112
Czynniki wewnętrzne i zewnętrzne kształtowania koncepcji rosyjskiej polityki...
wolucji”, czyli zdławionych przez władze wystąpień zwolenników Mir-Hosejna Mussawiego, który przegrał z Mahmudem Ahmadineżadem w wyścigu o fotel prezydencki. Inne nieudane wystąpienia o charakterze politycznym to „rewolucja jaśminowa” w Chinach wiosną 2011 roku, akcje protestacyjne w Rosji zwane „rewolucją błotną” (od masowych wystąpień na placu Błotnym) w latach 2011–2013 czy niezakończona żadną konkretną zmianą „rewolucja parasolowa” w Hongkongu, gdzie domagano się wycofania z anty demokratycznych zmian w procedurze wyłaniania gubernatora prowincji. Co zrozumiałe, Rosjan obchodziły tylko niektóre z tych wydarzeń. Hasło „kolorowych rewolucji” stało się jednak dla obozu kremlowskiego synonimem poważnego zagrożenia i pobudziło do myślenia w kategoriach teorii spiskowych, chociaż przebieg wystąpień niekoniecznie dawał ku temu podstawy. W celu zobrazowania istoty problemu niezbędny jest krótki rzut oka na schemat wydarzeń w Gruzji i na Ukrainie przed rokiem 2008.
Przypadek Gruzji Gdy 2 listopada 2003 roku ogłoszono wyniki wyborów parlamentarnych, rozmijały się one znacząco z wynikami badań opinii publicznej i sondażami przedwyborczymi, opozycja miała zatem poważne powody, by podejrzewać obóz prezydenta Eduarda Szewardnadzego o fałszerstwa wyborcze. Nieprawidłowości stwierdzał zresztą także raport OBWE. Po kilkunastu dniach rozpoczęły się protesty, w których decydującą rolę odegrała organizacja K’mara rekrutująca głównie przedstawicieli młodego pokolenia. 22 listopada uczestnicy bojkotu weszli do gmachu parlamentu, niosąc w rękach róże na znak pokojowego charakteru tego wystąpienia. Chociaż prezydent ogłosił stan wyjątkowy, po konsultacjach z amerykańskim sekretarzem stanu Colinem Powellem i rosyjskim ministrem spraw zagranicznych Igorem Iwanowem zdecydował się na rezygnację już w kolejnym dniu. Dzięki pojednawczej postawie Szewardnadzego uniknięto eskalacji konfliktu. W wyniku ogłoszonych wyborów prezydenckich 4 stycznia 2004 roku prezydentem został wybrany Micheil Saakaszwili. 26 listopada 2003 roku Sąd Najwyższy anulował wybory listopadowe jako przeprowadzone niezgodnie z obowiązującym prawem, co spowodowało konieczność rozpisania kolejnych wyborów parlamentarnych. Przyniosły one zwycięstwo ugrupowaniu Saakaszwilego – Zjednoczonemu Ruchowi Narodowemu (ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა)184. Sam przebieg wydarzeń nie niósł niczego szczególnie oryginalnego, znacznie większym problemem było raczej to, jakie miały być konsekwencje nowego kursu Gruzji. Szewardnadze był politykiem akceptowalnym dla Moskwy, 184 Zob. Wheatley J., Georgia from National Awakening to Rose Revolution, Ashgate, Burlington 2005.
