122
Czynniki wewnętrzne i zewnętrzne kształtowania koncepcji rosyjskiej polityki...
wysokości utraciła, pozostając w wartościach napływu akcji na głowę daleko w tyle za swym południowym partnerem202. Chcąc nie chcąc, trudno w świetle tych liczb nie odnieść wrażenia, że czas inicjacji Partnerstwa Wschodniego w niezwykle wyrazisty sposób pokazał, iż mamy do czynienia z początkiem procesu hamowania napływu inwestycji do samej Rosji i promowania w zamian jej partnerów z WNP. Zasadniczo nie mieli oni powodów, by czuć się rozczarowani nowym otwarciem na Unię Europejską. Zbieżność ta może być jednak przypadkowa i wymaga obserwacji w dłuższym okresie.
2.2.9. Euromajdan Szczególnie silnym i traumatycznym bodźcem wpływającym na kierunek rosyjskiej polityki zagranicznej były wydarzenia na Ukrainie toczące się od grudnia 2013 roku. 28 listopada odbył się w Wilnie szczyt Partnerstwa Wschodniego, po którym spodziewano się znacznego poszerzenia partnerstwa poprzez umowy stowarzyszeniowe z niektórymi państwami objętymi traktatem. Najwięcej nadziei łączono z Ukrainą, jednak niedługo przed szczytem – 27 października – doszło do spotkania prezydentów Rosji i Ukrainy w Soczi, po którym nagle zmieniono front: 21 listopada Rada Najwyższa Ukrainy ogłosiła wstrzymanie rozmów na temat stowarzyszenia. Tuż po podaniu tej wiadomości rozpoczęły się nocne demonstracje na kijowskim placu Niepodległości, które przerodziły się w masowy, ogólnokrajowy protest. Gdy 30 listopada siły Berkutu – oddziałów specjalnych milicji – dokonały pacyfikacji demonstrujących, w odpowiedzi setki tysięcy kijowian, a z czasem także licznych przyjezdnych, wyległo na ulice stolicy, zmieniając układ sił. Pojawiły się coraz dobitniej głoszone żądania ustąpienia rządu Mykoły Azarowa, przegłosowania wotum nieufności do rządu, a wkrótce również ustąpienia prezydenta. Protesty zwolenników integracji spotkały się ze znacznie słabszą reakcją Partii Regionów, która przywiozła do Kijowa około 10 tys. osób w celu przeprowadzenia kontrdemonstracji. Co prawda, Janukowycz zgodził się na rozmowy z opozycją, nie zamierzał jednak zmieniać zdania na temat integracji z Unią. Obiektywnie rzecz biorąc, był w trudnej sytuacji. Zdawał sobie sprawę z europejskich nadziei Ukraińców, lecz z drugiej strony musiał się liczyć z faktem uzależnienia od rosyjskich dostaw ropy naftowej i gazu, których cenę zasadniczo dyktowała strona rosyjska. Janukowyczowi udało się wynegocjować znaczną obniżkę proponowanej przez Gazprom ceny z 400 dolarów za 1000 m3 do 268 dola Kudina A., Jakubiak M., The Motives and Impediments to FDI in the CIS, [w:] EU Eastern Partnership: Economic Potential and Future Development, red. M. Dąbrowski, M. Maliszewska, Springer, Heidelberg 2011, s. 74–75. 202
