248
Strefa zainteresowania
6.3. Indie – strategiczny odbiorca uzbrojenia Tradycje bardzo dobrych stosunków z niepodległymi Indiami sięgają czasów radzieckich, gdy nawet przeszkadzały one ZSRR w utrzymywaniu „braterskich” relacji z Chinami. Po upadku ZSRR ekipa Jelcynowska wyraźnie zaniedbała współpracę z Indiami, choć jej znaczne zmniejszenie w porównaniu z okresem radzieckim nie wynikało z winy partnera indyjskiego. Drużyna Jelcyna nie doceniała stosunków z Indiami zarówno ze względu na ogrom problemów wewnętrznych, jak i z powodu zdecydowanego otwarcia na współpracę z Zachodem. Wizyta prezydenta w Indiach w 1993 roku miała zatem charakter czysto kurtuazyjny. Z chwilą objęcia fotela ministra spraw zagranicznych przez Jewgienija Primakowa wzrosła świadomość konieczności realnego odnowienia wzajemnej wymiany, co zaowocowało podpisaniem w 1998 roku układu o przyjaźni i współpracy. W rzeczywistości jednak dopiero zmiana gospodarza Kremla doprowadziła do przełomu w stosunkach rosyjsko-indyjskich. Podczas wizyty Władimira Putina w Indiach w październiku 2000 roku nowy prezydent w swej przemowie do połączonych izb parlamentu podkreślił konieczność ścisłej współpracy obu państw w obliczu wspólnych zagrożeń, przede wszystkim zaś terroryzmu. Zaostrzenie sytuacji wewnętrznej w obu krajach połączone ze zmianą kierownictwa rosyjskiego otwarło więc nowe perspektywy porozumienia. Kluczowym dokumentem w stosunkach rosyjsko-indyjskich początków trzeciego tysiąclecia stała się zatem podpisana przez Putina i premiera Atala Bihariego Vajpayee Deklaracja o strategicznym partnerstwie z 5 października 2000 roku526. Powołano przy okazji dwustronną grupę ds. zwalczania terroryzmu, która w 2003 roku została przekształcona w Grupę Roboczą ds. Przeciwdziałania Wyzwaniom Globalnym (Рабочая группа по противодействию глобальным вызовам). Status Indii w polityce zagranicznej Rosji nabrał także szczególnego charakteru ze względu na rosyjsko-indyjskie komisje międzyrządowe, odbywające coroczne posiedzenia z udziałem większości ministrów obu rządów. Zdaniem Siergieja Tkaczenki Rosję oraz Indie łączy głębokie przywiązanie do idei ONZ jako kluczowej instytucji XXI wieku. Jest to dość zrozumiałe w świetle statusu Rosji w tej organizacji oraz rosyjskiego poparcia dla idei włączenia Indii do grona członków stałych Rady Bezpieczeństwa. Kwestia bezpieczeństwa, tak jak w przypadku Bliskiego Wschodu, była zresztą generalnie najważniejszym tematem w stosunkach Rosji z Indiami. Na początku XXI wieku owo wzajemne zrozumienie nabrało dramatycznego wymia Декларация о стратегическом партнерстве между Российской Федерацией и Республикой Индией, 5.10.2000, „Дипломатический Вестник” 2000, nr 11, http://docs.cntd. ru/document/901783728 (dostęp: 25.08.2015). 526
