ul. Gołębiej, na tyłach Collegium Minus. Z powodu zagrożenia epidemicznego fizyczny udział zapewniono tylko niewielu osobom, z władzami dziekańskimi Wydziału Historycznego na czele (dziekanem Janem Święchem i prodziekanami Judytą Rodzińską-Nowak i Stanisławem Sroką) oraz byłą i obecną dyrekcją Instytutu Archeologii (profesorami Janem Chochorowskim, Krzysztofem Ciałowiczem i Pawłem Valde-Nowakiem). Nie zabrakło reprezentantów poszczególnych zakładów oraz kilkorga gości z zaprzyjaźnionych instytucji.
Paulina Kowalczyk-Matys
surowca (stopu miedzi zwanego brązem), najpewniej bez zamiaru ich ponownego podjęcia. Zjawisko to było rozpowszechnione w Europie na przestrzeni niemal dwóch tysięcy lat: od przełomu III i II do połowy I tysiąclecia przed Chrystusem. Biorąc powyższe pod uwagę, użycie wspomnianej metafory w tytule zbiorowego dzieła osadzonego w tematyce skarbów z epoki brązu nie wydaje się już tak bardzo nieprzystające do rzeczywistości. A jeśli dodatkowym celem jest odwołanie
Paulina Kowalczyk-Matys
hasing rainbows to angielski idiom oznaczający pogoń za nierealistycznym, nieosiągalnym celem: celem, który w miarę zbliżania wymyka się ścigającemu niczym baśniowy koniec tęczy. Użycie tej metafory w tytule tomu prac naukowych może wydawać się zaskakujące, wziąwszy pod uwagę, że w powszechnym odczuciu domeną nauki jest wyjaśnianie racjonalne, faktograficzne, „twarde”. Jednak wielu uczonym taką perspektywę z czasem przybliża samodzielne doświadczanie żmudności badań naukowych, mozolności wspinania się i wychylania ponad „barki gigantów”. Współczesna nauka pozbywa się zresztą złudzenia obiektywizmu: towarzyszy jej samoświadomość rzutowania własnych wyobrażeń badaczy – z ich tradycją, naukową szkołą, światopoglądem – na przedmiot badań. Wreszcie, wśród rozmaitości świata badanego przez naukę są takie zjawiska, których wyjaśnianie przychodzi z wyjątkowym trudem. W archeologii europejskiej epoki brązu z całą pewnością należy do nich fenomen deponowania skarbów. Mimo ponad stulecia badań i nieustających nowych odkryć do dziś nie jesteśmy w stanie jednoznacznie wytłumaczyć, jakie mechanizmy kryły się za masowym deponowaniem w ziemi lub wodzie cennych dóbr, często wykonanych z egzotycznego na danym terenie
Piotr Kołodziejczyk
C
Uroczystość w Ogrodzie Profesorskim; władze dziekańskie Wydziału Historycznego, od lewej profesorowie Judyta Rodzińska-Nowak, Jan Święch i Stanisław Sroka
Tom zatytułowany Chasing Bronze Age rainbows. Studies on hoards and related phenomena in prehistoric Europe in honour of Wojciech Blajer wręczają Jubilatowi redaktorzy Karol Dzięgielewski i dr. hab. Marcin S. Przybyła
ALMA MATER nr 219
39
