20
Słowo wstępne
W realizacji tak złożonego projektu będzie, co zrozumiałe, wykorzystana analiza licznych danych (głównie w drugiej części niniejszej pracy), jak również badane będą wieloaspektowo zachowania państwa rosyjskiego na arenie międzynarodowej, a częściowo także w polityce wewnętrznej. Możemy zatem mówić o pewnym ukłonie w kierunku podejścia behawioralistycznego. Chodzi wszak o to, by uogólnienia zostały oparte na rzetelnie podsumowanych i skwantyfikowanych danych. Te jednak nie będą pochodzić bezpośrednio z przeprowadzanych badań empirycznych, więc analizy niniejszego studium nie będą zasadniczo mieścić się w standardach badań ilościowych sensu stricto. Mimo to projekt nie stanowi przedsięwzięcia teoretycznego i opiera się głównie na studium faktów empirycznych, zaś ich zestawienie ma charakter generalnie indukcyjny. Niewątpliwie istotne i pożyteczne w projekcie o tak zarysowanych celach jest odwołanie się w pewnej mierze do analizy decyzyjnej. Ma ona do zaoferowania wiele interesujących schematów pojęciowych i problemowych. Jednym z nich bez wątpienia pozostaje kluczowy problem samego decydenta, w tym stopień jego kolektywności, od indywidualnej arbitralności począwszy. Innym ciekawym zagadnieniem są warunki ograniczające decyzję w rosyjskiej strukturze interesów i celów polityki zagranicznej FR oraz kompetencji poszczególnych organów. Bez wątpienia inspirujący jest w związku z tym problem decyzji dopuszczalnych, wystarczających, a tym bardziej optymalnych w konkretnych wariantach sytuacyjnych, także geopolitycznych. Ostatecznie refleksja nad tą tematyką może prowadzić do wyabstrahowania modeli decyzyjnych stosowanych w rosyjskiej polityce zagranicznej.
Uwagi na temat stanu badań W badaniach nad jej uwarunkowaniami, strukturą celów i metod powstały interesujące prace mogące stanowić źródło inspiracji. Ich orientacje skłaniają do pogłębionej dyskusji nad tematem niniejszej monografii. Niektóre z tych prac są nakierowane na pokazanie Rosji jako państwa przemian. Odrzucając krytyczne nastawienie amerykańskich jastrzębi czy to w wydaniu asertywnej geopolityki (jak w przypadku Zbigniewa Brzezińskiego i szefa Stratforu, George’a Friedmana17), czy neokonserwatyzmu w stylu Normana Podhoretza i Paula Wolfowitza, starają się pokazać drogę Rosji ku nowoczesności i usprawiedliwiają jej dążność do zwiększenia znaczenia. Czynią to głównie poprzez wskazanie konieczności globalnej równowagi, jak i prowadzącej do wspólnego dobrobytu współpracy, możliwej jednak tylko po 17 Zob. Friedman G., Następne 100 lat. Рrognoza na XXI wiek, AMF Plus Group, Warszawa 2009.
